შთაგონება და მისი როლი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში

 https://smekni.com/a/196000-9/vnushenie-i-ego-rol-v-obshchestvennoy-zhizni-9/

შთაგონება და მისი როლი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში

ემპათიის ემოციური არხი. ფიქსირდება ემპათირებადი ადამიანის სხვებთან ემოციურ რეზონანსში შესვლის უნარი - თანაგრძნობა, თანამონაწილეობა. ემოციური რეაგირება ამ შემთხვევაში ხდება პარტნიორის ენერგეტიკულ სფეროში შესვლის საშუალება. მისი შინაგანი სამყაროს გაგება, ქცევის პროგნოზირება და ეფექტური ზემოქმედება  შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოხდა ენერგეტიკული ადაპტაცია ემპატირებადი ადამიანის მიმართ. თანამონაწილეობა და თანაგრძნობა მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი, გზამკვლევი ემპათირებადიდან ემპათიურამდე და პირიქით.

ემპათიის ინტუიციური არხი. შეფასების ქულა მიუთითებს რესპონდენტის უნარზე დაინახოს პარტნიორების ქცევა, იმოქმედოს მათ შესახებ თავდაპირველი ინფორმაციის დეფიციტის პირობებში, ქვეცნობიერში შემორჩენილი გამოცდილების საფუძველზე. ინტუიციის დონეზე დაიხურება და განზოგადდება პარტნიორების შესახებ სხვადასხვა ინფორმაცია. ინტუიცია, სავარაუდოდ, ნაკლებად არის დამოკიდებული შეფასების სტერეოტიპებზე, ვიდრე პარტნიორების გააზრებულ აღქმაზე.

განწყობა, რომელიც ხელს უწყობს ან აფერხებს ემპათიას, შესაბამისად, ხელს უწყობს ან აფერხებს ყველა ემპათიური არხის მუშაობას. ემპათიის ეფექტურობა, სავარაუდოდ, შემცირდება, თუ ადამიანი ცდილობს თავიდან აიცილოს პირადი კონტაქტები, მიზანშეუწონლად მიაჩნია სხვა ადამიანის მიმართ ცნობისმოყვარეობის გამოვლენა, საკუთარ თავს არწმუნებს მშვიდად იყოს სხვების განცდებისა და პრობლემების მიმართ. ასეთი გუნებაგანწყობა მკვეთრად ზღუდავს ემოციური გულისხმიერების და ემპათიური აღქმის დიაპაზონს. პირიქით, ემპათიის სხვადასხვა არხი უფრო აქტიურად და საიმედოდ მოქმედებს, თუ არ არსებობს დაბრკოლებები პიროვნების მხრიდან.

ემპათიაში შეღწევის უნარი ფასდება, როგორც ადამიანის მნიშვნელოვანი კომუნიკაციური თვისება, რაც იძლევა ღიაობის, ნდობის, გულწრფელობის ატმოსფეროს შექმნის საშუალებას. თითოეული ჩვენგანი თავისი ქცევითა და პარტნიორებისადმი დამოკიდებულებით ხელს უწყობს ინფორმაციულ-ენერგეტიკულ გაცვლას ან ხელს უშლის მას. პარტნიორის მოდუნება ხელს უწყობს ემპათიას, ხოლო დაძაბულობის, არაბუნებრიობის, ეჭვის ატმოსფერო ხელს უშლის გამჟღავნებას და ემპათიურ გაგებას.

იდენტიფიკაცია წარმატებული ემპათიის კიდევ ერთი აუცილებელი პირობაა. ეს არის სხვისი გაგების უნარი თანაგრძნობის საფუძველზე, საკუთარი თავის პარტნიორის ადგილზე დაყენება. იდენტიფიკაცია ეფუძნება სიმსუბუქეს, მობილურობას და ემოციების მოქნილობას, მიბაძვის უნარს.

სუგესტიურობის შესაფასებლად გამოყენებული იქნა 5 გადაუდებელი ამოცანა:

1. დაწერეთ რომელიმე მწერლის სახელი, მაგალითად „გოგოლი“; ზოგადად ნებისმიერი მწერლის.

2. დაწერეთ ნებისმიერი მოკლე ფრაზა, მაგალითად „ზაფხული მოვიდა“ (ვარიანტები ...); საერთოდ ნებისმიერი ფრაზა.

3. დაწერეთ ნებისმიერი საგნის დასახელება, მაგალითად „მაგიდა“; ზოგადად ნებისმიერი საგნის.

4. დახატეთ ნებისმიერი საგანი, მაგალითად, სამკუთხედი; ზოგადად ნებისმიერი ობიექტი.

5. ჩაწერეთ ნებისმიერი რიცხვი, მაგალითად 9; ზოგადად ნებისმიერი რიცხვი.

მიღებული პასუხების დამუშავების შედეგად გაირკვა შემდეგი მონაცემები:

შემცირებული შთაგონებადობა - 3 ადამიანი.

საშუალო შთაგონებადობა  -13 ადამიანი.

გაზრდილი შთაგონებადობა - 4 ადამიანი.

რესპონდენტთა შემდგომი კვლევისთვის მჭირდებოდა მათი ემოციური მდგომარეობის ცოდნა კითხვარების შევსების დროს. გამოვიყენე მეთოდიკა „ემოციების დიფერენციალური სკალები (კ. იზარდის მიხედვით)“.

მიღებული მონაცემების შედეგად, 16 რესპონდენტში ჯანმრთელობის მდგომარეობა უფრო მეტად შეესაბამება ადამიანის ხასიათის აქცენტირების ან ჰიპერთიმიურ (ამაღლებული განწყობის მქონე) ან დისთიმიურ (დაბალ განწყობილებას) ტიპს.

4 ადამიანში დაფიქსირდა ჯანმრთელობის არადამაკმაყოფილებელი მაჩვენებლები. ზოგადად, თვითშეფასება მცირდება, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც დგება დეპრესიის მსგავსი მდგომარეობა. დეპრესიულ მდგომარეობას ახასიათებს მელანქოლიური განწყობა, აპათია და შრომისუნარიანობის მკვეთრი დაქვეითება.

ამ ადამიანთა ჯგუფთან მუშაობისას ჩვენ განვსაზღვრეთ ამოცანების მთელი რიგი:

1. უსაფრთხოების ტექნიკის ელემენტარული სტანდარტების დაცვა, კერძოდ: დამცავი საშუალებების (ჩაფხუტები, რესპირატორები და ა.შ.) გამოყენება.

2. მოწევა მხოლოდ სპეციალურად გამოყოფილ ადგილებში და საერთოდ მოწევისთვის თავის დანებება.

3. ყოველდღიური შრომითი დღის განრიგის დაცვა (დაგვიანების და სამსახურიდან ადრე წასვლის ლიკვიდაცია).

ჯგუფის ყველა წევრის გაანალიზებისას, გაჩნდა პრობლემა - როგორ დავძლიოთ წინააღმდეგობა ზოგიერთი ადამიანის შთაგონებაზე.

ზოგჯერ იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ კლიენტი მზად იყო ფსიქოლოგთან ურთიერთობისთვის, სინამდვილეში კი ის ქვეცნობიერად ეწინააღმდეგება შთაგონებას.  ეს ქცევა ორი მიზეზით იყო გამოწვეული.

ერთის მხრივ, კლიენტის მცდარი წარმოდგენები შთგონების შესახებ მასში ბუნდოვან შიშებს იწვევს, რაც გამოიხატება ნერვული დაძაბულობის მაღალი დონით.

მეორეს მხრივ, შესაძლოა, კლიენტს ეშინია, რომ საკუთარ თავზე კონტროლს დაკარგავს და გასცემს საგულდაგულოდ დაცულ საიდუმლოებას. შიში ზოგჯერ გამოიხატება კლიენტის გადაჭარბებულ მონდომებაში, რაც საზიანოა სრული მოდუნებისთვის. დაძაბული, ზედმეტად შეშფოთებული კლიენტი ხშირად უშვებს ამ შეცდომას, და ფსიქოლოგმა უნდა მოძებნოს გზა დაბრკოლების გადასალახად.

კლიენტის დასახმარებლად ერთ-ერთი გზაა მის რეაქციაზე დაკვირვება შთაგონების სხვადასხვა მეთოდიკების შეთავაზებაზე. ამისათვის ჩატარდა ტესტირება, ყურადღება დამახვილდა კლიენტის რეაქციებში განსხვავებებზე.

შთაგონების გამოყენებული ტექნიკა უნდა შეესაბამებოდეს კლიენტის ფსიქოტიპს. სწრაფი შთაგონების სტილი, რომელიც სასწაულებრივია მორჩილი ადამიანებისთვის, წინააღმდეგობას იწვეევს ადამიანებში, ვისაც აქვს ეჭვის მიდრეკილება, ძლიერი ნებისყოფა, არ უყვარს ვინმესგან ბრძანებების მიღება. აქ გამოყენებული იყო ნელი, ნებადართული, დელიკატური მეთოდი კლიენტის ნდობის მოსაპოვებლად.

დისციპლინირებულ, ინტელექტუალურ კლიენტთან ერთად სასარგებლოა შთაგონების სხვადასხვა მეთოდების განხილვა, რათა მას მიეცეს არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობა.

შთაგონებების გამეორება იწვევს კლიენტის მიერ შეცვლილი ცნობიერების მდგომარეობის გააზრებას. რთულ კლიენტთან ურთიერთობისას, ხშირად სასარგებლოა გარემოს შეცვლა.

ჯგუფის შექმნა შესანიშნავი გზა აღმოჩნდა შეშინებული კლიენტის გადასარწმუნებლად. ადამიანებზე დაკვირვება, რომლებიც სარგებლობას იღებენ შთაგონებისგან, დადებითად მოქმედებს რთულ კლიენტზე

შთაგონების შესახებ ცნობილი მცდარი წარმოდგენები მომდინარეობს კლიენტის შიშიდან სეანსის დროს არ დაკარგოს თვითკონტროლი. შთაგონების გამოყენება საუკეთესო შედეგებს იძლევა მაშინ, როდესაც დამყარებულია ნდობის ურთიერთობა კლიენტსა და ფსიქოლოგს შორის. როგორც წესი, კლიენტები განიცდიან შიშებს და ეჭვებს და სჭირდებათ ფსიქოლოგთან ემოციური კონტაქტი, რადგან სეანსის დროს სულიერი სითბო გაცილებით დიდ როლს თამაშობს, ვიდრე ყველაზე დახვეწილი ტექნიკა. შთაგონებისთვის ყველაზე სერიოზული დაბრკოლებებია  შფოთვის გამომწვევი ეჭვი და წინააღმდეგობა. შფოთვა, თავის მხრივ, არ იძლევა რელაქსაციის საჭირო ხარისხის მიღწევის საშუალებას, რომლის გარეშეც შეუძლებელია შთაგონების პროცესი.

ფსიქოლოგს არ შეუძლია კლიენტთან ურთიერთობის გარეშე და ნამდვილმა პროფესიონალმა უნდა დაიცვას ქცევის ყველაზე ნაკლებად ავტორიტარული და უფრო მეტად თანაგრძნობის სტილი. შთაგონება არ არის შეჯიბრის არენა კლიენტსა და ფსიქოლოგს შორის ნების გამოვლენაში, არამედ უფრო სიტუაციაა, რომელიც გულისხმობს ჰარმონიულ ერთობლივ საქმიანობას, რომელშიც პირველ რიგში კლიენტის ინტერესებია გათვალისწინებული.

ემოციები დიდ როლს თამაშობს სწავლის პროცესში, და ფსიქოლოგი იწყებს შთაგონებას მას შემდეგ, რაც მან მანამდე ჩამოუყალიბა კლიენტს სასიამოვნო გრძნობების ფართო სპექტრი. მგრძნობიარე, მაღალი გამჭრიახობის მქონე ფსიქოლოგი სხვა ადამიანებთან და მათ საჭიროებებთან მიმართებაში იყენებს კლიენტის ემოციურ მზადყოფნას მისთვის საჭირო შთაგონების გადასაცემად. ამაში მდგომარეობს შთაგონების სწორი გამოყენება.

ტექნიკა „ავტომატური წერა“

ავტომატური წერა ერთ-ერთი ყველაზე გასაოცარი და ღირებული შთაგონების ინსტრუმენტია. ეს ტექნიკა გამოიხატება თვით არასასურველ დონეზეც კი, მაგალითად, ეგრეთ წოდებული „ნაწერების“ სახით, რომელსაც ადამიანი ქვეცნობიერად აჩვენებს, ვთქვათ, ტელეფონზე საუბრისას. „არაფრის გამომხატველი“ ნახატები ხშირად სიმბოლურ ხასიათს ატარებენ და შეიძლება ბევრი რამ გვაცნობოს „დამნეულ“ ადამიანზე, მაგალითად, გამოავლინოს თვითმოტყუების ფენების ქვეშ დამარხული ტრავმა. ავტომატური წერა იძლევა სიმართლის დადგენის შესაძლებლობას და წარმოადგენს ინფორმაციის მოპოვების მეთოდს. ზოგჯერ კლიენტს სიტყვების დაწერის ნაცვლად ურჩევნია რამდენიმე სურათის დახატვა. ზოგჯერ მისი გულახდილობა წარმოადგენს ცალკე ასოებს, რომელსაც ინტერპრეტაცია სჭირდება.

კვლევის პროცესში აღმოვაჩინე, რომ უმჯობესია კლიენტს შესთავაზოთ ალბომი ხატვისთვის და კალამი რბილი წვერით, ფლომასტერის მსგავსი. სასურველია, რომ კლიენტს ჰქონდეს დიდი ალბომი, რადგან ბევრი ადამიანი შთაგონების გავლენის ქვეშ წერს ჩვეულებრივზე მსხვილი ასოებით. ალბათ, ეს იმით არის განპირობებული, რომ ისინი „იხსნებიან“ ან უბრუნდებიან ბავშვური წერის წესს - ნაჯღაბნს. ავტომატური წერა ხდება დახუჭული თვალებით, ხოლო ქაღალდის დიდი ზედაპირი კიდევ ერთი გარანტიაა იმისა, რომ ნაწერი საკმარისად იკითხება. სასურველია კალამი რბილი წვერით, რადგან შთაგონების მდგომარეობაში ყოფნისას ბევრი ადამიანი ძალიან მსუბუქად აჭერს ქაღალდს და ძნელია იმის გარკვევა, თუ რა წერია.

თვითშთაგონება და ახალი პროგრამის შექმნა

თვითშთაგონება წარმოსახვასთან ერთად ქმნის რეალობის ახალ სახეობას: უკეთესს, რომელიც თავისუფალია წარსულის კვალისგან. სამწუხაროდ, ადამიანების უმეტესობა ყურადღებას არ აქცევს საკუთარ არაცნობიერს. რისი გაცნობიერებასაც ვახერხებთ, მხოლოდ რეალობის მეათედია, აისბერგის მწვერვალი.

ჩვევები ღრმად არის ფესვგადგმული წარსულში. თვითშთაგონების სეანსებზე მე მოვუწოდებდი კლიენტებს დაფიქრებულიყვნენ თავიანთ ჩვევებზე. რა ნიადაგზე დაეცა თქვენი განათლების თესლი? როცა მიხვდებით, რომ ის ქცევა, რაც ბავშვობაში გქონდა, დღეს, როცა ზრდასრული გახდით არაეფექტურია, მაშინ გადადგამთ პირველ ნაბიჯს ცვლილებისკენ.

 ახალი გაგება ათავისუფლებს ცნობიერებაში ადგილს ახალი ჩვევებისთვის. ეს ჰგავს გენერალურ წმენდას. ცნობიერების სივრცის გასუფთავებით, თქვენ უფლებასაძლევთ თქვენს უსაზღვრო შემოქმედებით პოტენციალს ჩამოაყალიბოს ცხოვრების ახალი სტილი.