კრიზისული ინტერვენცია პიროვნების ნარცისული აშლილობის დროს

<!-- Global site tag (gtag.js) - Google Analytics
-->

	კრიზისული ინტერვენცია პიროვნების ნარცისული აშლილობის დროს
	ავტორები: ო.შვალდი, გ. დამანი
	წინასიტყვაობა       დროთა განმავლობაში კრიზისული ცენტრები მიუთითებენ მათი პაციენტების ფსიქიკური სტატუსის ცვლილებაზე. თუ ადრე მათი კლიენტები ძირითადად ფსიქიკურად ჯანმრთელი ადამიანები იყვნენ, რომლებიც დახმარებისათვის მიმართავდნენ ადაპტაციის დარღვევის, მძიმე ტრავმული მოვლენებით პროვოცირებული კრიზისების, ასევე სტრესზე მწვავე რეაქციის გამო, ახლა მათ სულ უფრო მეტად აქვთ საქმე პაციენტებთან, რომლებსაც შეენიშნებად მწვავედ გამოხატული ნევროტული დარღვევები და პიროვნული აშლილობა. მათ შემთხვევაში კრიზისის მიზეზი შეიძლება იყოს შედარებით უმნიშვნელო მოვლენა (Simmich und Reimer,1998; Simmer და Milch, 2001). და თუ თერაპიული ღონისძიებების შესახებ ზოგადად კრიზისის, კერძოდ კი ზღვრული პიროვნული აშლილობის დროს ბევრი რამ არის დაწერილი, პუბლიკაციები კრიზისული ინტერვენციის შესახებ პიროვნების ნარცისული აშლილობის დროს, განსაკუთრებით მწირია. სავარაუდოდ, თქვენ შეხვდებით ნარცისული და სუიციდალური კრიზისების იდენტიფიცირებას. დიახ, სინამდვილეში, ფსიქოდინამიკური თვალსაზრისით, ნარცისული კრიზისი მიიჩნევა სუიციდალურობის ახსნის ცენტრალურ კონცეფციად  (Henseler, 2000; Dammann, 2000). თუმცა, თვითონ არ შემოიფარგლება მხოლოდ სუიციდალურობით, ის დგება მაშინ, როდესაც პაციენტი მოულოდნელად კარგავს ნარცისულ მხარდაჭერას - საზოგადოების აღიარებას და მისი განსაკუთრებულობის დადასტურებას, რის შედეგადაც მას უჩნდება იდენტურობისა და საკუთარი ღირსების გრძნობის დაკარგვის საფრთხე.
	წინამდებარე ნაშრომი პირველ რიგში ეძღვნება ფსიქოდინამიკური კრიზისული ინტერვენციის ასპექტებს პიროვნების ნარცისული აშლილობის შემთხვევაში. ამ ტიპის კრიზისული ინტერვენცია, ისევე როგორც ყველა სხვა, ეფუძნება კრიზისული ინტერვენციის ზოგად პრინციპებს, რადგან ის გამომდინარეობს კრიზისის ზოგადი კონცეფციიდან (Giernalczyk, 2003). მისი განმასხვავებელი თვისება ის არის, რომ იგი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს კრიზისის წარმოქმნისა და მიმდინარეობის გაუცნობიერებელი მექანიზმების ანალიზს, კრიზისის გააზრების გაფართოების და პაციენტისთვის მისი ფსიქიკის არაცნობიერი მხარეების ინტეგრირების შესაძლებლობის მიზნით. ამისათვის გაანალიზებულია გადატანა და კონტრგადატანა, რომლებიც ჩნდება პაციენტსა და ფსიქოთერაპევტის ურთიერთობებში. ამ ფენომენების ანალიზი ასევე ეხმარება ფსიქოთერაპევტს შექმნას ფსიქოდინამიკური ფოკუსი.
	კრიზისის კლასიკური და ჯერ კიდევ აქტუალური განმარტების ავტორია ჯერალდ კაპლანი, რომელიც მიჩნეულია კრიზისების თეორიის დამფუძნებლად (Sonneck, 1995). ის (1964) და იოჰან კულბერგი (1978) განმარტავენ კრიზისს, როგორც სულიერი წონასწორობის დაკარგვას, რომელსაც ადამიანი გრძნობს, როდესაც აღმოჩნდება მოვლენების და ცხოვრებისეული გარემოებების პირისპირ და რომლებთანაც მოცემულ მომენტში ვერ შეძლებს გამკლავებას, რადგან მათი ხასიათი და მასშტაბი გაცილებით აღემატება იმ ადაპტაციურ უნარებს და შესაძლებლობებს, რომლებიც შეძენილი და მოსინჯული აქვს ცხოვრების მიზნების მიღწევის და ცხოვრების სიტუაციების დაძლევის  წინა გამოცდილების პროცესში   (Cullberg, 1978).
	ისეთი კრიზისების დროს, რომლებიც ჩნდება პიროვნული აშლილობის კონტექსტში, მნიშვნელოვანია სოციალური და შიდაპიროვნული შემადგენელების გათვალისწინება: მოვლენები კი არ განსაზღვრავენ კრიზისის მასშტაბსა და მიმდინარეობას, არამედ ამ მოვლენათა აღქმა და ინტერპრეტაცია, მათი გადალახვის უნარი და რესურსების ხელმისაწვდომობა (Krebs-Roubicek, 2004). პიროვნების აშლილობა, რომელიც განსაზღვრულია, როგორც სტრუქტურული ან განვითარების დარღვევა, ხასიათდება რეალობის, სხვა ადამიანების და საკუთარი თავისადმი დამოკიდებულების შეცვლით, და ამის შედეგად წარმოქმნილი უნარის შემცირებით გარე ზემოქმედებების  დასაძლევად, რის შედეგადაც იზრდება ფსიქიკური დაუცველობა და არასტაბილურობა. შინაგანი წონასწორობა რეგულირდება ბალანსის შენარჩუნების გზით მოქმედებების იმპულსსა და რეგულირებას შორის, ან „მე“-ს მაკონტროლებელი ფუნქციებით. ამრიგად, კრიზისი არის ამ ბალანსის დაკარგვის შედეგი. გერდ რუდოლფი გამოჰყოფს ხელმეორედ სტიმულირების და არასათანადოდ სტიმულირების კრიზისებს. პირველ შემთხვევაში, მოქმედების იმპულსები და აფექტები აღემატებიან ჯერ კიდევ საკმარისად მიჩნეულ რეგულირების შესაძლებლობებს. ეს კრიზისები ხასიათდება ჭკუიდან შეშლის შიშით, უმწეობის გრძნობით და საკუთარი თავის მიღმა ყოფნით, მხარდაჭერისა და გარე ხელმძღვანელობის ძიებით. კრიზისების მეორე კატეგორიას თან ახლავს იმედგაცრუება, სასოწარკვეთა ძლიერი დაცვის გამოყენებით გაშეშების, საკუთარ თავში ჩაკეტვის და კონტაქტების უარყოფის სახით, და ძნელად ექვემდებარება ფსიქოთერაპიულ ზემოქმედებას (Rudolf, 2000). ადამიანის კრიზისზე რეაქცია უმეტეს შემთხვევაში დამოკიდებულია დამუშავების მის ინდივიდუალურ სტილზე, რომელიც განპირობებულია მისი პიროვნებით და დიდწილად არ არის დამოკიდებული იმ მოვლენებზე, რომლებმაც მოახდინეს კრიზისის პროვოცირება.                      პიროვნების ნარცისული აშლილობა ცხრილი 1. პიროვნების ნარცისული აშლილობის კრიტერიუმები DSM-IV-ს თანახმად
	1. საკუთარი ღირსების გაზვიადებული გრძნობა (გაზვიადებული შეხედულებები საკუთარი  შესაძლებლობების და ნიჭის შესახებ; ადამიანი მოელის, რომ სხვების დამოკიდებულება მის მიმართ იქნება განსაკუთრებული, ყოველგვარი სერიოზული მიზეზის გარეშე).
	2. შეუზღუდავი წარმატების, ძალაუფლების, გამობის, სილამაზისა და გამორჩეულობის იდეალური სიყვარულის შესახებ ფანტაზიებით გატაცება.
	3. საკუთარი უნიკალურობის და განსაკუთრებულობის რწმენა; რწმენა იმისა, რომ მისი გაგება შეუძლია მხოლოდ მის მსგავს განსაკუთრებულ (ან ვისაც მაღალი მდგომარეობა უკავია საზოგადოებაში) ადამიანს; ასეთ ადამიანებთან კომუნიკაციის სურვილი.
	4. აღფრთოვანების მუდმივი მოთხოვნილება  სხვების მხრიდან.
	5. რწმენა იმისა, რომ გააჩნია განსაკუთრებული უფლებები, მათ შორის სხვა ადამიანებზე.
	6. პიროვნებათშორის ურთიერთობების გამოყენება პირადი მიზნების მისაღწევად.
	7. თანაგრძნობის უუნარობა.
	8.  შური სხვების მიმართ და რწმენა იმისა, რომ სხვა ადამიანები განიცდიან შურს მის მიმართ.
	9.  სხვა ადამიანების მიმართ ამპარტავნული და ქედმაღლური დამოკიდებულება
	DSM-IV (1996) თანახმად, პიროვნების ნარცისული აშლილობა გამოიხატება ამპარტავნობაში (ფანტაზიასა და ქცევებში), სხვების მიერ აღფრთოვანების გამოხატვის მოთხოვნილებაში და სხვების მიმართ თანაგრძნობის გამოხატვის უუნარობაში, ასევე სხვა დამახასიათებელი ნიშნების არსებობაში. ოტო კერნბერგმა განსაკუთრებული მონაწილეობა მიიღო ამ აშლილობის კრიტერიუმების შემუშავებაში და დაჟინებით მოითხოვა მათი ჩართვა DSM-IV-ში. დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაცია-10-ში პიროვნების ნარცისული აშლილობა არ ყოფილა თავდაპირველად გამოყოფილი ცალკე კატეგორიად (გარდა მოგვიანებით გაოქვეყნებული დანართისა დროებითი კრიტერიუმების სახით). ამის მიზეზი სწორედ ამ კონცეფციის ზედმეტად ფსიქოანალიტიკურ წარმომავლობაში იყო, რის გამოც ბევრი ფსიქიატრი სკეპტიკურად უყურებდა მას.
	ბევრ პუბლიკაციაში ხაზგასმულია, რომ დიდი საფრთხის მიუხედავად, რომელიც მოელის ადამიანს კრიზისის დროს, მას ამასთან ერთად ეძლევა შეცვლის უნიკალური შესაძლებლობა. (Caplan, 1964; Sonneck, 1995, 2003). ეს აიხსნება იმით, რომ კრიზისის დროს ადამიანი უფრო დამყოლი ხდება და უფრო მეტი მზადყოფნით იღებს სხვა ადამიანის ჩარევას და დახმარებას, რაც იძლევა (და განსაკუთრებით ეს ეხება პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ადამიანებს) რაღაცის შეცვლის რეალურ შანსს, და ეს შანსი უნდა იქნეს გამოყენებული. ვერენა კასტი კრიზისს აძლევს ცვლილებებისადმი გაუცნობიერებული მოტივაციის ინტერპრეტაციას, რომელსაც თან ახლავს შემოქმედებითი იმპულსი. მისი აზრით, გაყინული წერტილიდან რომ დაიძრას საფუძვლიანად ჩამოყალიბებული სტრუქტურები, ადამიანმა კრიზისის უმაღლეს წერტილს უნდა მიაღწიოს. ეს მისი დიდი ემოციური პოტენციალია. (Kast, 1987)
	ფსიქოდინამიკური თვალსაზრისით, პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტების კრიზისადმი გაზრდილი მიდრეკილება შეიძლება შემდეგნაირად აიხსნას.
	ასეთი პაციენტების  პრობლემა სწორედ ისაა, რომ მათ ძალიან უჭირთ სხვა ადამიანებთან კონტაქტის დამყარება. სხვა ადამიანები, მათ შორის ახლობლები და მეგობრები, მათ მიერ აღქმული არიან არა როგორც დამოუკიდებელი პიროვნებები, რომლებსაც საკუთარი სულიერი ცხოვრება და უფლებები აქვთ, არამედ როგორც ერთგვარი ფუნქცია, რომელიც არეგულირებს მათ თვითშეფასებას. ნარცისიზმს არ გააჩნია შინაგანი სტაბილურობა, იგი იღებს მხარდაჭერას და თავდაჯერებულობას გარედან, და დიდწილად დამოკიდებულია მნიშვნელოვან ადამიანებზე. მისთვის სხვა ადამიანი უფრო მეტად წარმოადგენს „ჩემი“-ს გაფართოებას (გაგრძელებას). (Groopman und Cooper, 2001). ასე ხდება იმ მიზეზის გამო, რომ პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტს არ გააჩნია სხვა ადამიანების და საკუთარი თავის მკაფიო, მთლიანი და საკმაოდ პოზიტიური შინაგანი რეპრეზენტაციები. მას არ შეუძლია აწარმოოს შინაგანი დიალოგი სხვა კარგ შინაგან ობიექტთან, და სტაბილურობა დაიმკვიდროს მისი დახმარებით, ამიტომ მას ძალიან სჭირდება სხვა მნიშვნელოვანის მის გვერდით რეალური ყოფნა. თუ ეს ადამიანი მის გვერდით არ არის, ნარცისს არ აქვს შესაძლებლობა მხარდაჭერისთვის მიმართოს თავის შინაგან რეპრეზენტაციებს (ინტერნალიზირებული სახით) კარგი მნიშვნელოვანი სხვების დახმარებით, რომლებიც [რეპრეზენტაციები] ნორმალური განვითარების შემთხვევაში ჩამოყალიბდებიან და ფიქსირდებიან ადამიანის ფსიქიკაში. ასეთი ობიექტების ადგილი ნარცისის ფსიქიკაში ავსებენ რაღაც დიფუზურს (ბუნდოვანს) - სიცარიელისა და უმნიშვნელობის გრძნობას. ამ გრძნობის დაძლევაში მას ეხმარება ნაწილობრივ განცდილი, ნაწილობრივ ფანტაზირებული შეხედულებები იმის შესახებ, რომ ჩემში არის მხოლოდ კარგი, და მე სხვებისგან არაფერი მჭირდება, ასე იცავს ის თავს საკუთარი უსუსურობის გრძნობისგან, არსებითად კი, სხვა ადამიანებზე ძლიერი დამოკიდებულებისგან და შურისგან. ასეთი დაცვა უმწეობისა და სიცარიელის გრძნობებისგან ნარცისულობის მთავარი მიზეზია. გარედან რომელიმე სტრეს-ფაქტორის ზემოქმედება,  როგორიცაა განშორება, ურთიერთობების გაწყვეტა ან მარცხი, ნარცისული პიროვნებისთვის ყოველთვის წარმოადგენს სერიოზულ საფრთხეს. (Dammann и Gerisch, 2005).
	ამ გარემოებათა გამო ასეთი პაციენტები სხვებთან ურთიერთობაში არიან დაუცველები. ამავდროულად, მათმა უიმედობით წარმოშობილმა გრანდიოზულობის კომპლექსმა შეუძლია მიიღოს მოჩვენებითი მომთხოვნელობის, ქრონიკული გაუცნობიერებული სიბრაზისა და უკმაყოფილების ფორმა, რაც შემდეგ შეიძლება გამოიხატოს სხვა ადამიანების მიმართ აღშფოთების, რისხვის, გაღიზიანების ან გულში ჩაკლული წყენის, შურის და შურისძიების სურვილის სახით. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ნარცისულობის დროს გაბრაზება, რომელიც შეიძლება გაჩნდეს სრულიად უმნიშვნელო საბაბის გამო, როდესაც რაღაც ისე არ ხდება, როგორც სასურველი იყო, ანუ, როდესაც რეალობა არ შეესაბამება  მოლოდინს. დაცვის მთავარი მექანიზმები ამ აშლილობისას - იდეალიზაცია და გაუფასურებაა. ამდენად, ადრე იდეალიზირებული ადამიანი შეიძლება დაექვემდებაროს გაუფასურებას, თუ აღარ შეესაბამებოდეს იდეალებსა და შეხედულებებს. მაშინ მასში მხოლოდ ცუდს ხედავენ, რადგან ის სხვა ადამიანი გამოყენებული იქნა ნარცისის მიერ, ფაქტობრივად, როგორც თვითშეფასების რეგულირების საშუალება. მაგრამ სხვის გაუფასურებასთან ერთად, სხვათა შორის, შეიძლება საკუთარი თავის გაუფასურებაც მოხდეს, საკუთარი თავისადმი სიძულვილისა და ზიზღის გრძნობის განცდა.
	ნარცისი აღიქვამს საკუთარ თავს, როგორც ადამიანს, რომელსაც სჭირდება სიყვარული, მხარდაჭერა, აღიარება და აღტაცება, ხოლო სხვებს, როგორც ადამიანებს, რომლებიც აკრიტიკებენ, აკონტროლებენ ან ზეწოლას ახდენენ მასზე.
	პიროვნების ნარცისული აშლილობის მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში ბევრი რამ ტრიალებს ამ გრანდიოზული, დამოუკიდებელი „მე“- სისტემის გარშემო, რომელშიც უარყოფითი გამოცდილება გარეთ არის პროეცირებული, გამოყოფილია ან უარყოფილი. თუ ისინი ვეღარ ახერხებენ საკუთარი გრანდიოზულობის ფანტაზიების შენარჩუნებას, ამ ფანტაზიებს შეცვლიან აკვიატებული იდეები საკუთარი არასრულფასოვნების შესახებ, რაც თავისთავად იგივე გაბერილი ფანტაზიებია გრანდიოზულობის შესახებ, მხოლოდ პირიქით (Beland, 1989). ეს იდეები ხშირად იწვევენ კრიზისს და შემდგომ სუიციდის  მცდელობას. აქ ცენტრალური აფექტების სახით გამოიკვეთება მრისხანება, როგორც უკიდურესი წყენის გამოხატულება, მაგრამ, უპირველეს ყოვლისა, შური (ხშირად გაუცნობიერებული).
	სუიციდალურობა და ნარცისიზმი
	მძიმე პიროვნული აშლილობისას სუიციდალურობა ცენტრალური პრობლემაა  კრიზისის დროს (იხ. Bronisch, 2000). თუმცა, ეს ხშირად შეუმჩნეველი რჩება და სუიციდოლოგია ისევ ამახვილებს  ყურადღებას ძირითადად მძიმე დეპრესიებისა და შიზოფრენიული აშლილობების მქონე პაციენტებზე, მიაჩნია ისინი რისკის  მთავარ ჯგუფად.
	ნარცისულ პრობლემატიკას და სუიციდალურობის წარმოქმნას შორის არსებობს შეხების უამრავი სხვადასხვა თეორიული წერტილი. მაგალითად, ეგო-ფსიქოლოგია ამ კავშირს უპირველესად ხედავს თვითშეფასების დარღვევის პრობლემასა და ამ პრობლემის მარეგულირებელი კრიზისისა და სუიციდალურობის ფუნქციებში (Milch, 2006), ხოლო ობიექტთა ურთიერთობების თეორია მიუთითებს ინტრაფსიქიკურ აგრესიულობაზე და დამოუკიდებლობის სურვილზე, რომელიც იწვევ შინაგან  კონფლიქტს (Dammann и Gerisch, 2005).
	უკვე 1974 წელს ჰაინც ჰენზელერმა აღწერა სუიციდალური კრიზისი როგორც იდენტობის კრიზისი, ხოლო ვინც კრიზისს განიცდის, როგორც ადამიანი, რომელიც არ არის დარწმუნებული საკუთარ თავში, თავს მიტოვებულად, უმწეოდ და უძლურად გრძნობს. ასეთ ადამიანზე ღრმა კვალს ტოვებს გარე სამყაროს ნებისმიერი ზემოქმედება, და ის ცდილობს დაიცვას თავი განადგურებისგან უარყოფისა და იდეალიზაციის გზით. კრიზისის მთავარ ტრიგერებად ჰენზელერი ასახელებს დაშორებას, მშობლების გარდაცვალებას ან საკუთარ ავადმყოფობას, ასევე შემაშფოთებელ მოვლენებს, მაგალითად, გამოცდების ჩაბარებას. მისი აზრით, კრიზისის პროვოცირება არანაკლებად შეუძლია სასიხარულო მოვლენასაც, მაგალითად, წარმატების განცდას.
	პირი, რომელსაც არ გააჩნია რეალისტური თვითშეფასება, იმისათვის, რომ შეინარჩუნოს თავისი არამყარი ნარცისული ბალანსი, საჭიროებს გარემოცვაში ჰყავდეს ისეთი ადამიანები, რომელთა იდეალიზება შესაძლებელი იქნებოდა და რომლებიც შეასრულებდნენ მისთვის მხარდამჭერ და სტაბილიზირებად ფუნქციას.
	თუ არსებული გარემოცვა უუნარო აღმოჩნდა ასეთი ფუნქციის შესასრულებლად, და ასეთ ადამიანში იწვევს წყენას ან იმედგაცრუებას, ამას მივყავართ ნარცისულ კატასტროფამდე, რომლისგანაც ის მთელი ძალით ცდილობს თავის დაცვას. თუ საკუთარი თავის დაცვას ვერ შეძლებს, ხდება რეგრესია ე.წ. პირველადი მდგომარეობის მიმართ სიმშვიდის, სითბოსა და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული ფანტაზიებით (დიფუზურად აღქმულ (არადიფერენცირებულ) პირველად ობიექტთან შერწყმა).
	სუიციდის შემთხვევაში, ინდივიდი უარს ამბობს მის ინდივიდუალურობაზე, სამაგიეროდ კი იღებს, წმინდა ეკონომიკური მნიშვნელობით, უსაფრთხოებას, დაცულობას და სიმშვიდეს, ნეტარებასაც კი.
	ნარცისული წყენა ან მგრძნობიარობა მოიცავს სხვადასხვა სფეროს:
	·       მიღება (მაგალითად, თუ არ მიიწვიეს ოჯახურ დღესასწაულზე);
	·       ძალაუფლება და აღიარება (მაგალითად, პაციენტმა ვერ მიიღო დოკუმენტი უნივერსიტეტში);
	·       ფსიქოსექსუალური იდენტურობა (მაგალითად, იმპოტენციის გამო, პაციენტი შემთხვევითი ნაცნობობის დროს აღმოჩნდა, როგორც მას მიაჩნია, სასაცილო მდგომარეობაში).
	ჰენზელერი აღწერს ჰარმონიული პირველადი მდგომარეობის ფანტაზიას, როგორც შესაძლო გამოსავალს განადგურების  მდგომარეობიდან; ეს არის სრული ჰარმონია, მშვიდობა და დაცულობის ფანტაზია. შედეგად შეიძლება მოხდეს ფიზიკური და ფსიქიკური მე-ს (Gerisch და სხვები, 2000) გამოყოფა, რაც ფსიქიკისთვის სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენს, შესაბამისად, ინტრაფსიქიკური კატასტროფის მაუწყებელია. ამ ლატენტური ფანტაზიების მოქმედებაში (სუიციდი, სუიციდის მცდელობა, განცხადება სუიციდის განზრახვის შესახებ) მოსაყვანად ნარცისული აშლილობის მქონე პიროვნება უკანასკნელად ახორციელებს საკუთარი თავის სტაბილიზირებას, ინარჩუნებს საკუთარი ღირსების გრძნობას ინდივიდუალურობაზე უარის თქმის გზით (Henseler, 2000). ბელა გრუნბერგერი (1979) მიუთითებდა, რომ პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ადამიანებისთვის, რომლებსაც დიფუზური იდენტურობის და თვითშეფასების პრობლემები აქვთ, ფაქტი, რომ ისინი მოკვდებიან, შეიძლება ნიშნავდეს საკუთარი „მე“-ს შენარჩუნების შესაძლებლობას.
	ფსიქოდინამიკური კრიზისული ინტერვენცია
	ზოგადი პრინციპები
	მიჩნეულია, რომ მწვავე კრიზისის დროს საჭიროა  დამხმარე თერაპია, მათ შორის სიმშვიდე და დაცვა, მაგრამ, ამავე დროს, პაციენტთან საუბარი, რომელიც მას დაეხმარება მისი მდგომარეობის გაგებასა და რთული სიტუაციიდან გამოსვლაში. მაგრამ ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტებისთვის მხოლოდ დამხმარე ზომები შეიძლება არასაკმარისი აღმოჩნდეს. აქ აუცილებელია ღრმა დარღვევების და მათი ძირითადი პრობლემის გამოვლენა, თუნდაც მხოლოდ სუბიექტურად დრამატულის. პიტერ სიფნეოსი განასხვავებს დამხმარე (ამცირებს შიშს და შფოთვას) ინტერვენციებს იმ კრიზისის შემთხვევაში, რომელიც გარე მოვლენით არის პროვოცირებული, და კონფრონტაციულ (ფრუსტრირებული, შინაგანი კონფლიქტის აღმოჩენაზე ორიენტირებული) ქმედებებს კრიზისის დადგომის მომენტში უკვე არსებული ნევროზის შემთხვევაში (Sifneos, 1979). როგორც წესი, განსაკუთრებით გრძელვადიანი კრიზისული თერაპიის დროს, თერაპევტი ხელშემწყობი ინტერვენციებიდან თანდათანობით გადადის  კონფრონტაციაზე.
	შეიძლება კრიზისული ინტერვენციის რამდენიმე ზოგადი პრინციპის ჩამოყალიბება პიროვნების ნარცისული აშლილობის შემთხვევაში  (Sonneck, 2003; Riecher-Rössler და სხვ., 2004; Giernalczyk, 2003):
	1. კრიზისული ინტერვენცია დაუყოვნებლივ უნდა დაიწყოს. პირველადი მიზანი, სიცოცხლის გადარჩენასთან ერთად, არის თერაპიული ალიანსის შექმნა პაციენტსა და ექიმს (ფსიქოთერაპევტს) შორის. მნიშვნელოვანია იმის გაგება, თუ რატომ არის მიმდინარე კრიზისი და სუიციდის პოტენციური საფრთხე გარდაუვალი რეაქცია ამჟამინდელ ცხოვრებისეულ გარემოებებზე. გარდა ამისა, თერაპევტმა უნდა გამოჰკითხოს პაციენტს მისი წინა, ასევე წარმატებული, კრიზისების დაძლევის სტრატეგიების შესახებ, ამასთან მიიღოს მხედველობაში პაციენტის გაზრდილი დაუცველობა.
	2. ემოციური სიტუაციის და სუიციდის შესახებ აზრების არსებობის გარკვევა. თერაპევტი ხელს უწყობს პაციენტს გამოხატოს შეკავებული, ძნელად ასატანი ემოციები, და ამისათვის გამოდის ე.წ. კონტეინერის როლში, ბიონის ტერმინოლოგიის მიხედვით. ეს იმას ნიშნავს, რომ მისთვის მისაღებია პაციენტის წინააღმდეგობრივი გრძნობები, აცნობიერებს მათ და უკან აბრუნებს თანმიმდევრულად და პაციენტისთვის გასაგები ფორმით.
	3. აქტუალურ სიტუაციაზე კონცენტრაცია. თერაპევტი კონფრონტაციაში შედის პაციენტის ცხოვრებისეულ პოზიციასთან, ეწინააღმდეგება მის მცდელობას უარყოს და დაამახინჯოს რეალობის სურათი.
	4. სხვების, უფრო უკეთესია ნათესავების ჩართვა დახმარების სახით კრიზისის დასაძლევად, ასევე იმ მიზნით, რომ ასწავლონ მათ პაციენტთან სათანადო და სწორი მოპყრობა.                                   ტრიგერები
	კრიზისის მიზეზების შესახებ გარკვეული დასკვნების გასაკეთებლად საჭიროა სიტუაციის ყურადღებით განხილვა, რომელმაც კრიზისის პროვოცირება მოახდინა. მაგალითად, ეს შეიძლება იყოს რომელიმე ნათესავის გარდაცვალების დღე. თუმცა, არ უნდა მოვახდინოთ ყურადღების ფოკუსირება მხოლოდ გარე ფაქტორებზე (როგორიაა ვალი, ავადმყოფობა, მობინგი და ა.შ.), იმ შემთხვევაშიც კი, თუ პაციენტი და მისი გარემოცვა ამის მომხრეა.
	როგორც წესი, დაზარალებულებს სურთ რაც შეიძლება სწრაფად გაცდნენ კრიზისისა და სუიციდალურობის თემას, რადგან ისინი გაცნობიერებულად აღიქვამენ მას, როგორც მტკივნეულს ან უკვე გავლილ ეტაპს. არაცნობიერად, ისინი შეიძლება მასზე ამახვილებდნენ ყურადღებას. ამის საპასუხოდ ფსიქოდინამიკური ფსიქოთერაპევტი ცდილობს ემპათიურად აუხსნას პაციენტს, რომ ის, პაციენტი, რომელიც ახორციელებს ან ჩაფიქრებული აქვს სუიციდი, თავის ფანტაზიებში ცდილობს შეინარჩუნოს კონტროლი ცხოვრებისეულ სიტუაციაზე, გადაარჩინოს საკუთარი ღირსების გრძნობა და ამ გზით გათავისუფლდეს დაძაბულობისგან. ამ სიტუაციაში სუიციდალურობა წარმოუდგენია პაციენტს, როგორც მტერი და მეგობარი ერთდროულად, რაც ქმნის რთულ და სახიფათო ინტრაფსიქიკურ მდგომარეობას.
	პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ადამიანი სუიციდის მცდელობის შემდეგ ხშირად აწყდება შინაგან დილემას: ერთის მხრივ, ის გრძნობს შვებას იმის გამო, რომ ცოცხალი დარჩა და, გარდა ამისა, მიიღო  ზრუნვისა და ყურადღების მოზრდილი წილი. მეორეს მხრივ, თვითმკვლელობის წარუმატებელი მცდელობა შეიძლება აღიქმებოდეს მის მიერ, როგორც მარცხი (ესეც კი ვერ შევძელი), და კიდევ უფრო გაამწვავოს მისი გაუცნობიერებული სირცხვილის გრძნობა. ასეთ შემთხვევაში ფსიქოთერაპევტმა ტაქტიკურად უნდა განუმარტოს  პაციენტს ეს გარემოება, ამავე დროს აჩვენოს, რომ მისთვის გასაგებია უსუსურობის განცდა და ტკივილი, რომელსაც განიცდის პაციენტი, და თანაუგრძნობს მის ტანჯვას.
	ხშირად პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტები  ცდილობენ ფსიქოთერაპევტის დარწმუნებას იმაში, რომ აღარ აქვს აზრი რაიმეს  გაკეთებას, რომ ის უკვე ძალიან მოხუცია იმისათვის, რომ სწავლა დაიწყოს, ან რომ ვერასოდეს შეხვდება უკვე ასეთ იდეალურ პარტნიორს და ა.შ. მნიშვნელოვანია არ აჰყვეთ მათ და არ მოახდინოთ რეაგირება კონკორდანტული კონტრგადატანით პაციენტთან იდენტიფიცირების გამო.
	გადატანის და კონტრგადატანის რეაქცია
	პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტების მკურნალობის სირთულეებთან დაკავშირებით ბევრი რამ თქმულა და, პირველ რიგში, ეს უკავშირდება მათ სიძულვილამდე მისულ მშფოთვარე რეაქციებს,  რაც, რა თქმა უნდა, სერიოზულად ართულებს თერაპიას. თერაპევტისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შეძლოს კონტრგადატანის ამოცნობა და გამოიყენოს იგი ფოკუსის ჩამოყალიბებაში და პაციენტის გაუცნობიერებული შინაარსის ინტერპრეტაციაში. გამოცდილი ფსიქოთერაპევტებიც კი ზოგჯერ განიცდიან სერიოზულ სირთულეებს ნარცისების მიერ უარყოფისა და მტრულ წინააღმდეგობასთან მუშაობის პროცესში. მეორე მხრივ, საკუთარი აგრესიული აფექტების გამოხატვის შესაძლებლობას, რომელიც არ აწყდება წინააღმდეგობას და გაკიცხვას ფსიქოთერაპევტის მხრიდან, ხშირად აქვს გადამწყვეტი თერაპიული მნიშვნელობა. (Safran, 2003).
	კრიზისის გააზრებაში დიდი მნიშვნელობა ენიჭება თერაპევტისა და პაციენტის ურთიერთობებში ჩადებული გაუცნობიერებული სარჩულის გაგებას, ამიტომ არის ასე მნიშვნელოვანი ფსიქოდინამიკურ ფსიქოთერაპიაში გადატანა-კონტრგადატანის რეაქციების იდენტიფიცირება და ანალიზი.
	გლენ გაბარდმა (Gabbard, 2006) შეადგინა გადატანისა და კონტრგადატანის ტიპიური ფენომენების ჩამონათვალი პიროვნების ნარცისული აშლილობის დროს:
	გადატანის თითქოს არარსებობა ზუსტად რომ წარმოადგენს ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტების გადატანის ნაკლებობას. ჰაინც კოჰუტი (1981) აღნიშნავს, რომ ამ შემთხვევაში ინტერპრეტაციის კლასიკური მეთოდი ხელს უშლის გადატანის განვითარებას ფსიქოთერაპიულ ურთიერთობებში. კრიზისული ინტერვენციასთან დაკავშირებით მან (1976) აღწერა გადატანის ორი ძირითადი კანსტელაცია: პირველ რიგში, პაციენტი ცდილობს შთაბეჭდილება მოახდინოს ფსიქოთერაპევტზე, რათა მიიღოს თავისი მომხიბვლელობის  დადასტურება (სარკისებრი გადატანა); მეორე, -  ის იდეალიზირებს ფსიქოთერაპევტს, რათა მის ჩრდილში დაიმალოს (იდეალიზირებული გადატანა). კოჰუტისგან განსხვავებით, კერნბერგი აფასებს ამგვარი გადატანის ნაირსახეობას, როგორც აღშფოთების, შურის და ზიზღისგან დაცვას. ფსიქოთერაპევტის, მისი დახმარების უნარის მიმართ შურმა შეიძლება გამოიწვიოს ის შემთხვევა, რომ პაციენტი, რომელსაც სურს დაცვა ამ შურისგან, შეეცდება ფსიქოთერაპევტის მუშაობის ან თავად მის გაუფასურებას, ასევე იმის გამო, რომ არ გახდეს დამოკიდებული მის პიროვნებაზე.
	განსაკუთრებულ სირთულეს ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტებისთვის, მათ შორის კრიზისულ თერაპიაში, წარმოადგენს  დესტრუქციული ან ავთვისებიანი ნარცისიზმის ფენომენი. კერნბერგის (1983, 1984, 1996 წწ.) აზრით, ასეთი პაციენტები იყენებენ რთულ დაცვას ფსიქოთერაპევტზე დამოკიდებულების ნებისმიერი ფორმის წინააღმდეგ. ეს დაცვა გამოხატულია იმით, რომ როგორც კი პაციენტს შეენიშნება პროგრესი, ის მაშინვე ითვისებს წარმატებას. ნებისმიერი ინტერპრეტაციის საპასუხოდ, იგი აცხადებს, რომ მისთვის ადრეც იყო ცნობილი ის, რაც მას თერაპევტმა აუხსნა და, შესაბამისად, ყოველთვის ამით ხელმძღვანელობდა. ავთვისებიანი ნარცისიზმის მქონე ადამიანებს არა მარტო ხშირად აქვთ სუიციდის მცდელობა (ხშირად, როგორც უკანასკნელი ტრიუმფის აქტის), არამედ იყენებენ კიდეც ამ აქტს, როგორც შურისძიების იარაღს. ჰერბერტ როზენფელდი აღნიშნავს, რომ განსაკუთრებით მძიმე შემთხვევებში, თერაპევტი აწყდება ძლიერ  ინტრაფსიქიკურ გაიძვერას, რომლის ფსიქიკური სტრუქტურა გაყოფილი, ყოვლისშემძლე და უკიდურესად სასტიკი ცენტრის კონტროლის ქვეშაა, რომ ამ გაიძვერას შიგნით დომინირებს სრული ანალგეზია აბსოლუტურ თავისუფლებასთან და სადისტური იმპულსების მცდელობასთან ერთად, რომლებიც მიმართულია ნებისმიერ ობიექტთა ურთიერთობების განადგურებაზე (ციტირებულია  Dammann და Gerish მიხედვით, 2005).
	სწორედ ფსიქოთერაპევტის იდეალიზაცია ყოველთვის მალავს გაუცნობიერებული მორიგების საფრთხეს. თერაპევტი შეიძლება აჰყვეს ცდუნებას დაიკმაყოფილოს მისი სურვილი იყოს საყვარელი და მოთხოვნადი, იმის ნაცვლად, რომ ამ იდეალიზაციაში გადატანა დაინახოს. ან, როგორც იდეალიზირებულმა, მან შეიძლება  იგრძნოს სირცხვილი ან დანაშაული და შეეცადოს ნეგატიური გრძნობებისგან გათავისუფლება ნაჩქარევი და ნაადრევი ინტერპრეტაციის დახმარებით. ასევე შეიძლება ისეც მოხდეს, რომ ფსიქოთერაპევტებმა წაახალისონ პაციენტებში იდეალიზაციის  ტენდენციები და შეეცადონ თავიდან აიცილონ მათ მხრიდან მტრული განწყობის გამოვლინება.
	ასევე შესაძლებელია სიტუაცია, როდესაც ფსიქოთერაპევტს უჩნდება განცდა, რომ პაციენტი იყენებს მას თავისი მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად და აკისრებს უბრალო მსმენელის როლს. მოწყენილობის გარდა მას ასევე შეუძლია გამოიწვიოს მასში უყურადღებობა. მას შეიძლება თავად მოუნდეს წინა პლანზე გასვლა, რაც პაციენტმა, თავის მხრივ, შეიძლება აღიქვას, როგორც თერაპევტის არნდომა მოუსმინოს მას.
	არის შემთხვევები, როცა პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ადამიანები ცდილობენ თერაპევტის კონტროლს და იწვევენ მასში სრული კონტროლდაქვემდებარების გრძნობას: როგორც კი ის ოდნავ დაამთქნარებს ან ამოიოხრავს, პაციენტი მყისიერად დემონსტრირებს, რომ ასეთი დამოკიდებულება მისთვის ძალიან საწყენია. ფსიქოთერაპევტის შეშფოთება იმით, რომ მას შეიძლება არასწორად გაუგონ, ხშირად იწვევს თვითდაჯერებულობის დაკარგვას და პაციენტზე უარის თქმის სურვილს.
	პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე პაციენტებში გადატანის ეს დამახასიათებელი ფორმები ილუსტრირებენ, რამდენად რთულია ფსიქოთერაპევტისთვის პაციენტთან აუცილებელი სტაბილური ურთიერთობების ჩამოყალიბება და ასევე მისთვის თავისთავადობის ობიექტის (ნარცისული ლიბიდოს კონცენტრაციის ობიექტი) გახდომა. კრიზისის დროს, როდესაც თერაპევტისგან უფრო მეტი აქტიურობა მოითხოვება, მისთვის განსაკუთრებით რთულია პაციენტისთვის სიახლოვის/დისტანციის უფრო კომფორტული და უსაფრთხო ზონის მოძებნა.
	ნარცისული აშლილობის თერაპიის დროს  ფსიქოთერაპევტი ხშირად აწყდებოდა სირთულეებს (Dammann და Gerish, 2005):
	1. ძლიერი ნარცისული პათოლოგიის მქონე პაციენტი შეიძლება შეეცადოს აღადგინოს ფსიქიკური წონასწორობა კონტაქტზე უარის თქმით და სხვებზე საკუთარი დამოკიდებულების შემცირებით - სწორედ იმ საშუალებით, რომელმაც კრიზისამდე მიიყვანა. ამ სიტუაციაში ფსიქოთერაპევტის წინაშე დგება ამოცანა უკან კი არ დაიხიოს, როდესაც პაციენტი ცდილობს თავი აარიდოს თერაპიულ კონტაქტს და თანამშრომლობას, არამედ ისევ და ისევ შესთავაზოს თავისი დახმარება. ხშირად პიროვნების მძიმე ეკო-სინტონური აშლილობისას, რომელსაც მიეკუთვნება ნარცისიზმის ზოგიერთი ფორმა, ფსიქოთერაპია ზოგადად შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ პაციენტი განიცდის დიდ ტანჯვას, ადგილი აქვს ტოლერანტობას ფრუსტრაციის მიმართ და ცვლილების დიდ სურვილს. მაშინ მას ექნება თერაპევთან თანამშრომლობის სურვილი და შეუძლია შინაგანი წინააღმდეგობის დაძლევა. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, ასეთი პაციენტების შემთხვევაში, კრიზისი ყველაზე ხშირად ხდება პირველი და ერთადერთი შანსი მათი ფსიქოთერაპიაზე დაყოლიებისა, და ეს შანსი, როგორც წესი, არსებობს მხოლოდ კრიზისის საწყის ეტაპზე.
	2. ფსიქოთერაპევტი, პირველ რიგში, უნდა აპელირებდეს პაციენტის იმ შინაგან მხარესთან, რომელსაც, ამ უკანასკნელის სუიციდალური განწყობის შემთხვევაში, სურს გააგრძელოს არსებობა, ყველაფრის მიუხედავად, და რომელმაც, გარკვეული სახით, ხელი შეუწყო იმას,  რომ თვითმკვლელობის მცდელობა წარუმატებელი ყოფილიყო, რადგან მან ამ მხარესთან დაამყარა კონტაქტი, გახადა ის თავის მოკავშირედ. მას შეუძლია მომავალში უფრო ეფექტურად იმუშაოს პაციენტის სუიციდალური აზრების აღმოფხვრასა და სტაბილიზაციაზე. მეორეს მხრივ, თერაპევტმა, რაც შეიძლება სწრაფად უნდა შეძლოს პაციენტის იმ მხარესთან კონტაქტის დამყარება, რომელიც სუიციდში მხოლოდ ერთადერთ გამოსავალს ხედავს, და დაუპირისპირდეს მას სრულიად გასაგებ მცდელობას, რაც შეიძლება სწრაფად უარი თქვას ამ საკუთარ მხარეზე ან მოიცილოს იგი.
	3. ფსიქოთერაპევტის დამოკიდებულება პაციენტის მიმართ უნდა იყოს კეთილგანწყობილი და ემპათიური. მას უნდა ესმოდეს, რომ კრიზისის დროს პაციენტი შეიძლება განიცდიდეს სირცხვილის და დანაშაულის ძლიერ გრძნობას. მეორეს მხრივ, მან ასევე ძალიან არ უნდა შეზღუდოს და მოარიდოს პაციენტი იმას, თუ რაც ხდება, არ უნდა შეამციროს ვითარების სერიოზულობა, რადგან ამით მას შეუძლია ხელი შეუწყოს პაციენტში არასრულფასოვნების გრძნობის გაძლიერებას და მისი ავტონომიის შესუსტებას.
	მაგალითი პრაქტიკიდან
	ბატონი ა., ორმოცდაოთხი წლის ორი შვილის მამა გააგზავნეს ფსიქოთერაპევტთან თვითმკვლელობის მცდელობის შემდეგ. ბიოგრაფიულმა ანამნეზმა გამოავლინა რთული ურთიერთობები მშობლებთან. დედამ ზურგი შეაქცია, რადგან იმედი გაუცრუა მას, როდესაც, სკოლაში ცუდი მოსწრების გამო, არ გაამართლა მისი მოლოდინი და ვერ გახდა ექიმი, და, შესაბამისად, მედიცინის პროფესორი. მამას მასთან თითქმის არ ჰქონდა ურთიერთობა, რადგან მთელ თავის თავისუფალ დროს უძღვნიდა ჰობის - მანქანების შეკეთებას და კონსტრუირებას. პაციენტმა შეძლო მცირე ხნით მამის ყურადღების მიპყრობა მოზარდობის ასაკში, როდესაც იგი დაინტერესდა მოტოსპორტით, რომელშიც მისი მამა ეხმარებოდა. მაგრამ, რადგან მან ვერ შეძლო მნიშვნელოვანი წარმატებების მიღწევა, მამის ინტერესი მის მიმართ მალე განელდა. უკვე იმ დროს მას გაუჩნდა შინაგანი სიცარიელის დიფუზური აღქმა და განცდა. მომავალში მან ვერ შეძლო  პროფესიული საქმიანობის აწყობა, ხშირად იცვლიდა სამუშაო ადგილს, რაც პირდაპირ იყო დაკავშირებული აღიარების მოპოვების მცდელობასთან მნიშვნელოვანი ობიექტების მხრიდან. მამაკაცმა უარი თქვა ჯარში სამსახურზე და სოციალური მუშაკის პროფესიას დაეუდლა, მიუხედავად იმისა, რომ სრულიად არ აინტერესებდა, უბრალოდ მან ყურად იღო მისი იმდროინდელი მეგობარი ქალის რჩევა.
	ბატონმა ა-მ ცოლი 23 წლის ასაკში შეირთო, როდესაც მისი მეგობარი დაორსულდა. სამი წლის შემდეგ მათ მეორე შვილი შეეძინათ. მთელი იმ დროის განმავლობაში, სანამ ქორწინებაში იმყოფებოდა, მოგვიანებით კი დეპრესიის დროს, ის მუდმივად ეძებდა თავისი მნიშვნელობის დადასტურებას სხვა ქალებთან ურთიერთობაში. ამ ურთიერთობებმა მას გარკვეული დროის განმავლობაში სტაბილიზაციის საშუალება მისცა.         პაციენტი მუშაობდა სხვადასხვა პედაგოგიურ დაწესებულებაში. ერთ-ერთ მათგანში შვიდი წლის მანძილზე მუშაობდა,  შემდეგ თავი დაანება, რადგან მიაჩნდა, რომ მას სათანადოდ არ აფასებდნენ. ისეთი განცდა ჰქონდა, რომ მისი მუშაობა სათანადოდ არ იყო შეფასებული, თუმცა სინამდვილეში ყველაფერი სხვაგვარად იყო. პაციენტი იმდენად წარმატებული იყო თავის საქმიანობაში, რომ მის ბოსს შეეშინდა მისი ადგილი არ დაეკავებინა. მან დატოვა თანამდებობა და ერთ-ერთ საერთო საცხოვრებელში მიიღო სახელმძღვანელო პოსტი, მაგრამ დატვირთვა ძალიან დიდი აღმოჩნდა, ამიტომ მან თანდათანობით დაკარგა ინტერესი ამ სამსახურის მიმართ. ამავე დროს, მის მეუღლეს აღმოუჩინეს დიდი ხნის წინ დიაგნოსტირებული კარცინომის მეტასტაზები.
	ამ გარემოებებმა გამოიწვია დეპრესიის, კრიზისისა და სუიციდის მცდელობის პირველი შეტევა, რის შემდეგაც მამაკაცი პირველად ჰოსპიტალიზებული იქნა ფსიქიატრიულ კლინიკაში. ამ დროს ის 42 წლის იყო.
	მომავალში პაციენტმა ვეღარ მოახერხა სტაბილურობის დაბრუნება. მან ვერ შეეძლო ვერც ერთ სამუშაო ადგილზე დარჩენა, ყოველ ჯერზე სწრაფად ათავისუფლებდნენ, და ეს აძლიერებდა მისი დაუცველობის გრანდიოზულ გრძნობას. მომდევნო ორი წლის განმავლობაში ბატონ ა.-ს ჰქონდა სუიციდის ოთხი მცდელობა, რის გამოც ოთხჯერ იყო საავადმყოფოში გადაყვანილი. ამასთან ერთად, მეუღლემ შეატყობინა, რომ მასთან განქორწინება სურდა, რადგან, საკუთარი მდგომარეობიდან გამომდინარე, მის ავადმყოფობასთან გამკლავება ნამდვილად არ შეეძლო. მიუხედავად იმისა, რომ უკვე თავადაც დიდი ხნის განმავლობაში სერიოზულად ფიქრობდა განქორწინებაზე, მისი მეუღლის მძიმე ავადმყოფობის გამო ის ვერ ბედავდა ამ ნაბიჯის გადადგმას, მაგრამ ამ ამბავმა თავი გარიყულად აგრძნობინა. მან თავი დაუცველად იგრძნო და შეეცადა სახლში თავის ჩამოხრჩობა, მაგრამ ცოლმა აღმოაჩინა და გადაარჩინა.
	ჩვენ ამ ადამიანს ზემოთ აღნიშნული მოვლენების შემდეგ შევხვდით.
	იმის გამო, რომ მან ვერ შეძლო პროფესიულ სფეროში რეალიზება, ბატონი ა. თავს გრძნობდა უღირს და უსარგებლო ადამიანად, ხოლო თავის სიცოცხლეს უაზროდ. მას ტანჯავდა ფიქრი, რომ ოჯახშიც ფიასკო განიცადა: ვერ შეძლო  მეუღლისა და შვილების უზრუნველყოფა, ამიტომ მიაჩნდა, რომ სიბრალულის გარდა სხვა გრძნობას არ იწვევდა. მას აშინებდა მძიმე ავადმყოფი ცოლის მოვლის პერსპექტივა, და ამიტომ ცდილობდა დაემტკიცებინა მისთვის, რომ თავად უფრო ძლიერ ავად არის. ამ დროს მას ასევე ჰქონდა ბევრი სექსუალური კონტაქტი სხვადასხვა ქალთან. მათი დახმარებით მან მოახერხა საკუთარი მდგომარეობის სტაბილიზირება, მაგრამ, ამავე დროს, პანიკურად ეშინოდა არ აეკიდა სპიდის ინფექცია. ჩვენ გვესმოდა, რომ საქმე გვაქვს ყველას მიერ უარყოფილი ბავშვის პრობლემასთან, რომელიც მოელის, რომ მის მოთხოვნილებებს ყურს ათხოვებენ და გაიგებენ. პაციენტს სჭირდებოდა მისი მეუღლის ზრუნვა, რომელიც ბოლომდე ვერ მიიღო დედისგან. ამავე დროს მას უნდოდა, რომ ბევრი  ქალი ჰყოლოდა, რათა შური ეძია დედაზე იმის გამო, რომ მას არასაკმარისად უყვარდა შვილი. როდესაც მისი მეუღლე შვილებთან ერთად ცოტა ხნით შვებულებაში წავიდა, მამაკაცი საშინლად ნაწყენი დარჩა: ისინი იქ ისვენებენ, თავად კი აქ იტანჯება. მას გაუჩნდა შიში და მღელვარება, ის თავის თავში ჩაიკეტა და თვითმკვლელობაზე ფიქრი დაიწყო, რადგან სურდა სიმშვიდის მოპოვება, ყველაფერი რომ ისევ დალაგდეს. ამას თან ახლდა აზრები საკუთარი უმნიშვნელობის, უსარგებლობის შესახებ, რომ არავის სჭირდებოდა. საკუთარ თავში ჩაკეტვა, დამოუკიდებლობის შესახებ ფანტაზიები, რომელიც ხელს უშლიდა მიეღო დახმარება, ინტერვენციის მნიშვნელოვანი სამიზნე გახდა. გაცნობიერებამ იმისა, რომ თვითმკვლელობის ფანტაზია მხოლოდ სურვილია იგრძნოს თავი უსაფრთხოდ, შეძლოს თავის დაცვა სხვა ადამიანებზე და განსაკუთრებით ცოლზე დამოკიდებულებისგან, უარი ათქმებინა მას თვითმკვლელობაზე. ჩვენ დავაკმაყოფილეთ დასვენებისა და სიმშვიდის პაციენტის მოთხოვნილება და დავუნიშნეთ მცირე ხნით დამამშვიდებელი პრეპარატებით მედიკამენტოზური მკურნალობა.  ჩვენ გულმოდგინეთ ვმუშაობდით მის პრობლემაზე, რომელიც მდგომარეობდა სხვა ადამიანებზე მის ძლიერ დამოკიდებულებაში, რამაც მას მისცა თავდაჯერებულობის განცდა და გამოიწვია საოჯახო საქმეებისადმი მისი უფრო მეტად დაინტერესება. მან ასევე გააცნობიერა, რომ ტრავმირებად სიტუაციაში მას გააჩნია საკუთარ თავში ჩაკეტვის ტენდენცია, და ამავე დროს ფიქრი იმის შესახებ, რომ არავის სჭირდება. ის დათანხმდა ამბულატორიულ ფსიქოთერაპიას, რომელზეც ადრე ჯიუტად უარს აცხადებდა.
	ფსიქოდინამიკური ფოკუსის ფორმირება
	თერაპიული მიდგომა ნარცისული პათოლოგიის შემთხვევაში დამოკიდებულია ტრიგერზე, კრიზისის ხასიათსა და დინამიკაზე. ამ ჯგუფის პაციენტებისთვის არ არის საკმარისი მხოლოდ მხარდამჭერი ზემოქმედება. ის, რასაც ეწოდება სუპერ-ეგოს (Uber-Ich-Entlastung) კონტროლის შესუსტება, ხშირად თავის არიდებაა, ამიტომ პაციენტის სასწრაფოდ დამშვიდებამ შეიძლება ხელი შეუშალოს მასთან კონტაქტის დამყარებას (Daser, 2000). ამ შემთხვევაში უკეთესი იქნება დამაზუსტებელი კითხვების დასმა, სუიციდალური განწყობის არსებობის ფრთხილად გარკვევა და აფექტების დიფერენციაზე მუშაობა. გარდა ამისა, აუცილებელია სიტუაციის გულდასმით გაანალიზება, რომელმაც გამოიწვია კრიზისის პროვოცირება, რათა დავადგინოთ, კონკრეტულად რამ მიაყენა ზიანი პაციენტს, რომელ დაუცველ ადგილას და ამით დაარღვია მისი ნარცისული წონასწორობა. სუიციდის მცდელობის ან სუიციდალური განწყობის  არსებობის შემთხვევაში აუცილებელია დავეხმაროთ პაციენტს იმის გაცნობიერებაში, რომ სუიციდალურობა, თუნდაც ფანტაზიებში, არის ცხოვრებისეულ სიტუაციაზე კონტროლის, და ამ გზით საკუთარი ღირსების გრძნობის შენარჩუნება. აუცილებელია მიუთითონ მას ამ ფენომენის გაორებაზე, რომელიც მდგომარეობს იმაში, რომ სუიციდალურობა, ერთ და იმავე დროს, არის  მოკავშირეც და მტერიც. (Dammann და Gerisch, 2005).
	ფსიქოთერაპევტმა უნდა დააკმაყოფილოს პაციენტის პოზიტიური დასვენების, ანუ სრული სიმშვიდის და ნერვული განმუხტვის სურვილი (Giernalczyk, 2003), მისი ფსიქიკური დაძაბულობის შესუსტების მიზნით. აქ საუბარია ფსიქოფარმაკოლოგიური მკურნალობის, საავადმყოფო ფურცელის გაცემისა ან ჰოსპიტალიზაციის შესახებ.
	ვინაიდან შინაგანი კონფლიქტი ყველაზე მწვავედ გამოვლინდება კრიზისის დროს, მნიშვნელოვანია ამ მომენტის გამოყენება პაციენტის ფსიქოთერაპიაში ჩასართავად. ამ თვალსაზრისით, უნდა აღინიშნოს კრიზისული გუნდის მიერ ხშირად დაშვებული დამახასიათებელი დაუდევრობა და შეცდომები (Dammann и Gerisch, 2005; Reimer და Henseler, 1981):
	1. დიდი ხნის განმავლობაში შენარჩუნებული მწვავე დეპრესიის სიმპტომების უყურადღებოდ დატოვება;        2. თუმცა: დეპრესიის ნიშნების არარსებობა არ ნიშნავს სუიციდალურობის არარსებობას. აფექტური თვალსაზრისით, სუიციდალურობის ასოცირება დეპრესიასთან და უიმედობასთან არ არის აუცილებელი. აღწერილია სხვა აფექტური მდგომარეობების სხვადასხვა ფორმები, ექსტატური ეკოტური ფორმების ჩათვლით (Maltsberger, 1997; Bronisch, 2000);        3. სრულად ვერ ფასდება კრიზისის დაწყებისა და განვითარების კომპლექსური დინამიკა ან არ აღიქმება სათანადოდ სერიოზულად (გაქცევა და ა.შ.);         4. სრულად არ ფასდება პაციენტის (განსაკუთრებით დამოკიდებული ან მაზოხისტური პიროვნებების) აგრესიის დონე;         5. სუიციდალურობის შემთხვევაში არსებობს სიტუაციის ცალმხრივად შეფასების მიდრეკილება - ან „მას [პაციენტს] ნამდვილად სურს სიცოცხლე“, ან „მას ნამდვილად უნდა, რომ  მოკვდეს“,  პაციენტი კი ამ დროს ხშირად  ორივე განწყობის გავლენის ქვეშ იმყოფება;        6. გადაჭარბებით აფასებენ პაციენტის კონტაქტის მოთხოვნილებას;
	7. აკეთებენ ნაჩქარევ დასკვნას იმის შესახებ, რომ კრიზისი ან სუიციდის მცდელობა არის დემონსტრაცია ან სპექტაკლი;
	8. გადაჭარბებით აფასებენ პაციენტის კოგნიტურ-აფექტური ხელმისაწვდომობის ხარისხს კრიზისის მდგომარეობაში;
	9. კრიზისული ინტერვენციის დროს განსაკუთრებით არ არის გათვალისწინებული ძირითადი ნარცისული კონფლიქტი. ძირითადად თვითონ კრიზისთან მუშაობენ (სომატური მკურნალობა, მიმართვა თერაპევტთან ამბულატორიული მკურნალობისთვის და ა.შ.). ზოგჯერ თერაპია წარმოადგენს ორმხრივ დპირისპირებას თერაპიულ ჯგუფსა და  პაციენტს შორის, რომელიც თავს იცავს;
	10. საყვედურის პოზიციის დაკავება პაციენტის მიმართ. თითქოს,  ის თავად არის დამნაშავე, რომ თერაპიამ შედეგი არ გამოიღო; რომ ზუსტად ის ცდილობს ურთიერთობების გაწყვეტას და ა.შ.;        11. არ არსებობს გაგება და შეთანხმებული ქმედებები კრიზისული ჯგუფის წევრებს შორის - დაცვაში მყოფნი (ნაწილობრივ ინფანტილიზირებული) კონფრონტაციაში მყოფთა (ნაწილობრივ იგნორირებადთა) წინააღმდეგ;          12. ნაკლები ყურადღება ეთმობა კონტრგადატანის რეაქციების ანალიზს.
	თუ პაციენტი ჯიუტად განაგრძობს იმის დაჟინებას, რომ თავს მოიკლავს, შეიძლება შემდეგი მეთოდების გამოყენება:
	1. მიუთითონ პაციენტს, რომ მას აქვს აქტუალური კონფლიქტი ლიბიდოზურ და დესტრუქციულ ტენდენციებს შორის. რა თქმა უნდა, ის ყველაფერს გააკეთებს იმისათვის, რომ დაგარწმუნოთ ასეთის არარსებობაში (თითქოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის დიდი ხნის წინ მოიკლავდა თავს). ამასთან ერთად დიდი სიფრთხილეა საჭირო: ლიბიდოზური ასპექტის არსებობა (ანუ პაციენტის იმ მხარის, რომელსაც ჯერ კიდევ სურს სიცოცხლე, თუმცა ის სუსტია) მხოლოდ უნდა მოინიშნოს, არ არის საჭირო არაფრის დამტკიცება (რომ არ მოხდეს ძალაუფლებისთვის ბრძოლის პროვოცირება). ეს მიდგომა ხელს უწყობს სუიციდალურობის ეგო-დისტონურობას.
	2. პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ბევრი პაციენტი ამტკიცებს, რომ ისინი მხოლოდ სხვებისთვის ცხოვრობენ: მათი ძაღლის, ბებიის ან თერაპევტისთვის. ამ შემთხვევაში ასევე უნდა ავუხსნათ პაციენტს, რომ ეს მისი პროექციაა. ფსიქოდინამიკური თვალსაზრისით, ამ მექანიზმის ინტერპრეტაცია შემდეგნაირად შეიძლება: ადამიანი პროეცირებს მისი თავისთავადობის ლიბიდოზურ ასპექტებს სხვებზე (თერაპევტის ჩათვლით), რათა შეინარჩუნოს მისი პიროვნების ეს ელემენტები საიმედო და უსაფრთხო ადგილას, მათი დესტრუქციული ტენდენციებისგან დაცვის მიზნით. აუცილებელია იმის ახსნა, რომ ასეთი პროექცია საშიში მანევრია, რის შედეგადაც ის სხვა ადამიანზე დამოკიდებული ხდება, რომელსაც შეუძლია იმედი გაუცრუოს მას და ტკივილი მიაყენოს.
	3. შეიძლება სასარგებლო აღმოჩნდეს პაციენტის ყურადღების გამახვილება იმაზე, თუ რატომ გადააქვს მას სიტუაციაზე პასუხისმგებლობა თავის თავზე (დანაშაული და ნეგატივი), ის ხომ, ფაქტობრივად, დაზარალებული მხარეა. აქ შეიძლება ვისარგებლოთ ვარაუდით ფაბერნის ობიექტთა ურთიერთობების თეორიიდან (1940-იან წლებში), რაც იმაში მდგომარეობს, რომ საკუთარ თავზე დანაშაულის მიღების გზით ადამიანი ცდილობს შეინარჩუნოს ან გადაარჩინოს თავისი კარგი გარემო.
	4. ზოგიერთ შემთხვევაში საკმაოდ ეფექტურია, როდესაც პაციენტს მიუთითებ პარადოქსზე, რაც იმას გულისხმობს, რომ პიროვნება, რომელიც თავს ტრავმირებულად და  დაჩაგრულად გრძნობს, აგრესიას საკუთარ თავზე წარმართავს  და საკუთარი თავის დადანაშაულებას იწყებს.
	5. მიაპყარით პაციენტის ყურადღება სხეულისა და ფსიქიკურ თავისთავადობაზე, რაც იმ რწმენის შედეგია, რომ სხეული არაფერია, ხოლო სული - ყველაფერი (ეს აღინიშნება ანორექსიის დროს).
	თუმცა ხშირ შემთხვევებში სუიციდალური განწყობა ნამდვილად ჩნდება კრიზისის მწვავე ფაზის დროს. პიროვნების მწვავე აშლილობისას არსებობს ისეთი ფორმებიც, რომელშიც ქრონიკული სუიციდალურობა არ არის კრიზისის შედეგი, არამედ, პირიქით, სწორედ სუიციდის უარყოფამ შეიძლება გამოიწვიოს კრიზისი.
	ამდენად, პიროვნების ორგანიზაციის დონიდან გამომდინარე, სუიციდალურობამ შეიძლება შეასრულოს შემდეგი ფუნქციები.: ნორმალური პიროვნებები და ნარცისული ნევროზები; სუიციდალურობა, როგორც უკიდურესი დისბალანსის გამოხატულება პიროვნების ნარცისული აშლილობა სუიციდალურობა ეხმარება ბალანსის აღდგენას პათოლოგიური ნარცისიზმის სხვა ფორმები სუიციდალურობა, როგორც ბალანსის ელემენტი; ამ შემთხვევაში სუიციდალურობის „მოცილება“ შეიძლება საშიში აღმოჩნდეს ფსიქიკისთვის
	მიღების, ტოლერანტული და კეთილგანწყობილი დამოკიდებულების, ასევე კრიზისულ ინტერვენციაში ზემოაღნიშნული ღონისძიებების დახმარებით შესაძლებელია პაციენტის სწრაფი სტაბილიზაციის მიღწევა. ცხადია, რომ ნარცისული დაუცველობის და არასაკმარისად კოგერენტული ნარცისული თავისთავადობის ეფექტური თერაპიისთვის აუცილებელია მის საფუძველში მდებარე პრობლემებთან, პიროვნების სტრუქტურასთან მუშაობა, რაც, რა თქმა უნდა, არ შეიძლება იყოს კრიზისული ინტერვენციის მიზანი. მაგრამ რადგან, როგორც უკვე ითქვა, პიროვნების ნარცისული აშლილობის მქონე ადამიანებისთვის, კრიზისი ხშირად ფსიქოთერაპიის დაწყების შესაძლებლობის მხოლოდ ერთადერთი შანსია, მაშინ პაციენტის მოტივირება ფსიქოთერაპიის გავლაზე კრიზისიდან გამოსვლის შემდეგ, შეიძლება ჩაითვალოს კრიზისული ინტერვენციის მნიშვნელოვან ამოცანად.

https://www.mentalhealthnewsradionetwork.com/healing-our-addiction-to-the-narcissist-an-interview-with-shahida-arabi1/

https://themindsjournal.com/the-narcissistic-family-tree/

https://igrovoetv.online/video/yBdzaZLwB0P0/-/27.%20%D0%94%D0%98%D0%90%D0%9B%D0%95%D0%9A%D0%A2%D0%98%D0%9A%D0%90.%20"%D0%9E%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D18F".%20%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C%20%D0%B8%20%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C%20%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9.

https://www.krugosvet.ru/enc/gumanitarnye_nauki/lingvistika/STRUKTURALIZM.html

http://www.emory.edu/INTELNET/pm_kommunizm.html


https://www.svoboda.org/a/28046141.html


https://theoryandpractice.ru/posts/11187-inner-voice


https://psychic.ru/books/some/book12.htm

http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000100/index.shtml


http://vangogen.blogspot.com/2018/10/rolan-barti-struqturalizmi.html


http://www.culturedialogue.com/resources/library/schools/struqturalizmi.shtml


https://psiho.guru/terminy/strukturalizm-v-psihologii-istoki-gde-ispolzovalsya.html

http://www.grandars.ru/college/filosofiya/strukturalizm.html


http://thomassheridanofficialblog.blogspot.com/2014/10/female-psychopath-daniela-poggiali.html

http://sheisapsychonowrun.blogspot.com/2013/07/shes-evil-and-shes-always-victim.


https://darkpsychology.co/online-psychopathy-checklist/

Одна из самых важных потребностей человека – потребность в привязанности: в том, чтобы ощущать рядом с собой близкого, надежного, эмоционально доступного партнера, на которого можно положиться. Нуждаться в другом человеке, чтобы чувствовать себя любимым, значимым, ценным – это абсолютно нормально. Но когда эти потребности в близких отношениях не реализуются, растет тревога, напряжение, неудовлетворенность.

Эта неудовлетворенность ощущается как «мне плохо» (или «все плохо»), «меня не понимают», «я не могу быть собой». Из этого возникает желание сделать что-то, чтобы показать, как мне плохо, чтобы добиться того, чего я хочу. Беда в том, что не каждый осознает, что ему действительно надо, чего ему не хватает. А если осознает, не может выразить, высказать это прямо, доходчиво, без обвинений. Поэтому и получается, что кто-то «пилит и пилит», кто-то «ворчит и ворчит», кто-то нападает (критикует, обвиняет, упрекает), кто-то пытается подчинить (унижает, оскорбляет, обесценивает). Кто-то молча и театрально страдает, всем своим видом демонстрируя обиду, кто-то дистанцируется, уходит в себя (в работу, в свои увлечения).

Любые нападки – это сигнал о неудовлетворенных потребностях. Именно так их и нужно воспринимать. Видеть это – не означает тут же сваливаться в вину («это все из-за меня!»), жалость («ах, несчастный!») и желание спасти. Ведь каждый человек сам отвечает за то, чтобы понять свои глубинные потребности и попросить об их удовлетворении просто и ясно.

И тогда это будет звучать так:
Не «Зачем ты мне звонишь! Оставь меня в покое!», а «Давай будем созваниваться только в обеденный перерыв, чтобы не отвлекаться от работы».
Не «Ты превратил меня в домработницу! Тебе наплевать на то, что я целый день одна!», а «Ты много работаешь и мало бываешь дома. Я от этого страдаю, но мне будет легче, если раз в неделю ты будешь приходить рано, и мы будем выходить в свет, а в один из выходных дней – выделять несколько часов для текущих домашних дел».

Из книги «Взрослые игры»
https://www.labirint.ru/books/593777/

https://www.corebrainjournal.com/2018/02/198-self-deception-denial-recovery-warren/

All religions are based upon fear and sex. The cross is one of the most ancient phallic symbols. Christian women wear golden, phallic symbol crosses hanging around their necks and are unaware of what they are wearing! "
Sex=secare=Division to eros (female) and thanatos (male)
==
"Through Dionysus, we experience soul in matter; the imaginal aspect of reality, and the reality aspect of imaginal life. There is no mind-body split, here. There is no clear distinction between sanity and insanity. Dionysus' madness is characterized as ritualistic enthusiasm. This energized enthusiasm is abandonment of ego-consciousness. Bisexuality here implies the internal mingling of male and female, active and passive, life and death. This does not come about through "will" but through acceptance. Dionysus maintains his undivided state by not being too analytical (Apollonic). His style is to synthesize. He intimates a polytheistic approach to psychology which recognizes and embraces many archetypal perspectives.

Dionysus can be associated with the tendency to psychological fragmentation, psychological femininity, bisexuality and hysteria, according to Imaginal Psychologist, James Hillman (The Myth of Analysis). Hillman suggests that "Dionysus is mainly a god of women. Though he is male and phallic, there is no misogyny in this structure of consciousness because it is not divided from its own femininity. The change that is indicated by Dionysus is one where female is not added to or integrated by male; rather, the image shows an androgynous consciousness, where male and female are primordially united."

The mytheme of Dionysus not only concerns this archetypal bisexuality, but also reflects the magical image of Tiphareth (from the Qabalistic Tree of Life), the Divine Child. "Dionysus as child refers to a view of reality which is not divided. This perspective would not exclude the child for the sake of maturity, since the child is the synthesis itself.

Tiphareth is the sphere of the Heart Center, and its archetypal images include the sacrificed god and the magical child. They are a key to heart-level initiation. In the Dionysian worldview "affliction would not be divided from its own potential of nursing, which is constellated by the suffering and childishness." This nursing often appears in real life as the codependent caregiver of the addicted individual -- the rescuer, who gives 'the milk of human kindness' till it hurts. "The torn and rendered suffering is not healed by the medicine of Apollo, but becomes an initiation into the cosmos of Dionysus." Dionysus reflects the plurality of the self in his fragmentation and is thus the archetype of a polytheistic approach to life, which sees the dynamics of many god/goddesses in constant interaction.

Hillman stresses that "a Dionysian ego must express bisexuality. ...His dismemberment is the fragments of consciousness strewn through all of life, through every erogenous zone and plexus of our physical bodies. In him the bisexual pair are united...Bisexuality combines not only male and female; it also brings together life and death. One aspect of life is riven so that another aspect -- the psychic and called "death" -- can reach awareness. Life can only be understood in terms of the soul's one certainty: death. Approximation to the hermaphrodite is a death experience; the movement into death proceeds through bisexuality. Death and bisexual consciousness are what Dionysus involves.

Dionysus represents a radical shift of consciousnesss where...another consciousness would enter into us as we approximate our own bisexuality." Dionysian consciousness may be characterized as follows: "We would have the experience of passivity and an inability to proceed very far against nature. We would be aware of a fundamental defect and lacuna in our consciousness and of a dependency upon something else, out of which it comes. This lacuna of the feminine void is not to be overcome, fulfilled, completed. Rather the emptiness is the completion, so that this lacuna becomes the place of reflection, the place of psychic awareness, and offers the space of carrying and containing; it is psyche itself.

Movement of the Dionysian libido comes and goes. The ego cannot control these movements

The movements of libido are mythical events in which we participate, and as such they are objective.

Connecting the flux of libido to an archetypal dominant gives depression a religious aspect; a crisis of mood, energy and also belief...the movements are respected as natural and necessary to the libido itself." "This is a body-consciousness, giving a somatized awareness of self in concrete, actual behavior. Transforms that old frustration of reflection divided from action, where consciousness is conceived mainly in terms of speech and mind, giving over the unconscious to the body and its "acting out." Body is no longer the realm only of abyss and passion; it might now fill up with slowness and interiority.

Hysteria somatizes consciousness. Psychic events become body events; meanings enter behavior. Hysterical reactions are attempts to refind nature, a prodromal bisexuality showing the feminine need for initiation into body, life, and love in Dionysian terms." Psychotherapy reaches its ultimate goal in the wholeness of the conjunction of masculine and feminine, in the bisexuality of consciousness. Bisexuality, that incarnation of durable weakness and unheroic strength is found in the archetypal image of Dionysus.

"Bisexual consciousness here means also the experience of psyche in all matter, the fantasy in everything literal, and the literal too, as fantasy; it means a world undivided into spirit and matter, imaginal and real, body and consciousness, mad and insane. In terms of the ego and its life, analysis may be Dionysian in experience: a prolonged moistening, a life in the child, hysterical attempts at incarnation through symptoms, an erotic compulsion toward soul-making." "The therapeutic goal of the coniunctio (the royal marriage of solar and lunar consciousness) would now be experienced as a weakening of consciousness, in the former sense of that notion, rather than an increase of consciousness through "integrating" the anima.

The coniunctio would now be weird and frightening, a horror and a death, inclusive of psychopathology...sacrifice of the mind's bright eye...It means an effeminization in the sense of a loosening and a forgetting, a permanent regression to the childlike half-creature, a permanent "softening of the brain", a true loss of what we have long considered to be our most precious human holding: Apollonic consciousness." We are "obliged to stay within the mess of ambivalence, the comings and goings of the libido, letting interior movement replace clarity, interior closeness replace objectivity, the child of psychic spontaneity replaces literal right action.

Dionysus means the undivided, an early meaning of that word being 'knowing with.' 'Consciousness' once meant 'knowing together,' a shared secret. We cannot go it alone, or know it alone. Our consciousness cannot be divided from the other...It is his nature to leak and flow into communion, co-mingling of souls, thiasos, community, a communal flow with the complexes, a co-mingling of consciousness with the 'other' souls and their Gods, a consciousness that is always infiltrated with its complexes, flowing together with them."

John Bradshaw, On the Family, Homecoming, Healing the Shame that Binds You
Psychotherapy and Alchemy, Edward Edinger
Hysteria: the Mythical Syndrome", Neil Micklem
Dionysus in Jung's Writings", James Hillman
Psychodrama: Resolving Emotional Problems through Role-Playing, Lewis Yablonsky, Gardner Pub,
1981
Psychodrama, Adaline Starr, Nelson-Hall, 1977

https://dinmerican.wordpress.com/2012/08/05/gore-vidal-remembered/