https://mysl.su/2017/02/geomagnitnaya-burya/
გეომაგნიტური ქარიშხალი
მხეცი ყველამ იცის. ის ათბობს და ეფერება. მაგრამ ასევე შეიძლება იყოს საკმაოდ საშიში. ამიტომაც მიეცა მას მტაცებლური ზნე. და მაშინ ნუ ელოდები მისგან წყალობას. ათასობით ადამიანის სიცოცხლეს იწირავს ის ყოველწლიურად. მხეცის სახელია მზე.
გეომაგნიტური ქარიშხალი - გიგანტური ქვაბის ორთქლი
ბუნებამ თითქოს იზრუნა დედამიწის დაცვაზე კოსმოსური თავდასხმებისგან. მან ის გარსში მოათავსა - მაგნიტოსფეროში. მაგრამ ამის გამო დედამიწა არ გახდა დაცული. ჩვენ მუდმივად ვგრძნობთ იმას, რაც კოსმოსში ხდება. საუბარია გეომაგნიტურ ქარიშხლებზე.
მზე გიგანტური ქვაბია, რომელშიც ყოველ წამს იწვება 600 მილიონი ტონა წყალბადი და წარმოებს 4 მილიონი ტონა ჰელიუმი. ამავე დროს ხდება გიგანტური ცეცხლოვანი კოლტების ამოფრქვევა.
გავარვარებული მატერია სივრცეში ქმნის მზის ქარს. დედამიწისკენ მიფრინავს პლაზმის ნაკადი, რაც გავლენას ახდენს დედამიწის მაგნიტურ „სამოსზე“ და „შეკუმშავს“ მას.
მარტივად რომ ვთქვათ, ასეთი ქარიშხლები არის მზის გამოსხივების რხევებსა და დედამიწის რხევებს შორის შეუსაბამობა. მაგრამ ამ ქარიშხლების გარეშეც კი, პლაზმა ურთიერთქმედებს მაგნიტოსფეროსთან. ამრიგად, დედამიწაზე ყველა ცოცხალი არსება ცხოვრობს მუდმივ გეომაგნიტურ ველში. ეს ისეთივე აუცილებლობაა, როგორც წყალი და ჟანგბადი. დედამიწაზე ყველა ცოცხალი არსების ევოლუცია მოხდა სხვადასხვა ზემოქმედების ფონზე - გაზის, სინათლის, რადიაციულის. მაგნიტური ველი ამ რიგში განსაკუთრებულია. ის თავისუფლად და ენერგიის დანაკარგის გარეშე აღწევს დედამიწასა და ოკეანეში.
თუმცა, ქარიშხალი განსაკუთრებული რამაა. ერთი-ორი დღის განმავლობაში დედამიწის ველის ინტენსივობა ათჯერ იზრდება. და შემდეგ ელოდე უბედურებას. საყვარელი ყვითელი ბურთი, რომელზეც ბავშვობიდან ვმღეროდით სიმღერებს და რომელსაც დაუღალავად ვხატავთ ტილოებზე, იწყებს მძვინვარებას.
რა ხდება? ასორმოცდაათი წლის წინ ადამიანებმა ამ კითხვაზე პასუხი მიიღეს. ასტრონომებმა შენიშნეს, რომ მაგნიტური ქარიშხლების გამოჩენა დამოკიდებულია მზის აფეთქებების ინტენსივობაზე. ისინი კი, თავის მხრივ, უკავშირდება ეგრეთ წოდებულ მზის ლაქებს. როგორც კი ისინი გაჩნდებიან, პლაზმის ძლიერი ნაკადი კოსმოსში იფრქვევა. როგორც კი ის მიაღწევს დედამიწის გეომაგნიტურ სამოსს, ის იწყებს „აღშფოთებას“.
და იყო დღე მეორე …
ასეთი ქარიშხლების შედეგები ზოგჯერ კატასტროფულია. ელექტრული აღჭურვილობის გამოყენებასთან დაკავშირებული ავარიების რიცხვი სწრაფად იზრდება. ენერგეტიკული და კომპიუტერული სისტემები იწყებენ „ცელქობას“.
ორმოცდაათი წლის წინ, 100 ათასი ავტოავარიის სტატისტიკის გაანალიზების შემდეგ, გერმანელმა მეცნიერებმა რ. როიტერმა და კ. ვერნერმა აღნიშნეს მათი მკვეთრი ზრდა მზის აფეთქებიდან მეორე დღეს.
ზოგჯერ მეცნიერები უფრო გლობალურ დასკვნამდე მიდიოდნენ. ა.ლ. ჩიჟევსკი, მეცნიერი, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობა ჯერ კიდევ არ არის შესწავლილი, სწავლობდა ისტორიული მოვლენების ურთიერთკავშირს მზის აქტივობის ცვლილებებთან თითქმის 25 საუკუნის განმავლობაში. მან აღნიშნა, რომ ყველაზე სისხლიანი ომები და რევოლუციები, წარმართთა ხოცვა-ჟლეტა და ხალხთა დიდი გადასახლება მოხდა მზის მაქსიმალური აქტივობის წლებში.
მაგნიტური ველი არსებითად ახდენს გავლენას ნებისმიერი ადამიანის ორგანიზმზე. უპირველეს ყოვლისა, როდესაც ის გადაადგილდება თვითმფრინავით, მატარებლით, მანქანით ერთი განედიდან მეორეზე. შემთხვევითი არ არის, რომ ჩვენ გვჭირდება 2-3 დღე ადაპტაციისთვის ახალ არა მხოლოდ კლიმატურ პირობებთან ან დროის სარტყელთან, არამედ, უპირველეს ყოვლისა, დედამიწის სხვა მაგნიტურ მახასიათებლებთან. ამიტომ, პირველ 80-90 საათში ჩვენთვის ახალ ადგილას სანატორიუმში ყოფნისას ექიმები პროცედურებს არ ნიშნავენ: ორგანიზმი უნდა მოერგოს სხვა გეომაგნიტურ პირობებს.
ადამიანი სამყაროს ნაწილია. მის სხეულზე განლაგებულია სხვადასხვანაირად დამუხტული წერტილები. ახლა, როცა ცივილიზაციამ მოსწყვიტა ადამიანი დედამიწასთან კონტაქტს, მისი მაგნიტური ველის ჰარმონია ირღვევა. ჩვენ ვატარებთ სინთეთიკურ ფეხსაცმელს, ვჭამთ არანატურალურ პროდუქტებს, ვცხოვრობთ შენობებში, რომლებიც ექვემდებარება თანამედროვე მოწყობილობების სხვადასხვა ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებას. შედეგად, თავზე ჩნდება ჭარბი დადებითი მუხტი, ხოლო ფეხებზე - უარყოფითი. იცვლება სისხლის მაგნიტური მახასიათებლები. აქედან გამომდინარეობს დაავადებისადმი მიდრეკილება.
არამშვიდ გეომაგნიტურ დღეებში, გულის შეტევით გარდაცვლილთა რიცხვი იზრდება ერთნახევრიდან ორჯერ. მაგნიტური ქარიშხალი ასევე მოქმედებს ეპიდემიების გავრცელებაზე. ასე ფიქრობენ, მაგალითად, შემახას ასტროფიზიკური ობსერვატორიის (აზერბაიჯანი) სპეციალისტები. მათ ჩაატარეს მონიტორინგი და დაასკვნეს, რომ ჰელიოგარემო 25 წლის განმავლობაში ცალსახად მოქმედებს გრიპის ეპიდემიის წინსწრებაზე ან შეფერხებაზე საშუალოდ 2-3 წლით, მზის აქტივობის 11-წლიანი მაქსიმუმის მიმართ.
სად დავემალოთ მაგნიტურ ქარიშხალს?
თითქოს, უცნაური კითხვაა. ეს იგივეა, რომ ვიკითხოთ, სად დავემალოთ მზეს.
ნუ ვიჩქარებთ. გავიხსენოთ, რას ამბობენ ჩვეულებრივ ხანდაზმული ადამიანები: „პროფესიული საქმიანობა დასრულდა. ბავშვები და შვილიშვილები გაიზარდნენ და არ ვჭირდები. დროა ვიცხოვრო საკუთარი თავისთვის“. ასე რომ, ასაკთან დაკავშირებული გადახრებით დაქანცულ ადამიანს, რომელთაგან განსაკუთრებით დამახასიათებელია გულის და სისხლძარღვების დისფუნქცია, განმარტოება სურს. ძალიან ხშირად ეს ნიშნავს - წინ, საყვარელ სახლამდე თბილი ზღვის სანაპიროზე. ის ჩვეულებრივ სამხრეთშია.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ეკვატორთან უფრო ახლოს. აქ, შესაძლოა, ამ მიზიდულობის მიზეზი იმალება. საქმე იმაშია, რომ სწორედ ეკვატორზე მუდმივი გეომაგნიტური ველის მნიშვნელობა მინიმალურია. და ის მაქსიმალურია პოლუსებთან ახლოს. განსხვავება საკმარისად დიდია, რომ არ იგრძნო.
ზოგიერთი მეცნიერი იცავს ამ თვალსაზრისს, ზოგი კი უარყოფს მას. თუ ინდოელმა მეცნიერებმა გამოავლინეს პირდაპირი კავშირი გულის შეტევასა და მაგნიტურ აქტივობას შორის, მაშინ ბრიტანელმა კოლეგებმა უარყვეს მათი მონაცემები. იგივე ეხება საგზაო შემთხვევებს. თქვენთვის უკვე ცნობილია გერმანელი მეცნიერების აზრის შესახებ. იაპონელები კი სრულიად საპირისპიროს ამტკიცებენ: მაგნიტური ქარიშხლის დროს საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევების რაოდენობა მცირდება.
რატომ არის ასეთი რადიკალური შეხედულებები? ყურადღება მიაქციეთ იმ ფაქტს, რომ თითოეულ ცალკეულ შემთხვევაში კამათს აწარმოებს მეცნიერული წყვილი, რომელშიც ვიღაც ცხოვრობს უფრო პოლუსთან, ვიღაც კი უფრო ეკვატორთან ახლოს. ჩვენ უკვე ვიცით, რომ ჩვეულებრივი გეომაგნიტური ფონის სიდიდე განსხვავებულია: სადღაც უფრო მაღალია, სადღაც დაბალი. ამიტომ, სავსებით ბუნებრივია, რომ სხვადასხვა განედზე მყოფმა ადამიანებმა მაგნიტური ქარიშხალი განსხვავებულად აღიქვან. თეორიულად, პოლუსთან უფრო ახლოს, მისი ატანა შეიძლება უფრო ადვილი იყოს.
მაგრამ ეს თეორიაა. და როგორ არის საქმე პრაქტიკაში? მეცნიერები სანკტ-პეტერბურგიდან - შეგახსენებთ, რომ ჩრდილოეთ პალმირა მდებარეობს არქტიკული წრიდან არც თუ ისე შორს - მოულოდნელად მივიდნენ სენსაციურ შედეგამდე: განსაკუთრებით ძლიერ გავლენას ცოცხალ ორგანიზმებზე აზდენს გეომაგნიტური აღშფოთებები, რომლებიც ემთხვევა ... კოსმოსური სხივების ინტენსივობის დაქვეითებას. ამ დღეებში ინფარქტების საშუალო რაოდენობა 15 პროცენტით, ხოლო ინსულტის 10 პროცენტით გაიზარდა.
მაშ, სად არის უფრო უსაფრთხო მაგნიტურ ქარიშხალთან შეხვედრა? და საერთოდ, არის თუ არა სხვა რადიკალური საშუალებები, გარდა პოლუსისა თუ ეკვატორისკენ გადაადგილებისა?
მსოფლიოს მთელ რიგ კლინიკებში არის უნიკალური ეკრანირებული პალატები, რომელსაც ჰიპომაგნიტური ოთახები ეწოდება. მათში პაციენტებს მაგნიტური ქარიშხლის დროს ათავსებენ - როგორც წვიმის დროს ქოლგის ქვეშ. ვინაიდან არც ბინის კედლები და არც მედიკამენტები არ იცავს ადამიანს მზის ზემოქმედებისგან, ოთახი დაფარულია სპეციალური მასალით. მეტეომგრძნობიარე ადამიანებს შეუძლიათ აირიდონ დაავადების გამწვავება, თავიდან აიცილონ შეტევა და გადაავადონ სიკვდილი.
ექიმები ასევე იყენებენ პორტატულ მაგნიტომეტრს, რომელიღაც ლუკაბის მაგნატორს, რომელიც რეკლამირებულია ინტერნეტის ერთ-ერთ გვერდზე. გასაგებია, რომ ყველას არ აქვს მისი ყიდვის საშუალება. როგორ უნდა მოვიქცეთ?
ასპირინით ხელში…
პირველ რიგში, შეგახსენებთ, რომ ორგანიზმიც არის და ორგანიზმიც. იქიდან გამომდინარე, რომ ეკვატორზე არის მაგნიტური აქტივობის მინიმალური დონე, არ არის გამორიცხული, რომ სხვა ადამიანი მაგნიტური ქარიშხლის დროს მაინც არ იგრძნობს აქ თავს კომფორტულად. ამიტომ, სანამ რაიმეს მტკიცებას დავიწყებთ, უნდა გავარკვიოთ, რამდენად მაგნიტომგრძნობიარეა თითოეული ჩვენგანი.
არის მარტივი ტესტი. კანზე იოდის ნაყენის ბადის სახით წასმა. ბადის ფართობი არ უნდა აღემატებოდეს ხელისგულის ზომას. თუ იოდის ბადე საღამოს წასმის შემდეგ დილით გაქრება, მაშინვე უნდა წაისვათ მსგავსი ბადე ახალ ადგილას. იოდის ქსელის სწრაფი გაქრობა ნიშნავს მაგნიტურ ქარიშხალთან არასრულ ადაპტაციას, რადგან ცნობილია, რომ მიკროდოზებში იოდი არის ორგანიზმში ბიოქიმიური რეაქციების კატალიზატორი, ხოლო დედამიწის ელექტრომაგნიტური ველის რყევები გავლენას ახდენს ჟანგვა-აღდგენითი პროცესების მიმდინარეობაზე.
თუ ძალიან ეზარებათ საკუთარი თავის ტესტირება მაგნიტური მგრძნობელობაზე, არსებობს სხვა გზები შეიტყოთ საკუთარი მგრძნობელობის შესახებ. მაგნიტოკრიტიკულ დღეებში, როგორც წესი, არ ასრულებენ ავიაფრენებს, მაგრამ გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაში ირჩევენ ღამის რეისებს. თუმცა, მძღოლები, ისევე როგორც ფეხით მოსიარულეები, ძალიან ფრთხილად უნდა იყვნენ საჭესთან და გზის სავალი ნაწილის გადაკვეთისას.
რაც შეეხება წამლებს, ნუ იხმაროთ კლოფელინი, რომელსაც ზოგჯერ იყენებენ პროფილაქტიკის მიზნით მომავალი მაგნიტური ქარიშხლის წინააღმდეგ. მაგრამ ასპირინის ტაბლეტი ზიანს არ მოგიტანთ: ის ათხელებს სისხლს და ხსნის უსიამოვნო შეგრძნებებს. საუბარი, რა თქმა უნდა, არ ეხება მათ, ვისაც კუჭის წყლული ან გასტრიტი აქვს – ამ შემთხვევაში ასპირინი ზიანს მიაყენებს.
ვალერიანიც არ იქნება ურიგო, რადგან შეამჩნიეს: წნევა ხშირად მატულობს არა მხოლოდ ამინდისგან, არამედ იმის შიშისგან, რომ მას შეუძლია მომატება. მაგრამ, ნებისმიერ შემთხვევაში, არტერიული წნევის დამწევი აბების მიღებამდე, ჯერ უნდა გაიზომოთ იგი. არ არის გამორიცხული, რომ წნევამ კი არ მოიმატა, არამედ დაიკლო – სიმპტომები იგივეა.
მათ, ვინც მუშაობენ, უნდა მოიწყონ შრომის დამცავი რეჟიმი, უკეთესი იქნება დამსაქმებელთან მოლაპარაკება ორი დღით დასვენებაზე.
ასევე არსებოს ძალიან მარტივი რეკომენდაციები. მაგნიტური ქარიშხლის ეფექტის შესამცირებლად საჭიროა კარგად გამოძინება და დამამშვიდებელი ნაყენების ან სამკურნალო ჩაის დალევა.
მაღალი წნევის მქონე ადამიანებს ექიმები ურჩევენ: გამორიცხონ მარილიანი საკვები, არ წმინდოთ ფანჯრები სკამზე დგომისას... ცოტა ხნით გადადეთ საყვარელი სირბილი გამთენიისას. არ გადაიტვირთოთ თავი მძიმე ALDI ჩანთებით. დიდი ხნის ნანატრი მრავალდღიანი მოგზაურობა რაინზე ამსტერდამიდან ავსტრიამდე (გრძედის მნიშვნელოვანი ცვლილება) უმჯობესია გადადოთ. რადგან მაგნიტური ქარიშხალი თავისთავად სტრესული სიტუაციაა ორგანიზმისთვის. რატომ უნდა გააძლიერო იგი საკუთარი ხელით? ..
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised