вторник, 17 января 2023 г.

ცნობიერების შეცვლილი მდგომარეობები

 ==========

ცნობიერების შეცვლილი მდგომარეობები

ალბათ ყველას სმენია ისეთი ძალიან ძლიერი და ლიტერატურაში ხშირად აღწერილი შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობების შესახებ, როგორიცაა ჰიპნოზი, ტრანსი და ძილი.

თუმცა, ცოტამ თუ იცის, რომ შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობები შეიძლება გაჩნდეს დღის განმავლობაში და ზოგადად პერმანენტულად იყოს ჩართული მსოფლიოს ჩვენს სურათში.

დიახ-დიახ, არ არის საჭირო სოკოების და სხვა ჰალუცინოგენების ჭამა იმისათვის, რომ დღის განმავლობაში გამოიწვიოთ თქვენში შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობები, საკმარისია მხოლოდ გქონდეთ ფსიქიკის საკმაოდ მოქნილი სტრუქტურა და ეს უკვე საკმარისი იქნება იმისათვის, რომ პერიოდულად „გახვიდეთ“ რეალობიდან  და აღმოჩნდეთ მხოლოდ თქვენთვის ცნობილი შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობაში.

რაში გამოიხატება აქ დახვეწილობა და ინტერესი?

ეს ეხება ამ თემის იმ ნაწილს, სადაც შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობები ზოგიერთი ადამიანისთვის გარკვეულ ნორმად იქცევა. მაგრამ როგორ შეიძლება ამ მდგომარეობებს ეწოდოს შეცვლილი, თუ ადამიანი არსებითად მათში ცხოვრობს?

მართლაც, ეს აღარ არის შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობები, არამედ ყველაზე ნაცნობი და ჩვეულებრივი.

ჩემს პრაქტიკაში მე ხშირად ვხვდები ადამიანებს, ვისთვისაც ასეთი მდგომარეობა ნორმაა, რაც უმეტესობა სხვებისთვის ყველაზე უცნაური ცვლილებაა.

რასთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული ეს მდგომარეობა, კერძოდ ის, რომ ვიღაცისთვის შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობა არის ნორმა.

ეს შეიძლება დაკავშირებული იყოს ამ ადამიანის სამყაროს სპეციფიკური სურათით. ანუ მისთვის ყველაფერი, რაც სხვებისთვის რაღაცნაირად არასტანდარტული და უცნაურია, არის იმ კულტურისა თუ ოჯახის ნორმა, რომელშიც ის გაიზარდა.

მაგალითად, ზოგიერთი აფრიკული ტომისთვის სავსებით ბუნებრივია გოგოს გათხოვებამდე საქმროსთან გაარკვიონ, იყვნენ თუ არა მის გვარში დაწყევლილი ადამიანები? მათთვის ეს ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია.

ეს შეიძლება დაკავშირებული იყოს გარკვეული ფსიქიკური აშლილობების არსებობასთან, რომლებიც აქტუალურია ადამიანისთვის დროის მოცემულ მომენტში, ე.ი. აქტიურ ფაზაში.

მაშინაც კი, თუ დიდ ფსიქიატრიას არ ავიღებთ (შიზოფრენია და ა.შ.), არსებობს საკმარისი სხვა სახის პიროვნული აშლილობა (ობსესიურ-კონვულსიური აშლილობა, ისტერიული, თავის ამრიდებელი, ნარცისული და ა.შ.), რაც საკმაოდ სერიოზულად ცვლის ადამიანის მიერ გარემომცველი რეალობისა და საკუთარი თავის აღქმას.

ნორმალურ ადამიანებსაც კი, რომლებსაც არ აქვთ აშკარა დარღვევები პიროვნების დონეზე, აქვთ საკმარისი სხვადასხვა კოგნიტური დამახინჯება და შეცდომები აზროვნებაში, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ქცევის გარკვეული მოდელის და გარშემო სამყაროს შეფასების დაფიქსირება, რაც ყველა თვალსაზრისით შეესაბამება შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობას.

ადამიანს აქვს ძალიან უჩვეულო ან თუნდაც ექსტრაორდინალური გამოცდილება ან განცდა, რამაც მასზე დიდი გავლენა მოახდინა და აღიბეჭდა მასში, როგორც ერთგვარი იმპრინტი, როგორც ბეჭედი ლუქზე, რითაც იცვლება მისი შეხედულება ცხოვრების გარკვეულ სფეროზე, რომელსაც იგი შეეხო. 

მაგალითად, კლინიკური სიკვდილის გამოცდილება ბევრ ადამიანზე საკმაოდ ძლიერად მოქმედებს.

ამრიგად, ჩვენ ვიღებთ საკმაოდ სახალისო სურათს.

ადამიანი, ვისთანაც თქვენ ურთიერთობა გაქვთ, შეიძლება იყოს, როგორც ამას ჩვეულებრივ უწოდებენ, სრულიად განსხვავებულ ტალღაზე, და მისი ასეთი მდგომარეობის მიზეზი შეიძლება ეყრდნობოდეს ზემოთ აღწერილ პუნქტებს და არა იმ ფაქტს, რომ მას რატომღაც არ სურს თქვენი მოსმენა.

ხდება ისე, რომ ადამიანს უბრალოდ არ შეუძლია იმ მდგომარეობიდან, რომელშიც ის იმყოფება, გაიგოს და გააცნობიეროს რას ეუბნებით. ის თავს დაგიქნევთ და მოახდენს ნორმალური სოციალური ურთიერთქმედების იმიტირებას, მაგრამ გაგება არ წარმოიქმნება. ნორმალური დიალოგი შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ გესმით და იცნობთ იმ წინაპირობებს, რომელსაც ადამიანი ეყრდნობა თავის მსჯელობაში. თუ ეს არ იცით, მაშინ დიდია „ბრმა-ყრუს“ საუბრის ალბათობა.

მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ აქ ჩვენ არ ვსაუბრობთ იმაზე, რომ თუ ადამიანს გაუჩნდება რაიმე სახის ცნობიერების შეცვლილი მდგომარეობა, ეს აუცილებლად რაღაც ცუდი უნდა იყოს და საწიროა სასწრაფოდ მოვიშოროთ იგი.

საუბარი აქ სხვა რამეზეა, იმაზე, რომ ცნობიერების შეცლილი მდგომარეობის საზღვრები ძალიან ბუნდოვანია და არ უნდა დაეყრდნოთ თქვენგან ძალიან განსხვავებულ ადამიანთან ურთიერთობას, რომ მისი გამოცდილება აუცილებლად არასწორი იქნება. შესაძლოა მან დაინახა და განიცადა ისეთი რამ, რაც ამჟამად თქვენთვის მიუწვდომელია, ან საერთოდ არასოდეს იქნება ხელმისაწვდომი. ეს ჩვენი ცხოვრების რეალობაა, და ჩვენ უნდა გვესმოდეს ჩვენი შესაძლებლობების საზღვრები სხვა ადამიანის გაგებაში სტანდარტული ხელსაწყოებით.

მაგრამ არსებობს სხვა, არასტანდარტული ინსტრუმენტები, როგორიცაა ემპათია და ინტუიცია, რომლებიც, თუ სწორად განვითარდება, საშუალებას გაძლევთ ჩაიხედოთ სხვა ადამიანის შინაგან სამყაროში და დაინახოთ ის, რასაც თქვენ თვითონ ვერასოდეს დაინახავდით.

ეს ჰგავს უნიკალური წიგნის კითხვას ან ძალიან იშვიათი ფილმის ყურებას, ამასთან  წაკითხვის ან ყურების უნარი არ არის სტანდარტული, მაგრამ მოითხოვს გარკვეულ მომზადებას და განვითარებას.

ნორმის საზღვრები ძალიან პირობითია და უმეტესწილად ეხება მხოლოდ იმ სფეროს, სადაც ადამიანი საშიშია საკუთარი თავისთვის და სხვებისთვის ან არ არის საშიში. ყველაფერი დანარჩენი ნაკლებად საინტერესოა, თუმცა სწორედ ამ ადგილას შეგიძლიათ იპოვოთ ძალიან საინტერესო და უნიკალური ცოდნა, რომელიც საშუალებას მოგცემთ ჩაიხედოთ სამყაროს შეცნობის საკუთარი შესაძლებლობების ჰორიზონტის მიღმა და შეხედოთ მას სხვა ადამიანის თვალით. და ეს მართლა ძალიან მაგარია.

ასეთი ექსპერიმენტების მნიშვნელოვანი პირობაა სამყაროს მოქნილი სურათის არსებობა, რეალური და წარმოსახვითი სამყაროს განსხვავების მკაფიო პარამეტრებით, რადგან გარკვეულ ეტაპებზე ეს ზღვარი შეიძლება ძალიან ბუნდოვანი გახდეს და ეს აღარ იყოს უსაფრთხო ადამიანის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის. 

დასკვნა: თითქმის ყველა ადამიანი არის და ცხოვრობს სხვადასხვა ხარისხის ცნობიერების შეცვლილ მდგომარეობაში, მაგრამ არ აცნობიერებენ ამას, რადგან ისინი არ ადარებენ თავიანთ აღქმას სხვა ადამიანების აღქმას. ეს ხდება საერთო ჩაკეტილობის და ერთმანეთთან არაკონტაქტურპბის გამო, ე.ი. სხვა ადამიანის მიმართ ბანალური უნდობლობის გამო.

საკუთარ თავში ცნობიერების შეცვლილი მდგომარეობის გამოვლენის უნარი შესაძლებელი ხდება ან სპეციალისტთან ურთიერთობის დროს, ან ძალიან დეტალური და ღრმა საუბრისას ადამიანთან, რომელსაც ენდობით და ადარებთ მის გამოცდილებას თქვენს გამოცდილებასთან.

P.S. უკვე მრავალი წელია ვავსებ სხვადასხვა ადამიანების მიერ რეალობის აღქმის გზების ჩემს კოლექციას და არ მბეზრდება იმის გაკვირვება, თუ ჯერ კიდევ როგორ გვესმის ერთმანეთის და ვაგრძელებთ ურთიერთობას, როდესაც ყველას გვაქვს ასეთი რთული და მრავალი თვალსაზრისით სხვა ადამიანებისგან განსხვავებული უნიკალური სამყარო. ეს უბრალოდ ნამდვილი სასწაულია. და სხვა ადამიანის შიგნით ჩახედვა და სამყაროს მისი თვალით დანახვა, ზოგადად, დიდი სასწაულია. ამიტომ გისურვებ ადრე თუ გვიან შეეხო ამ მშვენიერ თემას და დაინახო ისეთი რამ, რაზეც აქამდე არც კი გიოცნებიათ.

წარმატებებს გისურვებთ ამ გზაზე.


ავტორი: ალექსანდრ პოპოვი

კოგნიტური ფსიქოლოგიის ცენტრი. პროექტი „ნეგენტროპია“ 

https://www.topauthor.ru/kak_proverit_sebya_na_samodovolstvo_539f.html  
7
როგორ გამოსცადო საკუთარი თავი თვითკმაყოფილებაზე?
ძალიან მარტივად.
 თუ სიამოვნებით გადასცემთ თქვენს გამოცდილებას და შეძენილ უნარებს სხვებს, გაუზიარებთ მას, ჩათვლით ამ სხვებს გამოუცდელებად, მაგრამ თქვენს თანასწორად - თქვენ ხართ დამრიგებელი, მასწავლებელი, უფროსი ამხანაგი და მეგობარი, რომელიც არ უპირისპირდება სხვებს. მაგრამ თუ ინდაურივით გაიბღინძებით, ღაღადებთ ჭეშმარიტებას, როგორც „უჭკუო ცხვარი“, თითქოს ამ ჭეშმარიტებების ერთადერთი შემოქმედი და ინიციატორი ხართ, ეს თვითკმაყოფილების ნიშანია.
 თუ მზად ხართ დაიცვათ თქვენი აზრი ან საქმე, მიგაჩნიათ ეს სწორად და საჭიროდ, მაგრამ მზად ხართ მოუსმინოთ და გაითვალისწინოთ სხვა მოსაზრებები და საქმეები, რომლებიც თქვენ მოსაზრებებისგან განსხვავდება, თქვენ ხართ მიზანდასახული და საკუთარ თავში თავდაჯერებული ადამიანი. თუ თქვენი აზრი „საბოლოო ინსტანციის ჭეშმარიტებაა“, რომელიც კორექტირებასაც კი არ ექვემდებარება, თქვენ თვითკმაყოფილი ბრიყვი ხართ. გსმენიათ ასეთი გამოთქმა? ასე რომ, საქმე თქვენზეა...
ბევრი ადამიანი მცოდნე და პროფესიონალია. და თუ ასწავლით იმას, რაც იცით, პროფესიონალი ხართ. თუ თქვენ ასწავლით ქედმაღლურად, თანაც მენტორული ტონით და ეჭვის ჩრდილის გარეშე, თვლით, რომ თქვენ ხართ ცოდნის  საწყობი და ისიც ერთადერთი, თქვენ ხართ თვითკმაყოფილი გაბღენძილი რეგვენი. ასეთი გამოთქმაც არსებობს და ეს თქვენზეა...
თვითკმაყოფილი ადამიანი მაღლა არეული თავით დადის. მაგრამ ეს არ არის სიამაყე,  სიამაყე - თვისებაა, რომელიც ყოველთვის დაგმობილია.
 თვითკმაყოფილ ადამიანს ყოველთვის აქვს მზა განსჯა ქვეყანაზე ყველაფერზე, და შეუძლია ნებისმიერ კითხვაზე მყისიერი პასუხის გაცემა, ცოდნის ყალბ შეგრძნებებზე დაყრდნობით. რადგან შეუძლებელია ყველას და ყველაფრის ცოდნა. თუნდაც ჭკვიანი ადამიანისთვის...
 თვითკმაყოფილი ადამიანი ხშირად გაბერილი ფიგურაა. ეს მაშინ, როდესაც თვითკმაყოფილება მალავს არა ცოდნას და უნარებს, რაც, თვითკმაყოფილების მატარებლის აზრით, „სხვას არავის აქვს“, არამედ საკუთარი თავის უკმაყოფილებას სხვების ფონზე. თვითკმაყოფილება არის საკუთარი თავის უკმაყოფილების კომპენსაცია. საკუთარი თავის პოზიციონირება, როგორც სხვებზე უფრო ლამაზის, მაღალის და ჭკვიანის, ასეთი თვითკმაყოფილი ფიგურა ცალსახად ხვდება, რომ ეს სულაც არ არის ასე. რომ არსებობს უფრო ჭკვიანი, უკეთესი და ლამაზი. მაგრამ ამაზე დათანხმება შეუძლებელია. საკუთარ ღირსებებში რწმენის დაკარგვა უბრალოდ დაუშვებელია! ეს იქნება მთელი მსოფლმხედველობითი პოზიციის კრახი! ამიტომ, თვითკმაყოფილ ადამიანს სჭირდება მუდმივი კვება საკუთარი თავის შესახებ მოსაზრებებით. საკუთარი თავის, განსაკუთრებულობის იდეა თვითკმაყოფილი ადამიანის მთავარი საზრუნავი და თვითკმაყოფილების ერთ-ერთი მთავარი ნიშანია. მაგრამ, როგორც ბულატ ოკუჯავამ თქვა და იმღერა:
ახლებურად ბედს ვერ შეცვლით.
თვითკმაყოფილება მწარე ნეტარებაა.
 სწორედ, რომ მწარე. რადგან გამუდმებით „ლოყების გაბერვაა“, ძერწვა და რაც მთავარია, საუკეთესოს იმიჯის შენარჩუნება, - ტანჯვაა. განსაკუთრებით, თუ განდიდებული ღირსებები გაზვიადებულია. თვითკმაყოფილი ადამიანი უკიდურესად არათავისუფალია. და აბსოლუტურად დამოკიდებული. გამუდმებული მსახიობობისგან და შენიღბვისგან; არანორმალური ურთიერთობისგან; შიშის გამო ჩანდეს სულელი, დაბნეული ან არაკომპეტენტური ამა თუ იმ საკითხში; მის შესახებ გარშემომყოფების აზრისგან.  და სრულიად უმწეოა, როდესაც არ არის აუდიტორია და არავინ არის მის გარშემო.

ის საბრალოა, როცა მარტოა.
ის ღარიბია და სულით ღატაკი.
ის ნამდვილი უიღბლოა.
==


https://день-магазин.рф/index.php?route=attributes/authors&author=Эриксон%20М
მილტონ ერიქსონი: ბიოგრაფია, წიგნები.
მილტონ ერიქსონმა მოიპოვა მსოფლიო აღიარება, როგორც გამოჩენილმა პრაქტიკოსმა ფსიქოთერაპევტმა. მისი მიდგომა ცნობიერების შეცვლილ მდგომარეობებთან საფუძვლად დაედო მთელ მიმართულებას, რომელიც ცნობილია როგორც ერიქსონის ჰიპნოზი. მისი ფსიქოთერაპიული მოდელი გახდა ნეიროლინგვისტური პროგრამირების ერთ-ერთი საფუძველი.
ერიქსონის მიერ შექმნილი იდეები, მეთოდები და ტექნიკა ამჟამად მნიშვნელოვან ადგილს იკავებს თანამედროვე ფსიქოთერაპიაში და შესამჩნევ გავლენას ახდენს ბევრ მეცნიერებაზე, რომლებიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ადამიანთან.
         ბავშვობაში მილტონი საკმაოდ უჩვეულო ბავშვი იყო - მაგალითად, მან ლაპარაკი მხოლოდ ოთხი წლის ასაკში დაიწყო. სკოლაში მას ლექსიკონს ეძახდნენ, რადგან ხშირად დიდხანს კითხულობდა ლექსიკონს და ვერ ხვდებოდა, რომ სიტყვები ანბანური თანმიმდევრობით იყო განლაგებული. ამიტომ მანამდე უხდებოდა ლექსიკონის წაკითხვა, სანამ საჭირო სიტყვას არ წააწყდებოდა. ბავშვობაში ასეთი უცნაური ქცევის გამო გონებრივად ჩამორჩენილად ითვლებოდა. შემდგომში მას პოლიომიელიტი დაემართა და ინვალიდის ეტლზე აღმოჩნდა მიჯაჭვული. მას არ სურდა მთელი ცხოვრება ამ მდგომარეობაში გაეტარებინა, ამიტომ შეიმუშავა საკუთარი სისტემა, რომელმაც სრულად გამოჯანმრთელების შესაძლებლობა მისცა. სწროედ ამ მეთოდებმა, რომლებიც მან გამოიყენა საკუთარი ავადმყოფობისგან განკურნების მიზნით, შესაძლებელი გახადა ფსიქოთერაპიაში ახალი მიმართულების შექმნა - ერიქსონის ჰიპნოზის, რომელიც დაფუძნებულია ტრანსში ჩაძირვასა და სპეციალური ჰიპნოზური ენის გამოყენებაზე, რომელიც გამოირჩეოდა მკაფიოობით და ხატოვნებით.
მილტონ ერიქსონი დაბადებიდან მოკლებული იყო ფერების სწორ აღქმას, არ განასხვავებდა ბგერებს სიმაღლეში და ვერ ახერხებდა მუსიკალური მელოდიის გამეორებას. ბავშვობაში მას ჰქონდა კითხვის პროცესის დარღვევა და დისლექსია. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვიდმეტი წლის ასაკში მან პოლიომიელიტი გადაიტანა, მან შეძლო გამოჯანმრთელება მის მიერ შემუშავებული სარეაბილიტაციო პროგრამის წყალობით და სრულფასოვანი ცხოვრება. თუმცა ორმოცდაათი წლის ასაკში მას განუვითარდა პოსტპოლიომიელიტის სინდრომი და სიცოცხლის ბოლო წლებში მილტონი ინვალიდის ეტლზე იყო მიჯაჭვული, მას მუდმივი ძლიერი ტკივილი ტანჯავდა და ნაწილობრივ პარალიზებული იყო.
შემდგომში, მილტონ ერიქსონი - მედიცინის დოქტორი, კლინიკური ჰიპნოზის ამერიკული საზოგადოების დამფუძნებელი და პირველი პრეზიდენტია, უეინის უნივერსიტეტის ადიუნქტ პროფესორი. ის იყო ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის, ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის, ამერიკის ფსიქოპათოლოგიის ასოციაციის წევრი, ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის წევრი. მის სახელს უკავშირდება ამერიკის კლინიკური საზოგადოების სწავლებისა და კვლევის ფონდის დაარსება.

Комментариев нет:

Отправить комментарий

Will be revised