ბოიკოტი და აუხსნელობა: ვინ არის პერვერსული ნარცისი?

ბოიკოტი და აუხსნელობა: ვინ არის პერვერსული  ნარცისი?

რუსულ კონტექსტში მორალური ძალადობა ან აბიუზი თითქმის განიხილება, როგორც მოვლენა, რომელიც მოთავსებულია სოციალური ნორმების ჩარჩოებში, მაგრამ ხშირად რეალურად წარმოადგენს პიროვნების ნარცისული აშლილობის შედეგს. ჯანმრთელი ადამიანისთვის ასეთი ურთიერთობა მეტად გამანადგურებელია და შეიძლება ღრმა დეპრესიის მიზეზი აღმოჩნდეს. T & P საუბრობს იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა დავადგინოთ, ვინ არის მორალური მოძალადე, და როგორ უნდა გავუწიოთ მას წინააღმდეგობა.

რა არის ნარცისიზმი?
სიტყვა „abuse“  ინგლისურიდან ითარგმნება, როგორც „ძალადობა“ და „ბოროტმოქმედება“. ბოროტმოქმედება პიროვნებათშორის ურთიერთობებში ბევრი ჩვენთაგანისთვისაა ნაცნობი, მაგრამ ყველამ არ იცის, რომ ეს შეიძლება აღმოჩნდეს არა უგულებელყოფის, არამედ პიროვნების ნარცისული აშლილობის შედეგი, რომელსაც განიცდის ურთიერთობების ერთ-ერთი მონაწილე. ეს პათოლოგია გააჩნია ადამიანთა მნიშვნელოვან ნაწილს: სხვადასხვა მონაცემებით, პლანეტის მთელი მოსახლეობის 1-დან 8%-მდე. დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციის DSM-V-ის მიხედვით, მისი განსაზღვრა შესაძლებელია პიროვნების აშლილობის ზოგადი თვისებებით (გრანდიოზული წარმოდგენა საკუთარ თავზე, ფანტაზიები შეუზღუდავი ძალაუფლების ან იდეალური სიყვარულის შესახებ, საკუთარი „განსაკუთრებულობის“ რწმენა, მისი მისამართით აღფრთოვანების გადაჭარბებული გამოხატულების მოთხოვნილება, საკუთარი განსაკუთრებული უფლებების ილუზია, ადამიანების ექსპლუატაციის მიდრეკილება, თანაგრძნობის გამოხატვის უნარის ნაკლებობა, შური და ქედმაღლური დამოკიდებულება ადამიანების მიმართ), რომელსაც თან ახლავს სპეციფიკური დარღვევები პიროვნების საქმიანობაში და პიროვნებათშორისი კავშირების შექმნის პროცესში.
ნარცისული აშლილობის მქონე ადამიანი საკუთარ თავზეა ფოკუსირებული, შეპყრობილია საკუთარი სიდიადისა და უპირატესობის იდეით, კლინიკურად ქმედითუუნაროა ემპათიის მიმართ და არ განიცდის დანაშაულის გრძნობას თავისი შეცდომების გამო. ის აუფასურებს იმას, რაც სხვებთანაა დაკავშირებული, და აიდეალებს იმას, რაც თავად მას უკავშირდება. ამავე დროს, ნარცისისტი არ განიცდის ჰალუცინაციებს, არ ავლენს მანიაკალური მდგომარეობის ნიშნებს და, ზოგადად, აბსოლუტურად ჯანმრთელი ადამიანის შთაბეჭდილებას ტოვებს.
პერვერზული ნარცისისტები მათი მსხვერპლის როლისთვის არ ირჩევენ სუსტ ან საკუთარ თავში არდარწმუნებულ ადამიანებს. მათ მიზნობრივ აუდიტორიას წარმოადგენენ ჭკვიანი ადამიანები.
რასაკვირველია, პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ყველა ადამიანი არ დაიწყებს უწესოდ მოქცევას, თუ მას მიუახლოვდებიან. როგორც ფსიქიკური ჯანმრთელობის სფეროდან ნებისმიერ დიაგნოზს, ამასაც აქვს საკმაოდ ვრცელი გრადიენტი, ამიტომ პაციენტს შეუძლია მისი გაცნობიერება ან არგაცნობიერება, ან მთლიანად არგაცნობიერება, ბრძოლა ან არა, ფსიქოთერაპევტების დაჟინებული შეცვლა ჭეშმარიტად ეფექტური მკურნალობის მოსაძებნად ან პარტნიორების თვითმკვლელობამდე მეთოდურად მიყვანა.
სხვებისთვის მართლაც საშიშია ადამიანის ტიპი, რომელსაც ეწოდება „პერვერზული ნარცისისტი“. ეს განმარტება პირველად ფრანგმა ფსიქიატრიის დოქტორმა, ვიკტიმოლოგიის და კრიმინოლოგიის სფეროში სპეციალისტმა მარი-ფრანს ირიგუაენმა გააჟღერა, ავტორმა წიგნისა „მორალური მეძიებლობა“. პერვერზულ ნარცისისტთა განმასხვავებელი თვისებაა ნებისმიერი სიტუაციის თავდაყირა დაყენების უნარი, მისი დეტალების და პარტნიორის დასკვნების დამახინჯება („პერვერზული“ - ლათინური „pervertere“ - „გაუკუღმართებული, გადაბრუნებული“). სწორედ ისინი ირჩევენ პიროვნებათშორისი ურთიერთობების ინსტრუმენტად მორალურ ძალადობას, და მათთან დაშორება ფსიქიკისთვის ზიანის მიყენების გარეშე ადვილი არ არის.

როგორ ამოვიცნოთ პერვერზული ნარცისისტი?
პერვერზული ნარცისისტები მათი მსხვერპლის როლისთვის არ ირჩევენ სუსტ ან საკუთარ თავში არდაჯერებულ ადამიანებს. მათი მიზნობრივი აუდიტორიას წარმოადგენენ ჭკვიანი ადამიანები, ღია, წარმატებული, მგრძნობიარე, ოპტიმიზმითა და სასიცოცხლო ძალებით სავსე. ხშირად პერვერზულ ნარცისისტებთან ურთიერთობები მათი მეუღლეებისა და მეგობრებისთვის კლინიკური დეპრესიითა და თვითმკვლელობით მთავრდება, უფრო ხშირად - ფსიქოლოგიური ტრავმით, რომელსაც შემდეგ წლების მანძილზე მკურნალობენ, თუ მათი განკურნება საერთოდ შესაძლებელია.
პერვერზული ნარცისისტის ამოცნობა შეიძლება ქცევის გამორჩეული თვისებების მიხედვით, რომელთა ბოლომდე შენიღბვა, როგორც წესი, შეუძლებელია, ადაპტაციის და ბრწყინვალე იმიჯის განვითარებული უნარების მიუხედავად. ზოგადად, პოტენციური „მსხვერპლი“ შემდეგმა დეტალებმა უნდა გამოაფხიზლოს:
1) ადამიანი ნეგატიურად საუბრობს ყოფილ პარტნიორთა შესახებ, სიტყვამრავლად ადანაშაულებს მათ წარმოქმნილ პრობლემებსა თუ დაშორების გამო.
2) ადამიანს არ აქვს მიდრეკილება დამნაშავედ ცნოს თავი და სხვას აკისრებს პასუხისმგებლობას.
3) როგორც კი ეს ადამიანი გაიცნო, პარტნიორს გაუჩნდა ძილის პრობლემა, ცუდი მადა ჰქონდა, წონაში დაიკლო, განიცდიდა თავბრუსხვევას მისი თანდასწრებით ან აწყდებოდა სხვა უსიამოვნო ცვლილებებს განწყობაში. მიჩნეულია, რომ პერვერზული ნარცისისტების შეყვარებულების და მეგობრების ფსიქოსომატიკა ადრე იწყებს შესუსტებას, და ეს ნათლად იკვეთება პრობლემების აშკარად არარსებობის ფონზეც კი.
4) ადამიანი ცდილობს რაც შეიძლება ადრე შეიჩვიოს თავისი პარტნიორი, ქორწინების ან  სხვაგან გადასვლის ჩათვლით.
5) პერვერზულ ნარცისისტებს ზოგჯერ შეენიშნებათ „არაადამიანური რეაქციები“, თუმცა ზოგადად ასეთი ადამიანები ყურადღებით ადევნებენ თვალს თავის ქცევას. ფსიქოპათიის სიმპტომების მქონე პაციენტების მსგავსად, ისინი არ განიცდიან ემოციებს სიტყვის საზოგადოდ აღიარებული მნიშვნელობით, მაგრამ შესანიშნავად იმიტირებენ მათ. ნარცისისტებს შეუძლიათ გარშემო მყოფ ადამიანებზე დაკვირვება, გავლენის წარმატებული მექანიზმების გაანგარიშება, მაგრამ უჩვეულო გარემოებებში შეუძლიათ გამოავლინონ გულცივობა, ან რაღაც, რაც ნორმალური რეაქციების მიღმაა. მაგალითად, ასეთ ადამიანს შეუძლია ილაპარაკოს იმის შესახებ, თუ როგორ „კარგად“ დასაჯა მისი შეურაცხმყოფელი (და სასჯელიც დანაშაულის არაპროპორციული იქნება), როგორ მახვილგონიერად გამოიყენა ვიღაც, ან რამდენად საინტერესოა სხვისი ტანჯვის ყურება.

როგორ მუშაობს აბიუზი?
პერვერზულ ნარცისისტთან ურთიერთობების პირველ ეტაპს მკვლევარები უწოდებენ „თაფლობის თვეს“. ამ პერიოდის განმავლობაში პარტნიორს შეუძლია მის „სუპერგმირთან“ სტუმრობა და იმის დადგენა, რომ ბავშვობაში მისთვის საყვარელი კერძი მოუმზადებია, ან შეამჩნიოს საწერ მაგიდაზე დიდი ხნის წინ დაკარგული ძვირფასი საყურის ზუსტი ასლი, ან დაბადების დღეზე მიიღოს ბორა-ბორას ბილეთები.
„თაფლობის თვე“ სრულყოფილად გამოიყურება, მაგრამ ვერ გაგრძელდება სამუდამოდ. რადგან თვითშეფასების ნაცვლად პერვერზულ  ნარცისისტს, ფიგურალურად რომ ვთქვათ, უძირო ხვრელი აქვს, რომელიც უშედეგოდ ისრუტავს გარშემო მყოფთა აღფრთოვანებას და მის საკუთარ მიღწევებს. პიროვნების აშლილობის გამო ასეთი ადამიანი გულის სიღრმეში საკუთარ თავს არარაობად მიიჩნევს, განიცდის შურს და ღვარძლს. ემპათიის არარსებობა არ აძლევს მას თანაგრძნობის განცდის საშუალებას, ხოლო მისი სიდიადის ილუზია არ აძლევს სხვა ადამიანების, როგორც თანასწორის, აღქმის საშუალებას. გარკვეული დროის განმავლობაში ნარცისისტი ახერხებს თავისი  ნეგატიური გრძნობების შეკავებას (მხოლოდ სტრატეგიული მიზნებიდან გამომდინარე), მაგრამ შემდეგ მისი მოთმინება მთავრდება.
იმ მომენტში, როდესაც ეს მოხდება, „თაფლობის თვე“ მთავრდება და იწყება  ე.წ. „გაყინული შხაპის“ ეტაპი. უფლისწული ან მეფის ასული მოულოდნელად, ხშირად მხოლოდ ერთი საშინელი დღე-ღამის განმავლობაში, გარდაიქმნება არაპროგნოზირებად აგრესიულ ქმნილებად, რომელიც სასტიკი ქიმერასავით თავს ესხმის თავის პარტნიორს და რამდენიმე საათის განმავლობაში ახერხებს მისი სამყაროს სურათის თავდაყირა დაყენებას. ურთიერთობების კანონები გაუფასურებულია, პატივისცემა ქრება, და ძვირფასი რჩეულიდან ან საყვარელი მეგობრიდან მეორე ადამიანი სწრაფად გადაიქცევა უუფლებო დამრღვევად.
როგორც ფსიქიკურად ჯანმრთელ ადამიანს შეეფერება, ასეთ სიტუაციაში პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტის შეყვარებული ან მეგობარი ეჭვს იღებს, რომ მომხდარში მისი დანაშაულის წვლილიც არის. სწორედ ეს სჭირდება პერვერზულ ნარცისისტს. ურთიერთობების მეორე ეტაპზე მისი ამოცანაა პარტნიორის თვითშეფასების განადგურება, მისი დამცირება და ამ გზით საკუთარი თავის დამკვიდრება. ამიტომაც ასეთი ადამიანები, როგორც წესი, ინარჩუნებენ პარტნიორებს, საჭიროების შემთხვევაში აღადგენენ „თაფლობის თვის“ გარემოებებს, შემდეგ კი ისევ ავლენენ თავის ძირითად აგრესიულ ფორმას.

ბოიკოტი და აუხსნელობა
მიუხედავად იმისა, რომ, მსხვერპლის თვალსაზრისით, პერვერზული ნარცისისტის ქცევა გამოიყურება როგორც არაპროგნოზირებადი, სინამდვილეში ეს ადამიანი იყენებს ნაცნობ ხერხებს, რომელიც დეტალურადაა აღწერილი პირველ რუსულენოვან წიგნში პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტებთან ურთიერთობის მეთოდების შესახებ - „გეშინოდეს, შენთან ერთად ვარ“. მისი ავტორია  მწერალი და ჟურნალისტი ტატიანა კოკინა-სლავინა:
• „გულისწყრომა“, როდესაც ნარცისისტი უწყინარ სიტუაციაში მოულოდნელად ავლენს გადაჭარბებულ გაშმაგებას;
• მნიშვნელოვანი დაპირების უხეში დარღვევა ან ვალდებულებების დემონსტრაციული შეუსრულებლობა;
• სამარცხვინო საიდუმლოების „შემთხვევით“ გამჟღავნება, რომელიც ხელმისაწვდომი გახდება კომპრომატის შემოგდების წყალობით;
• პარტნიორთან შეუთანხმებელი  პაუზა ურთიერთობისას - ანუ ბოიკოტი;
• განცხადება თითქოსდა ურთიერთობების გაწყვეტის შესახებ ან აშკარა  მინიშნება იმაზე, რომ ურთიერთობების გაწყვეტა შეიძლება მოხდეს, პირობების ჩამონათვალის წარდგენა;
• საგრძნობი, მაგრამ არაფრით არ მოტივირებული ურთიერთობების გაცივება.
რასაკვირველია, ყოველივე ზემოთქმულს შეიძლება ადგილი ჰქონდეს ჯანსაღ და არც ისე ჯანსაღ ურთიერთობებში პიროვნების ნარცისული აშლილობის გარეშეც, თუნდაც სხვადასხვა მიზეზის გამო. გარემოებების სათანადოდ შესაფასებლად და „ნარცისულობის“ შესამოწმებლად შეიძლება შემდეგი კრიტერიუმების გამოყენება:
• ძლიერი საპასუხო უარყოფითი ემოციური რეაქციის არსებობა,
• მოულოდნელი უსაქციელობა და მკაფიო მოტივების არარსებობა,
• მომხდარის უარყოფა სავარაუდო ნარცისისტის მხრიდან.
ასეთ უარყოფას შეუძლია გაზლაიტინგის - ფსიქოლოგიური ძალადობის ერთ-ერთი მეთოდის ფორმის მიღება, რომელიც მიზნად ისახავს პარტნიორის გადარწმუნებას იმაში, რაც მან აშკარად დაინახა, მისთვის თავგზის აბნევას და ცრუ დასკვნების გამოწვევას. ტიპიური ფრაზები ამ შემთხვევაში ჟღერს ასე: „არაფერი საგანგაშო არ მომხდარა“, „მე არ მესმის, რაზე მელაპარაკები“, „შენ ყველაფერს ართულებ“, „ძალიან მწვავედ რეაგირებ ჩვეულებრივ შენიშვნებზე“ და ა.შ. როგორც წესი, ასეთი ზეწოლა წონასწორობას აკარგვინებს, ასე რომ ადამიანი ნამდვილად იწყებს საკუთარ თავში ეჭვის შეტანას.
შეუფერებელი სცენა „თაფლობის თვის“ შემდეგ ასრულებს ურთიერთობების პირველ წრეს, ამის შემდეგ ურთიერთობა ციკლურ ხასიათს იძენს. დადებითი ფაზები იწყებს თანდათანობით შემცირებას, უარყოფითი - ზრდას, ამრიგად ურთიერთობები ემსგავსება მანიაკალურ-დეპრესიულ აშლილობას, და პარტნიორებს შორის იქმნება თანადამოკიდებულება. „მზად იყავით უფრო ხშირად განმეორებადი ციკლებისთვის, - აღნიშნავს ებრაელი მწერალი და ნარცისული აშლილობის მკვლევარი სემ ვაკნინი, წიგნების „ნარცისზე მეტხანს სიცოცხლე“, „საკუთარი თავის მიმართ ბოროტი სიყვარული“, „როგორ გავეყაროთ  ნარცისს და ფსიქოპათს“ და სხვ. ავტორი. ნარცისი აიდეალებს, შემდეგ კი აუფასურებს, ზურგს აქცევს მისი თავდაპირველი იდეალიზაციის ობიექტს. ეს მკვეთრი, გულქვა გაუფასურება აგრესიას წარმოადგენს. ნარცისი უწევს ექსპლუატაციას, ცრუობს, უაზროს ხდის, შეურაცხყოფს, იგნორირებს, მანიპულირებს, აკონტროლებს. ნარცისი თითქმის მთლიანად კონტროლზეა დაფუძნებული. ეს პრიმიტიული და გაუაზრებელი რეაქციაა იმ გარემოებებზე, როდესაც ნარცისი, ხშირად ბავშვობაში,  უმწეო იყო“.
პარტნიორებთან ურთიერთობისას  პერვერზული ნარცისისტები ხშირად აპელირებენ მათი „ზემგრძნობელობის“ და „სწორ ადგილზე“ პრობლემების შექმნის მიდრეკილებების მიმართ. მასთან ურთიერთობისას ადამიანი მუდმივად კარგავს თავის უფლებებს: კითხვების დასმის და პასუხის მიღების, მისი გრძნობების შესახებ საუბრის და გაბრაზების უფლებას. აღშფოთება და უკმაყოფილება აღმოჩნდება „არაგონივრული“ ან „ირაციონალური“. იმისათვის, რომ სრული ძალაუფლება მოიპოვოს პარტნიორზე და ლეგიტიმური გახადოს ადამიანის გრძნობების არარსებობა, პერვერზულმა  ნარცისისტმა უნდა მოახდინოს მისი დეპერსონალიზაცია, გაანადგუროს მისი „მე“.
ურთიერთობების მეორე ეტაპზე, პერვერზულ ნარცისისტს აქვს ორი ცნობადი ინსტრუმენტი: „შეკავების ტაქტიკა“ დიალოგში და „წყლით წამება“. პირველი მეთოდი, როგორც წესი, გამოიხატება იმაში, რომ ურთიერთობების განხილვა, ასევე საკუთარი აზრისა და გრძნობების გამოხატვის უნარი, დაბლოკილია. ნარცისისტს საუბრის თემა, ყურადღება სხვა რამეზე გადააქვს, საუბარს ხუმრობად აქცევს, შემდგომისთვის გადააქვს, დასცინის, უჩივის ცუდ გუნებას და სხვადასხვა საშუალებებით ახდენს თანამოსაუბრის დევალვაციას. მაგალითად, პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტები ხშირად დემონსტრირებენ მტრულ, ცივ დამოკიდებულებას, რომელსაც უარყოფენ. ასეთი სტრატეგია მათ საშუალებას აძლევს აიძულოს პარტნიორი გაბრაზდეს და ტირილი დაიწყოს, რათა შემდეგ დასცინოს მის გაბრაზებას და ამ გზით  დაამციროს ის.
„წყლით წამება“ მიმდინარეობს ხმის ამაღლების გარეშე. ამ პროცესში ნარცისისტი ამახინჯებს, თავდაყირა აყენებს და აბსურდამდე მიჰყავს პარტნიორის სიტყვები, ისე რომ არ იხსნის მოწყენილობის გამაღიზიანებელ ამპარტავან ნიღაბს. რა თქმა უნდა, ყველას არ შეუძლია ამგვარი მოპყრობის ატანა, ასე რომ ბევრი ნარცისისტი გარკვეულ მომენტში კარგავს თავის მსხვერპლს. ეს იწვევს შიშს და პანიკასაც კი, ასე რომ  მორალური ძალადობის მეთოდები მყისიერად იცვლება ახალი „თაფლობის თვით“. ეს თამაში შეიძლება გაგრძელდეს მრავალი თვის ან წლის განმავლობაში.

როგორ გავუმკლავდეთ პერვერზულ ნარცისისტს?
პერვერზული ნარცისტის მხრიდან მორალური ძალადობის თავიდან აცილების ერთადერთი საშუალებაა მასთან ურთიერთობის გაწყვეტა. უნდა გვესმოდეს, რომ ასეთი ადამიანები ფსიქიკური პათოლოგიის გამო იქცევიან ასე და მათი ხელახლა აღზრდა, შეცვლა, განკურნება, გადაკეთება ან გადარჩენა შეუძლებელია. მისი პრობლემის მოგვარება ნაწილობრივ მხოლოდ ფსიქოთერაპევტს ან ფსიქიატრს შეუძლია, კერძოდ, საჭირო მედიკამენტების გამოწერა. დღეს ექიმებმა არ იციან, რატომ უვითარდებათ პაციენტებს პიროვნების ნარცისული აშლილობა. ზოგიერთი სპეციალისტი მიიჩნევს, რომ იგი გენეტიკურად გადაიცემა, სხვები კი მიიჩნევენ, რომ საქმე მხოლოდ აღზრდაშია, როდესაც ბავშვობაში ადამიანს ყურადღებას არ აქცევენ, ან პირიქით, ძალიან მკაცრად აფასებენ მას. გარდა ამისა, არსებობს თეორია, რომ პიროვნების ნარცისული აშლილობის გავრცელების დონე იზრდება ისტორიის არახელსაყრელ პერიოდში. ყოველ შემთხვევაში, არც ერთი ნარცისისტი არ არის დამნაშავე იმაში, რომ ავად გახდა, მაშინაც კი, თუ ის სადისტივით იქცევა. თუმცა, ეს, რა თქმა უნდა, არ ნიშნავს, რომ შეიძლება საკუთარი თავის წამების უფლების მიცემა.
როგორც ნებისმიერი მტკივნეული ურთიერთობა, ამ მდგომარეობიდანაც გამოსვლა უმჯობესია ფსიქოლოგის, და კიდევ უკეთესი - ფსიქოთერაპევტის დახმარებით. აბსოლუტურად არაფერია სამარცხვინო იმაში, რომ  დახმარებისთვის მიმართო: ჩვენ ხომ არ გვრცხვენია, როდესაც ქირურგს ვაჩვენებთ ტრავმირებულ ფეხს, იმის ნაცვლად, რომ რამდენიმე კვირის მანძილზე მრავალძარღვა დავიდოთ მასზე. სპეციალისტთან საუბარი დაგეხმარებათ  დამცირების და დანაკლისის ტკივილის გადატანაში, იმის გააზრებაში, თუ რა მოხდა, და  გზების მოძებნაში მათთან გამკლავების მიზნით.
პერვერზული ნარცისისტის მხრიდან მორალური ძალადობის თავიდან აცილების ერთადერთი გზაა მასთან ურთიერთობის შეწყვეტა.
შუალედური ვარიანტი: ნარცისისტის დატოვება და საკუთარი თავის გაჯანსაღება, - სამწუხაროდ, არ არსებობს. დღეს პიროვნების ნარცისული აშლილობის კორექტირება ძალიან რთულია, რომ აღარაფერი ვთქვათ იმის შესახებ, რომ მის „პერვერზულ“ ვერსიაში ის ასევე იშვიათად არის გაცნობიერებული, როგორც აშლილობა. პერვერზული ნარცისისტი, რომელსაც შეიძლება ეწოდოს პათოლოგიური მანიპულატორი, უფრო მეტად ჩეესცდება თავისი ექიმის „მართვას“, ვიდრე მოინდომებს რაღაცის შეცვლას.
რომანი, მეგობრობა და საქმიანი ურთიერთობებიც პერვერზულ ნარცისისტებთან, როგორც წესი, მათ მსხვერპლს ძვირად უჯდება, რადგან მდგომარეობიდან ერთადერთი გამოსავალია მათი რაც შეიძლება ადრე შეწყვეტა, ან კიდევ მათთან ურთიერთობების საერთოდ არ დაწყება. რადგან, როგორც ჩვეულებრივი მედიცინაში, პროფილაქტიკა ფსიქიკური ჯანმრთელობის სფეროში ბევრად უფრო იაფია, ვიდრე მკურნალობა. მით უმეტეს, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ამ შემთხვევაშიც ეს ფული კი არ გვიჯდება, არამედ  სულიერი კეთილდღეობად და პიროვნების შენარჩუნებად, რომლის შეკეთება, სხეულისგან განსხვავებით, არც ისე  ადვილია.

В с США не только детей опасно иметь. Опасно иметь родителей в США. Вначале в США родители сделают из ребенка психический больного инвалида, а потом выкинут его в 18 лет на улицу чтоб смотреть как он мучается и становится бомжем 31


Осторожно, америка закрывается. Следующая станция_ Небыль.

Общество американское, выходит, не дает второго шанса на исправление ошибки. Если вляпался во что - то - то все, тебя травят и бойкотируют до полного изгнания из социальной среды. В
Отсюда их изоляторство и жизнь в диком напряжении, чтобы не оступиться. Власть конечно это культивирует, чтобы никто не рыпался и не выходил за эти жесткие, абсурдные рамки. Это тоталитарный концлагерь "какой - то.
Система через женщин меняет общество, навязывая систему ценностей. На мужчин сложнее влиять.

http://madaw24.ru/2019/01/25/27-%D0%B8%D1%81%D1%86%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D1%8E%D1%89%D0%B8%D1%85-%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82-%D0%BF%D1%81%D0%B8%D1%85%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B2%D1%82%D0%B0-%D0%B8%D0%BB%D1%81/?fbclid=IwAR01qXbjWqYdLcWFCZYyhG6nJNf3KPJB-qFER5tuA8XOt0w807MV9ACcLAQ

1. Печаль — это путь к исцелению раны. Однако на уровне психики в нас живет врожденное стремление избежать боли. Поэтому мы выстраиваем множество стратегий самозащиты, которые (независимо от того, осознаём мы это или нет) мешают нам приблизиться к эпицентру боли и тем самым не позволяют прочувствовать ее до конца, осознать ее, соединиться с ней. Различные стратегии самозащиты накладываются друг на друга. «Верхним слоем» становятся стратегии, «оберегающие» от внешнего мира; под ними скрываются гнев или раздражение.
2. 
   
3. Жизнь напоминает маятник, колеблющийся между печалью и восхищением.
4. Высокие стандарты отрицательно влияют на само­оценку, ведь вы разочаровываете себя все чаще и чаще — и устаете, потому что предъявляете к себе слишком завышенные требования.
5. Если вы берете на себя роль идеала, то по-настоящему близкие отношения построить будет непросто, поскольку настоящая близость предполагает полную искренность в любых ситуациях.
6. Если мы носим в себе горе, тоску или боль, которых не осознаем, то забота со стороны окружающих может вызывать неоднозначную реакцию. Забота разбудит «забытую» боль — та начнет рваться наружу и найдет выход в виде печали.
7. Быть собой означает избавиться от самоконтроля и научиться спокойно двигаться в потоке жизни.
8. Чрезмерно сдерживая собственные чувства, мы делаем свою жизнь безрадостной, вредим себе. А закрывая глаза на какую-либо ситуацию, происходящую с нами, перестаем управлять ею и теряем возможность полноценно распоряжаться собственной жизнью.
9. Некоторые люди боятся, что если перестанут сдерживать такое чувство и позволят себе испытать его во всей полноте, то не сдержатся и сделают все, чего стыдятся. Однако в признании своих желаний и фантазий нет ничего опасного. Чем отчетливее представляешь свои желания или чувства, тем меньше риск того, что потеряешь власть над собой и сделаешь что-то неправильное или постыдное.
10. Если хочешь по-настоящему принимать участие в собственной жизни и чувствовать себя живым, надо прекратить демонстрировать свои достоинства, например правильность, ум или доброту, которые мы стремимся предъявлять себе и окружающим. Важно набраться смелости и научиться просто существовать, не пытаясь быть кем-то. «Я тот, кем являюсь» — эта установка представляет собой неплохой отправной пункт, дающий нам стимул исследовать собственные чувства, желания и стремления, благодаря чему в итоге мы лучше узнаем себя изнутри.
11. Тот, кто ранее уже пережил потерю, но сделал вид, что ее не было, психологически не отработал эту утрату. В таком случае можно сказать, что он переживает ситуацию подавленной утраты. Если он откажется признавать ее, страх перед новыми утратами будет только усиливаться.
12. Грустить и уделять время скорби необыкновенно важно, однако мы, современные люди, не придаем этому навыку особого значения.
13. Сближение с самим собой означает сближение со всеми душевными страданиями, которые мы пережили, а значит, с любовью и нелюбовью. Если мы отстранимся от этих ощущений, пережитых нами в детстве или в более позднем возрасте, то, вероятнее всего, подавим в себе способность замечать симпатию со стороны других людей.
14. Гнев — чувство могущественное, так как оно заставляет нас бороться. Раньше считалось, что от гнева можно избавиться, дав ему выход. То есть если злишься, нужно хорошенько поколотить подушку. Это ошибочное мнение разделяют и некоторые психотерапевты, несмотря на то что агрессивные жесты не только подпитывают злость, но и усиливают ее. Намного полезнее будет просто рассказать кому-то о своих переживаниях или сделать несколько упражнений, позволяющих расслабиться.
15. Один из способов избежать искренних, основанных на любви отношений — это постоянно смотреть на летающего в небе журавля, до которого нам все равно не дотянуться.
16. Лишь по-настоящему сократив расстояние, мы получаем возможность как следует разглядеть себя и своего избранника. Именно эта способность позволяет выстраивать тесные и искренние отношения.
17. Чувствовать себя любимым — значит ощущать, что тебя видят и принимают таким, какой ты есть. Способность любить — это, в частности, способность видеть, осознавать и принимать как себя, так и своего избранника.
18. В действительности же, когда мы показываем кому-либо свое истинное лицо, это помогает наладить отношения.
19. Сверхчувствительные люди более склонны к серьезным беседам. Если разговор касается поверхностных тем, вскоре вы утратите к нему интерес, но постараетесь выглядеть заинтересованным — и в итоге потратите много сил.
20. По мнению Юнга, интроверт — это человек, которого внутренний мир интересует гораздо больше, чем мир окружающий его. Причем внутренний мир не ограничивается его собственными мыслями и переживаниями — это понятие включает в себя и духовную жизнь окружающих. Если вы интроверт, то беседы о чем-то материальном и поверхностном нагоняют на вас тоску, а пустая болтовня утомляет. Но вы охотно беседуете на более глубокие темы — особенно если они вам интересны.
21. Ответственность — неплохое качество, но полезно оно далеко не во всех ситуациях. Основная причина, не позволяющая вам оставаться равнодушным, заключается в том, что чужие переживания в значительной степени влияют на вас и вы начинаете нервничать. С другой стороны, брать на себя ответственность за весь мир бессмысленно. Взваливая на себя ответственность за что-либо, вы тем самым лишаете ответственности кого-то еще, кому не помешало бы научиться отвечать за свои собственные поступки.
22. Многое зависит от того, какие вопросы вы задаете сами себе. Спрашивая себя: «Что со мной не так? Почему я не достиг особого успеха и обо мне не пишут в газетах?» — вы излишне сосредотачиваетесь на собственных недостатках. Если же вы, наоборот, пытаетесь понять: «Благодаря чему я не опустился и не стал бездомным?» — то тем самым укрепляетесь в собственных силах. Ну а если вопрос звучит так: «Что именно удержало меня от того, чтобы повеситься?» — на ум сразу же приходят те моменты и вещи, которые доставляют вам удовольствие и вселяют в вас надежду.
23. Психотерапевт Бент Фалк, член Союза психотерапевтов Дании и кандидат теологических наук, называет вину «экзистенциальным налогом». Представим, что вы, к примеру, огорчили свою бабушку и вопреки ее настояниям выбрали совершенно другую профессию. Вы, конечно, можете бесконечно извиняться, оправдываться и демонстрировать собственную вину иными способами, но полезнее будет сказать самому себе, что угрызения совести (то есть осознание того, что вы разочаровали близкого человека) — это та цена, которую вы платите, чтобы оставаться верным самому себе. И, скорее всего, такая верность того стоит.
24. На первый взгляд кажется — особенно если вы не любите конфликтовать, — будто проще закрыть глаза и сделать вид, что ничего не произошло. Но это плохая идея. Если вы раз за разом будете бояться высказывать недовольство, возникнет вероятность, что спустя какое-то время ваши отношения начнут казаться вам бессмысленными и не приносящими ничего, кроме беспокойства.
25. Уверенность в себе — это уверенность в том, что вы умеете и делаете. Самооценка — это ощущение внутреннего стержня и вера в собственную значимость. Мне редко встречались люди с высокой самооценкой, но при этом не уверенные в себе. Те, кто обладает чувством собственного достоинства, находят в жизни именно такие задачи, которые способны решить, благодаря чему их вера в собственный успех укрепляется.
26. Научитесь озвучивать собственные желания — причем даже в тех случаях, когда знаете, что собеседник не желает или не в состоянии их выполнить. Избавиться от гнева и злости, восстановить свое душевное равновесие и сохранить добрые отношения с собеседником не так уж и сложно — достаточно с самого начала осознать собственные желания и потребности, признав таким образом свою зависимость от других людей.
27. Снимите маску, несмотря на страх, что все с криками побегут прочь от вас, как только узнают, кто вы такой на самом деле… Вы боитесь показать себя во всей красе и подвергнуться разоблачению, но рискнуть и проверить, какие последствия это за собой повлечет, просто необходимо. Может статься, что не все друзья разбегутся, а кто-то даже привяжется к вам еще сильнее. Избавьтесь от внутренних ограничений, станьте тем, кем на самом деле себя считаете, прекратите удовлетворять желания окружающих — и вы начнете приобретать новые, более положительные впечатления, новый жизненный опыт.

 не мнение а правда
There are people who are generic. They make generic responses and they expect generic answers. They live inside a box and they think people who don't fit into their box are weird. But I'll tell you what, generic people are the weird people. They are like genetically-manipulated plants growing inside a laboratory, like indistinguishable faces, like droids. Like ignorance.”
C. JoyBell C.

Yep. The Herd Animal.
Или ты имеешь свою правду или чужая правда имеет тебя.
Не мнение а правда 

http://gefter.ru/archive/19868

http://psycdigest.ru/articles/pdf/dissertation/Tsygankova_PV_diss.pdf

https://theoryandpractice.ru/posts/14915-ya-prav-a-vy--net-pochemu-nartsissizm-privodit-k-nasiliyu-rasizmu-i-gomofobii

https://syg.ma/@daria-sokologhorskaya/mietoda-ubivat-ii-nartsissy

http://www2.rsuh.ru/binary/object_40.1468580766.4405.pdf


https://pikabu.ru/story/nartsissizm_i_kak_on_razrushaet_zhizn_5077616

https://akzk.livejournal.com/147284.html

http://www2.rsuh.ru/binary/object_40.1468580766.4405.pdf

http://psycdigest.ru/articles/pdf/dissertation/Tsygankova_PV_diss.pdf

https://public.wikireading.ru/6650

https://otherapy.ru/therapy/%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC-%D0%B8-%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%821/

http://morashtenu.org.il/narciss/


https://www.matrony.ru/otto-kernberg-o-tragedii-nartsissizma/

http://russian7.ru/post/pochemu-byt-narcissom-ochen-opasno/



https://rg.ru/2011/10/12/mahovaskaya.html

http://www.kabbalah.info/rus/content/view/frame/140144?/rus/content/view/full/140144&main

http://relax.wild-mistress.ru/wm/relax.nsf/publicall/15662f86d66c7798c32575e900396b0d

https://e-koncept.ru/2016/96278.htm


http://xn----ctbsbazhbctieai.ru-an.info/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8/%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%8F-%D1%8D%D1%82%D0%BE-%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9-%D0%BE%D0%B1%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0/

https://4tololo.ru/content/15684

https://www.film.ru/articles/rasstavane-malenkaya-smert

https://www.b17.ru/blog/15197/
https://infourok.ru/esse-narcissizm-kak-problema-sovremennogo-obschestva-2913330.html

https://ahilla.ru/blagochestivyj-fasad-religioznoj-detoksikatsii/

http://www.gazetaprotestant.ru/2018/08/narcissizm-svyashhennikov-i-pastorov-staraya-problema-xristianskix-cerkvej/


http://soznanie.spb.su/articles/305/

https://www.novayagazeta.ru/articles/2017/10/23/74288-psihopatologiya-vlasti

http://www.kabbalah.info/rus/content/view/frame/118389?/rus/content/view/full/118389&main

https://spzh.news/ru/chelovek-i-cerkovy/53106-5-priznakov-duhovnogo-egoizma-kak-raspoznaty-i-chto-delaty

https://www.bbc.com/ukrainian/ukraine_in_russian/2015/11/151110_ru_s_net_narcissism

https://vk.com/page-24094338_48922898

https://www.factroom.ru/obshchestvo/20-dirty-tricks-with-which-we-are-being-manipulated

https://www.hse.ru/ma/psyan/article/psym/psymenag

https://ru-dark-triad.livejournal.com/167198.html
http://www.psychologies.ru/articles/sotsseti-prevraschayut-nas-v-nartsissov/

https://realist.online/article/ne-izmenyajte-svoim-virtualnym-lichnostyam-v-socsetyah

https://www.medikforum.ru/zoj/74486-socialnye-seti-prevraschayut-lyudey-v-narcissov.html


http://www.aif.ru/health/psychologic/zhiznudalas_pochemu_idealnye_profili_v_socsetyah_ne_delayut_nas_schastlivee

https://esteemology.com/narcissism-and-religion-a-perfect-match/

https://www.psychologytoday.com/us/blog/in-excess/201705/religious-self-harm

https://www.yburlan.ru/biblioteka/samobichevanie

https://www.liveinternet.ru/users/visionary2007/post64447366/

МАЗОХИЗМ КАК АНТРОПОЛОГИЧЕСКАЯ ЗАГАДКА

http://www.intelros.ru/readroom/credo_new/credo_04_2008/3045-mazokhizm-kak-antropologicheskaja.html

https://history.wikireading.ru/39909


https://refdb.ru/look/1343538-pall.html

https://posmotre.li/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D1%85%D0%B8%D1%81%D1%82