პრეზენტაცია თემაზე
ლექცია 4. საზოგადოებრივი ცნობიერების და კულტურის ისტორიული კვლევები
https://theslide.ru/uncategorized/lektsiya-4-istoricheskie-issledovaniya-obshchestvennogo-soznaniya
სლაიდის ტექსტი:
ლექცია 4. საზოგადოებრივი ცნობიერების და კულტურის ისტორიული კვლევები
1. მენტალობის ისტორია
2. ისტორიული ანთროპოლოგია
3. ამერიკული ფსიქოისტორია
სლაიდის ტექსტი:
მენტალობის ისტორია
■ მენტალობის ისტორია მრავალფეროვანია და რთულად ექვემდებარება ტიპოლოგიზაციას.
■ მასში რთულია ცალსახად გამოვყოთ მემკვიდრეობითობის მწკრივები ერთი მეცნიერიდან მეორემდე.
■ წარმოადგენს მესამე თაობის „ანალების“ „ვარსკვლავურ საათს“
■ ალბათ, 1990-იანი წლებიდან რუსეთში ისტორიული მეცნიერების განახლების ყველაზე ძლიერი წყაროა.
სლაიდის ტექსტი:
თავად ცნება მოდის ლათინურიდან „mentalis“ - გონებრივი, საიდანაც მოდის ცნება „mentalité“ - გონება-განწყობა.
სლაიდის ტექსტი:
მენტალობის ისტორიის ხუთი ტიპი
(რ. აგირე-როხასის კლასიფიკაცია)
მენტალობის ავტონომიური და თითქმის იდეალისტური ისტორიის მოდელი (ფილიპ არიესი).
არქეოლოგიის და დისკურსიული სტრუქტურებისა და საფუძვლების გენეალოგიის მოდელი (მიშელ ფუკო).
„პოზიტივისტური“, ანუ წმინდა აღწერილობითი მოდელი, რომელიც უფრო მეტად დაახასიათებელია ესპანური ისტორიოგრაფიისთვის.
მენტალობის ისტორიის სოციოლოგიური, ან სოციო-ეკონომიკური („მარქსიზებელი“) მოდელი, რომელიც კულტურულს უფრო ფართო სოციალურ კონტექსტში აყენებს (ჟორჟ დიუბი).
მენტალობის სერიული მოდელი, რაოდენობრივი ისტორიის „მესამე დონე“, რომელიც ლაბრუზმა დაიწყო (მიშელ ვოველი).
სლაიდის ტექსტი:
კვლევების ფართო სპექტრი
კვანტიფიკაციის შესაძლებლობები („სახლის სხვენის ამბავი“, სერიული ამბავი).
წარმოსახვითი, როგორც რეალური სამყაროს სოციალური პირობების ანარეკლი.
მენტალობები როგორც დამოუკიდებელი უნივერსუმი: წარმოსახვის დიდი ხანგრძლივობა
სლაიდის ტექსტი:
მენტალობა, როგორც საყოველთაოს იდეა
1970-იანი წლების ისტორიკოსების დისკურსში „მენტალურმა“, ისევე როგორც „სოციალურმა“ 1920-იან წლებში, დაიწყო დამაკავშირებელი საზოგადოებრივი ეთერის როლის შესრულება:
მარქსისტ-ისტორიკოსებს ათავისუფლებდა ისტორიული მატერიალიზმის კონცეფციის ხისტი ჩარჩოებიდან.
სხვა ისტორიკოსებისთვის „მენტალობები“ ისტორიული სტრუქტურების განვითარების ახალი გზაა.
სხვები ცდილობდნენ მენტალობების მეშვეობით ისტორიულად შეესწავლათ ადამიანის ფსიქიკის არაცნობიერი ფსიქოანალიზის ჭრილში.
კოლექტიური ფსიქოლოგიის არაცნობიერი, ცნობიერი და ინდივიდუალური ვარიაციები - მენტალობების ისტორიის სამ დონეს წარმოადგენენ
(პ. ბერკი)
სლაიდის ტექსტი:
ალფონს დიუპრონი (1905-1990) „კულტურული ისტორიის ლაბრუსი“
შეისწავლიდა „ემოციური მეტამორფოზების“ ისტორიას.
დისერტაცია „ჯვაროსნული ლაშქრობების მითი“ (1956).
შექმნა ჯვაროსნული ლაშქრობების იდეალური სურათი.
აღწერა საკრალური შეხედულებების და წმინდას გამოვლინებების ტრანსფორმაციები, რამაც გამოიწვია მითის დაბადება „უფლის საფლავისთვის“ ბრძოლის შესახებ.
სლაიდის ტექსტი:
ფილიპ არიესი 1914-1984. „ისტორიკოსი კვირაობით“. „ჟანრის დამფუძნებელი“ „ფრანგი მოსახლეობის ისტორია“
მთავარი იდეა: კონტრაცეფციის უნარის განვითარებამ ფრანგებში ნამდვილი მენტალური რევოლუცია გამოიწვია, რაც გამოიხატა ცხოვრების აზრის ახალ ინტენსიურ ძიებაში.
„ბავშვი და ოჯახური ცხოვრება ძველი წესების პირობებში“
ბავშვობის, როგორც განსაკუთრებული ასაკის, როგორც უფროსების ასაკისგან განსხვავებულის, გაგება შედარებით ახალი (XVIII საუკუნიდან) გამოგონებაა.
სლაიდის ტექსტი:
„ადამიანი სიკვდილის წინაშე“
1) სიკვდილი ანტიკურ ხანაში და შუა საუკუნეების გარიჟრაჟზე: კოლექტიური ბედის კანონზომიერი ეტაპი.
2) შუა და გვიანი შუა საუკუნეების „მოშინაურებული სიკვდილი“, „საკუთარი სიკვდილი“: ბიოგრაფიის კანონზომიერი ფინალი: არც შიში, არც ცრემლები.
3) „სიკვდილი ხანგრძლივი და მოახლოებული“, რომელიც ახალი საუკუნისთვის არის დამახასიათებელი: ველურობა და გარდაუვალი საფრთხე.
4) „შენი სიკვდილი“ XIX–ХХ საუკუნის დასაწყისში: ტრაგიკული დანაკარგი კულტურაში, რომელიც ოჯახურ ღირებულებებზეა ორიენტირებული.
5) „გადაბრუნებული სიკვდილი“ ХХ საუკუნის მეორე ნახევარში: აღმაშფოთებელი სოციალური „ტაბუ“.
სლაიდის ტექსტი:
ჟორჟ დიუბი
1919-1996
მენტალობის ისტორია, როგორც ისტორიული ფსიქოლოგია (1961).
იზიარებს მარქსიზმის ძირითად პრინციპებს: როგორ კავშირშია შუა საუკუნეების ადამიანების ქცევა და გრძნობები ფეოდალიზმის კატეგორიებთან, აერთიანებს საზოგადოების მატერიალურ და სულიერ მოთხოვნილებებს
წიგნები: „ბუვინის აღდგომა“, „რაინდი, ქალი და მღვდელი“, „სამი წოდება ან ფეოდალიზმის წარმოსახვითობა“:
Orаtores, Bellatores, laboratores – მართვის ლეგიტიმური მოდელი ფეოდალიზმის პირობებში.
სლაიდის ტექსტი:
რობერ მანდრუ 1921-1984
შევეცადე დამენერგა ისტორიის ფსიქოლოგიური განზომილება „ხანგრძლივი დროის“ პერსპექტივაში და მენტალური პროცესები უფრო დიდი ხანგრძლივობის სტრუქტურებთან დამეკავშირებინა (1968).
გამოვედი ისტორიაში ფსიქოანალიზის გამოყენებას წინააღმდეგ.
მენტალობის „ტოტალური ისტორია“
დისერტაცია „მაგისტრატები და ჯადოქრები XVII საუკუნის საფრანგეთში“:
სასამართლო პრაქტიკის შეცვლა ჯადოქრობის ფენომენთან დაკავშირებით,
ჯადოქრების დევნის ტრადიციის განადგურება.
„შესავალი თანამედროვე საფრანგეთში: 1500-1640 წწ. ფსიქოლოგიური ისტორიის ესე“: ნოვატორული ნაშრომი (1961).
სლაიდის ტექსტი:
ჟაკ ლე გოფი 1924-2014
ყველაზე ცნობილი ფრანგი ისტორიკოსი ჩვენს ქვეყანაში.
მმენტალობის ისტორიის მანიფესტი კრებულში “Faire de l’histoire” (1974)
„შუა საუკუნეების დასავლეთის ცივილიზაცია“
ხანგრძლივი შუა საუკუნეების კონცეფცია, რომელიც ჯერ კიდევ ანტიკურ ხანაში იწყება და ცალკეული გადმონაშთებით გრძელდება მე-18 საუკუნემდე.
„წმინდა ლუდოვიკო“ - ისტორიული ბიოგრაფიის გამოცდილება
სლაიდის ტექსტი:
მენტალობა „ყოველდღიურის და ავტომატურის დონეა“, არაპერსონალურის და კონკრეტული ადამიანის გაგებისთვის მიუღწეველი, „ის, რასაც ერთად წარმოადგენენ ცეზარი და მისი ლეგიონის უკანასკნელი ჯარისკაცი, წმინდა ლუდოვიკო და გლეხი მის მამულში, ქრისტოფორ კოლუმბი და მეზღვაური მისი კარაველიდან “.
სლაიდის ტექსტი:
ისევ ფილიპ არესი
კრებული-მანიფესტი „ახალი ისტორია“ (1978)
მენტალობების ისტორიის წარმატებას არესი უკავშირებდა პროგრესის იდეოლოგიის დაცემას, რომელიც განმანათლებლობის ეპოქამ უანდერძა, ეჭვთან ერთად სამეცნიერო-ტექნიკური რევოლუციის სარგებლობაში.
მენტალობა გამოხატავს „თანამედროვეობისკენ გადასვლის გზების“ გააზრების
შესაძლებლობას.
მისთვის უფრო მნიშვნელოვანი იყო რეგიონული განსხვავებები.
იგი მიესალმა ფსიქოანალიზს, მაგრამ არა როგორც ფროიდიზმს, არამედ როგორც თანამედროვე ადამიანების ღრმა მოთხოვნილებას „გამოიტანოს ცნობიერების ზედაპირზე მანამდე ღრმა კოლექტიურ მეხსიერებაში დამალული გრძნობები“.
სლაიდის ტექსტი:
მიშელ ვოველი, დაიბადა 1933 წელს
საუკეთესო ფოკუსი ადამიანის ცნობიერების შესასწავლად არის სოციალური კრიზისის ეპოქებში სინქრონული და დიაქრონული კავშირების ფოკუსირება.
რეპრეზენტაციის სისტემებს თავად შეუძლიათ ინოვაციის ფაქტორის როლში გამოსვლა, ამიტომ აუცილებელია „საუბარი ამ წარმოსახვითი რეალური კრეატიულობის შესახებ“
„ბაროკოს ღვთისმოსაობა და დექრისტიანიზაცია პროვანსში მე-18 საუკუნეში“.
როგორ იცვლებოდა დაკრძალვის რიტუალები და დამოკიდებულება სიკვდილის მიმართ?
კვლევის სამი ეტაპი:
„მოსალოდნელი სიკვდილის“, „განცდილი სიკვდილის“ და „სიკვდილის შესახებ დისკურსის“ შესწავლა სოციალურ-ეკონომიკური და დემოგრაფიული ფაქტორების გათვალისწინებით.
სლაიდის ტექსტი:
კლოდ ლევი სტროსი, 1908-2009
ლეგენდარული ეთნოლოგი/ანთროპოლოგი,
სტრუქტურალიზმის თეორეტიკოსი საზოგადოებრივ მეცნიერებებში.
კაცობრიობის ყველა კულტურულ პრაქტიკას საფუძვლად უდევს განმეორებადი საერთო სქემები-სტრუქტურები, ცალკე დეტალების გასაგებად შესაძლებელია მხოლოდ მათი ადგილის აღწერა საერთო სისტემაში.
სლაიდის ტექსტი:
ისტორიული ანთროპოლოგია
1970-იან წლებში, მენტალიტეტის ისტორიის განვითარების პარალელურად, დაარსდა ისტორიული ანთროპოლოგიის ჟანრი, რომელიც დაფუძნებულია საზოგადოებრივი სტრუქტურების შესწავლაზე.
კ. ლევი-სტროსის ანთროპოლოგიითა და ა. გრეიმასის სემანტიკით შთაგონებული ისტორიული გამოკვლევების რიგი სტრუქტურულ ანთროპოლოგიას მიეკუთვნება (მითების, როგორც საზოგადოებრივი ცნობიერების ძირითადი სტრუქტურების, შესწავლა).
ანტიკური ისტორიული ანთროპოლოგიის სკოლა (ჟ.-პ. ვერნანი, პ. ვიდალ-ნაკე, მ. დეტიენი).
სლაიდის ტექსტი:
ევანუელ ლე რუა ლადიური, დაიბადა 1929 წელს
ისტორიული სტრუქტურული ანთროპოლოგიის მეორე მიმართულება - რიტუალების - ანტიკური დღესასწაულების, ქრისტიანული მსვლელობების, პოლიტიკური მანიფესტაციების შესწავლა.
„კარნავალი რომანში“
„მონტაიუ - ოქსიტანური სოფელი“ - ისტორიული ანთროპოლოგიის ნამდვილი შედევრი.
წყარო საეკლესიო ინკვიზიციის დაკითხვების მასალებია, რომელიც იძიებს რეგიონში კატარის ერესის გავრცელების საქმეს.
სლაიდის ტექსტი:
ისტორიაში სტრუქტურული ანთროპოლოგიის მნიშვნელოვანი მიმართულება გახდა ისტორიული ტექსტების ანალიზი: სხვის ჰერმენევტიკა.
მიშელ დე სერტო (1925-1986). „ისტორიის დაწერა“, მეხუთე თავი „ეთნოგრაფია. ლიტერატურა, ან სხვის სივრცე: ლერი“ მოგვითხრობს ადამიანზე, რომელმაც მოყვა თავისი მოგზაურობის შესახებ ბრაზილიაში და უკან დაბრუნდა.
სლაიდის ტექსტი:
მაგრამ: ზღვარი ისტორიულ ანთროპოლოგიასა და მენტალობის ისტორიას შორის პირობითია.
1975 წელს ჟაკ ლე გოფმა გადაარქვა სათაური თავის კურსს „შუა საუკუნეების დასავლეთის ისტორია და სოციოლოგია“ და დაარქვა „შუა საუკუნეების ისტორიული ანთროპოლოგია“.
სლაიდის ტექსტი:
„ანალების“ სარედაქციო პოლიტიკის ეთნოლოგიზაცია
ნომრების თემები:
„ბიოლოგიური ისტორია და საზოგადოება“, „ისტორია და სტრუქტურა“, „ოჯახი და საზოგადოება“, „ისტორია და სექსუალობა“, „ანთროპოლოგიური ისტორიისთვის“, „მოხმარების ისტორია“, „სიკვდილის გარშემო“, „საფრანგეთის ანთროპოლოგია“, „ანდური თემების ისტორია და ანთროპოლოგია“, „კვლევები ისლამის შესახებ. ისტორია და ანთროპოლოგია“
სლაიდის ტექსტი:
პირველი ეჭვები …
1) ყურადღება, რომელიც ძირითადად ეთმობა სტაბილურ, „სტრუქტურულ“ ფენომენებს, რომლის დროსაც დინამიკის ფაქტორები ისტორიაში იგნორირებულია;
2) საეჭვოა ჯგუფური რეპრეზენტაციის დასაბუთების გზა სხვისი მენტალიტეტის მითითების სახით, „მტკიცება მოხერხებული მაგალითის საშუალებით“, მით უფრო - ლიტერატურული;
3) ძალიან ბევრი განზოგადება და შედარება არსებობს სხვადასხვა რწმენის სისტემასთან მიმართებაში, ყოველგვარი ზრუნვის გარეშე კორექტული და ისტორიულად სანდო კრიტერიუმების ჩამოყალიბების შესახებ.
სლაიდის ტექსტი:
საშინაო დავალება
ე.ლე რუა ლადიური
მონტაიუ, ოქსიტანური სოფელი (1294—1324)/თარგმ. ფრანგ. ვ.ა. ბაბინცევის და ი.ი. სტარცევის მიერ.— ეკატერინბურგი: ურალის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2001. — 544 გვ.
რ. დარტონი
კატების დიდი ბრძოლა და სხვა ეპიზოდები ფრანგული კულტურის ისტორიიდან. – თარგმ. ინგლ. ს. კულანდას, ტ. დობროვიცკაიას მიერ. – მოსკოვი: ნლო, 2002. 383 გვ.
სლაიდის ტექსტი:
ამერიკული ფსიქოისტორია
„ფროიდიზმის გამარჯვების მარში აშშ-ში“ (ჰ. შულცე).
ფსიქოჰისტორიული კონცეფციების ფორმირებაში მონაწილეობა მიიღეს ფროიდიზმის ფუძემდებლებმა.
„ვუდრო ვილსონი“. აშშ-ს ოცდამერვე პრეზიდენტი. ფსიქოლოგიური პორტრეტი“ . (ზ. ფროიდი, უ. ბულითი)
სლაიდის ტექსტი:
ფროიდიზმი
სლაიდის ტექსტი:
ერიკ ერიქსონი – ფსიქოისტორიის ფუძემდებელი, 1902-1994
განსაზღვრავს ფსიქოისტორიას, როგორც ისტორიის კვლევას, რომელიც ეყრდნობა ფსიქოანალიზისა და ისტორიის კომბინირებულ მეთოდებს.
ის ადაპტირებდა და ავითარებდა ფროიდის თეორიას პიროვნების ზრდის ეტაპების შესახებ.
„ბავშვობა და საზოგადოება“ (1950), „ახალგაზრდა ლუთერი“ (1958), „განდის რწმენა“ (1969), „ინსაითი და პასუხისმგებლობა“ (1969).
სლაიდის ტექსტი:
ფსიქოისტორიის მთავარი თემები
ცნობილი პიროვნებების ბიოგრაფიები
რევოლუციების ისტორია
ფაშიზმის ფენომენი
პიროვნება და საზოგადოება
ბავშვობის ისტორია
სლაიდის ტექსტი:
ლლოიდ დემოზი, დაიბადა 1931 წელს
თანამედროვე ფსიქოისტორიის მთავარი თეორეტიკოსი.
ფსიქოისტორია, როგორც „ისტორიული მოტივაციის“ შესახებ მეცნიერება, რომელიც ეფუძნება „მეთოდოლოგიური ინდივიდუალიზმის ანტიჰოლისტურ ფილოსოფიას“ და მიზნად ისახავს „ისტორიულ ჯგუფებში ინდივიდების“ მოქმედებების ახსნას.
წიგნები „ფსიქოისტორია და ფსიქოთერაპია“, „ბავშვობის ევოლუცია“, „ამერიკული პიროვნების ფორმირება“, „ახალი მეცნიერება“.
სლაიდის ტექსტი:
ფსიქოისტორიკოსის მუშაობის ორიენტირები:
1. ისტორიული დოკუმენტები.
2. "კლინიკური პრაქტიკის" გამოცდილება.
3. "საკუთარი ემოციური გამოცდილება".
მიზანი:
„მოტივაციური მოდელების მიზეზის ძებნა ადამიანის ცხოვრების ადრეულ მოვლენებში და მათი რესტრუქტურიზაცია მოზრდილთა ჯგუფში“.
სლაიდის ტექსტი:
მაგალითი: რევოლუციების ისტორიის შესწავლა
ვ. ბლენჩარდი: ჟან-ჟაკ რუსოს იდეების გავლენა რევოლუციის მიმდინარეობაზე უნდა აიხსნას მისი ბავშვობის წლებით, როდესაც მომავალ ფილოსოფოსს თითქოს ჩამოუყალიბდა სადო-მაზოხისტური კომპლექსი, „მამა-შვილის გრძნობების ურთიერთ ამბივალენტურობა“.
ბავშვურმა კომპლექსებმა გამოიწვია იდეების ჩამოყალიბება არსებული წესრიგის შეცვლის აუცილებლობის შესახებ. ეს აიხსნება სამართლიანობის მხოლოდ საკუთარი თავისთვის მიღწევის სურვილით ბავშვობის განცდების პროექციის გზით დაჩაგრულ კლასებზე.
სხვა ფსიქოისტორიკოსები რუსოში ხედავენ პარანოიდული პიროვნების ნიშნებს.
სლაიდის ტექსტი:
ლ. დემოზი განმარტავს ამერიკის რევოლუციას და დამოუკიდებლობისათვის ომს, როგორც ისტორიულ მოვლენას, რომელსაც შეუძლია აჩვენოს ძირითადი ფსიქოგენეტიკური კანონის როლი: „ისტორია „უკანასკნელი თავშესაფარია“, სადაც ჩვენ ბავშვობის ტრავმებს ვინახავთ“.
ამერიკის ფსიქოისტორიაში ოჯახის რამდენიმე თაობის ადრეული ობლობით აიხსნება ჯორჯ ვაშინგტონის დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვა არა მხოლოდ საკუთარი თავისთვის, არამედ კოლონიების ინგლისისგან პოლიტიკური დამოუკიდებლობისკენ.
სლაიდის ტექსტი:
ამერიკული რევოლუციის ფსიქოისტორიული კონცეფცია
1) კოლონიების დამოკიდებულებას ინგლისზე კოლონისტები განიხილავდნენ, როგორც ბავშვების ოჯახურ დამოკიდებულებას მშობლებზე;
2) ლონდონისადმი ერთგულება ხშირად განიხილებოდა, როგორც მშობლებისადმი მორჩილება;
3) იცვლებოდა კოლონიებისა და მეტროპოლიის სახე;
4) კოლონიების, როგორც ბავშვის, სახემ, ტრანსფორმაცია განიცადა ყმაწვილი-კოლონიის სახეშჳ (მამა-შვილის კონფლიქტი);
5) კოლონიები იბრძვიან ლონდონის ავტონომიისთვის;
6) ყველა კოლონისტმა ვერ შეძლო ინგლისზე ფსიქოლოგიური დამოკიდებულების გაწყვეტა და მისდამი ლოიალური დარჩა;
7) ინგლისელები კი თავიანთ ქვეყანას დედად მიიჩნევდნენ, ხოლო კოლონისტებს ძმებად, და შოკირებული იყვნენ მათი საქციელით.
სლაიდის ტექსტი:
ფსიქოისტორია ასევე გადასინჯავს ისტორიული პროცესის მიმდინარეობის თავისებურებებს მთლიანობაში.
დემოზი: ყველა ისტორიული ცვლილების მთავარი მიზეზია ფსიქოგენეზი და ბავშვების აღზრდის სტილის შეცვლა.
დემოზი გადასინჯავს სოციალური სტრატიფიკაციის კატეგორიებს და წარმოაჩენს მას, როგორც „დიდი ჯგუფების წარმომადგენელთა მცირე ჯგუფებად დაყოფას“.
ეს ჯგუფები ასრულებენ გარკვეულ როლებს „საზოგადოების ჯგუფურ ფანტაზიაში“.
სლაიდის ტექსტი:
ეკლესია გადაიქცა „დამოკიდებულების ჯგუფურ ფანტაზიაში“, ჯარი - დაბადების ფანტაზიაში, კაპიტალიზმი - კონტროლის ფანტაზიაში, რევოლუცია ანტიდამოკიდებულის ფანტაზიაში, სკოლა დამცირების ფანტაზიაში.
სოციალური ჯგუფების ნაცვლად, დემოზი გამოყოფს „ფსიქოკლასებს“ (მსგავსი აღზრდის მქონე ინდივიდთა ჯგუფები).
ფსიქოისტორიკოსები ასევე გადახედავენ პიროვნების როლს ისტორიაში. ლიდერი არის „პიროვნება, რომელსაც შეუძლია გახდეს ჯგუფური ფანტაზიის ურთიერთსაწინააღმდეგო პროექციული იდენტიფიკაციის ობიექტი“
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised