https://minds.by/news/portret-potentsial-nogo-adepta-sekty#.Y0oq40NByUk
სექტის პოტენციური ადეპტის პორტრეტი
ვ.ა. მარტინოვიჩი
ამ სტატიაში განხილულია საზოგადოებაზე სექტების ნეგატიური გავლენის პროფილაქტიკასთან დაკავშირებული ერთ-ერთი მთავარი თემა - სექტის პოტენციური ადეპტის პორტრეტი. გამოყოფილია როგორც რელიგიურ ორგანიზაციებში წასვლის ზოგადი მიზეზები, ასევე იმ ადამიანების სოციალური და ფსიქოლოგიური მახასიათებლები, რომლებიც ყველაზე მეტად არიან მიდრეკილნი სექტებსა და კულტებში ცხოვრებისკენ. ასევე გამოვლენილია ძირითადი პიროვნული თვისებები, რომლებიც ხელს უშლის ან მნიშვნელოვნად აფერხებს სექტაში შესვლას.
რატომ მიდიან ადამიანები სექტებში? ეს საკმაოდ რთული საკითხი თანამედროვე საზოგადოებაში ჩვეულებრივ გამარტივებულია პრიმიტიულობის დონემდე. ხშირად მოისმენთ, რომ „ბოროტმა სექტანტებმა“ „დააზომბეს“ ადამიანი, წაართვეს თავისუფლება, ჩამოართვეს დამოუკიდებლად აზროვნების და მის გარშემო არსებული სამყაროს სწორად შეფასების უნარი. მაგალითად, მოყვანილია მრავალი განადგურებული ბედი, ადამიანი, რომლებიც მორალურად და გონებრივად გაუბედურებულები დარჩნენ, რომლებმაც დატოვეს სამსახური ან სწავლა, დაანგრიეს საკუთარი ოჯახი. ჩნდება კანონზომიერი კითხვა: როგორ შეიძლება ადამიანის ასეთ მდგომარეობამდე მიყვანა? თუმცა, ეს კითხვა თავდაპირველად არასწორად იყო ჩამოყალიბებული, რადგან აპრიორი ვარაუდობს, რომ ადამიანი აქამდე ვინმეს გარედან „მოჰყავს“.
უპირველეს ყოვლისა, იგულისხმება თავად სექტანტები, რომლებსაც ბრალს სდებენ იმაში, რომ მათ დაასახიჩრეს დაზარალებულის სული. ეს უმარტივესი გამოსავალია, რომელიც სრულიად გვათავისუფლებს პასუხისმგებლობისაგან, რატომ წავიდა საყვარელი ადამიანი სექტაში, გვათავისუფლებს საკუთარი დანაშაულის საშინელი და უსიამოვნო შეგნებისაგან. დიახ, ძალიან ადვილია სექტის დადანაშაულება ყველაფერში. გაცილებით რთულია იმ რთულ პროცესებსა და წინაპირობებში გარკვევა, რომლებიც წინ უძღვის და თან ახლავს მასში შესვლას.
საინტერესოა, რომ საჯარო დისკურსში სექტებში შესვლის თემას თან ახლავს მრავალი განსხვავებული მითი და მცდარი წარმოდგენები, ის ასევე არის რელიგიის ფსიქოლოგიის ერთ-ერთი ყველაზე ღრმად დამუშავებული პრობლემა. რელიგიური ორგანიზაცისადმი მიმართვის პრობლემას ჯერ კიდევ ამ მეცნიერების ფუძემდებლები - უ.ჯეიმსი, დ.ლოიბა, ე.სტარბაკი და სხვები სწავლობდნენ. 1976 წელს რელიგიურ ორგანიზაციებში მიმართვის ფენომენის მკვლევარებმა დ.სკროგსმა და ვ. დუგლასმა აღნიშნეს, რომ XX საუკუნის დასაწყისიდან ამ თემაზე 500-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი გამოქვეყნდა. დასავლეთში რელიგიურ ორგანიზაციაში შესვლის პროცესის აღსანიშნავად ფართოდ გამოიყენება ტერმინი კონვერსია (ინგლისური conversion-იდან - სხვა სარწმუნოებაში გადასვლა, შეხედულებების, რწმენის შეცვლა). შეიძლება კლასიკურად მივიჩნიოთ 1970 წელს რ.ტრავიზანოს მიერ ჩამოყალიბებული კონვერსიის განმარტება. მეცნიერს მიაჩნდა, რომ ადამიანის რელიგიურ ორგანიზაციაში შესვლის არსი არის მისი ზოგადი იდენტობის შეცვლა, რაც მოიცავს:
ა) ინდივიდის მსოფლმხედველობას;
ბ) მის პიროვნულ მახასიათებლებს;
გ) წესებს დიდი რაოდენობის სიტუაციებისთვის, რაც მას უწესებს მის დამოკიდებულებას ადამიანებისა და გარემოს მიმართ.
1976 წელს რ. ოსტინმა გამოყო რელიგიურ ორგანიზაციაში შესვლის ორი ძირითადი ასპექტი:
ა) სტრუქტურული - რელიგიური ჯგუფის წევრობის მიღება ან შეცვლა, რასაც შეიძლება თან ახლდეს პიროვნების შინაგანი გადაგვარება;
ბ) ფსიქოლოგიური – პიროვნების სულიერი, შინაგანი გადაგვარება, რომელსაც შესაძლოა ახლდეს რელიგიურ ჯგუფში წევრობის ცვლილება.
სექტებში შესვლის სტრუქტურული და ფსიქოლოგიური ასპექტები განსაკუთრებით ხშირად ერთმანეთს ახლავს თან. ამ შემთხვევაში საუბარია ტოტალურ კონვერსიაზე. თუმცა, ასევე შეიძლება ისინი ცალკე არსებობდნენ. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში, ადამიანს შეუძლია ფორმალურად შევიდეს რელიგიურ სტრუქტურაში, მაგრამ არ გახდეს მისი სრულუფლებიანი წევრი, ან, პირიქით, დააკმაყოფილოს სექტანტის ყველა ფსიქოლოგიური მახასიათებელი, ჯერ კიდევ რომელიმე ორგანიზაციაში შესვლამდე. მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ სექტაში შესვლა მოიცავს ორ ძირითად კომპონენტს:
ა) სექტის მიერ ახალი წევრის მიღების მიზნით განხორციელებული ქმედებების ერთობლიობას;
ბ) თავად პიროვნების ინდივიდუალურ თავისებურებებს, მის ქცევას, სექტაში შესაძლო შესვლის საფუძველს. შესაბამისად, ჩნდება კითხვა, თუ რა სახის სოციალური და ფსიქოლოგიური მახასიათებლები აქცევს პიროვნებას სექტებისა და კულტების პოტენციურ მიმდევრად.
უკვე ბევრი დაიწერა იმის შესახებ, თუ როგორ მიმართავენ რელიგიური ორგანიზაციები მოტყუებას და ეშმაკობას ახალი მიმდევრების გადაბირებისთვის. სექტის პოტენციური წევრის პორტრეტის განხილვისას, ამას აღარ დავუბრუნდებით. მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ მხოლოდ რამდენიმე სექტა იწყებს გადაბირებას „პირისპირ“ კონტაქტის საშუალებით - ქუჩაში ან ბინის კართან. უმეტესობა უბრალოდ აკრავს რეკლამებს ბოძებზე, განათავსებს მათ ადგილობრივ პრესაში ან ინტერნეტში. ანუ ყველაზე ხშირად სექტაში გაწევრიანების პირველ ნაბიჯს თავად ადამიანი დგამს, რომელიც საერთოდ არ არის ვალდებული გამოეხმაუროს რეკლამას, გაჩერდეს ქუჩაში და დაიწყოს საუბარი მომაბეზრებელ სექტანტთან, და საერთოდ გაუღოს მისი ბინის კარები. თუ პირველი ნაბიჯი გადადგმულია შემთხვევით, ავტომატურად, შეცდომით, რაიმე ახლის ინტერესის გამო და ა.შ., მაშინ მეორე ეტაპზე, როდესაც ადამიანი განცხადების საფუძველზე მიდის შეხვედრაზე, იწყებს საუბარს ქუჩაში სექტანტთან ან სახლში, ადამიანების დიდი უმრავლესობა კარგავს ინტერესს ორგანიზაციის მიმართ. ვინც დარჩება, უკვე შეიძლება განიხილებოდეს, როგორც სექტის პოტენციური წევრი. ამასთან, ისინი საერთოდ არ არიან ასეთები, რადგან მეორე ეტაპზე დარჩნენ. მიზეზ-შედეგობრივი კავშირი აქ სხვაა. ისინი რჩებიან ზუსტად იმიტომ, რომ დიდი ხნით ადრე ჩამოყალიბდნენ, როგორც სექტის პოტენციური წევრები. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი განსხვავებაა. ზოგიერთი მეცნიერი თვლის, რომ სექტაში ადამიანის შესვლის მთელი ისტორიის ღრმად გასაგებად, ყველაზე მნიშვნელოვანია იმის გაგება, თუ რა მიზეზებმა და მოტივებმა აიძულა მას დარჩენა ორგანიზაციასთან გაცნობის პირველი წუთის შემდეგ. სწორედ ამიტომ, დაზარალებულებთან მუშაობისას, სპეციალისტებს უპირველეს ყოვლისა აინტერესებთ პიროვნების ბიოგრაფიის თავისებურებები და არა ის, თუ რამდენად კონკრეტულად მოახდინა სექტამ მასზე ზემოქმედება.
ვინ არიან ის ადამიანები, რომლებსაც ისე, რომ ეჭვიც კიარ გაუჩნდებათ, დიდი ალბათობით შეუერთდებიან სექტანტთა რიგებს? სექტის პოტენციური წევრებისთვის დამახასიათებელი მახასიათებლების მთელი მასივი შეიძლება დაიყოს ზოგადსა და კონკრეტულზე. ზოგადი მახასიათებლები, რომლებიც გარკვეულწილად დამახასიათებელია სექტებისა და კულტების ყველა პოტენციური მიმდევრისთვის გამონაკლისის გარეშე, მოიცავს:
ა) კრიტიკული აზროვნების უნარის არარსებობას ან მკვეთრად დაქვეითებას, ცხოვრების გზაზე წარმოქმნილი ნებისმიერი სიტუაციის ყოვლისმომცველი გააზრებას და განსაკუთრებით იმის, სადაც საჭიროა არჩევანის გაკეთება ორ ალტერნატივას შორის. ამასთან, განათლების დონე, სამეცნიერო წოდებები და ხარისხი ყოველთვის არ მიუთითებს კრიტიკული აზროვნების არსებობაზე და არანაირად არ იცავს სექტაში მოხვედრისგან. უფრო მეტიც, სექტების საშიშროების შესახებ ცოდნაც კი სრულიად უსარგებლოა, თუ ადამიანს არ აქვს დამოუკიდებლად აზროვნების, მიღებული ინფორმაციის კრიტიკულად აღქმის, მისი წყაროების „ავტორიტეტულობის“ შემოწმების და გადამოწმების უნარი. ამიტომ ლოგიკის, ფილოსოფიის და კრიტიკული აზროვნების განვითარების გაკვეთილები ბევრად უფრო სასარგებლოა, ვიდრე სპეციალიზებული ლექციები და წიგნები სექტმცოდნეობაში;
ბ) დამოუკიდებელი გადაწყვეტილების მიღების უნარის არარსებობას ან მნიშვნელოვნად შემცირებას, საკუთარ ქმედებებზე პასუხისმგებლობის აღების უნარის და მზადყოფნის ნაკლებობას. განსაკუთრებით ხშირად სექტებში მიდიან ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ „იყონ როგორც ყველანი“, გაყვენ დინებას, არ გამოირჩეოდნენ საერთო ნაკადიდან, რომლებიც გაურბიან პრობლემებსა და მოსაზრებებს, ეშინიათ და საკუთარი თავისგან იცავენ თავს. სექტები მათ „პურით და სანახაობით“ უზრუნველყოფენ, და ამისთვის ნებაყოფლობით დათმობენ თავისუფლებას და სიცოცხლის სისრულეს. ასეთი ადამიანები დიდად მადლიერი იქნებიან მათი, ვინც თავის თავზე აიღებს მძიმე შრომას - მიიღოს მათთვის ყველა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება;
გ) ტრადიციული რელიგიის არარსებობას ან წმინდა ფორმალურ კუთვნილებას. ქრისტიანული რწმენის საფუძვლების ღრმა ცოდნა და გაგება, კრიტიკულ აზროვნებასა და შინაგან თავისუფლებასთან ერთად, გადაულახავი დაბრკოლებაა ადამიანის დამონების, სექტებში და სხვა ტოტალიტარულ სისტემებში მიზიდვის მცდელობისთვის. თუმცა, უბრალო ნათლობა ეკლესიაში რეგულარული და შეგნებული სულიერი საქმიანობის გარეშე საკმარისი არ არის.
უნდა აღინიშნოს, რომ კომპლექსში სამივე მახასიათებლის კი არა, მათგან მხოლოდ ერთის არსებობა საგრძნობლად ზრდის ადამიანის სექტაში მოქცევის რისკს. განსხვავდება მხოლოდ რელიგიურ ორგანიზაციაში შესვლის მეთოდები და შედეგები. ასე, მაგალითად, ურწმუნო, მაგრამ პასუხისმგებელი და კრიტიკულად მოაზროვნე ადამიანები, სექტაში შესვლისას, საკმაოდ სწრაფად მიაღწევენ იქ წამყვან პოზიციებს. ამასთან, ღრმა რწმუნას, რომელიცმოკლებულია კრიტიკულ აზროვნებასა და პასუხისმგებლობას, შეუძლია მიიყვანოს ადამიანი შიდაეკლესიურ სექტანტობამდე.
კვლევებმა აჩვენა, რომ ყველაზე ხშირად სექტებსა და კულტებში ტექნიკური განათლების მქონე ადამიანები მიდიან. ამიტომ სკოლებსა და უნივერსიტეტებში ზოგადად ჰუმანიტარული მეცნიერებების და კერძოდ რელიგიური მეცნიერებების შესასწავლად გამოყოფილი დროის გაზრდა ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორია ახალგაზრდების სექტებში წასვლის თავიდან ასაცილებლად. შესაბამისად, ჰუმანიტარული დისციპლინების შემცირება გრძელვადიან პერსპექტივაში აუცილებლად უარყოფით ეფექტს მოახდენს.
შესაძლებელია მინიმუმ ხუთი გავრცელებული კერძო სოციალურ-ფსიქოლოგიური მახასიათებლის გამოყოფა, ან, უფრო ზუსტად, პიროვნების ტიპების იდენტიფიცირება, რომლებიც პოტენციურად მიდრეკილნი არიან სექტებსა და კულტებთან შესვლისკენ.
პირველ ტიპს მიეკუთვნება ადამიანები, რომლებსაც აქვთ რაიმე სოციალური პრობლემა (უსიამოვნება სამსახურში, სწავლაში, საკუთარი სტატუსით და საზოგადოებაში მდგომარეობით უკმაყოფილება და ა. შ.). ამ ტიპის ადამიანები შეგნებულად თუ გაუცნობიერებლად „ხსნას“ სირთულეებისგან სექტაში ეძებენ. ეს უკანასკნელი აცხადებს პრეტენზიას მათი რთული პრობლემების ღრმად გაგებაზე, პირდება მზა რეცეპტებს ამ პრობლემების გადასაჭრელად. რეალობას თავისი რთული და არაერთმნიშვნელოვანი სიტუაციებით ადამიანი ცვლის სექტის ხელოვნურ, მარტივ და უდარდელ სამყაროზე, რაც აშორებს მას ცხოვრებას. მას იმდენად სურს დაიჯეროს, რომ მისთვის მოთხრობილი ზღაპარი არის „ჭეშმარიტი“ ცხოვრება, რომ სექტანტებს არც კი სჭირდებათ დიდი შრომა მის რიგებში მოსაზიდად. ის უკვე მზად არის ახალ რეალობაში ჩაძირვისთვის და საერთოდ არ ფიქრობს იმაზე, თუ რა ფასის გადახდა მოუწევს ამისთვის. თანამედროვე საზოგადოებაში უამრავი ადამიანი ცდილობს თავის თავისგან და სამყაროსგან თავის დაღწევას ალკოჰოლში, ნარკოტიკებში, აზარტულ თამაშებში და ... სექტებში.
მეორე ტიპს, როგორი პარადოქსულიც არ უნდა იყოს, მიეკუთვნებიან ადამიანები, რომლებსაც ცხოვრებაში განსაკუთრებული პრობლემები არ აქვთ. მოწყობილებმა და უზრუნველყოფილებმა, მათ უბრალოდ არ იციან, რა გააკეთონ ამ აყვავებულ, მაგრამ უფერულ და ერთფეროვან სამყაროში. მაძღარი ბუნტი უბიძგებს მათ „თავგადასავლების ძიებისკენ“. მათთვის სექტა გართობის ერთ-ერთი ვარიანტია. რელიგიურ ორგანიზაციაში მოსვლის შემდეგ, ისინი შეიძლება დარჩნენ მასში და დროთა განმავლობაში გულწრფელად ირწმუნონ მისი დოგმა. პრობლემებისგან თავის დაღწევა, არამედ თამაშის, გართობის, ახალი შთაბეჭდილებების, ცხოვრების ახალი მნიშვნელობის ძიება. ისევ და ისევ, ასეთი ადამიანი ნებაყოფლობით მიდის იმის საძიებლად, რაც მისთვის საინტერესო თავგადასავალია, მაგრამ საბოლოოდ შეიძლება გადაიზარდოს ძალიან სამწუხარო მოვლენებად მისთვის და ახლობელი ადამიანებისთვის.
პიროვნებები, რომლებიც მიეკუთვნებიან მესამე ტიპს, შორს არიან პირველი ორის უკიდურესობებისგან. როგორც წესი, ესენი არიან გულჩათხრობილი, მშვიდი, კარგად აღზრდილი, ჭკვიანი და თავაზიანი ადამიანები, რომლებსაც პრაქტიკულად არ ჰყავთ მეგობრები და განსაკუთრებული გატაცებები. ისინი არ დადიან ეკლესიებში. მათ საკმაოდ განვითარებულ მორალურ-ეთიკურ კოდექსს, რომლითაც ისინი პრაქტიკაში ხელმძღვანელობენ, არ გააჩნია სერიოზული საფუძველი შეხედულებათა თანმიმდევრული სისტემის სახით. სექტა ოსტატურად სთავაზობს მათ ასეთ დასაბუთებას თავის დოქტრინაში და, რაც მთავარია, უზრუნველჰყოფს ურთიერთობით ადამიანებთან, რომლებიც ავლენენ მათ მიმართ მათ მიმართ ინტერესს - ისეთების, როგორიც არიან: გულჩათხრობილი, პასიური და ცოტა მოსაწყენი. ჯგუფის სარწმუნოება და რიტუალები მათთვის მეორეხარისხოვანია. მთავარია ის გრძნობა, რომ მათი ესმით და იღებენ მათ, რომ მათ გვერდით არის ვინმე, ვისთანაც შეგიძლიათ ისაუბროთ და ვინც, შესაძლოა, დაგეხმაროს საჭირო მომენტში. სექტებში წასული ახალგაზრდების დიდი ნაწილი სწორედ ამ ტიპს მიეკუთვნება.
მეოთხე ტიპს მიეკუთვნებიან საკმაოდ თავდაჯერებული ადამიანები, რომლებიც მიისწრაფვიან რაიმე ახალის, საინტერესოს და იდუმალის სწავლისკენ. მათ შეუძლიათ, მთელი ძალები მისცენ არჩეულ საქმეს, შემდგომში უპრობლემოდ დაანებონ მას თავი და მონახოს ახალი გატაცება. ასეთი ადამიანები ვერ განასხვავებენ ცოდნის სერიოზულ, ჰარმონიულ და ღრმა სისტემას უხეში სიყალბისგან, რომელიც პრეტენზიას აცხადებს აბსოლუტურ დომინირებაზე ცოდნის ყველა სფეროში ერთდროულად. რელიგიური ცოდნა, როგორც ასეთი, მათთვის მთავარ ინტერესს წარმოადგენს. „რელიგიური“ ნიშნავს „კარგს“ - ეს არის მათი ძირითადი პრინციპი. ისინი ვერ ხედავენ განსხვავებებს, ამიტომ განწირულნი არიან მარადიული ხეტიალისთვის ერთი სექტიდან მეორეში, მიიღებენ ყველაფერს, დაეთანხმებიან ყველაფერს და ბოლომდე ვერ გაიგებენ ვერაფერს. იმ შემთხვევებში, როდესაც ეს ადამიანები დატვირთული არიან აქტივობის საკმაოდ დიდი მუხტით, მათ შეუძლიათ გაანადგურონ ძალიან ბევრი, მიიყვანონ ისინი სექტაში, რომელსაც ისინი მოგვიანებით მიატოვებენ.
მეხუთე ტიპს მიეკუთვნებიან ადამიანები, რომლებიც მიისწრაფვიან ექსკლუზიური და „ელიტარული“ სარწმუნოებისა და მსოფლმხედველობის სისტემების მიღებისაკენ. მათი განათლების და შემოსავლების დონე შეიძლება ძალიან განსხვავებული იყოს. მათ აერთიანებს მასობრივი ხასიათისა და კოლექტივიზმის ნებისმიერი ფორმის უარყოფა, რაც მათთვის რაღაც პრიმიტიულისა და ყალბის სინონიმია. ჭეშმარიტების დაუფლება, მათი აზრით, მცირეთა ხვედრია. სექტები, რომლებიც ორიენტირებულია ამ ტიპის ადამიანებთან მუშაობაზე, უყალიბებენ მათ რწმენას ორგანიზაციის ღირებულებაში, უნიკალურობაში და განუმეორებლობაში და მის მიერ შეთავაზებულ ცოდნაში სამი საკმაოდ მარტივი და ზოგჯერ ურთიერთგადამკვეთი გზების დახმარებით. პირველ შემთხვევაში, სექტა თავის ღონისძიებებში მონაწილეობისთვის ითხოვს უზარმაზარ თანხებს (რამდენიმე ათას დოლარამდე). ამრიგად, ადამიანს ექმნება შთაბეჭდილება, რომ ის ყიდულობს უაღრესად ღირებულ ცოდნას, რომელიც ხელმისაწვდომია მხოლოდ ერთეულებისთვის. ამ ცოდნისთვის გადახდილი მაღალი ფასი, მისთვის ჩვეულებრივი თაღლითებისგან მიღებული ინფორმაციის ჭეშმარიტების, ელიტარულობისა და ექსკლუზიურობის საწინდარია. ამ კატეგორიის ადამიანებს არ ესმით, რომ ფულით ყველაფრის ყიდვა არ შეიძლება, და ნამდვილად ფარული და ღრმა ჭეშმარიტება ადამიანს „უსასყიდლოდ“ ეძლევა. მეორე შემთხვევაში, სექტა ქმნის მრავალმხრივ და რთულ სარწმუნოებას, რომელსაც შეუძლია დააინტერესოს მხოლოდ მეტ-ნაკლებად განათლებული ადამიანები. ჯგუფის უნიკალურობის განცდა შენარჩუნებულია არა დიდი ინვესტიციების ხარჯზე, არამედ სწავლების დახმარებით, რომელთა გაგებაც მხოლოდ რჩეულთათვის არის ხელმისაწვდომი. ამავდროულად, სარწმუნოებრივი მოძღვრების სირთულე მიიღება მისი ჭეშმარიტების, სიღრმისა და ღირებულების მთავარ კრიტერიუმად და ნიშნად. მესამე შემთხვევაში, უნიკალურობის იმიჯი ყალიბდება ჯგუფში შესვლისთვის დაწესებული სერიოზული შეზღუდვების გამო. სექტა ან საერთოდ არ ატარებს მისიონერულ საქმიანობას, ან იწვევს მიმდევრების მკაცრად შეზღუდულ რაოდენობას. ეს უკანასკნელნი ქმნიან ორგანიზაციის საიდუმლოების „ინიციატორთა“ წრეს და ტკბებიან პლანეტის დანარჩენ მოსახლეობაზე მათი უპირატესობის განცდით. სექტები და კულტები, რომლებიც ადამიანებს საკუთარი უნიკალურობის, ბნელ და გაუნათლებელ ბრბოზე რჩეულთა განცდას აძლევენ, საკმაოდ ადვილად პოულობენ საკუთარი განდიდების მანიის გულუბრყვილო მსხვერპლს ან უბრალოდ ადამიანებს, რომლებიც ცდილობენ მაღლა დადგენ ყველასა და ყველაფერზე.
ზემოთ აღწერილი სოციალურ-ფსიქოლოგიური მახასიათებლები არის ადამიანების სექტებსა და კულტებში წასვლის ყველაზე მნიშვნელოვანი წინაპირობა. ხშირად ადამიანები, თავიანთი ფსიქოლოგიური მახასიათებლებით, სექტანტები არიან სექტაში ოფიციალურად შესვლამდეც, რაც მხოლოდ სტრუქტურულად აფიქსირებს მათ მდგომარეობას და დამოკიდებულებას. სექტების პოტენციური წევრების კატეგორიაში ასევე შედის ადამიანები, რომელთა მსოფლმხედველობის ელემენტები ემთხვევა სექტის სწავლების რომელიმე კომპონენტს. საქმე იმაშია, რომ შექმნილი სექტებისა და კულტების უმეტესობა თავისი დოგმის განვითარების პროცესში აქტიურად იყენებს საზოგადოების არაინსტიტუციონალიზებული, არატრადიციული რელიგიურობის იდეებსა და აზრობრივ კონსტრუქციებს. მხედველობაშია ფსევდომეცნიერული და ფსევდორელიგიური იდეები, რომლებიც აქტიურად ვრცელდება თანამედროვე საზოგადოებაში, მაგრამ არც ერთი მცხოვრები არ არის გაიგივებული სექტანტობასთან, ამიტომ თავისუფლად არის მიღებული, როგორც სანდო და ჭეშმარიტი. ამ იდეებიდან ყველაზე ცნობილია ასტროლოგიის რწმენა, გათვალვის, ბოროტი თვალის, აურის, ადამიანის ბიოენერგეტიკის და ექსტრასენსორული შესაძლებლობების, რეინკარნაციის, ამოუცნობ მფრინავ ობიექტებში, ანომალური და გეოპათიური ზონების, ფენ შუის, სხვადასხვა მკითხაობის რწმენა და ა.შ. სექტანტურ დოქტრინასთან შეხვედრისას, რომელშიც ეს იდეები ამა თუ იმ ფორმით არის წარმოდგენილი, ადამიანი ხვდება, რომ ეს მისთვის რაღაც რადიკალურად ახალი არ არის. მას უკვე სჯერა რაღაცის, რასაც რელიგიური ორგანიზაცია სთავაზობს. მაშინაც კი, თუ მას არ აქვს სექტაში წასვლის სოციალურ-ფსიქოლოგიური მიდრეკილება, ის შეიძლება დაფიქრედეს, ხომ არ შესულიყო ორგანიზაციაში, რომელიც ქადაგებს რაღაც ნაცნობს. თავისთავად, ამ იდეებს და აზრობრივ კონსტრუქციებს, რომლებსაც შეცდომაში შეჰყავს ადამიანები, არ მოაქვს სოციალურ-ფსიქოლოგიური ზიანი. თუმცა სწორედ ისინი უადვილებენ ადამიანს მართლაც საშიშ სექტებსა და კულტებში შესვლას.
თუ ადამიანს სურს მოტყუებული იყოს და უკვე მზად არის სექტაში გაწევრიანებისთვის, მისი გადაბირებისთვის მინიმალური ძალისხმევაა საჭირო. ნიშანდობლივია, რომ ქუჩებსა და ბინებში დადიან არა სექტის ლიდერები, რომლებსაც ნამდვილად შეუძლიათ ადამიანის ძალიან კომპეტენტურად „დამუშავება“, არამედ რიგითი ადეპტები. ზოგიერთ მათგანს საბაზისო კომუნიკაციის უნარიც კი არ გააჩნია, რომ აღარაფერი ვთქვათ ადამიანის ცნობიერებაზე და ქვეცნობიერზე ფსიქოლოგიური ზემოქმედების სერიოზულ მეთოდებზე.
ასე რომ, სექტაში მისვლა ყოველთვის ურთიერთქმედების შედეგია. გავლენა მოდის არა მხოლოდ იმ პირის მხრიდან, ვინც იბირებს პოტენციურ მსხვერპლს, არამედ გადასაბირებელი პირის მხრიდანაც. თუ სექტანტი შემთხვევით წააწყდება რელიგიის დარგის პროფესიონალს ან უბრალოდ ადამიანს, რომელსაც შეუძლია ლოგიკურად აზროვნება, საუბრის საგნის თანმიმდევრულად გააზრება, შედეგად, შესაძლოა, თავად სექტის მქადაგებელი იყოს „გადაბირებული“. ყოველ შემთხვევაში, ამ ხანმოკლე ურთიერთობის პროცესში შესაძლებელია მისი კრიტიკული აზროვნების გაღვიძების მცდელობა, მისი მსოფლმხედველობის ცრუ სტერეოტიპების შეუსაბამობის ჩვენება, რამაც, საბოლოო ჯამში, შეიძლება გამოიწვიოს მისი დამოუკიდებელი გასვლა სექტიდან.
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised