როგორ შეუძლია ადამიანს წინააღმდეგობა გაუწიოს კატასტროფებს
ტორნადო, მიწისძვრა, ცუნამი - კაცობრიობას ზოგჯერ უხდება სტიქიური უბედურებების გადალახვა. გამოფენა დორტმუნდში მოგვითხრობს, თუ როგორ უნდა ვიმოქმედოთ საშიშ ვითარებაში.
ვულკანური ამოფრქვევები, მიწისძვრები, ქარიშხლები, წყალდიდობა, თოვლის ზვავი, ცუნამი, ხანძარი - ეს არ არის სტიქიური უბედურებების სრული ჩამონათვალი, რომელსაც დრო და დრო აწყდება კაცობრიობა. როგორ უნდა გავუწიოთ წინააღმდეგობა კატასტროფებს - რა უნდა მოვიმოქმედოთ, როდესაც ისინი მოხდება? ამ კითხვებზე პასუხი შეგიძლიათ ნახოთ გამოფენაზე „Alarmstufe Rot“ („ზღვრული დონის საფრთხე“) მუზეუმებისა და ხელოვნების ცენტრში „შრომის დაცვის გერმანული გამოფენა“ (DASA) დორტმუნდში.
როდესაც საფრთხე გარდაუვალია
სეისმოლოგების ყველა მცდელობის მიუხედავად, ისეთი ბუნებრივი კატასტროფების, როგორიცაა მიწისძვრა ან ვულკანური ამოფრქვევები, პროგნოზირება თითქმის შეუძლებელია და ისინი ხშირად საკმაოდ მოულოდნელად ხდება. ეს ნიშნავს, რომ ადამიანს არაფერი რჩება გარდა იმისა, რომ ოპერატიული რეაგირება მოახდინოს საგანგებო სიტუაციის პირობებში. თუმცა, ეს უნდა გაკეთდეს, თუ ეს შესაძლებელია, არა მხოლოდ სწრაფად, არამედ სწორად. ასე რომ, ასეთ სიტუაციებში მთავარი დახმარებაა ენერგიული და გააზრებული მოქმედებები, ასევე თანამედროვე აღჭურვილობის ხელმისაწვდომობა.
ასეთ შემთხვევებში უსაფრთხოების ყველა საჭირო ზომების დაცვა იძლევა ისეთი კატაკლიზმების კატასტროფული შედეგების თავიდან აცილების შანს, როგორიცაა ხანძარი და ავარიები ტრანსპორტზე, სამრეწველო საწარმოებში, ატომურ ელექტროსადგურებში, ქიმიურად საშიშ ობიექტებში, აგრეთვე ჰიდროელექტროსადგურის კაშხლების გარღვევა. ამრიგად, მიწისძვრის შემთხვევაში ქცევის წესების სწავლა ტარდება სეისმურად საშიშ რეგიონებში მდებარე ყველა საგანმანათლებლო დაწესებულებაში, ორგანიზაციებსა და კომპანიებში.
საავტომობილო ავარიის ტრენაჟორ-იმიტატორი და სხვა ექსპონატები
გამოფენის „ზღვრული დონის საფრთხე“ საერთო ფართობი დაახლოებით 800 კვადრატულ მეტრს შეადგენს. ექსპოზიცია ხუთ განყოფილებას მოიცავს, სადაც მოთხრობილია უდიდესი ტრაგედიების შესახებ, რომელიც კაცობრიობას დაატყდა თავს ბუნებრივი კატაკლიზმების, სამრეწველო და სატრანსპორტო კატასტროფების შედეგად. პირველ დარბაზში მოთავსებულია სამაშველო კატერი, რომელიც ემსახურება კატასტროფაში მოხვედრილი გემების დახმარებას, ჩაძირული წყალქვეშა ნავების ან ზღვაში ჩავარდნილი თვითმფრინავების ამოყვანას.
მის გვერდით აღჭურვილია აუდიოვიზუალური ტექნიკური ხელსაწყოები, ასევე წარმოდგენილია მულაჟები, მაკეტები და დიორამები, რომლებიც იძლევიან დამაჯერებელ წარმოდგენას ქარიშხალის „კატრინას“ შესახებ, რომელიც 2005 წელს თავს დაატყდა აშშ-ს და ყველაზე გამანადგურებელი აღმოჩნდა ქვეყნის ისტორიაში, ინდოეთის ოკეანეში 2004 წლის ბოლოს მომხდარ წყალქვეშა მიწისძვრის შესახებ, რომელმაც საშინელი ცუნამი გამოიწვია, 1969 წელს მომხდარი მასშტაბური კატასტროფული ხანძრის შესახებ რიაზანის ნავთობგადამამუშავებელ ქარხანაში, ასევე სხვა მსხვილი ბუნებრივი უბედურებების და სამრეწველო კატასტროფების შესახებ, რომლებიც მოხდა ბოლო ასი წლის განმავლობაში.
აქ შეგიძლიათ ნახოთ და შეამოწმოთ მოქმედებაში ისეთი ინტერაქტიული ექსპონატები, როგორიცაა მოწყობილობა სეისმური მოვლენების მოდელირებისთვის, მინიატურული მეტეოროლოგიური სადგური. სტუმრებს საშუალება აქვთ ჩაიხედონ ვულკანის კრატერში. ხოლო სპეციალური იმიტატორის დახმარებით, მათ შეუძლიათ იგრძნონ შვიდბალიანი ძვრები ან ავარიის შედეგები ქიმიურ საწარმოო ობიექტზე. მათ, ვისაც საკმარისად ძლიერი ნერვები აქვთ, სთავაზობენ საავტომობილო ავარიის ტრენაჟორ-იმიტატორის ტესტირების ჩატარებას. ასეთი მოწყობილობების ამოქმედების შედეგად ადამიანი გრძნობს ყოფნის მაქსიმალურ ეფექტს: მას ეჩვენება, რომ ის უბედურების ზონაში ან ავარიაში მოხვედრილ მანქანაში იმყოფება.
შეცდომის უფლების გარეშე
ექსპოზიციაზე წარმოდგენილია ორიგინალური ობიექტები - „ჭკვიანი“ ტანსაცმელი, რომელიც ზრდის ექსტრემალურ პირობებში გადარჩენის შანსს, ან მაშველი რობოტები, რომლებსაც შეუძლიათ ოპერატიულად და მკაფიოდ მოქმედება არაპროგნოზირებად და განსაკუთრებით საშიშ გარემოში. აქ შეიძლება სამაშველო კაფსულის „ფენიქსი-2“-ს ნახვა, რომლის დახმარებითაც 2010 წელს 33 მაღაროელის ამოყვანა მოხერხდა ზედაპირზე. ისინი ავარიის შედეგად მიწის ზედაპირიდან მოწყვეტილი აღმოჩნდნენ 720 მეტრის სიღრმეზე და 70 დღის განმავლობაში ელოდებოდნენ დახმარებას სან-ხოსეს მაღაროში, ატაკამას უდაბნოში, ჩილეს ჩრდილოეთით.
ექსპოზიცია სტუმრებს აცნობს არა მხოლოდ კაცობრიობის ისტორიაში ყველაზე რეზონანსულ ტრაგედიებს, არამედ ცდილობს მოიძიოს პასუხი იმ კითხვებზე, როგორიცაა: რა შეიძლება გაკეთებულიყო, რათა თავიდან ყოფილიყო აცილებული 1986 წელს ჩერნობილის ატომურ ელექტროსადგურზე მომხდარი ავარია, 1998 წელს ICE ჩქაროსნული მატარებლის კატასტროფა ქვედა საქსონიის ეშედში, ან ნავთობის პლატფორმის Deepwater Horizon აფეთქება მექსიკის ყურეში აშშ-ს ლუიზიანის შტატთან 2010 წელს?
DASA–ს ხელმძღვანელი გრეგორ იზენბორტი (Gregor Isenbort) ხაზგასმით აღნიშნავს: ამ გამოფენის მთავარი მიზანია ხელი შეუწყოს იმის გაცნობიერებას, რომ უბედური შემთხვევების და უბედურების თავიდან ასაცილებლად პასუხისმგებლობა ყველას ეკისრება. ამიტომ, მთავარი, რისთვისაც მოუწოდებენ ორგანიზატორები ექსპოზიციის თითოეულ სტუმარს, უბრალოდ ყველგან და ყოველთვის დაიცვან სიფრთხილე, როგორც სამუშაო ადგილზე, ისე ყოველდღიურ ცხოვრებაში. რადგან მცირე შეცდომაც კი, „უმნიშვნელო“ ტექნიკური გაუმართაობა შეიძლება ადვილად გახდეს საბედისწერო და გამოიწვიოს არაპროგნოზირებადი შედეგები. ისტორიაში საკმარისზე მეტი მაგალითია, როდესაც ყბადაღებული „ადამიანური ფაქტორი“ საშინელი კატასტროფების მიზეზი გახდა.
ტორნადო, მიწისძვრა, ცუნამი - კაცობრიობას ზოგჯერ უხდება სტიქიური უბედურებების გადალახვა. გამოფენა დორტმუნდში მოგვითხრობს, თუ როგორ უნდა ვიმოქმედოთ საშიშ ვითარებაში.
ვულკანური ამოფრქვევები, მიწისძვრები, ქარიშხლები, წყალდიდობა, თოვლის ზვავი, ცუნამი, ხანძარი - ეს არ არის სტიქიური უბედურებების სრული ჩამონათვალი, რომელსაც დრო და დრო აწყდება კაცობრიობა. როგორ უნდა გავუწიოთ წინააღმდეგობა კატასტროფებს - რა უნდა მოვიმოქმედოთ, როდესაც ისინი მოხდება? ამ კითხვებზე პასუხი შეგიძლიათ ნახოთ გამოფენაზე „Alarmstufe Rot“ („ზღვრული დონის საფრთხე“) მუზეუმებისა და ხელოვნების ცენტრში „შრომის დაცვის გერმანული გამოფენა“ (DASA) დორტმუნდში.
როდესაც საფრთხე გარდაუვალია
სეისმოლოგების ყველა მცდელობის მიუხედავად, ისეთი ბუნებრივი კატასტროფების, როგორიცაა მიწისძვრა ან ვულკანური ამოფრქვევები, პროგნოზირება თითქმის შეუძლებელია და ისინი ხშირად საკმაოდ მოულოდნელად ხდება. ეს ნიშნავს, რომ ადამიანს არაფერი რჩება გარდა იმისა, რომ ოპერატიული რეაგირება მოახდინოს საგანგებო სიტუაციის პირობებში. თუმცა, ეს უნდა გაკეთდეს, თუ ეს შესაძლებელია, არა მხოლოდ სწრაფად, არამედ სწორად. ასე რომ, ასეთ სიტუაციებში მთავარი დახმარებაა ენერგიული და გააზრებული მოქმედებები, ასევე თანამედროვე აღჭურვილობის ხელმისაწვდომობა.
ასეთ შემთხვევებში უსაფრთხოების ყველა საჭირო ზომების დაცვა იძლევა ისეთი კატაკლიზმების კატასტროფული შედეგების თავიდან აცილების შანს, როგორიცაა ხანძარი და ავარიები ტრანსპორტზე, სამრეწველო საწარმოებში, ატომურ ელექტროსადგურებში, ქიმიურად საშიშ ობიექტებში, აგრეთვე ჰიდროელექტროსადგურის კაშხლების გარღვევა. ამრიგად, მიწისძვრის შემთხვევაში ქცევის წესების სწავლა ტარდება სეისმურად საშიშ რეგიონებში მდებარე ყველა საგანმანათლებლო დაწესებულებაში, ორგანიზაციებსა და კომპანიებში.
საავტომობილო ავარიის ტრენაჟორ-იმიტატორი და სხვა ექსპონატები
გამოფენის „ზღვრული დონის საფრთხე“ საერთო ფართობი დაახლოებით 800 კვადრატულ მეტრს შეადგენს. ექსპოზიცია ხუთ განყოფილებას მოიცავს, სადაც მოთხრობილია უდიდესი ტრაგედიების შესახებ, რომელიც კაცობრიობას დაატყდა თავს ბუნებრივი კატაკლიზმების, სამრეწველო და სატრანსპორტო კატასტროფების შედეგად. პირველ დარბაზში მოთავსებულია სამაშველო კატერი, რომელიც ემსახურება კატასტროფაში მოხვედრილი გემების დახმარებას, ჩაძირული წყალქვეშა ნავების ან ზღვაში ჩავარდნილი თვითმფრინავების ამოყვანას.
მის გვერდით აღჭურვილია აუდიოვიზუალური ტექნიკური ხელსაწყოები, ასევე წარმოდგენილია მულაჟები, მაკეტები და დიორამები, რომლებიც იძლევიან დამაჯერებელ წარმოდგენას ქარიშხალის „კატრინას“ შესახებ, რომელიც 2005 წელს თავს დაატყდა აშშ-ს და ყველაზე გამანადგურებელი აღმოჩნდა ქვეყნის ისტორიაში, ინდოეთის ოკეანეში 2004 წლის ბოლოს მომხდარ წყალქვეშა მიწისძვრის შესახებ, რომელმაც საშინელი ცუნამი გამოიწვია, 1969 წელს მომხდარი მასშტაბური კატასტროფული ხანძრის შესახებ რიაზანის ნავთობგადამამუშავებელ ქარხანაში, ასევე სხვა მსხვილი ბუნებრივი უბედურებების და სამრეწველო კატასტროფების შესახებ, რომლებიც მოხდა ბოლო ასი წლის განმავლობაში.
აქ შეგიძლიათ ნახოთ და შეამოწმოთ მოქმედებაში ისეთი ინტერაქტიული ექსპონატები, როგორიცაა მოწყობილობა სეისმური მოვლენების მოდელირებისთვის, მინიატურული მეტეოროლოგიური სადგური. სტუმრებს საშუალება აქვთ ჩაიხედონ ვულკანის კრატერში. ხოლო სპეციალური იმიტატორის დახმარებით, მათ შეუძლიათ იგრძნონ შვიდბალიანი ძვრები ან ავარიის შედეგები ქიმიურ საწარმოო ობიექტზე. მათ, ვისაც საკმარისად ძლიერი ნერვები აქვთ, სთავაზობენ საავტომობილო ავარიის ტრენაჟორ-იმიტატორის ტესტირების ჩატარებას. ასეთი მოწყობილობების ამოქმედების შედეგად ადამიანი გრძნობს ყოფნის მაქსიმალურ ეფექტს: მას ეჩვენება, რომ ის უბედურების ზონაში ან ავარიაში მოხვედრილ მანქანაში იმყოფება.
შეცდომის უფლების გარეშე
ექსპოზიციაზე წარმოდგენილია ორიგინალური ობიექტები - „ჭკვიანი“ ტანსაცმელი, რომელიც ზრდის ექსტრემალურ პირობებში გადარჩენის შანსს, ან მაშველი რობოტები, რომლებსაც შეუძლიათ ოპერატიულად და მკაფიოდ მოქმედება არაპროგნოზირებად და განსაკუთრებით საშიშ გარემოში. აქ შეიძლება სამაშველო კაფსულის „ფენიქსი-2“-ს ნახვა, რომლის დახმარებითაც 2010 წელს 33 მაღაროელის ამოყვანა მოხერხდა ზედაპირზე. ისინი ავარიის შედეგად მიწის ზედაპირიდან მოწყვეტილი აღმოჩნდნენ 720 მეტრის სიღრმეზე და 70 დღის განმავლობაში ელოდებოდნენ დახმარებას სან-ხოსეს მაღაროში, ატაკამას უდაბნოში, ჩილეს ჩრდილოეთით.
ექსპოზიცია სტუმრებს აცნობს არა მხოლოდ კაცობრიობის ისტორიაში ყველაზე რეზონანსულ ტრაგედიებს, არამედ ცდილობს მოიძიოს პასუხი იმ კითხვებზე, როგორიცაა: რა შეიძლება გაკეთებულიყო, რათა თავიდან ყოფილიყო აცილებული 1986 წელს ჩერნობილის ატომურ ელექტროსადგურზე მომხდარი ავარია, 1998 წელს ICE ჩქაროსნული მატარებლის კატასტროფა ქვედა საქსონიის ეშედში, ან ნავთობის პლატფორმის Deepwater Horizon აფეთქება მექსიკის ყურეში აშშ-ს ლუიზიანის შტატთან 2010 წელს?
DASA–ს ხელმძღვანელი გრეგორ იზენბორტი (Gregor Isenbort) ხაზგასმით აღნიშნავს: ამ გამოფენის მთავარი მიზანია ხელი შეუწყოს იმის გაცნობიერებას, რომ უბედური შემთხვევების და უბედურების თავიდან ასაცილებლად პასუხისმგებლობა ყველას ეკისრება. ამიტომ, მთავარი, რისთვისაც მოუწოდებენ ორგანიზატორები ექსპოზიციის თითოეულ სტუმარს, უბრალოდ ყველგან და ყოველთვის დაიცვან სიფრთხილე, როგორც სამუშაო ადგილზე, ისე ყოველდღიურ ცხოვრებაში. რადგან მცირე შეცდომაც კი, „უმნიშვნელო“ ტექნიკური გაუმართაობა შეიძლება ადვილად გახდეს საბედისწერო და გამოიწვიოს არაპროგნოზირებადი შედეგები. ისტორიაში საკმარისზე მეტი მაგალითია, როდესაც ყბადაღებული „ადამიანური ფაქტორი“ საშინელი კატასტროფების მიზეზი გახდა.
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised