სოციალური იზოლაცია აზიანებს ტვინს

სოციალური იზოლაცია აზიანებს ტვინს

მარტოობა სერიოზულ საფრთხედ არის მიჩნეული ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის. თუმცა ჩვენი სამყარო სულ უფრო მეტად ციფრული პლატფორმების საშუალებით არის დაკავშირებული, ჩვენს საზოგადოებაში ახალგაზრდები იზოლირების მზარდ გრძნობას განიცდიან. COVID-19-ის პანდემია, რომელმაც ბევრ ქვეყანას აიძულა სოციალური დისტანცირების შემოღება და დაწესება, სკოლების დახურვა, ამძაფრებს სოციალური იზოლაციისა და მარტოობის ფსიქიკური ჯანმრთელობის შედეგების გააზრების აუცილებლობას. თუმცა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ ბავშვობაში განცდილი სოციალური იზოლაცია აზიანებს ყველა სახეობის ძუძუმწოვართა ტვინის ფუნქციებს და მოზრდილთა ქცევას, ნერვული ქსელების ძირითადი მექანიზმები ნაკლებად შესწავლილი რჩება.

სინას მთაზე იკანის სამედიცინო სკოლის მკვლევართა ჯგუფმა გამოავლინა თავის ტვინის უჯრედების სპეციფიკური სუბპოპულაცია თავის ტვინის საკვანძო ნაწილში - პრეფრონტალურ ქერქში, რომელიც არეგულირებს სოციალურ ქცევას, აუცილებელია ნორმალური ურთიერთობისთვის ზრდასრულ ასაკში და ღრმად დაუცველია სოციალური იზოლაციისათვის არასრულწლოვან თაგვებში.

კვლევის შედეგები, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალ „Nature Neuroscience“-ში, ნათელს ხდის ამ უჯრედების მანამდე უცნობ როლს, რომელსაც ეწოდება პრეფრონტალური ქერქის მედიალური ნეირონები და რომელიც პროეცირებს ჰიპოთალამუსის - თავის ტვინის  სფეროს პარავენტრიკულარულ ბირთვში, გადასცემს სიგნალებს ტვინის სქემის სხვადასხვა კომპონენტებს. თუ ეს აღმოჩენა ადამიანებზე იქნება გამოყენებული, ამან შეიძლება გამოიწვიოს იზოლაციასთან დაკავშირებული ფსიქიკური აშლილობის მკურნალობა.

„პრეფრონტალურ ქერქში ნეირონების ამ სპეციფიკური ქსელის იდენტიფიკაციის გარდა, რომელიც განსაკუთრებით მგრძნობიარეა ბავშვობაში სოციალური იზოლაციის მიმართ, ჩვენ ასევე ვაჩვენეთ, რომ ჩვენს მიერ გამოვლენილი დაუცველი ქსელები პერსპექტიული სამიზნეა სოციალური ქცევის დეფიციტის სამკურნალოდ“, - ამბობს სინას მთაზე იკანის სამედიცინო სკოლის ფსიქიატრიის, ნევროლოგიისა და ოფთალმოლოგიის კათედრის დოცენტი, ფრიდმანის ტვინის ინსტიტუტისა და მინდიჩის ბავშვთა ჯანმრთელობისა და განვითარების ინსტიტუტის  მასწავლებელი, მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი ჰიროფუმი მორიშიტა.

”სპეციფიკური პრეფრონტალური ნეიროქსელის სტიმულირებით, რომელიც ზრდასრულ ასაკში თალამუსის ნაწილში ვრცელდება, ჩვენ მოვახერხეთ მოზარდებში სოციალური იზოლაციით გამოწვეული სოციალურობის დეფიციტის დაძლევა“.

         კერძოდ, გუნდმა დაადგინა, რომ მამრობითი სქესის თაგვებში ორკვირიანი სოციალური იზოლაცია დედისგან გამოყოფის შემდეგ იწვევს უუნარობას გააქტიურონ პრეფრონტალური ქერქის მედიალური ნეირონები, რომლის პროეცირება ხდება ჰიპოთალამუსის პარავენტრიკულურ ბირთვში ზრდასრულ ასაკში სოციალური ურთიერთქმედების დროს.

 მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ იუვენილური იზოლაცია ასევე იწვევს სხვა მონათესავე ნეირონების ინჰიბიტორული ზემოქმედების ზრდას, რაც მიუთითებს ჯაჭვურ მექანიზმზე, რომელიც საფუძვლად უდევს მოზარდობის პერიოდში სოციალური იზოლაციით გამოწვეულ კომუნიკაბელურობის  დეფიციტს.

იმის დასადგენად, საკმარისია თუ არა პრეფრონტალური პროექციების აქტიურობის სწრაფი აღდგენა ჰიპოთალამუსის პარავენტრიკულურ ბირთვში, რათა გაუმჯობესდეს მოზარდობის ასაკში სოციალურად იზოლირებულ ზრდასრულ თაგვებში კომუნიკაციის დეფიციტის გაუმჯობესება, გუნდმა გამოიყენა მეთოდი, რომელიც ცნობილია, როგორც ოპტოგენეტიკა, რათა მოხდეს პრეფრონტალური პროექციის  შერჩევითი სტიმულირება.

მკვლევარებმა თავიანთ კვლევაში ასევე გამოიყენეს ჰემოგენეტიკა. ოპტოგენეტიკა აძლევს მკვლევარებს გარკვეული ნეირონების სტიმულირების საშუალებას თავისუფლად გადაადგილებად ცხოველებში სინათლის იმპულსების გამოყენებით, ხოლო ჰემოგენეტიკა ემსახურება უჯრედების პოპულაციის კონტროლს ქიმიური ნივთიერებების საშუალებებით.

ორივე ამ მეთოდის გამოყენებით, მკვლევარებმა შეძლეს სწრაფად გაეზარდათ სოციალური ურთიერთქმედება თაგვებში სინათლის იმპულსების ან წამლების გამოყენების შემდეგ.

„ჩვენ შევამოწმეთ სოციალური ქცევის დეფიციტი სტიმულაციამდე, და როდესაც შევისწავლეთ ქცევა სტიმულირების დროს, აღმოვაჩინეთ, რომ სოციალური ქცევის დეფიციტი უკუქცეული იქნა“ , - ამბობს დოქტორი მორიშიტა.

იმის გათვალისწინებით, რომ სოციალური ქცევის დეფიციტი წარმოადგენს საერთო ასპექტს ნერვული განვითარების ისეთი მრავალი აშლილობის და ფსიქიკური დაავადებისთვის, როგორიცაა აუტიზმი და შიზოფრენია, ამ სპეციფიკური პრეფრონტალური ნეირონების იდენტიფიკაცია მიუთითებს სოციალური ქცევის დეფიციტის მკურნალობის თერაპიულ მიზნებზე, რომლებიც საერთოა მთელი რიგი ფსიქიკური აშლილობებისთვის.

ამ კვლევაში გამოვლენილი ნეიროქსელები შეიძლება პოტენციურად დაექვემდებაროს ტრანსკრანიალურ მაგნიტურ სტიმულაციას და/ან ტრანსკრანიალური სტიმულაციას მუდმივი დენით.

 https://psy.help/2020/09/02/socialnaya-izolyaciya-povrezhdaet-mozg/

============

https://pt.slideshare.net/alubimov/ss-64464105

სასაუბრო რეფრეიმინგი: ბარათები

რეფრეიმინგი - თვალსაზრისის შეცვლაა, რომელიც იწვევს სიტუაციის, ქცევის შეფასების შეცვლას და ა.შ. ინგლისურიდან reframe შეიძლება ითარგმნოს როგორც ჩარჩოში სურათის ჩანაცვლება და სურათის ჩარჩოს ჩანაცვლება. იმის გათვალისწინებით, რომ სიტყვა „ჩარჩო“ ნეიროლინგვისტურ პროგრამირებაში ჩვეულებრივ გამოიყენება როგორც „სიტუაციის აღქმის გზა“,  სიტყვა „რეფრეიმინგს“ მნიშვნელობაც საკმაოდ ბევრი აქვს.

 სასაუბრო რეფრეიმინგი - რეფრეიმინგი, როგორც გადაფასების გზა, რეგულარულად გამოიყენება საუბარში. იმდენად რეგულარულად, რომ ნეიროლინგვისტურ პროგრამირებაში ხშირად რეფრეიმინგში გულისხმობენ სწორედ სასაუბრო რეფრეიმინგს. ამ მიდგომის პოპულარობა განპირობებულია იმით, რომ ადამიანები უმეტესად რეაგირებენ სიტუაციის მნიშვნელობებზე, ვიდრე მომხდარზე. ასე რომ, მნიშვნელობის შეცვლით, ჩვენ ვცვლით ადამიანის ქცევას. - ყველა მამაკაცი ისეთი მექალთანეა! - ნუთუ ყველა? - დანარჩენებს მამაკაცი შეიძლება ეწოდოს?

მნიშვნელობის და კონტექსტის რეფრეიმინგი - სასაუბრო რეფრეიმინგი არის  მნიშვნელობის და კონტექსტის. მნიშვნელობის რეფრეიმინგისას ჩვენ პირდაპირ ვთავაზობთ სხვა მნიშვნელობას: - ის დამსმენი არ არის, არამედ სოციალურად აქტიურია. კონტექსტის რეფრეიმინგისას, ჩვენ ქცევას ვაყენებთ ისეთ სიტუაციაში, როდესაც მას სხვა მნიშვნელობა ექნება: - სამაგიეროდ, მან ცოლად შემირთო სიბრალულის და არა სიხარბის გამო!

კონტექსტის რეფრეიმინგი - კონტექსტის რეფრეიმინგისას ჩვენ ქცევას ვათავსებთ ისეთ სიტუაციაში, რომელშიც მას სხვა მნიშვნელობა აქვს. - უხეირო პიროვნება, სამაგიეროდ რამდენი ნიუანსი აქვს. - ორიგინალობა კარგია, მაგრამ პლაგიატი უფრო სწრაფია. - სიცილი სიხოცხლეს უხანგრძლივებს მათ, ვინც იცინის, მაგრამ უმცირებს მათ, ვისაც დასცინიან. - თუნდაც ვცდებოდე, სამაგიეროდ ფარული აზრის გარეშე.

როგორ შეიძლება კონტექსტის რეფრეიმინგის კონსტრუირება 

მნიშვნელობის რეფრეიმინგი - არაბუნებრივი ქცევა ადამიანისა და ცხოველის მთავარი განსხვავებაა. - მშიშარა არის ადამიანი, რომელიც ადეკვატურად აფასებს სიტუაციას. ქმარი: - შენ მიღალატე? ცოლი: - არასოდეს! ქმარი: - ადამიანური არ არის. მნიშვნელობის რეფრეიმინგისას, ჩვენ პირდაპირ ვანიჭებთ სხვა მნიშვნელობას ქცევას.

როგორ შეიძლება შინაარსის რეფრეიმინგის კონსტრუირება 

ამოქმედებული რეფრეიმინგი შაბლონის წყვეტას წარმოადგენს

კონტექსტის რეფრეიმინგი, მნიშვნელობის რეფრეიმინგი - რეაქციის სქემაში კონტექსტის რეფრეიმინგი გავლენას ახდენს ადამიანის წარმოდგენაზე, თუ რა არის „ფაქტი“, ხოლო მნიშვნელობის რეფრეიმინგი პირდაპირ გავლენას ახდენს მოვლენის ინტერპრეტაციაზე.

https://theoryandpractice.ru/posts/9348-odinochestvo

როგორ ამახინჯებს მარტოობა ჩვენს ცნობიერებას: სოციალური იზოლაციის შედეგები

სხვა ადამიანებთან კონტაქტისგან იზოლირებული ადამიანის ტვინს შეუძლია თავისი ცნობიერებით მოახდინოს უცნაური მეტამორფოზები, ამბობს მიხაელ ბონდი, ადამიანის ქცევის ფსიქოლოგიის შესახებ სტატიებისა და წიგნის The Power of Others ავტორი. T&P აქვეყნებს სტატიის თარგმანს ადამიანზე სოციალური იზოლაციის გავლენის შედეგებისა და მის მიერ რეალური სამყაროს აღქმის შესახებ.

ჩვეულებრივმა გოგონამ სარა შურდმა დაახლოებით ორი თვე გაატარა თეირანის ევინის ციხეში: მას ესმოდა უცხო ნაბიჯების ხმა, ხედავდა სინათლის შუქებს, დროის უმეტეს ნაწილს ჩაცუცქული, ოთხზე ატარებდა და უსმენდა, რა ხდებოდა დახურულ კარს მიღმა. იმ ზაფხულს 32 წლის სარა, მისი ორი მეგობრის თანხლებით მოგზაურობდა ერაყის ქურთისტანის მთებში. ირანთან საზღვარზე ისინი დააკავეს ჯაშუშობის ეჭვის ბრალდებით. სარამ დაახლოებით ათი ათასი საათი გაატარა ცალკე საკანში, მას ჰალუცინაციები აწუხებდა. „გვერდითი მზერით მე ვაფიქსირებდი სინათლის ციმციმს, მაგრამ თავს რომ მივაბრუნებდი, ისინი მაშინვე ქრებოდა, - განუცხადა მან ინტერვიუში New York Times-ს 2011 წელს. - ერთხელ გავიგე ვიღაცის ყვირილი. ეს ყვირილი ყურში მანამ მესმოდა, სანამ გონს არ მომიყვანა ერთმა  მეგობრულად განწყობილმა ზედამხედველმა. აღმოჩნდა, რომ მე თვითონ ვყვიროდი“.

დროდადრო ყველას გვსურს მარტო დარჩენა, ხალხისა და კოლეგებთან საუბრებისგან შორს. მაგრამ მარტოობა ადამიანთა ჯგუფში და საკუთარ თავთან ორი განსხვავებული რამ არის. ადამიანთა აბსოლუტური უმრავლესობისთვის ხანგრძლივი სოციალური იზოლაცია მავნე გავლენას ახდენს ფსიქოლოგიურ ჯანმრთელობაზე. ეს ფენომენი ჩვენთვის ცნობილია არა მხოლოდ სხვათა ისტორიებიდან, არამედ სამეცნიერო კვლევებიდან და იზოლირებისა და სოციალური დეპრივაციისადმი მიძღვნილი ექსპერიმენტებიდან გამომდინარე, რომელთა უმეტესობა არასოდეს დასრულებულა ექსპერიმენტში მონაწილეთა  შემაშფოთებელი რეაქციის გამო. რატომ კარგავენ ადამიანები გონებას საკუთარ თავთან მარტო დარჩენისას, და არსებობს თუ არა გზა ასეთ სიტუაციებში შეშლილობის თავიდან ასაცილებლად?

ცოტა ვინმე თუ შეგვედავება, რომ იზოლაცია ფიზიკურად საზიანოა ადამიანისთვის. ცნობილია, რომ მარტოხელა ადამიანები უფრო მეტად განიცდიან მაღალ არტერიულ წნევას, ისინი უფრო დაუცველები არიან ვირუსული ინფექციების მიმართ, გარდა ამისა, მათ აქვთ ალცჰეიმერის სინდრომისა და დემენციის განვითარების მაღალი რისკი. მარტოობა გავლენას ახდენს ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე: ძილის მდგომარეობაზე, ყურადღებაზე, ლოგიკურ და ვერბალურ აზროვნებაზე, იწვევს იმუნური სისტემის მოშლას, ჰორმონალურ დისბალანსს, ააქტიურებს ანთებით პროცესებს ორგანიზმში. რა დგას ამგვარი დარღვევების უკან, ბოლომდე არ არის ნათელი. ალბათ მიზეზი ევოლუციაში მდგომარეობს, ჩვენი წინაპრებისთვის ფიზიკურად საშიში იყო თვისტომთა მხარდაჭერის გარეშე ყოფნა.

თანამედროვე სამყაროში სხვა ადამიანებთან კონტაქტზე უარი არა მხოლოდ სხვადასხვა სახის დაავადებას იწვევს, არამედ უდიდეს დარტყმას აყენებს ცნობიერების მუშაობას. მაგალითად, იზოლაცია გავლენას ახდენს დროის აღქმაზე. ადამიანებმა, რომლებმაც დიდი დრო გაატარეს მზის სხივების გარეშე, შეამჩნიეს დროის ცვლის ეფექტი. მიქელ სიფრე ორკვირიან ექსპედიციაში გაემგზავრა საფრანგეთის ალპების მიწისქვეშა მყინვარების შესასწავლად. გარკვეული დროის შემდეგ მან აღმოაჩინა, რომ სიბნელის გავლენის ქვეშ მისი გონება შეიცვალა, და გადაწყვიტა კიდევ ორი ​​თვე გაეტარებინა მიწისქვეშეთში. მკვლევარმა ყველა საზომი მოწყობილობა დატოვა გარეთ და ცხოვრობდა მისი ბიოლოგიური საათის შესაბამისად. ექსპერიმენტის დასრულების შემდეგ, მიქელმა აღმოაჩინა, რომ დედამიწის დროის ორი წუთი უდრიდა მიწისქვეშ მდებარე მის სუბიექტურ 5 წუთს.

დროის შენელების მსგავსი ეფექტი დააფიქსირა სოციოლოგმა და მოყვარულმა სპელეოლოგმა მაურიციო მონტალბინმა. 1993 წელს მან 366 დღე გაატარა NASA- ს მიერ ასტრონავტების მოსამზადებლად აშენებულ მიწისქვეშა გამოქვაბულში. თავად მაურიციო დარწმუნებული იყო, რომ მისი არყოფნის პერიოდში მხოლოდ 219 დღე იყო გასული, მისი ყოველდღიური ციკლი თითქმის ირჯერ გაიზარდა. ბოლოდროინდელმა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ სიბნელეში ადამიანთა უმეტესობა ადაპტირდება 48– საათიან რიტმზე - 36 საათი ფხიზლად ყოფნა და 12 საათიანი ძილი. ამ მოვლენის მიზეზები ჯერ არ არის დადგენილი.

ХХ საუკუნის შუა პერიოდში ჩატარდა მრავალი ექსპერიმენტი ადამიანის სოციალურ დეპრივაციაზე. 1950-60-იან წლებში არსებობდა მოსაზრება, რომ ჩინელები იყენებდნენ ცალკე საკნებს კორეის ომის დროს ტყვედ ჩავარდნილი ამერიკელი სამხედრო ტყვეების „იდეოლოგიური დამუშავებისთვის“. დაახლოებით ამავე დროს აშშ-სა და კანადის თავდაცვის სამინისტროებმა დაიწყეს მთელი რიგი ექსპერიმენტების დაფინანსება, რომლებიც, თანამედროვე დასავლური ეთიკის თვალსაზრისით, მიუღებელი ჩანდა. მაგალითად, ფსიქოლოგ დონალდ ჰების მიერ მონრეალის მაკგილის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრში ჩატარებული კვლევა. მკვლევარებმა მოიწვიეს ვოლონტიორები - ძირითადად, კოლეჯის სტუდენტები - ორიდან რამდენიმე კვირა რომ ეცხოვრათ ხმისგან იზოლირებულ ოთახებში. მიზანი იყო გამოსაცდელთა ფიზიკური აქტივობის მინიმუმამდე დაყვანა და მათ რეაქციებზე დაკვირვება. გამოსაცდელებს დაურიგეს სპეციალური ამუნიცია, რომლებიც მინიმუმამდე ამცირებდნენ ინფორმაციის აღქმის შესაძლებლობას: სათვალე, ხელთათმანები, მუყაოს მანჟეტები, რომლებიც თითის წვერებამდე აღწევდა, U-ფორმის ხმის შთამნთქმელი ბალიშები, რომლებიც თავზე ჰქონდათ ჩამოცმული. ოთახებში დამონტაჟდა კონდიციონერები, რომელთა ხმაურმა გარე ხმებს ახშობდა. რამდენიმე საათის შემდეგ ვოლოტიორებმა იგრძნეს მღელვარება, მათ სურდათ გრძნობის უნარის დაბრუნება და ცდილობდნენ დაერღვიათ მათი დროს ტარების მონოტონურობა: ცდილობდნენ ხმამაღლა საუბარს, სიმღერა ან ლექსების კითხვას.

მოგვიანებით, ბევრმა მათგანმა დაიწყო ქცევა უკიდურესად ემოციურად და მოუსვენრად, იზოლირებამ გავლენა მოახდინა მათ ინტელექტუალურ შესაძლებლობებზეც, არითმეტიკული ამოცანების ამოხსნაზე და ასოციაციური ტესტების ჩაბარებაზე. ყველაზე შემაშფოთებელი შედეგები იყო ჰალუცინაციები - ხაზებად, ლაქებად ქცეული სინათლის შუქები და კონკრეტული ვიზუალური სურათები, როგორიცაა ციყვი მხრებზე ზურგჩანთებით ან სათვალეების პროცესიები, რომლებიც ქუჩაში მიემართებოდნენ. გამოსაცელები არ აკონტროლებდნენ თავის ხილვებს: ზოგი წარმოიდგენდა ძაღლს, ზოგი - ჩვილს. ზოგს სმენის ჰალუცინაცია ჰქონდა: მათ ესმოდათ არღნის ხმები ან გუნდის სიმღერა. სხვებს ჰქონდათ აქვთ წარმოსახვითი ტაქტილური შეგრძნებები, თითქოს მათ ხელში ესროლეს ან დენს ურტყავდნენ. რეალურ სამყაროში გამოსაცდელებს გაუჭირდათ რეალობის ამ შეცვლილი აღქმის მოშორება. მათ ეჩვენებოდათ, რომ ის ოთახები, სადაც ისხდნენ, მოძრაობდნენ, ხოლო გარე სამყაროს ობიექტები მუდმივად იცვლიდნენ ფორმასა და ზომას.

შემაშფოთებელი დასასრული

ექსპერიმენტი დაგეგმილზე ადრე დაასრილეს იმის გამო, რომ სტუდენტებმა ფიზიკურად ვერ შეძლეს ექსპერიმენტის გაგრძელება - ვერავინ გაუძლო ასეთ პირობებს ერთ კვირაზე მეტხანს. მოგვიანებით ჰები წერდა  American Psychologist-ში, რომ შედეგებმა მისი შეშფოთება გამოიწვია: „ერთია წაიკითხო იმის შესახებ, თუ როგორ „ურეცხვდნენ“ ტვინს ჩინელები სამხედრო ტყვეებს, და სულ სხვაა თავად ადევნო თვალი, თუ როგორ იშლებიან ჭკუიდან ადამიანები, ვისაც არ აქვს დაკვირვების, მოსმენისა და შეხების შესაძლებლობა“.

2008 წელს კლინიკურმა ფსიქოლოგმა იან რობინსმა საჰაერო-სამხერო ძალებთან ერთად გაიმეორა ჰების ექსპერიმენტი. მან ექვსი მოხალისე 48 საათის განმავლობაში მოათავსა ყოფილ ბირთვულ ბუნკერში ხმისგან იზოლირებულ საკნებში. შედეგები ანალოგიური აღმოჩნდა - შფოთვა, მომატებული ემოციურობა, აკვიატებული აზრები, ფსიქიკის დარღვევა, ჰალუცინაციები. რატომ იქცევა ასე ტაქტილურ შეგრძნებებს მოკლებული ადამიანის ტვინი? კოგნიტური ფსიქოლოგები მიიჩნევენ, რომ ტვინის ის ნაწილი, რომელიც პასუხისმგებელია მიმდინარე ამოცანების შესრულებაზე, ეჩვევა გრძნობის ორგანოებისათვის მიწოდებული დიდი რაოდენობით ინფორმაციის მიღებას და დამუშავებას. რობინსი აღნიშნავს, რომ როდესაც ინფორმაციის წყაროები ქრება, ნერვული სისტემა კვლავ განაგრძობს თავის ტვინის ცენტრალურ პროცესორში სიგნალების გადაცემას, ამ სიგნალების სიყალბის მიუხედავად. თავის ტვინი, თავის მხრივ, ცდილობს მათ ინტერპრეტაციას, ამ საფუძველზე ქმნის მთლიან გამოსახულებებს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ის ცდილობს სამყაროს კონსტრუირებას მასზე სუსტად მიღწეული იმპულსების საფუძველზე, რის შედეგადაც ის ქმნის ფანტასტიკურ რეალობას.

ფსიქიკის ასეთმა მოტყუებებმა არ უნდა გამოიწვიოს  გაგვირვება. პირველ რიგში, ჩვენ ვიცით, რომ სხვა პრიმატებიც ცუდად არიან ადაპტირებულნი სოციალური იზოლაციის მიმართ. ვისკონსინ-მედისონის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგმა ჰარი ჰარლოუმ გადაწყვიტა საკითხის შესწავლა 1960-იან წლებში რეზუს-მაკაკების მაგალითზე. ახალშობილი მაკაკები სულ მარტო იზრდებოდნენ რამდენიმე თვიდან ერთ წლამდე. მათ უკვე 30 დღის შემდეგ გამოხატეს შფოთვა, ერთი წლის შემდეგ პრაქტიკულად განადგურდა ნებისმიერი დონის სოციალური კონტაქტების უნარი. მეორეც, იმიტომ, რომ ადამიანი სწავლობს საკუთარი ემოციების გააზრებას სხვა ადამიანებთან ურთიერთობის წყალობით. ბიოლოგების აზრით, სწორედ ჩვენი წინაპრების თანამშრომლობამ შორეულ წარსულში შეუწყო ხელი ადამიანის გრძნობითი გამოცდილების ევოლუციას. ემოციების ძირითადი ფუნქციაა სოციალური. თუ არ იქნება ვინმე, ვინც ჩვენთან ერთად შიშის, სიბრაზის, შფოთის ან მწუხარების გრძნობას გაიზიარებს და შეაფასებს მათ შესაბამისობას, მაშინ ადამიანი იცხოვრებს საკუთარი თავის შესახებ დამახინჯებული წარმოდგენით, გარშემო მოვლენების ირაციონალური აღქმით.

ამ დროისთვის შეერთებულ შტატებში სპეციალურად დაცულ ციხეებში 25 ათასამდე პატიმარია. სოციალური ურთიერთქმედების გარეშე, ასეთ პატიმრებს არ აქვთ საშუალება შეამოწმონ თავიანთი ემოციების რეალობა და აზრების ადეკვატურობა, აღნიშნავს ბერკლიში კალიფორნიის უნივერსიტეტის სასამართლო ფსიქიატრი ტერი კუპერი. ეს არის ერთ–ერთი მიზეზი იმისა, რომ ბევრ ადამიანს აწუხებს შფოთვა, პარანოია და შეპყრობილობა. სანტა კრუზის კალიფორნიის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგი და აშშ პატიმრების ფსიქიკური ჯანმრთელობის წამყვანი სპეციალისტი კრეიგ ჰანი აცხადებს, რომ ზოგი მათგანი მიზანმიმართულად იწყებს ზედამხედველებთან ღია დაპირისპირებას საკუთარი არსებობის დასადასტურებლად და იმის გასახსენებლად, თუ ვინ არიან.

დაპირისპირების სტრატეგიები

სოციალურმა იზოლაციამ შეიძლება ადამიანის ცნობიერება გაანადგუროს, მაგრამ არსებობს მისთვის წინააღმდეგობის გაწევის გზები. ყველა თავისებურად უმკლავდება მას - ზოგი უკეთესად, ზოგიც უარესად. არსებობს საკუთარი თავის დაცვის გზა, თუკი პატიმრობაში აღმოჩნდით? ამ კითხვაზე მეცნიერებს არ აქვთ ერთიანი აზრი, მაგრამ მოდით ვნახოთ იმ ადამიანების მაგალითები, რომლებმაც შეძლეს შეშლილობის თავიდან აცილება საკუთარ თავთან მარტო მრავალი გატარებული წლის შემდეგ.

როდესაც სარა შურდი ირანში დააპატიმრეს, ის ნამდვილად არ იყო ამისთვის მზად. ასეთ სიტუაციაში მყოფი ნებისმიერი ადამიანისთვის სამყარო შეიძლება თავდაყირა დადგეს. მას არავინ ჰყავს დამხმარე, არავინ ჰყავს, ვისაც საკუთარ განცდებს გაუზიარებს. მან საკუთარ თავში უნდა იპოვნოს ძალა და გააცნობიეროს ყველა სირთულე, რომლის წინაშეც დადგება. იმის გაგება, თუ როგორ იარსებებს ახალ რეალობაში.

ჰუსეინ ალ-შაჰრისტანი იყო სადამ ჰუსეინის მთავარი მრჩეველი ბირთვულ საკითხებში. იგი დაპატიმრეს და ციხეში ჩასვეს ბაღდათდან ახლოს მას შემდეგ, რაც მან უარი თქვა ერაყისთვის ატომური იარაღის შემუშავების პროექტის მხარდაჭერაზე. ჰუსეინმა ალკე საკანში ტუსაღობის 10 წლიანი განმარტოების შემდეგ შეძლო გონების შენარჩუნება, ის წვრთნიდა ტვინს, ხსნიდა მათემატიკურ ამოცანებს, რომლებიც თავად შეადგინა თავისთვის. დღეს ის ერაყის ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილეა. მსგავსი მეთოდი გამოიყენა მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორმა და თარჯიმანმა ედიტ ბონმა უნგრეთის კომუნისტურ მთავრობაში ტყვედ ყოფნის დროსშვიდი წლის განმავლობაში. მან საანგარიშო ააწყო შემორჩენილი პურის ნაჭრებისგან და გონებაში იმეორებდა ექვსი ენის სიტყვების მარაგს, რომლებიც  შესანიშნავად იცოდა.

სამხედრო ორგანიზაციების წევრები შედარებით ადვილად იტანენ იზოლაციას. კონსულტანტი-ფსიქიატრი კერონ ფლეტჩერი, რომელიც ყოფილ სამხედრო ტყვეებთან მუშაობს, ამბობს, რომ დაკავებები და დაკითხვები, რომლებსაც მას არაერთხელ უწყობდნენ სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალებში სამსახურის დროს, საკუთარი დაპატიმრების მისაღებად კარგ მომზადებას უწყობენ ხელს. „თქვენ სწავლობთ წინააღმდეგობის საფუძვლებს, - ამბობს ის. - გარდა ამისა, თქვენ გჯერათ, რომ თქვენი მეგობრები და კოლეგები ყველაფერს გააკეთებენ თქვენს გასათავისუფლებლად. ჩემი აზრით, რთულ ვითარებაში სამხედრო ადამიანები ნაკლებად განიცდიან სასოწარკვეთას. უიმედობისა და უმწეობის გრძნობამ შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს თქვენზე, ის ძირს უთხრის თქვენს მორალურ  სულს და სიცოცხლის სურვილს“. 

ამერიკელმა სენატორმა ჯონ მაკკეინმა თავისი მაგალითით დაამტკიცა, რომ სამხედრო აზროვნების უნარი ფსიქოლოგიურ უპირატესობებს იძლევა ამ საკითხში. ვიეტნამში ხუთნახევარწლიანმა პატიმრობამ მხოლოდ გააძლიერა მისი სული. პატიმრობის ორი წლის შესახებ ის შემდეგს ამბობს: „ცალკე საკნები საშინელი რამ არის. ისინი თრგუნავენ თქვენს სულს და ასუსტებენ წინააღმდეგობის გაწევის უნარს უფრო ძლიერად, ვიდრე სისასტიკის ნებისმიერი სხვა ფორმა ... სასოწარკვეთა მაშინვე გიპყრობთ. ის თქვენი მთავარი მტერია თავისუფლების აღკვეთის პერიოდში“. 

ექსტრემალური რეალობა

ფსიქოლოგებმა, რომლებიც შეისწავლიან, თუ როგორ უმკლავდებიან ადამიანები იზოლაციის შედეგებს, ბევრი რამ ისწავლეს პირველ აღმომჩენებისა და ალპინისტების გამოცდილებიდან. თავდაგასავალდა მრავალი მოყვარულთათვის, რომლებიც ნებაყოფლობით დაშორდნენ სოციუმს, ბუნებასთან კონტაქტი ყოფნა შეიძლება გახდეს პირადი ურთიერთობის ეფექტური შემცვლელი. ნორვეგიელმა ფსიქოლოგმა გრუ სანდალმა ბერგენის უნივერსიტეტიდან გამოკითხა მოგზაურთა ჯგუფი იმის შესახებ, თუ როგორ უმკლავდებიან ისინი მარტო ყოფნის დროს ექსტრემალურ პირობეს, და აღნიშნა, რომ ამ პრობლემის გადაჭრის მთავარი მეთოდია სიტუაციის მიღების უნარი: „ამ შემთხვევაში ისინი თავს დაცულად და ნაკლებად გრძნობენ მარტო“. ანალოგიური ფსიქოლოგიური ფენომენი ხსნის იმას, თუ რატომ ჰყავთ გემის ჩაძირვის შემდეგ უკაცრიელ კუნძულზე აღმოჩენილ მეზღვაურებს გამოგონილი მეგობრები, ზოგჯერ კი წარმოსახვით თანამებრძოლთა, რომელთანაც ცდილობენ მარტოობის გაზიარებას. ასეთი სიგიჟე უბრალოდ თავდაცვის მექანიზმია. როგორც მოგზაურის ელენ მაკარტურუსა და მის ტრიმარანის სახელად მობის მაგალითზე. 2005 წელს დედამიწის ირგვლივ მოგზაურობის დროს, გოგონამ გაუგზავნა წერილები მეგობრებს ხელმოწერით „სიყვარულით, ე. და მობი“. ინტერნეტში საჯარო ჩანაწერებში მან გამოიყენა ნაცვალსახელი „ჩვენ“ „მე“-ს ნაცვლად.

ძნელია მარტოობის ძალის უფრო მკაფიო ილუსტრაციის მოძებნა, რომელიც შეძლებს ერთი ადამიანის განადგურებას და მეორე ადამიანის გათავისუფლებას, ვიდრე დედამიწის გარშემო 1968 წლის რეგატის Sunday Times Golden Globe ორი მონაწილის ბერნარდ მუატესიესა და დონალდ კროუჰერსტის ისტორიაა. ასკეტი ფრანგი მუატესიე მთელი მოგზაურობის განმავლობაში იოგას ვარჯიშობდა და ქარიშხალებს აჭმევდა, რომლებიც მასთან კოჩოზე ჯდებოდნენ. მას ისე მოეწონა ეს პროცესი, რომ ცივილიზაციაში დაბრუნების იდეა მისთვის უცხო გახდა. მან კვლავ შემოიარა დედამიწის გარშემო და კუნძულ ტაიტიზე გადგმოვიდა: „მთელ დროს ვატარებ ზღვაში, რადგან აქ ბედნიერი ვარ, - განაცხადა მან. - ალბათ ეს დამეხმარება სულის გადარჩენაში“. მეორე მონაწილემ, კროუჰერსტმა, დასაწყისშივე თავი უბედურად გრძნო. მან ინგლისი დატოვა, მაგრამ ღონისძიებისთვის არასაკმარისად იყო მომზადებული, ამიტომ მოგზაურობის დასაწყისიდანვე ის აგზავნიდა ყალბ ანგარიშებს მისი ადგილსამყოფელის შესახებ. ის რამდენიმე თვის განმავლობაში უმიზნოდ იდგა დრეიფზე სამხრეთ ამერიკის სანაპიროებთან, უიმედობა და მარტოობა მხოლოდ მძაფრდებოდა. საბოლოოდ, ის თავის კაიუტაში ჩაიკეტა, დაწერა სიკვდილისწინა ბარათი და წყალში გადახტა. მისი ცხედარი ვერ იპოვეს.

რა დასკვნის გაკეთება შეგვიძლია დაპირისპირებისა და სასოწარკვეთის ამ ისტორიებიდან? ცხადია, ჩვენ ძალიან ბევრ ენერგიას ვკარგავთ, როდესაც საზოგადოების გარეთ აღმოვჩნდებით. მწერლის თომას კარლაილის აზრით, იზოლაცია უბედურების საფუძველია. მაგრამ უფრო ოპტიმისტური შეფასებების არსებობს, რომლებიც არანაკლებ სამართლიანია - ჩვენ ყოველთვის შეგვიძლია საღ ჭკუაზე ყოფნა, მაშინაც კი, როდესაც მარტო ვართ, თუ შეგვიძლია ნუგეშის პოვნა საკუთარი „მე“–ს საზღვრებს გარეთ. ყოველთვის მზად უნდა იყოთ და შეძლოთ სიმტკიცის გამოვლენა. ამავდროულად, არ შეიძლება ჩვენი წარმოსახვის სათანადოდ ვერშეფასება, რომელიც ცალკე საკნების კედლებში, ყინულის გამოქვაბულებში აღწევს და მოგონილ მეგობრებს გვაცნობს.

ნატალია  ორეხოვა 

=============

როგორ ვარსებობთ თვითიზოლაციის პირობებში: გამოცდილება და რჩევები

ყველაფერი გადის და კორონავირუსის ეპიდემიაც გაივლის. მაგრამ ჯერჯერობით რუსეთი ძირითადად თვითიზოლაციაში იმყოფება. ეს რთული პერიოდია და მას განსხვავებულად განიცდიან. ვიღაცამ გაზარდა ფიზიკური აქტივობა, ვარჯიშობს ან მუსიკის თანხლებით ცეკვავს. ვიღაცამ გადაწყვიტა შემოქმედებითი საქმიანობა, ხატავს სურათებს ან ლექსებს წერს. ვიღაც აგრძელებს ყოველდღიური მოვალეობების შესრულებას, რათა რეალობაში დარჩეს. მთლიანობაში, რუსული საზოგადოება აჩვენებს, რომ მას შეუძლია გაუმკლავდეს პრობლემებს, რომელიც ექმნება სახლში იძულებითი ყოფნით.

ტომსკის ოლქის ხელისუფლებამ, სკოლებთან ერთად, მოამზადა ონლაინ რესურსები არდადეგების დროს სკოლის მოსწავლეების დასვენების ორგანიზაციის მიზნით. რეგიონში არდადეგები 23 მარტს დაიწყო და, კორონავირუსის გავრცელების გამო, 12 აპრილამდე გაგრძელდა. კერძოდ, გავრცელდა ინფორმაცია, რომ არსებობს სპექტაკლების და მსოფლიო მუზეუმების გამოფენების ნახვის შესაძლებლობა.

ტომსკის მუზეუმებმა და თეატრებმა ასევე მოამზადეს ონლაინ-გამოფენები და სპექტაკლების ჩანაწერები, იუწყება TV ტომსკი.

სახელმწიფო დუმის დეპუტატმა სერგეი შარგუნოვმა (რუსეთის ფედერაციის კომუნისტური პარტია) ისაუბრა მესამეკლასელ ვასილინაზე, რომელიც ცხოვრობს ტულის რეგიონში და რომელმაც გადაწყვიტა წვლილის შეტანა კორონავირუსის წინააღმდეგ ბრძოლაში - ის წიგნებს უკითხავს ბავშვებს WhatsApp-ზე.

„ყველასთვის, ვინც დარეკავს, მან უკვე მოამზადა წიგნები ასარჩევად. აქ არის ზღაპრები „ქარიყლაპიას ბრძანებით“, „ალისფერი ყვავილი“ და „ბატები-გედები“, - თქვა შარგუნოვმა Facebook-ზე.

ტულის ოლქში სკოლის მოსწავლეებისთვის საგაზაფხულო არდადეგები ონლაინ რეჟიმში ტარდება. რეგიონში ბავშვებს აქვთ წვდომა ყველა არსებულ პროგრამაზე, მასტერკლასებსა და ვიდეო გაკვეთილებზე.

გარდა ამისა, ყველა ბავშვს შეეძლება მონაწილეობა მიიღოს ონლაინ ღონისძიებებში, რომელთა განრიგის ნახვა შეიძლება ვებგვერდზე http://doobr71.ru. ასევე, ზუსტი განრიგის გაგება შეიძლება ტელეფონით: 8 (4872) 77-32-66, იუწყება პორტალი n71.ru.

საბჭოთა კავშირის დამსახურებულმა მწვრთნელმა ფიგურულ სრიალში ტატიანა ტარასოვამ მოუწოდა ყველა გულშემატკივარს კორონავირუსის პანდემიის დროს დაიცვან კარანტინი და დარჩნენ სახლში. ვიდეო ინსტაგრამზე 26 მარტს გამოქვეყნდა.

„ახლა ჩვენ რთული დრო დაგვიდგა. უნდა გავაკეთოთ ის, რასაც გვთხოვენ, ხოლო გვთხოვენ სახლში დარჩენას“, - თქვა ტარასოვამ.

მოსკოვის კულტურული ცხოვრება  ონლაინ პროექტების დახმარებით ვირტუალურ რეალობაში გადადის. ამის შესახებ დედაქალაქის მერის ოფიციალური პორტალი იტყობინება.

კერძოდ, ქალაქის მუზეუმები იწვევს მოქალაქეებს შეუერთდნენ ონლაინ პროექტებს იმ დროს, როდესაც კულტურული დაწესებულებები მომსვლელებისთვის დახურულია. ვიდეო მასალები ხელოვნების სხვადასხვა დარგის მოყვარულთათვის განთავსებულია YouTube–ში მუზეუმების ოფიციალურ არხებზე.

17 მარტიდან მოსკინომ შეაჩერა კინოთეატრების მუშაობა და მისი საქმიანობა ვირტუალურ რეალობაში გადაიტანა, რათა მოქალაქეებმა საყვარელი ფილმების ნახვა სახლიდან გაუსვლელად შეძლონ. ამ საქმიანობის დეტალები მოცემულია კომპანიის სპეციალურ შეტყობინებაში, იუწყება საინფორმაციო სააგენტო REGNUM–ის კორესპონდენტი.

კერძოდ, კორონავირუსის ახალი ინფექციის გავრცელების გამო, დაიწყო პროექტი „მოსკინო სახლში“. მის ფარგლებში მაყურებელი გაეცნობა კინოს ისტორიას, ასევე მოაწყობს კინოკრიტიკოსების ლექციებს. გარდა ამისა, პროექტი დაეხმარება ფილმების შერჩევაში და ონლაინ კინოკაფესაც გახსნის კინოთეატრ „მოსკინო ზვეზდას“ ინტერიერით, სადაც გაიმართება Q&A და მასტერკლასები კინოს შესახებ.

სანდო ინფორმაციის არარსებობა მითებს ბადებს, ხოლო ყველანაირი შეთქმულების თეორია აძლიერებს პანიკას, თუ კრიტიკული აზროვნება იქნება ჩართული, განუცხადა საინფორმაციო სააგენტო REGNUM–ის კორესპონდენტს კლინიკურმა ფსიქოლოგმა ელენა კოვალჩუკმა.

მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი ხალხი კორონავირუსის გამო მასობრივად არ ეძლევა პანიკას, საერთო შეშფოთება მოსახლეობაში არსებობს. გაურკვევლობის სიტუაციაში ნებისმიერი ადამიანი განიცდის შფოთვას და დაბნეულობას და ცდილობს იპოვოს ოპტიმალური გზა თავი დასაცავად შესაძლო საფრთხისგან. აუცილებელია ამ გაურკვევლობისგან თავის დაღწევა. ამაში მარტივი ნაბიჯები გაუწევს დახმარებას.

=============

http://inpsycho.ru

მოსკოვის ფსიქოანალიზის ინსტიტუტი

უმაღლესი განათლება

ფსიქოლოგიური განათლება

პერსონალის მართვა 

მეორე უმაღლესი განათლება 

უმაღლესი ფსიქოლოგიურ-პედაგოგიური განათლება. ბაკალავრიატი 

მაგისტრატურა მიმართულებით „ფსიქოლოგია“

დისტანციური სწავლება 

უმაღლესი სპეციალური დეფექტოლორიუგი განათლება. ბაკალავრიატი 

მაგისტრატურა: ლიდერობა 

მომზადება ერთიან სახელმწიფო გამოცდებისთვის 

კლინიკური ფსიქოლოგია. სპეციალიტეტი 

ასპორანტურა: ფსიქოლოგია

მაგისტრატურისთვის მომზადება 

დამატებითი განათლება  

დასწრებული სწავლება დისტანციური სწავლება ონლაინ-სწავლება საერთაშორისო სერტიფიკატი

ფსიქოანალიზი, ფსიქოანალიტიკური  კონსულტირება  

ფსიქოანალიზი, ფსიქოანალიტიკური ფსიქოთერაპია და ფსიქოანალიტიკური კონსულტირება 

ფსიქოანალიზი, ფსიქოანალიტიკური ფსიქოთერაპია და ფსიქოანალიტიკური კონსულტირება: ონლაინ-სწავლება 

ჯგუფური ფსიქოანალიზი: პრაქტიკული კურსი 

ჯგუფური ფსიქოანალიზი და ფსიქოდინამიკური ფსიქოთერაპია: თეორიული კურსი 

ჯგუფური ფსიქოანალიზი და ფსიქოდინამიკური ფსიქუთერაპია: თეორიული კურსი   

სიღრმისეული ფსიქოლოგიის პრაქტიკა - სიმბოლდრამა - ფსიქოთერაპია - ფსიქოსომატიკა 

ფსიქოანალიზი ბიზნესში (ინტენსივი) 

სექსოლოგია და სექსოპათოლოგია 

იუნგიანური ანალიზი  

Sandplay-ს და მეტაფორყლი ასოციაციური ბარათების ტექნიკები პრაქტიკულ მუშაობაში  

ფსიქოდინამიკური კოუჩინგი (ფსუქოანალიტიკური მიდგომა) 

კლინიკური სტრუქტურები ფსიქოანალიზში. მუშაობის დიფერენციაცია და სტრატეგია. ი.რ. მინასიანია საავტორო პროგრამა. 

მიკროფსიქოანალიზი: მეთოდები და ინსტრუმენტები. საერთაშორისო პროგრამა   

ფსიქოლოგიური კონსულტირება  

ფსიქოლოგიური კონსულტირება  

ფსიქოლოგიური მეცნიერების და პრაქტიკის საფუძვლები 

მულტპროფილური კონსულტირება. ვ.ა. პეტროვსკის სკოლა 

რთული ცხოვრებისეული სიტუაციების ფსიქოლოგიური კონსულტირება და ფსიქოთერაპია რილივ-თერაპიის მიდგომაში  

ტრანსპერსონალური კონსულტირება და ფსიქოთერაპია (დასწრებული სწავლება) 

ტრანსპერსონალური კონსულტირება და ფსიქოთერაპია (დისტანციური კურსი) 

გამოყენებითი ქცევის ანალიზი 

პიროვნების ეგზისტენციალური ფსიქოლოგია. დ.ა. ლეონტიევის სკოლა 

სუპერვიზია ფსიქოლოგიურ კონსულტირებაში და რილივ-თერაპიაში  

სექსოლოგია და სექსუალური სფეროს ფსიქოლოგიური კორექცია 

 წონის მართვისა და კვების ქცევის ფსიქოლოგიის კონსულტანტი. ნეტრიციოლოგი  

 დიეტოლოგიური კონსულტირება სიმსუქნის, კვების ქცევის აშლილობის და ფიზიოლოგიური მდგომარეობისას. ნეტრიციოლოგიის საფუძვლები

პრობლემური სიტუაციების და პიროვნული აშლილობების რილივ-თერაპია 

 ინტეგრაციული სხეულზე ორიენტირებული მიდგომა კვების დარღვევებთან მუშაობაში

 დამოკიდებული და თანადამოკიდებული ქცევის ფსიქოლოგიური კორექცია და ფსიქოთერაპია

კვებითი ქცევის ფსიქოლოგია 

საერთაშორისო პროგრანა „სტრატეგიული და მოკლევადიანი სისტემური კონსულტირების ოსტატი“ კერინ შკანგერის ხელმძღვანელობით 

ოჯახური კონსულტირება

იდეომოტორული ჰიპნოტური ტრანსი „ყველაფერი ამ ხელშია“. იდეოდინამიკური თერაპია. მოძრაობის მეტაფორები. 

ეგზისტენციურ- ჰუმანისტური ფსიქოთერაპია 

სხეულზე ორიენტირებული ფსიქოთერაპია: მიდგომები და ტექნიკა 

გრაფოლოგიური ანალიზი   

ქცევის დამოკიდებული ფორმების მქონე პაციენტების სოციალურ-ფსიქოლოგიური რეაბილიტაცია: კომპლექსური მიდგომა 

კომპლექსური მიდგომა პავებზე (ფსიქოაქტიურ ნივთიერებებზე) დამოკიდებულ პირთა მკურნალობის და რეაბილიტაციისადმი რუსეთის ფედერაციის რეგიონებისთვის 

ქცევის დამოკიდებული ფორმების მქონე პაციენტების კონსულტაციური თანხლება

ექსპრეს-კურსი „ფსიქოლოგიური მეცნიერების საფუძვლები“ 

დამოკიდებული ქცევის ფსიქოლოგია 

 EQ და SOFT SKILLS-ის განვითარების პრაქტიკუმი ციფრულ პლატფორმა SKILLFOLIO-ზე  წვდომით   

სოციალურ-ემოციური სწავლების პრაქტიკული ონლაინ-კურსი 

კოგნიტურ-ქცევითი ფსიქოთერაპია

 პროექტიული მეთოდიკები პრაქტიკული ფსიქოლოგისთვის

სპორტის ფსიქოლოგია 

არტ-თერაპია. ინტენსივი

სექსოლოგია ფსიქოლოგებისთვის. პრაქტიკულ-საორიენტაციო კურსი 

ჰიპნოთერაპია. ჰიპნოზი და შთაგონება. 

ეპისტემოლოგიური მეტაფორა 

სუგესტიური ფსიქოლოგია: ჰიპნოზი და ჰიპნოთერაპია  

 ფსიქოკარტოგრაფია

ფსიქოტექნოლოგიები ხანდაზმულებთან მუშაობისას და დაბერების ფსიქოპროფილაქტიკა 

ბეატოთერაპიის ტექნოლოგიები და მეთოდები (ბედნიერების ფსიქოთერაპია). ა.ს. სპივაკოვსკაიას საავტორო კურსი 

ნეიროფსიქოლოგია

შიზოფრენიული სპექტრის აშლილობების მქონე პაციენტების რეაბილიტაცია. ფსიქოტური კლიენტის თერაპია.

ცოლ-ქმრული ფსიქოთერაპია  

პრაქტიკული ფსიქოსომატიკა   

ფსიქოდიაგნოსტიკის ინტეგრაციული სისტემა: გ. რორშახის მელნის ლაქების ტესტი 

კონსულტირება და ფსიქოთერაპია ციფრულ გარემოში 

ოჯახური ფსიქოთერაპიის ტექნოლოგია. ა.ს. სპივაკოვსკაიას საავტორო კურსი  

პროვოკაციული ფსიქოლოგიური კონსულტირება და კოუჩინგი    

სიცრუის ოპერატიული დიაგნოსტიკა 

ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოდიაგნოსტიკა პრაქტიკული პრობლემების გადაჭრისას   

ფსიქიკური და ფიზიკური ჯანმრთელობის თვითრეგულაციის ფსიქოლოგიური ტექნიკა და პრინციპები. ვ.ნ. ნიკიტინის საავტორო პროგრამა   

პროცეს-ორიენტირებული ფსიქოთერაპია. ა. მინდელის პროცეს-ორიენტირებული სასერტიფიკაციო პროგრამა   

კლინიკური ფსიქოლოგია  

კლინიკური ფსიქოლოგია  

 ნეიროფსიქოლოგის კორექციულ-სარეაბილიტაციო სამუშაოების მეთოდოლოგია და მეთოდიკა

ნეიროფსიქოლოგიური რეაბილიტაცია და კორექცია კლინიკურ და საგანმანათლებლო პრაქტიკაში 

პათოფსიქოლოგიური ექსპერიმენტი და პიროვნების კვლევა სტანდარტიზებული და პროექტიული მეთოდების გამოყენებით 

ნეირო- და პათოფსიქოლოგიური დიაგნოსტიკა და კორექცია გერონტოფსიქიატრიაში 

საბავშვო ასაკის ნეიროფსიქოლოგია. დიაგნოსტიკა და კორექცია   

კლინიკურ-ფსიქოლოგიური დიაგნოსტიკა და ფსიქოთერაპია

ინტეგრაციული ფსიქოთერაპიული პრაქტიკა: ფსიქოდინამიკური მიდგომა

ნეიროფიზიოლოგიური რეაბილიტაცია სამედიცინო და კორექციულ საგანმანათლებლო დაწესებულებათა კლინიკურ-ფსიქოლოგიურ პრაქტიკაში

სექსუალური დარღვევების კლინიკური დიაგნოსტიკა, ფსიქოთერაპია და პრევენცია

კოგნიტურ-ბიჰევიორული ტექნოლოგიები კლინიკურ პრაქტიკაში

ნეიროფსიქოლოგიური რეაბილიტაცია აუტიზმის სპექტრის აშლილობისა და ფსიქომეტყველებითი განვითარების შეფერხებისას სამედიცინო, კორექციულ საგანმანათლებლო დაწესებულებებში და კერძო პრაქტიკაში

ფსიქოლოგიურ კონსულტირებაში მეტაფორული და არტთერაპიის ტექნიკები 

ნეიროფსიქოლოგია

 სატრენინგო ტექნოლოგიები ფსიქოლოგის პრაქტიკულ საქმიანობაში

ჯგუფური ფსიქოთერაპია კლინიკური ფსიქოლოგის პრაქტიკაში

ფსიქოდრამა და როლური ტრენინგი კლინიკურ ფსიქოლოგიასა და ფსიქოლოგიურ კონსულტორებაში

ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგია და ფსიქოთერაპია

ბავშვთა ფსიქოთერაპიის საფუძვლები: სპეციალისტის პროფესიული იდენტურობის ფორმირება 

ბავშვების ადრეული განვითარების მეთოდიკები

სუპერვიზია პედაგოგ-ფსიქოლოგის მუშაობაში (სტაჟირება)

არტპედაგოგიკა და არტ-კოუჩინგი

„ჩამრთე!“

ზღაპრების თერაპიის საიდუმლოებები: ევროპული გამოცდილება, მეთოდიკები და ტექნიკა

პროექტიული მეთოდიკა პრაქტიკული ფსიქოლოგისთვის

სკოლამდელი ასაკის ბავშვთა განვითარების ანბანი

ნეირობავშვები: როგორ უნდა განვითარდეს ბავშვებისა და მოზარდების პოტენციალი

თანამედროვე ტექნოლოგიები პედაგოგიკაში: ბავშვებისა და მოზარდების ნეიროგანვითარებადი კონსულტირება 

ოჯახური ფსიქოთერაპიის ტექნოლოგია. ა.ს. სპივაკოვსკაიას საავტორო კურსი

თანამედროვე ტექნოლოგიები პედაგოგიკაში: ოჯახის და ბავშვთა ფსიქოლოგიური კონსულტირება

ადრეული განვითარების ფსიქოლოგია. პროფესორ გ. ფილიპოვას საავტორო პროგრამა  

დეფექტოლოგია

ლოგოპედია

დეფექტოლოგიური განათლება 

ნეიროლოგოპედია. ტ.გ. ვიზელის საავტორო კურსი 

დისლექსიის კორექცია 

აუტიზმის სპექტრის აშლილობის მქონე პირთა გამოვლენა, დიფერენციალური დიაგნოსტიკა და კომპლექსური თანხლება

ქცევის გამოყენებითი ანალიზი

დეფექტოლოგიისა და ლოგოპედიის საფუძვლები. ინტენსიური კურსი

სუპერვიზია დეფექტოლოგის მუშაობაში (სტაჟირება)  

ლოგოთერაპია

ლოგოთერაპია და ეგზისტენციალური ანალიზი. ძირითადი კურსი. დისტანციური ფორმა.

ლოგოთერაპია და ეგზისტენციალური ანალიზი. ძირითადი კურსი. დასწრებული ფორმა

გააზრებული ცხოვრების პრაქტიკა. ლოგოთერაპიული მიდგომა. ძირითადი კურსი (დასწრებული ფორმატი)

გააზრებული ცხოვრების პრაქტიკა. ლოგოთერაპიული მიდგომა. ძირითადი კურსი (დისტანციური ფორმატი)

ლოგოთერაპია და ეგზისტენციალური ანალიზი. მოწინავე კურსი 

კოუჩინგი. საერთაშორისო პროგრამები 

ნეიროკოუჩინგი და ნეიროფსიქოლოგია. თანამედროვე მიდგომები ნეიროლინგვისტიკაში

ფსიქოლოგიურ ბიზნეს-კონსულტორება. პროფესიული კოუჩინგი

ოჯახის და ბავშვთა ფსიქოლოგიური კონსულტნრება. პროფესიული კოუჩინგი 

გენდერული ფსიქოლოგია. ურთიერთობების კოუინგი

კარიერული კონსულტირება და კოუჩინგი

ცვლილებების ფსიქოლოგია და ტრანსფორმაციული კოუჩინგი

არტ-პედაგოგიკა და არტ-კოუჩინგი

ნეიროგანვითარებადი კონსულტირება და ბავშვებისა და მოზარდების ნეიროკოუჩინგი

ფსიქოლოგიური კვალიფიკაციის მართვა: სუპერვიზია, ასესმენტი

პროვოკაციული ფსიქოლოგიური კონსულტირება და კოუჩინგი

ლიდერობა ორგანიზაციული და ციფრული ტრანსფორმაციის კონტექსტში

ფსიქოლოგიური ონლაინ-კონსულტირება და ვირტუალური კოუჩინგი

პრაქტიკული ფსიქოლოგიის მოსკოვის სკოლის პროგრამები 

„პრაქტიკული ფსიქოლოგია ხელმძღვანელის მუშაობაში“. ტ. ი. ბაზაროვისა და სახალხო მეორნეობის რუსეთის აკადემიის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ინსტიტუტის ფსიქოლოგიის ფაკულტეტის ექსპერტთა საავტორო პროგრამა

რეკრუტმენტი: პერსონალის შერჩევის პრაქტიკა

მწვრთნელის ოსტატობა: ბიზნეს მწვრთნელის თანამედროვე ინსტრუმენტები

მეტაფორული ასოციაციური ბარათები საკონსულტაციო საქმიანობაში

პრაქტიკუმი საკადრო საქმისწარმოებაში: იურიდიული ასპექტები პერსონალთან მენეჯერის მუშაობაში

ბიზნეს ტრენინგის შემუშავების მეთოდოლოგია. პროგრამა ეკატერინა ნიკოლაევნა ვისოცკაიას ხელმძღვანელობით

კარიერული კონსულტირების პრაქტიკა

გაყიდვების მენეჯმენტი (ტრენინგები გაყიდვების ფსიქოლოგიაში)

ორგანიზაციის პერსონალის მართვა

შრომითი დასაქმების ტექნოლოგია თანამშრომელთა მასობრივი გათავისუფლების შემთხვევაში. აუტპლეისმენტი

Executive MPA - ლიდერობის სტრატეგიები მართვაში

სახალხო მეორნეობის და სახელმწიფო სამსახურის რუსეთის აკადემიის ქსელური პროგრამები 

„პრაქტიკული ფსიქოლოგია ხელმძღვანელის მუშაობაში“. ტ. ი. ბაზაროვისა და სახალხო მეორნეობის რუსეთის აკადემიის საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ინსტიტუტის ფსიქოლოგიის ფაკულტეტის ექსპერტთა საავტორო პროგრამა 

სამაგისტრო პროგრამა „ლიდერობა სამოქალაქო და საზოგადოებრივი ინიციატივების ლიდერობაში“  

Executive MPA - ლიდერობის სტრატეგიები მართვაში

სამეცნიერო-პრაქტიკული ცენტრი „ვირტუალური კლინიკა“  

პირველადი ონლაინ კონსულტირების წარმართვა პედაგოგ-ფსიქოლოგის მიერ (მშობლები და 6-დან 11 წლამდე ბავშვები)

პირველადი ონლაინ კონსულტორების წარმართვა პედადოგ-ფსიქოლოგის მიერ (მშობლები და ბავშვები 12-დან 17 წლამდე)

სკოლის პედაგოგ-ფსიქოლოგის მიერ ონლაინ-მიღების წარმართვა

ინკლუზიური განათლებისთვის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვის მომზადების პირობების ორგანიზება

სუპერვიზორის მიერ პირველი ონლაინ სესიის წარმართვა

ონლაინ-სუპერვიზიის პროცესისა და შედეგების შეფასება

დეფექტოლოგის მიერ პირველადი ონლაინ-მიღების წარმართვა

ფსიქოლოგ-კონსულტანტის მიერ პირველადი ონლაინ-მიღების წარმართვა 

„ოჯახის ანგარიშის“ პრაქტიკის წარმართვა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა პირველადი დიაგნოსტიკის შედეგებზე დაყრდნობით (სკოლამდელი ასაკის ასაკი)

ციფრული მოკლევადიანი ფსიქოლოგიური დახმარება

აუტიზმით დაავადებული სკოლამდელი ასაკის ბავშვის „საგანმანათლებლო მარშრუტის“ შეთანხმების ტექნოლოგია

 „შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვის მშობლებთან (წარმომადგენლებთან) დიაგნოსტიკური ინტერვიუს ჩატარების ტექნოლოგია“

ფსიქოლოგიური პრაქტიკა ტექსტურ არხში

ხანდაზმულებთან მუშაობისას მხარდასაჭერი პრაქტიკა

არამეტყველ ბავშვთან მუშაობის სტრატეგიის განსაზღვრისას გადაწყვეტილების მიღების წესი

პროგრამის ინტენსიური მოდული: „მედიაფსიქოლოგია: მედიაპროდუქტის შექმნა (ნაწილი 1)“ 

==========

http://xn----otbnhbbcn2f4a.xn--p1ai/%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0/54/

https://www.alternet.org/2020/10/noam-chomsky-lays-out-a-variety-of-reasons-why-he-considers-trump-the-worst-criminal-in-human-history-interview/?xrs=RebelMouse_fb&ts=1604139809