ს.ვ. საველიევი. „ ციფრული ბიოლოგია“ ( ნეოევგენიკა)
იმის შესახებ, თუ რატომ სძულთ ადამიანებს თავისი ტვინი - უცხო ორგანო, რატომ გადაიქცნენ ისინი ჰომოპადებად და როდის გაგვეზრდება კუდი. ევოლუციონისტის, პალეონევროლოგის, ბიოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორის სერგეი ვიაჩესლავიჩ საველიევის მოხსენების გაშიფრვა, რომელიც მან წაიკითხა ულიანოვსკში აპრილის ბოლოს ჩატარებულ IT-კონფერენციაზე „მომავლის გაფიცვა“.
რაზე იქნება საუბარი? საუბარი იქნება რამდენიმე მეტად პრინციპულ საკითხზე, რომელსაც, ჩვეულებრივ, არ ეხებიან ან არ განიხილავენ დეტალურად.
პირველ რიგში, ახლა ყველა საუბრობს ხელოვნური სინაფსების შესახებ. გადაშალეთ თანამედროვე ჟურნალების ნებისმიერი პუბლიკაცია, განსაკუთრებით იქ, სადაც ამ ტექნოლოგიებს განიხილავენ ან, ვთქვათ ასე, საუბარია IT ტექნოლოგიების ინჟინერული განვითარების შესახებ. იქ ხელოვნური სინაფსი წარმოადგენილია, როგორც სამფენიანი, ოთხფენიანი ...
ტვინი ძალიან ძვირადღირებული რამ არის, ის ძალიან ძვირი გვიჯდება, ამიტომ გვძულს, როდესაც ის მუშაობს.
მე ყურადღებით ვკითხულობ ამ პუბლიკაციებს. დიახ, ეს ყველაფერი მშვენიერია, ნამდვილი პროგრესია, მაგრამ სინაფსებთან ამას თითქმის არაფერი აქვს საერთო. ამაზე უფრო საინტერესო რამ სინაფსებამდე ხდებოდა. რატომ გახდა საჭირო სინაფსი, და, საერთოდ, რას წარმოადგენს სინაფსი?
სინაფსი ნეირონის ფრაგმენტია, რომელიც თითოეული ჩვენგანის თავის ტვინში დაახლოებით 150 მილიარდია. ეს სინაფსი სხვა უჯრედებთან კონტაქტშია, მისი მეშვეობით ხდება სიგნალის გადაცემა. როგორ მივედით იქამდე, რომ უცებ დავინტერესდით სინაფსებით? თითქოს სინაფსების გარეშეც ყველაფერი კარგად იყო, როდესაც პირველად ნეირონების მოდელირება სცადეს, მათი მოდელირება კი დიდი ხნის წინ დაიწყო.
ხელოვნური ნეირონების მოდელირება
1. ძირითადი მოდელი (შემავალ მონაცემთა ვექტორი) - სინაფსების წონის ვექტორი - გადამცემი ფუნქცია - შედეგი ნეირონის გამოსვლისას)
2. ფიზიკური პროცესების მოდელური გამარტივება (ისწავლება შეცდომის უკუგავრცელების ალგორითმით - ისწავლება წონა შემავალ და ფარულ ფენებს შორის და წონა ფარულსა და გამომავალ ფენებს შორის).
- ნეირონების იონების ნაკადის მსგავსად შესვლა ტრანსმიტერების მიერ რეგულირებადი არხების მეშვეობით;
- უჯრედის მემბრანა, როგორც ცვალებადი ტევადობის კონდენსატორი;
- პოტენციალების განსხვავება, ძაბვის ცვლილება და მოქმედების პოტენციალი - ნეირონების გამოსვლა.
ეს დიდი ხნის წინ დაიწყო, ჯერ კიდევ XX საუკუნის დასაწყისში, როდესაც პირველად აღმოაჩინეს ელექტრული გამტარობა. ნეირონები ელექტროენერგიას რომ ატარებენ სეჩენოვის დროს დადგინდა. და აქ ყველა აფორიაქდა: ეს როგორ, ჩვენ ხომ უკვე გვქონდა სადენები, ედისონის ნათურა უკვე ენთო, გამომრთველი ჩხაკუნობდა, უზარმაზარი საბაზო მონაცემები გაგვაჩნდა. რატომ არ უნდა შეგვექმნა ხელოვნური ტვინი? გასაგებია, რომ ეს უნდა მომხდარიყო დიდი ოქტომბრის სოციალისტურ რევოლუციამდე.
ხელოვნური ნეირონის მოდელირება ყოველთვის ვიწრო ხელოვნური ცნებაა. ეს არის შემავალ მონაცემთა ვექტორები, რომელთა შეფასება ძალიან რთულია, შემდეგ გადამცემი ფუნქცია, ხოლო შედეგი გამოსვლისას ფიქსირდება - ანუ სამფენიანი კომპონენტი. ამ სახით ის დღემდე არსებობს ყველა მათემატიკურ მოდელში. ვინაიდან თქვენ პროფესიონალები ხართ, ბავშვების არითმეტიკით არ დაგტვირთავთ, ეს საჭირო არ არის. მაგრამ ნეირონებსა და დღევანდელ მოდელებს შორის განსხვავების შესახებ უნდა მოგიყვეთ.
რა იგულისხმებოდა დასაწყისში, როდესაც აღმოაჩინეს ელექტრული გამტარობა? ნეირონების ე. წ. შესვლა იონების ნაკადის მსგავსად, ანუ რეალურად მემბრანის გადატენვა, და არხები, რომლებიც ურთიერთმოქმედებენ გარკვეულ ნივთიერებებთან და რომლებსაც ტრანსმიტერები ეწოდება. უჯრედის მემბრანა შემდგომში განიხილებოდა, როგორც კონდენსატორი, პირველ მოდელებში ასეთი იდეა იყო ჩადებული. ნეირონი, როგორც კონდენსატორი, აჯამებს ზოგად ინფორმაციას და შემდეგ იძლევა შედეგის მიმღებ სიგნალს. შესანიშნავი მოდელია, ახლა ნეიროქსელებში ის არაფრით განსხვავდება, ზოგიერთი მოდიფიკაციის გარდა. და ბოლოს, პოტენციალთა სხვაობის აღმოჩენის წყალობით, ნეირონები გადაიმუხტება სიგნალების გამოსვლის დროს, რამაც განაპირობა მოდელის განვითარება უკვე მთლიანად ელექტრული თვალსაზრისით.
„ხელოვნური ნეირონების“ მოდელირება
1. ლაპიკის ინტეგრაციული მოდელი 1907. (ნეირონული მემბრანის მუხტის მოცულობის დაგროვების კანონი და განმუხტვა: რეფრაქტული პერიოდი)
2. ლაპიკის ინტეგრაციული მოდელი მემბრანის ელექტრული წინაღობის დანერგვით და გაჟონვით.
3. მაკკალოკ-პიტსის მოდელი 1943. (ასახავს ნეირონის ერთ ატრიბუტს - იმპულსის გენერაციის უნარს; ნეირონის პრინციპის „ყველაფრის ან არაფრის“ შემოღებას, დადებით და უარყოფით წონას - ამგზნები და შემაკავებელი სინაფსების ანალოგებს; მეხსიერებას - ერთ ნეირონს საკუთარ თანვთან კავშირის მარყუჟით).
4. ჰოჯკინ-ჰაქსლის კინეტიკური მოდელი 1952. (აგებულია კალმარის აქსონზე; შემავალი სიგნალის სიდიდე მიყვანილია ძაბვის მრავალ შემავალ სიგნალთან დამოკიდებულებამდე, მაგრამ გაანგარიშება მოხდება ომის კანონის თანახმად; წინააღმდეგობა უპირისპირდება გამტარობას, შემოღებულია ცნებები კინეტიკის შესახებ; იგი მოიცავს სხვადასხვა დენს და იონებს; სულ არა ნაკლებ 20 ცვლად პარამეტრს).
5. ჰოჯკინ-ჰაქსლის კინეტიკური მოდელის გამარტივება 1962 წელს, ჰიტცჰიუ-ნაგუმო (რეგენერაციული თვითაგზნების იდეა მემბრანზე ძაბვის არაწრფივი უკუკავშირის საშუალებით და აღდგენა (რეგენერაცია) საკეტზე ხაზოვანი უარყოფითი უკუკავშირის ხარჯზე).
სინამდვილეში, როგორც თქვენთვის ნათელი უნდა იყოს, იგივე სინაფსები, რომლებიც ნაჩვენებია აქ მარცხნივ ქვემოთ, უამრავი რაოდენობითაა - არსებობს ელექტრო, არსებობს ქიმიური ნეირონები, შერეული, გარდა ამისა, ეს სიგნალი გადის რანვიეს სივიწრივეში. ანუ სიგნალი არ არის ისეთი პრიმიტიული მოვლენა, როგორც ელექტროდენის ჩართვა-გამორთვა. თვით სიგნალის გატარებაში არანაირი ინფორმაცია არ არის; ის სხვა ადგილას იმყოფება.
ამიტომ, ხელოვნური ნეირონების მოდელირება დაიწყო ზუსტად ისე, როგორც ტვინის ფიზიკის შესწავლა - ელექტრული გამტარობის და აქტივების გამტარობის შესწავლით. ასე დაიწყო პირველივე მოდელი, რომელიც, სხვათა შორის, დიდად არ შეცვლილა.
დაიწყეს ე.წ. ლაპიკის მოდელის დამზადება. ეს ტევადობის დაგროვებაა. ნეირონი იღებს სიგნალს ათასობით თავისი მეზობლისგან, აგროვებს მუხტს, განიმუხტება. იქ გაჩნდა პრობლემები, რადგან ეს იწვევს ძაბვის უსასრულო ზრდას. განახორციელეს მოდელის მოდიფიცირება, შემოიღეს რეფლექტორული პერიოდი: სიგნალი გავიდა, შემდეგ გარკვეული დროით ის უგრძნობია, სხვა შემთხვევაში მოდელი არ მუშაობდა. ეს წმინდა მათემატიკური მოდელებია, რომლებმაც შეაჯამეს ცოდნა ნეირონების შესახებ.
წახალისებულია აზროვნების ნებისმიერი უარყოფა, ტვინის მუშაობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი საქმიანობა ისჯება.
შემდეგია ყველაზე ცნობილი მაკალოკა-კაპიცას 43 წლის მოდელი. ის დღემდეა მნიშვნელოვანი ე.წ ნეირო-კომპიუტერებსა და ნეირო-მოდელირებაში. სინამდვილეში ეს არქაული და ძალიან პრიმიტიული წარმოდგენაა, რომელიც შედგება რამდენიმე ძველი ხერხისგან. ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ნეირონი არაფერს ცვლის, ანუ სიგნალის გადაცემისას პასუხი ცნობილია, ფიზიოლოგიური - ყველაფერი ან არაფერი. ანუ განმუხტვა გავიდა, გადაეცა და ყველაფერი ერთ სურათში თავსდება - ძალიან მარტივი პრინციპია.
სინამდვილეში, ეს, რა თქმა უნდა, ასე არ არის, და მათემატიკური შეფასება თუნდაც დადებითი უარყოფითი წონიდან ან იგივე სიგნალებიდან, რომლებიც ისევე გაივლის ფენებში, როგორც ყველაზე ძველ მოდელში, არაფერს დაახლოებს, არაფერს გამოიწვევს. თუმცა, თითქოსდა ჩნდება ამაღელვებელი შემაჩერებელი სინაფსები.
კოშკინის-ჰაკსლის ყველაზე ცნობილი კინეტიკური დინამიური მოდელი პირველად ააგეს უზარმაზარი აქსონი კალმარის ზომის მიხედვით, სადაც შეიძლებოდა ელექტროდების განთავსება. აქ შეიძლებოდა პოტენციალის გაზომვა, პოტენციალი ნამდვილად იყო ყურადღებით შესწავლილი. თავის ტვინის ნეიროაქტიურობის გააზრების სფეროში წვლილი კოლოსალურია შეტანილი. მაგრამ არსებობს ნიუანსები: როდესაც მიმდინარეობს ამ მოდელის რეალობასთან დაახლოვება, მას მინიმუმ 20 ცვლადი პარამეტრი უნდა ჰქონდეს, არსებითად, თითო ნერვულ ბოჭკოზე, რაც მას მიუღებელს ხდის. ამან, რა თქმა უნდა, მათემატიკოსების აღშფოთება გამოიწვია - რა სისულელეა, ჩვენ არ შეგვიძლია ასე მუშაობა, განაცხადეს მათ.
შემდგომ ხდება გამარტივება - სამოცდაორ წელს იქმნება კინეტიკური მოდელი. ეს რეგენერაციული თვითაგზნების იდეაა და არაწრფივი კავშირი, პლუს შეკავება. მოდელი გაართულეს, უარი თქვეს ცვლად პარამეტრებზე. რა შედეგი იქნა მიღებული? მისი მოდელირება კომპიუტერების გამოყენებით დაიწყეს, თავდაპირველად ძალიან არქაული.
მაშინ იყო ამის მოდელირების მცდელობა მანქანებზე სახელწოდებით „ისარი“. ეს არის ვენტილატორების ორი ათეული ყუთი, რომლებიც ზემოდან შიფონერს ჰგავს. აუცილებელი იყო ელექტრონათურების აქტიურად შეცვლა სპეციალური ხის მოწყობილობის საშუალებით. როგორც კი გაჩნდნენ ეს კომპიუტერული მონსტრები, დაუყოვნებლივ დაიწყეს ნეირონის მოდელირება. ეს გასაგებია, რა შეიძლება იყოს უფრო უკეთესი, ახლა ჩვენ კიდევ ცოტას ვიმუშავებთ მანქანაზე „ისარი“ და ხელოვნურ ინტელექტს შევქმნით. ამის შესახებ 60-იან წლებში საუბრობდნენ, არაფერი შეცვლილა.
ასე რომ, ნეირონების ორგანიზაციის პრინციპები სრულიად არ ჰგავს იმ ძირითად მოდელებს, რომლებიც ახლა გამოიყენება ხელოვნურ ინტელექტსა და ნეიროქსელში. რატომ? ძალიან მარტივი მიზეზის გამო, მარტივი პრინციპით. ჯერ ერთი, ყველა ნეირონი განსხვავებულია, ორი ერთნაირი არ არსებობს. ანუ, ისინი სტრუქტურულად განსხვავებული არიან, მათ სივრცით მონაცემებს აქვს განსხვავებული რაოდენობის დანამატი, სინაფსური კონტაქტების განსხვავებული რაოდენობა. გარდა ამისა, ნეირონს თავისთავად მუშაობა არ შეუძლია. საქმე ისაა, რომ მასში არსებული რეზერვები ექვსი წუთის განმავლობაში ყოფნის, ატფ-ს მარაგიც უმნიშვნელო აქვს და ტვინში არსებული გლიკოგენის რეზერვიც კი საკმარისი იქნება იმ შემთხვევაში, თუ ჩვენ დაახლოებით 100 წუთის განმავლობაში მეხსიერებას დავკარგავთ. მეორე თეზისი: ნეირონი ჰიპერდინამიკური სისტემაა. აუცილებელია ენერგიის ისე მიწოდება, რომ ის ყოველთვის ჭარბი რაოდენობით იყოს. ნეირონები შეწყვეტენ არსებობას, თუ მათ ჟანგბადს გადაუკეტავენ. შეგიძლიათ ექსპერიმენტის სახლში ჩატარება, სთხოვოთ თქვენს მეუღლეს ბალიში დაგაფაროთ სახეზე. ექვსი წუთის შემდეგ იგრძნობთ, რომ ნეირონები იწყებენ მუშაობის შეწყვეტას.
ნეირონების ორგანიზაციის პრინციპები და მოდელური გამარტივება
განსხვავებები ნეირონების მორფო-ფუნქციონალურ ორგანიზაციაში
ნეირო-გლიალური ურთიერთქმედება
სინაფსების და სინაფტოგენეზის ვარიაბელობა და მორფო-ფუნქციონალური ორგანიზაცია
სინაფტოგენეზი
სინაფსური გადაცემა
ნეირო-დინამიური სისტემა დამოკიდებულია გლიალურ ურთიერთქმედებებზე, მაგრამ ეს გამტარობა გლი-ს, ყვითელ, წითელ ძარღვსა და ლურჯ ნეირონს შორის საბოლოოა, ამიტომ მცირე სისტემები, და ეს ძალიან მნიშვნელოვანი მომენტია, ვერ შეძლებენ ისევე ეფექტურად მუშაობას, როგორც დიდი. გარდა იმისა, რომ ტვინი რთული სისტემაა, ის ასევე ენერგეტიკულად შეზღუდულია. მაგალითად, კოლიბრის სხეულის მასის და ტვინის მასის თანაფარდობა ორჯერ უფრო უკეთესი აქვს, ვიდრე ადამიანს. მაგრამ კოლიბრის შორის მე რატომღაც მოჭადრაკე არ შემხვედრია. რატომ? საქმე ისაა, რომ თითქმის მთელი ორგანიზმი ემსახურება თავის ტვინის შენარჩუნებას, და თუ ის შეწყვეტს ნექტარის მიღებას, ტორტილობაში ჩავარდება, ერთგვარ დროებით ანაბიოზში, რომლის დროსაც თითქმის ყველაფერი ავიწყდება. ეს ძალიან შემეცნებითია.
ტვინის ენერგეტიკული მიმოცვლა შეზღუდულია. შეუძლებელია მიმოცვლის სიჩქარის უსასრულოდ გაზრდა თუნდაც ქიმიური ნივთიერებებით. ყველაზე მთავარი მომენტი სწორედ ის სინაფსია, რომლიდანაც დავიწყე და რომლის შექმნას ვცდილობ. ნეირონებში ის საკმაოდ მრავლადაა. მე სპეციალურად მომყავს სურათი. ეს ძალიან კარგი სურათია გერმანიის ნეირობიოლოგიის უნივერსიტეტიდან, რომელშიც ნეირონის დაახლოებით 1/4 ნაწილის ფრაგმენტის ზედაპირზე ნაჩვენებია სინაფსები. ეს სინაფსები ერთ ნეირონში შეიძლება იყოს ასი ათასიდან მილიონამდე. თითოეული სინაფსი არის გამტარი სისტემა, როგორც პირდაპირი გამტარობის, ასევე საპირისპიროს (ე.ი. რეციპროკულის) - როდესაც გვერდით არსებული ერთი სინაფსი ატარებს მარცხნივ, მეორე კი მარჯვნივ. ამასთან კოდირების სისტემები შექმნილია მედიატორებისა და დამატებითი ნივთიერებებისგან, რომლებიც, ფაქტობრივად, განახორციელებენ ამ სინაფსის შინაარსობრივ ნაწილს.
ანუ, თქვენ იღებთ მედიატორების გარკვეულ რაოდენობას, რომლებიც თითოეულ ბუშტულაში შეიძლება იყოს სხვადასხვა თანაფარდობით, და თქვენ მზად გაქვთ ნეირონული მოდელი. ყველაზე უსიამოვნოა ის არის, რომ ამ ნეირონებს ასევე შეენიშნება მორფოგენეზი, მაგრამ ამის შესახებ მოგვიანებით. ახლა კი, ამ გამარტივებული ნეირონების საფუძველზე, არა იმ ნეირონებისა, რომელსაც გაჩვენებდით, არამედ რთულის, მათემატიკურად გამარტივებულის, გადაწყდა ნეირული ქსელების შექმნა. ჩემი აზრით, ეს ცუდ ანეკდოტს ჰგავს, რადგან (არსებითად) ეს ჰგავს უკიდურეს ხაზოვან კლასიფიკატორს მეცხრამეტე საუკუნიდან. ნეირონები კი წარმოდგენილია, როგორც წერტილები ისარი-კავშირებით.
მთელი ეს სისტემა ცოტაოდენ განვითარდა, თუმცა მას საფუძვლად ჰქონდა ყველა იგივე აპრიორული პარამეტრი, რომელიც გამორიცხავს ნებისმიერი სახის შემოქმედებით საწყისს. განვმარტავ რატომ: იმიტომ, რომ არცერთ ამ ქსელურ სისტემას არ აქვს ადამიანის ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისება, და არც ცხოველთა ტვინის, რომელზეც მოგვიანებით ვისაუბრებთ. შემდეგ კი, თანდათანობით, ელემენტარული პერსეპტრონი, რომლის შესახებაც სკოლაში მიყვებოდნენ, გარდაიქმნა მრავალფენიან პერსეპტრონში შეცდომის საპირისპირო აგების ალგორითმით. ეს ერთგვარი მიღწევა, ოდნავ მოძველებული, ჯერ კიდევ მანამდე გაჩნდა, სანამ ბევრი თქვენგანი დაიბადებოდა. ასეთი უვარგისი მიდგომების საფუძველზე იქმნება დღეს ხელოვნური ნეირონული ქსელები, ზოგი მას ხელოვნურ ინტელექტსაც კი უწოდებს.
საკმარისია გავიხსენოთ მასაჩუსეტსიდან ცნობილი პროფესორის ახლახან გამოქვეყნებული წიგნი სახელწოდებით „ემოციური მანქანა“. ალბათ, ყველამ წაიკითხეთ. ავტორი ცდილობდა აეხსნა, თუ რატომ შეუძლია მანქანებს ჰქონდეთ ემოციები. მაგრამ ეს უკვე არაერთხელ მომხდარა და არანაირი აზრი არ აქვს, კარგი გრანტის მიღების სურვილის გარდა.
ხელოვნური „ნეირონული ქსელების“ მოდური ალგორითმები
მაკკალოკ-პიტსის მოდელი 1943. (არსებითად, ზღვრული ხაზური კლასიფიკატორის ექვივალენტურია; სწორი კლასიფიკაციის ასარჩევად საჭიროა სინაფტიკური წონის ვექტორი და ზღვრული მნიშვნელობა; „სწავლებას“ მასწავლებელთან ერთად ან მის გარეშე მნიშვნელობა არ აქვს, რადგან იდეა, რომელსაც ეყრდნობა ეს წესები, აპრიორია ჩადებული სწავლის პროცესში; ამოცანების გადაჭრა აგებულია ვექტორების კლასის დამახსოვრებაზე და ეტალონური თანმიმდევრობის სორტირების პრინციპის გადატანაზე ნებისმიერი სახით).
როზენბლატის ელემენტარული პერცეპტრონი. 1965 (თავიდანვე მრავალფენიანი, ისწავლება შეცდომის კორექციის ალგორითმით, ბიოლოგიური პროცესების მოდელირება მიიღწევა პერცეპტრონში ამგზნები და შემაჩერებელი კავშირების წარმოქმნით).
რუმელჰარტის პერცეპტრონი - მრავალფენიანი პერცეპტრონი შეცდომის საპირისპირო გავრცელების ალგორითმით (ისწავლება შეცდომის საპირისპირო გავრცელების ალგორითმით - ისწავლება წონა შემავალ და ფარულ ფენებს და წონა ფარულ და გამავალ ფენებს შორის; მიზანია ტრანსფორმაციის უზრუნველყოფა არასეპარაბელურიდან (ხაზოვნად არგაყოფილი) ამოცანის სეპარაბელურ წარმოდგენაში.
პრობლემები
გაჭირვებით უზრუნველყოფენ რთული ნეირონული ქსელების სწავლების ამოცანას და ვერ ახერხებენ ინვარიანტულობის პრობლემის გადაჭრას.
ეს ხელოვნური ნეირონული ქსელები და ის ქსელები, რომლის შესახებაც მე ვლაპარაკობ, საერთოდ არ გვაგონებს ტვინს. მათ ისევ დავუბრუნდებით. მიუხედავად იმისა, თუ ვის ტვინს შევისწავლით, იქნება ეს განგლიის ჭია, სამზარეულოს საყვარელი ტარაკანი, ქრცვინის ტვინი ან თუნდაც ვირთხის ზურგის ტვინი, იქ არსად არ არის ნეირონული ქსელები, რომელზეც ყოველთვის მიგვითითებენ. ახლოსაც არ არის არაფერი მსგავსი.
საქმე ისაა, რომ ყველა ნეირონულ ქსელში, მათშიც კი, რომლებიც გამარტივებული სახით დახატულია მარჯვნივ, ეს მაინც გამარტივებაა. მხოლოდ ერთ მაგალითს მოვიყვან. ტვინში, მაგალითად, არცერთი სტრუქტურა არ მუშაობს პირდაპირი გამტარის გარეშე. ეს რას ნიშნავს? ვისაც საბჭოთა პერიოდი ახსოვს ან ალბათ, ნამყოფია აშშ–ს თანამედროვე ქარხნებში, სანამ გამოაცხადებენ „ჯონ ბელ, წადი მარჯვნივ, წადი მარცხნივ“, ამ შეძახილს წინ უსწრებდა დაწკაპუნება, შემდეგ კი მოყვებოდა სიტყვიერი მითითება. რაშია საქმე? იმაში, რომ თუ მოულოდნელად დაიწყებენ ლაპარაკს, ადამიანი შეიძლება დაზგაში ჩავარდეს. ის მზად არ არის, ამისათვის საჭიროა მისი გაფრთხილება. ტვინში ის ნეირონული ქსელები, რომლის შესახებაც გამუდმებით გველაპარაკებიან, სამფენიანი, შემავალი - ფარული ფენა, გამომავალი ფენა - სინამდვილეში არ არსებობენ. იქ, შესასვლელიდან გასასვლელამდე პირდაპირი გამტარებია, რომლებიც აფრთხილებენ და გამართავენ ქსელს.
მარტივი ამწყობი სიგნალის ასეთი მარტივი სისტემის დანერგვა რადიკალურად ცვლის მრავალი პარამეტრიანი დავალების დამუშავებას. ამაში დარწმუნების შესაძლებლობა მე მქონდა.
ის, რაც დახატულია მარჯვნივ, ნეირონის კომპაქტურობის უკიდურესად გამარტივებული სისტემაა, ხოლო, რაც მარცხნივაა, ნამდვილი სურათია. მაგრამ არც აქ არის ყველა ნეირონი. ვინაიდან მას ასი ათასიდან მილიონამდე კავშირი აქვს, თქვენთვის გასაგები უნდა იყოს, რომ ის ნაკლებად გვაგონებს იმ ხელოვნურ ნეირონულ ქსელს, რომელზეც ჯონ მაკკარტი მიგვითითებდა ჯერ კიდევ 56 წელს. მაგრამ თქვენ იცით, რომ მანქანის ინტელექტის სწავლის მეთოდები, სამდონიანი ხაზოვანი სისტემებია, ანუ ისინი 15-ჯერ უფრო მარტივია, ვიდრე ხვლიკის საშუალო ტვინი, რომელიც ახლა მზეზე დარბის.
სინამდვილეში, კი ისე ხდება, რომ თქვენ იძულებული ხართ შეუფარდოთ შედეგი. ანუ, მონაცემების დიდ მასივს თქვენ უსადაგებთ თქვენთვის საჭირო შედეგს და სხვა არაფერი. უსადაგებთ ალგორითმს ვიწრო ამოცანების გადასაჭრელად. ეს შესანიშნავი პერსპექტიული მიმართულებაა, მაგრამ არანაირი კავშირი არ აქვს ინტელექტთან. არ აქვს მნიშვნელობა რას გამოიყენებთ: საყრდენი ვექტორების მეთოდს, გადაწყვეტილების მიღების მეთოდს, ლოგიკურ რეცესიას თუ პატარა კვადრატების მეთოდს ამ სისულელის შესამოწმებლად.
ხელოვნური ინტელექტის მანქანური სწავლების მეთოდები
ბაიესის მიამიტი კლასიფიკატორი (პრაქტიკაში - მაქსიმალური დამაჯერებლობის მეთოდი - „შედეგების მორგება“
ანსამბლების მეთოდი (საფუძვლად უდევს ბაიესის გაშუალება; მეთოდი ავლენს შედეგების ალბათობათა გადაკვეთას, აშუალებს მის მნიშვნელობას, გამორიცხავს მნიშვნელობების დისპერსიას და პარალელურად აკონტროლებს პრობლემის მოგვარების ძიებას მოცემული პირობების ფარგლებში)
საყრდენი ვექტორების მეთოდი (აღწერილია ალგორითმებით კლასიფიკაციისა და რეგრესიული ანალიზისთვის)
გადაწყვეტილებათა მიღების ხე (ამოცანა - გადაჭრის გზები - გადაჭრის გზების ძიება - ყოველი გადაწყვეტილების შედეგების შეფასება - შედეგების ალბათობა - ხარჯი - შედეგი)
ლოგიკური რეგრესია (პროგნოზირება რამდენიმე ცვლადის საფუძველზე)
პატარა კვადრატების მეთოდი (თითოეული პროცესის შეცდომების შეფასების გზები)
„ხელოვნური ინტელექტის“ ტერმინის ავტორი განსაზღვრავს მას, როგორც „ინტელექტუალური მანქანების შექმნის მეცნიერებასა და ტექნიკას“. ჯონ მაკარტი. 1956
ანუ, ფაქტობრივად, საქმე იმაშია, რომ თქვენ გაქვთ ალგორითმული მიდგომა ამ პრობლემის გადასაჭრელად, წინასწარ გაწერილია ალგორითმები აპრიორი დადგენილი საზღვრებით, რომლებსაც თქვენ თანდათან სწავლობთ იმისთვის, რომ მიიღოთ გარკვეული შედეგი. ეს კარგია, შესანიშნავი. ყავის სახარშის აწყობა ისე შეიძლება, რომ მას შეუძლია გიცნოთ და მოამზადოს თქვენთვის სასურველი ყავა. მაგრამ, თუ თქვენ ნაბახუსევი ხართ? სხვაგვარად, როგორც ჩინელების გამოცდილებიდან იცით, შეიძლება არც გიცნოთ. იქ ისინი ხშირად იჭერენ კინომსახიობ ქალებს, როგორც ტერორისტებს. ეს ფართოდ ცნობილი ფაქტია; მსოფლიო ლიტერატურა სავსეა ამით. მიუხედავად ამისა, პროგნოზები თავბრუდამხვევია. ჩემთვის განსაკუთრებით საწყენია ამის წაკითხვა, რადგან 2016 წლისთვის უკვე დაგვპირდნენ ხელოვნურ ინტელექტს. რომ იცოდეთ, რამდენი ფული იყო იქ ჩადებული! როგორც ჩემი ერთი ნაცნობი, ძალიან გაუნათლებელი ადამიანი ამბობს, „განუზომელი რაოდენობით“. ასე რომ, განუზომელი რაოდენობით ფულის ჩადება დაპირდნენ 2016 წლისთვის ადამიანის ტვინის ფუნქციონური მოდელირებისთვის. რეალურად მე ვერ ვნახე, რომ ეს ტვინი ჩამოეგოთ შუბზე და მთელი მსოფლიოსთვის ეჩვენებინათ.
2016 წლის დასასრულის - 2017 წლის დასაწყისის პროგნოზი: ჩვიდმეტ წელს ჩვენ ვნახავთ ხელოვნური ინტელექტის პერსონალიზაციას. გარდა იმისა, რომ ის 2016 წლისთვის იქნება შექმნილი, ეს უკვე გადაწყვეტილი საქმეა, 2017 წელს კომპიუტერს უკვე ის პერსონალიზირებული ექნება. ანუ თქვენს კომპიუტერს ექნება პერსონალური ინტელექტი, რა თქმა უნდა, თქვენზე ნაკლები არა. ტურინგის ცნობილი ზღაპრის შესახებ ხომ გსმენიათ, - როდესაც ვერ გაარჩევთ ვინ გპასუხობს - ადამიანი თუ მანქანა, ეს იქნება ხელოვნური ინტელექტი. საქმე ისაა, რა კითხვები უნდა დაუსვათ მას? გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ ფსევდო-ხელოვნური ინტელექტი, როგორც ბურიდანის ვირის შემთხვევაში (იმედი მაქვს, რომ ამის ახსნა საჭირო არ არის), ყოველთვის ირჩევს უცნაურ შედეგს ან არც ერთს. და, ბოლოს, - ეს უკვე ხელოვნური მარაზმის სრული აპოთეოზია, რომელიც იმაზეა აგებული, რომ გამოქვეყნდა 18 წელს სტატია კონკურენციის შესახებ ხელოვნურ და ბუნებრივ ინტელექტს შორის. და უფრო ფართოდ - სილიკონი ან ნახშირბადი ძალიან სწრაფად ევოლუციონირებს და, შესაბამისად, ჩვენი მომავალი წინასწარ არის განსაზღვრული.
მაგრამ, თუ შევაჯამებთ, მართლაც, ხელოვნურ ინტელექტს, ან რასაც მას უწოდებენ, არაფერი აქვს საერთო ხელოვნურ ინტელექტთან. ნეირონული ქსელები უბადრუკი იმიტაციაა, ისინი ვერაფერს გადაწყვეტენ, ვიწრომიზნობრივი დახვეწილი და გამართული ამოცანების გარდა. სინამდვილეში, დღეს ეს მხოლოდ ადაპტირებული პროგრამებია, რომლებიც ცხოვრებას ამარტივებს და სხვა არაფერი. აქ მე ვეთანხმები აფონს, რომელმაც ამ წლის დასაწყისში ძალიან კარგი სიტყვები დაწერა იმის შესახებ, რომ მანქანური სწავლების გამოყენებით შექმნილ ნეირონულ ქსელებს არაფერი გაეგება.
ხელოვნური ინტელექტის განვითარების პროგნოზები
Blue Brain Project და Human Brain Project (ევროსაბჭოს, შვეიცარიის მთავრობის და IBM-ის დაფინანსება; 2016 წლისთვის ადამიანის ტვინის ფუნქციური მოდელირება)
2016 წლის დასასრულის პროგნოზი. ხელოვნური ინტელექტის ევოლუციის მიმართ ახალი მიდგომის შედეგად ჩვენ, 2017 წელს შევძლებთ ვიხილოთ ხელოვნური ინტელექტის პერსონალიზაცია და ხელოვნური ინტელექტის ახალი პროგრამების ფართო გავრცელება უნიკალურ პიროვნებებთან, ტემპერამენტებთან და ინტელექტუალურ შეხედულებებთან ერთად.
„2017 წელს იქნება ჩატ-რობოტი, რომელიც გაივლის ტიურინგის ტესტს და მოგვცემს იმდენად ადამიანურ პასუხებს, რომ ჩვეულებრივი ადამიანი ვერ განსაზღვრავს, ადამიანია ეს, თუ მანქანა“ - დ. მაკჰიუ, NVIDIA-ს ვიცე-პრეზიდენტი და გენერალური დირექტორი.
ნახშირბადის და სილიციუმის საფუძველზე: უკეთესმა ალგორითმა გაიმარჯვოს. „ალგორითმები ნახშირბადის საფუძველზე, როგორიც არიან ადამიანები, ვითარდებოდნენ მილიარდობით წლების მანძილზე. ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა - ბუნებრივი შერჩევაა. შედარებისთვის: სილიციუმის ალგორითმები ახალი გამოგონებაა. მიუხედავად ამისა, ისინი სულ ეფრო დახვეწილი და რთული ხდება, სულ უფრო რთულ პრობლემებს აგვარებენ, რომლებიც, როგორც მიჩნეული იყო, მაღალკვალიფიციური ადამიანების სფეროს განეკუთვნებიან“. O. Shabenberger. InfoWordl 2018.
ეს სასარგებლო პროგრამებია, რომლებაც შეუძლიათ შეასრულონ ის ვიწრომიზნობრივი ამოცანები, რისთვისაც მოამზადეს. ანუ, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, დღეს ამ მიდგომებს, რომელზეც ჩვენ ვსაუბრობთ, გარკვეული კავშირი აქვთ მცენარეული ორგანიზმების მორფოგენეზთან. ანუ, 70% შემთხვევაში, დაახლოებით ცნობილი დათქმებით, ჩვენ შეგვიძლია მხოლოდ განვსაზღვროთ მცენარის მორფოგენეტიკური ურთიერთქმედებები და სხვა არაფერი.
მაგრამ რა გვაქვს აქტივში? რას უნდა ველოდოთ? ახლავე მოგახსენებთ. საქმე ისაა, რომ ნეირონების შექმნა არ არის საჭირო, არ არის საჭირო ადამიანის ტიპის ხელოვნური ტვინის შექმნა. სრულიად განსხვავებული მიდგომები უნდა გამოვიყენოთ, რომლების შესახებ, სამწუხაროდ, ჯერ არაფრის თქმა არ შეიძლება. რაშია საქმე? საქმე ისაა, რომ თუ ჩვენ დავბრუნდებით და ვნახავთ, ვინ ვისთან კონკურირებს, გაირკვევა ერთი მეტად სასიამოვნო თავისებურება სილიკონის სისტემებისთვის - ნეირონები არ მუშაობენ ისე წრფივად, როგორც ეს ახლო წარსულში ჩანდა.
მომავალში „ხელოვნური ინტელექტი“ შეძლებს მცენარეთა ფიზიოლოგიის აღწერის დონის მიღწევას
დღეისათვის, ინტელექტის ნიშნების კვალიც კი არ შეინიშნება თანამედროვე მონაცემთა ბაზების პრაქტიკული შექმნისა და გამოყენების ადაპტაციურ მეთოდებში.
მანქანური სწავლების გამოყენებით შექმნილ ნეირონულ ქსელებს არაფერი ესმით. ეს სასარგებლო პროგრამებია, რომელთაც შეუძლიათ იმ ვიწრო დავალებების შესრულება, რომლისთვისაც ისინი მოამზადეს, და მორჩა. Cris Hoffman, 2019
სხვათა შორის, აი აქ წურბელის ნეირონია. ეს ისე, ნერვული ქსელების მოდელების მოყვარულთათვისაა. თუ სხვას ორი აქსონი აქვს, მათ ერთი აქვთ. თქვენი ქსელი? სამწუხაროდ, ეს ქსელი ძალიან თავისებურად იმუშავებს, ასეთი რამ ცხოველთა სამყაროში საკმაოდ მრავლადაა. მაგრამ მთავარი ეს არ არის, ყველაზე მთავარი ისაა, რომ გადაწყვეტილების მიღება, განსაკუთრებული გაბრწყინება, ინსაითი, გაგება არ ხდება ელექტრო სიგნალების გადაცემით მზა გამტარების და მოცულობის მეშვეობით.
ყოველთვის დავცინოდი ფიზიოლოგებს. ვეუბნებოდი, თქვენ ყველა კავშირი მზად გაქვთ, ეს ნიშნავს, რომ ყველა თქვენი აზრი წინასწარ არის გათვალისწინებული, ღმერთთან შეთანხმებით. და თუ ყველა არა? სად არის თქვენი შემოქმედებითი აქტივობა? როგორ ახსნით ამას? აღმოჩნდა, რომ ყველაფერი გაცილებით მარტივია. აღმოჩნდა, რომ მთელი ჩვენი აზროვნება, განსაკუთრებით შემოქმედებითი, ახალი მასალის ათვისება და ღრმა დამახსოვრებაც კი აგებულია მორფოგენეზზე და არა სიგნალის ელექტრო გადაცემაზე, ნეირონებს შორის ახალი სინაფსური კონტაქტების ფორმირებაზე. თითოეული ნეირონი, ხოლო ჩვენ ქერქში გვაქვს 11-დან 19 მილიარდამდე, ყოველდღიურად ქმნის ორ-სამ კავშირს ახალი სინაფსების სხვა ნერვებთან, რომლების შესახებაც მე დავიწყე საუბარი.
ვინაიდან დარბაზში მყოფთა ყველა ადამიანის ტვინი მთლიანად ინდივიდუალურია, უფრო უნიკალური, ვიდრე თითის ანაბეჭდები, თქვენ შეგიძლიათ თქვენი მეხსიერების გარდაქმნა. რატომ? იმიტომ, რომ ეს აქტიური პროცესია. ინსაიდი, გაბრწყინება ხდება იმავე მიზეზების გამო. თქვენ ფიქრობთ, მაგალითად, გარკვეული პრობლემის შესახებ, თქვენ ჩართული გაქვთ მხედველობა და სმენა, ყნოსვა, შეგრძნება, თქვენი მეხსიერება, მაგრამ არ შეგიძლიათ პრობლემის გადაჭრა. თქვენ არ შეგიძლიათ მისი გადაჭრა ერთი, ორი, სამი დღე, ერთი კვირა, მაგრამ თუ მას ყოველთვის დაუბრუნდებით, საბოლოოდ გააკეთებთ ისე, რომ გაზრდით ტვინის ამ მონაკვეთების მეტაბოლიზმის დონეს, ნეირონები დაიწყებენ აქტიურ კვებას და საბოლოოდ ჩამოაყალიბებენ ამ სინაფსებს, რომლებიც, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, შემთხვევით ჩაკეტავენ კავშირს ამ მოვლენებს შორის. თქვენ დაიწყებთ ფიქრს: რა მარტივი ყოფილა ეს ყველაფერი, რა სულელი ვიყავი, რომ ვერ მივხვდი, მაგრამ როგორც იქნა მივხვდი, თუ როგორ მუშაობს ეს, მივხვდი რა როგორ უნდა გავაკეთო იქ - ეს მორფოგენეზის პროცესია.
პირობითად, ახალი ქსელების, კავშირების შექმნით, რომლებიც ადრე არ არსებობდა თქვენს ტვინში, თქვენ მოვლენა დააკავშირეთ. არა სიგნალების დახმარებით, ისინი შემდეგ გადაირბენენ ამ კავშირებს. დიახ, რა თქმა უნდა, ინფორმაციული ველი შემდეგ გაფართოვდება, თქვენ კი მთელ თეორიას შექმნით ან მთელ პროგრამას დაწერთ. მაგრამ თვით გაბრწყინება მორფოგენეტიკური პროცესია, ხანგრძლივი მეხსიერება. ყველა თქვენგანი ამას ათასჯერ წააწყდა: თქვენ სწავლობთ რაიმე მნიშვნელოვანს და საჭიროს, რაღაც ალგორითმებს, იმახსოვრებთ პროგრამირების ხერხებს, მაგრამ ვერაფერს იმახსოვრებთ. შემდეგ გადიხართ სამზარეულოში მორიგი ბუტერბროდისთვის, იქ კი თქვენი ერთ-ერთი ნათესავი ტელევიზორს უყურებს. თქვენც უყურებთ ტელევიზორს და რაღაც აბდაუბდას სამუდამოდ იმახსოვრებთ. უბრუნდებით კომპიუტერს, ბრაზობთ საკუთარ თავზე, რომ გონებაში ჩაგიჯდათ ეს სიბინძურე, რომლის დამახსოვრება არ გინდოდათ, მაგრამ დაგამახსოვრდათ. თქვენ ძალიან ცუდად მოიქეცით - თქვენ ასაზრდოვეთ თქვენი ტვინი, დაუსვით დამახსოვრების ამოცანა, შემდეგ წახვედით და ჩაანაცვლეთ შემოქმედებითი საქმიანობა ბუტერბროდით და სიდედრით. შედეგი სახეზეა - თქვენ დაიმახსოვრეთ ის, რაც არ გჭირდებათ. ჩვენ ყველას თავში უამრავი ასეთი საზიზღრობა გვაქვს, რომლებსაც წლების განმავლობაში ვერ ვიცილებთ.
სინამდვილეში რა ხდება? სინამდვილეში, თავად ნეირონებმა შექმნეს სინაფსური კონტაქტების დიდი რაოდენობა. და როდესაც ზოგჯერ ფიქრობთ, ამ მომენტში იქმნება დაახლოებით 50 სინაფსი, და თუ იმ მომენტში რამეს აღიქვამთ, გამახსოვრდებათ მრავალი წლის განმავლობაში. ამიტომ ნებისმიერი პროცესის ნებისმიერი შესწავლა მოითხოვს ძალიან დაძაბულ ხარჯებს, დროსა და ძალისხმევას. რადგან ეს აქტიური მორფოგენეზია. სინამდვილეში თქვენ აიძულებთ ტვინს შექმნას და გაანადგუროს მისი წამონაზარდები მთელი ცხოვრების განმავლობაში. საკითხი მეტად მნიშვნელოვანია და შეიძლება ძვირად დაგიჯდეთ - თქვენ გავიწყდებათ ძალიან მნიშვნელოვანი რამ, ხშირად სამუდამოდ. იმიტომ, რომ ეს ფიზიკური დამახსოვრებაა, ამ კავშირების სახით. სანამ მათში სიგნალი გაივლის, სანამ თქვენ საკვებს ეახლებით, - ყველაფერი კარგად იქნება. როგორც კი სიგნალი შეწყდება, ექვსი წუთის შემდეგ, დაიწყება მეხსიერების ზონების ამოვარდნა, შესაბამისად, ტვინის სხვადასხვა ნაწილში სხვადასხვა საშუალებით.
აქ, ერთის მხრივ, პრიმიტიული დავიწყების და დამახსოვრების ილუსტრაციაა. ჩამოყალიბდა ახალი კავშირი, გრძელვადიან მეხსიერებაში გადაიზარდა, ათასობით ასეთი კავშირი დამახსოვრებული იქნა მთელი სიცოცხლის განმავლობაში. განსაკუთრებით კარგად იხსენებენ წყენას: ვიღაცამ ფეხზე დაგადგათ, ვიღაცამ ყავაში ჩაგიფურთხად, ვიღაცამ კიდევ რაღაც გააკეთა, ვიღაცამ გაწყენინათ ან შეურაცხყოფა მოგაყენათ ინტერნეტში განსაკუთრებით მწარედ. კონკურენტული ქცევა ახდენს ქცევის ინსტინქტურ-ჰორმონალური ფორმების მობილიზაციას, რაზეც ჩვენ ვისაუბრებთ, როგორც ციფროვიზაციის მთავარ მიმღებებზე ჩვენს თავში. ეს ცალკე საუბრის თემაა.
კავშირის ასეთი მექანიზმი დიდხანს არ დაუჭერს მხარს იმას, რაც საჭირო არ არის. თუ რაიმე მოგონება არ არის მოთხოვნადი, ის სწრაფად მიეცემა დავიწყებას. თავად გესმით, იმისათვის რომ შიქმნას კავშირი, საჭიროა ცილა, ცხიმი და ნახშირწყლები, რეცეპტორების სინთეზირებისთვის. ძვირადღირებული რამ არის. შეგახსენებთ: იმისათვის, რომ ტვინმა იმუშაოს, და ჩვენ ამის შესახებ ახლა ვისაუბრებთ, ის მოიხმარს (თუ მისი წონა სხეულის მასის 1/50 შეადგენს), დატვირთვის შემთხვევაში, თქვენი სხეულის მთელი ენერგიის 25 პროცენტამდე. ძვირადღირებული სათამაშოა, ამით გართობა არ შეიძლება, ამისთვის არსებობს სპეციალური მექანიზმები, რომ თქვენ არასოდეს იფიქროთ და მცდელობაც კი არ გქონდეთ. როდესაც მე ვსაუბრობდი გაბრწყინებაზე, ინსაიდზე, გაგებაზე, როდესაც ნეირონების ბლოკები გარკვეულ ინფორმაციას, ანუ მეხსიერებას იცავენ, თქვენ ქშინავთ, როგორც არქტიკაში დიზელი, ცდილობთ ყველაფრის ერთ მთლიანობამდე მიყვანას, მაგრამ არაფერი გამოგდით. ყველაფერი ერთი კვირის შემდეგ ჩნდება, მყარდება კონტაქტი - ქვედა სურათზე მარჯვნივ იქმნება გაერთიანებული ბლოკი. ზოგჯერ თქვენ აღმოაჩენთ იმას, რაც დიდი ხანია ცნობილია, უბრალოდ თქვენ ამის შესახებ არაფერი იცოდით.
ის, რაც ჩვენ შეგვაჩერებს ამ პროცესისგან, მარჯვნივ მჯდომი ზეთისხილის ბაბუინია, რომელსაც ყველა ჩვენი ნიშანი აქვს: ანუ გარე სასქესო ორგანოები, ყველა პრიმატს ისინი აბზეკილი აქვს. ის დაკავებულია მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი საქმით - შეექცევა მოპარულ ბუტერბროდს. ეს არის ერთ კადრში მოთავსებული მთელი ცხოვრება. დააკვირდით პროცესს, რომელიც სტიმულირებს სწორედ მისი ტვინის მუშაობას. რაშია საქმე? ეს იმას ნიშნავს, რომ ტვინი არასოდეს არის გამორთული, მიუხედავად იმისა, გძინავთ თქვენ თუ გღვიძავთ. ანუ არსებობს ნერვულ სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები, რომელიც მიგვანიშნებს იმაზე, რომ ჩვენ მეტაბოლიზმის მინიმალური ბარიერი გვაქვს, და ის საკმაოდ მაღალია - ორგანიზმის მთელი ენერგიის 10 პროცენტს შეადგენს.
როდესაც გოგონა დახუთულ ოთახში ან ავტობუსში, მეტროში ან კიდევ სადმე გონებას დაკარგავს, იგი უბრალოდ გამორთავს თავის არაფრის მაქნის ტვინს, რადგან, როდესაც ჟანგბადის 30 პროცენტს მოიხმარს, ის აღარ არის საჭირო, და შეიძლება სხვა დანარჩენის გადარჩენა, ხოლო ტვინს შეუძლია დაისვენოს. რაც, ფაქტობრივად, ხდება. ის ძალიან ძვირადღირებული რამ არის, რაც ძალიან ძვირი გვიჯდება, ამიტომ გვძულს, როდესაც ის მუშაობს.
გარდა ამისა, არსებობენ დინამიური კომპონენტები - წყალი და ელექტროლიტები, რომლებიც მოძრაობენ სუფთა სახით ტვინის საშუალებით. თუ ელექტროლიტები არ იქნება - ნეირონები არ იმუშავებენ, არ გაატარებენ ცილებს და ნახშირწყლებს. აქ კი პრობლემები გვექმნება, რაც უკვე აღვნიშნე, - ენერგეტიკული შეზღუდვები ძალიან მაღალი გვაქვს. უფრო სწრაფად ფიქრი, ვიდრე დაძაბული ადამიანი ფიქრობს, მას არ შეუძლია, გაძლიერება შეუძლებელია. სპეციალური საშუალებებით არ ღირს: შესხვლა ერთი რუბლი ღირს, გამოსვლა - სამი. გამოსასვლელად სამჯერ მეტი დრო დაგჭირდებათ, ვიდრე შედიოდით საჭირო მდგომარეობაში ქიმიის დახმარებით, ამიტომ უბრალოდ რაციონალურად გამოიყენეთ.
ცილები, ნახშირწყლები და ცხიმები აქტიურად გადადის თავის ტვინში, თითოეული მათგანი უნდა ამოიცნოს და გადასცეს გლიალურმა უჯრედმა, რადგან კიდევ ერთი თვისება გააჩნია, მაგრამ საზიზღარი, რომელზეც არ მიყვარს საუბარი, მაგრამ იძულებული ვარ. ტვინი ჩვენი სხეულისთვის უცხო სხეულია, უცხო ორგანო. თუ ოდესმე თქვენ ტვინამდე თქვენი იმუნური სისტემა მიაღწევს, შეგიძლიათ მშვიდად ჩაინიშნოთ დრო. ექვსი საათის შემდეგ დაიწყება აუტოიმუნიზაცია და ტვინის, უცხო სხეულის სიკვდილი. ჩვენ დაცული ვართ ჩვენი იმუნური სისტემისგან სპეციალური ჰემატოენცეფალური ბარიერით, შესაბამისად, აქედან მომდინარეობს ენერგეტიკული პრობლემა.
რატომ აღვნიშნავ ამას? ბარიერზე უნდა გადავატაროთ საკვების უზარმაზარი რაოდენობა. მაშინვე ჩნდება უსაქმოდ ყოფნის მშვენიერი შესაძლებლობა, რადგან ჩვენ მეტაბოლიტების შეზღუდული მარაგი გვაქვს.
ტვინი აქტიური სისტემაა, რომელიც აქტიურად მუშაობს. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ტვინის სხვადასხვა ნაწილები ჯერ კიდევ იცვლება დატვირთვის შესაბამისად. თუ ფიქრობთ, რომ შტანგის აწევით თქვენ ავარჯიშებთ ასოციაციურ სფეროებს, ძალიან ცდებით. არა, თქვენ მხოლოდ იმ სფეროებს ავარჯიშებთ, რომლებიც მართავენ მამოძრავებელ მოტორიკას, ხოლო ჩვენი ასოციაციური სფეროები ნელ-ნელა, მაგრამ უცვლელად დაიწყებს მარაზმში შესვლას. იმიტომ, რომ ტვინი ახერხებს სამუშაოს შემცირებას და ისე დარეგულირებას, რომ მხოლოდ მოთხოვნადმა სფეროებმა იმუშაონ.
ყველა ღირსებასთან ერთად ტვინი შესანიშნავი მანქანაა, მაგრამ შეზღუდული ენერგეტიკულად და მეტაბოლურად, რის თქმაც, სხვათა შორის, მინდოდა. ე.ი. ენერგეტიკულად დამოკიდებული ტვინის მუშაობა დამოკიდებულია წითელ ძარღვზე: მწვანე გლიალურ უჯრედებში გაივლის მთელი ენერგია, ჟანგბადის დიდი ნაწილი, და ცოტა რაოდენობით წყალი მემბრანაში. როდესაც წარმოგიდგენენ ცალკე ნეირონს, რომელიც სადღაც სივრცეშია, ეს დიდი სიცრუეა. იქ ყველაფერი მჭიდროდ არის შევსებული, ტვინში მიკრონის ადგილიც არ არის. ეს მონოლითური სისტემა აგებულია მემბრანებისაგან, გამტარ-სინაფსებისა და ნეირონებისგან. ეს ასევე დამოკიდებულია ნეირონების ზომაზე, ნეირონების და პროცესში მონაწილეთა რაოდენობაზე. მაგალითად, მღრღნელებში მეტაბოლიზმი ნეირონებში ბევრად მაღალია, ვიდრე ადამიანებში. უცნაური და სასაცილოა, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, მათ შორის გენიოსები არ არიან.
ახლა ჩემი ინფორმაციის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილი - რაზეა მიმართული ბიოლოგიური ციფროვიზაცია. საქმე იმაშია, რომ როდესაც ვამბობთ „ბიოლოგიური ციფროვიზაცია“, ჩვენ საშინელ სისტემას ვკვებავთ. მე აქ, როგორი უცნაურიც არ უნდა იყოს, მიწერია „ლიმბური სისტემა“.
სინამდვილეში ეს ის არის, რაც მაიმუნებისგან დაგვრჩა. ლიმფური სისტემა ამ პლანეტაზე ყველა ძუძუმწოვარს აქვს, მათ შორის ჩვენც. რა არის ეს? ეს არის ცენტრები, რომლებიც არეგულირებს ქცევის ინსტინქტურ-ჰორმონალურ ფორმებს. ისინი არ არის აუცილებლად თანდაყოლილი, ანუ საუბარი იმის შესახებაა, რომ ეს ინტენსიურ-ჰორმონალური მექანიზმებია, ხოლო თანდაყოლილია სუნთქვა, საჭმლის მონელება, კვება. დანარჩენს ჩვენ ვიძენთ ცხოვრების პროცესში. სოციალური ინსტინქტები ამახსოვრდება ჩვენ ორგანიზმს მომწიფებისა და აღზრდის პროცესში. ეს სოციალური ევოლუციის საკუთარი პროდუქტებია. ლიმბური სისტემა ცხოველებისგან მიღებული ჩვენი მემკვიდრეობაა, ამიტომ ადამიანები მრავლდებიან. მასში შედის სასქესო ცენტრები და აგრესიის ცენტრები, თუ ფსიქოლოგიის ენას გამოვიყენებთ. ეს მთლად სწორი არ არის, მაგრამ დასაშვებია. მათ შორის, ეს ცენტრები სოციალიზაციასაც აკონტროლებენ.
ამ საკითხში შუბლის არეებიც მონაწილეობენ, ანუ ეს ის განსაკუთრებით ინსტინქტური რეფლექსური მექანიზმებია, რომლებიც ყოველ ჯერზე ჩაირთვება ნებისმიერ გაღიზიანებაზე. ეს კარგი მექანიზმია ძალიან ბევრი ცხოველისთვის. გარდა ამისა, არიან ადამიანები, რომლებიც ქვეყნის მასშტაბით შარვალჩაწეულები დარბიან, რაც იძლევა სახეობის გამრავლების სრულ გარანტიას. ანუ, ამაში ცუდი არაფერია, ეს არის ქცევის ინსტინქტურ-ჰორმონალური რეგულირება. ეს ნიშნავს, თუ ხედავ, რომ შენ მეზობელი ჭამს, შენ კი არა, უნდა წაართვა მას. ანუ გვჭირდება ცხოველური მიდგომა, ქცევითი რეპროდუქციული სტრატეგიები და სხვა დანარჩენი.
ეს სისტემა იმით არის კარგი და უნიკალური, რომ მას მემკვიდრეობით ვიღებთ და იგი გაძლიერებულია. ამაშია ყველაზე საშინელი რამ - ადამიანის ტვინის მიერ გადაწყვეტილების არჩევა, რასაც კომპიუტერებში ჯერ-ჯერობით ვერ მივაღწიეთ. ანუ, თუ გსურთ სხვისი ქმრის ან ცოლის შეცდენა, თუ იპარავთ საკვებს, ფულს, პროგრამებს, ყიდით მათ როგორც საკუთარს და სხვა სიამოვნებას, ეს ყველაფერი არის ცოდვა. ისინი სიმტკიცეს ინარჩუნებენ იმით, რაც ტვინის შიგნითაა, ამ სისტემების საშუალებით თქვენ იღებთ სრული სიამოვნებისთვის აუცილებელი ოპიოიდების, ენდორფინების, ოქსიტოცინების რაოდენობას და ყოველმხრივ კიდევ ბევრ სასარგებლოს და აუცილებელს. ანუ, რა ხდება: ევოლუციური კონკურენციის, ბიოლოგიური კონკურენციის მაიმუნის ეს პრინციპი ჩვენს ტვინში დევს, ჩვენი ცნობიერების ნახევარია.
ასეთი გამონათქვამი არსებობს: ყველაფერი სასიამოვნო, რაც არ შეიძლება, მაგრამ ძალიან გინდა, აკრძალულია კანონით. საუბარი, დაახლოებით, ამის შესახებაა. ანუ, ერთის მხრივ, ჩვენი ცნობიერების ერთი ნაწილი არის ჩვენი ლიმფური სისტემა, რომელიც გაძლიერებულია ამ ნივთიერებების დახმარებით. რატომ? იმიტომ, რომ ის ძალიან პატარაა და იკავებს პრიმატებისგან მემკვიდრეობით მიღებულ მეათედ ნაწილს, და როდესაც ის ჩაირთვება, თქვენი ტვინი იზოგავს ენერგიას. ანუ, თქვენ მშვიდად აგრძელებთ ცხოვრებას ბიოლოგიური კანონების შესაბამისად, და აძლიერებთ თქვენ თავს ამ შენაერთებით.
სხვათა შორის, ეს ნიშნავს თეოლოგიაში შეჭრას, ყველა ამ სარწმუნოებაში. მაგალითად, Python-ის რწმენას. იქ, ასემბლერში, ვინმე ცდილობს ირწმუნოს გააფთრებით, კიდევ რაღაც, - მნიშვნელობა არ აქვს. რელიგია შეიძლება იყოს ნებისმიერი - დაწყებული მოლეკულურ-გენეტიკური პარადიგმით და დამთავრებული პროგრამირების მეთოდით. როგორც კი თქვენ თავაზობთ ქცევის მზა ქცევის ალგორითმს, ტვინი იღებს კანაბინოიდების ინექციას, რომელსაც თქვენი ტვინი ამუშავებს.
აზროვნების ნებისმიერი უარყოფა წახალისებულია, ტვინის მუშაობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი საქმიანობა ისჯება, რადგან ამ სისტემას ეწინააღმდეგება სხვა. ის, რომელზეც ზოგჯერ ჩვენ ვფიქრობთ ჩვენი ღრმა ადამიანური სურვილების საწინააღმდეგოდ. კერძოდ: ავიღოთ ნეოკორტიკული კონტროლის სისტემა, რომლის დახატვაც ჩვენთან უყვართ ღარებით და ხვეულებით. ეს ზედაპირი ნეოკორტაქსია, და სწორედ ამ ხუთ-ექვს მილიმეტრიან ექვსფენიან ქერქში განთავსებულია, თავის ზომიდან გამომდინარე, 11-19 მილიარდი ნეირონი, რომელთანაც ჩვენ ვიღებთ ნებისმიერ გადაწყვეტილებებს. როდესაც თქვენ თავს აიძულებთ გააკეთოთ რაიმე გონივრული, კეთილი, მარადიული, თქვენ აიძულებთ მუშაობას სწორედ ამ 11-19 მილიარდ ნეირონს. ადვილია ამის გაკეთება? ეს ძალიან რთულია, ტვინი ეწინააღმდეგება, როგორც შეუძლია, რადგან არავითარ ოპიოიდებს, კანაბიოიდებს, ენდორფინებს და ოქსიტოცინს, თქვენ ვერ მიიღებთ, პირიქით.
ციფროვიზაცია მიმართულია ცოდნის ილუზიის შექმნის, ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის მექანიზმზე და არაფრის მაქნისი ადამიანის მნიშვნელობის პერსონიფიკაციაზე.
თქვენ ყველამ კარგად იცით, რომ რაციონალური ქცევის განდევნის მექანიზმები მუშაობს. მაგრამ ვის არ განუცდია, როდესაც იწყებდა რაღაც რთულის, კარგის სწავლას, მაშინვე უჩნდებოდა სურვილი დაუყოვნებლივ წასულიყო და დახმარებოდა დედას, მეუღლეს, მოხუცი ქალი გადაეყვანა გზაზე, მოემზადებინა საუზმე, შეენახა ის, რაც დიდი ხანია არავის სჭირდებოდა, გადაეწმინდა მტვერი საყვარელ კომპიუტერზე, ჩაედინა სხვა სისულელე. რაშია საქმე? საქმე კი იმაშია, რომ ტვინი იცავს თავს, როგორც შეუძლია, იწვევს შეცვლილ აქტიურობას იმისთვის, რომ არ იფიქროთ. ყველაფერს გააკეთებთ, თუნდაც მაღაზიაში წახვალთ, ოღონდ არ იფიქროთ. ვერასდროს მიიღებთ ვერავითარ მშვენიერ კანაბიოიდ-ოპიოიდს, ალბათ, უფრო პირიქით. მაშინვე მოგინდება ჭამა, ტუალეტში წასვლა, კიდევ რაღაცის გაკეთება, მაშინვე ჩნდება ახალი მოულოდნელი საქმე. ტვინი თავს იცავს ენერგიის დახარჯვისგან, რომელიც, კიდევ ერთხელ ხაზს ვუსვამ, მთელი ორგანიზმის 25 პროცენტს ხარჯავს.
ტვინი თავს იცავს, როგორც შეუძლია, და წარმატებით იცავს, თუ ვიმსჯელებთ იმ შედეგების მიხედვით, რაც მოგიყევით 65 წლის ნეირონული კონსტრუქციების საუკეთესო მოდელების შესახებ. ეს ძალიან ყურადსაღებია. ეს არის საფუძველი, რადგან ჩვენი შემოქმედებითი აზროვნება - ის, რაც ჩვენ კომპიუტერისგან გვინა მივიღებთ, კოლოსალურ ენერგიას მოითხოვს ტვინის მასის 80 პროცენტისთვის. სწორედ თავის ტვინის დიდი ქერქი მოიხმარს იმ უზარმაზარ ენერგიას, რომელიც საჭიროა აზროვნებისთვის.
სისტემატურად მთელი ძალით მუშაობა ტვინს არ შეუძლია, რადგან ენერგიის 25 პროცენტს ხარჯავს მხოლოდ დაახლოებით ორი კვირის განმავლობაში, შემდეგ მეტაბოლიზმი იცვლება და საჭიროა საგანგებო ზომების მიღება - დივანზე ბალიშით წამოწოლა, წიგნით დახელში ა.შ. ზოგადად, იგი ეწინააღმდეგება ამას, რადგან ის ადაპტირებულია ბიოლოგიური პრობლემების გადაჭრაზე. თქვენ უერთებთ მას შტეფსელში, ამოხსნით ამოცანას და მაშინვე გამორთავთ, ანუ ბალიშზე დადებთ თავს. მაშინ ტვინი კმაყოფილია. ის, ფაქტობრივად, ამისთვის ჩამოყალიბდა.
ადამიანის ტვინის პრიმიტივიზაციის ციფროვიზაციის მიზეზები
ციფროვიზაცია - ცოდნის ილუზიის, ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის და არაფრის მაქნისი ადამიანის პერსონიფიცირებული მნიშვნელობის (ნებისმიერი საქმიანობისთვის თავის არიდების ან იმიტაციის ქალისშიდა ნარკოტიკული მხარდაჭერა) შექმნის მექანიზმია.
ციფროვიზაციის ლიმბური არსი, როგორც ეკონომიის პირდაპირი გზა (ვირტუალურ-რეპროდუქციული კავშირების განვითარების სისტემა, უსაფრთხო დომინანტურობის დაწესება, კრიტიკული რესურსების წვდომის შეგრძნების შექმნა)
ნეოკორტექსის მომწიფების ბიოლოგიური კრიტერიუმების შემცირება და მზა ვარიანტებიდან პირადი გამოცდილების ჩანაცვლება ინსტინქტურ-ჰორმონალური არჩევანით (ჰომონიდების დიდი მასის სოციალური თვითზომბირების გაადვილება)
ადამიანის ფიზიოლოგიური და ინტელექტუალური ფუნქციების გამიჯვნა (კონტროლირებადი სოციალური ინსტინქტების ცერებრალური დაგროვება; ტვინის ნეოკორტექსის აქტივობის დაქვეითება ტვინიდან გადაწყვეტილებათა მიღების ნიმუშების სისტემის გატანისა და მონაცემთა ბაზების შენახვის საჭიროების ხარჯზე; ადამიანი, როგორც რეპროდუქციული მექანიზმი გასატანი ხელოვნური ინტელექტით)
მიზანმიმართული და შერჩევითი ხელოვნური შერჩევის პერსპექტივა (მასობრივი ილუზიები, ბიოლოგიური კონფლიქტების შექმნა, ტერორიზმი და მოსახლეობის ჯგუფების ან მთელი პოპულაციების მიზნობრივი თვითგანადგურების სისტემების განვითარება)
ერთის მხრივ, პრიმიტიზაციის ციფრული მიზეზები ამ ლიმბურ სისტემაზეა აგებული, რომლის შესახებაც ახლახან გესაუბრეთ, ანუ იმ სისტემაზე, რომელიც პატარაა, ხარჯავს მცირე ენერგიას, სამაგიეროდ გამოიმუშავებს უამრავ სასარგებლო და სასიამოვნო ჰორმონს. ასე რომ, ციფროვიზაცია მიმართულია ცოდნის ილუზიის შექმნის, ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის მექანიზმზე და არაფრისმაქნისი ადამიანის მნიშვნელობის პერსონიფიცირებაზე. ინტერნეტ სისტემისა და სხვა დანარჩენის დახმარებით, თქვენ ძალიან წარმატებით შთაგაგონებენ, რომ ტვინი ძალიან კარგად იქნება, ის პასუხად დაუყოვნებლივ გამოიმუშავებს კანაბოიდებს, და ყველაფერი კარგადაა. ის უბრალოდ ქმნის ილუზიას - ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის ილუზია, რომელიც სინამდვილეში არ არსებობს, თქვენი პირადი უნიკალურობის ილუზიას, რომელიც ასევე არ არსებობს, რადგან თქვენ ყველა იმ უბადრუკი ნეიროქსელების ჩარჩოებში ხართ მომწყვდეული, რომლებზეც არაერთხელ გესაუბრეთ. რაც მთავარია, კომპიუტერული ტექნოლოგიის განვითარების მთელი არსი ლიმბურ სისტემისკენ არის მიმართული.
ჩვენი ლიმბური სისტემა დღევანდელი ციფრობიზაციის მიმღებია. თქვენ, ალბათ, არ გახსოვთ, მე კი მახსოვს ეს მშვენიერი სურათი: როდესაც მანქანაზე მბეჭდავი ქალები სხვადასხვა ორგანიზაციებში გაყვიროდნენ, რომ მათ კომპიუტერები არ სჭირდებოდათ. რატომ? მათ უკვე განმარტეს, რომ გრძელი ფრჩხილები აქვთ და კლავიატურა მათთვის მოუხერხებელია, არ არის ისე მოხერხებული, როგორც საბეჭდ მანქანებზე. ახლა კი მეტროში მგზავრობისას ჩვენ ვხედავთ გრძელფრჩხილებიანი გოგონები ერთდროულად ორ აიპადზე როგორ მუშაოვენ. ბეჭდავენ და არაფერი არ უშლის ხელს. რაშია საქმე? იმაში, რომ მიმართულება ფოკუსირებულია ლიმბურ სისტემაზე. ყოველი ახალი სატელეფონო ზარი ზრდის რეპროდუქციული კონტაქტების ეფექტურობას. გოგონას გათხოვება სურს, თუ ახლის მოძებნა, არ აქვს მნიშვნელობა. ანუ, საუბარი იმის შესახებ არის, რომ როდესაც ციფროვიზაცია მიმართულია ადამიანის ყველაზე პრიმიტიულ სურვილებზე, არ არის საჭირო არავის დაძალება, ადამიანები მშვენივრად ხარჯავენ თვითონ უზარმაზარ თანხებს. ისინი ყიდულობენ ელექტროშესარჭობს, რადგან მათი დახმარებით წყვეტენ ბიოლოგიურ პრობლემებს. პასუხად კი იღებენ კანაბიოიდ-ოპიოიდებს. რა შეიძლება იყოს უკეთესი? ეს ხომ ბიზნესია! ანუ, აქ ვერაფერს გახდები, ეს მშვენიერი ბიზნესია.
ამ გზით ხდება რეალური ღრმა ბიოლოგიური მექანიზმების წახალისება, რომელიც აგებულია სამ რამეზე - საკვებზე, გამრავლებაზე და დომინანტურობაზე. აქედან გამომდინარეობს დამოკიდებულება. დააკვირდით: თუ ადრე წიგნებს კითხულობდნენ, ახლა ყველა ამ ნივთებს იყენებს. ბატონებო, იქ ხომ ყველაფერი გაფილტრულია, ყველაფერი ისეა ორგანიზებული, რომ თქვენ დაუბრუნდეთ მაგიურ სისტემებს. ამიტომ ყოველ საღამოს შეამოწმეთ საკუთარი თავი, იქნებ კუდი გტზედებათ და ამით თქვენ სიამოვნებას იღებთ. იმიტომ, რომ, სამწუხაროდ, სიამოვნება გონივრულისგან, ინტელექტუალური ძალისხმევის დახარჯვისგან ძალიან ცოტა გვაქვს. ალბათ, უფრო პირიქით - წუხილი, ნაწლავები ...
შემიძლია ჩამოვთვალო: ინტენსიური ინტელექტუალური საქმიანობა იწვევს კბილების დაშლას, რადგან იცვლება მათი ლიმფური სადინარი, იწყება კუჭ-ნაწლავის სხვადასხვა პრობლემები - წყლულიდან, გასტრიტიდან დაწყებული, წყლულის გახვრეტამდე, ქრონიკული დაავადებები, მათ შორის ონკოლოგია. ანუ ნებისმიერ გადასვლას მაიმუნის ნათელი გზიდან, რომელსაც გვთავაზობს ლიმბური სისტემა და არა ეს ამაზრზენი ქერქი, რომელიც სხვადასხვა მიზეზის გამო წარმოიშვა, მივყავართ დაღუპვამდე. მაშინაც კი, თუ ქერქს მთლიანობაში შევხედავთ, როგორც ბალანს ლიმბურ სისტემასა და ნეოკორტექსს შორის, ეს არის ჩვენი ცნობიერების ორმაგობა. თქვენ ფიქრობთ, რომ გსურთ ამის გაკეთება, მაგრამ არ გააკეთებთ, ეს აუცილებლად არის გასაკეთებელი, მაგრამ არც ამას გააკეთებთ, დივანზე უმჯობესია.
ეს ბალანსი „აუცილებლობასა“ და „სურვილს“ შორის, ფაქტობრივად, ორ სისტემაზეა აგებული, და თანამედროვე ციფროვიზაცია, სამწუხაროდ, მიმართავს მის ყველაზე დაბალ ნაწილს. მაგრამ აქედან გამომდინარეობს შედეგი. ბავშვები ვითარდებიან, იწყებენ თითით ჩვენებას, ნეოკორტექსის სიმწიფეს მეტ-ნაკლებად აღწევენ 25 წლის ასაკისთვის, ინტენსიურად 7 წლამდე. ვშიშობ, რომ ბიოლოგიური კრიტერიუმები არ არსებობს. რა მოხდა, რომ კომპიუტერულ თამაშში სამჯერ გესროლეს, ის ყოველთვის ცოცხალია, კრიტერიუმები არ არსებობს. მაგრამ უკან ეზოში რომ წასულიყოს, ორჯერ ეჩხუბა, თვალი ჩაელურჯებინათ, ნეოკორტექსი არ განვითარდებოდა. იმედი მაქვს გესმით, რომ ჯერ დაფიქრდება ზრდასრულ მამაკაცს დაესხას თავს, თუ არა.
შემდეგ არის ადამიანების ფიზიოლოგიური და ინტელექტუალური ფუნქციების გამიჯვნა. ეს ყველაზე დიდი კატასტროფაა. ილუზია იმისა, რომ თქვენ გაქვთ ინფორმაციაზე წვდომა, ილუზია იმისა, რომ თქვენ გაქვთ მზა გამოსავალი, რომელიც ჭკვიანმა ბიძებმა მოიფიქრეს, მცდარია. ამოცანაა ამ ილუზიის შექმნა. მაშინ ადამიანი გადაიქცევა თავის პრეფიქსად - მე ასეთებს ვუწოდებ „ჰომოპადებს“, საკუთარი აიპადების პრეფიქსებს. ინტელექტუალური ნაწილი - აიპადი, ყველაზე პროდუქტიულია, ხოლო რეპროდუქციული, ყველაზე სასიამოვნო და საჭმლის მომნელებელი ნაწილი, ადამიანს რჩება. ჩემი აზრით, ეს არ არის ძალიან კარგი, რადგან პერსპექტივა ძალიან სამწუხაროა. ამ შემთხვევაში თვითონ ციფროვიზაცია მოქმედებს როგორც ბიოლოგიური ევოლუციის პროცესი, ეს კი ძალიან ცუდია იმიტომ, რომ ევოლუცია ყოველთვის არის პოპულაციის ნაწილის მიზნობრივი შერჩევითი განადგურება. ამ შემთხვევაში შერჩევითობის დონე მიიღწევა ხელოვნური ინტელექტის კომპიუტერული სისტემების გამოყენებით, რაც ძალზე საშიშია. ანუ აქ არის საშიშროება, რომ ერთ მშვენიერ მომენტში ეს ბიოლოგიური პროცესი დაიწყება და მისი შეჩერება შეუძლებელი იქნება.
ეს უკვე დაწყებულია, და რადგანაც მას საფუძვლად უდევს სოციალური და ხელოვნური შერჩევის ფუნდამენტური ბიოლოგიური სისტემები, რაც კიდევ უფრო უარესია, ეს, რა თქმა უნდა, გამოიწვევს ცვლილებას, მათ შორის პოპულაციურსაც. ეს ყველაფერი სამწუხაროა, მაგრამ გარდაუვალი, რადგან მიზანმიმართული ხელოვნური შერჩევის პერსპექტივები დაფუძნებულია გამოცდილი ადამიანების მიერ თავსმოხვეულ მასობრივ ილუზიებსა და დარწმუნებულობაზე. გარწმუნებთ, ამან შეიძლება ძალიან სამწუხარო ბიოლოგიური დასასრული გამოიწვიოს.
Its already being done by epigenetics ,religion, food, people already react as programmed, microchip is hypnosis program.
Women lost intellect, humane feelings memory, conscience and free will. Became soulless impersonated object. all artificial identity
men lost humanity
Почему эволюция - не всегда прогресс. Цифровизация как насекомизация: как происходит упрощение мышления современного человека. Как меняются сейчас инструменты искусственного отбора. Почему индекс IQ создан посредственностями для отбора посредственностей. Как исторически происходил отрицательный отбор в Европе, почему сейчас процесс многократно ускорился. Об этом и многом другом рассказывает профессор Сергей Савельев
==
Профессор Сергей Савельев о том, нужна ли человечеству единая цель. Что мешает освоению космоса и мирового океана. Почему экспансия - это вечный процесс. Почему замедлился технический прогресс. С чем связан негативный отбор в наши дни. Почему власть и деньги у беспринципных людей, которые не способны к стратегическому мышлению.
Почему человечество глупеет
— Может случиться так, что пройдет много-много лет, и человек поймет, что думать полезно, что это ему выгодно, и…
— Нет. Для этого должно пройти еще 100 миллионов лет эволюции. Причем жесткого отбора. Типа как если бы по человечеству били огромным дуршлагом с дырочками: кто в дырочку проскочил — тот остался.
— Кто поумнее — проскочил?
— Да. Это очень сложный дуршлаг. Ведь в социальном сообществе наибольшей эффективности достигают наиболее примитивные особи. Потому что человек разумный асоциален. Он не разделяет обезьяньих принципов и руководствуется привнесенными системами — моралью, этикой и проч. А наиболее упрощенные организмы, которые воспринимают в чистом виде размножение и доминантность, легче достигают результата. Именно потому обычно среди нуворишей наибольшее количество людей, которые не отличаются от питекантропов и бабуинов. Это — нормальное явление. Это — биологическая победа. Никакого отношения к социальным, этическим ценностям она не имеет.
— Значит, человечество вконец поглупеет?
— Человечество глупеет, естественно. Такие люди размножаются лучше. Чем более социализирована система, тем меньшее значение в ней имеет интеллект… Например, феминизация общества… Но если у женщины мозгов на 150 грамм меньше, какая может быть феминизация?! Чем это закончится? Половое равенство, заложенное в структуру сообщества, — заведомое оглупление. Будет не лучше, а хуже. Это — факт.
— Что же женщинам делать?
— Ничего. Каждый человек должен жить в соответствии со своими реальными возможностями. Когда человеку навязывают то, что он не может реализовать, возникает конфликт. Что ждет человечество? Первое: интеллектуальное развитие, естественно, намного снизится. Потому что вы не заставите школьника умножать в столбик, если у него калькулятор под партой. Второе: продление жизни и улучшение здоровья является признаком доминантности. Ну, как в Америке сейчас. Человек доминирует, прекрасно выглядит, чувствует себя. Имеет это какое-то отношение к интеллекту? Я вас умоляю! Мозг работает по принципу: те области, которые используются, лучше сохраняются. А у физкультурников с возрастом сохраняются лучше всего моторные функции, а не интеллектуальные.
Итак, что ждет человечество? Физически крепкие, ведущие здоровый образ жизни граждане с маленьким мозгом. Потому что мозг будет прогрессивно уменьшаться, что с ним и происходит последние 120 тысяч лет. Чем выше уровень социализации гомо сапиенс, тем меньше нужен мозг. Зачем человек с выдающимися способностями массе посредственностей? Что с ним делать? Старый библейский принцип — побить камушками. Человек с выдающимися способностями нарушает социальную структуру бараньего стада. Поэтому люди наиболее интеллектуальные из любых социальных сообществ всегда вытеснялись. Если ты обладаешь способностями, приспосабливайся к стаду… Так что деградация, которая началась с момента уменьшения размера мозга, будет прогрессивно нарастать.
https://econet.ru/articles/109152-degradatsiya-mozga-chitat-vsem?fbclid=IwAR0MLUZq2p3l5pepPsOSCD66RmMXw7vG8UlI-QwERfpoocABBjpP8OGZARo
https://zautra.by/news/news-9884
https://www.bbc.com/russian/vert-fut-48954200
https://inosmi.ru/science/20180701/242614692.html
იმის შესახებ, თუ რატომ სძულთ ადამიანებს თავისი ტვინი - უცხო ორგანო, რატომ გადაიქცნენ ისინი ჰომოპადებად და როდის გაგვეზრდება კუდი. ევოლუციონისტის, პალეონევროლოგის, ბიოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორის სერგეი ვიაჩესლავიჩ საველიევის მოხსენების გაშიფრვა, რომელიც მან წაიკითხა ულიანოვსკში აპრილის ბოლოს ჩატარებულ IT-კონფერენციაზე „მომავლის გაფიცვა“.
რაზე იქნება საუბარი? საუბარი იქნება რამდენიმე მეტად პრინციპულ საკითხზე, რომელსაც, ჩვეულებრივ, არ ეხებიან ან არ განიხილავენ დეტალურად.
პირველ რიგში, ახლა ყველა საუბრობს ხელოვნური სინაფსების შესახებ. გადაშალეთ თანამედროვე ჟურნალების ნებისმიერი პუბლიკაცია, განსაკუთრებით იქ, სადაც ამ ტექნოლოგიებს განიხილავენ ან, ვთქვათ ასე, საუბარია IT ტექნოლოგიების ინჟინერული განვითარების შესახებ. იქ ხელოვნური სინაფსი წარმოადგენილია, როგორც სამფენიანი, ოთხფენიანი ...
ტვინი ძალიან ძვირადღირებული რამ არის, ის ძალიან ძვირი გვიჯდება, ამიტომ გვძულს, როდესაც ის მუშაობს.
მე ყურადღებით ვკითხულობ ამ პუბლიკაციებს. დიახ, ეს ყველაფერი მშვენიერია, ნამდვილი პროგრესია, მაგრამ სინაფსებთან ამას თითქმის არაფერი აქვს საერთო. ამაზე უფრო საინტერესო რამ სინაფსებამდე ხდებოდა. რატომ გახდა საჭირო სინაფსი, და, საერთოდ, რას წარმოადგენს სინაფსი?
სინაფსი ნეირონის ფრაგმენტია, რომელიც თითოეული ჩვენგანის თავის ტვინში დაახლოებით 150 მილიარდია. ეს სინაფსი სხვა უჯრედებთან კონტაქტშია, მისი მეშვეობით ხდება სიგნალის გადაცემა. როგორ მივედით იქამდე, რომ უცებ დავინტერესდით სინაფსებით? თითქოს სინაფსების გარეშეც ყველაფერი კარგად იყო, როდესაც პირველად ნეირონების მოდელირება სცადეს, მათი მოდელირება კი დიდი ხნის წინ დაიწყო.
ხელოვნური ნეირონების მოდელირება
1. ძირითადი მოდელი (შემავალ მონაცემთა ვექტორი) - სინაფსების წონის ვექტორი - გადამცემი ფუნქცია - შედეგი ნეირონის გამოსვლისას)
2. ფიზიკური პროცესების მოდელური გამარტივება (ისწავლება შეცდომის უკუგავრცელების ალგორითმით - ისწავლება წონა შემავალ და ფარულ ფენებს შორის და წონა ფარულსა და გამომავალ ფენებს შორის).
- ნეირონების იონების ნაკადის მსგავსად შესვლა ტრანსმიტერების მიერ რეგულირებადი არხების მეშვეობით;
- უჯრედის მემბრანა, როგორც ცვალებადი ტევადობის კონდენსატორი;
- პოტენციალების განსხვავება, ძაბვის ცვლილება და მოქმედების პოტენციალი - ნეირონების გამოსვლა.
ეს დიდი ხნის წინ დაიწყო, ჯერ კიდევ XX საუკუნის დასაწყისში, როდესაც პირველად აღმოაჩინეს ელექტრული გამტარობა. ნეირონები ელექტროენერგიას რომ ატარებენ სეჩენოვის დროს დადგინდა. და აქ ყველა აფორიაქდა: ეს როგორ, ჩვენ ხომ უკვე გვქონდა სადენები, ედისონის ნათურა უკვე ენთო, გამომრთველი ჩხაკუნობდა, უზარმაზარი საბაზო მონაცემები გაგვაჩნდა. რატომ არ უნდა შეგვექმნა ხელოვნური ტვინი? გასაგებია, რომ ეს უნდა მომხდარიყო დიდი ოქტომბრის სოციალისტურ რევოლუციამდე.
ხელოვნური ნეირონის მოდელირება ყოველთვის ვიწრო ხელოვნური ცნებაა. ეს არის შემავალ მონაცემთა ვექტორები, რომელთა შეფასება ძალიან რთულია, შემდეგ გადამცემი ფუნქცია, ხოლო შედეგი გამოსვლისას ფიქსირდება - ანუ სამფენიანი კომპონენტი. ამ სახით ის დღემდე არსებობს ყველა მათემატიკურ მოდელში. ვინაიდან თქვენ პროფესიონალები ხართ, ბავშვების არითმეტიკით არ დაგტვირთავთ, ეს საჭირო არ არის. მაგრამ ნეირონებსა და დღევანდელ მოდელებს შორის განსხვავების შესახებ უნდა მოგიყვეთ.
რა იგულისხმებოდა დასაწყისში, როდესაც აღმოაჩინეს ელექტრული გამტარობა? ნეირონების ე. წ. შესვლა იონების ნაკადის მსგავსად, ანუ რეალურად მემბრანის გადატენვა, და არხები, რომლებიც ურთიერთმოქმედებენ გარკვეულ ნივთიერებებთან და რომლებსაც ტრანსმიტერები ეწოდება. უჯრედის მემბრანა შემდგომში განიხილებოდა, როგორც კონდენსატორი, პირველ მოდელებში ასეთი იდეა იყო ჩადებული. ნეირონი, როგორც კონდენსატორი, აჯამებს ზოგად ინფორმაციას და შემდეგ იძლევა შედეგის მიმღებ სიგნალს. შესანიშნავი მოდელია, ახლა ნეიროქსელებში ის არაფრით განსხვავდება, ზოგიერთი მოდიფიკაციის გარდა. და ბოლოს, პოტენციალთა სხვაობის აღმოჩენის წყალობით, ნეირონები გადაიმუხტება სიგნალების გამოსვლის დროს, რამაც განაპირობა მოდელის განვითარება უკვე მთლიანად ელექტრული თვალსაზრისით.
„ხელოვნური ნეირონების“ მოდელირება
1. ლაპიკის ინტეგრაციული მოდელი 1907. (ნეირონული მემბრანის მუხტის მოცულობის დაგროვების კანონი და განმუხტვა: რეფრაქტული პერიოდი)
2. ლაპიკის ინტეგრაციული მოდელი მემბრანის ელექტრული წინაღობის დანერგვით და გაჟონვით.
3. მაკკალოკ-პიტსის მოდელი 1943. (ასახავს ნეირონის ერთ ატრიბუტს - იმპულსის გენერაციის უნარს; ნეირონის პრინციპის „ყველაფრის ან არაფრის“ შემოღებას, დადებით და უარყოფით წონას - ამგზნები და შემაკავებელი სინაფსების ანალოგებს; მეხსიერებას - ერთ ნეირონს საკუთარ თანვთან კავშირის მარყუჟით).
4. ჰოჯკინ-ჰაქსლის კინეტიკური მოდელი 1952. (აგებულია კალმარის აქსონზე; შემავალი სიგნალის სიდიდე მიყვანილია ძაბვის მრავალ შემავალ სიგნალთან დამოკიდებულებამდე, მაგრამ გაანგარიშება მოხდება ომის კანონის თანახმად; წინააღმდეგობა უპირისპირდება გამტარობას, შემოღებულია ცნებები კინეტიკის შესახებ; იგი მოიცავს სხვადასხვა დენს და იონებს; სულ არა ნაკლებ 20 ცვლად პარამეტრს).
5. ჰოჯკინ-ჰაქსლის კინეტიკური მოდელის გამარტივება 1962 წელს, ჰიტცჰიუ-ნაგუმო (რეგენერაციული თვითაგზნების იდეა მემბრანზე ძაბვის არაწრფივი უკუკავშირის საშუალებით და აღდგენა (რეგენერაცია) საკეტზე ხაზოვანი უარყოფითი უკუკავშირის ხარჯზე).
სინამდვილეში, როგორც თქვენთვის ნათელი უნდა იყოს, იგივე სინაფსები, რომლებიც ნაჩვენებია აქ მარცხნივ ქვემოთ, უამრავი რაოდენობითაა - არსებობს ელექტრო, არსებობს ქიმიური ნეირონები, შერეული, გარდა ამისა, ეს სიგნალი გადის რანვიეს სივიწრივეში. ანუ სიგნალი არ არის ისეთი პრიმიტიული მოვლენა, როგორც ელექტროდენის ჩართვა-გამორთვა. თვით სიგნალის გატარებაში არანაირი ინფორმაცია არ არის; ის სხვა ადგილას იმყოფება.
ამიტომ, ხელოვნური ნეირონების მოდელირება დაიწყო ზუსტად ისე, როგორც ტვინის ფიზიკის შესწავლა - ელექტრული გამტარობის და აქტივების გამტარობის შესწავლით. ასე დაიწყო პირველივე მოდელი, რომელიც, სხვათა შორის, დიდად არ შეცვლილა.
დაიწყეს ე.წ. ლაპიკის მოდელის დამზადება. ეს ტევადობის დაგროვებაა. ნეირონი იღებს სიგნალს ათასობით თავისი მეზობლისგან, აგროვებს მუხტს, განიმუხტება. იქ გაჩნდა პრობლემები, რადგან ეს იწვევს ძაბვის უსასრულო ზრდას. განახორციელეს მოდელის მოდიფიცირება, შემოიღეს რეფლექტორული პერიოდი: სიგნალი გავიდა, შემდეგ გარკვეული დროით ის უგრძნობია, სხვა შემთხვევაში მოდელი არ მუშაობდა. ეს წმინდა მათემატიკური მოდელებია, რომლებმაც შეაჯამეს ცოდნა ნეირონების შესახებ.
წახალისებულია აზროვნების ნებისმიერი უარყოფა, ტვინის მუშაობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი საქმიანობა ისჯება.
შემდეგია ყველაზე ცნობილი მაკალოკა-კაპიცას 43 წლის მოდელი. ის დღემდეა მნიშვნელოვანი ე.წ ნეირო-კომპიუტერებსა და ნეირო-მოდელირებაში. სინამდვილეში ეს არქაული და ძალიან პრიმიტიული წარმოდგენაა, რომელიც შედგება რამდენიმე ძველი ხერხისგან. ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ნეირონი არაფერს ცვლის, ანუ სიგნალის გადაცემისას პასუხი ცნობილია, ფიზიოლოგიური - ყველაფერი ან არაფერი. ანუ განმუხტვა გავიდა, გადაეცა და ყველაფერი ერთ სურათში თავსდება - ძალიან მარტივი პრინციპია.
სინამდვილეში, ეს, რა თქმა უნდა, ასე არ არის, და მათემატიკური შეფასება თუნდაც დადებითი უარყოფითი წონიდან ან იგივე სიგნალებიდან, რომლებიც ისევე გაივლის ფენებში, როგორც ყველაზე ძველ მოდელში, არაფერს დაახლოებს, არაფერს გამოიწვევს. თუმცა, თითქოსდა ჩნდება ამაღელვებელი შემაჩერებელი სინაფსები.
კოშკინის-ჰაკსლის ყველაზე ცნობილი კინეტიკური დინამიური მოდელი პირველად ააგეს უზარმაზარი აქსონი კალმარის ზომის მიხედვით, სადაც შეიძლებოდა ელექტროდების განთავსება. აქ შეიძლებოდა პოტენციალის გაზომვა, პოტენციალი ნამდვილად იყო ყურადღებით შესწავლილი. თავის ტვინის ნეიროაქტიურობის გააზრების სფეროში წვლილი კოლოსალურია შეტანილი. მაგრამ არსებობს ნიუანსები: როდესაც მიმდინარეობს ამ მოდელის რეალობასთან დაახლოვება, მას მინიმუმ 20 ცვლადი პარამეტრი უნდა ჰქონდეს, არსებითად, თითო ნერვულ ბოჭკოზე, რაც მას მიუღებელს ხდის. ამან, რა თქმა უნდა, მათემატიკოსების აღშფოთება გამოიწვია - რა სისულელეა, ჩვენ არ შეგვიძლია ასე მუშაობა, განაცხადეს მათ.
შემდგომ ხდება გამარტივება - სამოცდაორ წელს იქმნება კინეტიკური მოდელი. ეს რეგენერაციული თვითაგზნების იდეაა და არაწრფივი კავშირი, პლუს შეკავება. მოდელი გაართულეს, უარი თქვეს ცვლად პარამეტრებზე. რა შედეგი იქნა მიღებული? მისი მოდელირება კომპიუტერების გამოყენებით დაიწყეს, თავდაპირველად ძალიან არქაული.
მაშინ იყო ამის მოდელირების მცდელობა მანქანებზე სახელწოდებით „ისარი“. ეს არის ვენტილატორების ორი ათეული ყუთი, რომლებიც ზემოდან შიფონერს ჰგავს. აუცილებელი იყო ელექტრონათურების აქტიურად შეცვლა სპეციალური ხის მოწყობილობის საშუალებით. როგორც კი გაჩნდნენ ეს კომპიუტერული მონსტრები, დაუყოვნებლივ დაიწყეს ნეირონის მოდელირება. ეს გასაგებია, რა შეიძლება იყოს უფრო უკეთესი, ახლა ჩვენ კიდევ ცოტას ვიმუშავებთ მანქანაზე „ისარი“ და ხელოვნურ ინტელექტს შევქმნით. ამის შესახებ 60-იან წლებში საუბრობდნენ, არაფერი შეცვლილა.
ასე რომ, ნეირონების ორგანიზაციის პრინციპები სრულიად არ ჰგავს იმ ძირითად მოდელებს, რომლებიც ახლა გამოიყენება ხელოვნურ ინტელექტსა და ნეიროქსელში. რატომ? ძალიან მარტივი მიზეზის გამო, მარტივი პრინციპით. ჯერ ერთი, ყველა ნეირონი განსხვავებულია, ორი ერთნაირი არ არსებობს. ანუ, ისინი სტრუქტურულად განსხვავებული არიან, მათ სივრცით მონაცემებს აქვს განსხვავებული რაოდენობის დანამატი, სინაფსური კონტაქტების განსხვავებული რაოდენობა. გარდა ამისა, ნეირონს თავისთავად მუშაობა არ შეუძლია. საქმე ისაა, რომ მასში არსებული რეზერვები ექვსი წუთის განმავლობაში ყოფნის, ატფ-ს მარაგიც უმნიშვნელო აქვს და ტვინში არსებული გლიკოგენის რეზერვიც კი საკმარისი იქნება იმ შემთხვევაში, თუ ჩვენ დაახლოებით 100 წუთის განმავლობაში მეხსიერებას დავკარგავთ. მეორე თეზისი: ნეირონი ჰიპერდინამიკური სისტემაა. აუცილებელია ენერგიის ისე მიწოდება, რომ ის ყოველთვის ჭარბი რაოდენობით იყოს. ნეირონები შეწყვეტენ არსებობას, თუ მათ ჟანგბადს გადაუკეტავენ. შეგიძლიათ ექსპერიმენტის სახლში ჩატარება, სთხოვოთ თქვენს მეუღლეს ბალიში დაგაფაროთ სახეზე. ექვსი წუთის შემდეგ იგრძნობთ, რომ ნეირონები იწყებენ მუშაობის შეწყვეტას.
ნეირონების ორგანიზაციის პრინციპები და მოდელური გამარტივება
განსხვავებები ნეირონების მორფო-ფუნქციონალურ ორგანიზაციაში
ნეირო-გლიალური ურთიერთქმედება
სინაფსების და სინაფტოგენეზის ვარიაბელობა და მორფო-ფუნქციონალური ორგანიზაცია
სინაფტოგენეზი
სინაფსური გადაცემა
ნეირო-დინამიური სისტემა დამოკიდებულია გლიალურ ურთიერთქმედებებზე, მაგრამ ეს გამტარობა გლი-ს, ყვითელ, წითელ ძარღვსა და ლურჯ ნეირონს შორის საბოლოოა, ამიტომ მცირე სისტემები, და ეს ძალიან მნიშვნელოვანი მომენტია, ვერ შეძლებენ ისევე ეფექტურად მუშაობას, როგორც დიდი. გარდა იმისა, რომ ტვინი რთული სისტემაა, ის ასევე ენერგეტიკულად შეზღუდულია. მაგალითად, კოლიბრის სხეულის მასის და ტვინის მასის თანაფარდობა ორჯერ უფრო უკეთესი აქვს, ვიდრე ადამიანს. მაგრამ კოლიბრის შორის მე რატომღაც მოჭადრაკე არ შემხვედრია. რატომ? საქმე ისაა, რომ თითქმის მთელი ორგანიზმი ემსახურება თავის ტვინის შენარჩუნებას, და თუ ის შეწყვეტს ნექტარის მიღებას, ტორტილობაში ჩავარდება, ერთგვარ დროებით ანაბიოზში, რომლის დროსაც თითქმის ყველაფერი ავიწყდება. ეს ძალიან შემეცნებითია.
ტვინის ენერგეტიკული მიმოცვლა შეზღუდულია. შეუძლებელია მიმოცვლის სიჩქარის უსასრულოდ გაზრდა თუნდაც ქიმიური ნივთიერებებით. ყველაზე მთავარი მომენტი სწორედ ის სინაფსია, რომლიდანაც დავიწყე და რომლის შექმნას ვცდილობ. ნეირონებში ის საკმაოდ მრავლადაა. მე სპეციალურად მომყავს სურათი. ეს ძალიან კარგი სურათია გერმანიის ნეირობიოლოგიის უნივერსიტეტიდან, რომელშიც ნეირონის დაახლოებით 1/4 ნაწილის ფრაგმენტის ზედაპირზე ნაჩვენებია სინაფსები. ეს სინაფსები ერთ ნეირონში შეიძლება იყოს ასი ათასიდან მილიონამდე. თითოეული სინაფსი არის გამტარი სისტემა, როგორც პირდაპირი გამტარობის, ასევე საპირისპიროს (ე.ი. რეციპროკულის) - როდესაც გვერდით არსებული ერთი სინაფსი ატარებს მარცხნივ, მეორე კი მარჯვნივ. ამასთან კოდირების სისტემები შექმნილია მედიატორებისა და დამატებითი ნივთიერებებისგან, რომლებიც, ფაქტობრივად, განახორციელებენ ამ სინაფსის შინაარსობრივ ნაწილს.
ანუ, თქვენ იღებთ მედიატორების გარკვეულ რაოდენობას, რომლებიც თითოეულ ბუშტულაში შეიძლება იყოს სხვადასხვა თანაფარდობით, და თქვენ მზად გაქვთ ნეირონული მოდელი. ყველაზე უსიამოვნოა ის არის, რომ ამ ნეირონებს ასევე შეენიშნება მორფოგენეზი, მაგრამ ამის შესახებ მოგვიანებით. ახლა კი, ამ გამარტივებული ნეირონების საფუძველზე, არა იმ ნეირონებისა, რომელსაც გაჩვენებდით, არამედ რთულის, მათემატიკურად გამარტივებულის, გადაწყდა ნეირული ქსელების შექმნა. ჩემი აზრით, ეს ცუდ ანეკდოტს ჰგავს, რადგან (არსებითად) ეს ჰგავს უკიდურეს ხაზოვან კლასიფიკატორს მეცხრამეტე საუკუნიდან. ნეირონები კი წარმოდგენილია, როგორც წერტილები ისარი-კავშირებით.
მთელი ეს სისტემა ცოტაოდენ განვითარდა, თუმცა მას საფუძვლად ჰქონდა ყველა იგივე აპრიორული პარამეტრი, რომელიც გამორიცხავს ნებისმიერი სახის შემოქმედებით საწყისს. განვმარტავ რატომ: იმიტომ, რომ არცერთ ამ ქსელურ სისტემას არ აქვს ადამიანის ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისება, და არც ცხოველთა ტვინის, რომელზეც მოგვიანებით ვისაუბრებთ. შემდეგ კი, თანდათანობით, ელემენტარული პერსეპტრონი, რომლის შესახებაც სკოლაში მიყვებოდნენ, გარდაიქმნა მრავალფენიან პერსეპტრონში შეცდომის საპირისპირო აგების ალგორითმით. ეს ერთგვარი მიღწევა, ოდნავ მოძველებული, ჯერ კიდევ მანამდე გაჩნდა, სანამ ბევრი თქვენგანი დაიბადებოდა. ასეთი უვარგისი მიდგომების საფუძველზე იქმნება დღეს ხელოვნური ნეირონული ქსელები, ზოგი მას ხელოვნურ ინტელექტსაც კი უწოდებს.
საკმარისია გავიხსენოთ მასაჩუსეტსიდან ცნობილი პროფესორის ახლახან გამოქვეყნებული წიგნი სახელწოდებით „ემოციური მანქანა“. ალბათ, ყველამ წაიკითხეთ. ავტორი ცდილობდა აეხსნა, თუ რატომ შეუძლია მანქანებს ჰქონდეთ ემოციები. მაგრამ ეს უკვე არაერთხელ მომხდარა და არანაირი აზრი არ აქვს, კარგი გრანტის მიღების სურვილის გარდა.
ხელოვნური „ნეირონული ქსელების“ მოდური ალგორითმები
მაკკალოკ-პიტსის მოდელი 1943. (არსებითად, ზღვრული ხაზური კლასიფიკატორის ექვივალენტურია; სწორი კლასიფიკაციის ასარჩევად საჭიროა სინაფტიკური წონის ვექტორი და ზღვრული მნიშვნელობა; „სწავლებას“ მასწავლებელთან ერთად ან მის გარეშე მნიშვნელობა არ აქვს, რადგან იდეა, რომელსაც ეყრდნობა ეს წესები, აპრიორია ჩადებული სწავლის პროცესში; ამოცანების გადაჭრა აგებულია ვექტორების კლასის დამახსოვრებაზე და ეტალონური თანმიმდევრობის სორტირების პრინციპის გადატანაზე ნებისმიერი სახით).
როზენბლატის ელემენტარული პერცეპტრონი. 1965 (თავიდანვე მრავალფენიანი, ისწავლება შეცდომის კორექციის ალგორითმით, ბიოლოგიური პროცესების მოდელირება მიიღწევა პერცეპტრონში ამგზნები და შემაჩერებელი კავშირების წარმოქმნით).
რუმელჰარტის პერცეპტრონი - მრავალფენიანი პერცეპტრონი შეცდომის საპირისპირო გავრცელების ალგორითმით (ისწავლება შეცდომის საპირისპირო გავრცელების ალგორითმით - ისწავლება წონა შემავალ და ფარულ ფენებს და წონა ფარულ და გამავალ ფენებს შორის; მიზანია ტრანსფორმაციის უზრუნველყოფა არასეპარაბელურიდან (ხაზოვნად არგაყოფილი) ამოცანის სეპარაბელურ წარმოდგენაში.
პრობლემები
გაჭირვებით უზრუნველყოფენ რთული ნეირონული ქსელების სწავლების ამოცანას და ვერ ახერხებენ ინვარიანტულობის პრობლემის გადაჭრას.
ეს ხელოვნური ნეირონული ქსელები და ის ქსელები, რომლის შესახებაც მე ვლაპარაკობ, საერთოდ არ გვაგონებს ტვინს. მათ ისევ დავუბრუნდებით. მიუხედავად იმისა, თუ ვის ტვინს შევისწავლით, იქნება ეს განგლიის ჭია, სამზარეულოს საყვარელი ტარაკანი, ქრცვინის ტვინი ან თუნდაც ვირთხის ზურგის ტვინი, იქ არსად არ არის ნეირონული ქსელები, რომელზეც ყოველთვის მიგვითითებენ. ახლოსაც არ არის არაფერი მსგავსი.
საქმე ისაა, რომ ყველა ნეირონულ ქსელში, მათშიც კი, რომლებიც გამარტივებული სახით დახატულია მარჯვნივ, ეს მაინც გამარტივებაა. მხოლოდ ერთ მაგალითს მოვიყვან. ტვინში, მაგალითად, არცერთი სტრუქტურა არ მუშაობს პირდაპირი გამტარის გარეშე. ეს რას ნიშნავს? ვისაც საბჭოთა პერიოდი ახსოვს ან ალბათ, ნამყოფია აშშ–ს თანამედროვე ქარხნებში, სანამ გამოაცხადებენ „ჯონ ბელ, წადი მარჯვნივ, წადი მარცხნივ“, ამ შეძახილს წინ უსწრებდა დაწკაპუნება, შემდეგ კი მოყვებოდა სიტყვიერი მითითება. რაშია საქმე? იმაში, რომ თუ მოულოდნელად დაიწყებენ ლაპარაკს, ადამიანი შეიძლება დაზგაში ჩავარდეს. ის მზად არ არის, ამისათვის საჭიროა მისი გაფრთხილება. ტვინში ის ნეირონული ქსელები, რომლის შესახებაც გამუდმებით გველაპარაკებიან, სამფენიანი, შემავალი - ფარული ფენა, გამომავალი ფენა - სინამდვილეში არ არსებობენ. იქ, შესასვლელიდან გასასვლელამდე პირდაპირი გამტარებია, რომლებიც აფრთხილებენ და გამართავენ ქსელს.
მარტივი ამწყობი სიგნალის ასეთი მარტივი სისტემის დანერგვა რადიკალურად ცვლის მრავალი პარამეტრიანი დავალების დამუშავებას. ამაში დარწმუნების შესაძლებლობა მე მქონდა.
ის, რაც დახატულია მარჯვნივ, ნეირონის კომპაქტურობის უკიდურესად გამარტივებული სისტემაა, ხოლო, რაც მარცხნივაა, ნამდვილი სურათია. მაგრამ არც აქ არის ყველა ნეირონი. ვინაიდან მას ასი ათასიდან მილიონამდე კავშირი აქვს, თქვენთვის გასაგები უნდა იყოს, რომ ის ნაკლებად გვაგონებს იმ ხელოვნურ ნეირონულ ქსელს, რომელზეც ჯონ მაკკარტი მიგვითითებდა ჯერ კიდევ 56 წელს. მაგრამ თქვენ იცით, რომ მანქანის ინტელექტის სწავლის მეთოდები, სამდონიანი ხაზოვანი სისტემებია, ანუ ისინი 15-ჯერ უფრო მარტივია, ვიდრე ხვლიკის საშუალო ტვინი, რომელიც ახლა მზეზე დარბის.
სინამდვილეში, კი ისე ხდება, რომ თქვენ იძულებული ხართ შეუფარდოთ შედეგი. ანუ, მონაცემების დიდ მასივს თქვენ უსადაგებთ თქვენთვის საჭირო შედეგს და სხვა არაფერი. უსადაგებთ ალგორითმს ვიწრო ამოცანების გადასაჭრელად. ეს შესანიშნავი პერსპექტიული მიმართულებაა, მაგრამ არანაირი კავშირი არ აქვს ინტელექტთან. არ აქვს მნიშვნელობა რას გამოიყენებთ: საყრდენი ვექტორების მეთოდს, გადაწყვეტილების მიღების მეთოდს, ლოგიკურ რეცესიას თუ პატარა კვადრატების მეთოდს ამ სისულელის შესამოწმებლად.
ხელოვნური ინტელექტის მანქანური სწავლების მეთოდები
ბაიესის მიამიტი კლასიფიკატორი (პრაქტიკაში - მაქსიმალური დამაჯერებლობის მეთოდი - „შედეგების მორგება“
ანსამბლების მეთოდი (საფუძვლად უდევს ბაიესის გაშუალება; მეთოდი ავლენს შედეგების ალბათობათა გადაკვეთას, აშუალებს მის მნიშვნელობას, გამორიცხავს მნიშვნელობების დისპერსიას და პარალელურად აკონტროლებს პრობლემის მოგვარების ძიებას მოცემული პირობების ფარგლებში)
საყრდენი ვექტორების მეთოდი (აღწერილია ალგორითმებით კლასიფიკაციისა და რეგრესიული ანალიზისთვის)
გადაწყვეტილებათა მიღების ხე (ამოცანა - გადაჭრის გზები - გადაჭრის გზების ძიება - ყოველი გადაწყვეტილების შედეგების შეფასება - შედეგების ალბათობა - ხარჯი - შედეგი)
ლოგიკური რეგრესია (პროგნოზირება რამდენიმე ცვლადის საფუძველზე)
პატარა კვადრატების მეთოდი (თითოეული პროცესის შეცდომების შეფასების გზები)
„ხელოვნური ინტელექტის“ ტერმინის ავტორი განსაზღვრავს მას, როგორც „ინტელექტუალური მანქანების შექმნის მეცნიერებასა და ტექნიკას“. ჯონ მაკარტი. 1956
ანუ, ფაქტობრივად, საქმე იმაშია, რომ თქვენ გაქვთ ალგორითმული მიდგომა ამ პრობლემის გადასაჭრელად, წინასწარ გაწერილია ალგორითმები აპრიორი დადგენილი საზღვრებით, რომლებსაც თქვენ თანდათან სწავლობთ იმისთვის, რომ მიიღოთ გარკვეული შედეგი. ეს კარგია, შესანიშნავი. ყავის სახარშის აწყობა ისე შეიძლება, რომ მას შეუძლია გიცნოთ და მოამზადოს თქვენთვის სასურველი ყავა. მაგრამ, თუ თქვენ ნაბახუსევი ხართ? სხვაგვარად, როგორც ჩინელების გამოცდილებიდან იცით, შეიძლება არც გიცნოთ. იქ ისინი ხშირად იჭერენ კინომსახიობ ქალებს, როგორც ტერორისტებს. ეს ფართოდ ცნობილი ფაქტია; მსოფლიო ლიტერატურა სავსეა ამით. მიუხედავად ამისა, პროგნოზები თავბრუდამხვევია. ჩემთვის განსაკუთრებით საწყენია ამის წაკითხვა, რადგან 2016 წლისთვის უკვე დაგვპირდნენ ხელოვნურ ინტელექტს. რომ იცოდეთ, რამდენი ფული იყო იქ ჩადებული! როგორც ჩემი ერთი ნაცნობი, ძალიან გაუნათლებელი ადამიანი ამბობს, „განუზომელი რაოდენობით“. ასე რომ, განუზომელი რაოდენობით ფულის ჩადება დაპირდნენ 2016 წლისთვის ადამიანის ტვინის ფუნქციონური მოდელირებისთვის. რეალურად მე ვერ ვნახე, რომ ეს ტვინი ჩამოეგოთ შუბზე და მთელი მსოფლიოსთვის ეჩვენებინათ.
2016 წლის დასასრულის - 2017 წლის დასაწყისის პროგნოზი: ჩვიდმეტ წელს ჩვენ ვნახავთ ხელოვნური ინტელექტის პერსონალიზაციას. გარდა იმისა, რომ ის 2016 წლისთვის იქნება შექმნილი, ეს უკვე გადაწყვეტილი საქმეა, 2017 წელს კომპიუტერს უკვე ის პერსონალიზირებული ექნება. ანუ თქვენს კომპიუტერს ექნება პერსონალური ინტელექტი, რა თქმა უნდა, თქვენზე ნაკლები არა. ტურინგის ცნობილი ზღაპრის შესახებ ხომ გსმენიათ, - როდესაც ვერ გაარჩევთ ვინ გპასუხობს - ადამიანი თუ მანქანა, ეს იქნება ხელოვნური ინტელექტი. საქმე ისაა, რა კითხვები უნდა დაუსვათ მას? გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ ფსევდო-ხელოვნური ინტელექტი, როგორც ბურიდანის ვირის შემთხვევაში (იმედი მაქვს, რომ ამის ახსნა საჭირო არ არის), ყოველთვის ირჩევს უცნაურ შედეგს ან არც ერთს. და, ბოლოს, - ეს უკვე ხელოვნური მარაზმის სრული აპოთეოზია, რომელიც იმაზეა აგებული, რომ გამოქვეყნდა 18 წელს სტატია კონკურენციის შესახებ ხელოვნურ და ბუნებრივ ინტელექტს შორის. და უფრო ფართოდ - სილიკონი ან ნახშირბადი ძალიან სწრაფად ევოლუციონირებს და, შესაბამისად, ჩვენი მომავალი წინასწარ არის განსაზღვრული.
მაგრამ, თუ შევაჯამებთ, მართლაც, ხელოვნურ ინტელექტს, ან რასაც მას უწოდებენ, არაფერი აქვს საერთო ხელოვნურ ინტელექტთან. ნეირონული ქსელები უბადრუკი იმიტაციაა, ისინი ვერაფერს გადაწყვეტენ, ვიწრომიზნობრივი დახვეწილი და გამართული ამოცანების გარდა. სინამდვილეში, დღეს ეს მხოლოდ ადაპტირებული პროგრამებია, რომლებიც ცხოვრებას ამარტივებს და სხვა არაფერი. აქ მე ვეთანხმები აფონს, რომელმაც ამ წლის დასაწყისში ძალიან კარგი სიტყვები დაწერა იმის შესახებ, რომ მანქანური სწავლების გამოყენებით შექმნილ ნეირონულ ქსელებს არაფერი გაეგება.
ხელოვნური ინტელექტის განვითარების პროგნოზები
Blue Brain Project და Human Brain Project (ევროსაბჭოს, შვეიცარიის მთავრობის და IBM-ის დაფინანსება; 2016 წლისთვის ადამიანის ტვინის ფუნქციური მოდელირება)
2016 წლის დასასრულის პროგნოზი. ხელოვნური ინტელექტის ევოლუციის მიმართ ახალი მიდგომის შედეგად ჩვენ, 2017 წელს შევძლებთ ვიხილოთ ხელოვნური ინტელექტის პერსონალიზაცია და ხელოვნური ინტელექტის ახალი პროგრამების ფართო გავრცელება უნიკალურ პიროვნებებთან, ტემპერამენტებთან და ინტელექტუალურ შეხედულებებთან ერთად.
„2017 წელს იქნება ჩატ-რობოტი, რომელიც გაივლის ტიურინგის ტესტს და მოგვცემს იმდენად ადამიანურ პასუხებს, რომ ჩვეულებრივი ადამიანი ვერ განსაზღვრავს, ადამიანია ეს, თუ მანქანა“ - დ. მაკჰიუ, NVIDIA-ს ვიცე-პრეზიდენტი და გენერალური დირექტორი.
ნახშირბადის და სილიციუმის საფუძველზე: უკეთესმა ალგორითმა გაიმარჯვოს. „ალგორითმები ნახშირბადის საფუძველზე, როგორიც არიან ადამიანები, ვითარდებოდნენ მილიარდობით წლების მანძილზე. ხარისხის უზრუნველყოფის სისტემა - ბუნებრივი შერჩევაა. შედარებისთვის: სილიციუმის ალგორითმები ახალი გამოგონებაა. მიუხედავად ამისა, ისინი სულ ეფრო დახვეწილი და რთული ხდება, სულ უფრო რთულ პრობლემებს აგვარებენ, რომლებიც, როგორც მიჩნეული იყო, მაღალკვალიფიციური ადამიანების სფეროს განეკუთვნებიან“. O. Shabenberger. InfoWordl 2018.
ეს სასარგებლო პროგრამებია, რომლებაც შეუძლიათ შეასრულონ ის ვიწრომიზნობრივი ამოცანები, რისთვისაც მოამზადეს. ანუ, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, დღეს ამ მიდგომებს, რომელზეც ჩვენ ვსაუბრობთ, გარკვეული კავშირი აქვთ მცენარეული ორგანიზმების მორფოგენეზთან. ანუ, 70% შემთხვევაში, დაახლოებით ცნობილი დათქმებით, ჩვენ შეგვიძლია მხოლოდ განვსაზღვროთ მცენარის მორფოგენეტიკური ურთიერთქმედებები და სხვა არაფერი.
მაგრამ რა გვაქვს აქტივში? რას უნდა ველოდოთ? ახლავე მოგახსენებთ. საქმე ისაა, რომ ნეირონების შექმნა არ არის საჭირო, არ არის საჭირო ადამიანის ტიპის ხელოვნური ტვინის შექმნა. სრულიად განსხვავებული მიდგომები უნდა გამოვიყენოთ, რომლების შესახებ, სამწუხაროდ, ჯერ არაფრის თქმა არ შეიძლება. რაშია საქმე? საქმე ისაა, რომ თუ ჩვენ დავბრუნდებით და ვნახავთ, ვინ ვისთან კონკურირებს, გაირკვევა ერთი მეტად სასიამოვნო თავისებურება სილიკონის სისტემებისთვის - ნეირონები არ მუშაობენ ისე წრფივად, როგორც ეს ახლო წარსულში ჩანდა.
მომავალში „ხელოვნური ინტელექტი“ შეძლებს მცენარეთა ფიზიოლოგიის აღწერის დონის მიღწევას
დღეისათვის, ინტელექტის ნიშნების კვალიც კი არ შეინიშნება თანამედროვე მონაცემთა ბაზების პრაქტიკული შექმნისა და გამოყენების ადაპტაციურ მეთოდებში.
მანქანური სწავლების გამოყენებით შექმნილ ნეირონულ ქსელებს არაფერი ესმით. ეს სასარგებლო პროგრამებია, რომელთაც შეუძლიათ იმ ვიწრო დავალებების შესრულება, რომლისთვისაც ისინი მოამზადეს, და მორჩა. Cris Hoffman, 2019
სხვათა შორის, აი აქ წურბელის ნეირონია. ეს ისე, ნერვული ქსელების მოდელების მოყვარულთათვისაა. თუ სხვას ორი აქსონი აქვს, მათ ერთი აქვთ. თქვენი ქსელი? სამწუხაროდ, ეს ქსელი ძალიან თავისებურად იმუშავებს, ასეთი რამ ცხოველთა სამყაროში საკმაოდ მრავლადაა. მაგრამ მთავარი ეს არ არის, ყველაზე მთავარი ისაა, რომ გადაწყვეტილების მიღება, განსაკუთრებული გაბრწყინება, ინსაითი, გაგება არ ხდება ელექტრო სიგნალების გადაცემით მზა გამტარების და მოცულობის მეშვეობით.
ყოველთვის დავცინოდი ფიზიოლოგებს. ვეუბნებოდი, თქვენ ყველა კავშირი მზად გაქვთ, ეს ნიშნავს, რომ ყველა თქვენი აზრი წინასწარ არის გათვალისწინებული, ღმერთთან შეთანხმებით. და თუ ყველა არა? სად არის თქვენი შემოქმედებითი აქტივობა? როგორ ახსნით ამას? აღმოჩნდა, რომ ყველაფერი გაცილებით მარტივია. აღმოჩნდა, რომ მთელი ჩვენი აზროვნება, განსაკუთრებით შემოქმედებითი, ახალი მასალის ათვისება და ღრმა დამახსოვრებაც კი აგებულია მორფოგენეზზე და არა სიგნალის ელექტრო გადაცემაზე, ნეირონებს შორის ახალი სინაფსური კონტაქტების ფორმირებაზე. თითოეული ნეირონი, ხოლო ჩვენ ქერქში გვაქვს 11-დან 19 მილიარდამდე, ყოველდღიურად ქმნის ორ-სამ კავშირს ახალი სინაფსების სხვა ნერვებთან, რომლების შესახებაც მე დავიწყე საუბარი.
ვინაიდან დარბაზში მყოფთა ყველა ადამიანის ტვინი მთლიანად ინდივიდუალურია, უფრო უნიკალური, ვიდრე თითის ანაბეჭდები, თქვენ შეგიძლიათ თქვენი მეხსიერების გარდაქმნა. რატომ? იმიტომ, რომ ეს აქტიური პროცესია. ინსაიდი, გაბრწყინება ხდება იმავე მიზეზების გამო. თქვენ ფიქრობთ, მაგალითად, გარკვეული პრობლემის შესახებ, თქვენ ჩართული გაქვთ მხედველობა და სმენა, ყნოსვა, შეგრძნება, თქვენი მეხსიერება, მაგრამ არ შეგიძლიათ პრობლემის გადაჭრა. თქვენ არ შეგიძლიათ მისი გადაჭრა ერთი, ორი, სამი დღე, ერთი კვირა, მაგრამ თუ მას ყოველთვის დაუბრუნდებით, საბოლოოდ გააკეთებთ ისე, რომ გაზრდით ტვინის ამ მონაკვეთების მეტაბოლიზმის დონეს, ნეირონები დაიწყებენ აქტიურ კვებას და საბოლოოდ ჩამოაყალიბებენ ამ სინაფსებს, რომლებიც, კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, შემთხვევით ჩაკეტავენ კავშირს ამ მოვლენებს შორის. თქვენ დაიწყებთ ფიქრს: რა მარტივი ყოფილა ეს ყველაფერი, რა სულელი ვიყავი, რომ ვერ მივხვდი, მაგრამ როგორც იქნა მივხვდი, თუ როგორ მუშაობს ეს, მივხვდი რა როგორ უნდა გავაკეთო იქ - ეს მორფოგენეზის პროცესია.
პირობითად, ახალი ქსელების, კავშირების შექმნით, რომლებიც ადრე არ არსებობდა თქვენს ტვინში, თქვენ მოვლენა დააკავშირეთ. არა სიგნალების დახმარებით, ისინი შემდეგ გადაირბენენ ამ კავშირებს. დიახ, რა თქმა უნდა, ინფორმაციული ველი შემდეგ გაფართოვდება, თქვენ კი მთელ თეორიას შექმნით ან მთელ პროგრამას დაწერთ. მაგრამ თვით გაბრწყინება მორფოგენეტიკური პროცესია, ხანგრძლივი მეხსიერება. ყველა თქვენგანი ამას ათასჯერ წააწყდა: თქვენ სწავლობთ რაიმე მნიშვნელოვანს და საჭიროს, რაღაც ალგორითმებს, იმახსოვრებთ პროგრამირების ხერხებს, მაგრამ ვერაფერს იმახსოვრებთ. შემდეგ გადიხართ სამზარეულოში მორიგი ბუტერბროდისთვის, იქ კი თქვენი ერთ-ერთი ნათესავი ტელევიზორს უყურებს. თქვენც უყურებთ ტელევიზორს და რაღაც აბდაუბდას სამუდამოდ იმახსოვრებთ. უბრუნდებით კომპიუტერს, ბრაზობთ საკუთარ თავზე, რომ გონებაში ჩაგიჯდათ ეს სიბინძურე, რომლის დამახსოვრება არ გინდოდათ, მაგრამ დაგამახსოვრდათ. თქვენ ძალიან ცუდად მოიქეცით - თქვენ ასაზრდოვეთ თქვენი ტვინი, დაუსვით დამახსოვრების ამოცანა, შემდეგ წახვედით და ჩაანაცვლეთ შემოქმედებითი საქმიანობა ბუტერბროდით და სიდედრით. შედეგი სახეზეა - თქვენ დაიმახსოვრეთ ის, რაც არ გჭირდებათ. ჩვენ ყველას თავში უამრავი ასეთი საზიზღრობა გვაქვს, რომლებსაც წლების განმავლობაში ვერ ვიცილებთ.
სინამდვილეში რა ხდება? სინამდვილეში, თავად ნეირონებმა შექმნეს სინაფსური კონტაქტების დიდი რაოდენობა. და როდესაც ზოგჯერ ფიქრობთ, ამ მომენტში იქმნება დაახლოებით 50 სინაფსი, და თუ იმ მომენტში რამეს აღიქვამთ, გამახსოვრდებათ მრავალი წლის განმავლობაში. ამიტომ ნებისმიერი პროცესის ნებისმიერი შესწავლა მოითხოვს ძალიან დაძაბულ ხარჯებს, დროსა და ძალისხმევას. რადგან ეს აქტიური მორფოგენეზია. სინამდვილეში თქვენ აიძულებთ ტვინს შექმნას და გაანადგუროს მისი წამონაზარდები მთელი ცხოვრების განმავლობაში. საკითხი მეტად მნიშვნელოვანია და შეიძლება ძვირად დაგიჯდეთ - თქვენ გავიწყდებათ ძალიან მნიშვნელოვანი რამ, ხშირად სამუდამოდ. იმიტომ, რომ ეს ფიზიკური დამახსოვრებაა, ამ კავშირების სახით. სანამ მათში სიგნალი გაივლის, სანამ თქვენ საკვებს ეახლებით, - ყველაფერი კარგად იქნება. როგორც კი სიგნალი შეწყდება, ექვსი წუთის შემდეგ, დაიწყება მეხსიერების ზონების ამოვარდნა, შესაბამისად, ტვინის სხვადასხვა ნაწილში სხვადასხვა საშუალებით.
აქ, ერთის მხრივ, პრიმიტიული დავიწყების და დამახსოვრების ილუსტრაციაა. ჩამოყალიბდა ახალი კავშირი, გრძელვადიან მეხსიერებაში გადაიზარდა, ათასობით ასეთი კავშირი დამახსოვრებული იქნა მთელი სიცოცხლის განმავლობაში. განსაკუთრებით კარგად იხსენებენ წყენას: ვიღაცამ ფეხზე დაგადგათ, ვიღაცამ ყავაში ჩაგიფურთხად, ვიღაცამ კიდევ რაღაც გააკეთა, ვიღაცამ გაწყენინათ ან შეურაცხყოფა მოგაყენათ ინტერნეტში განსაკუთრებით მწარედ. კონკურენტული ქცევა ახდენს ქცევის ინსტინქტურ-ჰორმონალური ფორმების მობილიზაციას, რაზეც ჩვენ ვისაუბრებთ, როგორც ციფროვიზაციის მთავარ მიმღებებზე ჩვენს თავში. ეს ცალკე საუბრის თემაა.
კავშირის ასეთი მექანიზმი დიდხანს არ დაუჭერს მხარს იმას, რაც საჭირო არ არის. თუ რაიმე მოგონება არ არის მოთხოვნადი, ის სწრაფად მიეცემა დავიწყებას. თავად გესმით, იმისათვის რომ შიქმნას კავშირი, საჭიროა ცილა, ცხიმი და ნახშირწყლები, რეცეპტორების სინთეზირებისთვის. ძვირადღირებული რამ არის. შეგახსენებთ: იმისათვის, რომ ტვინმა იმუშაოს, და ჩვენ ამის შესახებ ახლა ვისაუბრებთ, ის მოიხმარს (თუ მისი წონა სხეულის მასის 1/50 შეადგენს), დატვირთვის შემთხვევაში, თქვენი სხეულის მთელი ენერგიის 25 პროცენტამდე. ძვირადღირებული სათამაშოა, ამით გართობა არ შეიძლება, ამისთვის არსებობს სპეციალური მექანიზმები, რომ თქვენ არასოდეს იფიქროთ და მცდელობაც კი არ გქონდეთ. როდესაც მე ვსაუბრობდი გაბრწყინებაზე, ინსაიდზე, გაგებაზე, როდესაც ნეირონების ბლოკები გარკვეულ ინფორმაციას, ანუ მეხსიერებას იცავენ, თქვენ ქშინავთ, როგორც არქტიკაში დიზელი, ცდილობთ ყველაფრის ერთ მთლიანობამდე მიყვანას, მაგრამ არაფერი გამოგდით. ყველაფერი ერთი კვირის შემდეგ ჩნდება, მყარდება კონტაქტი - ქვედა სურათზე მარჯვნივ იქმნება გაერთიანებული ბლოკი. ზოგჯერ თქვენ აღმოაჩენთ იმას, რაც დიდი ხანია ცნობილია, უბრალოდ თქვენ ამის შესახებ არაფერი იცოდით.
ის, რაც ჩვენ შეგვაჩერებს ამ პროცესისგან, მარჯვნივ მჯდომი ზეთისხილის ბაბუინია, რომელსაც ყველა ჩვენი ნიშანი აქვს: ანუ გარე სასქესო ორგანოები, ყველა პრიმატს ისინი აბზეკილი აქვს. ის დაკავებულია მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი საქმით - შეექცევა მოპარულ ბუტერბროდს. ეს არის ერთ კადრში მოთავსებული მთელი ცხოვრება. დააკვირდით პროცესს, რომელიც სტიმულირებს სწორედ მისი ტვინის მუშაობას. რაშია საქმე? ეს იმას ნიშნავს, რომ ტვინი არასოდეს არის გამორთული, მიუხედავად იმისა, გძინავთ თქვენ თუ გღვიძავთ. ანუ არსებობს ნერვულ სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები, რომელიც მიგვანიშნებს იმაზე, რომ ჩვენ მეტაბოლიზმის მინიმალური ბარიერი გვაქვს, და ის საკმაოდ მაღალია - ორგანიზმის მთელი ენერგიის 10 პროცენტს შეადგენს.
როდესაც გოგონა დახუთულ ოთახში ან ავტობუსში, მეტროში ან კიდევ სადმე გონებას დაკარგავს, იგი უბრალოდ გამორთავს თავის არაფრის მაქნის ტვინს, რადგან, როდესაც ჟანგბადის 30 პროცენტს მოიხმარს, ის აღარ არის საჭირო, და შეიძლება სხვა დანარჩენის გადარჩენა, ხოლო ტვინს შეუძლია დაისვენოს. რაც, ფაქტობრივად, ხდება. ის ძალიან ძვირადღირებული რამ არის, რაც ძალიან ძვირი გვიჯდება, ამიტომ გვძულს, როდესაც ის მუშაობს.
გარდა ამისა, არსებობენ დინამიური კომპონენტები - წყალი და ელექტროლიტები, რომლებიც მოძრაობენ სუფთა სახით ტვინის საშუალებით. თუ ელექტროლიტები არ იქნება - ნეირონები არ იმუშავებენ, არ გაატარებენ ცილებს და ნახშირწყლებს. აქ კი პრობლემები გვექმნება, რაც უკვე აღვნიშნე, - ენერგეტიკული შეზღუდვები ძალიან მაღალი გვაქვს. უფრო სწრაფად ფიქრი, ვიდრე დაძაბული ადამიანი ფიქრობს, მას არ შეუძლია, გაძლიერება შეუძლებელია. სპეციალური საშუალებებით არ ღირს: შესხვლა ერთი რუბლი ღირს, გამოსვლა - სამი. გამოსასვლელად სამჯერ მეტი დრო დაგჭირდებათ, ვიდრე შედიოდით საჭირო მდგომარეობაში ქიმიის დახმარებით, ამიტომ უბრალოდ რაციონალურად გამოიყენეთ.
ცილები, ნახშირწყლები და ცხიმები აქტიურად გადადის თავის ტვინში, თითოეული მათგანი უნდა ამოიცნოს და გადასცეს გლიალურმა უჯრედმა, რადგან კიდევ ერთი თვისება გააჩნია, მაგრამ საზიზღარი, რომელზეც არ მიყვარს საუბარი, მაგრამ იძულებული ვარ. ტვინი ჩვენი სხეულისთვის უცხო სხეულია, უცხო ორგანო. თუ ოდესმე თქვენ ტვინამდე თქვენი იმუნური სისტემა მიაღწევს, შეგიძლიათ მშვიდად ჩაინიშნოთ დრო. ექვსი საათის შემდეგ დაიწყება აუტოიმუნიზაცია და ტვინის, უცხო სხეულის სიკვდილი. ჩვენ დაცული ვართ ჩვენი იმუნური სისტემისგან სპეციალური ჰემატოენცეფალური ბარიერით, შესაბამისად, აქედან მომდინარეობს ენერგეტიკული პრობლემა.
რატომ აღვნიშნავ ამას? ბარიერზე უნდა გადავატაროთ საკვების უზარმაზარი რაოდენობა. მაშინვე ჩნდება უსაქმოდ ყოფნის მშვენიერი შესაძლებლობა, რადგან ჩვენ მეტაბოლიტების შეზღუდული მარაგი გვაქვს.
ტვინი აქტიური სისტემაა, რომელიც აქტიურად მუშაობს. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ტვინის სხვადასხვა ნაწილები ჯერ კიდევ იცვლება დატვირთვის შესაბამისად. თუ ფიქრობთ, რომ შტანგის აწევით თქვენ ავარჯიშებთ ასოციაციურ სფეროებს, ძალიან ცდებით. არა, თქვენ მხოლოდ იმ სფეროებს ავარჯიშებთ, რომლებიც მართავენ მამოძრავებელ მოტორიკას, ხოლო ჩვენი ასოციაციური სფეროები ნელ-ნელა, მაგრამ უცვლელად დაიწყებს მარაზმში შესვლას. იმიტომ, რომ ტვინი ახერხებს სამუშაოს შემცირებას და ისე დარეგულირებას, რომ მხოლოდ მოთხოვნადმა სფეროებმა იმუშაონ.
ყველა ღირსებასთან ერთად ტვინი შესანიშნავი მანქანაა, მაგრამ შეზღუდული ენერგეტიკულად და მეტაბოლურად, რის თქმაც, სხვათა შორის, მინდოდა. ე.ი. ენერგეტიკულად დამოკიდებული ტვინის მუშაობა დამოკიდებულია წითელ ძარღვზე: მწვანე გლიალურ უჯრედებში გაივლის მთელი ენერგია, ჟანგბადის დიდი ნაწილი, და ცოტა რაოდენობით წყალი მემბრანაში. როდესაც წარმოგიდგენენ ცალკე ნეირონს, რომელიც სადღაც სივრცეშია, ეს დიდი სიცრუეა. იქ ყველაფერი მჭიდროდ არის შევსებული, ტვინში მიკრონის ადგილიც არ არის. ეს მონოლითური სისტემა აგებულია მემბრანებისაგან, გამტარ-სინაფსებისა და ნეირონებისგან. ეს ასევე დამოკიდებულია ნეირონების ზომაზე, ნეირონების და პროცესში მონაწილეთა რაოდენობაზე. მაგალითად, მღრღნელებში მეტაბოლიზმი ნეირონებში ბევრად მაღალია, ვიდრე ადამიანებში. უცნაური და სასაცილოა, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, მათ შორის გენიოსები არ არიან.
ახლა ჩემი ინფორმაციის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილი - რაზეა მიმართული ბიოლოგიური ციფროვიზაცია. საქმე იმაშია, რომ როდესაც ვამბობთ „ბიოლოგიური ციფროვიზაცია“, ჩვენ საშინელ სისტემას ვკვებავთ. მე აქ, როგორი უცნაურიც არ უნდა იყოს, მიწერია „ლიმბური სისტემა“.
სინამდვილეში ეს ის არის, რაც მაიმუნებისგან დაგვრჩა. ლიმფური სისტემა ამ პლანეტაზე ყველა ძუძუმწოვარს აქვს, მათ შორის ჩვენც. რა არის ეს? ეს არის ცენტრები, რომლებიც არეგულირებს ქცევის ინსტინქტურ-ჰორმონალურ ფორმებს. ისინი არ არის აუცილებლად თანდაყოლილი, ანუ საუბარი იმის შესახებაა, რომ ეს ინტენსიურ-ჰორმონალური მექანიზმებია, ხოლო თანდაყოლილია სუნთქვა, საჭმლის მონელება, კვება. დანარჩენს ჩვენ ვიძენთ ცხოვრების პროცესში. სოციალური ინსტინქტები ამახსოვრდება ჩვენ ორგანიზმს მომწიფებისა და აღზრდის პროცესში. ეს სოციალური ევოლუციის საკუთარი პროდუქტებია. ლიმბური სისტემა ცხოველებისგან მიღებული ჩვენი მემკვიდრეობაა, ამიტომ ადამიანები მრავლდებიან. მასში შედის სასქესო ცენტრები და აგრესიის ცენტრები, თუ ფსიქოლოგიის ენას გამოვიყენებთ. ეს მთლად სწორი არ არის, მაგრამ დასაშვებია. მათ შორის, ეს ცენტრები სოციალიზაციასაც აკონტროლებენ.
ამ საკითხში შუბლის არეებიც მონაწილეობენ, ანუ ეს ის განსაკუთრებით ინსტინქტური რეფლექსური მექანიზმებია, რომლებიც ყოველ ჯერზე ჩაირთვება ნებისმიერ გაღიზიანებაზე. ეს კარგი მექანიზმია ძალიან ბევრი ცხოველისთვის. გარდა ამისა, არიან ადამიანები, რომლებიც ქვეყნის მასშტაბით შარვალჩაწეულები დარბიან, რაც იძლევა სახეობის გამრავლების სრულ გარანტიას. ანუ, ამაში ცუდი არაფერია, ეს არის ქცევის ინსტინქტურ-ჰორმონალური რეგულირება. ეს ნიშნავს, თუ ხედავ, რომ შენ მეზობელი ჭამს, შენ კი არა, უნდა წაართვა მას. ანუ გვჭირდება ცხოველური მიდგომა, ქცევითი რეპროდუქციული სტრატეგიები და სხვა დანარჩენი.
ეს სისტემა იმით არის კარგი და უნიკალური, რომ მას მემკვიდრეობით ვიღებთ და იგი გაძლიერებულია. ამაშია ყველაზე საშინელი რამ - ადამიანის ტვინის მიერ გადაწყვეტილების არჩევა, რასაც კომპიუტერებში ჯერ-ჯერობით ვერ მივაღწიეთ. ანუ, თუ გსურთ სხვისი ქმრის ან ცოლის შეცდენა, თუ იპარავთ საკვებს, ფულს, პროგრამებს, ყიდით მათ როგორც საკუთარს და სხვა სიამოვნებას, ეს ყველაფერი არის ცოდვა. ისინი სიმტკიცეს ინარჩუნებენ იმით, რაც ტვინის შიგნითაა, ამ სისტემების საშუალებით თქვენ იღებთ სრული სიამოვნებისთვის აუცილებელი ოპიოიდების, ენდორფინების, ოქსიტოცინების რაოდენობას და ყოველმხრივ კიდევ ბევრ სასარგებლოს და აუცილებელს. ანუ, რა ხდება: ევოლუციური კონკურენციის, ბიოლოგიური კონკურენციის მაიმუნის ეს პრინციპი ჩვენს ტვინში დევს, ჩვენი ცნობიერების ნახევარია.
ასეთი გამონათქვამი არსებობს: ყველაფერი სასიამოვნო, რაც არ შეიძლება, მაგრამ ძალიან გინდა, აკრძალულია კანონით. საუბარი, დაახლოებით, ამის შესახებაა. ანუ, ერთის მხრივ, ჩვენი ცნობიერების ერთი ნაწილი არის ჩვენი ლიმფური სისტემა, რომელიც გაძლიერებულია ამ ნივთიერებების დახმარებით. რატომ? იმიტომ, რომ ის ძალიან პატარაა და იკავებს პრიმატებისგან მემკვიდრეობით მიღებულ მეათედ ნაწილს, და როდესაც ის ჩაირთვება, თქვენი ტვინი იზოგავს ენერგიას. ანუ, თქვენ მშვიდად აგრძელებთ ცხოვრებას ბიოლოგიური კანონების შესაბამისად, და აძლიერებთ თქვენ თავს ამ შენაერთებით.
სხვათა შორის, ეს ნიშნავს თეოლოგიაში შეჭრას, ყველა ამ სარწმუნოებაში. მაგალითად, Python-ის რწმენას. იქ, ასემბლერში, ვინმე ცდილობს ირწმუნოს გააფთრებით, კიდევ რაღაც, - მნიშვნელობა არ აქვს. რელიგია შეიძლება იყოს ნებისმიერი - დაწყებული მოლეკულურ-გენეტიკური პარადიგმით და დამთავრებული პროგრამირების მეთოდით. როგორც კი თქვენ თავაზობთ ქცევის მზა ქცევის ალგორითმს, ტვინი იღებს კანაბინოიდების ინექციას, რომელსაც თქვენი ტვინი ამუშავებს.
აზროვნების ნებისმიერი უარყოფა წახალისებულია, ტვინის მუშაობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი საქმიანობა ისჯება, რადგან ამ სისტემას ეწინააღმდეგება სხვა. ის, რომელზეც ზოგჯერ ჩვენ ვფიქრობთ ჩვენი ღრმა ადამიანური სურვილების საწინააღმდეგოდ. კერძოდ: ავიღოთ ნეოკორტიკული კონტროლის სისტემა, რომლის დახატვაც ჩვენთან უყვართ ღარებით და ხვეულებით. ეს ზედაპირი ნეოკორტაქსია, და სწორედ ამ ხუთ-ექვს მილიმეტრიან ექვსფენიან ქერქში განთავსებულია, თავის ზომიდან გამომდინარე, 11-19 მილიარდი ნეირონი, რომელთანაც ჩვენ ვიღებთ ნებისმიერ გადაწყვეტილებებს. როდესაც თქვენ თავს აიძულებთ გააკეთოთ რაიმე გონივრული, კეთილი, მარადიული, თქვენ აიძულებთ მუშაობას სწორედ ამ 11-19 მილიარდ ნეირონს. ადვილია ამის გაკეთება? ეს ძალიან რთულია, ტვინი ეწინააღმდეგება, როგორც შეუძლია, რადგან არავითარ ოპიოიდებს, კანაბიოიდებს, ენდორფინებს და ოქსიტოცინს, თქვენ ვერ მიიღებთ, პირიქით.
ციფროვიზაცია მიმართულია ცოდნის ილუზიის შექმნის, ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის მექანიზმზე და არაფრის მაქნისი ადამიანის მნიშვნელობის პერსონიფიკაციაზე.
თქვენ ყველამ კარგად იცით, რომ რაციონალური ქცევის განდევნის მექანიზმები მუშაობს. მაგრამ ვის არ განუცდია, როდესაც იწყებდა რაღაც რთულის, კარგის სწავლას, მაშინვე უჩნდებოდა სურვილი დაუყოვნებლივ წასულიყო და დახმარებოდა დედას, მეუღლეს, მოხუცი ქალი გადაეყვანა გზაზე, მოემზადებინა საუზმე, შეენახა ის, რაც დიდი ხანია არავის სჭირდებოდა, გადაეწმინდა მტვერი საყვარელ კომპიუტერზე, ჩაედინა სხვა სისულელე. რაშია საქმე? საქმე კი იმაშია, რომ ტვინი იცავს თავს, როგორც შეუძლია, იწვევს შეცვლილ აქტიურობას იმისთვის, რომ არ იფიქროთ. ყველაფერს გააკეთებთ, თუნდაც მაღაზიაში წახვალთ, ოღონდ არ იფიქროთ. ვერასდროს მიიღებთ ვერავითარ მშვენიერ კანაბიოიდ-ოპიოიდს, ალბათ, უფრო პირიქით. მაშინვე მოგინდება ჭამა, ტუალეტში წასვლა, კიდევ რაღაცის გაკეთება, მაშინვე ჩნდება ახალი მოულოდნელი საქმე. ტვინი თავს იცავს ენერგიის დახარჯვისგან, რომელიც, კიდევ ერთხელ ხაზს ვუსვამ, მთელი ორგანიზმის 25 პროცენტს ხარჯავს.
ტვინი თავს იცავს, როგორც შეუძლია, და წარმატებით იცავს, თუ ვიმსჯელებთ იმ შედეგების მიხედვით, რაც მოგიყევით 65 წლის ნეირონული კონსტრუქციების საუკეთესო მოდელების შესახებ. ეს ძალიან ყურადსაღებია. ეს არის საფუძველი, რადგან ჩვენი შემოქმედებითი აზროვნება - ის, რაც ჩვენ კომპიუტერისგან გვინა მივიღებთ, კოლოსალურ ენერგიას მოითხოვს ტვინის მასის 80 პროცენტისთვის. სწორედ თავის ტვინის დიდი ქერქი მოიხმარს იმ უზარმაზარ ენერგიას, რომელიც საჭიროა აზროვნებისთვის.
სისტემატურად მთელი ძალით მუშაობა ტვინს არ შეუძლია, რადგან ენერგიის 25 პროცენტს ხარჯავს მხოლოდ დაახლოებით ორი კვირის განმავლობაში, შემდეგ მეტაბოლიზმი იცვლება და საჭიროა საგანგებო ზომების მიღება - დივანზე ბალიშით წამოწოლა, წიგნით დახელში ა.შ. ზოგადად, იგი ეწინააღმდეგება ამას, რადგან ის ადაპტირებულია ბიოლოგიური პრობლემების გადაჭრაზე. თქვენ უერთებთ მას შტეფსელში, ამოხსნით ამოცანას და მაშინვე გამორთავთ, ანუ ბალიშზე დადებთ თავს. მაშინ ტვინი კმაყოფილია. ის, ფაქტობრივად, ამისთვის ჩამოყალიბდა.
ადამიანის ტვინის პრიმიტივიზაციის ციფროვიზაციის მიზეზები
ციფროვიზაცია - ცოდნის ილუზიის, ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის და არაფრის მაქნისი ადამიანის პერსონიფიცირებული მნიშვნელობის (ნებისმიერი საქმიანობისთვის თავის არიდების ან იმიტაციის ქალისშიდა ნარკოტიკული მხარდაჭერა) შექმნის მექანიზმია.
ციფროვიზაციის ლიმბური არსი, როგორც ეკონომიის პირდაპირი გზა (ვირტუალურ-რეპროდუქციული კავშირების განვითარების სისტემა, უსაფრთხო დომინანტურობის დაწესება, კრიტიკული რესურსების წვდომის შეგრძნების შექმნა)
ნეოკორტექსის მომწიფების ბიოლოგიური კრიტერიუმების შემცირება და მზა ვარიანტებიდან პირადი გამოცდილების ჩანაცვლება ინსტინქტურ-ჰორმონალური არჩევანით (ჰომონიდების დიდი მასის სოციალური თვითზომბირების გაადვილება)
ადამიანის ფიზიოლოგიური და ინტელექტუალური ფუნქციების გამიჯვნა (კონტროლირებადი სოციალური ინსტინქტების ცერებრალური დაგროვება; ტვინის ნეოკორტექსის აქტივობის დაქვეითება ტვინიდან გადაწყვეტილებათა მიღების ნიმუშების სისტემის გატანისა და მონაცემთა ბაზების შენახვის საჭიროების ხარჯზე; ადამიანი, როგორც რეპროდუქციული მექანიზმი გასატანი ხელოვნური ინტელექტით)
მიზანმიმართული და შერჩევითი ხელოვნური შერჩევის პერსპექტივა (მასობრივი ილუზიები, ბიოლოგიური კონფლიქტების შექმნა, ტერორიზმი და მოსახლეობის ჯგუფების ან მთელი პოპულაციების მიზნობრივი თვითგანადგურების სისტემების განვითარება)
ერთის მხრივ, პრიმიტიზაციის ციფრული მიზეზები ამ ლიმბურ სისტემაზეა აგებული, რომლის შესახებაც ახლახან გესაუბრეთ, ანუ იმ სისტემაზე, რომელიც პატარაა, ხარჯავს მცირე ენერგიას, სამაგიეროდ გამოიმუშავებს უამრავ სასარგებლო და სასიამოვნო ჰორმონს. ასე რომ, ციფროვიზაცია მიმართულია ცოდნის ილუზიის შექმნის, ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის მექანიზმზე და არაფრისმაქნისი ადამიანის მნიშვნელობის პერსონიფიცირებაზე. ინტერნეტ სისტემისა და სხვა დანარჩენის დახმარებით, თქვენ ძალიან წარმატებით შთაგაგონებენ, რომ ტვინი ძალიან კარგად იქნება, ის პასუხად დაუყოვნებლივ გამოიმუშავებს კანაბოიდებს, და ყველაფერი კარგადაა. ის უბრალოდ ქმნის ილუზიას - ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის ილუზია, რომელიც სინამდვილეში არ არსებობს, თქვენი პირადი უნიკალურობის ილუზიას, რომელიც ასევე არ არსებობს, რადგან თქვენ ყველა იმ უბადრუკი ნეიროქსელების ჩარჩოებში ხართ მომწყვდეული, რომლებზეც არაერთხელ გესაუბრეთ. რაც მთავარია, კომპიუტერული ტექნოლოგიის განვითარების მთელი არსი ლიმბურ სისტემისკენ არის მიმართული.
ჩვენი ლიმბური სისტემა დღევანდელი ციფრობიზაციის მიმღებია. თქვენ, ალბათ, არ გახსოვთ, მე კი მახსოვს ეს მშვენიერი სურათი: როდესაც მანქანაზე მბეჭდავი ქალები სხვადასხვა ორგანიზაციებში გაყვიროდნენ, რომ მათ კომპიუტერები არ სჭირდებოდათ. რატომ? მათ უკვე განმარტეს, რომ გრძელი ფრჩხილები აქვთ და კლავიატურა მათთვის მოუხერხებელია, არ არის ისე მოხერხებული, როგორც საბეჭდ მანქანებზე. ახლა კი მეტროში მგზავრობისას ჩვენ ვხედავთ გრძელფრჩხილებიანი გოგონები ერთდროულად ორ აიპადზე როგორ მუშაოვენ. ბეჭდავენ და არაფერი არ უშლის ხელს. რაშია საქმე? იმაში, რომ მიმართულება ფოკუსირებულია ლიმბურ სისტემაზე. ყოველი ახალი სატელეფონო ზარი ზრდის რეპროდუქციული კონტაქტების ეფექტურობას. გოგონას გათხოვება სურს, თუ ახლის მოძებნა, არ აქვს მნიშვნელობა. ანუ, საუბარი იმის შესახებ არის, რომ როდესაც ციფროვიზაცია მიმართულია ადამიანის ყველაზე პრიმიტიულ სურვილებზე, არ არის საჭირო არავის დაძალება, ადამიანები მშვენივრად ხარჯავენ თვითონ უზარმაზარ თანხებს. ისინი ყიდულობენ ელექტროშესარჭობს, რადგან მათი დახმარებით წყვეტენ ბიოლოგიურ პრობლემებს. პასუხად კი იღებენ კანაბიოიდ-ოპიოიდებს. რა შეიძლება იყოს უკეთესი? ეს ხომ ბიზნესია! ანუ, აქ ვერაფერს გახდები, ეს მშვენიერი ბიზნესია.
ამ გზით ხდება რეალური ღრმა ბიოლოგიური მექანიზმების წახალისება, რომელიც აგებულია სამ რამეზე - საკვებზე, გამრავლებაზე და დომინანტურობაზე. აქედან გამომდინარეობს დამოკიდებულება. დააკვირდით: თუ ადრე წიგნებს კითხულობდნენ, ახლა ყველა ამ ნივთებს იყენებს. ბატონებო, იქ ხომ ყველაფერი გაფილტრულია, ყველაფერი ისეა ორგანიზებული, რომ თქვენ დაუბრუნდეთ მაგიურ სისტემებს. ამიტომ ყოველ საღამოს შეამოწმეთ საკუთარი თავი, იქნებ კუდი გტზედებათ და ამით თქვენ სიამოვნებას იღებთ. იმიტომ, რომ, სამწუხაროდ, სიამოვნება გონივრულისგან, ინტელექტუალური ძალისხმევის დახარჯვისგან ძალიან ცოტა გვაქვს. ალბათ, უფრო პირიქით - წუხილი, ნაწლავები ...
შემიძლია ჩამოვთვალო: ინტენსიური ინტელექტუალური საქმიანობა იწვევს კბილების დაშლას, რადგან იცვლება მათი ლიმფური სადინარი, იწყება კუჭ-ნაწლავის სხვადასხვა პრობლემები - წყლულიდან, გასტრიტიდან დაწყებული, წყლულის გახვრეტამდე, ქრონიკული დაავადებები, მათ შორის ონკოლოგია. ანუ ნებისმიერ გადასვლას მაიმუნის ნათელი გზიდან, რომელსაც გვთავაზობს ლიმბური სისტემა და არა ეს ამაზრზენი ქერქი, რომელიც სხვადასხვა მიზეზის გამო წარმოიშვა, მივყავართ დაღუპვამდე. მაშინაც კი, თუ ქერქს მთლიანობაში შევხედავთ, როგორც ბალანს ლიმბურ სისტემასა და ნეოკორტექსს შორის, ეს არის ჩვენი ცნობიერების ორმაგობა. თქვენ ფიქრობთ, რომ გსურთ ამის გაკეთება, მაგრამ არ გააკეთებთ, ეს აუცილებლად არის გასაკეთებელი, მაგრამ არც ამას გააკეთებთ, დივანზე უმჯობესია.
ეს ბალანსი „აუცილებლობასა“ და „სურვილს“ შორის, ფაქტობრივად, ორ სისტემაზეა აგებული, და თანამედროვე ციფროვიზაცია, სამწუხაროდ, მიმართავს მის ყველაზე დაბალ ნაწილს. მაგრამ აქედან გამომდინარეობს შედეგი. ბავშვები ვითარდებიან, იწყებენ თითით ჩვენებას, ნეოკორტექსის სიმწიფეს მეტ-ნაკლებად აღწევენ 25 წლის ასაკისთვის, ინტენსიურად 7 წლამდე. ვშიშობ, რომ ბიოლოგიური კრიტერიუმები არ არსებობს. რა მოხდა, რომ კომპიუტერულ თამაშში სამჯერ გესროლეს, ის ყოველთვის ცოცხალია, კრიტერიუმები არ არსებობს. მაგრამ უკან ეზოში რომ წასულიყოს, ორჯერ ეჩხუბა, თვალი ჩაელურჯებინათ, ნეოკორტექსი არ განვითარდებოდა. იმედი მაქვს გესმით, რომ ჯერ დაფიქრდება ზრდასრულ მამაკაცს დაესხას თავს, თუ არა.
შემდეგ არის ადამიანების ფიზიოლოგიური და ინტელექტუალური ფუნქციების გამიჯვნა. ეს ყველაზე დიდი კატასტროფაა. ილუზია იმისა, რომ თქვენ გაქვთ ინფორმაციაზე წვდომა, ილუზია იმისა, რომ თქვენ გაქვთ მზა გამოსავალი, რომელიც ჭკვიანმა ბიძებმა მოიფიქრეს, მცდარია. ამოცანაა ამ ილუზიის შექმნა. მაშინ ადამიანი გადაიქცევა თავის პრეფიქსად - მე ასეთებს ვუწოდებ „ჰომოპადებს“, საკუთარი აიპადების პრეფიქსებს. ინტელექტუალური ნაწილი - აიპადი, ყველაზე პროდუქტიულია, ხოლო რეპროდუქციული, ყველაზე სასიამოვნო და საჭმლის მომნელებელი ნაწილი, ადამიანს რჩება. ჩემი აზრით, ეს არ არის ძალიან კარგი, რადგან პერსპექტივა ძალიან სამწუხაროა. ამ შემთხვევაში თვითონ ციფროვიზაცია მოქმედებს როგორც ბიოლოგიური ევოლუციის პროცესი, ეს კი ძალიან ცუდია იმიტომ, რომ ევოლუცია ყოველთვის არის პოპულაციის ნაწილის მიზნობრივი შერჩევითი განადგურება. ამ შემთხვევაში შერჩევითობის დონე მიიღწევა ხელოვნური ინტელექტის კომპიუტერული სისტემების გამოყენებით, რაც ძალზე საშიშია. ანუ აქ არის საშიშროება, რომ ერთ მშვენიერ მომენტში ეს ბიოლოგიური პროცესი დაიწყება და მისი შეჩერება შეუძლებელი იქნება.
ეს უკვე დაწყებულია, და რადგანაც მას საფუძვლად უდევს სოციალური და ხელოვნური შერჩევის ფუნდამენტური ბიოლოგიური სისტემები, რაც კიდევ უფრო უარესია, ეს, რა თქმა უნდა, გამოიწვევს ცვლილებას, მათ შორის პოპულაციურსაც. ეს ყველაფერი სამწუხაროა, მაგრამ გარდაუვალი, რადგან მიზანმიმართული ხელოვნური შერჩევის პერსპექტივები დაფუძნებულია გამოცდილი ადამიანების მიერ თავსმოხვეულ მასობრივ ილუზიებსა და დარწმუნებულობაზე. გარწმუნებთ, ამან შეიძლება ძალიან სამწუხარო ბიოლოგიური დასასრული გამოიწვიოს.
Women lost intellect, humane feelings memory, conscience and free will. Became soulless impersonated object. all artificial identity
men lost humanity
Почему эволюция - не всегда прогресс. Цифровизация как насекомизация: как происходит упрощение мышления современного человека. Как меняются сейчас инструменты искусственного отбора. Почему индекс IQ создан посредственностями для отбора посредственностей. Как исторически происходил отрицательный отбор в Европе, почему сейчас процесс многократно ускорился. Об этом и многом другом рассказывает профессор Сергей Савельев
==
Профессор Сергей Савельев о том, нужна ли человечеству единая цель. Что мешает освоению космоса и мирового океана. Почему экспансия - это вечный процесс. Почему замедлился технический прогресс. С чем связан негативный отбор в наши дни. Почему власть и деньги у беспринципных людей, которые не способны к стратегическому мышлению.
Почему человечество глупеет
— Может случиться так, что пройдет много-много лет, и человек поймет, что думать полезно, что это ему выгодно, и…
— Нет. Для этого должно пройти еще 100 миллионов лет эволюции. Причем жесткого отбора. Типа как если бы по человечеству били огромным дуршлагом с дырочками: кто в дырочку проскочил — тот остался.
— Кто поумнее — проскочил?
— Да. Это очень сложный дуршлаг. Ведь в социальном сообществе наибольшей эффективности достигают наиболее примитивные особи. Потому что человек разумный асоциален. Он не разделяет обезьяньих принципов и руководствуется привнесенными системами — моралью, этикой и проч. А наиболее упрощенные организмы, которые воспринимают в чистом виде размножение и доминантность, легче достигают результата. Именно потому обычно среди нуворишей наибольшее количество людей, которые не отличаются от питекантропов и бабуинов. Это — нормальное явление. Это — биологическая победа. Никакого отношения к социальным, этическим ценностям она не имеет.
— Значит, человечество вконец поглупеет?
— Человечество глупеет, естественно. Такие люди размножаются лучше. Чем более социализирована система, тем меньшее значение в ней имеет интеллект… Например, феминизация общества… Но если у женщины мозгов на 150 грамм меньше, какая может быть феминизация?! Чем это закончится? Половое равенство, заложенное в структуру сообщества, — заведомое оглупление. Будет не лучше, а хуже. Это — факт.
— Что же женщинам делать?
— Ничего. Каждый человек должен жить в соответствии со своими реальными возможностями. Когда человеку навязывают то, что он не может реализовать, возникает конфликт. Что ждет человечество? Первое: интеллектуальное развитие, естественно, намного снизится. Потому что вы не заставите школьника умножать в столбик, если у него калькулятор под партой. Второе: продление жизни и улучшение здоровья является признаком доминантности. Ну, как в Америке сейчас. Человек доминирует, прекрасно выглядит, чувствует себя. Имеет это какое-то отношение к интеллекту? Я вас умоляю! Мозг работает по принципу: те области, которые используются, лучше сохраняются. А у физкультурников с возрастом сохраняются лучше всего моторные функции, а не интеллектуальные.
Итак, что ждет человечество? Физически крепкие, ведущие здоровый образ жизни граждане с маленьким мозгом. Потому что мозг будет прогрессивно уменьшаться, что с ним и происходит последние 120 тысяч лет. Чем выше уровень социализации гомо сапиенс, тем меньше нужен мозг. Зачем человек с выдающимися способностями массе посредственностей? Что с ним делать? Старый библейский принцип — побить камушками. Человек с выдающимися способностями нарушает социальную структуру бараньего стада. Поэтому люди наиболее интеллектуальные из любых социальных сообществ всегда вытеснялись. Если ты обладаешь способностями, приспосабливайся к стаду… Так что деградация, которая началась с момента уменьшения размера мозга, будет прогрессивно нарастать.
https://econet.ru/articles/109152-degradatsiya-mozga-chitat-vsem?fbclid=IwAR0MLUZq2p3l5pepPsOSCD66RmMXw7vG8UlI-QwERfpoocABBjpP8OGZARo
https://zautra.by/news/news-9884
https://www.bbc.com/russian/vert-fut-48954200
https://inosmi.ru/science/20180701/242614692.html
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised