მარქსის აჩრდილი კვლავ დაეხეტება მსოფლიოში

 https://www.golosameriki.com/amp/interview-with-jason-barker/4376407.html

მარქსის აჩრდილი კვლავ დაეხეტება მსოფლიოში

ოლეგ სულკინი 

 ბრიტანელი პუბლიცისტის ჯეისონ ბარკერის ფილმი განმარტავს გერმანელი ფილოსოფოსის პოპულარობის ფენომენს.

რამდენად აქტუალურია დღეს კარლ მარქსის იდეები? შეუძლია თუ არა მე-19 საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსის შრომებს დახმარება იმის გაგებაში, თუ საით მიდის კაპიტალიზმი და შეიძლება თუ არა გლობალური კრიზისების თავიდან აცილება?

კარლ მარქსის დაბადებიდან 200 წლის იუბილესთან დაკავშირებით, რომელიც 5 მაისს აღინიშნება, ამერიკულმა კინოკომპანია Icarus Films-მა გამოუშვა რეჟისორ ჯეისონ ბარკერის (Jason Barker) ფილმის „მარქსი: გადატვირთვა“ (Marx Reloaded) და რეჟისორის ილან ზივის (Ilan Ziv) დოკუმენტური ექვსნაწილიანი მინი-სერიალის „კაპიტალიზმის“ (Capitalism) ვიდეოდისკები.

გარდა ამისა, ეს ფილმები ხელმისაწვდომია Amazon Instant Video, VHX და iTunes ხელმომწერთათვის. დისკი „მარქსი: გადატვირთვა“ ასევე შეიცავს ანიმაციურ მოკლემეტრაჟიან ფილმს „მარქსი დამწყებთათვის“ (Marx for Beginners), რეჟისორი ბობ გოდფრი (Bob Godfrey).

დღეს ფილოსოფოსების, სოციოლოგების და პოლიტიკური აქტივისტების ახალი თაობა უბრუნდება მარქსის იდეებს პასუხის საძებნელად კითხვაზე: შესაძლებელია თუ არა კაცობრიობის მომავალი კაპიტალიზმის გარეშე და უნდა ველოდოთ თუ არა მის რადიკალურ ტრანსფორმაციას?

ფილმში „მარქსი: გადატვირთვა“ სიტყვა ეძლევა როგორც მარქსის იდეების მომხრეებს, ასევე მოწინააღმდეგეებს. მოწვეულ ექსპერტებს შორის არიან გამოჩენილი ფილოსოფოსები, ისტორიკოსები, პუბლიცისტები სლავოი ჟიჟეკი, ანტონიო ნეგრი, ჟაკ რანსიერი, ნორბერტ ბოლცი, ჯონ გრეი, ალბერტო ტოსკანო და სხვები.

საინტერესოა, რომ ფილმი „მარქსი: გადატვირთვა“ ბრიტანელმა რეჟისორმა, თეორეტიკოსმა და პუბლიცისტმა ჯეისონ ბარკერმა ჯერ კიდევ 2011 წელს გადაიღო გერმანიაში, მაგრამ ფართო საზოგადოებისთვის აშშ-ში ის პირველად გამოდის.

ჯეისონ ბარკერი სამხრეთ კორეის კიუნგეის უნივერსიტეტის კულტურული კვლევების პროფესორია, ასევე მოწვეული პროფესორი შვეიცარიის European Graduate School-ში. ცნობილია ფრანგი ფილოსოფოსის ალენ ბადიუს შრომების ინგლისურ ენაზე თარგმნით.

ის ასევე არის ავტორი რომანის „მარქსი ბრუნდება“ (Marx Returns). ბრიტანელმა ფილოსოფოსმა საიმონ კრიჩლიმ ფილმს „მარქსი: გადატვირთვა“ უწოდა „მარქსის შესანიშნავი გაცნობა ახალ თაობებში“, ხოლო გერმანელი პოლიტოლოგი ჰერფრიდ მუნკლერი ვარაუდობს, რომ „ამ ფილმს თავად მარქსი მოიწონებდა“.

ფილმის ავტორმა ჯეისონ ბარკერმა „ამერიკის ხმის“ რუსული სამსახურის კორესპონდენტის კითხვებს ტელეფონით უპასუხა.

ოლეგ სულკინი:  ამერიკაში ფილმის გამოსვლის დრო ემთხვევა მარქსის 200 წლის იუბილეს და 1 მაისის დღესასწაულს. და მაინც, მეჩვენება, რომ კითხვა მართლზომიერია: ევროპასა და აზიაში 2011 წელს გამოსულმა ფილმმა რატომ მიაღწია ამერიკელ მაყურებლამდე მხოლოდ შვიდი წლის შემდეგ?

ჯეისონ ბარკერი:  მე არ მაქვს რაციონალური ახსნა. ფილმი გადაიღეს ტელევიზიისთვის და ეხებოდა ძალიან აქტუალურ თემას - 2008-2009 წლების ფინანსურ კრიზისს და, რა თქმა უნდა, მარქსის იდეების გავლენას დღევანდელ საზოგადოებრივ ცნობიერებაზე. სხვათა შორის, კრიზისის დაწყების მომენტიდან ათი წელი გავიდა.

ოლეგ სულკინი:  თქვენი ფილმი იწყება ბერლინის კედლის დანგრევით. ანუ, შეიძლება ითქვას, მარქსის იდეების ისტორიული კრახის პირდაპირი ილუსტრაციით. მისი იდეების რა გავლენაზე შეიძლება ვისაუბროთ?

ჯეისონ ბარკერი:  დიახ, კაპიტალიზმმა გაიმარჯვა 90-იანი წლების დასაწყისში საბჭოთა კავშირის ნგრევის და სოციალისტური ქვეყნების ბლოკის დაშლით. მაგრამ დღეს ამ გამარჯვებას ზოგიერთი მეცნიერი ედავება, მაგალითად, სლავოი ჟიჟეკი (სლოვენი კულტუროლოგი და ფილოსოფოსი. – ო.ს.), რომელსაც მე ვაძლევ სიტყვას ჩვენს ფილმში.

ოლეგ სულკინი: როგორც ვიცი, ზოგიერთი თეორეტიკოსი და ისტორიკოსი საუბრობს მესამე გზაზე. მათ მიაჩნიათ, რომ კაცობრიობის ხსნა ორი სისტემის - კაპიტალიზმისა და კომუნიზმის კონვერგენციაში მდგომარეობს. რა დამოკიდებულება გაქვთ ამ იდეის მიმართ?

ჯეისონ ბარკერი: თუ წაიკითხავთ მარქსისა და ენგელსის „კომუნისტური პარტიის მანიფესტს“, ამ უკვე ძალიან ძველ დოკუმენტში შეინიშნება ინტერესი კონვერგენციის იდეების მიმართ. მანიფესტის ავტორები საუბრობენ კარგ კაპიტალიზმზე და ბურჟუაზიულ სოციალიზმზე. ანუ, უკვე მაშინ, ისინი განიხილავდნენ „ორი სამყაროდან საუკეთესოების“ შერწყმის იდეას.

ოლეგ სულკინი:  როდესაც აშშ-ს მთავრობამ „გამოისყიდა“ უმსხვილესი ბანკები ბოლო კრიზისის დროს, გადაარჩინა ისინი კრახისგან, იყო თუ არა ეს კონვერგენციის ნიშანი? რადგან გამოდის, რომ თავისუფალ ბაზარს არ შეუძლია თავის გატანა მთავრობის ჩარევის გარეშე ...

ჯეისონ ბარკერი:  ის, რომ სახელმწიფოს ჩარევა უკუნაჩვენებია თავისუფალი ბაზრისთვის და მით უმეტეს, უფრო დიდი, თითქმის აბსოლუტური თავისუფლებაა საჭირო, ძალიან პოპულარული მითია, რომელსაც ზედმეტად აზვიადებენ „სუფთა კაპიტალიზმის“ იდეოლოგები. რეალურად, სახელმწიფო დიდი ხანია ე.წ. თავისუფალი ბაზრისა და მსხვილი კორპორაციების ჯიბეშია. ამერიკაში, თუ მსხვილი მოხელე ტოვებს სახელმწიფო სექტორს და მიდის კერძო სექტორში, მას ხშირად მზად აქვს თბილი ადგილი ერთ-ერთ კორპორაციაში, რომელსაც ხშირ შემთხვევაში სწორედ ის „არეგულირებდა“.

ოლეგ სულკინი: ეს პრაქტიკა ცნობილია, როგორც „მბრუნავი კარები“.

ჯეისონ ბარკერი:  დიახ. როდესაც მარქსმა დაიწყო წერა კაპიტალიზმზე, ის დარწმუნებული იყო, რომ ამ სისტემის დასასრული ახლოს იყო. 1857-58 წლების პირველმა მსოფლიო კრიზისმა მისცა მას ამის საფუძვლიანი მიზეზი. მაგრამ კრიზისმა გაიარა, კაპიტალიზმი კვლავ აღორძინდა, და მარქსი თანდათან მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ ეკონომიკა გარკვეულ ციკლებში ცხოვრობს. მაგრამ ამ კრიზისების პერიოდულობის დადგენა ძალიან რთულია. დაახლოებით ისეთივე რთულია, როგორც ამინდის ზუსტი პროგნოზირება.

ოლეგ სულკინი:  ამბობენ, რომ მარქსის დაკრძალვას ლონდონში 1883 წელს მხოლოდ 11 ადამიანი დაესწრო. არც ისე დიდი დრო გავიდა, და მისმა იდეებმა მილიონობით ადამიანი დაიპყრო მსოფლიოს სხვა ნაწილში - რუსეთში. როგორ ხსნით ამ ფენომენს?

ჯეისონ ბარკერი:  მარქსი მარგინალური ფიგურა იყო. მე-19 საუკუნის მეორე ნახევრის გერმანიაში მეცნიერი სერიოზულად რომ აღექვათ, ის საუნივერსიტეტო განათლების სისტემის ნაწილი უნდა ყოფილიყო. მარქსი არ იყო ასეთი, არც იმ დროის სხვა ცნობილი სახე, ჩარლზ დარვინი. დარვინი მდიდარი და დამოუკიდებელი იყო, რამაც მას საშუალება მისცა გამოეკვლია, ემოგზაურა და გამოექვეყნებინა თავისი შრომები. მარქსი არ იყო მდიდარი, მას არ ჰქონდა სათანადო მხარდაჭერა. „კაპიტალის“ მოკრძალებული ტირაჟი ძალიან ნელა იყიდებოდა.

 მართალია, მან მოულოდნელი პოპულარობა მოიპოვა რუსეთში, ქვეყანაში, რომელიც მას ძალიან აინტერესებდა. მარქსმა უკვე მოწიფულ ასაკში ისწავლა რუსული, რომელზეც კითხულობდა რუს მწერალთა და პუბლიცისტთა წიგნებს. „კაპიტალის“ პირველი ტომი რუსეთში 1872 წელს გამოიცა, ამასთან მეფის  ცენზურამ ის გაუშვა იმ იმედით, რომ ხალხი ვერ გაიგებდა, რადგან ეს წიგნი ძალიან რთული გასაგებია.

ოლეგ სულკინი:  საბჭოთა პერიოდში კი მარქსი ენგელსთან და ლენინთან ერთად დამფუძნებლების, ანუ სოციალისტური სისტემის ღმერთების ტრიადაში შედიოდა. გარკვეული პერიოდის განმავლობაში არსებობდა მეოთხე ღმერთი - სტალინი, მაგრამ შემდეგ ის დააქვეითეს. მახსოვს, ჩვეულებრივ, არაოფიციალურ დონეზე, ხალხი იცინოდა მარქსზე, მის გარეგნობაზე ირონიზირებდა. თითქმის არავინ კითხულობდა მის წიგნებს, მხოლოდ ციტატებს იზეპირებდნენ ინსტიტუტის გამოცდებისთვის. დღეს კი, მგონი, საერთოდ არ არის პოპულარული პოსტსაბჭოთა რუსეთში... მინდა დავუბრუნდე თქვენს ფილმს. გამოსახვის თვალსაზრისით, თქვენ ახდენთ ცნობილი ჰოლივუდური ბლოკბასტერის „მატრიცას“ სტილიზებას და პაროდირებას. რასთან არის დაკავშირებული თქვენი ინტერესი მისდამი?

ჯეისონ ბარკერი: „მატრიცა“ არის ერთგვარი ფილოსოფიური ეპოსი, რომელშიც მოქმედება ბალანსირებს რეალობასა და ილუზიას შორის. ჩემმა საპროდიუსერო კომპანიამ გადაიღო ანიმაცია „მატრიცას“ მოტივებზე, მე ძალიან კმაყოფილი დავრჩი ამით და მისი ფრაგმენტები ფილმში შევიტანე. თავისი გზის დასაწყისში მარქსი დაინტერესდა იდეებისა და მატერიალური სამყაროს დიალექტიკით, როგორ ახდენენ ისინი ერთმანეთზე გავლენას და რა არის უფრო მნიშვნელოვანი საზოგადოების განვითარებისთვის. ასე რომ, აქ „მატრიცასთან“ ერთგვარი კონცეპტუალური გადაძახილია. მარქსი ამბობდა, რომ მისი ეპოქის რეალობის შემდეგ დადგებოდა სხვა რეალობა, კომუნისტური. ჩვენ გამოვიყენეთ სახეები „მატრიციდან“, რათა წარმოგვედგინა მარქსის რთული იდეები იუმორით და უფრო ხელმისაწვდომად.

ოლეგ სულკინი:  და ანიმაციურ ჩანართებში მარქსის წარმოსახვითი შეხვედრა ტროცკისთან იმავე მიზეზით შეიტანეთ ფილმში? სხვათა შორის, რატომ ტროცკისთან და არა ლენინთან?

ჯეისონ ბარკერი:  ტროცკი პოლემიზირებს მარქსთან ეკონომიკური ციკლების პერიოდულობის საკითხებზე, რაც მას ასევე ძალიან აინტერესებდა. უფრო მეტიც, ტროცკი, პერმანენტული რევოლუციის იდეოლოგი, რუსეთისგან განდევნილი გახდა ისევე, როგორც მარქსი იყო გერმანიიდან განდევნილი.

ოლეგ სულკინი:  რომ გქონდეთ შესაძლებლობა, დაასრულოთ რამე, დაამატოთ რაიმე თქვენს ფილმს, ისარგებლებდით ამით?

ჯეისონ ბარკერი:  რამდენიმე დღის წინ ისევ ვუყურე და ძალიან გამიკვირდა. ყველაფერი ისევ აქტუალურია.

ოლეგ სულკინი: გინახავთ რაულ პეკის ფილმი „ახალგაზრდა კარლ მარქსი“?

ჯეისონ ბარკერი:  დიახ. პეკის ფილმში მარქსი ნაჩვენებია, როგორც შეპყრობილი ფანატიკოსი. საინტერესოა, რომ ორივე მიწვეული ვართ ბრიტანეთის ბიბლიოთეკაში შეხვედრაზე, სადაც მარქსის 200 წლის იუბილე აღინიშნება.

https://ficus-design.ru/tpost/xbc197x331-pochemu-desyat-gorshkov-fikusov-v-ofise

          რატომ არ არის ბედნიერების მომტანი ფიკუსების ათი ქოთანი ოფისში

ტერმინი 

„ბიოფილური დიზაინი“ საკმაოდ პოპულარულია, მაგრამ ყველას არ ესმის სწორად. ბევრს ჰგონია, რომ ბიოფილიის პრინციპების შესასრულებლად საკმარისია ოფისში მცენარეებით რამდენიმე ქოთნის მოთავსება და აკვარიუმის მოწყობა. მაგრამ საქმე იმაშია, რომ ფიკუსების მაგიდის მთელი ტყეც კი არ არის საკმარისი. მოდით ერთად გავარკვიოთ, რა არის ბიოფილური დიზაინი და როგორ შევქმნათ მის შესაბამისად სივრცეები, რომლებიც უფრო ბედნიერს და უკეთესს გაგვხდის.

რა არის ბიოფილური დიზაინი?

             „ბიოფილიის“ ცნება - პიროვნული თვისებაა, რომელიც ორიენტირებულია შემოქმედებაზე და ცოცხალისადმი სიყვარულზე - ფსიქოლოგმა ერიხ ფრომმა შემოიღო, შემდეგ კი მისი პოპულარიზაცია მოახდინა ბიოლოგმა ედვარდ ო. უილსონმა. უილსონმა წამოაყენა ჰიპოთეზა, რომლის თანახმადაც ყველა ადამიანს აქვს თანდაყოლილი ბიოლოგიური კავშირი ბუნებასთან. დიახ, ბოლო რამდენიმე ასეული წლის განმავლობაში ჩვენ თანდათან გადავედით ქალაქებში, დროის უმეტეს ნაწილს ვატარებთ დახურულ შენობაში ან ურბანულ გარემოში, მაგრამ ველური ბუნების სამყაროსთან ურთიერთობის ჩვენი მოთხოვნილება არ გაქრა. უფრო მეტიც, საკუთარი თავისთვის არაბუნებრივ გარემოში ყოფნისას, სულ უფრო ხშირად ვიღლებით და ავადმყოფობთ. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია ბუნებასთან კონტაქტის აღდგენას ისეთ ადგილებში, სადაც დიდ დროს ვატარებთ ან ვართ დაუცველ ან სტრესულ მდგომარეობაში: ოფისებში, საავადმყოფოებში, აეროპორტებში, საგანმანათლებლო დაწესებულებებში, სავაჭრო ცენტრებში.

          ბიოფილიის თეორია მდგომარეობს ბუნების გამოყენებაში სტრესის შემცირების, ძალების აღდგენის და ადამიანის საერთო ფსიქიკური და ფიზიკური კეთილდღეობის გაუმჯობესების მიზნით.

           ХХ  საუკუნის ბოლოს ეს ცოდნა აქტიურად გამოიყენებოდა დიზაინსა და არქიტექტურაში: შეიქმნა სივრცეები, რომლებიც ბუნებას ეხება პირდაპირი და ირიბი გზებით. ბიოფილური დიზაინის პრინციპების გამოყენების გლობალურ ტენდენციას მხარს უჭერს მრავალი უცხოური სამეცნიერო კვლევა, რომელიც ადასტურებს, რომ ბუნება, მათ შორის მცენარეები, პირდაპირ გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

ბიოფილური დიზაინის ძირითადი მახასიათებლები

      

        1. ეხმარება სივრცის ადაპტირებაში ისე, რომ ველური ბუნების ელემენტები გავლენას ახდენდნენ ადამიანის კეთილდღეობაზე.

       2. ბიოფილური დიზაინი მოიცავს ხანგრძლივ ურთიერთობას: ბუნებასთან კონტაქტი უნდა განმეორდეს და გაგრძელდეს.

       3. ყველა ელემენტი მუშაობს სინერგიულად და კონტექსტუალიზებულია. კონტექსტის მიღმა გამოსახული მცენარეები, ბუნებრივი მასალა, რომელიც ეწინააღმდეგება სხვა დომინანტურ სივრცულ მახასიათებლებს, არ წარმოადგენს ეფექტურ ბიოფილურ დიზაინს.

       4. ის აკმაყოფილებს ბუნებასთან დაკავშირების ჩვენს თანდაყოლილ მიდრეკილებას და ქმნის ემოციურ მიჯაჭვულობას გარკვეულ სივრცეებსა და ადგილებთან. ეს გვაძლევს მოტივაციას ვიყოთ პროდუქტიულები და გვიბიძგებს მხარი დავუჭიროთ იმ სფეროებს, სადაც ვცხოვრობთ.

       5. ბიოფილური დიზაინი ხელს უწყობს პოზიტიურ და მდგრად ურთიერთქმედებებსა და ურთიერთობებს ადამიანებსა და გარემოს შორის. 

მაგალითი ჩვენი პრაქტიკიდან: ბაღი ცათამბჯენში

         ერთ-ერთი მაგალითი, როდესაც ფიკუსმა ნაწილობრივ გამოიყენა ბიოფილიის პრინციპები თავის პროექტში, გახდა მუშაობა დიქსის ოფისზე - ჩვენ შევქმენით უნიკალური ცოცხალი სივრცე მოსკოვის სიტის კოშკში. ჩვენ პროექტს ხაზი უნდა გაესვა კომპანიის ეკოლოგიურ პასუხისმგებლობაზე, შეექმნა  ცათამბჯენში მდებარე ოფისში ჯანსაღი მიკროკლიმატი და ასევე აემაღლებინა მოლაპარაკებების ეფექტურობა. გამწვანებაში 426 ცოცხალი მცენარე გამოიყენეს, 6000 კვადრატული მეტრი ფართობის სივრცე კი სამუშაოსთვის კომფორტული გახდა.

         ჩვენს გადავაქციეთ ოფისის ჰოლი და მისკენ მიმავალი კიბეები ნამდვილ ბაღად. შედეგად, კომპანიის თანამშრომლებს ურჩევნიათ ფეხით სიარული, ვიდრე ლიფტით მგზავრობა, შესაბამისად, ისინი ჯანსაღ ფიზიკურ აქტივობას ეწევიან. ჩვენ გამოვიყენეთ ლ იანების დამონტაჟების საკუთარი ტექნოლოგია. ამიტომ, ისინი მთელ ჰოლში არიან მოდებული, მაგრამ ხელს არ უშლიან ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვან ბუნებრივ განათებას. VIP მოლაპარაკების ოთახში ჩვენ მოვათავსეთ თავშეკავებული დიზაინის ვერტიკალური გამწვანება - ეს ეხმარება ყურადღებიან და კონსტრუქციულ დიალოგს. შედეგად ვერტიკალურმა გამწვანებამ ოფისი ბაღად აქცია, კომპანიის თანამშრომლებს კეთილდღეობა გაუემჯობესდა და სტრესი შემცირდა. ახლა 500 ადამიანი ახლა სიამოვნებით მიდის ოფისში.

=====

შესაძლოა, დარვინისეული თეორია ადამიანის წარმოშობის შესახებ მალე მთლიანად ჩამოიშალოს.

მეცნიერებმა უფრო ღრმად ჩახედეს დნმ-ის მოლეკულებს და დაინახეს იქ კოდირებული ინფორმაცია, რომლის არსებობა გვამსგავსებს ერთგვარ ბიოკომპიუტერს რთული გენეტიკური პროგრამებით. დნმ-ის მოლეკულებში იდუმალი ტექსტის გაშიფვრას კვანტური გენეტიკის ინსტიტუტის მეცნიერები ცდილობენ. მათი აღმოჩენები სულ უფრო მეტად გვარწმუნებენ, რომ თავიდან არსებობდა სიტყვა, და ჩვენ ვართ ვაკუუმური სუპერტვინის პროდუქტი.

მეცნიერები მოულოდნელ აღმოჩენამდე მივიდნენ: დნმ-ის მოლეკულა შედგება არა მხოლოდ გენებისგან, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან სახის, ყურის ფორმაზე, თვალის ფერზე და ა.შ., არამედ ძირითადად კოდირებული ტექსტებისგან. უფრო მეტიც, ეს ტექსტები ქრომოსომების მთლიანი შინაარსის 95-99 პროცენტს იკავებს! და მხოლოდ 1-5 პროცენტს იკავებს ცნობილი გენები, რომლებიც სინთეზირებენ ცილებს. ქრომოსომებში არსებული ინფორმაციის ძირითადი ნაწილი ჩვენთვის უცნობი რჩება.

 მეცნიერთა აზრით, დნმ არის იგივე ტექსტი, როგორც წიგნის ტექსტი. მაგრამ მას აქვს არა მხოლოდ ასო-ასო და სტრიქონი-სტრიქონ კითხვის, არამედ ნებისმიერი ასოდან წაკითხვის უნარი, რადგან სიტყვებს შორის შესვენება არ არის. ამ ტექსტის ყოველი მომდევნო ასოდან წაკითხვისას სულ უფრო მეტი ახალი ტექსტი მიიღება. შეიძლება უკუღმა წაიკითხოთ, თუ მწკრივი ბრტყელია.

და თუ ტექსტის ჯაჭვი განლაგებულია სამგანზომილებიან სივრცეში, როგორც კუბში, მაშინ ტექსტი იკითხება ყველა მიმართულებით. ტექსტი არასტაციონარულია. ის გამუდმებით მოძრაობს, იცვლება, რადგან ჩვენი ქრომოსომა სუნთქავს, ირხევა, რაც იწვევს ტექსტების დიდი რაოდენობით შექმნას. მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ლინგვისტებთან და მათემატიკოსებთან მუშაობამ აჩვენა, რომ ადამიანის მეტყველების, წიგნის ტექსტის და დნმ-ის თანმიმდევრობის სტრუქტურა მათემატიკურად ახლოსაა, ანუ ეს არის ნამდვილად ტექსტები ჩვენთვის აქამდე უცნობ ენებზე. უჯრედები ერთმანეთს ელაპარაკებიან, როგორც ჩვენ - გენეტიკურ აპარატს უსასრულო რაოდენობის ენა აქვს.

ადამიანი არის თვითწაკითხვადი ტექსტური სტრუქტურაა

ჩვენი ქრომოსომები ახორციელებენ კვერცხუჯრედიდან ორგანიზმის აგების პროგრამას ბიოლოგიური - ფოტონური და აკუსტიკური ველების გზით. კვერცხუჯრედის შიგნით იქმნება მომავალი ორგანიზმის ელექტრომაგნიტური გამოსახულება, იწერება მისი სოციოპროგრამა, თუ გნებავთ - ბედი. ეს არის გენეტიკური აპარატის კიდევ ერთი შეუსწავლელი თავისებურება, რომელიც ხორციელდება, კერძოდ, ბიოველის ერთ-ერთი ნნაირსახეობის - ლაზერული ველის დახმარებით, რომელსაც შეუძლია არა მხოლოდ ასხივოს შუქი, არამედ ხმაც. ამრიგად, გენეტიკური აპარატი ავლენს თავის პოტენციალს ჰოლოგრაფიული მეხსიერების საშუალებით. იმის მიხედვით, თუ რა სახის შუქზეა განათებული ჰოლოგრამები - ისინი კი მრავლადაა, რადგან ერთ ჰოლოგრამაზე ბევრი ჰოლოგრამის ჩაწერა შეიძლება - მიიღება ესა თუ ის გამოსახულება. უფრო მეტიც, მისი წაკითხვა შესაძლებელია მხოლოდ იმავე ფერით, რომლითაც არის დაწერილი. ჩვენი ქრომოსომები კი ასხივებს ფართო სპექტრს, დაწყებული ულტრაიისფერიდან ინფრაწითელამდე და, შესაბამისად, შეუძლიათ ერთმანეთის მრავალჯერადი ჰოლოგრამის წაკითხვა. შედეგად, წარმოიქმნება მომავალი ახალი ორგანიზმის შუქური და აკუსტიკური გამოსახულება, ხოლო პროგრესიაში - ყველა მომდევნო თაობა.

პროგრამა, რომელიც დნმ-ზეა ჩაწერილი, არ შეიძლებოდა წარმოშობილიყო დარვინის ევოლუციის შედეგად - ასეთი უზარმაზარი ინფორმაციის ჩაწერას დრო სჭირდება, რაც სამყაროს არსებობის დროს მრავალჯერ აღემატება. ეს იგივეა, რომ აგურის სროლით ცდილობდე მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის შენობის აშენებას.

გენეტიკური ინფორმაციის გადაცემა შესაძლებელია მანძილზე, დნმ-ის მოლეკულა შეიძლება არსებობდეს როგორც ველი. გენეტიკური მასალის გადაცემის მარტივი მაგალითია ვირუსების შეღწევა ჩვენს ორგანიზმში, როგორიცაა, მაგალითად, ებოლას ვირუსი. „უბიწო ჩასახვის“ ეს პრინციპი შეიძლება გამოყენებულ იქნას რაღაც მოწყობილობის შესაქმნელად, რომელიც იძლევა ადამიანის ორგანიზმში შეღწევის და მასზე ზემოქმედების საშუალებას შიგნიდან.

კვანტური გენეტიკის ინსტიტუტი. — სვეტლანა გავრილენკო

==

https://m.gazeta.ru/lifestyle/style/2014/02/a_5901073.shtml

„მე არ ჩამიდენია არანაირი სერიოზული ცოდვა“ 

ჩარლზ დარვინი თავისი შეხედულებების შესახებ ცხოვრებაზე, მეცნიერებასა და რელიგიაზე

 12 თებერვალს ბრიტანელი მეცნიერის, მოგზაურის და ნატურალისტის ჩარლზ დარვინის დაბადებიდან 205 წელი შესრულდა. „Gazeta.Ru“ აქვეყნებს ნაწყვეტებს მისი ავტობიოგრაფიული წიგნიდან Memories of Development of My Mind and Character. „მოგონებები ჩემი გონებისა და ხასიათის განვითარების შესახებ“.

ბავშვობა

მე დავიბადე შრუსბერიში 1809 წლის 12 თებერვალს.  მამაჩემისგან მსმენია, რომ, მისი აზრით, ძლიერი მეხსიერების მქონე ადამიანებს აქვთ მოგონებები, რომლებიც შორს მიდის, მათი ცხოვრების ძალიან ადრეულ პერიოდამდე. ეს ასე არ ხდება ჩემთან დაკავშირებით, რადგან ჩემი ყველაზე ადრეული მოგონება მხოლოდ იმ დროს ეხება, როცა ოთხი წლისა და რამდენიმე თვის ვიყავი: მაშინ აბერგელის მახლობლად ზღვაზე საბანაოდ წავედით და მახსოვს, თუმცა ძალიან ბუნდოვნად, ზოგიერთი მოვლენა და ადგილი, რომელიც უკავშირდება იქ ყოფნას.

 სანამ სკოლაში დავიწყებდი სიარულს, ჩემი და კეროლაინი მასწავლიდა, მაგრამ ეჭვი მეპარება, რომ ეს გაკვეთილები წარმატებული ყოფილიყო. როგორც მითხრეს, ჩემი უმცროსი დის, კეტრინზე ბევრად ნაკლებად ვავლენდი თავს სწავლაში, და ვფიქრობ, რომ ბევრი თვალსაზრისით მორჩილი ბიჭი არ ვყოფილვარ.

იმ დროისთვის, როცა სკოლაში დავიწყე სწავლა, უკვე განმივითარდა ბუნების ისტორიის და განსაკუთრებით კოლექციებისადმი მკაფიო გემოვნება. შევეცადე გამეგო მცენარეების სახელები და ვაგროვებდი ყველანაირ ნივთს: ნიჟარებს, ბეჭდებს, ფრანკის მონეტებს და მინერალებს.

...ამ ადრეულ ასაკში თითქოს მაინტერესებდა მცენარეების ცვალებადობა! მე ვუთხარი ერთ პატარა ბიჭს (ვგონებ, ეს იყო ლეიტონი, რომელიც მოგვიანებით ცნობილი ლიქენოლოგი და ბოტანიკოსი გახდა), რომ შემეძლო სხვადასხვა ფერის პოლიანტუსების და პრიმულების გაშენება სხვადასხვა ფერის სითხეებით მორწყვის გზით; ეს, რა თქმა უნდა, საშინელი ტყუილი იყო, მე არასოდეს მიცდია მსგავსი რამის გაკეთება.

სკოლა რომ დავამთავრე, ჩემი ასაკისთვის არც ძალიან კარგი და არც ცუდი მოსწავლე ვიყავი; როგორც ჩანს, ყველა ჩემს მასწავლებელს და მამაჩემსაც მიაჩნდათ, რომ ძალიან ჩვეულებრივი ბიჭი ვიყავი, რომელიც ინტელექტუალურად, ალბათ, საშუალო დონეზე დაბლა იდგა. ღრმად შეწუხებული ვიყავი, როცა ერთ დღეს მამამ მითხრა: „შენ ნადირობის, ძაღლების და ვირთხების დაჭერის გარდა არაფერზე ფიქრობ; შენ თავს და მთელ ჩვენს ოჯახს შეარცხვენ!“

 სკოლაში ყოფნის ბოლოს გავხდი თოფით ნადირობის მგზნებარე მოყვარული... ... კარგად მახსოვს, როგორ მოვკალი პირველი ჩიბუხა - ჩემი მღელვარება იმდენად დიდი იყო, ხელები ისე მიკანკალებდა, რომ ძლივს ვახერხებდი თოფის გადატენვას. ეს გატაცება დიდხანს გაგრძელდა და მე შესანიშნავი მსროლელი გავხდი.

 გარკვეული ყურადღებით  მწერებს ვაკვირდებოდი, რადგან, როცა ათი წლის ასაკში (1819 წელს) სამი კვირა გავატარე ზღვისპირას პლას ედვარდსში, უელსში, ძალიან დამაინტერესა და გამაოცა, რომ აღმოვაჩინე დიდი შავწითელი ნახევრადხეშეშფრთიანი მწერი, ბევრი პეპელა (Zygaena) და რაღაც Cicindela, რომლებიც არ გვხვდება შროპშირში. მე თითქმის განვეწყვე იმისთვის, რომ შემეგროვებინა ყველა მწერი, რომელსაც მკვდარს ვიპოვიდი, რადგან ჩემს დასთან კონსულტაციის შემდეგ მივედი დასკვნამდე, რომ მწერების მოკვლა მხოლოდ მათი კოლექციის შეგროვების მიზნით არ იყო კარგი. უაიტის წიგნის „სელბორნის“ წაკითხვის შემდეგ, ფრინველების ჩვევებზე დაკვირვებით დავიწყე დიდი სიამოვნების მიღება და ჩანაწერებსაც კი ვაკეთებდი ჩემს დაკვირვებებზე. მახსოვს, გაოცებული ვიყავი იმით, რატომ არ ხდება ყველა ჯენტლმენი ორნიტოლოგი.

ედინბურგი

იმის გამო, რომ სკოლაში დარჩენას ჩემთვის სარგებლობა არ მოჰქონდა, მამაჩემმა გადაწყვიტა ჩემი იქიდან გამოყვანა ჩვეულებრივზე ცოტა ადრე და გამგზავნა (1825 წლის ოქტომბერში) ჩემს ძმასთან ერთად ედინბურგის უნივერსიტეტში, სადაც ორი სასწავლო წელი გავატარე.

… ცოტა ხნის შემდეგ, სხვადასხვა წვრილმანი ფაქტების საფუძველზე, მივედი დასკვნამდე, რომ მამაჩემი დამიტოვებდა საკმარის ქონებას უჭირველად ცხოვრებისთვის, თუმცა ვერც კი წარმოვიდგენდი, რომ ვიქნებოდი ისეთი მდიდარი კაცი, როგორიც ახლა გავხდი; თუმცა, ეს რწმენა საკმარისი აღმოჩნდა იმისათვის, რომ ჩაექრო ჩემში მედიცინის შესწავლის სერიოზული მონდომების სურვილი.

კემბრიჯი

მას შემდეგ, რაც ედინბურგში ორი სასწავლო წელი გავატარე, მამაჩემი მიხვდა, ან ჩემი დებისგან შეიტყო, რომ ექიმობაზე ფიქრი არ მახარებს, ამიტომ შემომთავაზა მღვდელი გავმხდარიყავი. ... მე ვთხოვე მოეცა ჩემთვის გარკვეული დრო დასაფიქრებლად, რადგან იმ მცირე ინფორმაციისა და აზრების საფუძველზე, რაც მქონდა ამ თემაზე, უყოყმანოდ არ შემეძლო განცხადება, რომ მჯერა ანგლიკანური ეკლესიის ყველა დოგმატის; თუმცა, სხვა მხრივ, მე მომწონდა აზრი სოფლის მღვდელი გავმხდარიყავი. ... ჩემთვის სულაც არ იყო გასაკვირი, თუ რამდენად ალოგიკურია იმის თქმა, რომ მე მწამს ის, რისი გაგებაც არ შემიძლია და რეალურად [საერთოდ] არ ექვემდებარება გაგებას.

სამმა წელმა, რაც კემბრიჯში გავატარე, აკადემიური ცოდნის მხრივ ისევე უაზროდ გაიარა, როგორც ედინბურგში და სკოლაში გატარებულმა წლებმა. ვცადე მათემატიკის შესწავლა და ბარმუთშიც კი გავემგზავრე 1828 წლის ზაფხულში კერძო მასწავლებელთან (ძალიან ჩლუნგ კაცთან), მაგრამ ჩემი სწავლა უკიდურესად დუნედ მიმდინარეობდა. ის  ზიზღს იწვევდა ჩემში, ძირითადად იმიტომ, რომ მე ვერ ვხედავდი რაიმე მნიშვნელობას ალგებრის საწყის საფუძვლებში. ეს მოთმინების ნაკლებობა ჩემში ძალიან სულელური იყო, შემდეგ კი ღრმად ვნანობდი, რომ არ წავიწიე წინ, ყოველ შემთხვევაში, იმდენად, რომ ცოტათი მაინც შემძლებოდა მათემატიკის სახელმძღვანელო საწყისებში გავრკვეულიყავი, რადგან ადამიანები, ვინც მას დაეუფლა, მე მგონია დაჯილდოვებულია  გონების რაღაც დამატებითი ინსტრუმენტით [extra sense].

უნივერსიტეტში კითხულობდნენ საჯარო ლექციებს ცოდნის სხვადასხვა დარგში, რომლებზეც დასწრება სრულიად ნებაყოფლობითი იყო, მაგრამ მე უკვე ისე მომბეზრდა ლექციები ედინბურგში, რომ სეჯვიკის მჭევრმეტყველ და საინტერესო ლექციებზეც კი არ დავდიოდი. რომ წავსულიყავი, ალბათ იმაზე მალე გავხდებოდი გეოლოგი, ვიდრე ეს რეალურად მოხდა. თუმცა მე ვესწრებოდი ჰენსლოს ლექციებს ბოტანიკაში და ძალიან მომწონდა ისინი, რადგან გამოირჩეოდნენ გადმოცემის განსაკუთრებული სიცხადით და შესანიშნავი დემონსტრაციებით; მაგრამ ბოტანიკას მე არ ვსწავლობდი. ჰენსლოუს ჩვევად ჰქონდა თავის სტუდენტებთან, მათ შორის უნივერსიტეტის უფროს წევრებთან ერთად, საველე ექსკურსიების ჩატარება - ფეხით, შორეულ ადგილებში კარეტით და მდინარის ქვემოთ ბარკასით, და ამ ექსკურსიების დროს ის კითხულობდა ლექციებს იშვიათ მცენარეებსა და ცხოველებზე, რომლებზეც შეიძლობოდა დაკვირვება. ეს ექსკურსიები საოცარი იყო.

ჩემმა სროლითა და ნადირობით გატაცებამ - და თუ ამის განხორციელება ვერ ხერხდებოდა, მაშინ მიდამოებში ცხენებით გასეირნებამ - მიმიყვანა სპორტის მოყვარულთა წრეში, რომელთა შორის იყვნენ არც თუ ისე მაღალი ზნეობის მქონე რამდენიმე ახალგაზრდა. საღამოობით ხშირად ვსადილობდით ერთად, თუმცა, უნდა ითქვას, ამ ვახშმებს ხშირად უფრო საქმიანი ადამიანები ესწრებოდნენ; დროდადრო რიგიანად ვსვამდით, შემდეგ კი მხიარულად ვმღეროდით და ბანქოს ვთამაშობდით. ვიცი, რომ უნდა მრცხვენოდეს ამგვარად გატარებული დღეებისა და საღამოების, მაგრამ ზოგიერთი ჩემი მეგობარი ისეთი კარგი და სანდომიანი ადამიანი იყო, ჩვენი განწყობა კი ისეთი ხალისიანი, რომ არ შემიძლია არ გავიხსენო ის დრო დიდი სიამოვნების გრძნობით.

მაგრამ მსიამოვნებს იმის გახსენება, რომ ბევრი სხვა მეგობარიც მყავდა, სრულიად განსხვავებული. დიდი მეგობრობა მაკავშირებდა უიტლისთან, რომელიც მოგვიანებით კემბრიჯის უნივერსიტეტის ლაურეატი გახდა მათემატიკაში, და მუდმივად ხანგრძლივად ვსეირნობდით ერთად. მან ჩამინერგა ნახატებისა და კარგი გრავიურის გემოვნება, და მე რამდენიმე ეგზემპლარიც კი შევიძინე. ...ლონდონის ეროვნულ გალერეაში ბევრმა ნახატმა ნამდვილი სიამოვნება მომანიჭა, ხოლო სებასტიან დელ პიომბოს ერთმა ნახატმა კი ჩემში დიდებულების განცდა გამოიწვია.

მუსიკალურ წრეშიც ვიყავი, მგონი, ჩემი გულითადი მეგობრის ჰერბერტის წყალობით, რომელმაც უნივერსიტეტი წარჩინებით დაამთავრა მათემატიკაში. ამ ხალხთან ურთიერთობამ და მათი დაკვრის მოსმენამ მუსიკისადმი მკაფიოდ გამოხატული გემოვნება შემძინა, ამიტომ ხშირად ჩემს  სეირნობას სამუშაო დღეებში ისე ვანაწილებდი, რომ მომესმინა ქორალები მეფის კოლეჯის [King's College] ეკლესიაში. ისეთ ინტენსიურ სიამოვნებას განვიცდიდი, რომ ხანდახან ჟრუანტელი მივლიდა ხერხემალში.

...არაფერი არ მანიჭებდა ისეთ სიამოვნებას, როგორც ხოჭოების კოლექციის შეგროვება. ეს იყო სწორედ კოლექციის შეგროვებით გატაცება, რადგან მე არ ვახდენდი მათ ანატომირებას, იშვიათად ვადარებდი მათ გარეგნულ მახასიათებლებს გამოქვეყნებულ აღწერილობებთან, მათ სახელებს კი ვადგენდი, როგორც მომიხერხდებოდა. ამ საქმეში ჩემი გულმოდგინების მტკიცებულებას მოვიტან. ერთ დღეს, როცა ხეს ძველ ქერქს ვაცლიდი, დავინახე ორი იშვიათი ხოჭო და ცალ-ცალი ხელით დავიჭირე თითო მათგანი, მაგრამ შემდეგ დავინახე მესამე, ახალი სახეობა, რომელსაც ხელიდან ვერაფრით გავუშვებდი, და ის ხოჭო, რომელიც მარჯვენა ხელში მყავდა, პირში ჩავიდე. სამწუხაროდ, მან გამოუშვა უკიდურესად მძაფრი სითხე, რომელმაც ისე დამწვა ენა, რომ იძულებული ვიყავი ხოჭო გდამომეფურთხა. მე ის დავკარგე, ასევე მესამეც.

კოლექციის შეგროვება წარმატებით მიდიოდა, გარდა ამისა, მე მოვიგონე ორი ახალი ხერხი [ხოჭოების შეგროვების]: დავიქირავე მუშა, რომელსაც დავავალე ზამთარში ძველი ხეებიდან ხავსის გაფხეკა და დიდ ტომარაში ჩაყრა, ასევე ნაგვის მოგროვება ბარჟების ფსკერიდან, რომლებზედაც ჭაობებიდან ლერწამი მოაქვთ; ამ გზით შევიძინე რამდენიმე ძალიან იშვიათი სახეობა. არასოდეს არც ერთ პოეტს არ განუცდია დიდი აღფრთოვანება თავისი პირველი ნაბეჭდი ლექსის ხილვით, როგორც მე, როცა სტივენსის წიგნში „Illustrations of British Insects“ [„ბრიტანული მწერების ილუსტრაციები“] ვნახე ჯადოსნური სიტყვები: „დაჭერილია ჩ. დარვინის, ესკვაირის მიერ“.

მოგზაურობა „ბიგლზე“ 1831 წლის 27 დეკემბრიდან 1836 წლის 2 ოქტომბრამდე

ჩრდილოეთ უელსის ჩემი მოკლე გეოლოგიური მოგზაურობიდან სახლში დაბრუნებულმა აღმოვაჩინე ჰენსლოუს წერილი, რომელიც მაცნობებდა, რომ კაპიტანი ფიცროი მზად იყო დაეთმო საკუთარი კაიუტის ნაწილი რომელიმე ახალგაზრდა მამაკაცისთვის, რომელიც დათანხმდებოდა ნებაყოფლობით და ყოველგვარი ანაზღაურების გარეშე გამგზავრებულიყო მასთან ერთად მოგზაურობაში „ბიგლზე“, როგორც ნატურალისტი.

როდესაც მოგვიანებით მე და ფიც როი დავახლოვდით, მან მითხრა, რომ უარის სერიოზული რისკის წინაშე ვიდექი ჩემი ცხვირის ფორმის გამო! ლაფატერის მგზნებარე მიმდევარი, ის დარწმუნებული იყო, რომ შეეძლო ადამიანის ხასიათის შეფასება მისი სახის მახასიათებლების მიხედვით, და ეჭვი ეპარებოდა, რომ ჩემნაირი ცხვირის მქონე ადამიანს შეეძლო ჰქონოდა საკმარისი ენერგია და გამბედაობა, რაც საკმარისი იქნებოდა ასეთი მოგზაურობისთვის. თუმცა, ვფიქრობ, რომ მოგვიანებით ის სრულად დარწმუნდა, რომ ჩემმა ცხვირმა შეცდომაში შეიყვანა.

 „ბიგლზე“ მოგზაურობა იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენა ჩემს ცხოვრებაში, რომელმაც განსაზღვრა ჩემი მთელი ცხოვრების მომავალი გზა. ... მე ყოველთვის მჯეროდა, რომ სწორედ მოგზაურობას უნდა ვუმადლოდე ჩემი გონების პირველი ჭეშმარიტი დისციპლინით, ანუ აღზრდით; მე იძულებული გავხდი მჭიდროდ მემუშავა საბუნებისმეტყველო ისტორიის რამდენიმე დარგთან, და შედეგად დაკვირვებისადმი ჩემი უნარი გაუმჯობესდა, თუმცა ისინი იმ დრომდე უკვე კარგად იყო განვითარებული.

განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა ყველა იმ ტერიტორიის გეოლოგიურ შესწავლას, რომელიც მე მოვინახულე... ჩემი კიდევ ერთი საქმე იყო ყველა კლასის ცხოველთა კოლექციის შეგროვება, მათი მოკლე აღწერა და მრავალი ზღვის ცხოველის უხეში ანატომირება; თუმცა, ხატვის უუნარობისა და ანატომიის არასაკმარისად ცოდნის გამო, მოგზაურობის დროს გაკეთებული ჩანაწერების დიდი ნაწილი თითქმის უსარგებლო აღმოჩნდა.

წარსულს რომ ვიხსენებ, ახლა ვამჩნევ, რომ თანდათან მეცნიერების სიყვარულმა ჩემში ყველა სხვა მიდრეკილებას აჯობა. პირველი ორი წელი ნადირობის ძველი გატაცება თითქმის მთელი ძალით შემომრჩა... მაგრამ ნელ-ნელა უფრო და უფრო ხშირად დავიწყე თოფის გადაცემა ჩემი მსახურისთვის და ბოლოს საერთოდ ჩავაბარე მას, ვინაიდან ნადირობა ხელს უშლიდა ჩემს საქმეს... ველური ადამიანის პირველყოფილმა ინსტინქტებმა თანდათან დაუთმო ჩემში ადგილი ცივილიზებული ადამიანის შეძენილ გემოვნებას. ის, რომ ჩემი გონება მოგზაურობის დროს საქმიანობი გავლენით განვითარდა, მეჩვენება შესაძლებლად მამაჩემის ერთი შენიშვნის საფუძველზე ... ... როდესაც მან პირველად დამინახა მოგზაურობის შემდეგ, ის ჩემს დებს მიუბრუნდა და წამოიძახა: „მას მთლიანად შეეცვალა თავის ფორმა!“

 ყველაფერზე უფრო ცხადად ჩემს თვალწინ ჩნდება ტროპიკული მცენარეულობის ბრწყინვალება. მაგრამ იმ დიდებულების გრძნობამაც კი, რომელიც განვიცადე პატაგონიის დიდი უდაბნოებისა და ცეცხლოვანი მიწის ტყით დაფარული მთების დანახვისას, წარუშლელი შთაბეჭდილება დატოვა ჩემს მეხსიერებაში. შიშველი ველური ადამიანის ხილვა მის მშობლიურ გარემოში ის სანახაობაა, რომელიც არასოდეს მიეცემა დავიწყდებას.

... მოგზაურობის დროს ვმუშაობდი ჩემი ძალის უდიდესი ძალისხმევით უბრალოდ იმიტომ, რომ კვლევის პროცესი მანიჭებდა სიამოვნებას, და ასევე იმიტომ, რომ დიდი სურვილი მქონდა რამდენიმე ახალი ფაქტი დამემატებინა იმ მრავალფეროვნებისთვის, რომელსაც ბუნებისმეტყველება ფლობს. მაგრამ, გარდა ამისა, მე მქონდა ამბიციური სურვილი, ღირსეული ადგილი დამეკავებინა იმ ადამიანებს შორის, ვინც მეცნიერებას ემსახურებოდა - არ ვიმსჯელებ, ვიყავი თუ არა მეტ-ნაკლებად ამბიციური, ვიდრე ჩემი თანამოძე მეცნიერების უმეტესობა.

რელიგიური შეხედულებები

В течение этих двух лет мне пришлось много размышлять о религии. Во время плавания на «Бигле» я был вполне ортодоксален; вспоминаю, как некоторые офицеры (хотя и сами они были людьми ортодоксальными) от души смеялись надо мной, когда по какому-то вопросу морали я сослался на Библию как на непреложный авторитет... Однако... я постепенно пришел к сознанию того, что Ветхий Завет с его до очевидности ложной историей мира, с его Вавилонской башней, радугой в качестве знамения завета и пр. и пр., и с его приписыванием богу чувств мстительного тирана заслуживает доверия не в большей мере, чем священные книги индусов или верования какого-нибудь дикаря. ამ ორი წლის განმავლობაში ბევრი უნდა მეფიქრა რელიგიაზე. ბიგლზე მოგზაურობისას საკმაოდ მართლმადიდებელი ვიყავი; მახსოვს, როგორ დამცინოდა ზოგიერთი ოფიცერი (თუმცა ისინი თვითონ იყვნენ მართლმადიდებლები) გულიანად დამცინოდნენ, როცა რაღაც მორალურ საკითხზე ბიბლიას ვუწოდებდი უდავო ავტორიტეტს... თუმცა... თანდათან მივხვდი, რომ ძველი აღთქმა, სამყაროს აშკარად ცრუ ისტორიით, ბაბილონის კოშკით, აღთქმის ნიშნად ცისარტყელა და ა.შ. და ა.შ. ინდუსების წმინდა წიგნები ან ზოგიერთი ველურის რწმენა.

Размышляя далее над тем, что потребовались бы самые ясные доказательства для того, чтобы заставить любого нормального человека поверить в чудеса, которыми подтверждается христианство; что чем больше мы познаем твердые законы природы, тем все более невероятными становятся для нас чудеса; что в те [отдаленные] времена люди были невежественны и легковерны до такой степени, которая почти непонятна для нас... ...Я постепенно перестал верить в христианство как божественное откровение. შემდგომში ფიქრი იმაზე, რომ ქრისტიანობის დამადასტურებელი სასწაულების დასაჯერებლად ნებისმიერ ნორმალურ ადამიანს დასჭირდება ყველაზე ნათელი მტკიცებულება; რომ რაც უფრო მეტად ვიცნობთ ბუნების ფიქსირებულ კანონებს, მით უფრო წარმოუდგენელი ხდება ჩვენთვის სასწაულები; რომ იმ [შორეულ] დროში ადამიანები იყვნენ უცოდინრები და გულუბრყვილოები ჩვენთვის თითქმის გაუგებარი ხარისხით... ...მე თანდათან შევწყვიტე ქრისტიანობის, როგორც ღვთაებრივი გამოცხადების რწმენა.

Но я отнюдь не был склонен отказаться от своей веры......я все снова и снова возвращался к фантастическим мечтам об открытии в Помпеях или где-нибудь в другом месте старинной переписки между какими-нибудь выдающимися римлянами или рукописей, которые самым поразительным образом подтвердили бы все, что сказано в Евангелиях. Но даже и при полной свободе, которую я предоставил своему воображению, мне становилось все труднее и труднее придумать такое доказательство, которое в состоянии было бы убедить меня. Так понемногу закрадывалось в мою душу неверие, и в конце концов я стал совершенно неверующим. ...Незамысловатый текст [Евангелия] показывает, по-видимому, что люди неверующие — а в их число надо было бы включить моего отца, моего брата и почти всех моих лучших друзей — понесут вечное наказание. Отвратительное учение! მაგრამ მე არავითარ შემთხვევაში არ ვიყავი მიდრეკილი ჩემი რწმენის დათმობაზე...... ისევ და ისევ ვუბრუნდი ფანტასტიკურ ოცნებებს პომპეიში ან სადმე სხვაგან აღმოვაჩინე ძველი მიმოწერა ზოგიერთ გამოჩენილ რომაელს შორის ან ხელნაწერები, რომლებიც ყველაზე გასაოცარია. ყველაფერი რაც სახარებაშია ნათქვამი. მაგრამ იმ სრული თავისუფლებითაც კი, რაც ჩემს წარმოსახვას ვაძლევდი, უფრო და უფრო მიჭირდა ისეთი მტკიცებულების მოპოვება, რომელიც ჩემს დარწმუნებას შეძლებდა. ასე ნელ-ნელა ურწმუნოება შემომეპარა ჩემს სულში და ბოლოს სრულიად ურწმუნო გავხდი. ... [სახარების] გაურთულებელი ტექსტი გვიჩვენებს, როგორც ჩანს, რომ ადამიანები, რომლებსაც არ სწამთ - და მათ შორის უნდა იყოს მამაჩემი, ჩემი ძმა და თითქმის ყველა ჩემი საუკეთესო მეგობარი - სამუდამო სასჯელს განიცდიან. ამაზრზენი სწავლება!

Все в природе является результатом твердых законов. ...К выбору того вида действий, который наиболее благотворен для вида, животное могут побуждать как страдание, например боль, голод, жажда и страх, так и удовольствие, например еда и питье, а также процесс размножения вида и пр. либо же сочетание того и другого, например отыскивание пищи. Но боль или любое другое страдание, если они продолжаются долго, вызывают подавленность и понижают способность к деятельности, хотя они отлично служат для того, чтобы побудить живое существо оберегаться от какого-либо большого или внезапного зла. С другой стороны, приятные ощущения могут долго продолжаться, не оказывая никакого подавляющего действия; напротив, они вызывают повышенную деятельность всей системы. Таким образом и произошло, что большинство или все чувствующие существа так развились путем естественного отбора, что приятные ощущения служат им привычными руководителями. ბუნებაში ყველაფერი ფიქსირებული კანონების შედეგია. ... სახეობისთვის ყველაზე მომგებიანი მოქმედების ტიპის არჩევისთვის, ცხოველი შეიძლება მოტივირებული იყოს როგორც ტანჯვით, როგორიცაა ტკივილი, შიმშილი, წყურვილი და შიში და სიამოვნება, როგორიცაა საკვები და სასმელი, ასევე პროცესი. სახეობების გამრავლება და ა.შ., ან ორივეს კომბინაცია, როგორიცაა საკვების ძებნა. მაგრამ ტკივილი ან ნებისმიერი სხვა ტანჯვა, თუ ის დიდხანს გაგრძელდება, იწვევს დეპრესიას და აქვეითებს აქტივობის უნარს, თუმცა ისინი კარგად ემსახურებიან ცოცხალ არსებას დაიცვან რაიმე დიდი ან მოულოდნელი ბოროტებისგან. მეორეს მხრივ, სასიამოვნო შეგრძნებები შეიძლება გაგრძელდეს დიდი ხნის განმავლობაში რაიმე აბსოლუტური ეფექტის გარეშე; პირიქით, ისინი იწვევენ მთელი სისტემის აქტივობის გაზრდას. ამრიგად, დადგინდა, რომ გონიერი არსებების უმეტესობა ან ყველა მათგანი ბუნებრივი გადარჩევის შედეგად განვითარდა ისე, რომ სასიამოვნო შეგრძნებები მათი ჩვეული მეგზური იყოს.

 ისეთი ძლევამოსილი და ცოდნით სავსე არსება, როგორიც ღმერთია, რომელსაც შეუძლია სამყაროს შექმნა, ჩვენს შეზღუდულ გონებაში ყოვლისშემძლე და ყოვლისმცოდნე გვეჩვენება, და ვარაუდი, რომ ღმერთის კეთილგანწყობა შეუზღუდავი არ არის, აფერხებს ჩვენს ცნობიერებას, რადგან რა უპირატესობა შეიძლება ჰქონდეს მილიონობით უმდაბლესი ცხოველის ტანჯვას თითქმის უსასრულო დროის განმავლობაში?

 ... მზე და ყველა პლანეტა დროთა განმავლობაში ზედმეტად ცივი გახდება სიცოცხლისთვის, თუ რაიმე დიდი სხეული მზეს არ შეეჯახება და ამ გზით მას ახალ სიცოცხლეს არ შესძენს. თუ გექნებათ რწმენა, როგორც მე, რომ შორეულ მომავალში ადამიანი გახდება ბევრად უფრო სრულყოფილი არსება, ვიდრე ამჟამად არის, მაშინ აზრი იმის შესახებ, რომ ის და ყველა სხვა გონიერი არსება განწირულია სრული განადგურებისთვის ასეთი ხანგრძლივი ნელი პროგრესის შემდეგ, აუტანელი ხდება. მათთვის, ვინც უპირობოდ აღიარებს ადამიანის სულის უკვდავებას, ჩვენი სამყაროს განადგურება არც ისე საშინელი მოეჩვენება.

 ღმერთის არსებობის რწმენის კიდევ ერთი წყარო, წყარო, რომელიც დაკავშირებულია არა გრძნობებთან, არამედ გონებასთან, ჩემზე ბევრად ძლიერ შთაბეჭდილებას ახდენს. ეს მდგომარეობს ამ უზარმაზარი და მშვენიერი სამყაროს წარმოდგენის უკიდურეს სიძნელეში ან თუნდაც შეუძლებლობაში, მათ შორისაა ადამიანი, რომელსაც აქვს უნარი შორს ჩაიხედოს წარსულში და მომავალში, ბრმა შემთხვევითობის ან აუცილებლობის შედეგად. ამგვარად ფიქრისას თავს იძულებულად ვგრძნობ მივმართო პირველმიზეზს, რომელსაც აქვს გარკვეულწილად ადამიანის გონების ანალოგიური ინტელექტი...

მე არ ჩამიდენია რაიმე სერიოზული ცოდვა, ამიტომ არ მაქვს არავითარი სინდისის ქენჯნა, მაგრამ ძალიან ხშირად ვნანობდი, რომ მაშინვე არ გამიკეთებია უშუალო სიკეთე ჩემი ახლობლებისთვის. ერთადერთი, მაგრამ ბოდიშის მოხდის არასაკმარისი საბაბი ჩემთვის არის ის გარემოება, რომ მე ხშირად ვიყავი ავად, ასევე ჩემი გონებრივი კონსტიტუცია, რაც უკიდურესად ართულებს ჩემთვის ერთი საგნიდან ან საქმიდან მეორეზე გადასვლას.

არაფერია უფრო შესანიშნავი, ვიდრე რელიგიური ურწმუნოების ან რაციონალიზმის გავრცელება ჩემი ცხოვრების მეორე ნახევრის განმავლობაში. წინასაქორწინო ნიშნობამდე მამამ მირჩია, საგულდაგულოდ დამემალა ჩემი ეჭვები [რელიგიაში], რადგან, მისი თქმით, მან იცოდა, რა განსაკუთრებული უბედურება მოჰქონდა დაქორწინებულებისთვის ამ სახის გულწრფელობას.

ლონდონში ცხოვრებქ

 ინგლისში დაბრუნებიდან 1886 წლის 2 ოქტომბერს, ქორწინებამდე 1839 წლის 29 იანვარს. რამდენჯერმე ვიმოგზაურე შრუსბერის, მერის, კემბრიჯსა და ლონდონს შორის, და 13 დეკემბერს დავსახლდი კემბრიჯში, სადაც ჩემი ყველა კოლექცია ინახებოდა ჰენსლოუს მეთვალყურეობის ქვეშ. აქ სამი თვე ვიცხოვრე და პროფესორ მილერის დახმარებით შევძელი ჩემი მინერალების და ქანების განმარტება.

 ... ის ჩემი ყველაზე დიდი ბედნიერებაა, და შემიძლია ვთქვა, რომ მთელი ჩემი ცხოვრების მანძილზე მისგან არც ერთი სიტყვა არ მომისმენია, რომელზედაც შემიძლია ვთქვა, რომ მირჩევნოდა, საერთოდ არ ყოფილიყო ნათქვამი. მისი გულისხმიერი სიკეთე ჩემს მიმართ ყოველთვის უცვლელი იყო, ის უდიდესი მოთმინებით იტანდა ჩემს მარადიულ ჩივილებს უქეიფობისა და უხერხულობის შესახებ. დარწმუნებული ვარ, რომ ის არასოდეს უშვებდა ხელიდან შესაძლებლობას გაეკეთებინა კეთილი საქმე ვინმესთვის, ვინც მის გარშემო იყო. მე მაოცებს ის განსაკუთრებული ბედნიერებია რომ ის, ადამიანი, რომელიც მთელი თავისი მორალური თვისებებით ჩემზე განუზომლად მაღლა დგას, დამთანხმდა გამხდარიყო ჩემი ცოლი. ის იყო ჩემი ბრძენი მრჩეველი და ნათელი ნუგეშისმცემელი მთელი ჩემი ცხოვრება, რომელიც მის გარეშე იქნებოდა ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში საბრალო და უბედური ავადმყოფობის გამო. მან მოიპოვა ყველა მასთან ახლოს მყოფი სიყვარული და აღფრთოვანება.

რაც შეეხება ჩემს ოჯახს, მე ნამდვილად ძალიან ბედნიერი ვიყავი, და უნდა გითხრათ, ჩემო შვილებო, რომ არცერთ თქვენგანს არანაირი უსიამოვნება არ მოუტანია ჩემთვის, თქვენს ავადმყოფობას თუ არ ჩავთვლით. მე მიმაჩნია, რომ არ არის ბევრი მამა, ვისაც ხუთი ვაჟი ჰყავს და ვისაც შეუძლია ასეთი განცხადება სრული სიმართლით გააკეთოს. როცა ძალიან პატარები იყავით, მე მსიამოვნებდა თქვენთან თამაში, და ზოგჯერ მწუხარებით ვფიქრობ, რომ ის დღეები აღარ დაბრუნდება.

ცხოვრება დაუნში

ალბათ ცოტანი არიან ისეთებიც, ვინც ჩვენნაირი მარტოხელა ცხოვრებას ეწეოდა. თუ არ ჩავთვლით მოკლე სტუმრობას ნათესავებთან, იშვიათ გამგზავრებას ზღვაზე ან კიდევ სხვაგან, თითქმის არსად წავსულვართ. [დაუნში] ყოფნის პირველ პერიოდში ჩვენ იშვიათად ვიყავით საზოგადოებაში და სახლში რამდენიმე მეგობარს ვიღებდით; მაგრამ ჩემი ჯანმრთელობა ყოველთვის უარესდებოდა ნებისმიერი მღელვარების გამო: მე მეწყებოდა ძლიერი კანკალი და ღებინება.  როცა ახალგაზრდა და ჯანმრთელი ვიყავი, ადამიანებთან ძალიან თბილი ურთიერთობების დამყარება შემეძლო, მაგრამ შემდგომ წლებში, მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ კიდევ ძალიან მეგობრული გრძნობები მაქვს ბევრის მიმართ, მე დავკარგე ვინმესთან ურთიერთობის დამყარების უნარი, მათ შორის ჩემს კარგ და ძვირფას მეგობრებთან ჰუკერსა და ჰაქსლისთან. რამდენადაც შემიძლია ვიმსჯელო, გრძნობის ეს სამწუხარო დაკარგვა ჩემში თანდათან განვითარდა, იმის გამო, რომ მეშინოდა დაღლილობის, და შემდეგ ასევე [რომელიც რეალურად მოხდა] უღონობის გამო...

 ჩემი მთავარი სიამოვნება და ერთადერთი საქმე მთელი ჩემი ცხოვრების მანძილზე იყო მეცნიერული საქმიანობა, და მისგან გამოწვეული მღელვარება საშუალებას მაძლევს ცოტა ხნით დავივიწყო ან მთლიანად აღმოფხვრას ჩემი მუდმივი ავადმყოფობა. ... 1842 წლის ივნისში პირველად გადავწყვიტე საკუთარი თავისთვის სიამოვნება მიმენიჭებინა და ფანქრით 35 გვერდზე დავწერე ჩემი თეორიის ძალიან მოკლე რეზიუმე; 1844 წლის ზაფხულში ეს რეზიუმე გავაფართოვე 230 გვერდიან ნარკვევად, რომელიც საგულდაგულოდ გადავწერე და დღემდე ვინახავ. 1859 წლის ნოემბერში გამოიცა წიგნი სახელწოდებით „სახეობათა წარმოშობა“.

სრულიად ეჭვგარეშეა, რომ ეს წიგნი ჩემი ცხოვრების მთავარი ნაშრომია. [გამოქვეყნების] პირველივე მომენტიდან იგი უაღრესად დიდი წარმატებით სარგებლობდა. პირველი მცირე გამოცემა 1250 ეგზემპლარი გაიყიდა გამოცემის დღესვე, ხოლო ცოტა ხნის შემდეგ [გაიყიდა] მეორე გამოცემაც - 3000 ეგზემპლარი. დღემდე (1876 წ.) ინგლისში თექვსმეტი ათასი ეგზემპლარი გაიყიდა, და იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენად რთულია ეს წიგნი წასაკითხად, უნდა ვაღიაროთ, რომ ეს დიდი რაოდენობაა. იგი ითარგმნა თითქმის ყველა ევროპულ ენაზე, მ.შ. ესპანურ, ჩეხურ, პოლონურ და რუსულ ენებზე. მისს ბერდის თქმით, ის ასევე ითარგმნა იაპონურ ენაზე და ფართოდ  შეისწავლება იაპონიაში. მის შესახებ ნარკვევიც კი გამოჩნდა ძველ ებრაულ ენაზე, რაც ამტკიცებს იმ ფაქტს, რომ ჩემი თეორია შეიცავს ძველ აღთქმას!

...ჩემთვის ყველაზე დიდი ნუგეში იყო სიტყვები, რომლებიც ასჯერ გავუმეორე ჩემს თავს: „მთელი ძალით ვმუშაობდი და ვცდილობდი, როგორც შემეძლო, ამაზე მეტი არც ერთ ადამიანს არ ძალუძს“. მახსოვს, კეთილი წარმატების ყურეში ყოფნისას  ცეცხლოვან მიწაზე, გავიფიქრე (და მგონი, მივწერე ამის შესახებ შინ), რომ არ შემეძლო ჩემი ცხოვრება უკეთესად გამომეყენებინა, რომ არ მეცადა რაიმე წვლილი შემეტანა საბუნებისმეტყველო მეცნიერებაში. ეს ჩემი შესაძლებლობის ფარგლებში გავაკეთე, და კრიტიკოსებმა, რაც უნდათ თქვან, ამაში ისინი ვერ გადამარწმუნებენ.

ჩემი ნაშრომი „ადამიანის წარმოშობა“ 1871 წლის თებერვალში გამოიცა. როგორც კი დავრწმუნდი, 1837 ან 1838 წლებში, რომ სახეობები ცვლილებების პროდუქტს წარმოადგენენ, არ მასვენებდა ფიქრი, რომ ადამიანიც უნდა გაჩენილიყო იმავე კანონის ძალით. ... „ადამიანის წარმოშობას“ სამი წელი ვწერდი, მაგრამ ამჯერად, როგორც ყოველთვის, დროის ნაწილი ავადმყოფობის გამო დაიკარგა, ნაწილი კი ახალი გამოცემების [ჩემი წიგნების] და სხვა, უფრო მცირე მოცულობის, ნაშრომებს მომზადებას მოხმარდა. 

...უკვე მრავალი წელია, თავს ვერ ვაიძულებ, რომ ლექსი ერთი სტრიქონი მაინც წავიკითხო; ახლახან ვცადე შექსპირის წაკითხვა, მაგრამ ეს წარმოუდგენლად, ამაზრზენად მოსაწყენი მეჩვენა. ხატვისა და მუსიკის გემოვნებაც თითქმის დავკარგე. ... ჩემი გონება იქცა ერთგვარ მანქანად, რომელიც ფაქტების დიდ კრებულს აქცევს ზოგად კანონებად, მაგრამ ვერ ვხვდები, რატომ უნდა მოჰყვეს ამას ჩემი ტვინის მხოლოდ იმ ნაწილის ატროფია, რომელზეც უფრო მაღალი [ესთეტიკური] გემოვნებაა დამოკიდებული. . ...ამ გემოვნების დაკარგვა ბედნიერების დაკარგვის ტოლფასია და, შესაძლოა, მავნე ზეგავლენას ახდენს გონებრივ შესაძლებლობებზე და უფრო მეტად მორალურ თვისებებზე, რადგან ასუსტებს ჩვენი ბუნების ემოციურ მხარეს.

მე არ გამოვირჩევი არც აზროვნების დიდი სისწრაფით და არც მახვილგონივრულობით - თვისებებით, რომლებიც ასე შესანიშნავები არიან მრავალი ინტელექტუალური ადამიანები, მაგალითად ჰაქსლი. ... წმინდა აბსტრაქტული იდეების გრძელი ჯაჭვის მიყოლის უნარი ჩემში ძალიან შეზღუდულია, და ამიტომ ფილოსოფიასა და მათემატიკაში პროგრესს ვერასოდეს მივაღწევდი. ჩემი მეხსიერება ფართოა, მაგრამ არა მკაფიო... ... მე არ შემიძლია რომელიმე თარიღის ან პოეზიის სტრიქონის რამდენიმე დღეზე მეტად დამახსოვრება. 

და ბოლოს, იმის წყალობით, რომ არ მჭირდებოდა ლუკმა-პურზე ზრუნვა, საკმარისი თავისუფალი დრო მქონდა. ცუდი ჯანმრთელობაც კი, მიუხედავად იმისა, რომ მან სიცოცხლის რამდენიმე წელი წამართვა, [ჩემთვის სასარგებლო აღმოჩნდა, რადგან] გადამარჩინა საერო საზოგადოებაში დაბნეული ცხოვრებისგან და გართობისგან.

ამგვარად, ჩემი, როგორც მეცნიერის, წარმატება, როგორიც არ უნდა იყოს ეს წარმატება, იყო შედეგი, რამდენადაც მე შემიძლია ვიფიქრო, რთული და მრავალფეროვანი გონებრივი თვისებებისა და პირობების. მათგან ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო მეცნიერების სიყვარული, უსაზღვრო მოთმინება ნებისმიერ საკითხზე მსჯელობისას, დულმოდგინება დაკვირვების და ფაქტების შეგროვების საქმეში, და გამომგონებლობის და ჯანსაღი აზრის მნიშვნელოვანი წვლილი. მართლაც გასაოცარია, რომ ასეთი უღიმღამო შესაძლებლობებით, შემეძლო საკმაოდ მნიშვნელოვანი გავლენა მომეხდინა მეცნიერთა რწმენაზე ზოგიერთ მნიშვნელოვან საკითხზე.

==

მეცნიერები აგებენ „შავ ყუთს“ ცივილიზაციის დასასრულის დასარეგისტრირებლად.

„ის შექმნილია იმისთვის, რომ  ჩვენზე დიდხანს იცოცხლოს“.

აპოკალიფსის კამერა

თუ ან როდესაც ადამიანური ცივილიზაცია ჩამოიშლება, რა დარჩება მის შემდეგ? შესაძლოა ზოგიერთი ქალაქის ნაწილი. ან თავისუფლების ქანდაკება, „მაიმუნების პლანეტა“. თუმცა, საერთო ჯამში, შეიძლება არც კი არსებოს ბევრი მტკიცებულება იმისა, რომ კაცობრიბამ ან რამ გამოიწვია მისი დაცემა.

მკვლევართა ერთ ჯგუფს სურს შეცვალოს ეს. როგორია მათი გადაწყვეტილება? უზარმაზარი ურღვევი ყუთის შექმნა, რომელშიც მეცნიერული მონაცემები ჩაიწერება, რათა მომავალ ცივილიზაციებს წარმოდგენა მისცეს ზუსტად როგორ დაეცა კაცობრიობა.

პროექტი, რომელსაც „დედამიწის შავი ყუთი“ უწოდეს, წარმოადგენს უზარმაზარ ფოლადის მონოლითს, რომელიც განთავსებული იქნება ტასმანიაში შორეულ ადგილას. ის დაემსგავსება შავ ყუთებს, რომლებიც განკუთვნილია იმისათვის, რომ გადაიტანონ ავიაკატასტროფები და გამომძიებლებს მიაწოდონ ღირებული მონაცემები კატასტროფის გამომწვევი მიზეზების შესახებ, მაგრამ ამ ყუთს პლანეტარული მასშტაბი ექნება.

ურღვევი რეკორდერი

პროექტი ტასმანიის უნივერსიტეტის მკვლევარების, მარკეტინგული სააგენტოს Clemenger BBDO და კრეატიული სააგენტოს The Glue Society-ის თანამშრომლობის შედეგია.

გუნდი მუშაობს ყუთის შექმნაზე კლიმატური მონაცემების ჩასაწერად, როგორიცაა CO2-ის დონე ატმოსფეროში, ზღვის ტემპერატურა და ენერგიის მოხმარების დონე. ის ასევე შეაგროვებს კონტექსტურ ინფორმაციას, როგორიცაა ახალი ამბების სათაურები და შეტყობინებები სოციალურ ქსელებში.

„იდეა მდგომარეობს იმაში, რომ თუ დედამიწა კლიმატის ცვლილების შედეგად ჩამოიშლება, ეს ურღვევი ჩამწერი ხელსაწყო ხელმისაწვდომი იქნება ყველასთვის, ვინც დარჩება, რათა ჭკუა ისწავლოს“, - თქვა ავსტრალიის სამაუწყებლო კორპორაციის (ABC) Clemenger BBDO-ს აღმასრულებელმა კრეატიულმა დირექტორმა ჯიმ კერტისმა.

კაცობრიობის შემდეგ არსებობა

თავად ყუთი დამზადებული იქნება სამდუიმიანი სისქის ფოლადისგან და დამაგრდება გრანიტზე. შიგნით იქნება ინტერნეტთან დაკავშირებული დაგროვების სისტემა, რომელიც იკვებება მზის ბატარეებით ბოქსის სახურავზე.

„ის შექმნილია იმისთვის, რომ ჩვენს შემდეგ იარსებოს“, - უთხრა ABC-ს ჯონათან ნიბოუნმა, Glue Society-ის თანადამფუძნებელმა. „თუ ყველაზე უარესი მოხდება, უბრალოდ ელექტროქსელების მწყობრიდან გამოსვლის გამო, ეს მოწყობილობა ისევ იქ იქნება“.

გუნდისთვის ყველაზე დიდი პრობლემა ამჟამად არის ის, თუ როგორ დავეხმაროთ მომავალ ცივილიზაციებს მიიღონ წვდომა იქ არსებულ ინფორმაციაზე. ბოლოს და ბოლოს, ისინი უბრალოდ იპოვიან საიდუმლო მონოლითს მიყრუებულ ადგილას - ჩვენ კი უკვე ვიცით, როგორ დასრულდა ეს ჩვენთვის.