იელოუსტოუნზე საშიში: სუპერვულკანმა ანტარქტიდაში შეიძლება დაანგრიოს პლანეტის ნახევარი
ანტარქტიდაში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს სუპერვულკანი, რომელიც უფრო დიდი და პოტენციურად უფრო საშიშია მსოფლიოში თუნდაც ერთ ყველაზე საშინელ ვულკანზეც კი - იელოუსტოუნის კალდერებზე. ამის შესახებ წერს „რეპორტიორი“.
მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ვულკანების მთელი ჯგუფი ანტარქტიდის ყინულების ქვეშ. გაირკვა, რომ ერთი მათგანიც კი იელოუსტოუნზე უფრო დიდი და პოტენციურად უფრო საშიშია.
ასეთი „მონსტრის“ ამოფრქვევა, და თანაც ათასწლიანი ყინულების სისქეში, გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის ფარის კატასტროფულ დესტაბილიზაციას. მილიარდობით ტონა მტკნარი წყალი მიაწყდება მსოფლიო ოკეანეს, რაც გამოიწვევს არა მხოლოდ ამ უკანასკნელის დონის აწევას, არამედ ოკეანის ძირითადი დინებების, კერძოდ გოლფსტრიმის, დარღვევას .
ანტარქტიდის ყინულის ფარის მხოლოდ 2%-ის დნობის შედეგად დაიტბორება ისეთი ქალაქები, როგორიცაა ნიუ–იორკი, ამსტერდამი, შანხაი და მრავალი სხვა სანაპირო მეგაპოლისი. ინდოეთის და ატლანტიკური ოკეანეების კუნძულების უმეტესი ნაწილი სამუდამოდ დაიფარება წყლით.
ანტარქტიდის სუპერვულკანის მიერ ფერფლის ამოფრქვევის შედეგებს თავის თავზე იგრძნობს პლანეტის ყველა მკვიდრი, სადაც არ უნდა იყოს ის. გარდა ამისა, წყლის ორთქლის უზარმაზარი ამოფრქვევა, რომელიც წარმოიქმნება გავარვარებული ლავის და ყინულის კონტაქტის შედეგად, მავნე ზემოქმედებას მოახდენს დედამიწის კლიმატზე. ხანგრძლივი წვიმები და ფერფლი პლანეტის მთელ რეგიონებს საცხოვრებლად გამოუსადეგარ სივრცედ გადააქცევს.
იელოუსტოუნის კალდერა, ან, როგორც მას ასევე უწოდებენ იელოუსტოუნის სუპერვულკანი, მდებარეობს ვაიომინგში, იელოუსტოუნის ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე, და მის ერთ მესამედს იკავებს. გეოლოგიის თვალსაზრისით, ეს მეტად „ცხელი წერტილია “: მდნარი მაგმის უზარმაზარი ბუშტი, რომელსაც ფარავს პლატო.
მეცნიერებისთვის ცნობილია ამ სუპერვულკანის სამი ამოფრქვევა - 2.1 მილიონი, 1.3 მილიონი და 640 ათასი წლის წინ. ამოფრქვევა ხდება ყოველ 600-800 ათასი წლის შემდეგ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ახლა კაცობრიობა იელოუსტოუნის ამოფრქვევის მოლოდინშია , რადგან დრო დადგა.
ვულკანების სპეციალისტმა, ბრაიან უოლშმა, რომელიც აღწერს გარდაუვალ ამოფრქვევას, თქვა, რომ პირველ რიგში ძლიერი მიწისძვრა მოხდება, რაც მიგვითითებს მაგმის მოძრაობაზე ზედაპირისკენ. შემდეგ კალდერას აფეთქება მოჰყვება, და რამდენიმე დღის განმავლობაში ლავა დაფარავს ყველაფერს ვულკანიდან 65 კილომეტრის რადიუსში. ცხელი ფერფლის ღრუბლები გაანადგურებენ მცენარეულობას დიდ მანძილზე, დააზიანებენ ინფრასტრუქტურას, ელექტროგადამცემ ხაზებს, შეწყდება წყლის მიწოდება.
აშშ-სთვის ეს ნამდვილი კატასტროფა იქნება, მაგრამ დაზარალდება მთელი პლანეტა. ატმოსფეროში ფერფლის ამოფრქვევა გამოიწვევს გრძელვადიან მრავალწლიან ზამთარს, რაც სოფლის მეურნეობაში უზარმაზარ ზიანს გამოიწვევს, შიმშილს და ცხოველთა და მცენარეების მრავალი სახეობის გადაშენებას.
კაცობრიობა, სავარაუდოდ, გადარჩება, მაგრამ აღმოჩნდება შიმშილისა და ასეთ შემთხვევაში გარდაუვალი კონფლიქტების სერიოზული პრობლემის წინაშე რესურსების გამო. ცივილიზაცია იმ სახით, როგორც ვიცით, გამანადგურებელ დარტყმას მიიღებს. იელოუსტოუნის შემდეგ ყველაფერი სხვაგვარად იქნება.
მაგრამ ამოფრქვევის პროგნოზირება ძალიან რთულია, ორივე სუპერვულკანის შეუძლიათ კიდევ „იძინონ“ ასობით წლის განმავლობაში, ან შეიძლება გაიღვიძონ უახლოეს წლებში.
გარდა ამისა, ამერიკელმა მკვლევარებმა დაიანგარიშეს და დაადგინეს, რომ დიდი ციური სხეულის (მეტეორიტი) პლანეტაზე დარტყმა აუცილებლად გამოიწვევს იელოუსტოუნის ამოფრქვევას.
===
ჩვენ ყველა მოვკვდებით. კოსმოსური ამინდი: როგორ უშლის დედამიწა მზეს ჩვენს განადგურებას
მზე ერთდროულად არის სიცოცხლის მთავარი წყარო და მისთვის ყველაზე დიდი საფრთხე. დედამიწის დამცავი ფენების წყალობით, ჩვენ ვერ ვამჩნევთ რენტგენის ნაკადის მუდმივ დინებას, მაგნიტურ ველთა უძლიერეს დამახინჯებებს და პლაზმის უზარმაზარ ღრუბლებს.
პირიქით, მთელი ჩვენი ტექნიკა მგრძნობიარეა მზის ანომალიების მიმართ - გათიშვისა და განადგურების ჩათვლით. პოტენციურად - ყველგან.
რა არის მზის აფეთქებები, მაგნიტური ქარიშხალი, მზის ლაქები და კორონარული ამოფრქვევები? როდის და როგორ კოსმოსური უამინდობის გამო თითქმის არ დაიწყო მესამე მსოფლიო ომი? რა განრიგით აწყობს მზე ანომალიებს, და როგორ პროგნოზირებენ მას მეცნიერები? როგორ იცავს თავს დედამიწა კოსმოსური ამინდისგან, და რატომ გაუძნელდებათ მისგან გადარჩენა მთვარის, მარსის, იოს კოლონიზატორებს? რა საფრთხისგან იცავს მზის სისტემის გარედან ჩვენი მნათობის ამოფრქვევები?
ამ და სხვა კითხვებს პასუხობს ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატი, სკოლკოვოს მეცნიერებისა და ტექნოლოგიის ინსტიტუტის და სკოლტექის კოსმოსური ცენტრის უფროსი მასწავლებელი, მზის-ხმელეთის ფიზიკის დარგის მკვლევარი, ახალი კოსმოსური ამინდის სერვისების შემქმნელი, ალექსანდრე ჩიჟევსკის საერთაშორისო მედლის ლაურეატი კოსმოსური ამინდისა და კოსმოსური კლიმატის შესახებ ტატიანა პოდლადჩიკოვა.
ეპიზოდი მომზადდა სკოლტექის კოსმოსური ცენტრის პარტნიორობით.
====
ინდიელთა მასობრივმა დაღუპვამ ამერიკის კოლონიზაციის დროს დედამიწაზე გამყინვარების პერიოდი გამოიწვია
უდაბნო მინდვრები ტყეებით დაიფარა, რომლებმაც შეიწოვეს სათბურის აირები ატმოსფეროდან, ამან კი გლობალური აცივება გამოიწვია.
XVI - XVII საუკუნეების მცირე გამყინვარების პერიოდმა ძლიერი გავლენა მოახდინა კაცობრიობის განვითარებაზე. საკმარისია ითქვას, რომ კლიმატის გლობალურ ცვლილებას დიდი შიმშილის ერთ-ერთ მიზეზად ასახელებენ, რომელიც გაგრძელდა რუსეთის სამეფოს ტერიტორიაზე 1601 წლიდან 1603 წლამდე. ამ მოვლენებმა განაპირობა გოდუნოვების დინასტიის დაცემა და არეული პერიოდის დასაწყისი. მრავალი მეცნიერი აცივების პერიოდს უკავშირებს სამხრეთ პერუში ვულკანის უაინაპუტინის ამოფრქვევას. მაგრამ ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის მეცნიერთა ჯგუფი ალექსანდრე კოხის ხელმძღვანელობით თვლის, რომ მათი კოლეგები ჯეროვნად არ აფასებენ კიდევ ერთი ძლიერი ფაქტორის გავლენას. ჩვენ ვსაუბრობთ ევროპელთა მიერ ამერიკის კოლონიზაციაზე, რამაც გამოიწვია არა მხოლოდ ახალი სამყაროს მკვიდრი მოსახლეობის 90 პროცენტი გადაშენება, არამედ გლობალური ეკოლოგიური კატასტროფის დაწყებაც.
სხვადასხვა მონაცემების შესწავლით, მკვლევარებმა დაასკვნეს, რომ იმ დროს, როდესაც კოლუმბმა აღმოაჩინა ამერიკა 1492 წელს, სამხრეთ და ჩრდილოეთ ამერიკის მოსახლეობა დაახლოებით 60,5 მილიონ ადამიანს შეადგენდა (შედარებისთვის,XVI საუკუნის ევროპაში დაახლოებით 80 მილიონი ადამიანი ცხოვრობდა). ამერიკელი აბორიგენების მნიშვნელოვანი ნაწილი აქტიურად იყო დაკავებული სოფლის მეურნეობით. მეცნიერთა აზრით, ერთ სულ მოსახლეზე მოდიოდა 1,04 ჰექტარი მიწის ნაკვეთი. გამოდის, რომ მთლიანი მაჩვენებელი შედარებულია დათესილ ფართობთან, რომელიც დღეს რუსეთში ითესება (80 მილიონი ჰექტარი). კოლუმბიამდელი კულტურების სოფლის მეურნეობის პრაქტიკის შესწავლის პრაქტიკის შესწავლის შედეგად ისტორიკოსები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ისინი ასევე ფართოდ იყენებდნენ ტყის წვას ნათესებისთვის ტერიტორიების გასათავისუფლებლად. ეს რეგულარულად გამოიწვევდა ნახშირორჟანგის აირის დიდ ამოფრქვევას, რაც აძლიერებდა სათბურის ეფექტს.
მაგრამ ყველაფერი შეიცვალა, როდესაც ევროპელები ახალ სამყაროში ჩავიდნენ. შემდგომმა მოვლენებმა მიიღო „ინდიელთა დემოგრაფიული კატასტროფის“ სახელი. ინდიელთა დიდი რაოდენობა დაიღუპა კონკისტადორთა წინააღმდეგ საომარი მოქმედებების დროს. მაგრამ მთავარი საშიშროება მოჰქონდა სასიკვდილო დაავადებები, რომელთა წინააღმდეგ ინდიელებს არ გააჩნდათ იმუნიტეტი. ჯარისკაცებმა და თეთრკანიანმა ახალმოსახლეებმა ამერიკაში შეიტანეს ჩუტყვავილა, ტიფი, წითელა, გრიპი, ბუბონური ჭირი, მალარია ... მკვლევარების შეფასებით, ამერიკის მკვიდრი მოსახლეობის 90 პროცენტამდე დაახლოებით ეპიდემიის შედეგად არის გარდაცვლილი. კოლონიზაციის 100 წლის განმავლობაში - 1600 წლისთვის, ინდიელთა რიცხვი 60 მილიონიდან 6-მდე შემცირდა.
მკვიდრი ამერიკელი მოსახლეობის განადგურებამ განმეორებითი ეპიდემიების შედეგად სოფლის მეურნეობის საქმიანობის მნიშვნელოვანი დაცემა გამოიწვია, ამბობს პროფესორი კოხი. - მიტოვებული აღმოჩნდა დაახლოებით 56 მილიონი ჰექტარი მიწა. ეს ტერიტორიები სწრაფად დაიფარა ტყეებით, რომლებიც აქტიურად შეიწოვდნენ ატმოსფერულ ნახშირორჟანგს.
მეცნიერებს აქვთ მყარი მტკიცებულება იმისა, რომ პლანეტაზე ამ პერიოდის განმავლობაში CO2-ის კონცენტრაცია შემცირდა. ამაზე მეტყველებენ ყინულის კერნები, რომლებსაც მკვლევარები ანტარქტიდაზე ბურღავდნენ. საქმე იმაშია, რომ ყინულის ფარის სიღრმიდან აღებული ნიმუში შეიძლება შეიცავდეს ინფორმაციას ასობით და ათასობით წლის პლანეტის ისტორიის შესახებ. ყოველი თოვლის მოსვლით, ხელუხლებელ ანტარქტიდულ მყინვარებზე ილექებოდა მიკროსკოპული ნაწილაკები, რომლებიც ჰაერში ტრიალებდა - ასე იწერებოდა ინფორმაცია ყინულის მატიანეში ატმოსფეროს შემადგენლობისა და ჰაერის ტემპერატურის შესახებ.
ყველა ამ მონაცემის გაანალიზების შემდეგ ალექსანდრ კოხი და მისი კოლეგები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ამერიკაში ინდიელთა მასობრივმა დაღუპვამ ხელი შეუწყო მთელს პლანეტაზე მცირე გამყინვარების პერიოდის დაწყებას. აღმოჩნდა, რომ ყველაფერი სამყაროში ერთმანეთთან ძალიან მჭიდრო კავშირშია.
ანტარქტიდაში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს სუპერვულკანი, რომელიც უფრო დიდი და პოტენციურად უფრო საშიშია მსოფლიოში თუნდაც ერთ ყველაზე საშინელ ვულკანზეც კი - იელოუსტოუნის კალდერებზე. ამის შესახებ წერს „რეპორტიორი“.
მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ვულკანების მთელი ჯგუფი ანტარქტიდის ყინულების ქვეშ. გაირკვა, რომ ერთი მათგანიც კი იელოუსტოუნზე უფრო დიდი და პოტენციურად უფრო საშიშია.
ასეთი „მონსტრის“ ამოფრქვევა, და თანაც ათასწლიანი ყინულების სისქეში, გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის ფარის კატასტროფულ დესტაბილიზაციას. მილიარდობით ტონა მტკნარი წყალი მიაწყდება მსოფლიო ოკეანეს, რაც გამოიწვევს არა მხოლოდ ამ უკანასკნელის დონის აწევას, არამედ ოკეანის ძირითადი დინებების, კერძოდ გოლფსტრიმის, დარღვევას .
ანტარქტიდის ყინულის ფარის მხოლოდ 2%-ის დნობის შედეგად დაიტბორება ისეთი ქალაქები, როგორიცაა ნიუ–იორკი, ამსტერდამი, შანხაი და მრავალი სხვა სანაპირო მეგაპოლისი. ინდოეთის და ატლანტიკური ოკეანეების კუნძულების უმეტესი ნაწილი სამუდამოდ დაიფარება წყლით.
ანტარქტიდის სუპერვულკანის მიერ ფერფლის ამოფრქვევის შედეგებს თავის თავზე იგრძნობს პლანეტის ყველა მკვიდრი, სადაც არ უნდა იყოს ის. გარდა ამისა, წყლის ორთქლის უზარმაზარი ამოფრქვევა, რომელიც წარმოიქმნება გავარვარებული ლავის და ყინულის კონტაქტის შედეგად, მავნე ზემოქმედებას მოახდენს დედამიწის კლიმატზე. ხანგრძლივი წვიმები და ფერფლი პლანეტის მთელ რეგიონებს საცხოვრებლად გამოუსადეგარ სივრცედ გადააქცევს.
იელოუსტოუნის კალდერა, ან, როგორც მას ასევე უწოდებენ იელოუსტოუნის სუპერვულკანი, მდებარეობს ვაიომინგში, იელოუსტოუნის ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე, და მის ერთ მესამედს იკავებს. გეოლოგიის თვალსაზრისით, ეს მეტად „ცხელი წერტილია “: მდნარი მაგმის უზარმაზარი ბუშტი, რომელსაც ფარავს პლატო.
მეცნიერებისთვის ცნობილია ამ სუპერვულკანის სამი ამოფრქვევა - 2.1 მილიონი, 1.3 მილიონი და 640 ათასი წლის წინ. ამოფრქვევა ხდება ყოველ 600-800 ათასი წლის შემდეგ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ახლა კაცობრიობა იელოუსტოუნის ამოფრქვევის მოლოდინშია , რადგან დრო დადგა.
ვულკანების სპეციალისტმა, ბრაიან უოლშმა, რომელიც აღწერს გარდაუვალ ამოფრქვევას, თქვა, რომ პირველ რიგში ძლიერი მიწისძვრა მოხდება, რაც მიგვითითებს მაგმის მოძრაობაზე ზედაპირისკენ. შემდეგ კალდერას აფეთქება მოჰყვება, და რამდენიმე დღის განმავლობაში ლავა დაფარავს ყველაფერს ვულკანიდან 65 კილომეტრის რადიუსში. ცხელი ფერფლის ღრუბლები გაანადგურებენ მცენარეულობას დიდ მანძილზე, დააზიანებენ ინფრასტრუქტურას, ელექტროგადამცემ ხაზებს, შეწყდება წყლის მიწოდება.
აშშ-სთვის ეს ნამდვილი კატასტროფა იქნება, მაგრამ დაზარალდება მთელი პლანეტა. ატმოსფეროში ფერფლის ამოფრქვევა გამოიწვევს გრძელვადიან მრავალწლიან ზამთარს, რაც სოფლის მეურნეობაში უზარმაზარ ზიანს გამოიწვევს, შიმშილს და ცხოველთა და მცენარეების მრავალი სახეობის გადაშენებას.
კაცობრიობა, სავარაუდოდ, გადარჩება, მაგრამ აღმოჩნდება შიმშილისა და ასეთ შემთხვევაში გარდაუვალი კონფლიქტების სერიოზული პრობლემის წინაშე რესურსების გამო. ცივილიზაცია იმ სახით, როგორც ვიცით, გამანადგურებელ დარტყმას მიიღებს. იელოუსტოუნის შემდეგ ყველაფერი სხვაგვარად იქნება.
მაგრამ ამოფრქვევის პროგნოზირება ძალიან რთულია, ორივე სუპერვულკანის შეუძლიათ კიდევ „იძინონ“ ასობით წლის განმავლობაში, ან შეიძლება გაიღვიძონ უახლოეს წლებში.
გარდა ამისა, ამერიკელმა მკვლევარებმა დაიანგარიშეს და დაადგინეს, რომ დიდი ციური სხეულის (მეტეორიტი) პლანეტაზე დარტყმა აუცილებლად გამოიწვევს იელოუსტოუნის ამოფრქვევას.
===
ჩვენ ყველა მოვკვდებით. კოსმოსური ამინდი: როგორ უშლის დედამიწა მზეს ჩვენს განადგურებას
მზე ერთდროულად არის სიცოცხლის მთავარი წყარო და მისთვის ყველაზე დიდი საფრთხე. დედამიწის დამცავი ფენების წყალობით, ჩვენ ვერ ვამჩნევთ რენტგენის ნაკადის მუდმივ დინებას, მაგნიტურ ველთა უძლიერეს დამახინჯებებს და პლაზმის უზარმაზარ ღრუბლებს.
პირიქით, მთელი ჩვენი ტექნიკა მგრძნობიარეა მზის ანომალიების მიმართ - გათიშვისა და განადგურების ჩათვლით. პოტენციურად - ყველგან.
რა არის მზის აფეთქებები, მაგნიტური ქარიშხალი, მზის ლაქები და კორონარული ამოფრქვევები? როდის და როგორ კოსმოსური უამინდობის გამო თითქმის არ დაიწყო მესამე მსოფლიო ომი? რა განრიგით აწყობს მზე ანომალიებს, და როგორ პროგნოზირებენ მას მეცნიერები? როგორ იცავს თავს დედამიწა კოსმოსური ამინდისგან, და რატომ გაუძნელდებათ მისგან გადარჩენა მთვარის, მარსის, იოს კოლონიზატორებს? რა საფრთხისგან იცავს მზის სისტემის გარედან ჩვენი მნათობის ამოფრქვევები?
ამ და სხვა კითხვებს პასუხობს ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატი, სკოლკოვოს მეცნიერებისა და ტექნოლოგიის ინსტიტუტის და სკოლტექის კოსმოსური ცენტრის უფროსი მასწავლებელი, მზის-ხმელეთის ფიზიკის დარგის მკვლევარი, ახალი კოსმოსური ამინდის სერვისების შემქმნელი, ალექსანდრე ჩიჟევსკის საერთაშორისო მედლის ლაურეატი კოსმოსური ამინდისა და კოსმოსური კლიმატის შესახებ ტატიანა პოდლადჩიკოვა.
ეპიზოდი მომზადდა სკოლტექის კოსმოსური ცენტრის პარტნიორობით.
====
ინდიელთა მასობრივმა დაღუპვამ ამერიკის კოლონიზაციის დროს დედამიწაზე გამყინვარების პერიოდი გამოიწვია
უდაბნო მინდვრები ტყეებით დაიფარა, რომლებმაც შეიწოვეს სათბურის აირები ატმოსფეროდან, ამან კი გლობალური აცივება გამოიწვია.
XVI - XVII საუკუნეების მცირე გამყინვარების პერიოდმა ძლიერი გავლენა მოახდინა კაცობრიობის განვითარებაზე. საკმარისია ითქვას, რომ კლიმატის გლობალურ ცვლილებას დიდი შიმშილის ერთ-ერთ მიზეზად ასახელებენ, რომელიც გაგრძელდა რუსეთის სამეფოს ტერიტორიაზე 1601 წლიდან 1603 წლამდე. ამ მოვლენებმა განაპირობა გოდუნოვების დინასტიის დაცემა და არეული პერიოდის დასაწყისი. მრავალი მეცნიერი აცივების პერიოდს უკავშირებს სამხრეთ პერუში ვულკანის უაინაპუტინის ამოფრქვევას. მაგრამ ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის მეცნიერთა ჯგუფი ალექსანდრე კოხის ხელმძღვანელობით თვლის, რომ მათი კოლეგები ჯეროვნად არ აფასებენ კიდევ ერთი ძლიერი ფაქტორის გავლენას. ჩვენ ვსაუბრობთ ევროპელთა მიერ ამერიკის კოლონიზაციაზე, რამაც გამოიწვია არა მხოლოდ ახალი სამყაროს მკვიდრი მოსახლეობის 90 პროცენტი გადაშენება, არამედ გლობალური ეკოლოგიური კატასტროფის დაწყებაც.
სხვადასხვა მონაცემების შესწავლით, მკვლევარებმა დაასკვნეს, რომ იმ დროს, როდესაც კოლუმბმა აღმოაჩინა ამერიკა 1492 წელს, სამხრეთ და ჩრდილოეთ ამერიკის მოსახლეობა დაახლოებით 60,5 მილიონ ადამიანს შეადგენდა (შედარებისთვის,XVI საუკუნის ევროპაში დაახლოებით 80 მილიონი ადამიანი ცხოვრობდა). ამერიკელი აბორიგენების მნიშვნელოვანი ნაწილი აქტიურად იყო დაკავებული სოფლის მეურნეობით. მეცნიერთა აზრით, ერთ სულ მოსახლეზე მოდიოდა 1,04 ჰექტარი მიწის ნაკვეთი. გამოდის, რომ მთლიანი მაჩვენებელი შედარებულია დათესილ ფართობთან, რომელიც დღეს რუსეთში ითესება (80 მილიონი ჰექტარი). კოლუმბიამდელი კულტურების სოფლის მეურნეობის პრაქტიკის შესწავლის პრაქტიკის შესწავლის შედეგად ისტორიკოსები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ისინი ასევე ფართოდ იყენებდნენ ტყის წვას ნათესებისთვის ტერიტორიების გასათავისუფლებლად. ეს რეგულარულად გამოიწვევდა ნახშირორჟანგის აირის დიდ ამოფრქვევას, რაც აძლიერებდა სათბურის ეფექტს.
მაგრამ ყველაფერი შეიცვალა, როდესაც ევროპელები ახალ სამყაროში ჩავიდნენ. შემდგომმა მოვლენებმა მიიღო „ინდიელთა დემოგრაფიული კატასტროფის“ სახელი. ინდიელთა დიდი რაოდენობა დაიღუპა კონკისტადორთა წინააღმდეგ საომარი მოქმედებების დროს. მაგრამ მთავარი საშიშროება მოჰქონდა სასიკვდილო დაავადებები, რომელთა წინააღმდეგ ინდიელებს არ გააჩნდათ იმუნიტეტი. ჯარისკაცებმა და თეთრკანიანმა ახალმოსახლეებმა ამერიკაში შეიტანეს ჩუტყვავილა, ტიფი, წითელა, გრიპი, ბუბონური ჭირი, მალარია ... მკვლევარების შეფასებით, ამერიკის მკვიდრი მოსახლეობის 90 პროცენტამდე დაახლოებით ეპიდემიის შედეგად არის გარდაცვლილი. კოლონიზაციის 100 წლის განმავლობაში - 1600 წლისთვის, ინდიელთა რიცხვი 60 მილიონიდან 6-მდე შემცირდა.
მკვიდრი ამერიკელი მოსახლეობის განადგურებამ განმეორებითი ეპიდემიების შედეგად სოფლის მეურნეობის საქმიანობის მნიშვნელოვანი დაცემა გამოიწვია, ამბობს პროფესორი კოხი. - მიტოვებული აღმოჩნდა დაახლოებით 56 მილიონი ჰექტარი მიწა. ეს ტერიტორიები სწრაფად დაიფარა ტყეებით, რომლებიც აქტიურად შეიწოვდნენ ატმოსფერულ ნახშირორჟანგს.
მეცნიერებს აქვთ მყარი მტკიცებულება იმისა, რომ პლანეტაზე ამ პერიოდის განმავლობაში CO2-ის კონცენტრაცია შემცირდა. ამაზე მეტყველებენ ყინულის კერნები, რომლებსაც მკვლევარები ანტარქტიდაზე ბურღავდნენ. საქმე იმაშია, რომ ყინულის ფარის სიღრმიდან აღებული ნიმუში შეიძლება შეიცავდეს ინფორმაციას ასობით და ათასობით წლის პლანეტის ისტორიის შესახებ. ყოველი თოვლის მოსვლით, ხელუხლებელ ანტარქტიდულ მყინვარებზე ილექებოდა მიკროსკოპული ნაწილაკები, რომლებიც ჰაერში ტრიალებდა - ასე იწერებოდა ინფორმაცია ყინულის მატიანეში ატმოსფეროს შემადგენლობისა და ჰაერის ტემპერატურის შესახებ.
ყველა ამ მონაცემის გაანალიზების შემდეგ ალექსანდრ კოხი და მისი კოლეგები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ამერიკაში ინდიელთა მასობრივმა დაღუპვამ ხელი შეუწყო მთელს პლანეტაზე მცირე გამყინვარების პერიოდის დაწყებას. აღმოჩნდა, რომ ყველაფერი სამყაროში ერთმანეთთან ძალიან მჭიდრო კავშირშია.
საუკუნეების მცირე გამყინვარების პერიოდი დაიწყო ვულკანური ამოფრქვევების გამო
ვულკანური ამოფრქვევების სერია მე–13 საუკუნის შუა პერიოდში შეიძლება ყოფილიყო „მცირე გამყინვარების პერიოდის“ ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი - კლიმატის ძლიერი აცივების ეპოქისა გვიან შუა საუკუნეებში და ახალ დროში, აცხადებენ ამერიკელი გეოფიზიკოსები.
მოსკოვი, 30 იანვარი - რია ნოვოსტი. ვულკანური ამოფრქვევების სერია მე–13 საუკუნის შუა პერიოდში შეიძლება იყოს „მირე გამყინვარების პერიოდის“ ერთ–ერთი გამომწვევი მიზეზი - კლიმატის ძლიერი აცივების ეპოქისა გვიან შუა საუკუნეებში და ახალ დროში, აცხადებენ ამერიკელი გეოფიზიკოსები სტატიაში, რომელიც დაიბეჭდა ჟურნალში Geophysical Research Letters.
დღეისთვის ამ აცივების პერიოდის ზუსტი დროის ჩარჩოები არ არის განსაზღვრული. ნასა-ს ოფიციალური განმარტებით, მცირე გამყინვარების პერიოდი გრძელდებოდა ხანმოკლე თბილი „შესვენებებით“ 1550-დან 1850 წლამდე. კლიმატოლოგთა და გეოფიზიკოსთა უმრავლესობა მის აქტიურ ფაზას უკავშირებს მზის აქტივობის შემცირებას 1640-დან 1710 წლებში, რასაც მაუნდერის მინიმუმი უწოდეს. მიუხედავად ამისა, ამ ეპოქის სხვა მიზეზები და საზღვრები არ არის გამორიცხული.
მეცნიერთა ჯგუფმა გიფორდ მილერის (Gifford Miller) ხელმძღვანელობით კოლორადოს შტატის უნივერსიტეტიდან, ქალაქ ბოულდერში (აშშ), აღმოაჩინა ამ მოვლენის ერთ-ერთი შესაძლო მიზეზი - ვულკანური ამოფრქვევების სერია, - შეისწავლა მცენარეების ნაშთები, რომლებიც დღემდე შემორჩა კუნძულის ბაფინის მიწა მყინვარებში.
მკვლევარების აზრით, შუა საუკუნეების მრავალი ევროპული ქრონიკა მოიხსენიებს უჩვეულოდ ცივი შემოდგომის და ზამთრის რიგს, რომლებმაც გაანადგურეს მოსავალი და გამოიწვიეს 1315-1317 წლების „დიდი შიმშილი“. ამის შემდეგ დაიწყო კლიმატის მკვეთრი აცივების პერიოდი - ჩრდილოეთ სკანდინავიაში დაიწყო მყინვარების შემოტევა, იტალიაში მოვიდა თოვლი, ხოლო შოტლანდიასა და ინგლისში ზამთარში მდინარეებმა დაიწყეს გაყინვა, რაც ადრე არ შეინიშნებოდა.
თავის ნაშრომში მეცნიერებმა შეისწავლეს „ნამარხი“ ხავსის 94 ფრაგმენტი, რომელთა ასაკი მერყეობდა ჩვენი წელთაღრიცხვის 800-დან 2000 წლამდე ფარგლებში. მცენარეთა ნაშთების უმეტესი ნაწილი მოდიოდა XIII საუკუნის ბოლოსა და XIV საუკუნის დასაწყისზე. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ იმ პერიოდში კლიმატური პირობები მკვეთრად გაუარესდა, რამაც გამოიწვია მცენარეების თითქმის ერთდროული დაღუპვა და მყინვარის სისქის ქვეშ მათი დამარხვა.
შემდეგ მეცნიერებმა გაანალიზეს ამ პერიოდის მყინვარული დანალექის მინერალური შემადგენლობა, მოპოვებული ისლანდიის სანაპიროებთან და კანადის არქტიკული არქიპელაგის კუნძულებთან. ეს დანალექები მიუთითებდნენ მყინვარების დნობის დასრულებასა და შემდგომ საუკუნეებში მათი თანდათანობითი ზრდაზე.
მყინვარის ზრდის დასაწყისი შეესაბამება ვულკანური გოგირდის ოთხი ფენის წარმოქმნის პერიოდს, რომლებიც აღმოაჩინეს დედამიწის წიაღის სხვა მონაკვეთებში. მკვლევარების გაანგარიშებით, ეს ამოფრქვევები მოხდა დედამიწის ტროპიკულ ნაწილში აცივების დაწყებამდე დაახლოებით 50 წლით ადრე. მეცნიერებმა ივარაუდეს, რომ სწორედ ამ კატაკლიზმებმა გამოიწვია „მცირე გამყივნვარების პერიოდი“.
ამ ჰიპოთეზის შესამოწმებლად, მეცნიერებმა გამოიყენეს კლიმატის ერთ–ერთი მოდელი, რომელიც კლიმატის ცვლილების მთავრობათაშორისი ექსპერტთა ჯგუფის (IPCC) მოხსენებების მოსამზადებლად და შუა საუკუნეების კლიმატის რეკონსტრუქციისთვის გამოიყენეს. როგორც დამატებითი ფაქტორი, მეცნიერებმა მას დაუმატეს ოთხი ვულკანური ამოფრქვევა მე-13 საუკუნის მეორე ნახევარში და თვალი მიადევნეს მომდევნო 500 წლის განმავლობაში მოვლენების განვითარებას.
გეოფიზიკოსების თქმით, დიდი რაოდენობით ჭვარტლის ნაწილაკების გაჩენამ და მომდევნო ჰაერის საშუალო წლიური ტემპერატურის დაქვეითებამ ხელი შეუშალა ატლანტის ოკეანეში მიმდინარე დინების მუშაობას, რომლებიც მართავენ სითბოს გადატანას ტროპიკებიდან საშუალო განედში. მათი მუშაობის დარღვევა გახდი მათი აქტივობის თანდათანობით გაქრობის და ტემპერატურის შემდგომი ვარდნის მიზეზი.
მილერის და მისი კოლეგების აზრით, ამოფრქვევების მორიგი სერიამ და მზის აქტივობის ვარდნამ მე-15 საუკუნის შუა პერიოდში გააძლიერა ეს ეფექტი და გაახანგრძლივა „მცირე გამყინვარების პერიოდი“ მე-19 საუკუნემდე.
მცირე გამყინვარების პერიოდი: როდის იყინებოდა ევროპა?
დიახ, ევროპაში ნამდვილად იყო ძალიან ცივი პერიოდები, და ეს არც ისე დიდი ხნის წინ იყო, როგორც შეიძლება მოგვეჩვენოს. დაახლოებით ჩვენი წელთაღრიცხვის 3-4 საუკუნეში იწყება კლიმატური პესიმუმი, რომელიც გრძელდება მე-8 საუკუნის შუა პერიოდამდე. კლიმატის ცვლილება გამოვლინდა უფრო მკაცრ ზამთარში, მყინვარების სწრაფ ზრდაში და ტენიანობის მომატებაში. თანამედროვესთან შედარებით, მაშინ საშუალო წლიური ტემპერატურა 1,5 გრადუსით დაბალი იყო.
ყველაზე ძლიერი აცივება ამ პესიმუმის დროს მოხდა 535-536 წლებში. ეს დაკავშირებული იყო ტროპიკული ვულკანების ამოფრქვევებთან დიდი რაოდენობით, რის გამოც ატმოსფეროს გამჭვირვალობა მნიშვნელოვნად შემცირდა და მზის ენერგიის გადინება დედამიწის ზედაპირზე შემცირდა. ამავდროულად, ევროპაში დაიწყო ჭირის ეპიდემია, მოსავლიანობა დაეცა. ამის გამო დაიწყო შიმშილი, ხოლო შიმშილის გამო დაიწყო მოსახლეობის მიგრაცია, რამაც უკვე გამოიწვია სამხედრო შეტაკებები. ასევე შიმშილობამ და კლიმატმა განაპირობა კეთრის გავრცელება. როგორც ყველა ამ პრობლემის შედეგი, ევროპის მოსახლეობა 2-ჯერ შემცირდა, 20-დან 10 მილიონ ადამიანამდე. ისტორიკოსები მიიჩნევენ, რომ ხალხთა დიდი გადასახლება სწორედ კლიმატური პესიმუმით იყო გამოწვეული.
ხალხთა გადასახლების ეპოქის შემდეგ მე-10 საუკუნის ევროპაში კვლავ დაიწყო დათბობა, რომელიც გაგრძელდა დაახლოებით 300 წელს, მაგრამ მე \-14 საუკუნის დასაწყისში იწყება ახალი კლიმატური ანომალიები - გოლფსტრიმის დინება შენელდა, რაც უამრავ უსიამოვნო შედეგს იწვევს ძლიერი წვიმისა და მკაცრი ზამთრის სახით. ეს იწვევს მოსავლის განადგურებას და შიმშილს. მეცნიერები ამ პერიოდს, რომელიც XIV-დან XIX საუკუნემდე გაგრძელდა, პატარა გამყინვარების პერიოდს უწოდებენ, რადგან საშუალო წლიური ტემპერატურა ყველაზე დაბალი იყო ორ ათასი წლის განმავლობაში.
იმისდა მიუხედავად, რომ მე-14 საუკუნის ბოლოს ტემპერატურა იწყებს ამაღლებას, გამყინვარების პერიოდი ამით არ დასრულებულა. თოვა და ყინვები გაგრძელდა, თუმცა მცირე მოსავალთან დაკავშირებული შიმშილი უკვე შეწყდა. დათოვლილი ცენტრალური ევროპა ჩვეულებრივ მოვლენად იქცა, ხოლო გრენლანდიაში დაიწყო მყინვარების შემოტევა, რეგიონში დადგა მარადი გაყინულობა. ზოგიერთი მკვლევარი XV-XVI საუკუნეებისთვის დამახასიათებელ უმნიშვნელო დათბობას უკავშირებს იმ ფაქტს, რომ მზის მაქსიმალურმა აქტივობამ შეძლო გოლფსტრიმის დინების შენელების კომპენსირება, და გაზარდა საშუალო წლიური ტემპერატურა.
მაგრამ მცირე გამყინვარების პერიოდის ყველაზე ცივი დრო იყო აცივების მესამე ეტაპი - მზის აქტიურობა მკვეთრად შემცირდა, რამაც გამოიწვია ვიკინგების გაუჩინარება გრენლანდიიდან, სამხრეთ ზღვების ყინულით დაფარვა. ტემპერატურის მკვეთრმა ცვლილებამ ადამიანებს მისცა თავისუფლად გასეირნების შესაძლებლობა თემზაზე, დუნაისა და მოსკოვის მდინარეზე. პარიზში, ბერლინსა და ლონდონში ჩვეულებრივი გახდა ქარბუქი და თოვა, ნამქერი. ეს პერიოდი ყველაზე ცივი იყო ევროპის უახლეს ისტორიაში, მაგრამ XIX საუკუნეში ტემპერატურამ თანდათანობით დაიწყო ზრდა, და დღეს სამყარო ბუნებრივი დათბობის ფაზაშია, მცირე გამყინვარების პერიოდიდან გამოსვლის მდგომარეობაში, როგორც ზოგი მკვლევარი ფიქრობს.
ვულკანური ამოფრქვევების სერია მე–13 საუკუნის შუა პერიოდში შეიძლება ყოფილიყო „მცირე გამყინვარების პერიოდის“ ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი - კლიმატის ძლიერი აცივების ეპოქისა გვიან შუა საუკუნეებში და ახალ დროში, აცხადებენ ამერიკელი გეოფიზიკოსები.
მოსკოვი, 30 იანვარი - რია ნოვოსტი. ვულკანური ამოფრქვევების სერია მე–13 საუკუნის შუა პერიოდში შეიძლება იყოს „მირე გამყინვარების პერიოდის“ ერთ–ერთი გამომწვევი მიზეზი - კლიმატის ძლიერი აცივების ეპოქისა გვიან შუა საუკუნეებში და ახალ დროში, აცხადებენ ამერიკელი გეოფიზიკოსები სტატიაში, რომელიც დაიბეჭდა ჟურნალში Geophysical Research Letters.
დღეისთვის ამ აცივების პერიოდის ზუსტი დროის ჩარჩოები არ არის განსაზღვრული. ნასა-ს ოფიციალური განმარტებით, მცირე გამყინვარების პერიოდი გრძელდებოდა ხანმოკლე თბილი „შესვენებებით“ 1550-დან 1850 წლამდე. კლიმატოლოგთა და გეოფიზიკოსთა უმრავლესობა მის აქტიურ ფაზას უკავშირებს მზის აქტივობის შემცირებას 1640-დან 1710 წლებში, რასაც მაუნდერის მინიმუმი უწოდეს. მიუხედავად ამისა, ამ ეპოქის სხვა მიზეზები და საზღვრები არ არის გამორიცხული.
მეცნიერთა ჯგუფმა გიფორდ მილერის (Gifford Miller) ხელმძღვანელობით კოლორადოს შტატის უნივერსიტეტიდან, ქალაქ ბოულდერში (აშშ), აღმოაჩინა ამ მოვლენის ერთ-ერთი შესაძლო მიზეზი - ვულკანური ამოფრქვევების სერია, - შეისწავლა მცენარეების ნაშთები, რომლებიც დღემდე შემორჩა კუნძულის ბაფინის მიწა მყინვარებში.
მკვლევარების აზრით, შუა საუკუნეების მრავალი ევროპული ქრონიკა მოიხსენიებს უჩვეულოდ ცივი შემოდგომის და ზამთრის რიგს, რომლებმაც გაანადგურეს მოსავალი და გამოიწვიეს 1315-1317 წლების „დიდი შიმშილი“. ამის შემდეგ დაიწყო კლიმატის მკვეთრი აცივების პერიოდი - ჩრდილოეთ სკანდინავიაში დაიწყო მყინვარების შემოტევა, იტალიაში მოვიდა თოვლი, ხოლო შოტლანდიასა და ინგლისში ზამთარში მდინარეებმა დაიწყეს გაყინვა, რაც ადრე არ შეინიშნებოდა.
თავის ნაშრომში მეცნიერებმა შეისწავლეს „ნამარხი“ ხავსის 94 ფრაგმენტი, რომელთა ასაკი მერყეობდა ჩვენი წელთაღრიცხვის 800-დან 2000 წლამდე ფარგლებში. მცენარეთა ნაშთების უმეტესი ნაწილი მოდიოდა XIII საუკუნის ბოლოსა და XIV საუკუნის დასაწყისზე. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ იმ პერიოდში კლიმატური პირობები მკვეთრად გაუარესდა, რამაც გამოიწვია მცენარეების თითქმის ერთდროული დაღუპვა და მყინვარის სისქის ქვეშ მათი დამარხვა.
შემდეგ მეცნიერებმა გაანალიზეს ამ პერიოდის მყინვარული დანალექის მინერალური შემადგენლობა, მოპოვებული ისლანდიის სანაპიროებთან და კანადის არქტიკული არქიპელაგის კუნძულებთან. ეს დანალექები მიუთითებდნენ მყინვარების დნობის დასრულებასა და შემდგომ საუკუნეებში მათი თანდათანობითი ზრდაზე.
მყინვარის ზრდის დასაწყისი შეესაბამება ვულკანური გოგირდის ოთხი ფენის წარმოქმნის პერიოდს, რომლებიც აღმოაჩინეს დედამიწის წიაღის სხვა მონაკვეთებში. მკვლევარების გაანგარიშებით, ეს ამოფრქვევები მოხდა დედამიწის ტროპიკულ ნაწილში აცივების დაწყებამდე დაახლოებით 50 წლით ადრე. მეცნიერებმა ივარაუდეს, რომ სწორედ ამ კატაკლიზმებმა გამოიწვია „მცირე გამყივნვარების პერიოდი“.
ამ ჰიპოთეზის შესამოწმებლად, მეცნიერებმა გამოიყენეს კლიმატის ერთ–ერთი მოდელი, რომელიც კლიმატის ცვლილების მთავრობათაშორისი ექსპერტთა ჯგუფის (IPCC) მოხსენებების მოსამზადებლად და შუა საუკუნეების კლიმატის რეკონსტრუქციისთვის გამოიყენეს. როგორც დამატებითი ფაქტორი, მეცნიერებმა მას დაუმატეს ოთხი ვულკანური ამოფრქვევა მე-13 საუკუნის მეორე ნახევარში და თვალი მიადევნეს მომდევნო 500 წლის განმავლობაში მოვლენების განვითარებას.
გეოფიზიკოსების თქმით, დიდი რაოდენობით ჭვარტლის ნაწილაკების გაჩენამ და მომდევნო ჰაერის საშუალო წლიური ტემპერატურის დაქვეითებამ ხელი შეუშალა ატლანტის ოკეანეში მიმდინარე დინების მუშაობას, რომლებიც მართავენ სითბოს გადატანას ტროპიკებიდან საშუალო განედში. მათი მუშაობის დარღვევა გახდი მათი აქტივობის თანდათანობით გაქრობის და ტემპერატურის შემდგომი ვარდნის მიზეზი.
მილერის და მისი კოლეგების აზრით, ამოფრქვევების მორიგი სერიამ და მზის აქტივობის ვარდნამ მე-15 საუკუნის შუა პერიოდში გააძლიერა ეს ეფექტი და გაახანგრძლივა „მცირე გამყინვარების პერიოდი“ მე-19 საუკუნემდე.
მცირე გამყინვარების პერიოდი: როდის იყინებოდა ევროპა?
დიახ, ევროპაში ნამდვილად იყო ძალიან ცივი პერიოდები, და ეს არც ისე დიდი ხნის წინ იყო, როგორც შეიძლება მოგვეჩვენოს. დაახლოებით ჩვენი წელთაღრიცხვის 3-4 საუკუნეში იწყება კლიმატური პესიმუმი, რომელიც გრძელდება მე-8 საუკუნის შუა პერიოდამდე. კლიმატის ცვლილება გამოვლინდა უფრო მკაცრ ზამთარში, მყინვარების სწრაფ ზრდაში და ტენიანობის მომატებაში. თანამედროვესთან შედარებით, მაშინ საშუალო წლიური ტემპერატურა 1,5 გრადუსით დაბალი იყო.
ყველაზე ძლიერი აცივება ამ პესიმუმის დროს მოხდა 535-536 წლებში. ეს დაკავშირებული იყო ტროპიკული ვულკანების ამოფრქვევებთან დიდი რაოდენობით, რის გამოც ატმოსფეროს გამჭვირვალობა მნიშვნელოვნად შემცირდა და მზის ენერგიის გადინება დედამიწის ზედაპირზე შემცირდა. ამავდროულად, ევროპაში დაიწყო ჭირის ეპიდემია, მოსავლიანობა დაეცა. ამის გამო დაიწყო შიმშილი, ხოლო შიმშილის გამო დაიწყო მოსახლეობის მიგრაცია, რამაც უკვე გამოიწვია სამხედრო შეტაკებები. ასევე შიმშილობამ და კლიმატმა განაპირობა კეთრის გავრცელება. როგორც ყველა ამ პრობლემის შედეგი, ევროპის მოსახლეობა 2-ჯერ შემცირდა, 20-დან 10 მილიონ ადამიანამდე. ისტორიკოსები მიიჩნევენ, რომ ხალხთა დიდი გადასახლება სწორედ კლიმატური პესიმუმით იყო გამოწვეული.
ხალხთა გადასახლების ეპოქის შემდეგ მე-10 საუკუნის ევროპაში კვლავ დაიწყო დათბობა, რომელიც გაგრძელდა დაახლოებით 300 წელს, მაგრამ მე \-14 საუკუნის დასაწყისში იწყება ახალი კლიმატური ანომალიები - გოლფსტრიმის დინება შენელდა, რაც უამრავ უსიამოვნო შედეგს იწვევს ძლიერი წვიმისა და მკაცრი ზამთრის სახით. ეს იწვევს მოსავლის განადგურებას და შიმშილს. მეცნიერები ამ პერიოდს, რომელიც XIV-დან XIX საუკუნემდე გაგრძელდა, პატარა გამყინვარების პერიოდს უწოდებენ, რადგან საშუალო წლიური ტემპერატურა ყველაზე დაბალი იყო ორ ათასი წლის განმავლობაში.
იმისდა მიუხედავად, რომ მე-14 საუკუნის ბოლოს ტემპერატურა იწყებს ამაღლებას, გამყინვარების პერიოდი ამით არ დასრულებულა. თოვა და ყინვები გაგრძელდა, თუმცა მცირე მოსავალთან დაკავშირებული შიმშილი უკვე შეწყდა. დათოვლილი ცენტრალური ევროპა ჩვეულებრივ მოვლენად იქცა, ხოლო გრენლანდიაში დაიწყო მყინვარების შემოტევა, რეგიონში დადგა მარადი გაყინულობა. ზოგიერთი მკვლევარი XV-XVI საუკუნეებისთვის დამახასიათებელ უმნიშვნელო დათბობას უკავშირებს იმ ფაქტს, რომ მზის მაქსიმალურმა აქტივობამ შეძლო გოლფსტრიმის დინების შენელების კომპენსირება, და გაზარდა საშუალო წლიური ტემპერატურა.
მაგრამ მცირე გამყინვარების პერიოდის ყველაზე ცივი დრო იყო აცივების მესამე ეტაპი - მზის აქტიურობა მკვეთრად შემცირდა, რამაც გამოიწვია ვიკინგების გაუჩინარება გრენლანდიიდან, სამხრეთ ზღვების ყინულით დაფარვა. ტემპერატურის მკვეთრმა ცვლილებამ ადამიანებს მისცა თავისუფლად გასეირნების შესაძლებლობა თემზაზე, დუნაისა და მოსკოვის მდინარეზე. პარიზში, ბერლინსა და ლონდონში ჩვეულებრივი გახდა ქარბუქი და თოვა, ნამქერი. ეს პერიოდი ყველაზე ცივი იყო ევროპის უახლეს ისტორიაში, მაგრამ XIX საუკუნეში ტემპერატურამ თანდათანობით დაიწყო ზრდა, და დღეს სამყარო ბუნებრივი დათბობის ფაზაშია, მცირე გამყინვარების პერიოდიდან გამოსვლის მდგომარეობაში, როგორც ზოგი მკვლევარი ფიქრობს.
We are stars
Fashioned in the flesh and bone
We are islands
Excuses to remain alone
We are moons
Throw ourselves around each other
We are oceans
Being controlled by the pull of another
Fashioned in the flesh and bone
We are islands
Excuses to remain alone
We are moons
Throw ourselves around each other
We are oceans
Being controlled by the pull of another
And I just wanna be loved by you
Yeah I just wanna be loved by you
I see nothing worse than to sail this universe without you
Yeah I just wanna be loved by you
I see nothing worse than to sail this universe without you
When we met
I was pulling an angel out of a liar
We forget
Satisfaction kills our desire
We are dreamers
Wishing upon what we were born from
We made plans
Kill them ourselves
And then we mourn them
I was pulling an angel out of a liar
We forget
Satisfaction kills our desire
We are dreamers
Wishing upon what we were born from
We made plans
Kill them ourselves
And then we mourn them
And I just wanna be loved by you
Yeah I just wanna be loved by you
I see nothing worse than to sail this universe without you
Yeah I just wanna be loved by you
I see nothing worse than to sail this universe without you
And I just wanna be loved by you…
http://www.priroda.inc.ru/blog/2012/perehod102.html
http://trita.net/glossarium/transmutatsiya
Рак — месяц Тамуз.
Согласно еврейскому гороскопу, Раки больше нуждаются в заботе, любви, преданности, чем люди других знаков.
Кроме того, они должны приложить все усилия для того, чтобы не думать о прошлом, отойти от той ситуации, которая тревожит, и смотреть вперед, оставив позади болезненные воспоминания и душевные раны.
Для них это единственный способ найти счастье и любовь. Раки по еврейскому гороскопу – домоустроители. Их лозунг «Мой дом – моя крепость». Они очень привязаны к семье и дому, любят историю и астрономию, всё, что напоминает о прошлом.
Лев — месяц Ав. Это пятый месяц еврейского календаря. Согласно еврейскому гороскопу, Лев получает свою энергию прямо от Солнца, и это единственный знак, находящийся под его влиянием. Поэтому Львы считают, что весь мир вращается вокруг них. Будучи уверены в своих силах и возможностях, они проектируют эту уверенность на весь мир. Они хотят, чтобы их уважали, и если это не так, они начинают мстить. Как цари они могут быть гордыми и изысканными. Они не такие, как все. Они — Львы!
https://www.zerkalo.cc/2020/07/blog-post_381.html
https://ujew.com.ua/magazine/u-jew-vyipusk-20-18/kak-prinyatpravilnoe-reshenie
ПОЧЕМУ НУЖНО ПОВЫШАТЬ ОСОЗНАННОСТЬ И УВЕЛИЧИВАТЬ ЧАСТОТУ СВОИХ ВИБРАЦИЙ . Вспоминаем курс школьной физики: . Энергия💫 - это что? Правильно - волна, а у волн есть что? Частота! . Слышали про резонанс Шумана? Если кратко, то это частота вибрации нашей планеты Земля. Погуглите, если хотите подробностей. . В 1987 году произошла смена магнитной решетки земли. Произошло это не в один день, а посему, для большинства людей этот процесс остался незамеченным. . В буквальном смысле в настоящее время мы являемся свидетелями очень интересного процесса. И до нас этого еще никто и никогда не наблюдал. В последние годы резонанс Щумана будто с ума сошел. . Ведь испокон веков частота вибрации Земли была постоянной: 7,6-7,8 Герц. А на стыке тысячелетий началось: - в январе 2000 г. частота Шумана резко подскочила вверх: стала уже 9,3 Гц. Но оказалось, что это - всего лишь цветочки. . Потому что: • 2000 год — 9,30 Гц, • 2007 год — 9,80 Гц, • 2012 год — 11,10 Гц, • 2013 год — 13,74 Гц, • 2014 год — 16, 5 Гц. . Т.е. за 14 лет частота Шумана возросла больше, чем в 2 раза! И это на фоне того, что тысячи лет стояла на месте. . А сейчас этот взлет принял еще большее ускорение. Всего за 2 года – 2015-2016 гг., частота Шумана достигла значения, максимально приближенного к 30 Гц. . А это – данные за 2017 год: 31 января 2017 года, впервые за всю историю наблюдений, резонанс Шумана достиг частоты 36 Гц! . И вот что говорит об этом наука: - человек, не повышающий
свои вибрации, так или иначе обрекает себя на то, чтобы вскоре покинуть земной план. . …И это, конечно, про спонтанные сбои и болезни. Они просто и не могут не возникать, если клеточная вибрация по частоте ниже, чем частота вибрации планеты. . И этому мрачному заявлению ученых мы, увы, уже видим подтверждения: - всё больше людей умирает в сценариях инфаркта и инсульта. Потому что самый сокрушительный удар в результате разности частот принимают, конечно, сосуды. . …И остается понять, как от этого себя уберечь... Ответ на этот вопрос дают биофизика и квантовая биология. Ответ такой: надо всерьез учиться управлять своими мыслями и эмоциональным состоянием. .
Лев — месяц Ав. Это пятый месяц еврейского календаря. Согласно еврейскому гороскопу, Лев получает свою энергию прямо от Солнца, и это единственный знак, находящийся под его влиянием. Поэтому Львы считают, что весь мир вращается вокруг них. Будучи уверены в своих силах и возможностях, они проектируют эту уверенность на весь мир. Они хотят, чтобы их уважали, и если это не так, они начинают мстить. Как цари они могут быть гордыми и изысканными. Они не такие, как все. Они — Львы!
https://www.zerkalo.cc/2020/07/blog-post_381.html
https://ujew.com.ua/magazine/u-jew-vyipusk-20-18/kak-prinyatpravilnoe-reshenie
ПОЧЕМУ НУЖНО ПОВЫШАТЬ ОСОЗНАННОСТЬ И УВЕЛИЧИВАТЬ ЧАСТОТУ СВОИХ ВИБРАЦИЙ . Вспоминаем курс школьной физики: . Энергия💫 - это что? Правильно - волна, а у волн есть что? Частота! . Слышали про резонанс Шумана? Если кратко, то это частота вибрации нашей планеты Земля. Погуглите, если хотите подробностей. . В 1987 году произошла смена магнитной решетки земли. Произошло это не в один день, а посему, для большинства людей этот процесс остался незамеченным. . В буквальном смысле в настоящее время мы являемся свидетелями очень интересного процесса. И до нас этого еще никто и никогда не наблюдал. В последние годы резонанс Щумана будто с ума сошел. . Ведь испокон веков частота вибрации Земли была постоянной: 7,6-7,8 Герц. А на стыке тысячелетий началось: - в январе 2000 г. частота Шумана резко подскочила вверх: стала уже 9,3 Гц. Но оказалось, что это - всего лишь цветочки. . Потому что: • 2000 год — 9,30 Гц, • 2007 год — 9,80 Гц, • 2012 год — 11,10 Гц, • 2013 год — 13,74 Гц, • 2014 год — 16, 5 Гц. . Т.е. за 14 лет частота Шумана возросла больше, чем в 2 раза! И это на фоне того, что тысячи лет стояла на месте. . А сейчас этот взлет принял еще большее ускорение. Всего за 2 года – 2015-2016 гг., частота Шумана достигла значения, максимально приближенного к 30 Гц. . А это – данные за 2017 год: 31 января 2017 года, впервые за всю историю наблюдений, резонанс Шумана достиг частоты 36 Гц! . И вот что говорит об этом наука: - человек, не повышающий
свои вибрации, так или иначе обрекает себя на то, чтобы вскоре покинуть земной план. . …И это, конечно, про спонтанные сбои и болезни. Они просто и не могут не возникать, если клеточная вибрация по частоте ниже, чем частота вибрации планеты. . И этому мрачному заявлению ученых мы, увы, уже видим подтверждения: - всё больше людей умирает в сценариях инфаркта и инсульта. Потому что самый сокрушительный удар в результате разности частот принимают, конечно, сосуды. . …И остается понять, как от этого себя уберечь... Ответ на этот вопрос дают биофизика и квантовая биология. Ответ такой: надо всерьез учиться управлять своими мыслями и эмоциональным состоянием. .
"Люди в этом мире подобны трем бабочкам перед пламенем свечи. Первая подлетела близко и сказала: - я знаю, что такое любовь. Вторая коснулась пламени легонько своими крылышками и сказала: - я знаю, что огонь любви может обжечь. Третья же, бросилась в самое сердце огня, и он поглотил её.
Только она знает, что такое истинная любовь."
Из к/ф "Баба Азиз"
https://imrey.org/%D0%B8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%B9-%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9/
https://www.heritagedaily.com/2020/07/google-launches-hieroglyphic-translator/134246
http://lleo.aha.ru/dnevnik/2010/07/14.html?i-snova-privet%3Fnu-zdravstvuite
https://phys.org/news/2020-07-climate-key-factor-impacting-movement.html
დემოკრატია თუ ოხლოკრატია?! .
(აუცილებლად წასაკითხი!)
შესანიშნავად არის განმარტებული ეს ტერმინი ვიკიპედიაში. ოღონდ ვიკიპედიის რუსულ ვარიანტში. ქართული ვარიანტი სამწუხაროდ ბუნდოვანია.
Охлокра́тия (ძველ.ბერძ. ὀχλοκρατία от ὄχλος «ბრბო» + κράτος «ძალაუფლება») — ეს არის დემოკრატიის გადაგვარებული (გაუკუღმართებული) ფორმა, რომელიც ეყრდნობა დემაგოგების გავლენის ქვეშ მყოფი ადამიანების მუდმივად ცვალებად ხუსტურებს. ოხლოკრატია დამახასიათებელია რევოლუციის გარდამავალი და კრიზისული პერიოდებისათვის.
ტერმინი შემოიტანა პოლიბიუსმა. არისტოტელე პერიკლეს დროინდელ და უფრო გვიანდელ ათენს აღწერს, როგორ ოხლოკრატიას, ვინაიდან ამ დროს ბატონობდნენ ბნელი მასები. მაღალი წარმომავლობის ადამიანები სისტემატიურად არიდებდნენ თავს მართვის საკითხებს, თანამდებობებზე დანიშვნების დროს გადამწყვეტ როლს თამაშობდა კენჭისყრა; ამ სისტემის გარდაუვალი შედეგი იყო დესპოტიზმი მოკავშირეების მიმართ და დაულაგებელი მართვა...
... საერთოდ, ოხლოკრატია ამ სიტყვის ყველაზე ზუსტი არსით შეიძლება არსებობდეს ერთობ მოკლე დროის განმავლობაში და წარმოადგენდეს ძველი წესრიგის დაცემისა და მისი ახლით, უფრო ორგანიზებული წესრიგით შეცვლის ქარიშხლიანი შუალედისათვის დამახასიათებელ გარდამავალს ფორმას...
... თანამედროვე სამყაროში ოხლოკრატია პრაქტიკულად არ განიხილება, როგორც პოლიტიკური ძალაუფლების განხორციელების დამოუკიდებელი ფორმა. მაგრამ ის საგრძნობლად ავსებს პოლიტიკურ რეჟიმებს, რომლებიც კრიზისულ, ან გარდამავალ პერიოდში არიან.
*
აი, თუ ამ განმარტებებს კარგად გავაცნობირებთ და განვიხილავთ, ჩვენ კონკრეტულად დავინახავთ, რომ დღეს სწორედ ოხლოკრატიაა, იმიტომ, რომ პოლიტიკურ აქტივობებში ბნელი მასების მანიპულირებით ახერხებენ ქვეყნის მართვასაცა და ძალაუფლების განხორციელებასაც - ეს ერთი.
კომუნისტური მმართველობის ფორმა, რომელიც 1990-იან წლებში, რომელიც ვითომ დამთავრდა, დღემდე აგრძელებს არსებობას და ყველა პოლიტიკური პარტია (ყველა პოლიტიკური პარტია), რომელიც მისი დაშლის შემდეგ წარმოიქმნა, ერვნულიც და არაეროვნულიც, წარმოადგენს კომუნისტური პარტიის 100%-იან ასლს. ერთი ერთში იმეორებს მის დედას - სკკპ-ს. - ეს ორი.
საზოგადოების შემადგენლობიდან აქტიური ხვედრითი წილი დღემდე მოდის ბნელ (Черн) ქვედა ფენებზე, რომელთაც პოლიტიკური ავანტიურისტები თავიანთ ნებაზე დაარბენინებენ წინ და უკან. ხოლო მაღალი შეგნების ფენები, რომელიც წესით საზოგადოების ინტელექტის დონეს უნდა ქმნიდნენ, ყველანაირად არიდებენ თავს პოლიტიკურ პროცესებში ჩართვას და მათი ხვედრითი წილი ამ პროცესებში ფაქტობრივად 0-ის ტოლია - ეს სამი.
ავტორიტარული რეჟიმის სახის მკაფიოდ გამოკვეთასა და დანახვას ხელს უშლის დემაგოგების (პოლიტიკურ პარტიებად წოდებული კლანების - რომელთა უცვლელი თავმჯდომარეებიც ფაქტობრივად თვითონ არიან - „ლიდერები“) აქტიურობა, ვითომ ქვეყნის გადარჩენის პროგრამებითა და სინამდვილეში ხალხის მომდევნო იმედგაცრუებით. - ეს ოთხი.
**
რა უნდა გააკეთოს ქართველმა ხალხმა იმისათვის, რომ დამთავდეს ოხლოკრატია, გაითავისუფლოს თავისი თავი და ქვეყანა ავტორიტარული რეჟიმის მარწუხებისაგან და მოიპოვოს ჭეშმარიტი სუვერენიტეტი?
1. აუცილებლად უნდა ამოქმედდეს და გაერთიანდეს ქართველი ხალხის ინტელექტუალური ელიტა - თავისუფალი ადამიანები, ვისაც საკუთარი ძალაუფლების შინაარსი ესმის. ვისაც ესმის რა ხდება და რასთან გვაქვს საქმე.
2. აუცილებლად უნდა იქნეს მხილებული ყველა პოლიტიკური პარტია, რომელიც ვითომ ებრძვის ავტორიტარული რეჟიმის მარიონეტ ძალებს - (ეს არის ყოფილი კომუნისტური პარტია, რომელიც გარდაიქმნა „მოქალაქეთა კავშირად“და მის განშტოებებად, შემდეგ „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობად“, შემდეგ „ქართულ ოცნებად“ და კვლავ და კვლავ განშტოებებად..) - და სინამდვილეში მისი დემაგოგიური პოლიტიკით გამოყავს ხალხი ბრძოლის ძირითადი მიმართულებიდან და უხანგრძლივებს რეჟიმს არსებობას.
რაში მდგომარეობს მათი დემაგოგიურობა? - დააკვირდით, მათ არ სჭირდებათ ხალხი, რომელსაც თავისი კონკრეტული პოზიცია გააჩნია და თავის კუთვნილ ძალაუფლებას აქ და ახლავე ითხოვს, მათ სჭირდებათ ხმები. ხოლო მათ კუთვნილ ძალაუფლებაზე ხალხს ეუბნებიან - იყავით ახლა ჩვენი ხმები (ძალაუფლების მფლობელები კი არა - უბრალო ხმები, სათვალავისათვის) - და როცა ჩვენ მოვალთ ხელისუფლებაში, მოგცემთ ძალაუფლებას. ანუ მომავალში გვპირდებიან იმას, რაც უკვე ჩვენია და რის განხორციელებაშიც ახლა არ იღებენ არა თუ მონაწილეობას, არამედ მორჩილებაზეც (დაკვეთის შესრულებაზე) ამბობენ უარს.
3. როდესაც ქართველი ხალხის ინტერექტუალური ელიტა - თავისუფალი ადამიანები, ვისაც საკუთარი ძალაუფლების არსი ესმის - მოახერხებს გააქტიურებასა და გაერთიანებას, როდესაც დემაგოგი პოლიტიკური პარტიების ლიდერები იქნებიან ბოლომდე ლაკმუსირებული, ჩვენ, ქართველ ხალხს გაგვიჩნდება შანსი კონკრეტულად, გამოკვეთილად დავდგეთ ავტოკრატიული რეჟიმის პირისპირ და ეს უკვე აღმოჩნდება საკმარისზე მეტი საერთო გამარჯვებისათვის - ჩვენ მოვიპოვებთ ძალაუფლებას და საქართველო აღარასოდეს დაიჩოქებს.
ჩვენი პრობლემა არც ერთი პოლიტიკური პარტია, არც მიშა და არც ბიძინა არ არის, ჩვენი პრობლემა არც ხალხის სიბნელე არ არის, ჩვენი პრობლემა არც თვითონ რეჟიმი არ არის, ჩვენი პრობლემაა დღევანდელი ქართული ინტელექტუალური ელიტის უპასუხისმგებლობა, ვერგააქტიურება და ვერგაერთიანება.
თუმცა არც აქაა რაიმე შეუძლებელი. ეს ადრე თუ გვიან მოხდება. მაგრამ რაც უფრო ადრე, მით უფრო ჯანმრთელად და დაუზიანებლად გამოვა ხალხიც და ქვეყანაც ამ დამანგრეველი პროცესებიდან.
ყველა სხვა გზა, მიტინგები „მხარდამჭერების“ „წადი, წადის!“ ბღავილით, ყველა სხვა გზა, რომელსაც ვითომ „ლიდერი“ ადგას, ყველა სხვა გზა, ეროვნულისა და მამულიშვილის გადაწკეპილი ულვაშების მიუხედავად, ქრისტეს გზა კი არა, ყველაწმინდას, 365 წმინდა გიორგის, დედაღვთისმშობლისა და წმინდა სამების გზაც რომ ერქვას
- ქვეყნის დაქცევისაკენ მიდის!!!
მხოლოდ ქართველი ხალხის ძალაუფლება და მხოლოდ ქართველი ხალხის სუვერენიტეტი - უკან დასახევი ნაბიჯი არ არსებობს!
თ.მიქაუტიძე.
უშუალო დემოკრატიული მოძრაობა!
https://www.cambridge-news.co.uk/news/uk-world-news/nasa-asteroid-space-earth-hazardous-18612103
ПОЧЕМУ ТАК ТРУДНО ПЕРЕВОДИТЬ СТИХИ СУФИЕВ.
Самое известное стихотворение великого персидского поэта Хафиза начинается двустишием:
"Когда турчанка из Шираза начнет любовную игру,
За родинку ее отдам я и Самарканд, и Бухару!"
Во всяком случае, большинство случайных посетителей находят мой ЖЖ благодаря этому стиху, о котором я когда-то делала заметку. Не думаю, что все эти люди поголовно интересуются суфизмом – скорее всего, строчки про родинку ищут, чтобы включить в любовное послание. Нет ничего плохого в том, что основная часть почитателей Хафиза видит в его поэмах выражение самозабвенной человеческой любви – такова их наиболее понятная и очевидная грань. Благодаря ей стихи Хафиза передаются от поколения к поколению, сохраняясь для тех, кто может проникнуть глубже, в их тайный смысл.
Конечно, как и другие произведения суфиев, поэзия Хафиза – намного, намного больше, чем просто любовная лирика. Для того, чтобы ее правильно читать, нужно не только знать все оттенки смысла персидских слов, тщательно выбранных поэтом, но и понимать терминологию суфиев.
Обратимся к персидскому оригиналу двустишия Хафиза:
Агар ан торк-е Ширази бе даст арад дел-е ма ра
Ба хал-е хиндуйаш бахшам Самарканд о Бухара ра.
Дословный перевод такой: «Если та ширазская «турчанка» возьмет мое сердце в руки, ее индийской родинке я отдам Самарканд и Бухару».
Я заключила «турчанка» в кавычки, потому что торк на фарси может означать как женщину, так и мужчину – к тому же в последующих строчках поэт сравнивает «турчанку» с библейским Иосифом Прекрасным, что не вполне логично в отношении женщины, да? Образ «прекрасного турка», под которым вполне мог подразумеваться конкретный человек, в суфийском конктексте относится к Возлюбленному, мистической цели Искателя. Поэтому для суфия первая строчка звучит так:
Когда моим сердцем овладеет состояние мистического единства с Возлюбленным...
Идем дальше.
В персидском стихе Хафиза «родинка» - хал - звучит точно так же, как арабское слово хал, которым суфии обозначают особое состояние сознания и восприятия Реальности, лежащей за пределами обычной жизни. Состояние хал дается дервишу как дар свыше и не зависит от личных усилий или практик. Его невозможно остановить, если оно началось, и невозможно войти в него по собственной воле. Хал отличается от макам («стоянки», стадии внутреннего развития), так как последняя достигается благодаря собственным усилиям. Парадокс в том, что состояния хал обычно достигают суфии, находящиеся на уже достаточно высокой стоянке макам.
Если кто-то спросит: «Происходит ли что-либо от усилий раба Божия?», ответом будет: «Нет, но и без усилий ничего не происходит». (Абу Аль-Хасан Харакани, Китаб Нур аль-Улум)
Поэтому отдать Самарканд с Бухарой Хафиз готов не за родинку вовсе, а за дар состояния мистического экстаза - единения с Возлюбленным, речь о котором шла в первой строфе.
Есть и еще один уровень смысла. Родинка, за которую Хафиз готов отдать два великих города – не простая, а «индийская» - хал-е хиндуйаш. Имеется в виду, собственно, и не родинка вовсе, а точка или знак, которую рисуют между бровей индийские женщины и мужчины. Во времена Тимуридов и Великих Моголов ее наносили не только индусы, но и некоторые мусульмане. Возможно, этот обычай существовал и во времена Хафиза.
Чем особенна точка между бровей? Она отмечает «портал», ведущий в область головы, которая объединяет шишковидную железу, гипоталамус и гипофиз. В суфийских сообществах, выполняющих специальные практики пробуждения тонких центров – латаиф - этот центр между бровей называется хафи – «таинственный». Цвет, с которым ассоциируется хафи – черный. Только черный он не в смысле отсутствия света, а в смысле непроявленного, невидимого Света, содержащего в себе все возможности проявления – в том числе белый, видимый свет.
(Кстати, слово хинд в персидском языке времен Хафиза также означало не только «Индия», но и «черный», поэтому вполне возможно, что поэт использовал в этой строчке игру слов).
Хафи означает тайну из тайн или внутреннее озарение. Суфии считают, что невидимый Свет (нур) входит в нас через этот центр, а затем распределяется по всем органам чувств. Также считается, что душа входит в младенца через центр хафи и со смертью покидает тело через него же. Этот центр спит в обычном человеке и активизируется только в мистике в состоянии переполненности Божественной Любовью. У такой Любви нет границ. Словно огонь, она поглощает чувство отдельности от Единого. С открытием центра хафи искатель осознает, что все, что он искал, здесь, внутри него, в точке за пределами измерений и все же находящейся в его собственном сердце.
Для тех, кто знаком с этим знанием хотя бы понаслышке, фраза об «индийской родинке» имеет совершенно иное значение: она говорит о состоянии, следующим за пробуждением таинственного центра внутреннего озарения...
Но и это еще не все.
Самарканд и Бухара, которые нищий Хафиз готов отдать, не имея и малейшей возможности это сделать, - не просто перешедшая все границы гипербола. Мы опять имеем дело с суфийскими техническими терминами.
Самарканд и Бухара, два великих города Центральной Азии, были в некотором смысле антагонистами, представляющими два аспекта человеческой жизни. Самарканд всегда был центром военной и политической власти, там строились самые величественные дворцы, туда стягивались огромные богатства и бурлила светская жизнь. И поныне грандиозные мавзолеи великих правителей прошлого, включая самого Тамерлана, стоят в Самарканде. Можно сказать, что Самарканд - образ Командующего Я, нафса - низшего «я» человека, объединяющего его эго и животные инстинкты.
(В этом смысле фраза, имеющая хождение среди дервишей: «Сдается мне, о путник, не попасть тебе в Мекку, ибо твоя дорога ведет в Самарканд» имеет вполне определенное символическое значение).
Бухара, с другой стороны, никогда не блиставшая мирским богатством и властью, в течение веков оставалась средоточием духовной жизни. Это была среднеазиатская Мекка, здесь работал Аль-Бухари, собравший и систематизировавший хадисы - высказывания Пророка (мир ему!). Но самое важное – в Бухаре сосредоточилась Работа суфийского Братства Ходжаган-Мастеров. И сейчас сюда съезжаются паломники со всего мира к могилам семи великих суфийских святых, включая основателя ордена Накшбанди Бахауддина Накшбанда.
Для Хафиза Самарканд и Бухара – символы, с одной стороны, мирских, с другой стороны, духовных ценностей, то, к чему стремятся люди в земной жизни, выбирая тот или иной путь. И то, и другое он готов без промедления отдать... за что же?
За Любовь. Все вышло из Любви, и в нее возвратится. Любовь выше богатства и власти, выше знаний, даже выше духа:
За миг, когда сердцем овладеет состояние мистического единства с Возлюбленным,
Возжигающее огонь в тайном центре и озаряющее тебя изнутри,
Не жаль отдать ни мирские, ни духовные сокровища всей земли.
*
Видите, мне понадобилось три страницы текста, чтобы только намекнуть на тайный смысл короткого двустишия Хафиза. Собственно, это и есть ответ на вопрос, почему так трудно переводить суфийскую поэзию...
===========
Сердце каждого человека, как хорошего, так и плохого, — это местопребывание Бога, и надо стараться никогда никого не обижать ни словом, ни делом.
Хазрат Инайят Хан. Чаша Саки.
"The heart of every man, both good and bad, is the abode of God, and care should be taken never to wound anyone by word or act." - Bowl of Saki, July 16, by Hazrat Inayat Khan
Комментарий Пир-о-Муршида Инаят Хана:
Чтобы пробудить любовь и сострадание в наших сердцах, надо жертвовать.
Мы должны забыть о собственных проблемах для того, чтобы сострадать несчастьям других людей.
Чтобы утолить чужой голод, мы должны забыть о собственном.
Все работают ради собственных целей, не заботясь о других, и это одно является причиной всей нищеты и страдания в мире.
Когда мир развивается от несовершенства к совершенству, требуется вся любовь и сочувствие.
От каждого из нас требуется требуется огромная нежность и бдительность.
Сердце каждого человека, хорошего или плохого, есть обитель Бога, и следует заботиться о том, чтобы не поранить никого ни словом, ни действием.
Мы здесь, в этом мире, лишь на короткое время, многие были здесь раньше и ушли и нам надо следить за тем, чтобы оставить после себя хорошее впечатление.
Мы не можем не поверить словам Будды о том, что суть всякой религии в том, чтобы не навредить.
Это не означает воздержание от убийства: можно убить многих, не убивая.
Чтобы убить человека, не обязательно надо совершить преступление - физическое убийство - взгляд, слово, мысль могут убить его, и это пытка гораздо хуже смерти.
Именно этот опыт, это переживание, заставляет нас говорить:
“О мои ноги, осторожно ступайте по шипам, лежащим на дороге, чтобы они не смогли жаловаться, что вы разрушили их.”
Нет конца анализу и размышлениям, если однажды человек начал применять этот принцип.
Если и есть какая-то религия, то она в уважении интересов каждого: настоятельно учитывать чувства, которые могут быть затронуты мгновенной ошибкой.
Если и есть какая-то обитель Бога, то она в сердце человека.
Если его затронуть неправильно, то это будет иметь эффект на всю судьбу, и мы не знаем, до какой степени.
https://phys.org/news/2020-07-insight-earth.html
https://phys.org/news/2020-07-nanoscale-electrometry-based-magnetic-field-resistant-sensors.html
https://singularityhub.com/2020/07/17/how-the-brain-builds-a-sense-of-self-from-the-people-around-us/
https://stbouton.ru/ka/kto-takie-biznes-angely-chem-zanimayutsya-kak-naiti-i-privlech.html
Politics is a waste of time for freedom advocates. I’ve yet to see a reasoned rebuttal to my essay:
https://libertarianinstitute.org/articles/an-open-letter-to-advocates-of-liberty/
https://www.forbes.com/sites/jemimamcevoy/2020/07/17/trump-ordered-federal-agents-are-reportedly-pulling-protesters-into-unmarked-vehicles-drawing-outrage/
https://champ.gothamist.com/champ/gothamist/news/coronavirus-updates-july-17-2020
https://scitechdaily.com/cosma-supercomputer-reveals-dramatic-impact-of-massive-planetary-collisions/
https://www.sciencemag.org/news/2020/07/dogs-may-use-earth-s-magnetic-field-take-shortcuts
https://m.youtube.com/watch?fbclid=IwAR1JnP2UaR2Y_6KDXnZaTXRki2jOzJTHv93BCU9QcqhOE_wOil2EEvQOurA%29&v=ZjpopfVJf1c
https://ehtrust.org/worlds-largest-animal-study-on-cell-tower-radiation-confirms-cancer-link/?fbclid=IwAR2O2oZDkXEsip864JI1IsQgRAhee__r-IkyENlhvifjXLcxfitQqXGSCk8
https://m.youtube.com/watch?v=kmaiFwLOHqE&feature=share
https://ftanda.co.uk/thoughts/beautiful-homes/
https://neurosciencenews.com/inner-state-neurons-16650/
https://www.sciencenews.org/article/asteroid-impact-volcanism-earth-dinosaurs-deccan-mass-extinction
https://coollib.net/b/392717/read
https://iq.hse.ru/news/252907126.html
https://youtu.be/K9Fwddf51MY
https://www.impact2030.com/home
https://books.google.com/books?id=ZamXDwAAQBAJ&pg=PT205&lpg=PT205&dq=%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%B4%D1%83%D1%80+%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%83%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8&source=bl&ots=Kkz9mCL-lJ&sig=ACfU3U24tKFdcAnpMe1r1Idn34O8Z9Tz5g&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjav9XYmdTqAhWamHIEHSR3DHwQ6AEwEHoECAkQAQ
https://id.hse.ru/data/2019/02/19/1192134731/%D0%A1%D0%BC%D1%83%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82_site.pdf
https://iq.hse.ru/news/252907126.html
Вы можете понять только то, что испытали на своем собственном опыте - понимание никогда не превышает опыта. Вы можете копить слова, вы можете стать великими учеными, но при этом вы лишь окажетесь в плену новой иллюзии – иллюзии, создаваемой информацией. Чем большим количеством информации вы владеете, тем больше вам кажется, что вы «знаете». Считается, что информация – это синоним познания, но это не так. Познание – это совершенно иное явление. Познание – это переживание, а информация лишь накапливается в системе памяти. Это может делать компьютер, в этом нет ничего особенного, в этом нет ничего исключительно человеческого.
Однажды две большие крысы попали в кинотеатр и забрались в комнату киномеханика. Там они съели целый рулон кинопленки. После чего одна крыса посмотрела на другую и спросила: «Тебе понравился фильм?» «Нет, – ответила та – книга мне понравилась больше».
Большинство людей - подобны этим крысам. Они непрестанно поглощают слова, они постоянно их накапливают. Они могут накопить горы слов и научиться прекрасно ими пользоваться. Они могут обмануть других, но это не страшно, поскольку они способны обмануть только тех людей, которые уже обмануты и которым, по этой причине, невозможно причинить еще больший вред. Но, обманывая других, такие люди постепенно начинают обманывать самих себя, и в этом большая проблема.
Запомните различие: в голове знание и действие – это две разные вещи; в сердце знание – это действие. Сократ говорил, что знание – это добродетель, но его никто не может понять. Даже его собственные ученики, Платон и Аристотель, неправильно его поняли. Когда он говорил, что знание – это добродетель, он имел в виду, что есть такой способ слушания и понимания, при котором, поняв что-то, вы уже не можете поступать вопреки этому. Когда вы понимаете, что перед вами дверь, вы не пробуете выйти через стену – вы выходите через дверь. Понимание означает действие, понимание вызывает действие.
Голова всегда задает вопросы, которые на первый взгляд кажутся уместными, но, на самом деле. совершенно нелепы. Сердце никогда не спрашивает – оно слушает и действует. В сердце слушание и действие - едины. Любовь знает и поступает соответствующим образом. Она никогда не спрашивает: «Как?» Голова интеллектуальна, а сердце разумно. Крупица понимания может совершить великую революцию в вашей жизни, которая приведет к освобождению. Семена маленькие, а деревья из них могут вырасти очень высокие, почти до звезд. Понимание – это семя, которое упало в ваше сердце. Позвольте ему прорасти. Питайте его, поддерживайте, устраняйте на его пути все преграды, и крошечное семя, которое в данный момент кажется ничтожным, даст тысячи цветов...
Есть два вида отношений со временем: одно — плыть на поверхности океана, другое — нырнуть и двигаться в глубину. Если вы просто плывете по поверхности, то всегда будете бояться, потому что поверхность — это не реальность. Поверхность — это, на самом деле, не океан, это только граница, только периферия. Идите в глубину, двигайтесь все глубже и глубже. Проживая мгновение глубоко — вы больше не часть времени...
Если вы влюбляетесь по настоящему, если входите глубоко в чувства, то время исчезает. Вы рядом со своей возлюбленной или возлюбленным... внезапно — времени нет. Вы движетесь в глубину... Если у вас музыкальное сердце, то вы знаете, когда звучит любимая мелодия — время останавливается. Если у вас есть чувство красоты, эстетическая восприимчивость и чувствительность — посмотрите на распустившийся цветок, и время исчезнет. Посмотрите на Луну, и где время? Часы останавливаются... Да, стрелки продолжают двигаться, но время останавливается. Если вы любили что-то глубоко, то знаете, что вы трансцендировали время. Много раз вас раскрывалась эта тайна. Ее вам раскрывала сама жизнь.
Жизни хочется, чтобы вы наслаждались. Жизни хочется, чтобы вы праздновали. Жизни хочется, чтобы вы участвовали в ней так глубоко, чтобы не было раскаяния о прошлом, чтобы вы не вспоминали прошлого и не отвлекались на будущее, потому что в каждое мгновение вы идешь глубже и глубже. В каждое мгновение жизнь становится более и более красивой, более и более оргазмической, и это становитсявершинным опытом. Мало-помалу, когда вы сонастраиваетесь с вершиной, она становится вашим жилищем. Именно так живет просветленный человек: он живет тотально — из мгновения в мгновение.
Кто-то спросил дзэнского мастера:
— Что ты делаешь, с тех пор как стал просветленным?
Он ответил:
— Ношу воду из колодца, рублю дрова в лесу. Когда голоден, ем. Когда мне хочется спать, сплю — вот и все...
Когда человек, достигший глубокого понимания собственного существа, рубит дрова, то он просто рубит дрова — больше никого нет! Фактически, рубящего нет, есть только рубка дров. Рубящего нет, потому что рубящий — это прошлое.
Время стало проблемой, потому что вы не жили правильно. Простые вещи: принимая ванну, принимайте ее тотально. Забудьте обо всем мире! Сидите под душем, и пусть на вас падает все Существование... Уборка дома, приготовление пищи, стирка одежды или утренняя прогулка — делайте их тотально. Сидя — сидите, ходя — ходите, и тогда не нужно никакой духовной практики.
Подобная практика — не что иное, как способ научиться все делать тотально. Как только вы этому научились, сделали всю свою жизнь духовной практикой, забудьте о ней: пусть жизнь будет единственным законом, пусть жизнь будет единственной духовной практикой. Тогда время исчезает... И помните: когда исчезает время, исчезает и смерть. Тогда вы не боитесь смерти.
Не прожитая жизнь дает смерти власть. Тотально прожитая жизнь отнимает у смерти всю власть. Тогда смерти нет...
http://popiruss.pw/enter/?mark=20200715-estinbademo.alfennec.ly/uxcerfe&tpl=xxx&engkey=hermetic+methods
https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=KeovvuviAJM
https://www.carbonbrief.org/guest-post-how-global-warming-is-causing-ocean-oxygen-levels-to-fall/amp#referrer=https://www.google.com
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/j.1467-7660.2009.01610.x
https://www.edf.org/climate/9-ways-we-know-humans-triggered-climate-change
https://theintercept.com/2020/04/04/coronavirus-pandemic-climate-change-co2-emissions/
Вы прикасаетесь к кому-то, и, если вы живете сердцем, то это прикосновение немедленно проникает в ваше сердце. Вы можете почувствовать, что это за человек. Если вы берете за руку человека, живущего в голове, то его рука будет холодной — не буквально холодной, но она будет обладать качеством холодности. В этой руке будет нечто мертвое, в ней будет чувствоваться отсутствие жизни... Если же человек живет сердцем, то будет некое тепло — его рука будет растворяться в вас. Вы почувствуете, как из его руки что-то перетекает в вас — возникает встреча, происходит передача тепла. Это тепло исходит из сердца. Оно никогда не возникает из головы, потому что голова всегда прохладная, холодная, расчетливая. Сердце — теплое, нерасчетливое. Голова всегда думает о том, как получить больше, а сердце — о том, как больше отдать. Это тепло и есть отдача — передача энергии, передача внутренних вибраций, передача жизненности. Вот почему вы почувствуете, что оно имеет иное качество... Если кто-то по-настоящему обнимает вас, то вы чувствуете глубокое слияние с ним...
https://scienceastronomyuniverse.blogspot.com/2019/11/human-civilization-will-come-to-end.html?fbclid=IwAR28naFnklRsljdi4W3-68WIiNQzM8XMMBLKjlL2MGnj0KbgB4ZJxXYFew0&m=1
Любовь или религия?
Любовь - это естественное чувство, а религия притворяется естественной, но это не так. если вы влюблены, ничто не может помешать вам достичь этого, но если у вас слепая вера в религию, вы делаете себя дураком, обманиваете себя одурачиваете, заставляйте себя удовлетворять другийх. насилуете себя
Если вы влюблены, вы можете пойти против своей религии, но не против своей любви, любовь - это внутренние чувства, которые позволяют вам иногда жертвовать ею ради его / ее счастья, но в религии вы вынуждены жертвовать своей любовью. это означает, что любовь - величайший из всех богов. Ранджит Чаудхари
https://www.labirint.ru/books/747059/
Фрейд, ЛеБон: Массовые психозы. "В страхе больше зла, чем в том, чего боятся
Подробнее: https://www.labirint.ru/books/747059/
https://iq.hse.ru/news/254644699.html
https://hr-portal.ru/blog/korporativnaya-kultura-ubivaet-individualnost
https://www.severreal.org/amp/30344224.html
Татьяна Ахметгалиева. Синдром №16. 2011-2012. Из проекта "Синтетический синром". Ткань, вышивка, шитье. ГТГ
Интересный медиум. В мире цифры прямо архаика - привет из времен пялец и прялок. Поначалу воспринимается как дискуссия с Лихтенштейном, за счет ритмичных точек-пикселей и яркости красок. Только послание произведения совершенно другое.
Мир заготовок, мир черновиков. Мы сейчас немножко поживем как пойдет, а там придумаем, как оно правильно и тогда уже набело все сделаем. Красиво, с вот этими розовыми закатами и вот этими ранними рассветами. Будет чистовик. А пока - пробуем. То есть - пробую. Я придумаю тебя таким, каким ты мне кажешься, или на худой конец - какого я хочу. Когда ты отвернешься - я не буду знать твоего лица. Да и есть ли оно у тебя? Только обрис, только какие-то смутные расплывчатее черты. Я и про себя толком ничего не знаю.
И до обидного внезапно приходит осознание, что другой жизни - не будет. Есть эта. Но кому надо про это знать?
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised