ყურადღების დაქვეითება შეიძლება შეინიშნებოდეს როგორც ბავშვებში, ასევე მოზრდილებში. დარეგისტრირებულია ბავშვობაში ამ პრობლემის განვითარების მრავალი შემთხვევა მისი შემდგომი გაღრმავებით ხანდაზმულ ასაკში.
სპეციალისტები ყურადღების დაქვეითებას ახასიათებენ, როგორც ყურადღების რაოდენობის შემცირების პროცესს (ადამიანს ყურადღება გადააქვს გვერდით გამაღიზიანებლებზე), ასევე შესრულებული ქმედებების კოორდინაციის დაქვეითებას.
უყურადღებო ტიპი
ყურადღების კონცენტრაიის დარღვევა შეიძლება დაიყოს 3 კატეგორიად:
1. „ყურადღების გაფანტულობა“ შეიძლება დახასიათდეს როგორც გამაღიზიანებლებზე ყურადღების უკონტროლო გადართვის პროცესი, ასევე ცუდი კონცენტრაცია. ეს ტიპი ჩვეულებრივ გვხვდება სკოლის მოსწავლეებში, მაგრამ ის ასევე შეიძლება გაჩნდეს ხანდაზმულებში, ჩვეულებრივ, დიდი დაღლილობის დროს.
2. „მეცნიერის უყურადღებობა“ - ყურადღების ძნელად გადატანა ერთი პროცესიდან მეორეზე, პროცესზე ან საკუთარ აზრებზე ძალიან ღრმა ფოკუსირების შედეგად. ამ ტიპის ადამიანს ახასიათებს აკვიატებული აზრების არსებობა.
3. „მოხუცების დაბნეულობა“ - მდგომარეობა, რომელსაც ახასიათებს ყურადღების ცუდი კონცენტრაცია და მისი გადართვის უნარი. დაავადება ჩნდება ტვინის მუდმივი გადაღლის, ჟანგბადის უკმარისობის შემთხვევაში, ასევე ძირითადად ხანდაზმულ ადამიანებში, რომლებსაც ცერებრალური ათეროსკლეროზი აქვთ.
ყურადღების დეფიციტი მოზრდილებში
ეს სინდრომი შეიძლება ჰქონდეს არა მხოლოდ ბავშვს, არამედ ზრდასრულ ადამიანსაც. მან შეიძლება გამოიწვიოს მუდმივი გონებაგაფანტულობა, ცუდი თვითორგანიზება, გულმავიწყობა.
ამ ფსიქოლოგიური დაავადების დასაძლევად ჯერ უნდა გააცნობიეროთ მისი პირველმიზეზი.
ძირითადად, ამ დიაგნოზს ბავშვებს უსვამენ სასკოლო ასაკში, შემდეგ კი ის უკვე უფროს ასაკში ვლინდება. მაგრამ ზოგჯერ სიმპტომი დიაგნოსტირებულია უკვე მოწიფულ ასაკში.
ასევე უნიკალურია დაავადების მიმდინარეობის პროცესი, მოზრდილების სიმპტომატიკა კატეგორიულად განსხვავდება ბავშვებისგან.
დაავადებები, რომლის დროსაც ჩნდება კონცენტრაციის დარღვევა
ასეთი დაავადებების ჩამონათვალში შედის:
დეპრესია;
ჰიპოპროზექსია;
ჰიპერპროზექსია;
პარაპროზექსია;
ეპილეფსია და თავის ტრავმა.
ეპილეფსიით და დეპრესიით დაავადებულ ადამიანებს ე. წ. შენელებული და „ჩარჩენილი“ ყურადღება აქვთ. ამ შემთხვევაში აღინიშნება ნერვული პროცესების აქტიურობის შემცირება, ყურადღების გადატანის შეუძლებლობა.
ჰიპოპროზექსია იწვევს კონცენტრაციის შესუსტებას. მისი ნაირსახეობაა აპროზექსია, რომლის დროსაც, მრავალრიცხოვანი ყურადღების გადატანის, კონცენტრაციის და ყურადღების კონცენტრირების უნარის შემთხვევაში საერთოდ არ შეინიშნება.
ადამიანის მხრიდან გადაჭარბებული კონცენტრაცია ერთ რამეზე, მაგალითად, ზოგიერთ მოქმედებაზე თუ აზრებზე, დამახასიათებელია ჰიპერპროზექსიისთვის. ეს არის ე. წ. ყურადღების ცალმხრივი მიმართულება.
პარაპროზექსიის დროს შეიძლება წარმოიქმნას კონცენტრაციის გადახრები, რომლებიც ხასიათდება ბოდვით და ჰალუცინაციებით. ეს ხდება იმის გამო, რომ ადამიანის ტვინი მუდმივად დაძაბულია, და ეს იწვევს ასეთ შედეგებს.
ასეთი ეფექტი შეიძლება შეინიშნებოდეს თუნდაც სრულიად ჯანმრთელ ადამიანებში, მაგალითად, სპორტსმენებში, რომლებიც განიცდიან კოლოსალურ მორალურ მატვირთვას.
ასე მორბენალი, რომელიც ელოდება „სტარტის“ სიგნალს, მასზე ყურადღების დიდ კონცენტრაციას ახდენს. მას შეუძლია გაიგონოს სიგნალი თავის თავში მანამდე, სანამ ის რეალურად გაიჟღერებს.
ყურადღების კონცენტრაციის დარღვევის სისტემები
ცუდი კონცენტრაცია სხვადასხვა ფორმას იღებს მოზრდილებში:
1) ერთ დავალებაზე ან საქმეზე ფოკუსირების შეუძლებლობა. თქვენი ყურადღება ადვილად შეიძლება გადაიტანოს რომელიმე საგანმა ან ხმამ, რაც იწვევს სხვა ობიექტზე გადართვას ან სხვა დავალების შესრულებას. ამ შემთხვევაში შეინიშნება ყურადღების „გაყინვა“ და „ხეტიალი“. ადამიანს არ შეუძლია კონცენტრირება მოახდინოს დავალების შესრულებაზე, ყურადღებას არ აქცევს დეტალებს, არ შეუძლია ფოკუსირება, მაგალითად, წიგნის კითხვისას ან დიალოგის შემთხვევაში.
2) დაავადების კიდევ ერთი გამოვლინებაა ერთ საკითხზე კონცენტრირების უნარი. ამის მაგალითია მუსიკის მოსმენა ან წიგნის კითხვა, როდესაც გარშემო ვერაფერს ვამჩნევთ. ზოგიერთ შემთხვევაში ამ ნაკლის გამოყენება შეიძლება სამუშაო მიზნებისთვის, მაგრამ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ამან ზოგჯერ შეიძლება უხერხულობა მოგვიტანოს.
3) ცუდი თვითორგანიზება, ასევე მუდმივი გულმავიწყობა ყურადღების ცუდი კონცენტრაციის ნიშანია, რომლის შედეგებია:
სამუშაო დავალებების მუდმივი გადადება;
სამსახურში დაგვიანება და ა.შ.
ნივთების სისტემატური დაკარგვა, მათი ადგილმდებარეობის დავიწყება;
დროში ცუდი ორიენტაცია, სავარაუდო სამუშაო დროის შეფასების შეუძლებლობა და ა.შ.
4) იმპულსურობა დაავადების კიდევ ერთი სიმპტომია. ამას შეიძლება თან ახლდეს საუბრის გარკვეული ნაწილის გაუგებრობა, თანამოსაუბრის განცდები. თქვენ შეგიძლიათ ჯერ თქვათ ან გააკეთოთ და მხოლოდ შემდეგ დაფიქრდეთ შედეგებზე. შეგიძლიათ შეასრულოთ ქმედებები, რომლებმაც შეიძლება გამოიწვიოს დამოკიდებულება.
5) ემოციურ ნიადაგზე წარმოქმნილმა პრობლემებმა შეიძლება გამოიწვიოს პაციენტებში აღშფოთება და იმედგაცრუება. დაავადების ამ ფორმის სიმპტომებია:
განწყობის მუდმივი ცვლილება;
საკუთარი თავის მოტივირების და მოტივაციის შენარჩუნების შეუძლებლობა;
დაქვეითებული თვითშეფასება, კრიტიკის მიუღებლობა;
ჰიპერაქტიურობა;
დაღლილობის მუდმივი შეგრძნება;
ხშირი ნერვული მღელვარება.
ჰიპერაქტიურობა მოზრდილებში გაცილებით იშვიათად ვლინდება, ვიდრე ბავშვებში, და ეს სიმპტომი ყოველთვის არ მიუთითებს ყურადღების კონცენტრაციის დარღვევაზე.
ამ სიმპტომების არსებობის შემთხვევაში, პრობლემების გამოკვლევის და გარკვევის მიზნით უნდა მიმართოთ ამ დარგის სპეციალისტს.
მთავარი ექიმები, რომელთაც შეუძლიათ განსაზღვრონ დაავადების ხარისხი, არიან ნევროლოგი, ფსიქოლოგი და ფსიქიატრი.
მხოლოდ ექიმებთან კონსულტაციის შემდეგ შეიძლება სრულად განისაზღვროს მკურნალობის პრობლემები და მეთოდები, ვინაიდან ამის დაკონკრეტება შესაძლებელია მხოლოდ ინდივიდუალურ შემთხვევაში.
პროფილაქტიკა
ზემოხსენებულ მიზეზებთან დაკავშირებით ჩანს, რომ ფაქტორები, რომლებიც გავლენას ახდენენ ყურადღების კონცენტრაციის დარღვევაზე, საკმაოდ ბევრი და მრავალფეროვანია, რის გამოც შეუძლებელია მოკლე რჩევების მიცემა, თუ როგორ უნდა ავიცილოთ ეს თავიდან.
არაკლინიკურ შემთხვევებში ერთმნიშვნელოვნად რეკომენდებულია ცხოვრების ჯანსაღი წესის დაცვა, სხეულისა და გონების დასვენება რეგულარული სტრესის დროს, დასვენების დროს საქმიანობის შეცვლა.
ამავე დროს, პროფილაქტიკა თქვენს ხელშია. ჩვენ ვიცით, რომ უკეთესია არ დავუშვათ, ვიდრე აღმოფხვრათ შედეგები. ჩვენს რესურსზე შეგიძლიათ გაიაროთ ყურადღების კონცენტრაციის სავარჯიშოების კურსი, რომელთა დახმარებით თავს აარიდებთ ისეთ სიტუაციებს, რომლებიც მოითხოვს ექიმების მონაწილეობას.
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised