ჰ. მარკუზე: „ერთგანზომილებიანი ადამიანი“
თუ შევეცდებით შევკუმშოთ წიგნის „ერთგანზომილებიანი ადამიანის“ მნიშვნელობა, რომელიც ეკუთვნის ჰერბერტ მარკუზეს გონებასა და კალამს, ერთ ფრაზამდე, დაახლოებით მივიღებთ შემდეგს: „ერთგანზომილებიანი ადამიანი არის ის, ვინც ცხოვრობს თავისი ილუზიების სამყაროში, ახდენს მის აბსოლუტიზირებას, ამასთან ხდება არამზადების მსხვერპლი, რომლებიც იყენებენ მას საკუთარი მიზნებისათვის“. მკაცრად არის ნათქვამი? შესაძლებელია. მაგრამ არა ისე მკაცრად, როგორც ეს თავად მარკუზეს აქვს ნათქვამი. ეჭვი გეპარებათ? შეგიძლიათ დარწმუნდეთ: „ერთგანზომილებიანი საზოგადოების ტოტალიტარული ტენდენციები ტრადიციულ გზებს და პროტესტის საშუალებებს არაეფექტურ, შესაძლოა სახიფათო მნიშვნელობას ანიჭებენ, რადგან ისინი ინარჩუნებენ ხალხის მართვის ილუზიას“ (ჰერბერტ მარკუზე. „ერთგანზომილებიანი ადამიანი“). ამიტომ, როგორც მარკუზე აგრძელებს, „ერთგანზომილებიანი აზროვნება სისტემატურად მკვიდრდება მასმედიაში პოლიტიკის მწარმოებლების და მათი მოადგილეების მიერ“. ანუ, გარდა იმისა, რომ „ერთგანზომილებიან ადამიანს“ აქვს მის გონებაში არსებული ილუზიებისადმი აფექტაციის მიდრეკილება, მას კიდევ მიზანმიმართულად კვებავენ და ასაზრდოებენ, არქმევენ ყველაზე კეთილშობილურ სიტყვებს.
Правильно жить" означает лицемерие."
"Там, где побеждается страх, начинается мудрость."
Бертран Рассел
https://www.forumdaily.com/kak-iz-za-odnogo-slova-v-telefone-migracionnye-oficery-na-vsyu-zhizn-zapretili-vezd-v-ssha/
http://www.yerkramas.org/article/132718/kto-oni-%E2%80%93-%C2%ABspyashhie%C2%BB-v-gruzii-i-chto-ot-nix-zhdat--kogda-prosnutsya
თუ შევეცდებით შევკუმშოთ წიგნის „ერთგანზომილებიანი ადამიანის“ მნიშვნელობა, რომელიც ეკუთვნის ჰერბერტ მარკუზეს გონებასა და კალამს, ერთ ფრაზამდე, დაახლოებით მივიღებთ შემდეგს: „ერთგანზომილებიანი ადამიანი არის ის, ვინც ცხოვრობს თავისი ილუზიების სამყაროში, ახდენს მის აბსოლუტიზირებას, ამასთან ხდება არამზადების მსხვერპლი, რომლებიც იყენებენ მას საკუთარი მიზნებისათვის“. მკაცრად არის ნათქვამი? შესაძლებელია. მაგრამ არა ისე მკაცრად, როგორც ეს თავად მარკუზეს აქვს ნათქვამი. ეჭვი გეპარებათ? შეგიძლიათ დარწმუნდეთ: „ერთგანზომილებიანი საზოგადოების ტოტალიტარული ტენდენციები ტრადიციულ გზებს და პროტესტის საშუალებებს არაეფექტურ, შესაძლოა სახიფათო მნიშვნელობას ანიჭებენ, რადგან ისინი ინარჩუნებენ ხალხის მართვის ილუზიას“ (ჰერბერტ მარკუზე. „ერთგანზომილებიანი ადამიანი“). ამიტომ, როგორც მარკუზე აგრძელებს, „ერთგანზომილებიანი აზროვნება სისტემატურად მკვიდრდება მასმედიაში პოლიტიკის მწარმოებლების და მათი მოადგილეების მიერ“. ანუ, გარდა იმისა, რომ „ერთგანზომილებიან ადამიანს“ აქვს მის გონებაში არსებული ილუზიებისადმი აფექტაციის მიდრეკილება, მას კიდევ მიზანმიმართულად კვებავენ და ასაზრდოებენ, არქმევენ ყველაზე კეთილშობილურ სიტყვებს.
"Там, где побеждается страх, начинается мудрость."
Бертран Рассел
http://www.yerkramas.org/article/132718/kto-oni-%E2%80%93-%C2%ABspyashhie%C2%BB-v-gruzii-i-chto-ot-nix-zhdat--kogda-prosnutsya
"Nature is order to us
And chaos for the robots...........
...Jew is a mind state
Goy (non Jew) means sub human/animal because it’s describing the amygdala
Which is reactive and lacks conscious thought (Thoth/tehuti to yahudi to Jew/jedi) a function of the rarely used neo cortex===
. The religious play point scoring
And chaos for the robots...........
...Jew is a mind state
Goy (non Jew) means sub human/animal because it’s describing the amygdala
Which is reactive and lacks conscious thought (Thoth/tehuti to yahudi to Jew/jedi) a function of the rarely used neo cortex===
. The religious play point scoring
School programs us to hide mistakes
Hiding mistakes & from mistakes, one learns absolutely zilch...===A lot of savages wearing righteousness as a fashion accessory
You ain’t Muslim/Jew or Christian because you think you are or say you are
It’s not a football team it’s a way of life
How can u be at peace when your not living according to natural order ?
Hypocrites and nincompoops
I gotta meditate this transmitted hate out of my mental state ommm ====They judge what they don’t understand
Not understanding something doesn’t make it bad===Language is linked to intent
Therefore if the language (& meanings of words) is reversed or backwards (doublespeak, Mis-attribution of words & meanings) the intent you send out to the sympathetic responsive forces of the electromagnetic field will also be backwards ==Heaven is only sought after by the unworthy
As the righteous won’t even let fear of hell change their mind
Hell is a walk in the park when the mind is content
Heaven is invisible to those blinded by money, desire & fear
The theory of relativity is based on binary competitive mindsets
Everything is nothing to a black hole soul
Something from nothing is everything to a content mind==Animals and every creature are links in the eco system...
You can feed off the links or just consume the fruits like nature designed
————-
You’re only perpetuating your own suffering by absorbing flesh charged wth negative emotional energy- fear, pain, trauma
- and also making your aura more palatable to forces that enjoy feeding of our fear energy.
Your aura should be ultra-violet, like the sun (crown) to turn vampires into dust
Eat clean chi (photonic) food..
——-
Cleansing and purging sins is about ridding your body of impurity’s like metals and meat Because body mind (soul) and spirit is connected .. biology, psychology and astrology ... The nature of reality cannot be altered, only the perception of it
Distorted gland receptors
Pineal calcification
——-
You know what to do
Stop this tomfoolery==Anything that promotes fear should be observed objectively so not to be subject to the fear based reactive and impulsive brain====The height of intelligence is to display content==="Your body is merely a machine made to express the thoughts that flow through you and nothing more. It is but an instrument for you to express your imagings just as a piano is an instrument for a musician to express his imagings. Just as the piano is not the musician, so, likewise, your body is not you."
You ain’t Muslim/Jew or Christian because you think you are or say you are
It’s not a football team it’s a way of life
How can u be at peace when your not living according to natural order ?
Hypocrites and nincompoops
I gotta meditate this transmitted hate out of my mental state ommm ====They judge what they don’t understand
Not understanding something doesn’t make it bad===Language is linked to intent
Therefore if the language (& meanings of words) is reversed or backwards (doublespeak, Mis-attribution of words & meanings) the intent you send out to the sympathetic responsive forces of the electromagnetic field will also be backwards ==Heaven is only sought after by the unworthy
As the righteous won’t even let fear of hell change their mind
Hell is a walk in the park when the mind is content
Heaven is invisible to those blinded by money, desire & fear
The theory of relativity is based on binary competitive mindsets
Everything is nothing to a black hole soul
Something from nothing is everything to a content mind==Animals and every creature are links in the eco system...
You can feed off the links or just consume the fruits like nature designed
————-
You’re only perpetuating your own suffering by absorbing flesh charged wth negative emotional energy- fear, pain, trauma
- and also making your aura more palatable to forces that enjoy feeding of our fear energy.
Your aura should be ultra-violet, like the sun (crown) to turn vampires into dust
Eat clean chi (photonic) food..
——-
Cleansing and purging sins is about ridding your body of impurity’s like metals and meat Because body mind (soul) and spirit is connected .. biology, psychology and astrology ... The nature of reality cannot be altered, only the perception of it
Distorted gland receptors
Pineal calcification
——-
You know what to do
Stop this tomfoolery==Anything that promotes fear should be observed objectively so not to be subject to the fear based reactive and impulsive brain====The height of intelligence is to display content==="Your body is merely a machine made to express the thoughts that flow through you and nothing more. It is but an instrument for you to express your imagings just as a piano is an instrument for a musician to express his imagings. Just as the piano is not the musician, so, likewise, your body is not you."
Walter Russell, 1871-1963
Trope: Menorah, Fray Juan Ricci, 1600-1681====The universe sends you challenges and lessons
Indoctrination teaches you to hate these teachers instead of being grateful==The ignorant hate what they fear
Indoctrination teaches you to hate these teachers instead of being grateful==The ignorant hate what they fear
The wise forgive those that do bad out of fear
Let that sync in===Vampires must be invited in
A clean temple will deter demons
Aka
You invited in the gut parasites and now you think your hormonal and mood fluctuations is caused by external events
Clean your temple fam===The secret to relationship failures and Men’s predicament
Thru programming, yes programming not instinct, women are attracted to an “alpha” Male... an alpha is an unattached man that admittedly lusts women but cannot love.. women think that’s what they want so they go for the “bad boy” or the one that treats em like meat/shit... the predicament is a man can only be alpha to a woman he doesn’t care abt... therefore women are programmed to be attracted to men that lust not men that love, as a man in love puts his woman on a pedestal .. this in turn triggers her programming
It’s fine to show your partner you won’t be walked over and can say no
Problem is, that’s not love
===Lies do not actually exist .
They are merely distorted, inverted, reversed, twisted, manipulated, limited view of or a half truth .
Thus deception is Hypertrophy for discernment as long as you know how to work it out .===
Satan is also good from high perspective he made me know myself through a path like walking on razor blades. To know my own temple within me. All is God is called the devil for luck of knowledge of self by others who fear themselves .all is one main character.===
Captain America civil war is an example of how the governing forces create division (religion, politics, borders) and sell weapons to both sides then sit back & laugh at order followers . Like Peter said “when youre wrong and you think you’re right, makes you dangerous”
A clean temple will deter demons
Aka
You invited in the gut parasites and now you think your hormonal and mood fluctuations is caused by external events
Clean your temple fam===The secret to relationship failures and Men’s predicament
Thru programming, yes programming not instinct, women are attracted to an “alpha” Male... an alpha is an unattached man that admittedly lusts women but cannot love.. women think that’s what they want so they go for the “bad boy” or the one that treats em like meat/shit... the predicament is a man can only be alpha to a woman he doesn’t care abt... therefore women are programmed to be attracted to men that lust not men that love, as a man in love puts his woman on a pedestal .. this in turn triggers her programming
It’s fine to show your partner you won’t be walked over and can say no
Problem is, that’s not love
===Lies do not actually exist .
They are merely distorted, inverted, reversed, twisted, manipulated, limited view of or a half truth .
Thus deception is Hypertrophy for discernment as long as you know how to work it out .===
Satan is also good from high perspective he made me know myself through a path like walking on razor blades. To know my own temple within me. All is God is called the devil for luck of knowledge of self by others who fear themselves .all is one main character.===
Captain America civil war is an example of how the governing forces create division (religion, politics, borders) and sell weapons to both sides then sit back & laugh at order followers . Like Peter said “when youre wrong and you think you’re right, makes you dangerous”
Winter soldier is about American fascism and operation paperclip and trauma-based mind control.
Traumatic disassociation===Ppl would rather keep worshipping a demon and practice satanism under the guise of religion that is blasphemous to the truly sacred than to acknowledge that their stupid superstitious belief is mind control .
===Children /babies are innocent right?
Animals are innocent too
So don’t cry like lil bitches when the universe/karma sends us forces that feed off & harvest us and our fear energy ..
hypocrites
Ps if u read this you are accountable
Traumatic disassociation===Ppl would rather keep worshipping a demon and practice satanism under the guise of religion that is blasphemous to the truly sacred than to acknowledge that their stupid superstitious belief is mind control .
===Children /babies are innocent right?
Animals are innocent too
So don’t cry like lil bitches when the universe/karma sends us forces that feed off & harvest us and our fear energy ..
hypocrites
Ps if u read this you are accountable
Also the army/police/butchers/religious that follow orders (probably from non human or psychopaths at the least, apathetic reptile & left brain robots with lost souls/conciousness) are held accountable by karma not the order givers .
where truth is the trigger for ego reactions and violence
===Ppl support football teams like they’re one of the players lmao “my team this..” & “MY team that...” are u getting any of that money footballers make?
Ppl support religions like they was there
Saying shit like “god said.. this” or “god said that..” do u know that or are u regurgitating
Ppl support globe earth like they’ve seen the curve or gravity ===You can consume an Apple raw and gain all the benefits
Or you can consume the processed apple pie and gain diabetes and disease
Aka
You can discern the original spiritual science and metaphysics spoken in right brain metaphors and allegories to rise in trust
Or u can consume the processed literal (Mis)interpretations of the spirit sciences known as the cult of religion and stay in fear "====You was designed to be creative
But programmed to be destructive
Unlearn that bs and remember what children are/were before being indoctrinated===Processed Corn is in everything (high fructose syrup)
Capricious children of the corn
Is the result ==Make ppl live a lie long enough and to get comfortable with pain
That truth will be hated
& The truth that is inevitable will be rejected
All predators are deceptive
Conjuring Genius ways to fool their prey
But one can tap into the supreme intelligence of their higher self - the neo cortex/crown chakra . Shedding light on ignorance so all the fears/hate built on lies will turn to dust like vampires in the presence of uv rays
Or should I say LUV rays ..===Many cannot conceive a life independent of authority because it’s been demonised - calling it ‘satanism’ etc where as that’s a reversal of truth & what is considered ‘evil’ because nothing destroys free will like authority .. the true creator is hidden from all left brain boxes - names, images and humanisations===What we think are ancient places of worship (with our primitive left brain thinking) were actually ancient SASER (sound amplifiers) technology ...
the cone shape steeples work the same way as mega phones .. amplifying harmonics
Many enter these places with fear, anxiety and precariousness (to pray) unknowingly transmitting that energy into the electric universe & thus perpetuating that energy that fuels the matrix grids and projections .
As you dream your astral energy is being harnessed /harvested (like batteries)
This will be (& was) common knowledge among advanced humans (not aLIEns)===The greatest slayers of demons has always been women (the last key) because mother’s are capable of that unconditional love that those blinded by fear need the most===Ppl been programmed to fear their own potential what makes u think they’ll accept yours
beLIEf is self aLIEnation=== I question a God that demonises his own creation=== Some knowledge can not be shared with untrustworthy intelligence
It will be like planting seeds on Astro turf=== A left brained automaton/scientist attempts to understand things by dividing them or generalising
A wizard unifies to comprehend
Eg. Society has demonised one thing to glorify its opposite __ in the 1960s fat was demonised which in turn lead to a rise in the consumption of processed sugars/carbs that gave rise to diabetes and obesity
Now carbs and sugar are demonised making ppl consume more meat(metals)/dairy(mucous forming) which also leads to diseases
It’s not the macronutrient that’s the problem
It’s the source
Same way it’s not God/Satan causing problems but the source of information regarding what these forces are, that cause wars and confusion
where truth is the trigger for ego reactions and violence
===Ppl support football teams like they’re one of the players lmao “my team this..” & “MY team that...” are u getting any of that money footballers make?
Ppl support religions like they was there
Saying shit like “god said.. this” or “god said that..” do u know that or are u regurgitating
Ppl support globe earth like they’ve seen the curve or gravity ===You can consume an Apple raw and gain all the benefits
Or you can consume the processed apple pie and gain diabetes and disease
Aka
You can discern the original spiritual science and metaphysics spoken in right brain metaphors and allegories to rise in trust
Or u can consume the processed literal (Mis)interpretations of the spirit sciences known as the cult of religion and stay in fear "====You was designed to be creative
But programmed to be destructive
Unlearn that bs and remember what children are/were before being indoctrinated===Processed Corn is in everything (high fructose syrup)
Capricious children of the corn
Is the result ==Make ppl live a lie long enough and to get comfortable with pain
That truth will be hated
& The truth that is inevitable will be rejected
All predators are deceptive
Conjuring Genius ways to fool their prey
But one can tap into the supreme intelligence of their higher self - the neo cortex/crown chakra . Shedding light on ignorance so all the fears/hate built on lies will turn to dust like vampires in the presence of uv rays
Or should I say LUV rays ..===Many cannot conceive a life independent of authority because it’s been demonised - calling it ‘satanism’ etc where as that’s a reversal of truth & what is considered ‘evil’ because nothing destroys free will like authority .. the true creator is hidden from all left brain boxes - names, images and humanisations===What we think are ancient places of worship (with our primitive left brain thinking) were actually ancient SASER (sound amplifiers) technology ...
the cone shape steeples work the same way as mega phones .. amplifying harmonics
Many enter these places with fear, anxiety and precariousness (to pray) unknowingly transmitting that energy into the electric universe & thus perpetuating that energy that fuels the matrix grids and projections .
As you dream your astral energy is being harnessed /harvested (like batteries)
This will be (& was) common knowledge among advanced humans (not aLIEns)===The greatest slayers of demons has always been women (the last key) because mother’s are capable of that unconditional love that those blinded by fear need the most===Ppl been programmed to fear their own potential what makes u think they’ll accept yours
beLIEf is self aLIEnation=== I question a God that demonises his own creation=== Some knowledge can not be shared with untrustworthy intelligence
It will be like planting seeds on Astro turf=== A left brained automaton/scientist attempts to understand things by dividing them or generalising
A wizard unifies to comprehend
Eg. Society has demonised one thing to glorify its opposite __ in the 1960s fat was demonised which in turn lead to a rise in the consumption of processed sugars/carbs that gave rise to diabetes and obesity
Now carbs and sugar are demonised making ppl consume more meat(metals)/dairy(mucous forming) which also leads to diseases
It’s not the macronutrient that’s the problem
It’s the source
Same way it’s not God/Satan causing problems but the source of information regarding what these forces are, that cause wars and confusion
If you believe in god nothing should be demonised
If you believe anything is evil or a mistake you don’t believe and trust in god
Your approach to the sacred is blasphemous
If you don’t trust the natural world and yourself over labels and false judgement
If you need authority to indoctrinate and control your awareness and decisions
You don’t know what God consciousness means === In ready player one the button to turn it all off is right under an image of planet Saturn
In End game thanos represents thanatos (god of death father of Hypnos god of sleep- Neptune maybe?) thanos maybe linked to ouranous...
I have to watch Enders game again
But the symbolic astrology is clear
Odin = Saturn
Thor = Jupiter
Loki = Mercury
Saturn is also the sega console and Nintendo have game “cube”
The cube /tesseract (4D cube) also relates to Saturn time and the 4th dimensionals that may try to host some of our avatars like a hack usually when our awareness leaves in a hypnotic state like most are in nowadays
===The left brain controls the right side of the body aka the empty half
The right brain controls the side wth the heart/essence
U can’t call yourself human if your a left brain dominant automaton aka soulless
Left brain + amygdala are best friends smh"
If you believe anything is evil or a mistake you don’t believe and trust in god
Your approach to the sacred is blasphemous
If you don’t trust the natural world and yourself over labels and false judgement
If you need authority to indoctrinate and control your awareness and decisions
You don’t know what God consciousness means === In ready player one the button to turn it all off is right under an image of planet Saturn
In End game thanos represents thanatos (god of death father of Hypnos god of sleep- Neptune maybe?) thanos maybe linked to ouranous...
I have to watch Enders game again
But the symbolic astrology is clear
Odin = Saturn
Thor = Jupiter
Loki = Mercury
Saturn is also the sega console and Nintendo have game “cube”
The cube /tesseract (4D cube) also relates to Saturn time and the 4th dimensionals that may try to host some of our avatars like a hack usually when our awareness leaves in a hypnotic state like most are in nowadays
===The left brain controls the right side of the body aka the empty half
The right brain controls the side wth the heart/essence
U can’t call yourself human if your a left brain dominant automaton aka soulless
Left brain + amygdala are best friends smh"
"To bathe in the blood of Christ
(To a left brain dominant person that’s some demonic shit loool) but to someone with right brain reason (& not just left brain logic and literal interpretations) one can connect the dots to see the blood = photonic light and Christ = The sun (Helios = Holy Spirit)
The sun of God
To bathe in sunlight is healing
To eat fruit and plant based food that absorbs photons (photosynthesis) is to consume the blood/photons of Christ/the sun . "
R.L
(To a left brain dominant person that’s some demonic shit loool) but to someone with right brain reason (& not just left brain logic and literal interpretations) one can connect the dots to see the blood = photonic light and Christ = The sun (Helios = Holy Spirit)
The sun of God
To bathe in sunlight is healing
To eat fruit and plant based food that absorbs photons (photosynthesis) is to consume the blood/photons of Christ/the sun . "
R.L
"KNOW THYSELF:
Not the Bible or a religion but to know your faith, your spiritual awareness and awakening.
Realize the spiritual being within and actualize that infinite presence into your daily life and the world.
Not government education but the true history of your own life. To know your life, to be honest about your life, to own it and cultivate it as a free being. Learn who you are in your humanity.
Not what politics to choose: the red or the blue but to know what you stand for, your character in that knowledge, and your own constitutional freedom no matter what others choose to do.
Not how to land yourself in debt for an overpriced home, car, clothing and all the status symbols that keeps one in debt and enslaved to the grind without relief or joy but how you grow food for your family, how your heart sings in the forests, mountains and oceans. How to fix your own vehicle so you can own an older model, need less in things and know what fulfills your hearts longings and your deep passions.
Know how you feel and why that exists within. Love and heal your wounds and embrace your joys lending them more freedom to express.
Know your own thoughts and let go of all thoughts that don't belong to you. True. Most aren't yours. Choose your thoughts. Fulfill your happiness and peace. Know your dreams. Know your steps. Be the wholeness of you.
If we want to change the world, we know ourselves and honor our becoming the better versions of our own humanity."
Written by JJ Gorro
Ницше говорил, что когда он бывает на людях — он думает как все, и потому, главным образом, искал уединения, что только наедине с собой чувствовал свою мысль свободной. Этим и страшна обыденность: она гипнотизирует миллионами своих глаз и властно покоряет себе одинокого мыслителя. И в одиночестве трудно жить! Ницше с горькой насмешкой замечает: «В одиночестве ты сам пожираешь себя; на людях — тебя пожирают многие: теперь — выбирай!».
Лев Шестов
====
Человек чувствует себя завоевателем Природы и пытается подчинить ее себе,но не осознает, что сам подчинен ей. Люди думают, будто Природа - слепая и бесконтрольная сила, которую нужно направить на выполнение своих планов. Это самая большая иллюзия рода человеческого. Природу невозможно приручить, максимум, чего можно достичь - это жить, находясь с ней в гармонии.
Дарио Салас Соммэр, из книги "Мораль 21 века" Умение находиться в пробужденном состоянии - это искусство, и заключается оно в том, чтобы удерживать сознание во власти "Волевого Я", обеспечивать его полное подчинение; только в этом случае мы избежим гипнотического воздействия. Если же волевое начало утратит контроль над сознанием, мы тут же окажемся под влиянием гипноза, даже не заметив этого. Способностью "отдавать себе отчет", "осознавать что-либо" обладает только высшее сознание, которое рождается только после длительного периода обучения в состоянии бодрствования.
Дарио Салас Соммэр, из книги "Развитие внутреннего мира
Лев Шестов
====
Человек чувствует себя завоевателем Природы и пытается подчинить ее себе,но не осознает, что сам подчинен ей. Люди думают, будто Природа - слепая и бесконтрольная сила, которую нужно направить на выполнение своих планов. Это самая большая иллюзия рода человеческого. Природу невозможно приручить, максимум, чего можно достичь - это жить, находясь с ней в гармонии.
Дарио Салас Соммэр, из книги "Мораль 21 века" Умение находиться в пробужденном состоянии - это искусство, и заключается оно в том, чтобы удерживать сознание во власти "Волевого Я", обеспечивать его полное подчинение; только в этом случае мы избежим гипнотического воздействия. Если же волевое начало утратит контроль над сознанием, мы тут же окажемся под влиянием гипноза, даже не заметив этого. Способностью "отдавать себе отчет", "осознавать что-либо" обладает только высшее сознание, которое рождается только после длительного периода обучения в состоянии бодрствования.
Дарио Салас Соммэр, из книги "Развитие внутреннего мира
Notice that in truth, no body over reacts. If we assume someone is creating drama or criticize, we minimize and shame them for their feelings. All feelings are real to those who create them. Each of us responds to the reality we are conditioned to perceive. Our perception and reality are not the same. The Truth is subjective. Any drama we experience is not about those around us. It mirrors conflict within us. This continues to happen until we realize why we are attracting conflict. We create cycles of drama by attracting suppressed parts of ourselves, we wish to avoid. As we invalidate the feelings of others, we are invalidating our own. To focus on the breath allows the subconscious to grow conscious. We see thoughts as the conditioned resistance to natural feelings. Ah-ha moments lead to unacceptable reactions being accepted and integrated." - Liara C.
Optimizing Muscle and Maximizing Healthspan with Dietary Protein
Skeletal muscle is emerging as the clear winner as the Organ of Longevity. As advancing age is associated with a progressive loss of skeletal muscle mass and function, there's no better predictor of all-cause mortality.
In our 8th installment of Biohack the World, we're doing a deep dive with Dr. Gabrielle Lyon into dietary protein intake as a means to optimize muscle mass, function, and total health. We'll discuss topics like sarcopenic obesity (aka "skinny fat"), strength training, insulin/insulin-like growth factor signaling pathways, preventing lean mass loss while promoting fat loss, the best animal and plant-based sources, 10x'ing your biohack through mindset, and much more.
In this 9th installment of Biohack the World, we'll outline the role of social isolation in chronic pain progression, within the context of whole-person biopsychosocial treatment.
We will also hear from our dear friends, @hackdfitness and @quantifiedbob sharing their best biohacks for pain management and more!
THIS EVENT IS FREE AND OPEN TO THE PUBLIC
MORE ABOUT THE EVENT
Treatments for chronic pain have long followed a system that has sought to decouple and compartmentalize symptoms from the whole body experience. What has emerged from this disjointed and antiquated approach is an epidemic of social isolation, opioid addictions, and false hopes for pain-related sufferers. The latest research in pain management is now demonstrating how physical pain and social pain share common neurobiological origins.
In this 9th installment of Biohack the World, we will outline the role of social isolation in chronic pain progression, within the context of whole-person biopsychosocial treatment. We'll present the most effective, evidence-based approaches to address the role of isolation, including peer support, empowering chronic pain self-management education, and resilience training. Specific and targeted therapies to induce neuroplasticity (including mindfulness, hypnosis and biofeedback-based practices) will be discussed.
#chronicpain #biohacktheworld @triberx @djc200 @theassemblagenyc #mentalhealth #anxiety#depression #functionalmedicine #community#opiodcrisis #peersupport #neuroplasticity#hypnosis
5.23 Chronic Pain & the Social Brain, extreme biohacking, ketamine fallacy, best dumbbell workouts, & more - Excited to be joined by esteemed biohackers Pamela Gold of Hackd Fitness and the legendary Bob Troia (aka Quantified Bob) to give us their take on the latest biohacks for pain management and more! - https://mailchi.mp/
Skeletal muscle is emerging as the clear winner as the Organ of Longevity. As advancing age is associated with a progressive loss of skeletal muscle mass and function, there's no better predictor of all-cause mortality.
In our 8th installment of Biohack the World, we're doing a deep dive with Dr. Gabrielle Lyon into dietary protein intake as a means to optimize muscle mass, function, and total health. We'll discuss topics like sarcopenic obesity (aka "skinny fat"), strength training, insulin/insulin-like growth factor signaling pathways, preventing lean mass loss while promoting fat loss, the best animal and plant-based sources, 10x'ing your biohack through mindset, and much more.
In this 9th installment of Biohack the World, we'll outline the role of social isolation in chronic pain progression, within the context of whole-person biopsychosocial treatment.
We will also hear from our dear friends, @hackdfitness and @quantifiedbob sharing their best biohacks for pain management and more!
THIS EVENT IS FREE AND OPEN TO THE PUBLIC
MORE ABOUT THE EVENT
Treatments for chronic pain have long followed a system that has sought to decouple and compartmentalize symptoms from the whole body experience. What has emerged from this disjointed and antiquated approach is an epidemic of social isolation, opioid addictions, and false hopes for pain-related sufferers. The latest research in pain management is now demonstrating how physical pain and social pain share common neurobiological origins.
In this 9th installment of Biohack the World, we will outline the role of social isolation in chronic pain progression, within the context of whole-person biopsychosocial treatment. We'll present the most effective, evidence-based approaches to address the role of isolation, including peer support, empowering chronic pain self-management education, and resilience training. Specific and targeted therapies to induce neuroplasticity (including mindfulness, hypnosis and biofeedback-based practices) will be discussed.
#chronicpain #biohacktheworld @triberx @djc200 @theassemblagenyc #mentalhealth #anxiety#depression #functionalmedicine #community#opiodcrisis #peersupport #neuroplasticity#hypnosis
5.23 Chronic Pain & the Social Brain, extreme biohacking, ketamine fallacy, best dumbbell workouts, & more - Excited to be joined by esteemed biohackers Pamela Gold of Hackd Fitness and the legendary Bob Troia (aka Quantified Bob) to give us their take on the latest biohacks for pain management and more! - https://mailchi.mp/
The greatest slayers of demons has always been women (the last key) because mother’s are capable of that unconditional love that those blinded by fear need the most"
ხელოვნების ზუსტი განმარტებისათვის უპირველესად, საჭიროა ის აღარ აღვიქვათ როგორც სიამოვნების წყარო, არამედ განვიხილოთ, როგორც ადამიანური ცხოვრების ერთ-ერთი პირობა.
თუ ხელოვნებას ასე მივუდგებით, შეუძლებელია არ დავინახოთ, რომ იგი ადამიანთა ურთიერთობის ერთ-ერთი საშუალებაა.
ხელოვნების ნებისმიერი ნაწარმოების აღმქმელი გარკვეულ კავშირს ამყარებს ხელოვნების მწარმოებელთან და ყველა იმასთან, ვინც მასთან ერთდროულად, ადრე ან მის შემდეგ, მიიღო იგივე მხატვრული შთაბეჭდილება ან იღებს მას.
როგორც ადამიანის აზრებისა და გამოცდილების გადამცემი სიტყვა ემსახურება ადამიანთა ერთობას, ზუსტად ასევე, მოქმედებს ხელოვნებაც. ოღონდ, ამ ურთიერთობის საშუალებით ადამიანები ერთმანეთს გადასცემენ თავიანთ ფიქრებს, ხელოვნებით კი - თავიანთ გრძნობებს გადასცემენ.
© ლევ ტოლსტოი / რა არის ხელოვნება?
თუ ხელოვნებას ასე მივუდგებით, შეუძლებელია არ დავინახოთ, რომ იგი ადამიანთა ურთიერთობის ერთ-ერთი საშუალებაა.
ხელოვნების ნებისმიერი ნაწარმოების აღმქმელი გარკვეულ კავშირს ამყარებს ხელოვნების მწარმოებელთან და ყველა იმასთან, ვინც მასთან ერთდროულად, ადრე ან მის შემდეგ, მიიღო იგივე მხატვრული შთაბეჭდილება ან იღებს მას.
როგორც ადამიანის აზრებისა და გამოცდილების გადამცემი სიტყვა ემსახურება ადამიანთა ერთობას, ზუსტად ასევე, მოქმედებს ხელოვნებაც. ოღონდ, ამ ურთიერთობის საშუალებით ადამიანები ერთმანეთს გადასცემენ თავიანთ ფიქრებს, ხელოვნებით კი - თავიანთ გრძნობებს გადასცემენ.
© ლევ ტოლსტოი / რა არის ხელოვნება?
თავისუფლება კატორღაა, მანამ, სანამ დედამიწაზე თუნდაც ერთი ადამიანი დარჩება დამონებული.
© ალბერ კამიუ / მართალნი
© ალბერ კამიუ / მართალნი
1. Лечение от любви.
Я не люблю работать с влюбленными пациентами. Быть может, из зависти — я тоже мечтаю
испытать любовное очарование. Возможно, потому, что любовь и психотерапия абсолютно
несовместимы. Хороший терапевт борется с темнотой и стремится к ясности, тогда как
романтическая любовь расцветает в тени и увядает под пристальным взглядом. Мне ненавистно
быть палачом любви
Ирвин Ялом.
Лечение от любви
==
„Человек состоит из страха смерти и жажды любви.“ — Ульрих Зайдль
იფიქრე სიკვდილზე - გვეუბნებიან ისინი, ვინც გვიბრძანებენ თავისუფლებაზე ფიქრს. ვინც ისწავლა სიკვდილი - მას დაავიწყდა მონობა. ის ნებისმიერ ხელისუფლებაზე მაღლაა.
სენეკა
Я не люблю работать с влюбленными пациентами. Быть может, из зависти — я тоже мечтаю
испытать любовное очарование. Возможно, потому, что любовь и психотерапия абсолютно
несовместимы. Хороший терапевт борется с темнотой и стремится к ясности, тогда как
романтическая любовь расцветает в тени и увядает под пристальным взглядом. Мне ненавистно
быть палачом любви
Ирвин Ялом.
Лечение от любви
==
„Человек состоит из страха смерти и жажды любви.“ — Ульрих Зайдль
იფიქრე სიკვდილზე - გვეუბნებიან ისინი, ვინც გვიბრძანებენ თავისუფლებაზე ფიქრს. ვინც ისწავლა სიკვდილი - მას დაავიწყდა მონობა. ის ნებისმიერ ხელისუფლებაზე მაღლაა.
სენეკა
საკუთარი „მეს“ სიყვარული
მიიჩნევა, რომ იმ დონემდე, რა დონემდეც მე მიყვარს ჩემი თავი – არ მიყვარს დანარჩენები, ჩემი თავისადმი სიყვარული იგივეა, რაც ეგოიზმი.
ეს დამოკიდებულება დასაბამს ძველი დასავლეთიდან იღებს. კალვინი ამგვარ სიყვარულს „შავ ჭირად“ მოიხსენიებს. ფროიდი მას განიხილავს ფსიქიატრიული კუთხით, თუმცა მიუხედავად ამისა, მისი და კალვინის მოსაზრებები არსებითად არ განსხვავდება ერთმანეთისგან. ნარცისიზმი ადამიანის განვითარების უპირველესი საფეხურია, და პიროვნება, რომელიც მოგვიანებით, ცხოვრების განმავლობაში, კვლავ უბრუნდება ნარცისისტულ საფეხურს, უძლურია უყვარდეს; ყველაზე უკიდურეს შემთხვევაში, ის შეშლილია. ფროიდი ასკვნის, რომ სიყვარული ლიბიდოს მანიფესტაციაა, ხოლო ლიბიდო მიმართულია ან სხვებისადმი (სიყვარული), ან საკუთარი თავისადმი (საკუთარი თავის სიყვარული). ეს ორი ფორმა ურთიერთგამომრიცხავია. რაც უფრო მეტია ერთ-ერთი, მით უფრო ნაკლებია მეორე. თუ საკუთარი თავის სიყვარული ცუდია, აქედან გამომდინარე, არაეგოიზმი სათნოებაა.
ჩნდება შემდეგი შეკითხვები: ადასტურებს თუ არა ფსიქოლოგიური დაკვირვება თეზისს იმის შესახებ, რომ არსებობს საბაზისო ურთიერთწინააღმდეგობა საკუთარი თავისა და სხვებისადმი სიყვარულს შორის? არის თუ არა სიყვარული საკუთარი თავისადმი იგივე, რაც ეგოიზმი, თუ ეს ორი რამ საპირისპიროა? გარდა ამისა, არის ეგოიზმი თანამედროვე ადამიანისთვის ნამდვილად საკუთარ თავზე ზრუნვა, როგორც ინდივიდზე, მთლიანად თავის ინტელექტუალურ, ემოციურ და გრძნობით პოტენციალზე? გახდა თუ არა „ის“ დანამატი მისი სოციალურ-ეკონომიკური როლისა? არის თუ არა მისი ეგოიზმი „მეს“ სიყვარულის იდენტური ან გამოწვეულია თუ არა ის სწორედ ამ სიყვარულის ნაკლებობით?
სანამ ეგოიზმისა და საკუთარი თავისადმი სიყვარულის ფსიქოლოგიური ასპექტების განხილვას დავიწყებდეთ, უნდა აღვნიშნოთ, რომ ლოგიკური სიმცდარე შეხედულებისა, რომ სიყვარული სხვათა მიმართ და სიყვარული საკუთარი „მეს“ მიმართ ურთიერთგამომრიცხავია. თუ სათნოებაა ჩემი მოყვასის სიყვარული, როგორც ადამიანური არსებისა, სათნოება უნდა იყოს - და არა ცოდვა – საკუთარი თავის სიყვარულიც, რადგან მეც ადამიანი ვარ. არ არსებობს ადამიანის ისეთი კონცეფცია, რომლის მიხედვითაც მე არ ვეკუთვნი მათ რიცხვს. დოქტრინა, რომელიც მსგავსი გამონაკლისის შესახებ მოსაზრებას მართებულად მიიჩნევს, თავად ამტკიცებს საკუთარ თავთან წინააღმდეგობრიობას. იდეა, რომელიც გამოხატულია ბიბლიაში – „გიყვარდეს მოყვასი შენი, ვითარცა თავი შენი!“ და რომელიც გულისხმობს პატივისცემას საკუთარი თავისადმი, პატიოსნებას, უნიკალურობას, თავის შეცნობის სიყვარულს, შეუძლებელია განცალკევდეს სხვა ინდივიდის შეცნობის, მისდამი პატივისცემისა და სიყვარულისაგან. ჩემი თავისადმი სიყვარული განუყოფლადაა დაკავშირებული სხვა არსებისადმი სიყვარულთან.
ახლა უკვე მივედით ფსიქოლოგიის საბაზისო წინაპირობებამდე, რომლებზედაცაა აგებული ჩვენი განხილვის შედეგად გამოტანილი დასკვნები. ძირითად და, ეს წინაპირობები შემდეგნაირია: არა მარტო სხვები, არამედ ჩვენ თავადაც ვართ „ობიექტები“ საკუთარი გრძნობებისა და დამოკიდებულებებისა; დამოკიდებულებები სხვათა და საკუთარი თავისადმი, არა მარტო არ არის ურთიერთსახნინააღმდეგო, არამედ პირდაპირ დაკავშირებულია ერთმანეთთან. განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით ეს ნიშნავს: სიყვარული სხვათა და „მეს“ მიმართ არ გახლავთ ერთმანეთის ალტერნატივა. პირიქით, მოსიყვარულე დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი გვხვდება ყველა იმ ადამიანში,ვისაც აქვს უნარი უყვარდეს გარშემო მყოფნი. შეუძლებელია სიყვარულის დანაწევრება, რამდენადაც ეს ეხება კავშირს „ობიექტებსა“ და საკუთარ თავს შორის. ნამდვილი სიყვარული არის ნაყოფიერების გამოხატულება. იგი მოიცავს ყურადღებას, პატივისცემას, პასუხიმგებლობასა და ცოდნას. იგი არ არის „ეფექტი“ სხვისი ზეგავლენის ქვეშ მოქცევის გაგებით, არამედ აქტიური სწრაფვაა საყვარელი ადამიანის ზრდისა და ბედნიერებისკენ, რაც ფესვს იდგამს თავად პიროვნების უნარში - უყვარდეს.
გიყვარდეს ვინმე, ნიშნავს სიყვარულის ძალის რეალიზაციასა და კონცენტრაციას. ძირითადი მტკიცებულება, რომელსაც სიყვარული მოიცავს, მიმართულია საყვარელი ადამიანისკენ, როგორც ხორცშესხმა ყველა არსებითად ადამიანური თვისებისა. ერთი ადამიანისადმი სიყვარული, თავისთავად გულისხმობს, ზოგადად კაცობრიობის სიყვარულს, როგორც ასეთს. „სამუშაოს გადანაწილება“, როგორც უილიამ ჯეიმსი უწოდებდა მას, რომლის მიხედვითაც პიროვნებას უყვარს თავისი ოჯახი, მაგრამ არ გააჩნია გრძნობა „უცხოთა“ მიმართ, არის ნიშანი უბრალოდ სიყვარულის უუნარობისა. კაცობრიობის სიყვარული არ არის, როგორც ეს ხშირად მიიჩნევა, აბსტრაქცია, რომელიც მოჰყვება ერთი კონკრეტული ადამიანის სიყვარულს, არამედ ის არის წინაპირობა. თუმცა გენეტიკაში იგი შეძენილია სწორედ კონკრეტული ადამიანის სიყვარულიდან.
აქედან ვასკვნით, რომ საკუთარი თავი უნდა იყოს ისეთივე ობიექტი სიყვარულისა, როგორიც სხვა პირი. საკუთარი ცხოვრების, ბედნიერების, ზრდისა და თავისუფლების დამტკიცება სათავეს იღებს ადამიანის უნარიდან, უყვარდეს. ანუ, ზრუნვის, პატივისცემის, პასუხიმგებლობისა და ცოდნის უნარიდან. თუ ინდივიდს შეუძლია ნაყოფიერი სიყვარული, მას გრძნობა აქვს საკუთარი თავისადმიც. თუ მას შეუძლია უყვარდეს მხოლოდ სხვები,ის საერთოდ უუნაროა, უყვარდეს.
თუ დავუშვებთ, რომ საკუთარი თავისა და სხვებისადმი სიყვარული ურთიერთდაკავშირებულია, როგორ ავხსნით ეგოიზმს, რომელიც, რა თქმა უნდა, გამორიცხავს ნებისმიერ გულწრფელ ზრუნვას სხვებისადმი? ეგოისტი ადამიანი დაინტერესებულია მხოლოდ თავისი თავით, სურს ყველაფერი საკუთარი თავისთვის, სიამოვნებას გრძნობს არა გაცემისას, არამედ მხოლოდ მიღებისას. გარესამყაროს აღიქვამს მხოლოდ გამორჩენის მიზნით. არ გააჩნია ინტერესი სხვათა საჭიროებებისადმი, და პატივისცემა მათი კეთილშობილებისა და პატიოსნების მიმართ. ის ვერ ხედავს ვერაფერს თავისი თავის გარდა; მსჯელობს ყველაზე და ყველაფერზე მომხმარებლობის კუთხით; ის უბრალოდ უუნაროა, უყვარდეს. განა ეს არ ამტკიცებს, რომ ზრუნვა საკუთარ თავზე და ზრუნვა სხვებზე გარდაუვალია ურთიერთგამომრიცხავი არ იყოს? ეს ჭეშმარიტება იქნებოდა, ეგოიზმი და საკუთარი „მეს“ სიყვარული იდენტური რომ იყოს. მაგრამ სწორედ შეხედულება, რომელმაც გამოიწვია უამრავი არასწორი დასკვნა ჩვენს საკითხთან დაკავშირებით, არის ყველაზე მცდარი. ეგოიზმი და საკუთარი თავის სიყვარული არა მხოლოდ შორსაა ერთმანეთისგან, არამედ ურთიერთსაპირისპიროა. ეგოისტ ადამიანს თავისი თავი ძლიერ არ უყვარს, პირიქით მას თავი სძულს კიდეც. სინაზისა და მზრუნველობის ნაკლებობა საკუთარი თავის მიმართ, რაც მხოლოდ ერთი გამოხატულებაა უნაყოფობისა, ტოვებს მას ცარიელს და იმედგაცრუებულს.
ის აუცილებლად უბედურია და მშფოთვარე სურვილით შეპყრობილი, რომ ჩაებღაუჭოს ცხოვრების ყველა სიამოვნებას, რომელთა მიღებისგანაც საკუთარ თავს ზღუდავს. თითქოსდა ძლიერ ზრუნავს თავზე, მაგრამ სინამდვილეში ეს უბრალოდ წარუმატებელი მცდელობაა, დაფაროს და აანაზღაუროს ნამდვილი ზრუნვისას განცდილი კრახი. ფროიდი ამბობს, რომ ეგოისტი ადამიანი ნარცისია, თითქოს მან ერთბაშად წამოიღო მთელი სიყვარული სხვებისგან და საკუთარი პერსონისკენ მიმართა. ჭეშმარიტებაა, რომ ეგოისტ ადამიანებს არ ძალუძთ სხვათა სიყვარული, თუმცა მათ ასევე გააჩნიათ გრძნობა საკუთარი თავისადმი.
უფრო მარტივია გავიგოთ ეგოიზმი, თუ მას შევადარებთ ხარბ მღელვარებას სხვებისადმი, როგორსაც, მაგალითად, ვხვდებით გადამეტებით მზრუნველი დედის შემთხვევაში. მაშინ, როდესაც მას ცნობიერით, შეგნებულად სჯერა, რომ არის საკუთარი შვილის მოყვარული, სინამდვილეში მას გააჩნია ღრმად ჩახშული მტრობა ბრუნვის ობიექტისადმი. იგი ზედმეტად მზრუნველია არა იმიტომ, რომ შვილი უყვარს, არამედ იმიტომ, რომ აანაზღაუროს მისი სიყვარულის უუნარობა.
ეგოიზმის ბუნების თეორიას ადასტურებს ფსიქოანალიტიკური კვლევა ნევროტიკული „ალტფრუიზმისა“, ნევროზის სიმპტომისა, რომელიც თავს იჩენს არცთუ ისე ცოტა ადამიანში, ვინც ებრძვის არა კონკრეტულად ამ სიმპტომს, არამედ სხვა მასთან დაკავშირებულ მდგომარეობებს, როგორიცაა: დეპრესია, დაღლილობა, სამუშაოს შესრულების უუნარობა, კრახი პირად ურთიერთობებში და ა.შ. ასეთი ტიპის ალტრუიზმს არა მხოლოდ არ მიიჩნევენ „სიმპტომად“, არამედ ხშირად ის ხასიათის საამაყო თვისებადაც აღიქმება.
ასეთ ადამიანს „საკუთარი თავისთვის არაფერი სურს“; „ის სხვისთვის ცხოვრობს“; ამაყობს იმით, რომ თავის თავს არ მიიჩნევს მნიშვნელოვნად. იბნევა, როდესაც აღმოაჩენს, რომ მიუხედავად მისი ამგვარი თვისებებისა, იგი უბედურია, ხოლო ურთიერთობები ყველაზე ახლობელ ადამიანებთან არ აკმაყოფილებს. ანალიტიკური კვლევა აჩვენებს, რომ მისი ალტრუიზმი არ არის ცალკე მდგომი სხვა სიმპტომებისგან, არამედ სწორედ ერთ-ერთი მათგანია; მისი უნარი სიყვარულის ან სიამოვნების განცდისა - პარალიზებულია. ის ცხოვრებისადმი მტრულადაა განწყობილი და მისი ალტრუისტული ფასადის უკან ეგოცენტრიზმი იმალება, პიროვნება შეიძლება განიკურნოს მხოლოდ მაშინ, თუ მისი ალტრუიზმი განიხილება, როგორც სიმპტომი, სხვა დანარჩენთან ერთად. რათა, ის განთავისუფლდეს უნაყოფობისგან, რომელიც საფუძვლად ალტრუიზმსაც და მის სხვა პრობლემებსაც.
ალტრუიზმის ბუნება ყველაზე ნათლად ვლინდება სხვა ადამიანებზე, ხოლო ჩვენს კულტურაში ყველაზე ხშირად „ალტრუისტი“ დედის მიერ შვილებზე ზემოქმედებაში. მას სჯერა, რომ შვილები მისი ალტრუიზმისგან გამოცდიან, რას ნიშნავს, იყო საყვარელი და აქედან გამომდინარე, ისწავლიან, თუ რას ნიშნავს, გიყვარდეს. თუმცა დედის ალტრუიზმის ზეგავლენა ყოველთვის როდი შეესაბამება მის მოლოდინს. ბავშვები არ გამოხატავენ იმ პირთათვის დამახასიათებელ ბედნიერებას, ვისაც სჯერა, რომ საყვარელი ადამიანები არიან. არამედ ხასიათდებიან შფოთვით, დაძაბულობით, დედის მიერ მათი საქციელის გაუმართლებლობის შიშით, და მისი მოლოდინის მიხედვით ცხოვრების სურვილით გამოწვეული მღელვარებით. ჩვეულებისამებრ, მათზე მოქმედებს დედის ფარული მტრობა ცხოვრებისადმი, რასაც ისინი მეტად გრძნობენ, ვიდრე თვალნათლივ ხედავენ და რითაც საბოლოოდ, თავად ივსებიან. საერთო ჯამში, ალტრუისტი დედის ზეგავლენა დიდად არ განსხვავდება ეგოისტი დედის ზეგავლენისაგან. ხშირად უარესიცაა, რადგან დედის ალტრუიზმი შვილებს ხელს უშლის მის კრიტიკაში. ისინი ექცევიან ვალდებულების ქვეშ, იმედები არ გაუცრუონ დედას; სათნოების სახელით სწავლობენ სიცოცხლის სიძულვლილს. რომ არსებობდეს შესაძლებლობა გულწრფელი საკუთარი „მეს“ მიმართ სიყვარულის მქონე დედის ზეგავლების შესწავლისა, ნათელი იქნებოდა, რომ არაფერია უფრო ნაყოფიერი ბავშვისთვის სიყვარულის, სიხარულისა და ბედნიერების გამოცდილების მიცემაში, ვიდრე სიყვარული ისეთი დედის მიერ, ვისაც საკუთარი თავის მიმართაც აქვს ეს გრძნობა.
საკუთარი „მეს“ სიყვარულის შესახებ ამ მოსაზრებების უკეთ შეჯამება შეუძლებელია მაისტერ ეკარტის ციტირების გარეშე:
„თუ თქვენ გიყვართ საკუთარი თავი, თქვენ გიყვართ ყველა დანარჩენიც ასევე. სანამ თქვენ გიყვართ სხვა იმაზე ნაკლებად, ვიდრე თქვენი თავი, ვერასოდეს მიაღწევთ წარმატებას თქვენი „მეს“ სიყვარულში. მაგრამ, თუ თქვენ თანაბარი სიყვარული გაქვთ ყველასადმი, თქვენი თავის ჩათვლით, გეყვარებათ ისინი, როგორც ერთი ადამიანი და ეს ადამიანი ერთდროულად არის ღმერთიც და კაციც. მაშასადამე, დიდია და მართალია ის, ვისაც საკუთარი თავის სიყვარულთან ერთად, უყვარს ყველა სხვაც თანაბრად“.
© ერიხ ფრომი / სიყვარულის ხელოვნება
კოლექტიური არაცნობიერი- კაცობრიობის კუთვნილება, მითოლოგიური ხასიათის შინაარსები. კოლექტიურ ნიმუშებს არქეტიპები ქვია.
„ჩვენს სულს, ისევე, როგორც სხეულს თავისი ისტორია აქვს. ამაზე გაკვირვება იგივეა, რომ,დავუშვათ, იმას გავეოცებინეთ, ადამიანს რომ ბრმანაწლავი აქვს. მილიონობით ადამიანმა არ იცის, რომ თიმუსის ჯირკვალი აქვს, მაგრამ ამით არაფერი იცვლება,- მაინც ხომ აქვთ. მათ არ იციან,რომ თავიანთი ანატომიის მიხედვით გარკვეული ნაწილების მიხედვით ისინი თევზთა სახეობას გამეკუთვნებიან, მაგრამ იციან თუ არა- ეს მაინც ასეა. ჩვენი არაცნობიერი, ისევე, როგორც ჩვენი სხეული, წარსულის დანაშთთა და მოგონებათა სამყოფელია. არაცნობიერი კოლექტიური ფსიქიკის სტრუქტურის შესწავლა, ალბათ, ისეთივე აღმოჩენებს მოიტანდა, როგორსაც შედარებითი ანატომია. მისტიკური აქ არაფერია, მაგრამ რაკიღა კოლექტიურ არაცნობიერს ვახსენებ, მეცნიერებისა და პროგრესის მტრად ვარ გამოცხადებული. კოლექტიურ არაცნობიერს მისტიკასთან რა ხელი აქვს! ეს უბრალოდ მეხსიერების ახალი განშტოებაა. არაცნობიერი კოლექტიური პროცესების არსებობის აღიარება ნამდვილად მართებს საღ განსჯას,- მართალია, ბავშვს ცნობიერება დაბადებიდანვე თან არ დაჰყვება, მაგრამ მისი შინაგანი სამყარი მაინც არაა tabula rasa(ცარიელი დაფა). ბავშვი სავსებით განსაზღვრული ტვინით იბადება და ინგლისელი ბავშვის ტვინი ისე კი არ იმუშავებს, როგორც ავსტრალიელი აბორიგენის, არამე, ისე, როგორც თანამედროვე ინგლისელის. ტვინი მზა სტრუქტურითვე ჩნდება, თანამედროვე ყაიდაზე მუშაობს, მაგრამ თავისი ისტორია გააჩნია. ის მილიონობით წლის განმავლობაში ვითარდებოდა, იმ ისტორიას ასახავს, რომლის ნაყოფიც თვითონაა და იმაზე ბუნებრივი რაა, რომ ის, ისევე, როგორც სხეული, თავის თავში ატარებდეს ამ განვითარების ნაკვალევს. ასე რომ, როდესაც ადამიანის შინაგანი სტრუქტურის წიაღში ვიჭრებით, რა გასაოცარი ისაა, რომ არქაული სულის ნაშთებს მივაგნოთ.“
იუნგი
https://iknigi.net/avtor-l-mosolova/71909-kulturologiya-i-globalnye-vyzovy-sovremennosti-l-mosolova/read/page-17.html
http://www.dslib.net/teorja-kultury/universalizm-kultury-opyt-kulturologicheskogo-analiza.html
http://www.economics.kiev.ua/index.php?id=771&view=article
https://ru.encyclopedia-of-religion.org/bubbles_of_perception.html
https://lyricstranslate.com/en/immagina-imagine.html
Published to coincide with the end of Francois Mitterand's Presidency, this is an analysis of the sharp differences between French and British politics, providing a survey of the French political scene under President Mitterrand, and arguing that France's political culture - her institutions, parties and practices - are so dangerously degraded that it is questionable whether the country can be called a democracy.
======
მიიჩნევა, რომ იმ დონემდე, რა დონემდეც მე მიყვარს ჩემი თავი – არ მიყვარს დანარჩენები, ჩემი თავისადმი სიყვარული იგივეა, რაც ეგოიზმი.
ეს დამოკიდებულება დასაბამს ძველი დასავლეთიდან იღებს. კალვინი ამგვარ სიყვარულს „შავ ჭირად“ მოიხსენიებს. ფროიდი მას განიხილავს ფსიქიატრიული კუთხით, თუმცა მიუხედავად ამისა, მისი და კალვინის მოსაზრებები არსებითად არ განსხვავდება ერთმანეთისგან. ნარცისიზმი ადამიანის განვითარების უპირველესი საფეხურია, და პიროვნება, რომელიც მოგვიანებით, ცხოვრების განმავლობაში, კვლავ უბრუნდება ნარცისისტულ საფეხურს, უძლურია უყვარდეს; ყველაზე უკიდურეს შემთხვევაში, ის შეშლილია. ფროიდი ასკვნის, რომ სიყვარული ლიბიდოს მანიფესტაციაა, ხოლო ლიბიდო მიმართულია ან სხვებისადმი (სიყვარული), ან საკუთარი თავისადმი (საკუთარი თავის სიყვარული). ეს ორი ფორმა ურთიერთგამომრიცხავია. რაც უფრო მეტია ერთ-ერთი, მით უფრო ნაკლებია მეორე. თუ საკუთარი თავის სიყვარული ცუდია, აქედან გამომდინარე, არაეგოიზმი სათნოებაა.
ჩნდება შემდეგი შეკითხვები: ადასტურებს თუ არა ფსიქოლოგიური დაკვირვება თეზისს იმის შესახებ, რომ არსებობს საბაზისო ურთიერთწინააღმდეგობა საკუთარი თავისა და სხვებისადმი სიყვარულს შორის? არის თუ არა სიყვარული საკუთარი თავისადმი იგივე, რაც ეგოიზმი, თუ ეს ორი რამ საპირისპიროა? გარდა ამისა, არის ეგოიზმი თანამედროვე ადამიანისთვის ნამდვილად საკუთარ თავზე ზრუნვა, როგორც ინდივიდზე, მთლიანად თავის ინტელექტუალურ, ემოციურ და გრძნობით პოტენციალზე? გახდა თუ არა „ის“ დანამატი მისი სოციალურ-ეკონომიკური როლისა? არის თუ არა მისი ეგოიზმი „მეს“ სიყვარულის იდენტური ან გამოწვეულია თუ არა ის სწორედ ამ სიყვარულის ნაკლებობით?
სანამ ეგოიზმისა და საკუთარი თავისადმი სიყვარულის ფსიქოლოგიური ასპექტების განხილვას დავიწყებდეთ, უნდა აღვნიშნოთ, რომ ლოგიკური სიმცდარე შეხედულებისა, რომ სიყვარული სხვათა მიმართ და სიყვარული საკუთარი „მეს“ მიმართ ურთიერთგამომრიცხავია. თუ სათნოებაა ჩემი მოყვასის სიყვარული, როგორც ადამიანური არსებისა, სათნოება უნდა იყოს - და არა ცოდვა – საკუთარი თავის სიყვარულიც, რადგან მეც ადამიანი ვარ. არ არსებობს ადამიანის ისეთი კონცეფცია, რომლის მიხედვითაც მე არ ვეკუთვნი მათ რიცხვს. დოქტრინა, რომელიც მსგავსი გამონაკლისის შესახებ მოსაზრებას მართებულად მიიჩნევს, თავად ამტკიცებს საკუთარ თავთან წინააღმდეგობრიობას. იდეა, რომელიც გამოხატულია ბიბლიაში – „გიყვარდეს მოყვასი შენი, ვითარცა თავი შენი!“ და რომელიც გულისხმობს პატივისცემას საკუთარი თავისადმი, პატიოსნებას, უნიკალურობას, თავის შეცნობის სიყვარულს, შეუძლებელია განცალკევდეს სხვა ინდივიდის შეცნობის, მისდამი პატივისცემისა და სიყვარულისაგან. ჩემი თავისადმი სიყვარული განუყოფლადაა დაკავშირებული სხვა არსებისადმი სიყვარულთან.
ახლა უკვე მივედით ფსიქოლოგიის საბაზისო წინაპირობებამდე, რომლებზედაცაა აგებული ჩვენი განხილვის შედეგად გამოტანილი დასკვნები. ძირითად და, ეს წინაპირობები შემდეგნაირია: არა მარტო სხვები, არამედ ჩვენ თავადაც ვართ „ობიექტები“ საკუთარი გრძნობებისა და დამოკიდებულებებისა; დამოკიდებულებები სხვათა და საკუთარი თავისადმი, არა მარტო არ არის ურთიერთსახნინააღმდეგო, არამედ პირდაპირ დაკავშირებულია ერთმანეთთან. განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით ეს ნიშნავს: სიყვარული სხვათა და „მეს“ მიმართ არ გახლავთ ერთმანეთის ალტერნატივა. პირიქით, მოსიყვარულე დამოკიდებულება საკუთარი თავისადმი გვხვდება ყველა იმ ადამიანში,ვისაც აქვს უნარი უყვარდეს გარშემო მყოფნი. შეუძლებელია სიყვარულის დანაწევრება, რამდენადაც ეს ეხება კავშირს „ობიექტებსა“ და საკუთარ თავს შორის. ნამდვილი სიყვარული არის ნაყოფიერების გამოხატულება. იგი მოიცავს ყურადღებას, პატივისცემას, პასუხიმგებლობასა და ცოდნას. იგი არ არის „ეფექტი“ სხვისი ზეგავლენის ქვეშ მოქცევის გაგებით, არამედ აქტიური სწრაფვაა საყვარელი ადამიანის ზრდისა და ბედნიერებისკენ, რაც ფესვს იდგამს თავად პიროვნების უნარში - უყვარდეს.
გიყვარდეს ვინმე, ნიშნავს სიყვარულის ძალის რეალიზაციასა და კონცენტრაციას. ძირითადი მტკიცებულება, რომელსაც სიყვარული მოიცავს, მიმართულია საყვარელი ადამიანისკენ, როგორც ხორცშესხმა ყველა არსებითად ადამიანური თვისებისა. ერთი ადამიანისადმი სიყვარული, თავისთავად გულისხმობს, ზოგადად კაცობრიობის სიყვარულს, როგორც ასეთს. „სამუშაოს გადანაწილება“, როგორც უილიამ ჯეიმსი უწოდებდა მას, რომლის მიხედვითაც პიროვნებას უყვარს თავისი ოჯახი, მაგრამ არ გააჩნია გრძნობა „უცხოთა“ მიმართ, არის ნიშანი უბრალოდ სიყვარულის უუნარობისა. კაცობრიობის სიყვარული არ არის, როგორც ეს ხშირად მიიჩნევა, აბსტრაქცია, რომელიც მოჰყვება ერთი კონკრეტული ადამიანის სიყვარულს, არამედ ის არის წინაპირობა. თუმცა გენეტიკაში იგი შეძენილია სწორედ კონკრეტული ადამიანის სიყვარულიდან.
აქედან ვასკვნით, რომ საკუთარი თავი უნდა იყოს ისეთივე ობიექტი სიყვარულისა, როგორიც სხვა პირი. საკუთარი ცხოვრების, ბედნიერების, ზრდისა და თავისუფლების დამტკიცება სათავეს იღებს ადამიანის უნარიდან, უყვარდეს. ანუ, ზრუნვის, პატივისცემის, პასუხიმგებლობისა და ცოდნის უნარიდან. თუ ინდივიდს შეუძლია ნაყოფიერი სიყვარული, მას გრძნობა აქვს საკუთარი თავისადმიც. თუ მას შეუძლია უყვარდეს მხოლოდ სხვები,ის საერთოდ უუნაროა, უყვარდეს.
თუ დავუშვებთ, რომ საკუთარი თავისა და სხვებისადმი სიყვარული ურთიერთდაკავშირებულია, როგორ ავხსნით ეგოიზმს, რომელიც, რა თქმა უნდა, გამორიცხავს ნებისმიერ გულწრფელ ზრუნვას სხვებისადმი? ეგოისტი ადამიანი დაინტერესებულია მხოლოდ თავისი თავით, სურს ყველაფერი საკუთარი თავისთვის, სიამოვნებას გრძნობს არა გაცემისას, არამედ მხოლოდ მიღებისას. გარესამყაროს აღიქვამს მხოლოდ გამორჩენის მიზნით. არ გააჩნია ინტერესი სხვათა საჭიროებებისადმი, და პატივისცემა მათი კეთილშობილებისა და პატიოსნების მიმართ. ის ვერ ხედავს ვერაფერს თავისი თავის გარდა; მსჯელობს ყველაზე და ყველაფერზე მომხმარებლობის კუთხით; ის უბრალოდ უუნაროა, უყვარდეს. განა ეს არ ამტკიცებს, რომ ზრუნვა საკუთარ თავზე და ზრუნვა სხვებზე გარდაუვალია ურთიერთგამომრიცხავი არ იყოს? ეს ჭეშმარიტება იქნებოდა, ეგოიზმი და საკუთარი „მეს“ სიყვარული იდენტური რომ იყოს. მაგრამ სწორედ შეხედულება, რომელმაც გამოიწვია უამრავი არასწორი დასკვნა ჩვენს საკითხთან დაკავშირებით, არის ყველაზე მცდარი. ეგოიზმი და საკუთარი თავის სიყვარული არა მხოლოდ შორსაა ერთმანეთისგან, არამედ ურთიერთსაპირისპიროა. ეგოისტ ადამიანს თავისი თავი ძლიერ არ უყვარს, პირიქით მას თავი სძულს კიდეც. სინაზისა და მზრუნველობის ნაკლებობა საკუთარი თავის მიმართ, რაც მხოლოდ ერთი გამოხატულებაა უნაყოფობისა, ტოვებს მას ცარიელს და იმედგაცრუებულს.
ის აუცილებლად უბედურია და მშფოთვარე სურვილით შეპყრობილი, რომ ჩაებღაუჭოს ცხოვრების ყველა სიამოვნებას, რომელთა მიღებისგანაც საკუთარ თავს ზღუდავს. თითქოსდა ძლიერ ზრუნავს თავზე, მაგრამ სინამდვილეში ეს უბრალოდ წარუმატებელი მცდელობაა, დაფაროს და აანაზღაუროს ნამდვილი ზრუნვისას განცდილი კრახი. ფროიდი ამბობს, რომ ეგოისტი ადამიანი ნარცისია, თითქოს მან ერთბაშად წამოიღო მთელი სიყვარული სხვებისგან და საკუთარი პერსონისკენ მიმართა. ჭეშმარიტებაა, რომ ეგოისტ ადამიანებს არ ძალუძთ სხვათა სიყვარული, თუმცა მათ ასევე გააჩნიათ გრძნობა საკუთარი თავისადმი.
უფრო მარტივია გავიგოთ ეგოიზმი, თუ მას შევადარებთ ხარბ მღელვარებას სხვებისადმი, როგორსაც, მაგალითად, ვხვდებით გადამეტებით მზრუნველი დედის შემთხვევაში. მაშინ, როდესაც მას ცნობიერით, შეგნებულად სჯერა, რომ არის საკუთარი შვილის მოყვარული, სინამდვილეში მას გააჩნია ღრმად ჩახშული მტრობა ბრუნვის ობიექტისადმი. იგი ზედმეტად მზრუნველია არა იმიტომ, რომ შვილი უყვარს, არამედ იმიტომ, რომ აანაზღაუროს მისი სიყვარულის უუნარობა.
ეგოიზმის ბუნების თეორიას ადასტურებს ფსიქოანალიტიკური კვლევა ნევროტიკული „ალტფრუიზმისა“, ნევროზის სიმპტომისა, რომელიც თავს იჩენს არცთუ ისე ცოტა ადამიანში, ვინც ებრძვის არა კონკრეტულად ამ სიმპტომს, არამედ სხვა მასთან დაკავშირებულ მდგომარეობებს, როგორიცაა: დეპრესია, დაღლილობა, სამუშაოს შესრულების უუნარობა, კრახი პირად ურთიერთობებში და ა.შ. ასეთი ტიპის ალტრუიზმს არა მხოლოდ არ მიიჩნევენ „სიმპტომად“, არამედ ხშირად ის ხასიათის საამაყო თვისებადაც აღიქმება.
ასეთ ადამიანს „საკუთარი თავისთვის არაფერი სურს“; „ის სხვისთვის ცხოვრობს“; ამაყობს იმით, რომ თავის თავს არ მიიჩნევს მნიშვნელოვნად. იბნევა, როდესაც აღმოაჩენს, რომ მიუხედავად მისი ამგვარი თვისებებისა, იგი უბედურია, ხოლო ურთიერთობები ყველაზე ახლობელ ადამიანებთან არ აკმაყოფილებს. ანალიტიკური კვლევა აჩვენებს, რომ მისი ალტრუიზმი არ არის ცალკე მდგომი სხვა სიმპტომებისგან, არამედ სწორედ ერთ-ერთი მათგანია; მისი უნარი სიყვარულის ან სიამოვნების განცდისა - პარალიზებულია. ის ცხოვრებისადმი მტრულადაა განწყობილი და მისი ალტრუისტული ფასადის უკან ეგოცენტრიზმი იმალება, პიროვნება შეიძლება განიკურნოს მხოლოდ მაშინ, თუ მისი ალტრუიზმი განიხილება, როგორც სიმპტომი, სხვა დანარჩენთან ერთად. რათა, ის განთავისუფლდეს უნაყოფობისგან, რომელიც საფუძვლად ალტრუიზმსაც და მის სხვა პრობლემებსაც.
ალტრუიზმის ბუნება ყველაზე ნათლად ვლინდება სხვა ადამიანებზე, ხოლო ჩვენს კულტურაში ყველაზე ხშირად „ალტრუისტი“ დედის მიერ შვილებზე ზემოქმედებაში. მას სჯერა, რომ შვილები მისი ალტრუიზმისგან გამოცდიან, რას ნიშნავს, იყო საყვარელი და აქედან გამომდინარე, ისწავლიან, თუ რას ნიშნავს, გიყვარდეს. თუმცა დედის ალტრუიზმის ზეგავლენა ყოველთვის როდი შეესაბამება მის მოლოდინს. ბავშვები არ გამოხატავენ იმ პირთათვის დამახასიათებელ ბედნიერებას, ვისაც სჯერა, რომ საყვარელი ადამიანები არიან. არამედ ხასიათდებიან შფოთვით, დაძაბულობით, დედის მიერ მათი საქციელის გაუმართლებლობის შიშით, და მისი მოლოდინის მიხედვით ცხოვრების სურვილით გამოწვეული მღელვარებით. ჩვეულებისამებრ, მათზე მოქმედებს დედის ფარული მტრობა ცხოვრებისადმი, რასაც ისინი მეტად გრძნობენ, ვიდრე თვალნათლივ ხედავენ და რითაც საბოლოოდ, თავად ივსებიან. საერთო ჯამში, ალტრუისტი დედის ზეგავლენა დიდად არ განსხვავდება ეგოისტი დედის ზეგავლენისაგან. ხშირად უარესიცაა, რადგან დედის ალტრუიზმი შვილებს ხელს უშლის მის კრიტიკაში. ისინი ექცევიან ვალდებულების ქვეშ, იმედები არ გაუცრუონ დედას; სათნოების სახელით სწავლობენ სიცოცხლის სიძულვლილს. რომ არსებობდეს შესაძლებლობა გულწრფელი საკუთარი „მეს“ მიმართ სიყვარულის მქონე დედის ზეგავლების შესწავლისა, ნათელი იქნებოდა, რომ არაფერია უფრო ნაყოფიერი ბავშვისთვის სიყვარულის, სიხარულისა და ბედნიერების გამოცდილების მიცემაში, ვიდრე სიყვარული ისეთი დედის მიერ, ვისაც საკუთარი თავის მიმართაც აქვს ეს გრძნობა.
საკუთარი „მეს“ სიყვარულის შესახებ ამ მოსაზრებების უკეთ შეჯამება შეუძლებელია მაისტერ ეკარტის ციტირების გარეშე:
„თუ თქვენ გიყვართ საკუთარი თავი, თქვენ გიყვართ ყველა დანარჩენიც ასევე. სანამ თქვენ გიყვართ სხვა იმაზე ნაკლებად, ვიდრე თქვენი თავი, ვერასოდეს მიაღწევთ წარმატებას თქვენი „მეს“ სიყვარულში. მაგრამ, თუ თქვენ თანაბარი სიყვარული გაქვთ ყველასადმი, თქვენი თავის ჩათვლით, გეყვარებათ ისინი, როგორც ერთი ადამიანი და ეს ადამიანი ერთდროულად არის ღმერთიც და კაციც. მაშასადამე, დიდია და მართალია ის, ვისაც საკუთარი თავის სიყვარულთან ერთად, უყვარს ყველა სხვაც თანაბრად“.
© ერიხ ფრომი / სიყვარულის ხელოვნება
https://johnderuiter.com/
"When you are functional in the subtle mind you can intimately connect with anything and know its mind, know its movement, without having to think."
—John de Ruiter
This dialogue explores the topic of mind: what is subtle mind? Universal mind? What about our patterned mind, and what transforms it? John reveals the role of innocence and unconditional openness in having a mind free of patterns – an intimate, living, subtle mind.
"When you are functional in the subtle mind you can intimately connect with anything and know its mind, know its movement, without having to think."
—John de Ruiter
This dialogue explores the topic of mind: what is subtle mind? Universal mind? What about our patterned mind, and what transforms it? John reveals the role of innocence and unconditional openness in having a mind free of patterns – an intimate, living, subtle mind.
ჰეგელის აზრით, ღმერთი ბუნებასა და ხელოვნებაში სილამაზის ფორმით ვლინდება.
ღმერთი ორგვარად ავლენს თავს: ობიექტსა და სუბიექტში, ბუნებასა და სულში, სილამაზე კი არის იდეის გამოშუქება მატერიის მეოხებით. ჭეშმარიტად მშვენიერი მხოლოდ სულია და ის, რაც სულის თანაზიარია, ამიტომაც, ბუნების სილამაზე მხოლოდ სულისთვის დამახასიათებელი სილამაზის ანარეკლია; მშვენიერს მხოლოდ სულისმიერი შინაარსი აქვს.
მაგრამ სულიერი მხოლოდ გრძნობადი ფორმით უნდა გამოვლინდეს. სულის გრძნობადი გამოვლენა კი მხოლოდ ხილვადობაა (Schein) და სწორედ ეს ხილვადობა არის მშვენიერების ერთადერთი ნამდვილი ფორმა.
ამგვარად, ხელოვნება არის იდეის ამ ხილვადობის განხორციელება და საშუალება, რელიგიასა და ფილოსოფიასთან ერთად, გონზე მოყვანისა და ადამიანთა უღრმესი ამოცანების და სულის უზენაესი ჭეშმარიტებების გასაცნობიერებლად.
ჭეშმარიტება და სილამაზე, ჰეგელის აზრით, ერთი და იგივეა. განსხვავება მხოლოდ ისაა, რომ ჭეშმარიტება თვით იდეაა, როგორც იგი არსებობს თავის თავში და როგორიც შესაძლებელია, იდეა კი, რომელიც გარეგნულად ვლინდება, ცნობიერებისთვის ხდება არა მარტო ჭეშმარიტი, არამედ მშვენიერიც. მშვენიერი კი სწორედ გამოვლენაა იდეისა.
© ლევ ტოლსტოი / რა არის ხეკლოვნება?
წიგნი 'რა არის ხელოვნება?' შეგიძლიათ შეიძინოთ ჩვენთან.
==
გავხდი მოღალატე და მოღალატედ დავრჩი.
მთელს ჩემს არსებას ამაოდ ვახმარ ყოველ ჩემს წამოწყებას, დაუზოგავად თავს ვწირავ შრომას, რისხვას, მეგობრობას, მაგრამ, ერთი წუთის შემდეგ გადავუდგები; ეს ვიცი, ეს მსურს და ღალატის წინათგრძნობის ლხენით ავსებული, თავს გავცემ ხოლმე შიგ შუა გატაცების დროს.
საერთოდ კი, სხვაზე ნაკლებად არ ვარ სიტყვის პატრონი; სიყვარულსა და ყოფაქცევაში მუდმივი ვარ, მაგრამ ემოციებს ვღალატობ: ერთხანს რომელიმე ძეგლი, სურათი ან პეიზაჟი უმშვენიერესად მეჩვენებოდა, მხოლოდ იმიტომ ყველაზე ბოლოს რომ მქონდა ნანახი: მეგობრებს აბრაზებდა ჩემი ცინიზმი ან უბრალოდ ფუქსავატობა იმ შემთხვევაში, როდესაც მინდოდა დამერწმუნებინა საკუთარი თავი, რომ აღარაფრად მიმაჩნდა რაიმე მოგონება, რომელიც მათთვის კვლავინდებურად ძვირფასი იყო. ჩემი თავი მაინც და მაინც დიდად არ მიყვარდა და ამიტომ წინ გავურბოდი. შედეგები: კიდევ უფრო ნაკლებად მიყვარს, ულმობელი წინსვლა გამუდმებით ფასს მიკარგავს ჩემივე თვალში: გუშინ ცუდად მოვიქეცი.
ვინაიდან ეს გუშინ იყო, ხოლო დღეს წინასწარვე ვგრძნობ რა სასტიკი იქნება ჩემი ხვალინდელი განაჩენი. მთავარი ისაა, რომ არავითარი ღლაბუცი არ იყოს, ჩემს წარსულს ახლოს არ ვიკარებ. სიყრმე, მოწიფულობა, გასული წელიც კი, ყოველივე ეს მუდამ წარსული ამბავია, ახალი კი აი, ამ წუთს აცხადებს თავის არსებობას, მაგრამ ვერასოდეს ფეხს ვერ მოიკიდებს და მხოლოდ მაშინ დადგება, როდესაც ვირი ხეზე გავა. ჩემი ცხოვრების პირველი წლები განსაკუთრებით გულდასმით წავშალე: როდესაც ამ წიგნის წერას შევუდექი, ბევრი დროის დახარჯვა მომიხდა წაშლილის აღსადგენად. ოცდაათი წლის რომ ვიყავი, მეგობრებს უკვირდათ: „გეგონება, მშობლები არც გყოლიათ და ბავშვობაც არ გამოგივლიათ“. მე იმდენად ბრიყვი ვიყავი, რომ კიდევაც თავი მომწონდა. მაინც მიყვარს და პატივს ვცემ ზოგიერთი ადამიანის და განსაკუთრებით ქალების მყარ და თავმდაბალ ერთგულებას გემოვნების, სურვილების, ძველი ჩანაფიქრებისა და გარდასულ ლხენისადმი და თაყვანს ვცემ მათ მისწრაფებას დარჩნენ უცვლელნი გარემოს ცვალებადობაში, შეინარჩუნონ წარსულის მოგონებანი და სამარეში თან წაიღონ თავისი პირველი თოჯინა, სიყრმის კბილი, პირველი სიყვარული. ვიცნობდი კაცებს, რომლებიც სიბერის ჟამს ცხოვრობდნენ ხნიერ ქალთან, მხოლოდ იმიტომ, რომ სურდათ იგი ახალგაზრდობაში, სხვები გარდაცვლილთა ჯვარს ინახავდნენ გულში და ცემით რომ მოგეკლათ, არ გამოტყდებოდნენ ოცი წლის წინათ ჩადენილ და თანაც მისატევებელ ცოდვაში; მე გულღვარძლიანი არ ვარ და ყველაფერს დაუზარებლად ვაღიარებ, დაჯილდოებული ვარ თვითკრიტიკის გრძნობით, ოღონდ იმ პირობით თუ მას ძალათი თავს არ მახვევენ. რაში მესაქმება, რომ ვიღაცამ 1936 წელს, 1945 წელს, უსიამოვნება მიაყენა ადამიანს, რომელიც ჩემ სახელს ატარებს? მის მიერ განცდილ შეურაცხყოფას ზარალს მივაკუთვნებ: იმ სულელმა ისიც კი ვერ შეძლო, რომ პატივი ეცათ მისთვის. ძველი მეგობარი მხვდება; მეუბნება რომ გამწარებულია: ჩვიდმეტი წელია რაც ნაწყენი ყოფილა ჩემზე, რადგან ერთხელ, კაცმა არ იცის როგორ მოხდა, ყურადღება არ გამომიჩენია მისდამი. ბუნდოვნად მაგონდება, რომ თავს ვიცავდი, შეტევაზე გადავდიოდი, ვუსაყვედურებდი მეტისმეტ ფხუკიანობას, დევნის მანიას, მოკლედ, იმ ამბის საკუთარი ვერსია მქონდა: მით უფრო მეტი ხალისით ვღებულობ ახლა მის ვარიანტს; სავსებით ვეთანხმები მას და ყველაფერში ჩემ თავს ვადანაშაულებ; თავი მეჭირა, როგორც პატივმოყვარე და ეგოისტ ადამიანს; უგულო ვარ; მხიარული ხოცვა-ჟლეტაა გამართული: ვტკბები იმით, რომ ჩემთვის ყველაფერი ცხადია: შეცდომების ასე ადვილად ცნობა მხოლოდ იმას ადასტურებს, რომ აღარასოდეს გავიმეორებ. დამიჯერეთ? ჩემი კეთილსინდისიერება, გულახდილი აღიარება ბრალისა, მხოლოდ აღიზიანებს მომჩივანს. იგი ამბობს, რომ მიხვდა, რა კაციც ვარ, რომ მე მას აბუჩად ვიგდებ, ვაწყენინე სწორედ მე, ცოცხალმა, ახლანდელმა, წარსულმა, ისეთივემ, ყოველთვის რომ მიცნობდა; და მე კი ვუტოვებ მას ჩემს უძრავ მიწიერ ნეშტს, რათა განვიცადო სიამოვნება და თავი ვიგრძნო ახლად დაბადებულ ბავშვად. ბოლოს, მეც ვუბრაზდები ამ ფეთიანს, მკვდრები რომ ამოჰყავს საფლავიდან. პირიქით, რაიმე შემთხვევას რომ გამახსენებენ, როდესაც, მათი თქმით, ცუდად არ გამოვიყურებოდი, მე ხელის ერთი აქნევით ვიშორებ ამ მოგონებას; თავმდაბლად მივაჩნივარ, მაგრამ, პირიქით: მე მგონია, რომ ახლა უკეთესად მოვიქცეოდი, ხოლო ხვალ, კიდევ უკეთესად. მომწიფებულ მწერლებს, ჩვეულებრივ, არ მოსწონთ, როდესაც გადაჭარბებული გულმოდგინებით უქებენ მათ პირველ ნაწარმოებს: მაგრამ დარწმუნებული ვარ, რომ ასეთი შექება ყველაზე ნაკლებად მე მსიამოვნებს. ჩემი საუკეთესო წიგნი ისაა, რომელსაც ახლა ვწერ, შემდეგ ის, რომელიც ახლა გამოვაქვეყნე, მაგრამ მის მიმართ ზიზღი უჩუმრად უკვე მწიფდება ჩემშივე და მალე იფეთქებს. დღეს კრიტიკოსებმა ეს წიგნი ცუდად რომ ჩათვალონ, შეიძლება გული მატკინონ, მაგრამ ექვს თვეში მეც დაახლოებით მათი აზრისა ვიქნები, მხოლოდ ერთი პირობით: რაგინდ უბადრუკად და უმნიშვნელოდაც არ ჩასთვლიან ისინი ამ თხზულებას, მინდა რომ ჩემ მიერ ადრე შექმნილზე უფრო მაღლა დააყენონ; შემოქმედება, ოღონდ დაცულ იქნეს ქრონოლოგიური იერარქია, რადგან მხოლოდ იგი მრჩება საწინდრად იმისა, რომ ხვალ უკეთესს დავწერ, ზეგ კიდევ უკეთესს და ბოლოს შედევრსაც შევქმნი.
რასაკვირველია, თავს არ ვიტყუებ: მშვენივრად ვიცი, რომ ჩვენ ვმეორდებით და თუმცა ეს ცოდნა, რომელიც გაცილებით უფრო გვიან შევიძინე, ძირს უთხრის ჩემს ძველ წარმოდგენას, მაგრამ სრულიად მოსპობა მისი არ შეუძლია. არსებობს რამდენიმე მკაცრი მოწმე ჩემი ცხოვრებისა, ისინი არაფერს მაპატიებენ. ისინი ხშირად გამომიჭერენ ხოლმე იმაში, რომ მე უკვე ერთხელ გაკვალულ გზას მივყვები; მეუბნებიან ამას, მჯერა მათი, მაგრამ უეცრად, უკანასკნელ წამს, ისევ ჩემ თავს ვუმადლი. გუშინ ბრმა ვიყავი; ჩემი დღევანდელი წინსვლა ისაა, რომ გავიგე - წინ გამოვდივარ ბრალდების მოწმედ. მაგალითად, შევამჩნევ ხოლმე, რომ ორი წლის წინათ დაწერილი გვერდი შეიძლება ახლა გამომადგეს. ვეძებ და ვერ ვპოულობ. ასე სჯობია კიდევაც, რადგან სიზარმაცით კინაღამ რაღაც ძველმანი არ ჩავაკვეხე ახალ თხზულებაში: მე ხომ დღეს გაცილებით უკეთესად ვწერ და ამასაც ხელახლა დავწერ. როდესაც სამუშაოს ვამთავრებ, შემთხვევით ხელთ მხვდება დაკარგული ფურცელი. განცვიფრებული ვარ: რამდენიმე მძიმეა სხვანაირად დასმული, თორემ დანარჩენში, იგივე აზრი სრულიად იმავე სიტყვებით გამომითქვამს. ვყოყმანობ, მერე კალათში ვაგდებ ამ მოძველებულ დოკუმენტს და ახალ ვერსიას ვინარჩუნებ. ძველს სჯობია, თუმცა არ ვიცი რითი.
ერთი სიტყვით, შეძლებისდაგვარად საქმეს ვაგვარებ; ფხიზლად ვარ, მაგრამ თავს ვიტყუებ, რომ ახლაც, როდესაც სიბერემ უკვე ხელი დამრია, ვიგრძნო მთამსვლელის ჭაბუკური თავდავიწყება.
© ჟან-პოლ სარტრი / სიტყვები
ღმერთი ორგვარად ავლენს თავს: ობიექტსა და სუბიექტში, ბუნებასა და სულში, სილამაზე კი არის იდეის გამოშუქება მატერიის მეოხებით. ჭეშმარიტად მშვენიერი მხოლოდ სულია და ის, რაც სულის თანაზიარია, ამიტომაც, ბუნების სილამაზე მხოლოდ სულისთვის დამახასიათებელი სილამაზის ანარეკლია; მშვენიერს მხოლოდ სულისმიერი შინაარსი აქვს.
მაგრამ სულიერი მხოლოდ გრძნობადი ფორმით უნდა გამოვლინდეს. სულის გრძნობადი გამოვლენა კი მხოლოდ ხილვადობაა (Schein) და სწორედ ეს ხილვადობა არის მშვენიერების ერთადერთი ნამდვილი ფორმა.
ამგვარად, ხელოვნება არის იდეის ამ ხილვადობის განხორციელება და საშუალება, რელიგიასა და ფილოსოფიასთან ერთად, გონზე მოყვანისა და ადამიანთა უღრმესი ამოცანების და სულის უზენაესი ჭეშმარიტებების გასაცნობიერებლად.
ჭეშმარიტება და სილამაზე, ჰეგელის აზრით, ერთი და იგივეა. განსხვავება მხოლოდ ისაა, რომ ჭეშმარიტება თვით იდეაა, როგორც იგი არსებობს თავის თავში და როგორიც შესაძლებელია, იდეა კი, რომელიც გარეგნულად ვლინდება, ცნობიერებისთვის ხდება არა მარტო ჭეშმარიტი, არამედ მშვენიერიც. მშვენიერი კი სწორედ გამოვლენაა იდეისა.
© ლევ ტოლსტოი / რა არის ხეკლოვნება?
წიგნი 'რა არის ხელოვნება?' შეგიძლიათ შეიძინოთ ჩვენთან.
==
გავხდი მოღალატე და მოღალატედ დავრჩი.
მთელს ჩემს არსებას ამაოდ ვახმარ ყოველ ჩემს წამოწყებას, დაუზოგავად თავს ვწირავ შრომას, რისხვას, მეგობრობას, მაგრამ, ერთი წუთის შემდეგ გადავუდგები; ეს ვიცი, ეს მსურს და ღალატის წინათგრძნობის ლხენით ავსებული, თავს გავცემ ხოლმე შიგ შუა გატაცების დროს.
საერთოდ კი, სხვაზე ნაკლებად არ ვარ სიტყვის პატრონი; სიყვარულსა და ყოფაქცევაში მუდმივი ვარ, მაგრამ ემოციებს ვღალატობ: ერთხანს რომელიმე ძეგლი, სურათი ან პეიზაჟი უმშვენიერესად მეჩვენებოდა, მხოლოდ იმიტომ ყველაზე ბოლოს რომ მქონდა ნანახი: მეგობრებს აბრაზებდა ჩემი ცინიზმი ან უბრალოდ ფუქსავატობა იმ შემთხვევაში, როდესაც მინდოდა დამერწმუნებინა საკუთარი თავი, რომ აღარაფრად მიმაჩნდა რაიმე მოგონება, რომელიც მათთვის კვლავინდებურად ძვირფასი იყო. ჩემი თავი მაინც და მაინც დიდად არ მიყვარდა და ამიტომ წინ გავურბოდი. შედეგები: კიდევ უფრო ნაკლებად მიყვარს, ულმობელი წინსვლა გამუდმებით ფასს მიკარგავს ჩემივე თვალში: გუშინ ცუდად მოვიქეცი.
ვინაიდან ეს გუშინ იყო, ხოლო დღეს წინასწარვე ვგრძნობ რა სასტიკი იქნება ჩემი ხვალინდელი განაჩენი. მთავარი ისაა, რომ არავითარი ღლაბუცი არ იყოს, ჩემს წარსულს ახლოს არ ვიკარებ. სიყრმე, მოწიფულობა, გასული წელიც კი, ყოველივე ეს მუდამ წარსული ამბავია, ახალი კი აი, ამ წუთს აცხადებს თავის არსებობას, მაგრამ ვერასოდეს ფეხს ვერ მოიკიდებს და მხოლოდ მაშინ დადგება, როდესაც ვირი ხეზე გავა. ჩემი ცხოვრების პირველი წლები განსაკუთრებით გულდასმით წავშალე: როდესაც ამ წიგნის წერას შევუდექი, ბევრი დროის დახარჯვა მომიხდა წაშლილის აღსადგენად. ოცდაათი წლის რომ ვიყავი, მეგობრებს უკვირდათ: „გეგონება, მშობლები არც გყოლიათ და ბავშვობაც არ გამოგივლიათ“. მე იმდენად ბრიყვი ვიყავი, რომ კიდევაც თავი მომწონდა. მაინც მიყვარს და პატივს ვცემ ზოგიერთი ადამიანის და განსაკუთრებით ქალების მყარ და თავმდაბალ ერთგულებას გემოვნების, სურვილების, ძველი ჩანაფიქრებისა და გარდასულ ლხენისადმი და თაყვანს ვცემ მათ მისწრაფებას დარჩნენ უცვლელნი გარემოს ცვალებადობაში, შეინარჩუნონ წარსულის მოგონებანი და სამარეში თან წაიღონ თავისი პირველი თოჯინა, სიყრმის კბილი, პირველი სიყვარული. ვიცნობდი კაცებს, რომლებიც სიბერის ჟამს ცხოვრობდნენ ხნიერ ქალთან, მხოლოდ იმიტომ, რომ სურდათ იგი ახალგაზრდობაში, სხვები გარდაცვლილთა ჯვარს ინახავდნენ გულში და ცემით რომ მოგეკლათ, არ გამოტყდებოდნენ ოცი წლის წინათ ჩადენილ და თანაც მისატევებელ ცოდვაში; მე გულღვარძლიანი არ ვარ და ყველაფერს დაუზარებლად ვაღიარებ, დაჯილდოებული ვარ თვითკრიტიკის გრძნობით, ოღონდ იმ პირობით თუ მას ძალათი თავს არ მახვევენ. რაში მესაქმება, რომ ვიღაცამ 1936 წელს, 1945 წელს, უსიამოვნება მიაყენა ადამიანს, რომელიც ჩემ სახელს ატარებს? მის მიერ განცდილ შეურაცხყოფას ზარალს მივაკუთვნებ: იმ სულელმა ისიც კი ვერ შეძლო, რომ პატივი ეცათ მისთვის. ძველი მეგობარი მხვდება; მეუბნება რომ გამწარებულია: ჩვიდმეტი წელია რაც ნაწყენი ყოფილა ჩემზე, რადგან ერთხელ, კაცმა არ იცის როგორ მოხდა, ყურადღება არ გამომიჩენია მისდამი. ბუნდოვნად მაგონდება, რომ თავს ვიცავდი, შეტევაზე გადავდიოდი, ვუსაყვედურებდი მეტისმეტ ფხუკიანობას, დევნის მანიას, მოკლედ, იმ ამბის საკუთარი ვერსია მქონდა: მით უფრო მეტი ხალისით ვღებულობ ახლა მის ვარიანტს; სავსებით ვეთანხმები მას და ყველაფერში ჩემ თავს ვადანაშაულებ; თავი მეჭირა, როგორც პატივმოყვარე და ეგოისტ ადამიანს; უგულო ვარ; მხიარული ხოცვა-ჟლეტაა გამართული: ვტკბები იმით, რომ ჩემთვის ყველაფერი ცხადია: შეცდომების ასე ადვილად ცნობა მხოლოდ იმას ადასტურებს, რომ აღარასოდეს გავიმეორებ. დამიჯერეთ? ჩემი კეთილსინდისიერება, გულახდილი აღიარება ბრალისა, მხოლოდ აღიზიანებს მომჩივანს. იგი ამბობს, რომ მიხვდა, რა კაციც ვარ, რომ მე მას აბუჩად ვიგდებ, ვაწყენინე სწორედ მე, ცოცხალმა, ახლანდელმა, წარსულმა, ისეთივემ, ყოველთვის რომ მიცნობდა; და მე კი ვუტოვებ მას ჩემს უძრავ მიწიერ ნეშტს, რათა განვიცადო სიამოვნება და თავი ვიგრძნო ახლად დაბადებულ ბავშვად. ბოლოს, მეც ვუბრაზდები ამ ფეთიანს, მკვდრები რომ ამოჰყავს საფლავიდან. პირიქით, რაიმე შემთხვევას რომ გამახსენებენ, როდესაც, მათი თქმით, ცუდად არ გამოვიყურებოდი, მე ხელის ერთი აქნევით ვიშორებ ამ მოგონებას; თავმდაბლად მივაჩნივარ, მაგრამ, პირიქით: მე მგონია, რომ ახლა უკეთესად მოვიქცეოდი, ხოლო ხვალ, კიდევ უკეთესად. მომწიფებულ მწერლებს, ჩვეულებრივ, არ მოსწონთ, როდესაც გადაჭარბებული გულმოდგინებით უქებენ მათ პირველ ნაწარმოებს: მაგრამ დარწმუნებული ვარ, რომ ასეთი შექება ყველაზე ნაკლებად მე მსიამოვნებს. ჩემი საუკეთესო წიგნი ისაა, რომელსაც ახლა ვწერ, შემდეგ ის, რომელიც ახლა გამოვაქვეყნე, მაგრამ მის მიმართ ზიზღი უჩუმრად უკვე მწიფდება ჩემშივე და მალე იფეთქებს. დღეს კრიტიკოსებმა ეს წიგნი ცუდად რომ ჩათვალონ, შეიძლება გული მატკინონ, მაგრამ ექვს თვეში მეც დაახლოებით მათი აზრისა ვიქნები, მხოლოდ ერთი პირობით: რაგინდ უბადრუკად და უმნიშვნელოდაც არ ჩასთვლიან ისინი ამ თხზულებას, მინდა რომ ჩემ მიერ ადრე შექმნილზე უფრო მაღლა დააყენონ; შემოქმედება, ოღონდ დაცულ იქნეს ქრონოლოგიური იერარქია, რადგან მხოლოდ იგი მრჩება საწინდრად იმისა, რომ ხვალ უკეთესს დავწერ, ზეგ კიდევ უკეთესს და ბოლოს შედევრსაც შევქმნი.
რასაკვირველია, თავს არ ვიტყუებ: მშვენივრად ვიცი, რომ ჩვენ ვმეორდებით და თუმცა ეს ცოდნა, რომელიც გაცილებით უფრო გვიან შევიძინე, ძირს უთხრის ჩემს ძველ წარმოდგენას, მაგრამ სრულიად მოსპობა მისი არ შეუძლია. არსებობს რამდენიმე მკაცრი მოწმე ჩემი ცხოვრებისა, ისინი არაფერს მაპატიებენ. ისინი ხშირად გამომიჭერენ ხოლმე იმაში, რომ მე უკვე ერთხელ გაკვალულ გზას მივყვები; მეუბნებიან ამას, მჯერა მათი, მაგრამ უეცრად, უკანასკნელ წამს, ისევ ჩემ თავს ვუმადლი. გუშინ ბრმა ვიყავი; ჩემი დღევანდელი წინსვლა ისაა, რომ გავიგე - წინ გამოვდივარ ბრალდების მოწმედ. მაგალითად, შევამჩნევ ხოლმე, რომ ორი წლის წინათ დაწერილი გვერდი შეიძლება ახლა გამომადგეს. ვეძებ და ვერ ვპოულობ. ასე სჯობია კიდევაც, რადგან სიზარმაცით კინაღამ რაღაც ძველმანი არ ჩავაკვეხე ახალ თხზულებაში: მე ხომ დღეს გაცილებით უკეთესად ვწერ და ამასაც ხელახლა დავწერ. როდესაც სამუშაოს ვამთავრებ, შემთხვევით ხელთ მხვდება დაკარგული ფურცელი. განცვიფრებული ვარ: რამდენიმე მძიმეა სხვანაირად დასმული, თორემ დანარჩენში, იგივე აზრი სრულიად იმავე სიტყვებით გამომითქვამს. ვყოყმანობ, მერე კალათში ვაგდებ ამ მოძველებულ დოკუმენტს და ახალ ვერსიას ვინარჩუნებ. ძველს სჯობია, თუმცა არ ვიცი რითი.
ერთი სიტყვით, შეძლებისდაგვარად საქმეს ვაგვარებ; ფხიზლად ვარ, მაგრამ თავს ვიტყუებ, რომ ახლაც, როდესაც სიბერემ უკვე ხელი დამრია, ვიგრძნო მთამსვლელის ჭაბუკური თავდავიწყება.
© ჟან-პოლ სარტრი / სიტყვები
"У меня один вопрос к верующим: мотивация бога?
"Неисповедимость" и пр. не ответ.
Нет ответа на этот вопрос - вы ничего не знаете о боге."
You can consume an Apple raw and gain all the benefits
Or you can consume the processed apple pie and gain diabetes and disease
Aka
You can discern the original spiritual science and metaphysics spoken in right brain metaphors and allegories to rise in trust
Or u can consume the processed literal (Mis)interpretations of the spirit sciences known as the cult of religion and stay in fear "R. L.
=
თუკი სიყვარულს, ეგზისტენციის დუალურ მოდუსს, რომელსაც რეალურად შესწევს უნარი, შეცვალოს უგულვებელმყოფელი და თვითნებური დამოკიდებულება, შეუძლია ეგზისტენციას სამშობლო და მარადიულობა შესთავაზოს, მაშინ სიჯიუტით წარმოქმნილი ამბიციურობა, ამბიციური „ცონდა-იმისა-რაც-უმჯობესია
ნაცვლად ავთენტური დამოკიდებულებისა „მე-შენ“, ნაცვლად ერთის-ყოფნისა-მეორესთან, ნაცვლად ნავსაყუდლის მოპოვებისა სიყვარულის მარად წამში, ჩვენ ვპოულობთ Mitwelt-ს, რომელიც სხვებთან მარტივი გაერთიანებისგან შედგება, კერძოდ, სისუსტეთა გამუდმებული გამოყენებით, დომინირებისა და სხვათა მართვის მდგრადი სწრაფვით.
„სხვათა“ სისუტეებისა და ნაკლოვანებების აღმოჩენა Mitwelt-ის სფეროდან, იმ Mitwelt-ისკენ ოპოზიციური დამოკიდებულებით მიიმართება, რომელთანაც ეს ეგზისტენცია ყველაზე ახლოსაა ამ შემთხვევაში - ოჯახისკენ.
ოჯახის ნაკლი - მისი კეთილდღეობა ზოგადი დაკნინებისა და „მასების“ ტანჯვის ფონზე.
გარდა ამისა, ჩვენ ვხვდებით ისეთ თვისებასაც, როგორიცაა „კაცობრიობის საყოველთაო სიყვარული“. თუმცა ფორმები, რომლებსაც ეს თვისება იძენს, იმ ფაქტს ავლენს, რომ კაცობრიობის ასეთი სიყვარული, როგორც ეს ხშირად ხდება, არ არის შობილი წმინდა სიყვარულით და ვერ ნახულობს კულმინაციას წმინდა წყლის მოწყალებაში, არამედ პატივმოყვარეობითაა წაქეზებული და ემსახურება ამბიციურ სურვილს „საუკუნოდ დაამკვიდრო საკუთარი სახელი“.
მაგრამ მოდით სრულად ნუ ჩამოვწერთ მრავალ „სხვათა“ მადლიერებას, რომლებიც ელენისგან ყურადღებასა და ზრუნვას იღებდნენ, ისევე, როგორც მის საკუთარ რეალურ ტანჯვას „სოციალური უსამართლობისგან“. ასეთი რამ შეუძლებელი იქნებოდა ჭეშმარიტი სიყვარულის ჩანასახის გარეშე. ის ფაქტი, რომ ეს ჩანასახი ღრმად, ჩრდილში იმყოფება და, სავარაუდოდ, გამოდევნილია, ამ ეგზისტენციის ტანჯვის ერთ-ერთ მთავარ წყაროს წარმოადგენს. სამშობლოსა და მარადიულობის (სიყვარულის აზრით) ამ (არარეალიზებული) მგზნებარე წყურვილის გარეშე, სამყაროს-მიღმა-მყოფობის იდუმალი ცოდნის გარეშე ეს ეგზისტენცია არ გაიტანჯებოდა საკუთარი სიცარიელისა და სიღატაკისგან იმ ხარისხით, რომლითაც ის მართლაც იტანჯებოდა: ეს არსებობა ჯოჯოხეთად არ იქცეოდა. მისთვის, ვინც სრულად მოისაკლისებს სიყვარულის უნარს, არსებობა შესაძლოა ტვირთად იქცეს, მაგრამ არა ჯოჯოხეთად.
© ლუდვიგ ბინსვანგერი / ეგზისტენციალური ანალიზი
====
როდესაც სიტყვებში სამყარო აღმოვაჩინე, დიდხანს თვით სიტყვები მიმაჩნდა სამყაროდ.
არსებობა სადღაც, სიტყვების უსასრულო ცხრილებში მოპოვებულ, უტყუარი დასახელების ფლობას აღნიშნავდა, წერა კი ამ ცხრილებში ახალ არსებათა გამოკვეთას ან – და ეს იყო ჩემი ყველაზე აჩემებული ილუზია - წინადადებათა ხიფათში საგნების ცოცხლად გამომწყვდევას ნიშნავდა.
თუკი სიტყვებს მოხერხებულად გამოვიყენებ, ობიექტი გაებმება პირობით ნიშნებში – ასოებში და მე მას ჩავიჭერ.
ლუქსემბურგის ბაღში ვარ და ჭადრის ბრწყინვალე ხატება მხიბლავს. მე კი არ ვათვალიერებ, მშვიდად ველი ზეშთაგონებას. წუთიც და ნამდვილი, შეფოთლილი ჭადარი წარმომიდგებოდა ხოლმე ზედსართავის ანდა, ხანდახან, მთლიანი წინადადების სახით. ასე გავამდიდრე სამყარო მთრთოლვარე ფოთლებით. ეს ჩემი მონაპოვარი ქაღალდზე არასოდეს გადამიტანია. მეგონა, გროვდებოდა ჩემს მეხსიერებაში. სინამდვლეში კი, მავიწყდებოდა, მაგრამ იგი ჩემს მომავალ როლს მაგრძნობინებდა წინასწარ; მე სახელდება მხვდა წილად.
მრავალი საუკუნის განმავლობაში ორიაკის თეთრი, გაურკვეველი ხროვები ელოდნენ ზუსტ კონტურებსა და აზრს; მე მათ ჭეშმარიტ ძეგლებად ვაქცევ. ტერორისტი ვიყავი და მხოლოდ მათი არსის სრულყოფას ვაპირებდი: სიტყვების საშუალებით დავამკვიდრებ-მეთქი მათ ამქვეყნად. რიტორი ვიყავი და სიტყვების გარდა არაფერი მიყვარდა: სიტყვების ტაძრები უნდა ამეგო სიტყვა 'ცის' ლაჟვარდი თვალით გაბრწყინებული.
© ჟან-პოლ სარტრი / სიტყვები
"Неисповедимость" и пр. не ответ.
Нет ответа на этот вопрос - вы ничего не знаете о боге."
You can consume an Apple raw and gain all the benefits
Or you can consume the processed apple pie and gain diabetes and disease
Aka
You can discern the original spiritual science and metaphysics spoken in right brain metaphors and allegories to rise in trust
Or u can consume the processed literal (Mis)interpretations of the spirit sciences known as the cult of religion and stay in fear "R. L.
=
თუკი სიყვარულს, ეგზისტენციის დუალურ მოდუსს, რომელსაც რეალურად შესწევს უნარი, შეცვალოს უგულვებელმყოფელი და თვითნებური დამოკიდებულება, შეუძლია ეგზისტენციას სამშობლო და მარადიულობა შესთავაზოს, მაშინ სიჯიუტით წარმოქმნილი ამბიციურობა, ამბიციური „ცონდა-იმისა-რაც-უმჯობესია
ნაცვლად ავთენტური დამოკიდებულებისა „მე-შენ“, ნაცვლად ერთის-ყოფნისა-მეორესთან, ნაცვლად ნავსაყუდლის მოპოვებისა სიყვარულის მარად წამში, ჩვენ ვპოულობთ Mitwelt-ს, რომელიც სხვებთან მარტივი გაერთიანებისგან შედგება, კერძოდ, სისუსტეთა გამუდმებული გამოყენებით, დომინირებისა და სხვათა მართვის მდგრადი სწრაფვით.
„სხვათა“ სისუტეებისა და ნაკლოვანებების აღმოჩენა Mitwelt-ის სფეროდან, იმ Mitwelt-ისკენ ოპოზიციური დამოკიდებულებით მიიმართება, რომელთანაც ეს ეგზისტენცია ყველაზე ახლოსაა ამ შემთხვევაში - ოჯახისკენ.
ოჯახის ნაკლი - მისი კეთილდღეობა ზოგადი დაკნინებისა და „მასების“ ტანჯვის ფონზე.
გარდა ამისა, ჩვენ ვხვდებით ისეთ თვისებასაც, როგორიცაა „კაცობრიობის საყოველთაო სიყვარული“. თუმცა ფორმები, რომლებსაც ეს თვისება იძენს, იმ ფაქტს ავლენს, რომ კაცობრიობის ასეთი სიყვარული, როგორც ეს ხშირად ხდება, არ არის შობილი წმინდა სიყვარულით და ვერ ნახულობს კულმინაციას წმინდა წყლის მოწყალებაში, არამედ პატივმოყვარეობითაა წაქეზებული და ემსახურება ამბიციურ სურვილს „საუკუნოდ დაამკვიდრო საკუთარი სახელი“.
მაგრამ მოდით სრულად ნუ ჩამოვწერთ მრავალ „სხვათა“ მადლიერებას, რომლებიც ელენისგან ყურადღებასა და ზრუნვას იღებდნენ, ისევე, როგორც მის საკუთარ რეალურ ტანჯვას „სოციალური უსამართლობისგან“. ასეთი რამ შეუძლებელი იქნებოდა ჭეშმარიტი სიყვარულის ჩანასახის გარეშე. ის ფაქტი, რომ ეს ჩანასახი ღრმად, ჩრდილში იმყოფება და, სავარაუდოდ, გამოდევნილია, ამ ეგზისტენციის ტანჯვის ერთ-ერთ მთავარ წყაროს წარმოადგენს. სამშობლოსა და მარადიულობის (სიყვარულის აზრით) ამ (არარეალიზებული) მგზნებარე წყურვილის გარეშე, სამყაროს-მიღმა-მყოფობის იდუმალი ცოდნის გარეშე ეს ეგზისტენცია არ გაიტანჯებოდა საკუთარი სიცარიელისა და სიღატაკისგან იმ ხარისხით, რომლითაც ის მართლაც იტანჯებოდა: ეს არსებობა ჯოჯოხეთად არ იქცეოდა. მისთვის, ვინც სრულად მოისაკლისებს სიყვარულის უნარს, არსებობა შესაძლოა ტვირთად იქცეს, მაგრამ არა ჯოჯოხეთად.
© ლუდვიგ ბინსვანგერი / ეგზისტენციალური ანალიზი
====
როდესაც სიტყვებში სამყარო აღმოვაჩინე, დიდხანს თვით სიტყვები მიმაჩნდა სამყაროდ.
არსებობა სადღაც, სიტყვების უსასრულო ცხრილებში მოპოვებულ, უტყუარი დასახელების ფლობას აღნიშნავდა, წერა კი ამ ცხრილებში ახალ არსებათა გამოკვეთას ან – და ეს იყო ჩემი ყველაზე აჩემებული ილუზია - წინადადებათა ხიფათში საგნების ცოცხლად გამომწყვდევას ნიშნავდა.
თუკი სიტყვებს მოხერხებულად გამოვიყენებ, ობიექტი გაებმება პირობით ნიშნებში – ასოებში და მე მას ჩავიჭერ.
ლუქსემბურგის ბაღში ვარ და ჭადრის ბრწყინვალე ხატება მხიბლავს. მე კი არ ვათვალიერებ, მშვიდად ველი ზეშთაგონებას. წუთიც და ნამდვილი, შეფოთლილი ჭადარი წარმომიდგებოდა ხოლმე ზედსართავის ანდა, ხანდახან, მთლიანი წინადადების სახით. ასე გავამდიდრე სამყარო მთრთოლვარე ფოთლებით. ეს ჩემი მონაპოვარი ქაღალდზე არასოდეს გადამიტანია. მეგონა, გროვდებოდა ჩემს მეხსიერებაში. სინამდვლეში კი, მავიწყდებოდა, მაგრამ იგი ჩემს მომავალ როლს მაგრძნობინებდა წინასწარ; მე სახელდება მხვდა წილად.
მრავალი საუკუნის განმავლობაში ორიაკის თეთრი, გაურკვეველი ხროვები ელოდნენ ზუსტ კონტურებსა და აზრს; მე მათ ჭეშმარიტ ძეგლებად ვაქცევ. ტერორისტი ვიყავი და მხოლოდ მათი არსის სრულყოფას ვაპირებდი: სიტყვების საშუალებით დავამკვიდრებ-მეთქი მათ ამქვეყნად. რიტორი ვიყავი და სიტყვების გარდა არაფერი მიყვარდა: სიტყვების ტაძრები უნდა ამეგო სიტყვა 'ცის' ლაჟვარდი თვალით გაბრწყინებული.
© ჟან-პოლ სარტრი / სიტყვები
თუ შენი ხელი მიჭირავს ხელში
ყველგან სახლში მგონია თავი.
ნაზი ხის ჩრდილში თუ ღია ცის ქვეშ
ყველა ჭერქვეშ და ცეცხლის პირასაც
სულ უკაცრიელ ქუჩაში და თაკარა მზეზ
’ბრბოს მიუწვდომელ მღვრიე თვალებში
ბრძენთა გვერდით და გიჟთა გვერდითაც
სახლში ვართ სახლში ბავშვებთან და მოხუცებთანაც
და სიყვარულის საიდუმლო მხოლოდ ეს არის.
ჩვენ ვართ საბუთი უტყუარი
რომ შეყვარებულთ ყველგან სახლში ჰგონიათ თავი.
პოლ ელუარი
მთარგმნელი: ლანა ღოღობერიძე
====
სიყვარულის მეტაფიზიკა - ფორმები : გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვა
სიყვარული გაცნობიერებული, ან გაუცნობიერებელი სექსუალური ლტოლვაა, მაგრამ ჩვენდა სასიხარულოდ სიყვარულის სხვა, რაციონალური ფორმაც გვხვდება ბუნებაში.
გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვა, აბსოლუტური ესთეტიკის მბრძანებლობა - დონ ჟუანის ფენომენი . ქალის, ან კაცის სილამაზის აღქმაში, როცა საპირისპირი სქესის გონია ჩართული, დანიშნულებას იძენს სექსუალობა, შესაბმისად სექსუალური ლტოლვაც, რაც ან დაფარულია, ან დაუფარავი - ან ცნობიერია, ან ქვეცნობიერი. სექსუალური ლტოლვის გაჩენისთვის საჭირია სპირისპირი სქესის "გამღიზიანებელი"/
გემოვნების ჩამოყალიბება, რასაც საპირისპირო სქესის მოწონებისას არანაირი ობიექტური საფუძველი არ აქვს, გარდა ერთისა * , გამოწვეულია გარემოსგან და იმისგან, თუ კონკრეულ დროში რა უფრო საჭიროა - მაგალითად ადრე, თუ კაცის მსკულინარულობა ხიბლს იწვევდა ქალში, ახლა მეტად მოწონებადია დახვეწილობა და გონიერება, რაც თავისთავად იქიდან არის გამოწვეული, რომ ქალის, როგორც სუსტი სქესის "იმიჯი" შეიცვალა და გარდა იმისა, რომ მას აღარ სჭირდება სხვა მამრებისაგან დაცვა, ამასთანავე მასში გაიღვიძა საუკუნეების დაგროვილმა პროტესტმა და მეტად ფემინური კაცის ხატი გახდა მის გონში მოწონებადი, თუმცა ეს განზოგადებაა და დიფერენცუალურ ჭრილში განხილვა, ალბათ, მეტად სწორი იქნებოდა, ვიდრე ჩემი ეს თეზისი, თუმცა ეს მხოლოდ აზრის თვალნათლივ დასანახდ მოყვანილი მაგალითი იყო და არა გადამოწმებული სისწორე.
ქალ-ვაჟური სილამაზის ობიექტური ფორმაა ჯანმრთელობა. ნებისმიერი ადამიანი, რომელიც ჯანმრთელია, ის იმდენად ლამაზია, რამდენადაც ცნობიერში გამჯდარი ფიქციის ანარეკლი - ლამაზი, რომელიც დრომ დააპროექტა. გამხდარი ფორმები ქალებში სილამაზედ ითვლება, რამდენადაც კაცებში ნავარჯიშები სხეული, ეს ერთ-ერთი ობიექტური ფორმაა სილამაზის. ვგონებ, პლატონი, როცა "ტიმეოსში" სულიერ და ფიზიკურ სილამაზეზე წერს, გაცნობიერებული აქვს ეს ობიექტური ფორმა გარეგნული ლამზის და სწორედ აქიდან მოდის მისი ქება დიდება ჯანმრთელი სიცოცხლის.
გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვაა, როცა საპირისპირო სქესის "ლამაზი", ვინც ჩვენ გონში მისი დანახვისთანავე აღაგზნებს შეყვარების - ლტოლვის სიყვარულად გასაღების სურვილს და ცნობიერში შექმნილ ლამაზის ხატში ზუსტად ჯდება, პირდაპირ კავშირშია სექსუალურ ლტოლვასთან, როგორც უკვე ვთქვით. ასეთი ლტოლვა ნაკლებად საშიშია, ვიდრე გაუცნობიერებელი სექსუალური ლტოლვა, რაც რომანტიზირებულია და ცუდი შედეგის მომტანი, თუ არ გამჟღავნდა ცნობიერში,ან არ მიეცა კმაყოფილებას, უშუალოდ სექსუალურ აქტში, რაც აპრიორულ რომანტიზმს გაარღვევს და ემპირიულ ცხოველურობას მოჰფენს ნათელს.
გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვა,შესაძლოა გამოწვეული იყოს, როგორც აქამდე ითქვა ტენდენციური ლამაზის ხატისგანაც და აგრეთვე რელატივისტური აღმქმელისგანაც.
ლტოლვა, რომელიც იბადება ადამინში, ვინც "ობიექტურ" ლამაზს მისდევს, მისი სტანდარტებითა და ნორმებით, საბოლოოდ ან წყვილის სამუდამო, ან დროებითი ოფიციალური შეერთებით მთავრდება, ან მხოლიდ სექსუალური ლტოლვის რეალიზაციამდე გრძელდება. ეს ლტოლვა პროვიცირებულია ლამაზის ხალხში გავრცელებული ხატით და გარდა საკუთარი ეგოსა და სექსუალური აღზნებისა, გამოწვეულია საზოგადოების აზრისაგანაც,განა რომელ ჩვენგანს არ მოეწონება, თუ ჩვენს ირგვლივ ყველასთვის სასურველი მეწყვილე იქნება? ! ეგოც აქ აჩენს თავს . ეგოს ძალაზე დაკვირვებით და ადამიანში მისი მართვის მიხედვით, ვადგენთ, ეს სექსუალური ლტოლვა ქორწილამდე მივა, თუ გაქრობისთანავე მორჩება - ასე რომ, ამ ფენომენის ქმედებაში მოყვანისას, როცა ქრება ლტოლვა, ძლიერდება ეგო შეერთებით საზოგადოების ნორმებისგან პროვოცირებული ამპარტავნებასთან და საჭეს ხელში იგდებს "მე", რომელიც ანაცვლებს ლტოლვას.
როცა გონში არ არსებობს ობიექტური სილამაზე, წინ იწევს რელატივისტური - სუბიექტური გემოვნება და ნაკლებია შანსი, რომ საზოგადოების ჩარჩოს ემთხვეოდეს ლტოლვის ობიექტი, ამიტომ ეგო ვერ ჩანცვლებს ლტოლვას და ქორწინებამდე მისვლის შანსიც ნაკლებია.
==
• ეროტიკული სიყვარული
ძმური სიყვარული არის სიყვარული თანასწორთა შორის; დედობრივი სიყვარული - უმწეოსადმი.
ამ ორ ფორმას, დიდი განსხვავების პარალელურად, საერთო ნიშან-თვისებაც აქვთ: არც ერთი მათგანი არ არის შეზღუდულად განსაზღვრული მხოლოდ ერთი ადამიანის მიმართ. თუ მე მიყვარს ჩემი ძმა, მიყვარს სხვა ძმანიც. თუ მე მიყვარს ჩემი შვილი – მიყვარს სხვა შვილებიც; მეტიც, მიყვარს ყველა ბავშვი; ყველა, ვინც ჩემს დახმარებას საჭიროებს.
ამ ორივე ფორმის აბსოლუტურად კონტრასტულია ეროტიკული სიყვარული; ის არის სწრაფვა სრული შერწყმისკენ, ერთ, სხვა ადამიანთან გაერთიანებისკენ. იგი თავისი ბუნებით არის ექსკლუზიური, არაუნივერსალური; და ალბათ, სიყვარულის ყველა სახეობათა შორის ყველაზე მეტად მაცდუნებელი.
პირველ რიგში, მას ხშირად ურევენ შეყვარების ფეთქებად განცდაში. ორ უცნობს შორის არსებული ბარიერების მოულოდნელ ნგრევაში. მაგრამ, როგორც აქამდე ითქვა, უცაბედი სიახლოვის განცდა დიდხანს ვერ ცოცხლობს, მას შემდეგ, რაც მეორე ადამიანის ინტიმური მხარე ნაცნობი ხდება, ბარიერები აღარ საჭიროებს გადალახვას, მაშასადამე, უეცარი სიახლოვის განცდაც ქრება. „საყვარელი“ ადამიანი იმდენადვე ნაცნობია, რამდენადაც საკუთარი თავი. ახ, ალბათ სჯობს ვთქვა, იმდენადვე უცნობი. სხვა ადამიანის შეცნობა უფრო სიღრმისეული რომ იყოს, ერთს რომ შეეძლოს მეორის უსაზღვრობის აღქმა, ის არასდროს გახდებოდა ამდენად ჩვეულებრივი, ხოლო ბარიერების გადალახვის სასწაული - ყოველდღიური. თუმცა ადამიანთა უმეტესობისთვის საკუთარი პიროვნება, ისევე როგორც სხვა, უცებ ამოიხსნება და ამოიწურება. მათთვის სიახლოვე მყარდება უპირველესად სექსუალური კონტაქტის საშუალებით. ვინაიდან ისინი გრძნობენ მეორე ადამიანის განცალკევებულობას უმთავრესად ფიზიკურ დონეზე. ფიზიკური გაერთიანება მათთვის განცალკევებულობის დაძლევის ტოლფასია.
ამ ყველაფრის მიღმა არის სხვა ფაქტორებიც, რომლებიც უამრავ ადამიანს განცალკევებულობის გადალახვის გზად მიაჩნია. საუბარი პირად ცხოვრებაზე, იმედებსა და შიშებზე, თავისი ბავშვურის მსგავსი ან ბავშვური ასპექტების გამოვლენა, სამყაროსადმი საერთო ინტერესების დადგენა - ყველაფერი ეს განცალკევებულობის გადალახვად მიიჩნევა. სიბრაზისა და სიძულვილის, შეზღუდვების არარსებობის გამოვლენაც კი მიიჩნევა სიახლოვედ. ამით შეიძლება აიხსნას გარყვნილი მიზიდულობა ქორწინებაში მყოფ წყვილებს შორის, რომლებიც გრძნობენ ინტიმურ სიახლოვეს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ერთად არიან ლოგინში ან მაშინ, როდესაც გასაქანს აძლევენ ორივესთვის საერთო სიძულვილის ან გააფთრების გამოხატვას. მაგრამ ახლობლობის შეგრძნების ყველა ის ტიპი მიდრეკილია დროის სვლასთან ერთად სულ უფრო მეტად კლებისკენ. შედეგი კი ის გახლავთ რომ ადამიანი ეძებს სიყვარულს ახალ პირთან, ახალ უცნობთან. ის ახალი კვლავ გარდაიქმნება „ახლობლად“, შეყვარების განცდა კვლავ მასტიმულირებელი და ინტენსიურია, კვლავ ნელ-ნელა კარგავს ამ თვისებებს და მთავრდება ახალი გამოწვევის პოვნის სურვილით, ახალი სიყვარულით – ყოველთვის იმ ილუზიით, რომ მომდევნო პირვანდელზე უკეთესი იქნება. ამ ილუზიების გაღვივებას დიდად ეხმარება სექსუალური ლტოლვის მაცდენებელი ხასიათი.
სექსუალური ლტოლვა მიისწრაფვის შერწყმისკენ და არავითარ შემთხვევაში არ გახლავთ მხოლოდ ფიზიკური მადა, მიდრეკილება, გათავისუფლება მტკივნეული დაძაბულობისგან. თუმცა სექსუალური სურვილები შეიძლება სტიმულირებული იყოს მარტოობით, სურვილით დაიპყროს ან დაიპყრონ, დიდების მოყვარულობით, ტკივილის მინიჭების ან სულაც განადგურების სურვილით - იმდენადვე, რამდენადაც სიყვარულით. ჩანს, რომ სექსუალური წყურვილი ადვილად ერწყმის ან სულაც წარმოიშობა ნებისმიერი სხვა ძლიერი ემოციისგან. სიყვარული მხოლოდ ერთ-ერთი ასეთი გრძნობათაგანია. ვინაიდან სექსუალური ლტოლვა ადამიანთა უმეტესობისთვის დაწყვილებულია სიყვარულის იდეასთან, ისინი ადვილად ცდებიან და მიაჩნიათ, რომ უყვართ ერთმანეთი, მაშინ, როდესაც უბრალოდ ფიზიკურად ელტვიან ერთმანეთს, სიყვარულს შეუძლია შთააგონოს სექსუალური გაერთიანების სურვილი, ამ შემთხვევაში ფიზიკური ურთიერთობა მოკლებულია სიხარბეს, დაპყრობის სურვილს და ახასიათებს სინაზე. თუ ფიზიკური შეერთების სურვილი არ არის გამოწვეული სიყვარულით, თუ ეროტიკული სიყვარული ამავდროულად არ არის ძმური სიყვარულიც, მისით მიღწეული შერწყმა არასდროს არ სცდება ორგიასტული, წარმავალი მდგომარეობის საზღვრებს. სექსუალური მიზიდულობა ქმნის წუთიერ ილუზიას გაერთიანებისა, თუმცა სიყვარულის გარეშე ეს „გაერთიანება“ ტოვებს უცნობ ადამიანებს იმდენადვე შორს ერთმანეთისგან, რამდენადაც ისინი იყვნენ მანამდე - ზოგჯერ კი წარმოშობს ერთამანეთისადმი სირცხვილს ან სიძულვლს, რადგან როდესაც ილუზია ქრება, გრძნობენ გაუცხოებას უფრო მკვეთრად, ვიდრე წარსულში. სინაზე არავითარ შემთხვევაში არ არის, როგორც ფროიდს სჯეროდა, სექსუალური ინსტინქტის სუბლიმაცია; ის არის პირდაპირი ნაყოფი ძმური სიყვარულისა, და არსებობს სიყვარულის როგორც ფიზიკურ, ასევე არაფიზიკურ ფორმებში.
ეროტიკულ სიყვარულს ახასიათებს ექსკლუზიურობა, რომელიც არ გვხვდება ძმურ ან დედობრივ სიყვარულში. აღნიშნული ტიპის ხასიათი ამართლებს მომდევნო განხილვას. ხშირად ამ ექსკლუზიურობის არასწორი ინტერპრეპრეტაციაა მესაკუთრეობრივი მიჯაჭვულობა. ხშირად შეიძლება შეგვხვდეს „შეყვარეუბული” წყვილი,რომელთაც არ გააჩნიათ სიყვარული სხვათა მიმართ. მათი სიყვარული მართლაც რომ არის ეგოიზმი - a deux, ეს არის ორი ადამიანი, რომლებიც თავს ერთმანეთთან აიგივებენ და რომლებიც განცალკევებულობის პრობლემას ერთი ინდივიდის გაორებით ხსნიან. მათ უკვე აქვთ განცალკევებულობისგან თავის დაღწევის გამოცდილება, თუმცა ვინაიდან ისინი გამოყოფილნი არიან დანარჩენი კაცობრიობისაგან, ისინი რჩებიან განცალკევებულნი ერთმანეთი და გაუცხოებულნი საკუთარ თავთან. მე შემიძლია სრულიად და ინტენსიურად შევერწყა მხოლოდ ერთ ადამიანს. ეროტიკული სიყვარული გამორიცხავს მსგავს სიყვარულს სხვათა მიმართ, აბსოლუტურ ვალდებულებას ცხოვრების ყველა ასპექტში - თუმცა არა ღრმა, ძმური სიყვარულის შემთხვევაში.
ეროტიკულ სიყვარულს, თუ ის ნამდვილია, აქვს ერთი წინაპირობა. მე მიყვარს ჩემი არსებიდან - და შევიგრძნობ მას თავისი არსების სიღრმით. არსით ყველა ადამიანი იდენტურია. ჩვენ ყველა ნაწილი ვართ ერთის; ჩვენ ვართ ერთნი. აქედან გამომდინარე, სულერთი უნდა იყოს ის, თუ ვინ გვიყვარს. სიყვარული არსებითად უნდა იყოს ნებაყოფლობითი ქმედება, გადაწყვეტილება იმის შესახებ, რომ მთლიანად მივუძღვნა ჩემი ცხოვრება სხვას. ქორწინების ურღვევობის უკან, რა თქმა უნდა, სწორედ ეს რაციონალური მოსაზრება დგას, ისევე როგორც ტრადიციული ქორწინების უამრავი ფორმის უკან, სადაც პარტნიორები არ ირჩევენ ერთმანეთს, არამედ შეირჩევიან ერთმანეთისთვის და შემდგომ მათგან მოელიან ორმხრივ სიყვარულს, დასავლურ კულტურაში მსგავსი იდეოლოგია არასწორად მიიჩნევა. სიყვარული უნდა იყოს ნაყოფი სპონტანური, ემოციური რეაქციისა, დაუძლეველი სურვილით უეცარი შეპყრობა. ამ გადმოსახედიდან, ადამიანი ხედავს მხოლოდ განსაკუთრებულობას ორი ინდივიდისა - და არა ფაქტს, რომ ყველა მამაკაცი ადამის ნაწილია, ხოლო ქალი - ევასი. პირი უარს ამბობს დაინახოს ეროტიკული სიყვარულის მნიშვნელოვანი ფაქტორები: გადაწყვეტილება, განსჯა, პირობა. სიყვარული მხოლოდ გრძნობა რომ ყოფილიყო, უსაფუძვლო იქნებოდა ერთმანეთისთვის სამარადისო პირობის მიცემა. გრძნობა მოდის და ის შეიძლება წავიდეს. როგორ შეიძლება დავუშვა, რომ ის იქნება მუდმივი. მაშინ, როდესაც ჩემი ქმედება არ ითვალისწინებს მსჯელობასა და გადაწყვეტილებას?
ამ მოსაზრებათა გათვალისწინებით, შეიძლება იმ დასკვნამდე მისვლა, რომ სიყვარული მხოლოდ ნებაყოფლობითი და ვალდებულებებთან დაკავშირებული ქმედებაა და ორი პირის ვინაობას ფუნდამენტური მნიშვნელობა არა აქვს. განურჩევლად იმისა, იქნება ქორწინება დაგეგმილი სხვათა მიერ, თუ ინდივიდუალური გადაწყვეტილების შედეგი. მას შემდეგ, რაც ქორწინება შედგება, ნებითმა ქმედებამ უნდა განაპირობოს სიყვარულის გაგრძელება. ეს მოსაზრება უგულებელყოფს ადამიანური ბუნებისა და ეროტიკული სიყვარულის პარადოქსულ ხასიათს. ჩვენ ყველა ერთნი ვართ - თუმცა თითოეული ჩვენგანი უნიკალური, განუმეორებელია. ურთიერთობებშიც იგივე პარადოქსი მეორდება. რადგან ერთნი ვართ, გვაქვს ერთნაირი ძმური სიყვარულის უნარი ყველასადმი. მაგრამ რადგან ამავდროულად ვართ განსხვავებულნიც, ეროტიკული სიყვარული საჭიროებს კონკრეტულ, სპეციფიკურ, ძლიერ ინდივიდუალურ ელემენტებს, რომლებიც არსებობს ზოგიერთ, მაგრამ არა ყველა ადამიანს შორის.
ორივე მოსაზრება, ის, რომ ეროტიკული სიყვარული სავსებით ინდივიდუალური მიზიდულობაა ორ კონკრეტულ პირს შორის, ისევე როგორც აზრი იმის შესახებ, რომ ეროტიკული სიყვარული სხვა არაფერია თუ არა ნებითი ქმედება - მართალია. ან უფრო მართებული იქნებოდა გვეთქვა, რომ არც ერთი მათგანი არ არის ჭეშმარიტი. მაშასადამე, იდეა იმის შესახებ, რომ ურთიერთობა ადვილად უნდა დაიშალოს, თუ ერთი პირი წარუმატებელია, ისევე არასწორია, როგორც იდეა ურთიერთობის აბსოლუტური ურღვევობის შესახებ.
© ერიხ ფრომი / სიყვარულის ხელოვნება
ყველგან სახლში მგონია თავი.
ნაზი ხის ჩრდილში თუ ღია ცის ქვეშ
ყველა ჭერქვეშ და ცეცხლის პირასაც
სულ უკაცრიელ ქუჩაში და თაკარა მზეზ
’ბრბოს მიუწვდომელ მღვრიე თვალებში
ბრძენთა გვერდით და გიჟთა გვერდითაც
სახლში ვართ სახლში ბავშვებთან და მოხუცებთანაც
და სიყვარულის საიდუმლო მხოლოდ ეს არის.
ჩვენ ვართ საბუთი უტყუარი
რომ შეყვარებულთ ყველგან სახლში ჰგონიათ თავი.
პოლ ელუარი
მთარგმნელი: ლანა ღოღობერიძე
====
სიყვარულის მეტაფიზიკა - ფორმები : გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვა
სიყვარული გაცნობიერებული, ან გაუცნობიერებელი სექსუალური ლტოლვაა, მაგრამ ჩვენდა სასიხარულოდ სიყვარულის სხვა, რაციონალური ფორმაც გვხვდება ბუნებაში.
გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვა, აბსოლუტური ესთეტიკის მბრძანებლობა - დონ ჟუანის ფენომენი . ქალის, ან კაცის სილამაზის აღქმაში, როცა საპირისპირი სქესის გონია ჩართული, დანიშნულებას იძენს სექსუალობა, შესაბმისად სექსუალური ლტოლვაც, რაც ან დაფარულია, ან დაუფარავი - ან ცნობიერია, ან ქვეცნობიერი. სექსუალური ლტოლვის გაჩენისთვის საჭირია სპირისპირი სქესის "გამღიზიანებელი"/
გემოვნების ჩამოყალიბება, რასაც საპირისპირო სქესის მოწონებისას არანაირი ობიექტური საფუძველი არ აქვს, გარდა ერთისა * , გამოწვეულია გარემოსგან და იმისგან, თუ კონკრეულ დროში რა უფრო საჭიროა - მაგალითად ადრე, თუ კაცის მსკულინარულობა ხიბლს იწვევდა ქალში, ახლა მეტად მოწონებადია დახვეწილობა და გონიერება, რაც თავისთავად იქიდან არის გამოწვეული, რომ ქალის, როგორც სუსტი სქესის "იმიჯი" შეიცვალა და გარდა იმისა, რომ მას აღარ სჭირდება სხვა მამრებისაგან დაცვა, ამასთანავე მასში გაიღვიძა საუკუნეების დაგროვილმა პროტესტმა და მეტად ფემინური კაცის ხატი გახდა მის გონში მოწონებადი, თუმცა ეს განზოგადებაა და დიფერენცუალურ ჭრილში განხილვა, ალბათ, მეტად სწორი იქნებოდა, ვიდრე ჩემი ეს თეზისი, თუმცა ეს მხოლოდ აზრის თვალნათლივ დასანახდ მოყვანილი მაგალითი იყო და არა გადამოწმებული სისწორე.
ქალ-ვაჟური სილამაზის ობიექტური ფორმაა ჯანმრთელობა. ნებისმიერი ადამიანი, რომელიც ჯანმრთელია, ის იმდენად ლამაზია, რამდენადაც ცნობიერში გამჯდარი ფიქციის ანარეკლი - ლამაზი, რომელიც დრომ დააპროექტა. გამხდარი ფორმები ქალებში სილამაზედ ითვლება, რამდენადაც კაცებში ნავარჯიშები სხეული, ეს ერთ-ერთი ობიექტური ფორმაა სილამაზის. ვგონებ, პლატონი, როცა "ტიმეოსში" სულიერ და ფიზიკურ სილამაზეზე წერს, გაცნობიერებული აქვს ეს ობიექტური ფორმა გარეგნული ლამზის და სწორედ აქიდან მოდის მისი ქება დიდება ჯანმრთელი სიცოცხლის.
გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვაა, როცა საპირისპირო სქესის "ლამაზი", ვინც ჩვენ გონში მისი დანახვისთანავე აღაგზნებს შეყვარების - ლტოლვის სიყვარულად გასაღების სურვილს და ცნობიერში შექმნილ ლამაზის ხატში ზუსტად ჯდება, პირდაპირ კავშირშია სექსუალურ ლტოლვასთან, როგორც უკვე ვთქვით. ასეთი ლტოლვა ნაკლებად საშიშია, ვიდრე გაუცნობიერებელი სექსუალური ლტოლვა, რაც რომანტიზირებულია და ცუდი შედეგის მომტანი, თუ არ გამჟღავნდა ცნობიერში,ან არ მიეცა კმაყოფილებას, უშუალოდ სექსუალურ აქტში, რაც აპრიორულ რომანტიზმს გაარღვევს და ემპირიულ ცხოველურობას მოჰფენს ნათელს.
გაცნობიერებული სექსუალური ლტოლვა,შესაძლოა გამოწვეული იყოს, როგორც აქამდე ითქვა ტენდენციური ლამაზის ხატისგანაც და აგრეთვე რელატივისტური აღმქმელისგანაც.
ლტოლვა, რომელიც იბადება ადამინში, ვინც "ობიექტურ" ლამაზს მისდევს, მისი სტანდარტებითა და ნორმებით, საბოლოოდ ან წყვილის სამუდამო, ან დროებითი ოფიციალური შეერთებით მთავრდება, ან მხოლიდ სექსუალური ლტოლვის რეალიზაციამდე გრძელდება. ეს ლტოლვა პროვიცირებულია ლამაზის ხალხში გავრცელებული ხატით და გარდა საკუთარი ეგოსა და სექსუალური აღზნებისა, გამოწვეულია საზოგადოების აზრისაგანაც,განა რომელ ჩვენგანს არ მოეწონება, თუ ჩვენს ირგვლივ ყველასთვის სასურველი მეწყვილე იქნება? ! ეგოც აქ აჩენს თავს . ეგოს ძალაზე დაკვირვებით და ადამიანში მისი მართვის მიხედვით, ვადგენთ, ეს სექსუალური ლტოლვა ქორწილამდე მივა, თუ გაქრობისთანავე მორჩება - ასე რომ, ამ ფენომენის ქმედებაში მოყვანისას, როცა ქრება ლტოლვა, ძლიერდება ეგო შეერთებით საზოგადოების ნორმებისგან პროვოცირებული ამპარტავნებასთან და საჭეს ხელში იგდებს "მე", რომელიც ანაცვლებს ლტოლვას.
როცა გონში არ არსებობს ობიექტური სილამაზე, წინ იწევს რელატივისტური - სუბიექტური გემოვნება და ნაკლებია შანსი, რომ საზოგადოების ჩარჩოს ემთხვეოდეს ლტოლვის ობიექტი, ამიტომ ეგო ვერ ჩანცვლებს ლტოლვას და ქორწინებამდე მისვლის შანსიც ნაკლებია.
==
• ეროტიკული სიყვარული
ძმური სიყვარული არის სიყვარული თანასწორთა შორის; დედობრივი სიყვარული - უმწეოსადმი.
ამ ორ ფორმას, დიდი განსხვავების პარალელურად, საერთო ნიშან-თვისებაც აქვთ: არც ერთი მათგანი არ არის შეზღუდულად განსაზღვრული მხოლოდ ერთი ადამიანის მიმართ. თუ მე მიყვარს ჩემი ძმა, მიყვარს სხვა ძმანიც. თუ მე მიყვარს ჩემი შვილი – მიყვარს სხვა შვილებიც; მეტიც, მიყვარს ყველა ბავშვი; ყველა, ვინც ჩემს დახმარებას საჭიროებს.
ამ ორივე ფორმის აბსოლუტურად კონტრასტულია ეროტიკული სიყვარული; ის არის სწრაფვა სრული შერწყმისკენ, ერთ, სხვა ადამიანთან გაერთიანებისკენ. იგი თავისი ბუნებით არის ექსკლუზიური, არაუნივერსალური; და ალბათ, სიყვარულის ყველა სახეობათა შორის ყველაზე მეტად მაცდუნებელი.
პირველ რიგში, მას ხშირად ურევენ შეყვარების ფეთქებად განცდაში. ორ უცნობს შორის არსებული ბარიერების მოულოდნელ ნგრევაში. მაგრამ, როგორც აქამდე ითქვა, უცაბედი სიახლოვის განცდა დიდხანს ვერ ცოცხლობს, მას შემდეგ, რაც მეორე ადამიანის ინტიმური მხარე ნაცნობი ხდება, ბარიერები აღარ საჭიროებს გადალახვას, მაშასადამე, უეცარი სიახლოვის განცდაც ქრება. „საყვარელი“ ადამიანი იმდენადვე ნაცნობია, რამდენადაც საკუთარი თავი. ახ, ალბათ სჯობს ვთქვა, იმდენადვე უცნობი. სხვა ადამიანის შეცნობა უფრო სიღრმისეული რომ იყოს, ერთს რომ შეეძლოს მეორის უსაზღვრობის აღქმა, ის არასდროს გახდებოდა ამდენად ჩვეულებრივი, ხოლო ბარიერების გადალახვის სასწაული - ყოველდღიური. თუმცა ადამიანთა უმეტესობისთვის საკუთარი პიროვნება, ისევე როგორც სხვა, უცებ ამოიხსნება და ამოიწურება. მათთვის სიახლოვე მყარდება უპირველესად სექსუალური კონტაქტის საშუალებით. ვინაიდან ისინი გრძნობენ მეორე ადამიანის განცალკევებულობას უმთავრესად ფიზიკურ დონეზე. ფიზიკური გაერთიანება მათთვის განცალკევებულობის დაძლევის ტოლფასია.
ამ ყველაფრის მიღმა არის სხვა ფაქტორებიც, რომლებიც უამრავ ადამიანს განცალკევებულობის გადალახვის გზად მიაჩნია. საუბარი პირად ცხოვრებაზე, იმედებსა და შიშებზე, თავისი ბავშვურის მსგავსი ან ბავშვური ასპექტების გამოვლენა, სამყაროსადმი საერთო ინტერესების დადგენა - ყველაფერი ეს განცალკევებულობის გადალახვად მიიჩნევა. სიბრაზისა და სიძულვილის, შეზღუდვების არარსებობის გამოვლენაც კი მიიჩნევა სიახლოვედ. ამით შეიძლება აიხსნას გარყვნილი მიზიდულობა ქორწინებაში მყოფ წყვილებს შორის, რომლებიც გრძნობენ ინტიმურ სიახლოვეს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ერთად არიან ლოგინში ან მაშინ, როდესაც გასაქანს აძლევენ ორივესთვის საერთო სიძულვილის ან გააფთრების გამოხატვას. მაგრამ ახლობლობის შეგრძნების ყველა ის ტიპი მიდრეკილია დროის სვლასთან ერთად სულ უფრო მეტად კლებისკენ. შედეგი კი ის გახლავთ რომ ადამიანი ეძებს სიყვარულს ახალ პირთან, ახალ უცნობთან. ის ახალი კვლავ გარდაიქმნება „ახლობლად“, შეყვარების განცდა კვლავ მასტიმულირებელი და ინტენსიურია, კვლავ ნელ-ნელა კარგავს ამ თვისებებს და მთავრდება ახალი გამოწვევის პოვნის სურვილით, ახალი სიყვარულით – ყოველთვის იმ ილუზიით, რომ მომდევნო პირვანდელზე უკეთესი იქნება. ამ ილუზიების გაღვივებას დიდად ეხმარება სექსუალური ლტოლვის მაცდენებელი ხასიათი.
სექსუალური ლტოლვა მიისწრაფვის შერწყმისკენ და არავითარ შემთხვევაში არ გახლავთ მხოლოდ ფიზიკური მადა, მიდრეკილება, გათავისუფლება მტკივნეული დაძაბულობისგან. თუმცა სექსუალური სურვილები შეიძლება სტიმულირებული იყოს მარტოობით, სურვილით დაიპყროს ან დაიპყრონ, დიდების მოყვარულობით, ტკივილის მინიჭების ან სულაც განადგურების სურვილით - იმდენადვე, რამდენადაც სიყვარულით. ჩანს, რომ სექსუალური წყურვილი ადვილად ერწყმის ან სულაც წარმოიშობა ნებისმიერი სხვა ძლიერი ემოციისგან. სიყვარული მხოლოდ ერთ-ერთი ასეთი გრძნობათაგანია. ვინაიდან სექსუალური ლტოლვა ადამიანთა უმეტესობისთვის დაწყვილებულია სიყვარულის იდეასთან, ისინი ადვილად ცდებიან და მიაჩნიათ, რომ უყვართ ერთმანეთი, მაშინ, როდესაც უბრალოდ ფიზიკურად ელტვიან ერთმანეთს, სიყვარულს შეუძლია შთააგონოს სექსუალური გაერთიანების სურვილი, ამ შემთხვევაში ფიზიკური ურთიერთობა მოკლებულია სიხარბეს, დაპყრობის სურვილს და ახასიათებს სინაზე. თუ ფიზიკური შეერთების სურვილი არ არის გამოწვეული სიყვარულით, თუ ეროტიკული სიყვარული ამავდროულად არ არის ძმური სიყვარულიც, მისით მიღწეული შერწყმა არასდროს არ სცდება ორგიასტული, წარმავალი მდგომარეობის საზღვრებს. სექსუალური მიზიდულობა ქმნის წუთიერ ილუზიას გაერთიანებისა, თუმცა სიყვარულის გარეშე ეს „გაერთიანება“ ტოვებს უცნობ ადამიანებს იმდენადვე შორს ერთმანეთისგან, რამდენადაც ისინი იყვნენ მანამდე - ზოგჯერ კი წარმოშობს ერთამანეთისადმი სირცხვილს ან სიძულვლს, რადგან როდესაც ილუზია ქრება, გრძნობენ გაუცხოებას უფრო მკვეთრად, ვიდრე წარსულში. სინაზე არავითარ შემთხვევაში არ არის, როგორც ფროიდს სჯეროდა, სექსუალური ინსტინქტის სუბლიმაცია; ის არის პირდაპირი ნაყოფი ძმური სიყვარულისა, და არსებობს სიყვარულის როგორც ფიზიკურ, ასევე არაფიზიკურ ფორმებში.
ეროტიკულ სიყვარულს ახასიათებს ექსკლუზიურობა, რომელიც არ გვხვდება ძმურ ან დედობრივ სიყვარულში. აღნიშნული ტიპის ხასიათი ამართლებს მომდევნო განხილვას. ხშირად ამ ექსკლუზიურობის არასწორი ინტერპრეპრეტაციაა მესაკუთრეობრივი მიჯაჭვულობა. ხშირად შეიძლება შეგვხვდეს „შეყვარეუბული” წყვილი,რომელთაც არ გააჩნიათ სიყვარული სხვათა მიმართ. მათი სიყვარული მართლაც რომ არის ეგოიზმი - a deux, ეს არის ორი ადამიანი, რომლებიც თავს ერთმანეთთან აიგივებენ და რომლებიც განცალკევებულობის პრობლემას ერთი ინდივიდის გაორებით ხსნიან. მათ უკვე აქვთ განცალკევებულობისგან თავის დაღწევის გამოცდილება, თუმცა ვინაიდან ისინი გამოყოფილნი არიან დანარჩენი კაცობრიობისაგან, ისინი რჩებიან განცალკევებულნი ერთმანეთი და გაუცხოებულნი საკუთარ თავთან. მე შემიძლია სრულიად და ინტენსიურად შევერწყა მხოლოდ ერთ ადამიანს. ეროტიკული სიყვარული გამორიცხავს მსგავს სიყვარულს სხვათა მიმართ, აბსოლუტურ ვალდებულებას ცხოვრების ყველა ასპექტში - თუმცა არა ღრმა, ძმური სიყვარულის შემთხვევაში.
ეროტიკულ სიყვარულს, თუ ის ნამდვილია, აქვს ერთი წინაპირობა. მე მიყვარს ჩემი არსებიდან - და შევიგრძნობ მას თავისი არსების სიღრმით. არსით ყველა ადამიანი იდენტურია. ჩვენ ყველა ნაწილი ვართ ერთის; ჩვენ ვართ ერთნი. აქედან გამომდინარე, სულერთი უნდა იყოს ის, თუ ვინ გვიყვარს. სიყვარული არსებითად უნდა იყოს ნებაყოფლობითი ქმედება, გადაწყვეტილება იმის შესახებ, რომ მთლიანად მივუძღვნა ჩემი ცხოვრება სხვას. ქორწინების ურღვევობის უკან, რა თქმა უნდა, სწორედ ეს რაციონალური მოსაზრება დგას, ისევე როგორც ტრადიციული ქორწინების უამრავი ფორმის უკან, სადაც პარტნიორები არ ირჩევენ ერთმანეთს, არამედ შეირჩევიან ერთმანეთისთვის და შემდგომ მათგან მოელიან ორმხრივ სიყვარულს, დასავლურ კულტურაში მსგავსი იდეოლოგია არასწორად მიიჩნევა. სიყვარული უნდა იყოს ნაყოფი სპონტანური, ემოციური რეაქციისა, დაუძლეველი სურვილით უეცარი შეპყრობა. ამ გადმოსახედიდან, ადამიანი ხედავს მხოლოდ განსაკუთრებულობას ორი ინდივიდისა - და არა ფაქტს, რომ ყველა მამაკაცი ადამის ნაწილია, ხოლო ქალი - ევასი. პირი უარს ამბობს დაინახოს ეროტიკული სიყვარულის მნიშვნელოვანი ფაქტორები: გადაწყვეტილება, განსჯა, პირობა. სიყვარული მხოლოდ გრძნობა რომ ყოფილიყო, უსაფუძვლო იქნებოდა ერთმანეთისთვის სამარადისო პირობის მიცემა. გრძნობა მოდის და ის შეიძლება წავიდეს. როგორ შეიძლება დავუშვა, რომ ის იქნება მუდმივი. მაშინ, როდესაც ჩემი ქმედება არ ითვალისწინებს მსჯელობასა და გადაწყვეტილებას?
ამ მოსაზრებათა გათვალისწინებით, შეიძლება იმ დასკვნამდე მისვლა, რომ სიყვარული მხოლოდ ნებაყოფლობითი და ვალდებულებებთან დაკავშირებული ქმედებაა და ორი პირის ვინაობას ფუნდამენტური მნიშვნელობა არა აქვს. განურჩევლად იმისა, იქნება ქორწინება დაგეგმილი სხვათა მიერ, თუ ინდივიდუალური გადაწყვეტილების შედეგი. მას შემდეგ, რაც ქორწინება შედგება, ნებითმა ქმედებამ უნდა განაპირობოს სიყვარულის გაგრძელება. ეს მოსაზრება უგულებელყოფს ადამიანური ბუნებისა და ეროტიკული სიყვარულის პარადოქსულ ხასიათს. ჩვენ ყველა ერთნი ვართ - თუმცა თითოეული ჩვენგანი უნიკალური, განუმეორებელია. ურთიერთობებშიც იგივე პარადოქსი მეორდება. რადგან ერთნი ვართ, გვაქვს ერთნაირი ძმური სიყვარულის უნარი ყველასადმი. მაგრამ რადგან ამავდროულად ვართ განსხვავებულნიც, ეროტიკული სიყვარული საჭიროებს კონკრეტულ, სპეციფიკურ, ძლიერ ინდივიდუალურ ელემენტებს, რომლებიც არსებობს ზოგიერთ, მაგრამ არა ყველა ადამიანს შორის.
ორივე მოსაზრება, ის, რომ ეროტიკული სიყვარული სავსებით ინდივიდუალური მიზიდულობაა ორ კონკრეტულ პირს შორის, ისევე როგორც აზრი იმის შესახებ, რომ ეროტიკული სიყვარული სხვა არაფერია თუ არა ნებითი ქმედება - მართალია. ან უფრო მართებული იქნებოდა გვეთქვა, რომ არც ერთი მათგანი არ არის ჭეშმარიტი. მაშასადამე, იდეა იმის შესახებ, რომ ურთიერთობა ადვილად უნდა დაიშალოს, თუ ერთი პირი წარუმატებელია, ისევე არასწორია, როგორც იდეა ურთიერთობის აბსოლუტური ურღვევობის შესახებ.
© ერიხ ფრომი / სიყვარულის ხელოვნება
=მონობა მასისთვის კი არაა ყოფიერების არსი, არამედ „რჩეულთათვის“, რომელთაც ფუჭი ეჩვენებათ მთელი თავიანთი ცხოვრება, თუკი ვერ შესძლეს მაღალი მოთხოვნებისათვის დაექვემდებარებინათ იგი; ამიტომ კეთილშობილი კაცი კირთებად როდი აღიქვამს მაღალი იდეალებისადმი სამსახურის მოთხოვნილებას.
როცა ის ვერ პოულობს საკმარის პრინციპებს, რომლებისთვისაც შეეძლო თავისი სიცოცხლე მიეძღვნა, მანამდე ვერ მოისვენებს, სანამ ახალ,კიდევ უფრო ძნელად განსახორციელებელ მოთხოვნებს არ გამოუგონებს საკუთარ თავს და მათ სამსახურში არ ჩააყენებს მთელ თავის უნარსა და შესაძლებლობას. ჭეშმარიტი არისტოკრატიისთვის ცხოვრება, უწინარეს ყოვლისა, სულის დისციპლინაა. არისტოკრატიას მისი უფლებები კი არ განასხვავებს დანარჩენთაგან, არამედ საკუთარი თავისადმი მომთხოვნელობა, ანუ, რაც იგივეა, მოვალეობა: noblesse oblige [კეთილშობილება გვავალდებულებს]. „განცხრომისათვის ცხოვრება პლებსსა სჩვევია, კეთილშობილი კაცი ცდილობს მაღალ მოთხოვნებსა და კანონებს დაუმორჩილოს თავისი სიცოცხლე“ (გოეთე). არისტოკრატიამ თვითონვე მოიპოვა თავისი პრივილეგიები; არც ერთი პრივილეგია ნაჩუქარი თუ ნაწყალობევი არ ყოფილა.
პრივილეგიები, არსებითად, იმასა ნიშნავს, რომ პრივილეგირებულ კაცს შეუძლია იბრძოლოს მათი გულისთვის, თუ ვინმე სადაოდ გახდის მის უფლებას, ან იმას, რომ ამ კაცს უნარი შესწევს, თუ საქმე საქმეზე მიდგა, ყოველ წამს უკანვე დაიბრუნოს თავისი პრივილეგიები. კერძო უფლებები და პრივილეგიები ბედის წყალობა კი არ ყოფილა, არამედ - განსაკუთრებით მნიშვნელოვან დამსახურებათა საზღაური. საერთო უფლებები - ვთქვათ უფლებები „ადამიანისა და მოქალაქისა“, - უძრავი ქონება, წმინდა მოგება და შემოსავალი, ბედის უშურველი წყალობა, რაც ყოველ ადამიანს წილად ხვდება ცხოვრების გზაზე. ამ უფლებების მოსაპოვებლად საჭირო არ არის არავითარი ძალისხმევა, მათი გამოყენება ნორმალური ადამიანისათვის ისეთივე ბუნებრივია, როგორც სუნთქვა, ან სრულ ჭკუაზე ყოფნა. ამრიგად, მე ვიტყოდი, რომ უპიროვნო უფლება თავისთავად არსებობს, პიროვნული უფლება კი მუდმივ დამკვიდრებას მოითხოვს. ისეთი მშვენიერი გამოთქმა, როგორიცაა „კეთილშობილური წარმომავლობა“, სრულიად დისკრედიტირებულია საყოფაცხოვრებო ლექსიკაში.
სამწუხაროდ, ასეა. იმის გამო, რომ ბევრს ეს გამოთქმა „წმინდა სისხლის“ სინონიმად მიაჩნია, „წმინდა სისხლისა“, რომელიც მემკვიდრეობით გადაეცემა თაობებიდან თაობებს, „კეთილშობილური წარმომავლობის“ ცნება „ზოგად უფლებებთან“ იქნა გაიგივებული, რის შედეგადაც ინერტულ და პასიურ თვისებად იქცა, სათამაშოსავით რომ გადადის ხელიდან ხელში. მაგრამ გამოთქმაში „კეთილშობილური წარმომავლობა“ ეტიმოლოგიურად მოცემულია ერთგვარი დინამიკა, „კეთილშობილი“ იგივეა, რაც „ცნობილი“, დიახ, ყველასათვის ცნობილი, სახელოვანი, სახელგანთქმული, იმდენად სახელგანთქმული, რომ შესძლო გამორჩეულიყო უსახელო და უსახო ბრბოდან. ამრიგად, „კეთილშობილი“ – „ძლიერია“ და „გამბედავი“. შვილის კეთილშობილება თუ დიდება კი უკვე წყალობაა. შვილის სახელი მამის სახელის ანარეკლია, და მართლაც, კეთილშობილური წარმომავლობა სარკეში არეკლილ სინათლესა ჰგავს; ესაა წინაპართა ძვლებზე აღმონაცენი სახელი, მინავლული ღირსება, რომელიც მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება გახდეს ცოცხალი, ჭეშმარიტი და დინამიური, თუ შესძლებს მემკვიდრეობაში გააგრძელოს წინაპართა სახელოვანი სულისკვეთება, და მაინც, თვით მაშინაც კი noblesse oblige. კეთილშობილი საგვარეულოს ფუძემდებელი თვითონვე იღებს ვალდებულებას, მის მემკვიდრეს კი წარმომავლობა უწესებს ვალად კეთილშობილურ ქცევას და მაინც არის გარკვეული არათანმიმდევრულობა იმაში, რომ „კეთილშობილება“ მემკვიდრეობით გადაიცემა. ამ თვალსაზრისით, ჩინელები უფრო ლოგიკურნი არიან, რადგანაც, მათი ტრადიციით, კეთილშობილება მამიდან შვილს კი არა, პირიქით, შთამომავლებიდან წინაპრებს გადაეცემა. შვილი, რომელმაც ასახელა მამის გვარი, მთელ საგვარეულოს აკეთილშობილებს. ერთი ღირსეული ადამიანის შარავანდედი წინაპართა აჩრდილებსაც ანათებს. ამიტომ კეთილშობილების ხარისხი ჩინეთში იმ თაობათა რაოდენობით განისაზღვრება, რომელნიც გააკეთილშობილა ღირსეულმა შთამომავალმა: ზოგი მხოლოდ მშობელ მამას აკეთილშობილებს, ზოგიერთის დიდება კი წინაპართა მეხუთე და, ასე განსაჯეთ, თვით მეათე თაობაზეც კი ვრცელდება. ჩინელთა წინაპრები ჩვენი თანამედროვის ხარჯზე განაგრძობენ არსებობას, ამნაირ კეთილშობილებას მეტი აზრი აქვს, ის ქმედითია, რადგანაც წარსულის ფაქტი კი არ არის არამედ აწმყოსი.
„კეთილშობილება“, ამ სიტყვის ჩვენეული გაგებით, მხოლოდ რომის იმპერიის დაცემის ხანაში იჩენს თავს, - სწორედ იმ მიზნით, რომ დაუპირისპირდეს „წმინდა სისხლის“ არისტოკრატიის ცნებას, არისტოკრატიისა, რომელიც უკვე გადაგვარების გზას ადგას.
ჩემთვის „კეთილშობილება“ ჭეშმარიტად სისხლსავსე არსებობის სინონიმია. მოვალეობის მისეული გაგებით რომ ხელმძღვანელობს, კეთილშობილი კაცი ცდილობს თავის „მე“-ზე ამაღლდეს და პიროვნული არსებობის ფარგლებსაც გასცდეს.
ამრიგად, კეთილშობილი ადამიანის ცხოვრება ძირეულად უპირისპირდება ჩვეულებრივი „საშუალო“ ადამიანის ყოფას, ადამიანისა, რომელიც თვითონვე უსჯის თავის თავს საკუთარი არსებობის იმანენტურ დილეგში გამომწყვდევას, და ვერავითარი ძალა ვერ აიძულებს, დაუფიქრდეს თავის მდგომარეობას და ამ დილეგიდან გაქცევა სცადოს. ამიტომ, როცა არსებობის მოდუსს ჩვენ ვუწოდებთ „მასიურს“, ცნების რაოდენობრივ ხასიათს კი არ ვგულისხმობთ, არამედ მხოლოდ მის იმნაირ თვისებას, როგორიცაა „ინერტულობა“.
რაც უფრო დიდხანს ცოცხლობ და უკვირდები სხვის ცხოვრებას, მით უფრო ხშირად ამჩნევ, რომ ადამიანთა უმრავლესობას ნებელობისმიერი ძალისხმევის არავითარი უნარი არ გააჩნია, გარდა იმისა, რაც გარეგანი აუცილებლობის უშუალო საპასუხო რეაქციად გვევლინება. სწორედ ამიტომაა ესოდენ შთამბეჭდავი და მეხსიერებიდან ამოუშლელი ნებისმიერი ამაღლებული სწრაფვა თუ კეთილშობილური საქციელი; ასე იქცევიან მხოლოდ რჩეულნი, ჭეშმარიტად კეთილშობილი ადამიანები. მათთვის „ცხოვრება“ აქტიურ მოქმედებას ნიშნავს და არა იმას, რომ უკუქმედებით პასუხობდნენ ზემოქმედებას. მათი ცხოვრება მუდმივი დაძაბულობაა და საკუთარი თავის განუწყვეტელი სრულყოფა. საკუთარი თვის სრულყოფა
ხოსე ორტეგა ი გასეტი / მასების ამბოხი
====
ჭეშმარიტ სიყვარულს, ადამიანის იდუმალ სიღრმეებში შობილს, როგორც ჩანს, არ ძალუძს სიკვდილი.
იგი სამუდამოდ რჩება მგრძნობიარე სულში.
ვითარებამ – მაგალითად, დაშორებამ – შეიძლება მოაკლოს მასაზრდოებელი გარემო; და მაშინ ეს სიყვარული იწყებს ჭკნობას და გადაიქცევა მთრთოლვარე ძაფად, ქვეცნობიერში საგრძნობლად მფეთქავი გულითადი სიყვარულის წყაროდ, და მაინც არ მოკვდება.
მისი ემოციური შემადგენლობა არ შეიცვლება. ამ უცვლელი საფუძვლის წყალობით ადამიანი, რომელსაც უყვარდა, მომავალშიც თავს იგრძნობს შეყვარებულისადმი ურღვევ კავშირში. ბედმა შეიძლება დააცილოს სატრფოს, შეცვალოს მისი მდგომარეობა ფიზიკურ ან სოციალურ სივრცეში, და მაინც – სიყვარული რჩება მასში. ასეთია უმაღლესი, უტყუარი ნიშანი ჭეშმარიტი სიყვარულის: როგორმე იყო შეყვარებულის გვერდით, იყო უფრო მჭიდრო კავშირში, უფრო იდუმალ სიახლოვეში, ვიდრე სივრცითში. ეს ნიშნავს ჭეშმარიტ სიცოცხლისეულ კონტაქტში ყოფნას.
არის კიდევ ერთი ზუსტი სიტყვა, თუმცა სპეციალური, მეცნიერული: იყო ონტოლოგიურად შეყვარებულთან ერთად, მისი ცვალებადი ბედის ერთგული. დამნაშავეზე შეყვარებული ქალი, სადაც არ უნდა იმყოფებოდეს, გულით იგი მასთან ერთად იქნება ციხეში.
© ხოსე ორტეგა ი გასეტი / ეტიუდები სიყვარულზ
ე
Ana Kokiashvili
პირველი საქაღალდე: https://drive.google.com/
მეორე საქაღალდე: https://drive.google.com/
მესამე საქაღალდის ლინკი:https://drive.google.com/
როცა ის ვერ პოულობს საკმარის პრინციპებს, რომლებისთვისაც შეეძლო თავისი სიცოცხლე მიეძღვნა, მანამდე ვერ მოისვენებს, სანამ ახალ,კიდევ უფრო ძნელად განსახორციელებელ მოთხოვნებს არ გამოუგონებს საკუთარ თავს და მათ სამსახურში არ ჩააყენებს მთელ თავის უნარსა და შესაძლებლობას. ჭეშმარიტი არისტოკრატიისთვის ცხოვრება, უწინარეს ყოვლისა, სულის დისციპლინაა. არისტოკრატიას მისი უფლებები კი არ განასხვავებს დანარჩენთაგან, არამედ საკუთარი თავისადმი მომთხოვნელობა, ანუ, რაც იგივეა, მოვალეობა: noblesse oblige [კეთილშობილება გვავალდებულებს]. „განცხრომისათვის ცხოვრება პლებსსა სჩვევია, კეთილშობილი კაცი ცდილობს მაღალ მოთხოვნებსა და კანონებს დაუმორჩილოს თავისი სიცოცხლე“ (გოეთე). არისტოკრატიამ თვითონვე მოიპოვა თავისი პრივილეგიები; არც ერთი პრივილეგია ნაჩუქარი თუ ნაწყალობევი არ ყოფილა.
პრივილეგიები, არსებითად, იმასა ნიშნავს, რომ პრივილეგირებულ კაცს შეუძლია იბრძოლოს მათი გულისთვის, თუ ვინმე სადაოდ გახდის მის უფლებას, ან იმას, რომ ამ კაცს უნარი შესწევს, თუ საქმე საქმეზე მიდგა, ყოველ წამს უკანვე დაიბრუნოს თავისი პრივილეგიები. კერძო უფლებები და პრივილეგიები ბედის წყალობა კი არ ყოფილა, არამედ - განსაკუთრებით მნიშვნელოვან დამსახურებათა საზღაური. საერთო უფლებები - ვთქვათ უფლებები „ადამიანისა და მოქალაქისა“, - უძრავი ქონება, წმინდა მოგება და შემოსავალი, ბედის უშურველი წყალობა, რაც ყოველ ადამიანს წილად ხვდება ცხოვრების გზაზე. ამ უფლებების მოსაპოვებლად საჭირო არ არის არავითარი ძალისხმევა, მათი გამოყენება ნორმალური ადამიანისათვის ისეთივე ბუნებრივია, როგორც სუნთქვა, ან სრულ ჭკუაზე ყოფნა. ამრიგად, მე ვიტყოდი, რომ უპიროვნო უფლება თავისთავად არსებობს, პიროვნული უფლება კი მუდმივ დამკვიდრებას მოითხოვს. ისეთი მშვენიერი გამოთქმა, როგორიცაა „კეთილშობილური წარმომავლობა“, სრულიად დისკრედიტირებულია საყოფაცხოვრებო ლექსიკაში.
სამწუხაროდ, ასეა. იმის გამო, რომ ბევრს ეს გამოთქმა „წმინდა სისხლის“ სინონიმად მიაჩნია, „წმინდა სისხლისა“, რომელიც მემკვიდრეობით გადაეცემა თაობებიდან თაობებს, „კეთილშობილური წარმომავლობის“ ცნება „ზოგად უფლებებთან“ იქნა გაიგივებული, რის შედეგადაც ინერტულ და პასიურ თვისებად იქცა, სათამაშოსავით რომ გადადის ხელიდან ხელში. მაგრამ გამოთქმაში „კეთილშობილური წარმომავლობა“ ეტიმოლოგიურად მოცემულია ერთგვარი დინამიკა, „კეთილშობილი“ იგივეა, რაც „ცნობილი“, დიახ, ყველასათვის ცნობილი, სახელოვანი, სახელგანთქმული, იმდენად სახელგანთქმული, რომ შესძლო გამორჩეულიყო უსახელო და უსახო ბრბოდან. ამრიგად, „კეთილშობილი“ – „ძლიერია“ და „გამბედავი“. შვილის კეთილშობილება თუ დიდება კი უკვე წყალობაა. შვილის სახელი მამის სახელის ანარეკლია, და მართლაც, კეთილშობილური წარმომავლობა სარკეში არეკლილ სინათლესა ჰგავს; ესაა წინაპართა ძვლებზე აღმონაცენი სახელი, მინავლული ღირსება, რომელიც მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება გახდეს ცოცხალი, ჭეშმარიტი და დინამიური, თუ შესძლებს მემკვიდრეობაში გააგრძელოს წინაპართა სახელოვანი სულისკვეთება, და მაინც, თვით მაშინაც კი noblesse oblige. კეთილშობილი საგვარეულოს ფუძემდებელი თვითონვე იღებს ვალდებულებას, მის მემკვიდრეს კი წარმომავლობა უწესებს ვალად კეთილშობილურ ქცევას და მაინც არის გარკვეული არათანმიმდევრულობა იმაში, რომ „კეთილშობილება“ მემკვიდრეობით გადაიცემა. ამ თვალსაზრისით, ჩინელები უფრო ლოგიკურნი არიან, რადგანაც, მათი ტრადიციით, კეთილშობილება მამიდან შვილს კი არა, პირიქით, შთამომავლებიდან წინაპრებს გადაეცემა. შვილი, რომელმაც ასახელა მამის გვარი, მთელ საგვარეულოს აკეთილშობილებს. ერთი ღირსეული ადამიანის შარავანდედი წინაპართა აჩრდილებსაც ანათებს. ამიტომ კეთილშობილების ხარისხი ჩინეთში იმ თაობათა რაოდენობით განისაზღვრება, რომელნიც გააკეთილშობილა ღირსეულმა შთამომავალმა: ზოგი მხოლოდ მშობელ მამას აკეთილშობილებს, ზოგიერთის დიდება კი წინაპართა მეხუთე და, ასე განსაჯეთ, თვით მეათე თაობაზეც კი ვრცელდება. ჩინელთა წინაპრები ჩვენი თანამედროვის ხარჯზე განაგრძობენ არსებობას, ამნაირ კეთილშობილებას მეტი აზრი აქვს, ის ქმედითია, რადგანაც წარსულის ფაქტი კი არ არის არამედ აწმყოსი.
„კეთილშობილება“, ამ სიტყვის ჩვენეული გაგებით, მხოლოდ რომის იმპერიის დაცემის ხანაში იჩენს თავს, - სწორედ იმ მიზნით, რომ დაუპირისპირდეს „წმინდა სისხლის“ არისტოკრატიის ცნებას, არისტოკრატიისა, რომელიც უკვე გადაგვარების გზას ადგას.
ჩემთვის „კეთილშობილება“ ჭეშმარიტად სისხლსავსე არსებობის სინონიმია. მოვალეობის მისეული გაგებით რომ ხელმძღვანელობს, კეთილშობილი კაცი ცდილობს თავის „მე“-ზე ამაღლდეს და პიროვნული არსებობის ფარგლებსაც გასცდეს.
ამრიგად, კეთილშობილი ადამიანის ცხოვრება ძირეულად უპირისპირდება ჩვეულებრივი „საშუალო“ ადამიანის ყოფას, ადამიანისა, რომელიც თვითონვე უსჯის თავის თავს საკუთარი არსებობის იმანენტურ დილეგში გამომწყვდევას, და ვერავითარი ძალა ვერ აიძულებს, დაუფიქრდეს თავის მდგომარეობას და ამ დილეგიდან გაქცევა სცადოს. ამიტომ, როცა არსებობის მოდუსს ჩვენ ვუწოდებთ „მასიურს“, ცნების რაოდენობრივ ხასიათს კი არ ვგულისხმობთ, არამედ მხოლოდ მის იმნაირ თვისებას, როგორიცაა „ინერტულობა“.
რაც უფრო დიდხანს ცოცხლობ და უკვირდები სხვის ცხოვრებას, მით უფრო ხშირად ამჩნევ, რომ ადამიანთა უმრავლესობას ნებელობისმიერი ძალისხმევის არავითარი უნარი არ გააჩნია, გარდა იმისა, რაც გარეგანი აუცილებლობის უშუალო საპასუხო რეაქციად გვევლინება. სწორედ ამიტომაა ესოდენ შთამბეჭდავი და მეხსიერებიდან ამოუშლელი ნებისმიერი ამაღლებული სწრაფვა თუ კეთილშობილური საქციელი; ასე იქცევიან მხოლოდ რჩეულნი, ჭეშმარიტად კეთილშობილი ადამიანები. მათთვის „ცხოვრება“ აქტიურ მოქმედებას ნიშნავს და არა იმას, რომ უკუქმედებით პასუხობდნენ ზემოქმედებას. მათი ცხოვრება მუდმივი დაძაბულობაა და საკუთარი თავის განუწყვეტელი სრულყოფა. საკუთარი თვის სრულყოფა
ხოსე ორტეგა ი გასეტი / მასების ამბოხი
====
ჭეშმარიტ სიყვარულს, ადამიანის იდუმალ სიღრმეებში შობილს, როგორც ჩანს, არ ძალუძს სიკვდილი.
იგი სამუდამოდ რჩება მგრძნობიარე სულში.
ვითარებამ – მაგალითად, დაშორებამ – შეიძლება მოაკლოს მასაზრდოებელი გარემო; და მაშინ ეს სიყვარული იწყებს ჭკნობას და გადაიქცევა მთრთოლვარე ძაფად, ქვეცნობიერში საგრძნობლად მფეთქავი გულითადი სიყვარულის წყაროდ, და მაინც არ მოკვდება.
მისი ემოციური შემადგენლობა არ შეიცვლება. ამ უცვლელი საფუძვლის წყალობით ადამიანი, რომელსაც უყვარდა, მომავალშიც თავს იგრძნობს შეყვარებულისადმი ურღვევ კავშირში. ბედმა შეიძლება დააცილოს სატრფოს, შეცვალოს მისი მდგომარეობა ფიზიკურ ან სოციალურ სივრცეში, და მაინც – სიყვარული რჩება მასში. ასეთია უმაღლესი, უტყუარი ნიშანი ჭეშმარიტი სიყვარულის: როგორმე იყო შეყვარებულის გვერდით, იყო უფრო მჭიდრო კავშირში, უფრო იდუმალ სიახლოვეში, ვიდრე სივრცითში. ეს ნიშნავს ჭეშმარიტ სიცოცხლისეულ კონტაქტში ყოფნას.
არის კიდევ ერთი ზუსტი სიტყვა, თუმცა სპეციალური, მეცნიერული: იყო ონტოლოგიურად შეყვარებულთან ერთად, მისი ცვალებადი ბედის ერთგული. დამნაშავეზე შეყვარებული ქალი, სადაც არ უნდა იმყოფებოდეს, გულით იგი მასთან ერთად იქნება ციხეში.
© ხოსე ორტეგა ი გასეტი / ეტიუდები სიყვარულზ
ე
Ana Kokiashvili
პირველი საქაღალდე: https://drive.google.com/
მეორე საქაღალდე: https://drive.google.com/
მესამე საქაღალდის ლინკი:https://drive.google.com/
სიყვარული მშობელსა და შვილს შორის
ჩვილი, დაბადების მომენტში, იგრძნობდა სიკვდილის შიშს, მოწყალე ბუნებას რომ არ დაეცვა ის დედასთან განშორებებით გამოწვეული შფოთვისა და საშოში არსებობის ცნობიერი აღქმისგან. დაბადების შემდეგაც, ჩვილი ოდნავ თუ განსხვავდება იმისგან, რაც იყო დაბადებამდე; ის ვერ აღიქვამს საგნებს, საკუთარ თავსა და სამყაროს - თავის გარშემო.
ერთადერთი, რასაც ის გრძნობს, სითბოთი და საკვებით გამოწვეული პოზიტიური შეგრძნებებია, თუმცა მას ჯერ კიდევ არ ძალუძს განასხვაოს სითბო და საზრდო - წყაროსგან, რომლისგანაც იღებს ამ ყოველივეს, ანუ დედისგან. დედა სითბოა, დედაა – საკვებიც. დედა სიამოვნებისა და დაცულობის ეიფორიული მდგომარეობაა; ნარცისისტული მდგომარეობა - ფროიდისეულ ტერმინს თუ გამოვიყენებთ. გარე რეალობა, პიროვნებები და ნივთები, ატარებენ მხოლოდ ორგვარ მნიშვნელობას: არიან სხეულის შინაგანი მდგომარეობისთვის სიამოვნების მომტანნი, ან გამაღიზიანებლები, რეალურია მხოლოდ ის, რაც არის შიგნით; ხოლო, გარეთ არსებულის რეალურობა განისაზღვრება არა მისი პირადი ნიშან-თვისებების, არამედ მხოლოდ ჩემი საჭიროებების მიხედვით.
როდესაც ბავშვი იზრდება და ვითარდება, მას უკვე შეუძლია აღიქვას გარემო ისეთად, როგორიც ის არის; ნელ-ნელა ხდება კვებით მიღებული სიამოვნებისა და დედის მკერდის აღქმის განცალკევება. საბოლოო ჯამში, ბავშვი ახერხებს წყურვილის, ნოყიერი რძის, მკერდისა და დედის განსხვავებულ ორგანიზმებად აღქმას. ის სწავლობს მიიღოს მრავალი რამ, როგორც სხვადასხვა, განცალკევებულად არსებული საგანი. ამ დროს იწყებს მათთვის სახელების დარქმევას. ამავდროულად სწავლობს მათდამი მოპყრობას; იგებს რომ ცეცხლი ცხელი და მტკივნეულია, დედის სხეული თბილი და სასიამოვნო, ხე მყარი და მძიმე, ქაღალდი თხელია და შესაძლებელია მისი დახევა. ის სწავლობს, როგორ მოექცეს ხალხს; რომ დედა გაუღიმებს, როცა ის შეჭამს; ხელში აიყვანს, როდესაც იტირებს; შეაქებს, როდესაც მოისაქმებს. ყველა ეს გამოცდილება კრისტალიზდება და ერთიანდება შემდეგში: მე ვუყვარვარ. მე ვუყვარვარ იმიტომ, რომ მე დედის შვილი ვარ. ვუყვარვარ იმიტომ, რომ მე უსუსური ვარ. იმიტომ, რომ ვარ ლამაზი, მომხიბვლელი. იმიტომ, რომ დედას ვჭირდები. თუ ამ ფორმულის უფრო განზოგადებულ ვარიანტს განვიხილავთ, გამოვა, რომ: მე საყვარელი ვარ ისეთი, როგორიც ვარ. ან უფრო ზუსტი იქნებოდა გვეთქვა: მე საყვარელი ვარ იმიტომ, რომ ვარ. დედის სიყვარულის ეს განცდა პასიურია. ანუ არაფერია საჭირო გავაკეთო იმისთვის, რომ მივიღო – დედის სიყვარული უპირობოა. ერთადერთი, რაც მე მომეთხოვება, არის ვიყო მისი შვილი. დედის სიყვარული ნეტარებაა, მშვიდობაა, მას არ სჭირდება მოპოვება, დამსახურება. თუმცა არსებობს ამ ყველაფრის ნეგატიური მხარეც. უპირობო სიყვარულს არა მარტო არ სჭირდება, არამედ შეუძლებელიცაა მისი მოპოვება, წარმოქმნა, გაკონტროლება. თუ ის არსებობს, ის ბუნების საჩუქარია; ხოლო, თუ არ არსებობს - სიცოცხლე თითქოს საბოლოოდ კარგავს მთელ თავის მომხიბვლელობას.
რვაწელიწად-ნახევრიდან ათ წლამდე ბავშვების უმეტესობისთვის პრობლემა მდგომარეობს ექსკლუზიურად იმაში, რომ ისინი იყვნენ საყვარლები - ისეთები, როგორებიც არიან. ბავშვს ამ ასაკამდე არ უყვარს. ის მხოლოდ პასუხობს სიყვარულზე მადლიერებითა და სიხარულით. განვითარების ამ საფეხურზე კი ახალი ფაქტორი იჩენს თავს: უცხო გრძნობა, სიყვარულის წარმოქმნისა - ქმედებით. ბავშვი პირველად განიზრახავს გაცემას - დედისთვის (ან მამისთვის) რამის შექმნას, მაგალითად - ლექსის, ნახატის და ა.შ. პირველად მის ცხოვრებაში სიყვარულის იდეა ტრანსფორმირდება, შეგრძნებიდან „ვუყვარვარ“ – „სიყვარულამდე“, როგორც ქმედებამდე, ანუ მნიშვნელობას იცვლის. ამ საწყისი წერტილიდან მომწიფებულ სიყვარულამდე უამრავი წელიწადია. საბოლოო ჯამში, ბავშვი, მოზარდი, ლახავს საკუთარ ეგოცენტრულობას. გარეშე ადამიანი უკვე აღარ წარმოადგენს მისთვის მხოლოდ საკუთარი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილების საშუალებას. სხვისი მოთხოვნილებები მისთვის ასეთივე ან უფრო მნიშვნელოვანიცაა. გაცემა ხდება მეტად სასიამოვნო, მეტად სასიხარულო, ვიდრე მიღება. სიყვარულის შემთხვევაშიც, სხვისი სიყვარული ათავისუფლებს ნარცისიზმითა და ეგოცენტრიზმით გამოწვეული მარტოობისა და იზოლაციის საპყრობილიდან. პირი გრძნობს ახალ შერწყმას, გაზიარებას, ერთიანობას. გარდა ამისა, იგი თავის თავში გრძნობს უნარს - წარმოქმნას სიყვარული სიყვარულით და არა ავადმყოფურ დამოკიდებულებას მის მიღებაზე, რის გამოც აუცილებლობას წარმოადგენდა ყოფილიყო პატარა, უსუსური - ან „კარგი“. ინფანტილური სიყვარულის პრინციპია: „მე მიყვარს იმიტომ, რომ ვუყვარვარ“, ზრდასრული სიყვარულისა კი: „მე ვუყვარვარ იმიტომ, რომ მიყვარს“. ინფანტილური სიყვარული ამბობს: „მე მიყვარხარ იმიტომ, რომ მჭირდები“. ზრდასრული სიყვარული კი: „მე მჭირდები იმიტომ, რომ მიყვარხარ“.
სიყვარულის უნარს მჭიდროდ უკავშირდება სასიყვარულო ობიექტის ჩამოყალიბება. ბავშვის ცხოვრების პირველი თვეები და წლები, ეს ის პერიოდია, როდესაც პატარა ყველაზე მეტადაა დედაზე მიჯაჭვული. ეს მიჯაჭვულობა იწყება დაბადების მომენტამდე, როდესაც დედა და შვილი ჯერ კიდევ ერთნი, თუმცა ამავდროულად ორნი არიან. დაბადება ცვლის სიტუაციას განსაზღვრული კუთხით, თუმცა არც იმდენად ძლიერ, როგორც ეს ზედაპირულად ჩანს. ჩვილი, რომელიც ახლა საშოს გარეთაა, კვლავ მთლიანად დამოკიდებულია დედაზე. თუმცა ის ველდღიურად ხდება უფრო და უფრო დამოუკიდებელი: სწავლობს სიარულს, ლაპარაკს, იკვლევს და შეიცნობს გარესამყაროს; ურთიერთობა დედასთან კარგავს სასიცოცხლო მნიშვნელობას, და სანაცვლოდ დამოკიდებულება მამასთან ხდება მეტად აქტუალური.
იმისთვის, რათა გავაანალიზოთ ეს ძვრა დედიდან მამამდე, აუცილებელია გავითვალისწინო ძირეული განსხვავებები დედობრივი და მამობრივი სიყვარულის ხასიათებს შორის. ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ დედობრივ სიყვარულზე, რომელიც თავისი ბუნებით უპირობოა. დედას უყვარს ახალშობილი იმიტომ, რომ ის მისი შვილია, და არა იმიტომ, რომ ბავშვმა შეასრულა რომელიმე კონკრეტული პირობა ან გაამართლა რაიმე მოლოდინი - რა თქმა უნდა, როდესაც განვიხილავ დედისა და მამის სიყვარულს, განვიხილავ „იდეალურ ტიპებს“ - იუნგისეულ არქიტიპების ან მაქს ვებერის მიხედვით, არ ვგულისხმობ, რომ ყველა დედას ან მამას ძალუძს მსგავსი სიყვარული. მე ამავდროულად განვიხილავ მამობრივ და დედობრივ პრინციპებს, რომლებიც გამოხატულია სწორედ მამობრივ და დედობრივ ადამიანებში. უპირობო სიყვარული პასუხობს ერთ-ერთ ყველაზე სიღრმისეულ წადილს არა მარტო ბავშვებში, არამედ თითოეულ ადამიანში; ამის საპირისპიროდ, იყო საყვარელი დამსახურების მიხედვით, ყოველთვის აღძრავს ეჭვს: იქნებ მე ვერ შევძელი სიამოვნება მიმენიყებინა იმისთვის, ვისაც მინდა რომ ვუყვარდე? და ა,შ. ყოველთვის არსებობს შიში, რომ სიყვარული შესაძლოა გაქრეს, აორთქლდეს. გარდა ამისა, „დამსახურებული“ სიყვარული იოლად ტოვებს მწარე შეგრძნებას, რომ უყვართ არა მისი ბუნების გამო, არამედ მხოლოდ იმიტომ, რომ მას სიამოვნება მოაქვს; რომ მისდამი სულაც არ განიცდიან სიყვარულს, არამედ მას მხოლოდ მოიხმარენ. გასაკვირი არაა, რომ ყველა ვებღაუჭებით დედობრივი სიყვარულისკენ სწრაფვას, ბავშვობაშიც და ზრდასრულ ასაკშიც. პატარების უმეტესობას იღბალი არ ღალატობს და იღებებენ დედობრივ სიყვარულს (თუ რა დოზით, ამაზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ). მოზრდილობისას კი იმავე წყურვილის მოკვლა ბევრად უფრო რთულია. საუკეთესო შემთხვევაში, ის ხდება ეროტიკული სიყვარულის კომპონენტი; ასევე ხშირად პოვებს გამოვლინებას რელიგიურ, უფრო მეტად კი ნერვიულ ფორმებში.
ურთიერთდამოკიდებულება მამასთან საკმაოდ განსხვავებულია. დედა ფუძეა, საიდანაც მოვდივართ, ის ბუნებაა, მიწაა, ოკეანეა; მამა არ წარმოადგენს ასეთ ბუნებრივ სამყოფელს. მას ცოტა თუ აკავშირებს ბავშვთან სიცოცხლის პირველ წლებში, და შვილისთვის მისი მნიშვნელობა ადრეულ წლებში არ შეიძლება შევადაროთ დედისას. იმ შემთხვევაში, როდესაც მამა არ წარმოადგენს ბუნებრივ სამყაროს, იგი ადამიანური არსებობის მეორე პოლუსად იქცევა, - ფიქრისა და აზროვნების სამყაროდ, ნივთების, საგნების, კანონისა და წესრიგის, დისციპლინის, მოგზაურობისა და თავგადასავლების სამყაროს. მამა არის ის, ვინც ასწავლის, ვინც აჩვენებს შვილს ამ სამყაროსკენ მიმავალ გზას.
ამ ფუნქციასთან ახლოსაა ის, ვინც უკავშირდება სოციალურ-ეკონომიკურ განვითარებას. როდესაც პირველად გაჩნდა კერძო საკუთრება, რომელიც უნდა ქცეულიყო ერთ-ერთი ვაჟიშვილის მემკვიდრეობად, მამამ დაიწყო ძებნა ისეთი ვაჟისა, ვისთვისაც შეძლებდა თავისი საკუთრების და ტოვებას. ბუნებრივია ის შეარჩევდა ისეთ შვილს რომელიც მისი აზრით საუკეთესოდ ჩაანაცვლებდა; რომელიც ყველაზე მეტად ჰგავდა მამას, და ყველაზე მეტად იმსახურებდა მამისვე სიმპათიას. მამობრივი სიყვარული - პირობითია. მისი პრინციპია - „მე შენ მიყვარხარ, რადგან შენ ამართლებ ჩემს მოლოდინს, რადგან შენ ასრულებ შენს მოვალეობას და რადგან შენ ხარ ჩემი მსგავსი“. უპირობო დედობრივი სიყვარულის მსგავსად, აქაც გვაქვს პოზიტიური და ნეგატიური ასპექტები.
ნეგატიური ასპექტი სწორედ ისაა, რომ მამობრივ სიყვარულს დამსახურება სჭირდება; იგი შეიძლება დაიკარგოს, თუ შვილი არ შეასრულებს იმას, რასაც მისგან მოელიან. მამობრივ სიყვარულში მორჩილება ხდება მთავარი სათნოება, ხოლო დაუმორჩილებლობა - მთავარი ცოდვა. სასჯელი კი მამობრივი სიყვარულისგან მოწყვეტაა. თანაბრად მნიშვნელოვანია პოზიტიური მხარე. გამომდინარე იქიდან, რომ მამობრივი სიყვარული პირობითია, მე შემიძლია მოვიპოვო იგი, ვიშრომო მისთვის; ის ჩემს კონტროლქვეშაა, დედობრივი სიყვარულისგან განსხვავებით.
მშობელთა დამოკიდებულებები ბავშვისადმი შეესაბამება ბავშვისვე საჭიროებებს. ახალშობილს სჭირდება დედის უპირობო სიყვარული და მზურნველობა როგორც ფიზიოლოგიურად, ასევე ფსიქოლოგიურადაც. 6 წლის შემდეგ კი მას უკვე ესაჭიროება მამის სიყვარული, მისი ავტორიტეტი და წინამძღოლობა. დედის ფუნქციაა, დაიცვას პატარა, მამისა კი - ასწავლოს მას, დაეხმაროს გაუმკლავდეს იმ პრობლემებს, რომლის წინაშეც ის საზოგადოება დააყენებს, სადაც დაიბადა. საუკეთესო შემთხვევაში, დედის სიყვარული არ ცდილობს ბავშვის ზრდისთვის ხელის შეშლას, არ აქეზებს მის დაუცველობას. დედას უნდა ჰქონდეს სიცოცხლის რხმენა, მაშასადამე, არ უნდა იყოს ზედმეტად მშფოთვარე, რათა არ დააავადოს შვილი ამ შფოთვით. მისი ცხოვრების ნაწილს უნდა წარმოადგენდეს სურვილი იმისა, რომ შვილი ერთ დღესაც გახდეს დამოუკიდებელი და საბოლოო ჯამში, ჩამოშორდეს მას. მამის სიყვარულს წინ უნდა უძღოდეს პრინციპები და მოლოდინები; ის უნდა იყოს მომთმენი, ტოლერანტული და არა მუქარით აღსავსე ან ავტორიტარული. მან უნდა შეძლოს ზრდის პროცესში მისცეს შვილს მზარდი შეგრძნება უნარიანობისა და ნიჭიერებისა, რაც თავისთავად საშუალებას მისცემს მას მამის მსგავსად თავადვე გახდეს ავტორიტეტი.
ბოლოს ზრდასრული ადამიანი უნდა მივიდეს იმ წერტილამდე, სადაც იგი თავად ხდება საკუთარი დედაც და მამაც. იგი საკუთარ თავში აერთიანებს ორივე ცნობიერს. დედობრივი ცნობიერი ამბობს: „არ არსებობს შეცდომა ან დანაშაული, რომელიც შენ წაგართმევდა ჩემს სიყვარულს, ჩემს სურვილს, რომ იყო ცოცხალი და ბედნიერი“. ხოლო მამობრივი ცნობიერი შემდეგნარია: „შენ არასწორად მოიქეცი, ამიტომაც ვერ აუვლი გვერდს გარკვეულ შედეგებს და რაც ყველაზე მთავარია, შენ უნდა შეიცვალო, თუ გსურს, რომ გქონდეს ჩემი სიყვარული“. მოწიფული ადამიანი განთავისუფლდა დედისა და მამის გარე ფიგურებისგან და ააშენა ისინი შიგნით. ფროიდის სუპერეგოს კონცეფციის საწინააღმდეგოდ, მან ეს გააკეთა არა შემოერთების, გაერთიანების გზით, არამედ დააშენა დედობრივი ცნობიერი სიყვარულის საკუთარ უნარზე და მამობრივი ცნობიერი - განსჯისა და მსჯელობის უნარზე. გარდა ამისა, ზრდასრულ პიროვნებას უყვარს როგორც დედობრივი, ასევე მამობრივი ცნობიერით, მიუხედავად იმისა, რომ ერთი შეხედვით ეს ორი ერთმანეთს ძლიერ ეწინააღმდეგება. თუ ის შეინარჩუნებდა მხოლოდ ერთ, დავუშვათ, მამობრივ ცნობიერს - იგი გახდებოდა უხეში და არაჰუმანური. ხოლო საპირისპირო შემთხვევაში - განსჯის უუნარო და დამაბრკოლებელი როგორც საკუთარი თავის, ასევე სხვათა განვითარებისთვის.
განვითარების ამ გზაზე, დედაზე კონცენტრირებული მიჯაჭვულობიდან - მამაზე კონცენტრირებულ მიჯაჭვულობამდე, და მათი საბოლოო სინთეზი, არის ფუძე ფსიქიკური ჯანმრთელობისა და შემდგომი მომწიფებისთვის. ამ ეტაპზე განცდილი კრახი კი, მოგვიანებით ხდება ნერვიული აშლილობის ძირითადი გამომწვევი მიზეზი. თუმცაღა ზემოთ ჩამოყალიბებული მოსაზრების უფრო დეტალური განხილვა სცდება ამ წიგნის საზღვრებს. ურიგო მაინც არ იქნებოდა საკითხს მოკლედ შევხებოდით, რათა უფრო ნათელი გახდეს თუ რაზეა საუბარი.
ნევროზული განვითარების ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი შეიძლებაიყოსის ფაქტი, რომ ბიქს ჰყავს მოსიყვარულე, მაგრამ ხედმეტად შემწყნარებელი ან ზედმეტად მბრძანებლური ხასიათის დედა და გულგრილი მამა. ასეთ შემთხვევაში ის დარჩება დედობრივი მიჯაჭვულობის ადრეულ სტადიაზე და ჩამოყალიბდება ადამიანად, რომელიც მთლიანად დამოკიდებულია დედის ფიგურაზე. თავს იგრძნობს უსუსურად, ექნება ისეთი მოთხოვნილებები, როგორიცაა: მიღების, დაცულობის, მოვლის სურვილი. ასეთ პირს აკლია მამობრივი თვისებები: დისციპლინა, დამოუკიდებლობა, საკუთარი ცხოვრების თავად წარმართვის უნარი. მან შეიძლეია ეძებოს „დედა“ ყველგან, ზოგჯერ ქალებში და ზოგჯერაც ზემდგომ, გავლენიან, ძალაუფლების მქონე მამაკაცებში. მეორე მხრივ, თუ სხვაგვარ შემთხვევასთან გვაქვს საქმე, ანუ თუ დედა ცივია, უყურადღებო და მბრძანებლური, ბავშვმა შეიძლება გადაამისამართოს დედობრივი უსაფრთხოების შეგრძნების მოთხოვნილება მამისკენ, და შემდგომ მამობრივი ფიგურებისკენ - ასეთ დროს საბოლოო შედეგი ძალზე წააგავს წინას ან შესაძლებელია ამგვარი განვითარებაც: ბავშვი ყალიბდება რადიკალურად მამაზე ორიენტირებულ, სრულიად კანონისა და წესრიგის მორჩილად, ვისაც სრულებით არ შეუძლია ან მიიღოს, ან გასცეს უპირობო სიყვარული. ასეთი განვითარება კიდევ უფრო ინტენსიურად მიმდინარეობს, თუ მამა ავტორიტარული ფიგურაა და შვილზე ძლიერაა მიჯაჭვული.
ყველა ამ ნევროზული განვითარების ფორმის მთავარი მახასიათებელი ისაა, რომ ერთ-ერთი მხარე, დედობრივი ან მამობრივი, განიცდის კრახს - და ეს არის მიზეზი უფრო მწვავე ნევროზული განვითარებისა - ხდება დედისა და მამის როლების არევა როგორც გარეგნულად, სხვა ადამიანებთან დამოკიდებულებაში, ასევე შინაგანად. შემდგომმა კვლევამ შეიძლება აჩვენოს, რომ ნერვიული აშლილობის ზოგიერთი ტიპი, როგორიცაა, მაგალითად, აკვიატებულ მდგომარეობათა ნევროზი - მეტწილად მამისადმი ცალმხრივი მიჯაჭვულობის ფონზე ვითარდება. მაშინ როდესაც ისტერია, ალკოჰოლიზმი, საკუთარი უფლებების დაცვის, ცხოვრების რეალური აღქმის უნარის არქონა და დეპრესიები - დედისადმი.
© ერიხ ფრომი / სიყვარულის ხელოვნება
წიგნი „სიყვარულის ხელოვნება“ შეგიძლიათ შეიძინოთ ჩვენთან.
ჩვილი, დაბადების მომენტში, იგრძნობდა სიკვდილის შიშს, მოწყალე ბუნებას რომ არ დაეცვა ის დედასთან განშორებებით გამოწვეული შფოთვისა და საშოში არსებობის ცნობიერი აღქმისგან. დაბადების შემდეგაც, ჩვილი ოდნავ თუ განსხვავდება იმისგან, რაც იყო დაბადებამდე; ის ვერ აღიქვამს საგნებს, საკუთარ თავსა და სამყაროს - თავის გარშემო.
ერთადერთი, რასაც ის გრძნობს, სითბოთი და საკვებით გამოწვეული პოზიტიური შეგრძნებებია, თუმცა მას ჯერ კიდევ არ ძალუძს განასხვაოს სითბო და საზრდო - წყაროსგან, რომლისგანაც იღებს ამ ყოველივეს, ანუ დედისგან. დედა სითბოა, დედაა – საკვებიც. დედა სიამოვნებისა და დაცულობის ეიფორიული მდგომარეობაა; ნარცისისტული მდგომარეობა - ფროიდისეულ ტერმინს თუ გამოვიყენებთ. გარე რეალობა, პიროვნებები და ნივთები, ატარებენ მხოლოდ ორგვარ მნიშვნელობას: არიან სხეულის შინაგანი მდგომარეობისთვის სიამოვნების მომტანნი, ან გამაღიზიანებლები, რეალურია მხოლოდ ის, რაც არის შიგნით; ხოლო, გარეთ არსებულის რეალურობა განისაზღვრება არა მისი პირადი ნიშან-თვისებების, არამედ მხოლოდ ჩემი საჭიროებების მიხედვით.
როდესაც ბავშვი იზრდება და ვითარდება, მას უკვე შეუძლია აღიქვას გარემო ისეთად, როგორიც ის არის; ნელ-ნელა ხდება კვებით მიღებული სიამოვნებისა და დედის მკერდის აღქმის განცალკევება. საბოლოო ჯამში, ბავშვი ახერხებს წყურვილის, ნოყიერი რძის, მკერდისა და დედის განსხვავებულ ორგანიზმებად აღქმას. ის სწავლობს მიიღოს მრავალი რამ, როგორც სხვადასხვა, განცალკევებულად არსებული საგანი. ამ დროს იწყებს მათთვის სახელების დარქმევას. ამავდროულად სწავლობს მათდამი მოპყრობას; იგებს რომ ცეცხლი ცხელი და მტკივნეულია, დედის სხეული თბილი და სასიამოვნო, ხე მყარი და მძიმე, ქაღალდი თხელია და შესაძლებელია მისი დახევა. ის სწავლობს, როგორ მოექცეს ხალხს; რომ დედა გაუღიმებს, როცა ის შეჭამს; ხელში აიყვანს, როდესაც იტირებს; შეაქებს, როდესაც მოისაქმებს. ყველა ეს გამოცდილება კრისტალიზდება და ერთიანდება შემდეგში: მე ვუყვარვარ. მე ვუყვარვარ იმიტომ, რომ მე დედის შვილი ვარ. ვუყვარვარ იმიტომ, რომ მე უსუსური ვარ. იმიტომ, რომ ვარ ლამაზი, მომხიბვლელი. იმიტომ, რომ დედას ვჭირდები. თუ ამ ფორმულის უფრო განზოგადებულ ვარიანტს განვიხილავთ, გამოვა, რომ: მე საყვარელი ვარ ისეთი, როგორიც ვარ. ან უფრო ზუსტი იქნებოდა გვეთქვა: მე საყვარელი ვარ იმიტომ, რომ ვარ. დედის სიყვარულის ეს განცდა პასიურია. ანუ არაფერია საჭირო გავაკეთო იმისთვის, რომ მივიღო – დედის სიყვარული უპირობოა. ერთადერთი, რაც მე მომეთხოვება, არის ვიყო მისი შვილი. დედის სიყვარული ნეტარებაა, მშვიდობაა, მას არ სჭირდება მოპოვება, დამსახურება. თუმცა არსებობს ამ ყველაფრის ნეგატიური მხარეც. უპირობო სიყვარულს არა მარტო არ სჭირდება, არამედ შეუძლებელიცაა მისი მოპოვება, წარმოქმნა, გაკონტროლება. თუ ის არსებობს, ის ბუნების საჩუქარია; ხოლო, თუ არ არსებობს - სიცოცხლე თითქოს საბოლოოდ კარგავს მთელ თავის მომხიბვლელობას.
რვაწელიწად-ნახევრიდან ათ წლამდე ბავშვების უმეტესობისთვის პრობლემა მდგომარეობს ექსკლუზიურად იმაში, რომ ისინი იყვნენ საყვარლები - ისეთები, როგორებიც არიან. ბავშვს ამ ასაკამდე არ უყვარს. ის მხოლოდ პასუხობს სიყვარულზე მადლიერებითა და სიხარულით. განვითარების ამ საფეხურზე კი ახალი ფაქტორი იჩენს თავს: უცხო გრძნობა, სიყვარულის წარმოქმნისა - ქმედებით. ბავშვი პირველად განიზრახავს გაცემას - დედისთვის (ან მამისთვის) რამის შექმნას, მაგალითად - ლექსის, ნახატის და ა.შ. პირველად მის ცხოვრებაში სიყვარულის იდეა ტრანსფორმირდება, შეგრძნებიდან „ვუყვარვარ“ – „სიყვარულამდე“, როგორც ქმედებამდე, ანუ მნიშვნელობას იცვლის. ამ საწყისი წერტილიდან მომწიფებულ სიყვარულამდე უამრავი წელიწადია. საბოლოო ჯამში, ბავშვი, მოზარდი, ლახავს საკუთარ ეგოცენტრულობას. გარეშე ადამიანი უკვე აღარ წარმოადგენს მისთვის მხოლოდ საკუთარი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილების საშუალებას. სხვისი მოთხოვნილებები მისთვის ასეთივე ან უფრო მნიშვნელოვანიცაა. გაცემა ხდება მეტად სასიამოვნო, მეტად სასიხარულო, ვიდრე მიღება. სიყვარულის შემთხვევაშიც, სხვისი სიყვარული ათავისუფლებს ნარცისიზმითა და ეგოცენტრიზმით გამოწვეული მარტოობისა და იზოლაციის საპყრობილიდან. პირი გრძნობს ახალ შერწყმას, გაზიარებას, ერთიანობას. გარდა ამისა, იგი თავის თავში გრძნობს უნარს - წარმოქმნას სიყვარული სიყვარულით და არა ავადმყოფურ დამოკიდებულებას მის მიღებაზე, რის გამოც აუცილებლობას წარმოადგენდა ყოფილიყო პატარა, უსუსური - ან „კარგი“. ინფანტილური სიყვარულის პრინციპია: „მე მიყვარს იმიტომ, რომ ვუყვარვარ“, ზრდასრული სიყვარულისა კი: „მე ვუყვარვარ იმიტომ, რომ მიყვარს“. ინფანტილური სიყვარული ამბობს: „მე მიყვარხარ იმიტომ, რომ მჭირდები“. ზრდასრული სიყვარული კი: „მე მჭირდები იმიტომ, რომ მიყვარხარ“.
სიყვარულის უნარს მჭიდროდ უკავშირდება სასიყვარულო ობიექტის ჩამოყალიბება. ბავშვის ცხოვრების პირველი თვეები და წლები, ეს ის პერიოდია, როდესაც პატარა ყველაზე მეტადაა დედაზე მიჯაჭვული. ეს მიჯაჭვულობა იწყება დაბადების მომენტამდე, როდესაც დედა და შვილი ჯერ კიდევ ერთნი, თუმცა ამავდროულად ორნი არიან. დაბადება ცვლის სიტუაციას განსაზღვრული კუთხით, თუმცა არც იმდენად ძლიერ, როგორც ეს ზედაპირულად ჩანს. ჩვილი, რომელიც ახლა საშოს გარეთაა, კვლავ მთლიანად დამოკიდებულია დედაზე. თუმცა ის ველდღიურად ხდება უფრო და უფრო დამოუკიდებელი: სწავლობს სიარულს, ლაპარაკს, იკვლევს და შეიცნობს გარესამყაროს; ურთიერთობა დედასთან კარგავს სასიცოცხლო მნიშვნელობას, და სანაცვლოდ დამოკიდებულება მამასთან ხდება მეტად აქტუალური.
იმისთვის, რათა გავაანალიზოთ ეს ძვრა დედიდან მამამდე, აუცილებელია გავითვალისწინო ძირეული განსხვავებები დედობრივი და მამობრივი სიყვარულის ხასიათებს შორის. ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ დედობრივ სიყვარულზე, რომელიც თავისი ბუნებით უპირობოა. დედას უყვარს ახალშობილი იმიტომ, რომ ის მისი შვილია, და არა იმიტომ, რომ ბავშვმა შეასრულა რომელიმე კონკრეტული პირობა ან გაამართლა რაიმე მოლოდინი - რა თქმა უნდა, როდესაც განვიხილავ დედისა და მამის სიყვარულს, განვიხილავ „იდეალურ ტიპებს“ - იუნგისეულ არქიტიპების ან მაქს ვებერის მიხედვით, არ ვგულისხმობ, რომ ყველა დედას ან მამას ძალუძს მსგავსი სიყვარული. მე ამავდროულად განვიხილავ მამობრივ და დედობრივ პრინციპებს, რომლებიც გამოხატულია სწორედ მამობრივ და დედობრივ ადამიანებში. უპირობო სიყვარული პასუხობს ერთ-ერთ ყველაზე სიღრმისეულ წადილს არა მარტო ბავშვებში, არამედ თითოეულ ადამიანში; ამის საპირისპიროდ, იყო საყვარელი დამსახურების მიხედვით, ყოველთვის აღძრავს ეჭვს: იქნებ მე ვერ შევძელი სიამოვნება მიმენიყებინა იმისთვის, ვისაც მინდა რომ ვუყვარდე? და ა,შ. ყოველთვის არსებობს შიში, რომ სიყვარული შესაძლოა გაქრეს, აორთქლდეს. გარდა ამისა, „დამსახურებული“ სიყვარული იოლად ტოვებს მწარე შეგრძნებას, რომ უყვართ არა მისი ბუნების გამო, არამედ მხოლოდ იმიტომ, რომ მას სიამოვნება მოაქვს; რომ მისდამი სულაც არ განიცდიან სიყვარულს, არამედ მას მხოლოდ მოიხმარენ. გასაკვირი არაა, რომ ყველა ვებღაუჭებით დედობრივი სიყვარულისკენ სწრაფვას, ბავშვობაშიც და ზრდასრულ ასაკშიც. პატარების უმეტესობას იღბალი არ ღალატობს და იღებებენ დედობრივ სიყვარულს (თუ რა დოზით, ამაზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ). მოზრდილობისას კი იმავე წყურვილის მოკვლა ბევრად უფრო რთულია. საუკეთესო შემთხვევაში, ის ხდება ეროტიკული სიყვარულის კომპონენტი; ასევე ხშირად პოვებს გამოვლინებას რელიგიურ, უფრო მეტად კი ნერვიულ ფორმებში.
ურთიერთდამოკიდებულება მამასთან საკმაოდ განსხვავებულია. დედა ფუძეა, საიდანაც მოვდივართ, ის ბუნებაა, მიწაა, ოკეანეა; მამა არ წარმოადგენს ასეთ ბუნებრივ სამყოფელს. მას ცოტა თუ აკავშირებს ბავშვთან სიცოცხლის პირველ წლებში, და შვილისთვის მისი მნიშვნელობა ადრეულ წლებში არ შეიძლება შევადაროთ დედისას. იმ შემთხვევაში, როდესაც მამა არ წარმოადგენს ბუნებრივ სამყაროს, იგი ადამიანური არსებობის მეორე პოლუსად იქცევა, - ფიქრისა და აზროვნების სამყაროდ, ნივთების, საგნების, კანონისა და წესრიგის, დისციპლინის, მოგზაურობისა და თავგადასავლების სამყაროს. მამა არის ის, ვინც ასწავლის, ვინც აჩვენებს შვილს ამ სამყაროსკენ მიმავალ გზას.
ამ ფუნქციასთან ახლოსაა ის, ვინც უკავშირდება სოციალურ-ეკონომიკურ განვითარებას. როდესაც პირველად გაჩნდა კერძო საკუთრება, რომელიც უნდა ქცეულიყო ერთ-ერთი ვაჟიშვილის მემკვიდრეობად, მამამ დაიწყო ძებნა ისეთი ვაჟისა, ვისთვისაც შეძლებდა თავისი საკუთრების და ტოვებას. ბუნებრივია ის შეარჩევდა ისეთ შვილს რომელიც მისი აზრით საუკეთესოდ ჩაანაცვლებდა; რომელიც ყველაზე მეტად ჰგავდა მამას, და ყველაზე მეტად იმსახურებდა მამისვე სიმპათიას. მამობრივი სიყვარული - პირობითია. მისი პრინციპია - „მე შენ მიყვარხარ, რადგან შენ ამართლებ ჩემს მოლოდინს, რადგან შენ ასრულებ შენს მოვალეობას და რადგან შენ ხარ ჩემი მსგავსი“. უპირობო დედობრივი სიყვარულის მსგავსად, აქაც გვაქვს პოზიტიური და ნეგატიური ასპექტები.
ნეგატიური ასპექტი სწორედ ისაა, რომ მამობრივ სიყვარულს დამსახურება სჭირდება; იგი შეიძლება დაიკარგოს, თუ შვილი არ შეასრულებს იმას, რასაც მისგან მოელიან. მამობრივ სიყვარულში მორჩილება ხდება მთავარი სათნოება, ხოლო დაუმორჩილებლობა - მთავარი ცოდვა. სასჯელი კი მამობრივი სიყვარულისგან მოწყვეტაა. თანაბრად მნიშვნელოვანია პოზიტიური მხარე. გამომდინარე იქიდან, რომ მამობრივი სიყვარული პირობითია, მე შემიძლია მოვიპოვო იგი, ვიშრომო მისთვის; ის ჩემს კონტროლქვეშაა, დედობრივი სიყვარულისგან განსხვავებით.
მშობელთა დამოკიდებულებები ბავშვისადმი შეესაბამება ბავშვისვე საჭიროებებს. ახალშობილს სჭირდება დედის უპირობო სიყვარული და მზურნველობა როგორც ფიზიოლოგიურად, ასევე ფსიქოლოგიურადაც. 6 წლის შემდეგ კი მას უკვე ესაჭიროება მამის სიყვარული, მისი ავტორიტეტი და წინამძღოლობა. დედის ფუნქციაა, დაიცვას პატარა, მამისა კი - ასწავლოს მას, დაეხმაროს გაუმკლავდეს იმ პრობლემებს, რომლის წინაშეც ის საზოგადოება დააყენებს, სადაც დაიბადა. საუკეთესო შემთხვევაში, დედის სიყვარული არ ცდილობს ბავშვის ზრდისთვის ხელის შეშლას, არ აქეზებს მის დაუცველობას. დედას უნდა ჰქონდეს სიცოცხლის რხმენა, მაშასადამე, არ უნდა იყოს ზედმეტად მშფოთვარე, რათა არ დააავადოს შვილი ამ შფოთვით. მისი ცხოვრების ნაწილს უნდა წარმოადგენდეს სურვილი იმისა, რომ შვილი ერთ დღესაც გახდეს დამოუკიდებელი და საბოლოო ჯამში, ჩამოშორდეს მას. მამის სიყვარულს წინ უნდა უძღოდეს პრინციპები და მოლოდინები; ის უნდა იყოს მომთმენი, ტოლერანტული და არა მუქარით აღსავსე ან ავტორიტარული. მან უნდა შეძლოს ზრდის პროცესში მისცეს შვილს მზარდი შეგრძნება უნარიანობისა და ნიჭიერებისა, რაც თავისთავად საშუალებას მისცემს მას მამის მსგავსად თავადვე გახდეს ავტორიტეტი.
ბოლოს ზრდასრული ადამიანი უნდა მივიდეს იმ წერტილამდე, სადაც იგი თავად ხდება საკუთარი დედაც და მამაც. იგი საკუთარ თავში აერთიანებს ორივე ცნობიერს. დედობრივი ცნობიერი ამბობს: „არ არსებობს შეცდომა ან დანაშაული, რომელიც შენ წაგართმევდა ჩემს სიყვარულს, ჩემს სურვილს, რომ იყო ცოცხალი და ბედნიერი“. ხოლო მამობრივი ცნობიერი შემდეგნარია: „შენ არასწორად მოიქეცი, ამიტომაც ვერ აუვლი გვერდს გარკვეულ შედეგებს და რაც ყველაზე მთავარია, შენ უნდა შეიცვალო, თუ გსურს, რომ გქონდეს ჩემი სიყვარული“. მოწიფული ადამიანი განთავისუფლდა დედისა და მამის გარე ფიგურებისგან და ააშენა ისინი შიგნით. ფროიდის სუპერეგოს კონცეფციის საწინააღმდეგოდ, მან ეს გააკეთა არა შემოერთების, გაერთიანების გზით, არამედ დააშენა დედობრივი ცნობიერი სიყვარულის საკუთარ უნარზე და მამობრივი ცნობიერი - განსჯისა და მსჯელობის უნარზე. გარდა ამისა, ზრდასრულ პიროვნებას უყვარს როგორც დედობრივი, ასევე მამობრივი ცნობიერით, მიუხედავად იმისა, რომ ერთი შეხედვით ეს ორი ერთმანეთს ძლიერ ეწინააღმდეგება. თუ ის შეინარჩუნებდა მხოლოდ ერთ, დავუშვათ, მამობრივ ცნობიერს - იგი გახდებოდა უხეში და არაჰუმანური. ხოლო საპირისპირო შემთხვევაში - განსჯის უუნარო და დამაბრკოლებელი როგორც საკუთარი თავის, ასევე სხვათა განვითარებისთვის.
განვითარების ამ გზაზე, დედაზე კონცენტრირებული მიჯაჭვულობიდან - მამაზე კონცენტრირებულ მიჯაჭვულობამდე, და მათი საბოლოო სინთეზი, არის ფუძე ფსიქიკური ჯანმრთელობისა და შემდგომი მომწიფებისთვის. ამ ეტაპზე განცდილი კრახი კი, მოგვიანებით ხდება ნერვიული აშლილობის ძირითადი გამომწვევი მიზეზი. თუმცაღა ზემოთ ჩამოყალიბებული მოსაზრების უფრო დეტალური განხილვა სცდება ამ წიგნის საზღვრებს. ურიგო მაინც არ იქნებოდა საკითხს მოკლედ შევხებოდით, რათა უფრო ნათელი გახდეს თუ რაზეა საუბარი.
ნევროზული განვითარების ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი შეიძლებაიყოსის ფაქტი, რომ ბიქს ჰყავს მოსიყვარულე, მაგრამ ხედმეტად შემწყნარებელი ან ზედმეტად მბრძანებლური ხასიათის დედა და გულგრილი მამა. ასეთ შემთხვევაში ის დარჩება დედობრივი მიჯაჭვულობის ადრეულ სტადიაზე და ჩამოყალიბდება ადამიანად, რომელიც მთლიანად დამოკიდებულია დედის ფიგურაზე. თავს იგრძნობს უსუსურად, ექნება ისეთი მოთხოვნილებები, როგორიცაა: მიღების, დაცულობის, მოვლის სურვილი. ასეთ პირს აკლია მამობრივი თვისებები: დისციპლინა, დამოუკიდებლობა, საკუთარი ცხოვრების თავად წარმართვის უნარი. მან შეიძლეია ეძებოს „დედა“ ყველგან, ზოგჯერ ქალებში და ზოგჯერაც ზემდგომ, გავლენიან, ძალაუფლების მქონე მამაკაცებში. მეორე მხრივ, თუ სხვაგვარ შემთხვევასთან გვაქვს საქმე, ანუ თუ დედა ცივია, უყურადღებო და მბრძანებლური, ბავშვმა შეიძლება გადაამისამართოს დედობრივი უსაფრთხოების შეგრძნების მოთხოვნილება მამისკენ, და შემდგომ მამობრივი ფიგურებისკენ - ასეთ დროს საბოლოო შედეგი ძალზე წააგავს წინას ან შესაძლებელია ამგვარი განვითარებაც: ბავშვი ყალიბდება რადიკალურად მამაზე ორიენტირებულ, სრულიად კანონისა და წესრიგის მორჩილად, ვისაც სრულებით არ შეუძლია ან მიიღოს, ან გასცეს უპირობო სიყვარული. ასეთი განვითარება კიდევ უფრო ინტენსიურად მიმდინარეობს, თუ მამა ავტორიტარული ფიგურაა და შვილზე ძლიერაა მიჯაჭვული.
ყველა ამ ნევროზული განვითარების ფორმის მთავარი მახასიათებელი ისაა, რომ ერთ-ერთი მხარე, დედობრივი ან მამობრივი, განიცდის კრახს - და ეს არის მიზეზი უფრო მწვავე ნევროზული განვითარებისა - ხდება დედისა და მამის როლების არევა როგორც გარეგნულად, სხვა ადამიანებთან დამოკიდებულებაში, ასევე შინაგანად. შემდგომმა კვლევამ შეიძლება აჩვენოს, რომ ნერვიული აშლილობის ზოგიერთი ტიპი, როგორიცაა, მაგალითად, აკვიატებულ მდგომარეობათა ნევროზი - მეტწილად მამისადმი ცალმხრივი მიჯაჭვულობის ფონზე ვითარდება. მაშინ როდესაც ისტერია, ალკოჰოლიზმი, საკუთარი უფლებების დაცვის, ცხოვრების რეალური აღქმის უნარის არქონა და დეპრესიები - დედისადმი.
© ერიხ ფრომი / სიყვარულის ხელოვნება
წიგნი „სიყვარულის ხელოვნება“ შეგიძლიათ შეიძინოთ ჩვენთან.
არაცნობიერი
არაცნობიერის პირველი ხსენება
არაცნობიერზე წარმოდგენაც არ ჰქონდათ ძველ ფილოსოფოსებს, როცა ფსიქოლოგია ჯერ კიდევ ფილოსოფიის ნაწილი იყო, ვგულისხმობ პერიოდს ვუნდტის ლაბორატორიის გახსნამდე .
ფილოსოფიაში ემპირიზმის გაძლიერებამ და რაციონალიზმის უკუსვლამ, თითქოს, დააპროვოცირა, რომ არაცნობიერის აღმოჩენა დიდხანს შეუძლებელი იქნებოდა, რადგან ფაქტობრივა შეუძლებელია არაცნობიერის ემპირიული მტკიცებულებით აღმოჩენა.
დეკარტეს და სპინოზას რაციონალიზმში ვერ აღმოცენდა ადგილი არაცნობიერისთვის, ცხადია, ვერც ლოკმა შეძლო ემპირიზმით მისი პოვნა . ერთი მხრივ დეკარტეს მეტაფიზიკაში ადგილი არ იყო არაცნობიერისთვის და თუ მაინც, ის მიაკვევდა რაიმე მსგავსს, ალბათ, ამას სულის სუბსტანციასთან დააკავშირებდა და არა არაცნობიერთან.
არაცნობიერი პირველად თავის ნაშრომში გამოიყენა ლაიბნიცმა, რომელმაც გამოყო ცნობიერი და არაცნობიერი, რის შემდეგაც აუცილებელი გახდა მათ სიძლიერესა და სისუსტეზე დაეწერა და მან თქვა, რომ ცნობიერი ბევრად ძლიერია, ვიდრე არაცნობიერი, თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას,რომ ეს უკანასკნელი თავს არ იჩენს ქმედებაში,ან არ არსებობს.
ლაიბნიცის ეს თეზისი, როგორც არაერთი სხვა, ჩამოყალიბდა ჯონ ლოკთან დებატებში, მოგეხსენებათ ლოკი ცნობიერს სცნობდა მხლოდ და სუფთა დაფად განიხილავდა გონს.
რა არის არაცნობიერი?
არაცნობიერი ფსიქეს ის მხარეა, რომელიც ცნობიერის მიღმაა. არაცნობიერში მიედინება ინფორმაცია,რომელიც ცნობიერიდან ინდევნება . არაცნობიერს წააგავს ქვეცნობიერი, თუმცა განსხვავება მათ შორის ის არის, რომ ქვეცნობიერი მახსოვრობასთან არის კავშირში, არაცნობიერი კი უკუგდებულ ინფორმაციასთან და როგორც ფსიქოდინამიკოსები ამბობენ, არაცნობიერი მეტად არის ქმედების მაპროვოცირებელი, ვიდრე ცნობიერი.
არაცნობიერი ლაიბნიცთან და ფროიდთან
როგორც უკვე ვთქვით, არაცნობიერი, როგორც ტერმინი ლაიბნიცმა შექმნა და გარკვეული ფორმულირებაც გაუკეთა მას, თუმცა ამ სიტყვის ხსენებაზე მაინც ფროიდი გვახსენდება ყველას. ფროიდმა არაცნობიერს მიანიჭა დიდი როლი და შეამცირა ცნობიერების დანიშნულება, ფსიქოდინამიკის თავისებურებაც ამაში მდგომარეობს. ფროიდის აზრით, პიროვნების ჩამოყალიბებაში დიდ როლს თამაშობს ბავშობა, რადგან არაცნობიერში მიედინება ბევრი ინფორმაცია და შემდეგ ეს დალექილი აზრები თავს იჩენენ ქმედებაში. ქცევაში დიდი როლი აქვს ლიბიდოს, რომელსაც შეგვიძლია გაუცნობიერებელი სექსუალური ლტოლვაც ვუწოდოთ. ამაზე დაყრდნობით ფროიდი ქმნის ოიდიპოსოს კომლექსს. ოიდიპოსი არის სოფოკლეს ნაწარმოების "ოიდიპოს მეფის" მთავარი პერსონაჟი, რომელიც გაუცნობიერებლად სარეცელს იყოფს დედამისთან და როცა გაიგებს, რომ დედამისი შეირთო ცოლად, თვალებს დაითხრი (აქ შეგვიძლია დავინახოთ სუპერ ეგოს ჩართვა საქმეში). ბერძნული ლიტერატურიდან არის ასევე აღებული ელექტკრას კომპლექსიც, რომელიც იუნგმა შექმნა და განსხვავებით ოიდიპოსის კომლექსისგან აქ მდედრის სექსუალურ ლტოლვაზეა საუბარი მამის მიმართ.
ეგო და სუპერ ეგო
ფროიდის მიხედვით ფსიქეში არსებობს თავდაპირველად : იდი, შემდეგ ეგო და სუპერ ეგო. იდი არის საწყისი, ანუ ის რაც დამახასიათებელია ნებისმიერი ასაკის ბავშვისთვის, ეგო კი შემდეგ ჩამოყალიბებული / გაღვიძებული ცნებაა . ეგო ბუნებით თავისთავისკენ მიმართული, კმაყოფილებისაკენ - ჰედინიზმისკენ მიდრეკილია და მისგან დეტერმინირებული ნება ძლიერია. ეგოს შემაჩერებელია სუპერ ეგო, რაც შექმნილია ზნეობრივი ნორმებისაგან და კულტურის ნაწილს წარმოადგენს .
ეგო და სუპერ ეგო ფრიდრიხ ნიხშეს : "ასე იტყოდა ზარათუსტრაში"
როგორც ფროიდი აბობს, მას არ წაუკითხავს ნიცშეს წიგნები, რათა გავლენის ქვეშ არ მოქცეულიყო, როგირც მახსოვს, თუმცა დიდი მსგავსებაა მის "ფსიქოანალიზში" გამოთქმულ ცნებებსა და ნიცშეს ფილოსოფიის კონკრეტულ ასპექტში.
"ასე იტყოდა ზარათუსტრას" პირველი ნაწილის ერთ-ერთ თავში საუბარია პიროვნულობის - "მეს" რაობაზე და ნიცშეს აზროთ ამ ამპარტავნულ ნებაშია ღვთაებრივობა . ნიცშესთან სუპერ ეგო , იგივე ზნეობრივი ნაწილი, მეტაფიზკურად არის გააზრებული და ეგოს ნებისგან შორს არ დგას სუპერ ეგო, მისი აზრით, ზნეობრივი ისაა, რაც ბუნებრივია და მორალის სწორი გაგება ეგის მხოლოდ ცუდ* მხარეს უკუაგდებს.
ზემორალის მატარებელი ადამიანი ზეკაცია, სუპერ ეგოს, როგორც "მკვდრადშობილი" გაუაზრებელი ამკრძალავის მატარებელი ადამიანი კი მსხვერპლია მონური მორალის. აქ შეიძლება პარალელის გავლება ფროიდის "ილუზიის მომავალთან", თუმცა, რა თქმა უნდა, ნიცშეს მოძღვრება, თუ შეიძლევა მას ასე ეწოდოს, არ არის მატერიალისტური .
კულტურული მარქსმიზმი და ნეოფროიდიანელები
ზუგმუნდ ფროიდის "ფსიქოანალიზმა" დიდი გადატრიალება მოხდინა ფსიქოლოფიაში, მელევე პოლიტიკაშიც შეიჭრა ფროიდის თეზისთა ინტერპრეტაციები. დღეს მარქსისტების უმრავლესობა ფროიდის მიმდევარიცაა, კულტურული მარქსიზმი კი, როგორცა ახლად დამკვიდრებული ტერმინი, თავის თავში ატარებს ფროიდის კულტურით უკმაყოფილებას.
მატერიალისტური დიალექტიკის პოსტ-მოდერნისტული ვარიანტი და მორალური რელატივიზი ხშირად სუპერ ეგოს რელატიური ბუნებით არის გნპირობებული, რაც თავისთაად ფროიდის ინტერპრეტირებით მიიღება.
ერთი მხრივ, ჩემი აზრით, არასწორია ფროიდის ჩარევა პოლიტიკურ საკითხებში და მითუმეტეს კულტურაზე საუბრისას, მაგრამ მეორე მხრივ უკიდურესობაა, როცა ლიბერტარიანელები დღესაც კი არ სცნობენ არაცნობიერს.
არაცნობიერი და მორალური ზიანი
ლიბერტარიანელების თავისუფლება მოიცავს საკუთარი ნების რეალიზებას, სანამ სხვას ფიზიკურ ზიანს მიაყენებ, შესაბამისად კანონის მთავარი დამდგენი ეს არის. ლოკის ფილოსოფიური ხედვიდან მომდინარე ეს დისკურსი, სწორი იქნებოდა, რომ არა ფსიქოდინამიკური თავისებურებები ადამიანის. არაცნობიერის გათვალისწინებით და პიროვნების ჩამოყალიბებაში სხვათა ქმედებების ანალიზისა და გარემოს როლის აღიარებით, მივდივართ იქამდე, რომ საკუთარი "თავისუფლება", სხვისი უფლების შეზღუდვაა, თუ ის ცუდ გავლენას ახდენს სხვის პიროვნულ ჩამოყალიბებაზე.
ჩემი ამ ინტერპრეტაციით, თავისიფლებაც გარკვეულ ფსიქოლოგიზმშია გატარებული და უარყოფილია თავისუფლების მოქცევა მხოლოდ ცნობიერების ჭრილში.
რახან ბავშვებს გარემო აყალიბებს, მაშინ, თუ ის არასასურველ გარემოშია (მაგალითად ლიბერტარიანულ სახელმწიფოში, სადაც ლეგალიზებულია ნარკოტიკის მოხმარება და ყიდვა-გაყიდვა), შესაძლოა ის ისე ჩამოყალიბდეს, როგორც ამას გარემო მოინდომებს.
არაცნობიერის პირველი ხსენება
არაცნობიერზე წარმოდგენაც არ ჰქონდათ ძველ ფილოსოფოსებს, როცა ფსიქოლოგია ჯერ კიდევ ფილოსოფიის ნაწილი იყო, ვგულისხმობ პერიოდს ვუნდტის ლაბორატორიის გახსნამდე .
ფილოსოფიაში ემპირიზმის გაძლიერებამ და რაციონალიზმის უკუსვლამ, თითქოს, დააპროვოცირა, რომ არაცნობიერის აღმოჩენა დიდხანს შეუძლებელი იქნებოდა, რადგან ფაქტობრივა შეუძლებელია არაცნობიერის ემპირიული მტკიცებულებით აღმოჩენა.
დეკარტეს და სპინოზას რაციონალიზმში ვერ აღმოცენდა ადგილი არაცნობიერისთვის, ცხადია, ვერც ლოკმა შეძლო ემპირიზმით მისი პოვნა . ერთი მხრივ დეკარტეს მეტაფიზიკაში ადგილი არ იყო არაცნობიერისთვის და თუ მაინც, ის მიაკვევდა რაიმე მსგავსს, ალბათ, ამას სულის სუბსტანციასთან დააკავშირებდა და არა არაცნობიერთან.
არაცნობიერი პირველად თავის ნაშრომში გამოიყენა ლაიბნიცმა, რომელმაც გამოყო ცნობიერი და არაცნობიერი, რის შემდეგაც აუცილებელი გახდა მათ სიძლიერესა და სისუსტეზე დაეწერა და მან თქვა, რომ ცნობიერი ბევრად ძლიერია, ვიდრე არაცნობიერი, თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას,რომ ეს უკანასკნელი თავს არ იჩენს ქმედებაში,ან არ არსებობს.
ლაიბნიცის ეს თეზისი, როგორც არაერთი სხვა, ჩამოყალიბდა ჯონ ლოკთან დებატებში, მოგეხსენებათ ლოკი ცნობიერს სცნობდა მხლოდ და სუფთა დაფად განიხილავდა გონს.
რა არის არაცნობიერი?
არაცნობიერი ფსიქეს ის მხარეა, რომელიც ცნობიერის მიღმაა. არაცნობიერში მიედინება ინფორმაცია,რომელიც ცნობიერიდან ინდევნება . არაცნობიერს წააგავს ქვეცნობიერი, თუმცა განსხვავება მათ შორის ის არის, რომ ქვეცნობიერი მახსოვრობასთან არის კავშირში, არაცნობიერი კი უკუგდებულ ინფორმაციასთან და როგორც ფსიქოდინამიკოსები ამბობენ, არაცნობიერი მეტად არის ქმედების მაპროვოცირებელი, ვიდრე ცნობიერი.
არაცნობიერი ლაიბნიცთან და ფროიდთან
როგორც უკვე ვთქვით, არაცნობიერი, როგორც ტერმინი ლაიბნიცმა შექმნა და გარკვეული ფორმულირებაც გაუკეთა მას, თუმცა ამ სიტყვის ხსენებაზე მაინც ფროიდი გვახსენდება ყველას. ფროიდმა არაცნობიერს მიანიჭა დიდი როლი და შეამცირა ცნობიერების დანიშნულება, ფსიქოდინამიკის თავისებურებაც ამაში მდგომარეობს. ფროიდის აზრით, პიროვნების ჩამოყალიბებაში დიდ როლს თამაშობს ბავშობა, რადგან არაცნობიერში მიედინება ბევრი ინფორმაცია და შემდეგ ეს დალექილი აზრები თავს იჩენენ ქმედებაში. ქცევაში დიდი როლი აქვს ლიბიდოს, რომელსაც შეგვიძლია გაუცნობიერებელი სექსუალური ლტოლვაც ვუწოდოთ. ამაზე დაყრდნობით ფროიდი ქმნის ოიდიპოსოს კომლექსს. ოიდიპოსი არის სოფოკლეს ნაწარმოების "ოიდიპოს მეფის" მთავარი პერსონაჟი, რომელიც გაუცნობიერებლად სარეცელს იყოფს დედამისთან და როცა გაიგებს, რომ დედამისი შეირთო ცოლად, თვალებს დაითხრი (აქ შეგვიძლია დავინახოთ სუპერ ეგოს ჩართვა საქმეში). ბერძნული ლიტერატურიდან არის ასევე აღებული ელექტკრას კომპლექსიც, რომელიც იუნგმა შექმნა და განსხვავებით ოიდიპოსის კომლექსისგან აქ მდედრის სექსუალურ ლტოლვაზეა საუბარი მამის მიმართ.
ეგო და სუპერ ეგო
ფროიდის მიხედვით ფსიქეში არსებობს თავდაპირველად : იდი, შემდეგ ეგო და სუპერ ეგო. იდი არის საწყისი, ანუ ის რაც დამახასიათებელია ნებისმიერი ასაკის ბავშვისთვის, ეგო კი შემდეგ ჩამოყალიბებული / გაღვიძებული ცნებაა . ეგო ბუნებით თავისთავისკენ მიმართული, კმაყოფილებისაკენ - ჰედინიზმისკენ მიდრეკილია და მისგან დეტერმინირებული ნება ძლიერია. ეგოს შემაჩერებელია სუპერ ეგო, რაც შექმნილია ზნეობრივი ნორმებისაგან და კულტურის ნაწილს წარმოადგენს .
ეგო და სუპერ ეგო ფრიდრიხ ნიხშეს : "ასე იტყოდა ზარათუსტრაში"
როგორც ფროიდი აბობს, მას არ წაუკითხავს ნიცშეს წიგნები, რათა გავლენის ქვეშ არ მოქცეულიყო, როგირც მახსოვს, თუმცა დიდი მსგავსებაა მის "ფსიქოანალიზში" გამოთქმულ ცნებებსა და ნიცშეს ფილოსოფიის კონკრეტულ ასპექტში.
"ასე იტყოდა ზარათუსტრას" პირველი ნაწილის ერთ-ერთ თავში საუბარია პიროვნულობის - "მეს" რაობაზე და ნიცშეს აზროთ ამ ამპარტავნულ ნებაშია ღვთაებრივობა . ნიცშესთან სუპერ ეგო , იგივე ზნეობრივი ნაწილი, მეტაფიზკურად არის გააზრებული და ეგოს ნებისგან შორს არ დგას სუპერ ეგო, მისი აზრით, ზნეობრივი ისაა, რაც ბუნებრივია და მორალის სწორი გაგება ეგის მხოლოდ ცუდ* მხარეს უკუაგდებს.
ზემორალის მატარებელი ადამიანი ზეკაცია, სუპერ ეგოს, როგორც "მკვდრადშობილი" გაუაზრებელი ამკრძალავის მატარებელი ადამიანი კი მსხვერპლია მონური მორალის. აქ შეიძლება პარალელის გავლება ფროიდის "ილუზიის მომავალთან", თუმცა, რა თქმა უნდა, ნიცშეს მოძღვრება, თუ შეიძლევა მას ასე ეწოდოს, არ არის მატერიალისტური .
კულტურული მარქსმიზმი და ნეოფროიდიანელები
ზუგმუნდ ფროიდის "ფსიქოანალიზმა" დიდი გადატრიალება მოხდინა ფსიქოლოფიაში, მელევე პოლიტიკაშიც შეიჭრა ფროიდის თეზისთა ინტერპრეტაციები. დღეს მარქსისტების უმრავლესობა ფროიდის მიმდევარიცაა, კულტურული მარქსიზმი კი, როგორცა ახლად დამკვიდრებული ტერმინი, თავის თავში ატარებს ფროიდის კულტურით უკმაყოფილებას.
მატერიალისტური დიალექტიკის პოსტ-მოდერნისტული ვარიანტი და მორალური რელატივიზი ხშირად სუპერ ეგოს რელატიური ბუნებით არის გნპირობებული, რაც თავისთაად ფროიდის ინტერპრეტირებით მიიღება.
ერთი მხრივ, ჩემი აზრით, არასწორია ფროიდის ჩარევა პოლიტიკურ საკითხებში და მითუმეტეს კულტურაზე საუბრისას, მაგრამ მეორე მხრივ უკიდურესობაა, როცა ლიბერტარიანელები დღესაც კი არ სცნობენ არაცნობიერს.
არაცნობიერი და მორალური ზიანი
ლიბერტარიანელების თავისუფლება მოიცავს საკუთარი ნების რეალიზებას, სანამ სხვას ფიზიკურ ზიანს მიაყენებ, შესაბამისად კანონის მთავარი დამდგენი ეს არის. ლოკის ფილოსოფიური ხედვიდან მომდინარე ეს დისკურსი, სწორი იქნებოდა, რომ არა ფსიქოდინამიკური თავისებურებები ადამიანის. არაცნობიერის გათვალისწინებით და პიროვნების ჩამოყალიბებაში სხვათა ქმედებების ანალიზისა და გარემოს როლის აღიარებით, მივდივართ იქამდე, რომ საკუთარი "თავისუფლება", სხვისი უფლების შეზღუდვაა, თუ ის ცუდ გავლენას ახდენს სხვის პიროვნულ ჩამოყალიბებაზე.
ჩემი ამ ინტერპრეტაციით, თავისიფლებაც გარკვეულ ფსიქოლოგიზმშია გატარებული და უარყოფილია თავისუფლების მოქცევა მხოლოდ ცნობიერების ჭრილში.
რახან ბავშვებს გარემო აყალიბებს, მაშინ, თუ ის არასასურველ გარემოშია (მაგალითად ლიბერტარიანულ სახელმწიფოში, სადაც ლეგალიზებულია ნარკოტიკის მოხმარება და ყიდვა-გაყიდვა), შესაძლოა ის ისე ჩამოყალიბდეს, როგორც ამას გარემო მოინდომებს.
პიროვნული არაცნობიერი- პიროვნული კუთვნილება, მოიცავს იმ მასალას, რომელიც შეიცნობა, როგორც უეჭველად პიროვნული წარმოშობის, შინაარსები პიროვნული საკუთრებაა. (შედის დავიწყებული/განდევნილი შინაარსებიც)
კოლექტიური არაცნობიერი- კაცობრიობის კუთვნილება, მითოლოგიური ხასიათის შინაარსები. კოლექტიურ ნიმუშებს არქეტიპები ქვია.
„ჩვენს სულს, ისევე, როგორც სხეულს თავისი ისტორია აქვს. ამაზე გაკვირვება იგივეა, რომ,დავუშვათ, იმას გავეოცებინეთ, ადამიანს რომ ბრმანაწლავი აქვს. მილიონობით ადამიანმა არ იცის, რომ თიმუსის ჯირკვალი აქვს, მაგრამ ამით არაფერი იცვლება,- მაინც ხომ აქვთ. მათ არ იციან,რომ თავიანთი ანატომიის მიხედვით გარკვეული ნაწილების მიხედვით ისინი თევზთა სახეობას გამეკუთვნებიან, მაგრამ იციან თუ არა- ეს მაინც ასეა. ჩვენი არაცნობიერი, ისევე, როგორც ჩვენი სხეული, წარსულის დანაშთთა და მოგონებათა სამყოფელია. არაცნობიერი კოლექტიური ფსიქიკის სტრუქტურის შესწავლა, ალბათ, ისეთივე აღმოჩენებს მოიტანდა, როგორსაც შედარებითი ანატომია. მისტიკური აქ არაფერია, მაგრამ რაკიღა კოლექტიურ არაცნობიერს ვახსენებ, მეცნიერებისა და პროგრესის მტრად ვარ გამოცხადებული. კოლექტიურ არაცნობიერს მისტიკასთან რა ხელი აქვს! ეს უბრალოდ მეხსიერების ახალი განშტოებაა. არაცნობიერი კოლექტიური პროცესების არსებობის აღიარება ნამდვილად მართებს საღ განსჯას,- მართალია, ბავშვს ცნობიერება დაბადებიდანვე თან არ დაჰყვება, მაგრამ მისი შინაგანი სამყარი მაინც არაა tabula rasa(ცარიელი დაფა). ბავშვი სავსებით განსაზღვრული ტვინით იბადება და ინგლისელი ბავშვის ტვინი ისე კი არ იმუშავებს, როგორც ავსტრალიელი აბორიგენის, არამე, ისე, როგორც თანამედროვე ინგლისელის. ტვინი მზა სტრუქტურითვე ჩნდება, თანამედროვე ყაიდაზე მუშაობს, მაგრამ თავისი ისტორია გააჩნია. ის მილიონობით წლის განმავლობაში ვითარდებოდა, იმ ისტორიას ასახავს, რომლის ნაყოფიც თვითონაა და იმაზე ბუნებრივი რაა, რომ ის, ისევე, როგორც სხეული, თავის თავში ატარებდეს ამ განვითარების ნაკვალევს. ასე რომ, როდესაც ადამიანის შინაგანი სტრუქტურის წიაღში ვიჭრებით, რა გასაოცარი ისაა, რომ არქაული სულის ნაშთებს მივაგნოთ.“
იუნგი
ჩვენ ვართ ის რასაც ჩვენში ვგრძნობთ...განვიცდით...
და არა ის როგორც გამოვიყურებით გარედა"
და არა ის როგორც გამოვიყურებით გარედა"
http://www.dslib.net/teorja-kultury/universalizm-kultury-opyt-kulturologicheskogo-analiza.html
http://www.economics.kiev.ua/index.php?id=771&view=article
https://ru.encyclopedia-of-religion.org/bubbles_of_perception.html
https://lyricstranslate.com/en/immagina-imagine.html
Slavoj Zizek: "Try spitting in a glass, and then drinking it. It's disgusting - you can't. But saliva is in your mouth all the time.
==
"Our longing for community and purpose is so powerful that it can drive us to join groups, relationships, or systems of belief that, to our diminished or divided self, give the false impression of belonging. But places of false belonging grant us conditional membership, requiring us to cut parts of ourselves off in order to fit in. While false belonging can be useful and instructive for a time, the soul becomes restless when it reaches a glass ceiling, a restriction that prevents us from advancing. We may shrink back from this limitation for a time, but as we grow into our truth, the invisible boundary closes in on us and our devotion to the groupmind weakens. Your rebellion is a sign of health. It is the way of nature to shatter and reconstitute. Anything or anyone who denies your impulse to grow must either be revolutionized or relinquished.”
==
"Our longing for community and purpose is so powerful that it can drive us to join groups, relationships, or systems of belief that, to our diminished or divided self, give the false impression of belonging. But places of false belonging grant us conditional membership, requiring us to cut parts of ourselves off in order to fit in. While false belonging can be useful and instructive for a time, the soul becomes restless when it reaches a glass ceiling, a restriction that prevents us from advancing. We may shrink back from this limitation for a time, but as we grow into our truth, the invisible boundary closes in on us and our devotion to the groupmind weakens. Your rebellion is a sign of health. It is the way of nature to shatter and reconstitute. Anything or anyone who denies your impulse to grow must either be revolutionized or relinquished.”
~ Toko-pa Turner
The Death of Politics: France Under Mitterrand Hardcover – 27 Oct 1994
======
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised