რატომ მარხავდნენ ისლანდიაში სახლებს მიწის ქვეშ? რაში მდგომარეობს ძველი არქიტექტურის საიდუმლოება?

 https://ecology.md/ru/page/pochemu-v-islandii-zaryvali-doma-pod-zemlju-v-chem-sekret-drevnej-arhitektury-foto/

რატომ მარხავდნენ ისლანდიაში სახლებს მიწის ქვეშ? რაში მდგომარეობს ძველი არქიტექტურის საიდუმლოება? 

ჩრდილოეთ ევროპის მოსახლეობამ IX საუკუნეში ისწავლა მსგავსი „მიწურების“ აგება. ეს სამშენებლო პრაქტიკა შენარჩუნდა ისლანდიაში მე-20 საუკუნის შუა პერიოდამდე. ასეთ მწვანე სახურავი-მდელოს მქონე სახლებში ქვეყნის თითქმის მთელი მოსახლეობა ცხოვრობდა. მაგრამ დღეს „კორდიანი“ სახლები არქიტექტურულ ძეგლებად იქცა.

სოფელი ჰოფი ცნობილია იმით, რომ 1884 წელს აქ აშენდა ეკლესია კორდის სახურავით. სწორედ ის გახდა ამ შენობების უკანასკნელი წარმომადგენელი - ქვეყანაში მხოლოდ 6 ასეთი შენობა დარჩა. ეკლესია დღემდე იღებს მრევლს, თუმცა ის „მუზეუმის“ ექსპონატია.

ყველა ანალოგიური „მიწურის“ მსგავსად, ასეთი შენობა ქვაში იყო ამოკვეთილი - ის იცავდა მკაცრი ისლანდიური კლიმატისგან. ზემოდან ქვის ფილებს აგებდნენ, რომლებიც კორდით იყო დათბუნებული. სახურავი, როგორც წესი, იყო ორი დაქანებით და პატარა სხვენით. შეიძლება აქ სხვა ტიპის მშენებლობა განვითარდა, მაგრამ იმ დროს არ არსებობდა ტექნოლოგიები, რომლებიც სხვაგვარად აშენების საშუალებას მისცემდა. ქვეყანა არ არის მდიდარი მასალებით - ტყე თითქმის არ არის, ქვა კი მხოლოდ უხეში იატაკისა და კედლებისთვის იყო შესაფერისი. საინტერესოა, რომ კედლები (თავად სახლის კარკასი) შიგნიდან მოპირკეთებული იყო შემოტანილი ხის ან წყლის მიერ ნაპირზე გადაგდებული ხის მასალით. გარეთ ხშირად მხოლოდ ფასადი იყო ხის. სახლები არ გამოიყურებოდა ძალიან ელეგანტურად, მაგრამ ისინი იყო მყარი, თბილი, საიმედო. კორდს აგროვებდნენ ზაფხულის დასაწყისში, ხოლო ქვებს და ფარფლებს ზაფხულში და შემოდგომაზე. ხანდახან კორდს ბალახით კედლების ნაპრალებში ათავსებდნენ დათბუნების მიზნით, და მაშინ სახლები მთლიანად მწვანით იყო დაფარული.

სახლები თანდათან ჩაეფლობოდა მიწაში, შეერწყმოდა გარშემო არსებულ ლანდშაფტს. სახურავებზე ცხვრები და ზოგჯერ ძროხებიც კი ძოვდნენ.

მაგრამ ინტერესი ასეთი შენობების მიმართ ნელ-ნელა ქრება – ქვეყანაში მხოლოდ რამდენიმე ხელოსანი დარჩა, რომლებისთვისაც ნაცნობია ასეთი სახლების აშენების  დეტალები.

კორდით ახლა დაფარულია მხოლოდ ტურისტებისთვის სპეციალურად მომზადებული სახლები, რომლებიც დღეს ყველაზე ნაცნობი მასალებისგან არის დამზადებული.