Восстановление целостности наиглавнейший вопрос жизни
одна из жизненных задач состоит в сборке себя не только как личности, но и как андрогина, объединившись в кластер существ, обладающих цельным сознанием.
Unlearning, unfucking, deprogramming , what you not know is mine
Amor wincit omnia
Honesty is a love word. We love by being honest" John Estrellas
All my publication are dedicated to my muse E.M
понедельник, 24 июня 2019 г.
რელიგიის ფსიქოლოგია ლარისა ასტახოვა სვეტლანა პოლიტოვა 2
რელიგიის ფსიქოლოგია ლარისა ასტახოვა სვეტლანა პოლიტოვა 2
ლექციის შინაარსი:
ერიხ ფრომი (1900-1980) ჰუმანისტური ფსიქოანალიზის წარმომადგენელია. ფსიქოანალიტიკურ იდეას, რომ ადამიანები არ აცნობიერებენ თავის ქცევას, ფრომმა შეჰმატა მოსაზრება, რომ ადამიანმა უნდა შეძლოს მასში ჩადებული პოტენციალის გამოვლენა. ე. ფრომის სამეცნიერო მსოფლმხედველობაზე დიდი გავლენა მოახდინეს ზიგმუნდ ფროიდის იდეებმა არაცნობიერის დომინირებული როლის შესახებ ადამიანის ქცევაზე, და კარლ მარქსის იდეებმა ადამიანზე სოციალურ-პოლიტიკური ფორმაციების და საზოგადოების მიერ კულტივირებული ღირებულებების ძლიერი გავლენის შესახებ. კარლ მარქსის იდეა კაპიტალიზმის დროს გაუცხოების შესახებ ე. ფრომის მიერ გააზრებულია, როგორც ფსიქოლოგიური გაუცხოება, ადამიანების ერთმანეთისგან გაუცხოება.
მრავალწლიან ფსიქოანალიტიკურ პრაქტიკაზე დაფუძნებული ფსიქოლოგიური კონცეფციის ძირითადი დებულებები მოცემულია შრომებში „თავისუფლებისგან გაქცევა“ (1941) და „ადამიანი საკუთარი თავისთვის“ (1947). 50-იან წლებში რელიგიის თემა წამყვან ადგილს იკავებს ფრომის მრავალრიცხოვან წიგნებსა და სტატიებში: „ფსიქოანალიზი და რელიგია“ (1950), „ძენ-ბუდიზმი და ფსიქოანალიზი“ (1960), „დოგმატი ქრისტეს შესახებ“ (1963), „თქვენ ღმერთებივით იქნებით. ძველი აღთქმის და მისი ტრადიციების რადიკალური ინტერპრეტაცია“ (1966) და სხვ. ჰუმანისტურ რელიგიას მიეძღვნა თავი „რელიგია, ხასიათი და საზოგადოება“, ნაშრომი „გქონდეს თუ იყო?“ (1986).
ე. ფრომი აღნიშნავს, რომ ადამიანს გააჩნია ბიპოლარული (სხვადასხვა მიმართულების) ტენდენციები, ან ეგზისტენციალური დიქოტომია:
კაცობრიობის განვითარება გონების განვითარების გზას მიჰყვებოდა, რაც ბუნების დაპყრობის საშუალებას წარმოადგენდა, თუმცა სწორედ განვითარებულმა გონებამ დააყენა ადამიანის წინაშე საკუთარი არსებობის მნიშვნელობის პრობლემა;
ერთის მხრივ, ადამიანს აქვს საზოგადოების, ურთიერთგაგების საჭიროება, რომელიც აიძულებს ადამიანს მიისწრაფოდეს ადამიანებისკენ და იხელმძღვანელოს ქცევაში სოციალური ნორმებით/მეორეს მხრივ, ინდივიდუალიზაციის აუცილებლობა, რომელიც, პირიქით, უბიძგებს წინააღმდეგობისკენ სოციალური ზეწოლისა და იზოლაციის მიმართ;
თავისუფლებისკენ სწრაფვა/თავისუფლებისგან გაქცევა, რადგან თავისუფლებას მოაქვს არა მხოლოდ მასზე პასუხისმგებლობა, არამედ ინდივიდუალიზაცია, ანუ იზოლაციის რისკი.
ამ მოთხოვნილებების დაბალანსების სურვილი წარმოადგენს ადამიანსა და საზოგადოებას შორის განვითარების ვექტორს. დაბალანსების საშუალება შეიძლება იყოს სიყვარული სიტყვის ფართო მნიშვნელობით. ეს არის თავისუფლება იცხოვრო ახლობელ ადამიანებთან ერთად, განახორციელო საკუთარი განზრახვა. მაგრამ სიყვარული წარმოადგენს სამყაროსთან ერთიანობის ნაყოფიერ, ჰარმონიულ გზას, რომელიც იმდენად იშვიათია, რომ აუცილებელი ხდება საუბარი სიყვარულის ხელოვნების შესახებ, თუმცა ხშირ შემთხვევაში ადამიანებისთვის უფრო მისაღებია კულტურის მიერ შემოთავაზებული საკუთარი თავისგან გაქცევის გზა:
1) ავტორიტარიზმი მიზნად ისახავს სხვებთან შერწყმას, რომელიც შეიძლება გამოიხატოს სადიზმის (სურვილი წაართვას მას მისი მეორე „მე“) ან მაზოხიზმის (ადამიანი იმდენად უმნიშვნელოდ მიიჩნევს თავს, რომ ცდილობს თავი დააღწიოს თავის „მე“-ს) სახით;
2) გამანადგურებელი - სხვებთან შერწყმა კი არა, არამედ მათი განადგურება, ანუ
უძლურების განცდა სამყაროს წინაშე გადადის სამყაროს განადგურებაში;
„მიმიკრია“ ან კონფორმიზმი, საკუთარი „მე“-ს განზავება დანარჩენ სამყაროში.
ამდენად, ადამიანს არსებობის ორი გზა აქვს:
ადამიანები, რომლებიც ცხოვრობენ იმისათვის, რომ ჰქონდეთ: ისინი ორიენტირებული არიან ყველაფრის დაქვემდებარებაზე, რაც მათ გარშემო არსებობს. მოთხოვნილება გქონდეს - სიხარბის მაჩვენებელია, რადგან იგი ადამიანის მიღმაა მიმართული, რის შედეგადაც ადამიანის ნევროტიზაცია და დაძაბულობა მხოლოდ იზრდება. აქედან გამომდინარე, არსებულ ეკონომიკურ ფორმაციას, რომელიც ხელს უწყობს ამ ორიენტაციას, ადამიანი მიჰყავს ამ არაპროდუქტიული გზით;
ადამიანები, რომლებიც იმისთვის ცხოვრობენ, რომ იყვნენ: ისინი მიზნად ისახავენ თვითრეალიზაციას, თვითგამჟღავნებას. ამ შემთხვევაში ისინი ცხოვრობენ სიყვარულისა და მიღების ატმოსფეროში, ისინი მომთმენი და არააგრესიულები არიან. სწორედ ამ მიმართულებით მიჰყავს ადამიანი სიყვარულს, ხელოვნებას, მეცნიერებას და რელიგიას.
ამიტომაც რელიგია ხდება ე.ფრომის კონცეფციაში განხილვის საგანი, ვინაიდან კულტურული თვალსაზრისით ის წარმოადგენს ეგზისტენციალური დიქოტომიის მოგვარების გზას. განხილული ტიპოლოგიის შესაბამისად, ე. ფრომი რელიგიებს 2 ტიპად დაჰყოფს:
1) ავტორიტარულ რელიგიებად, რომლებსაც მიჰყავთ ადამიანი მარტოობის და შეზღუდვების გრძნობიდან გაქცევის გზით, რის შედეგია თვითგაუცხოება;
2) ჰუმანისტურ რელიგიებად, რომლის არსია სიყვარული და თვითშემეცნება.
ღმერთი არის ადამიანის მიერ სიყვარულის მოთხოვნილების სიმბოლო. ჰუმანისტურ რელიგიებში, ღმერთი ადამიანშია, ავტორიტარულ რელიგიებში - მის გარეთ. ფრომის მიერ გამოყოფილი რელიგიის ფორმების განსხვავებები მოცემულია ცხრილში 1.
ცხრილი 1
ჰუმანისტური და ავტორიტარული რელიგიების შედარება (ფრომის მიხედვით)
ავტორიტარული რელიგიებიჰუმანისტური რელიგიები
არ არის აუცილებელი ავტორიტატული რელიგია იყოს თეისტური, ისინი შეიძლება იყოს საერო. ცენტრი – ადამიანი და მისი ძალაა. ადამიანის მთავარი მოვალეობაა განვითარება, საკუთარი თავის, სამყაროში თავისი ადგილის გააზრება.
ღმერთი არის ძალაუფლების და ძალის სიმბოლო, ადამიანი უძლურია. ღმერთი არის ბატონი, მბრძანებელი, ის
ფლობს ადამიანის გონებას და მის სიყვარულსღმერთი არის თავისთავადობის სახე, სიმბოლო იმისა, თუ რას წარმოადგენს ადამიანი პოტენციუეად და როგორი უნდა გახდეს ის.
სათნოება – დამჯერობა და მორჩილებასათნოება - თვითრეალიზაცია
ცოდვა დაუმორჩილებლობაა. ცოდვა იწვევს დანაშაულის გრძნობას და შეიძლება ვინმემ შეგვინდოს. ცოდვა თვითგანვითარებაზე მუშაობის სტიმულია
სინდისი ძალაუფლების ინტერიორიზებული ხმაასინდისი თავად ადამიანის ხმაა, ჩვენი მთლიანობის მცველი, რომელიც თავისკენ მოგვიხმობს, როდესაც ჩვენ გვემუქრება თავისთავადობის საფრთხე
დომინანტური განწყობა– ტანჯვა დადომინანტური განწყობა - სიხარული
დანაშაული აქ რელიგიურობის გამოცდილება არის ყველაფერთან ერთიანობის განცდა, რომელიც ეფუძნება ადამიანის ახლო კავშირს სამყაროსთან და რომელსაც შეიძლება ჩაწვდე აზრით და სიყვარულით
როგორც წესი, რელიგიური გამოცდილება
საკუთარი უმნიშვნელობის გრძნობაშია
იდეალები რეალური ცხოვრების ფარგლებს გარეთ, მაგალითად, სიცოცხლის შემდეგ, ან მთელი კაცობრიობის ბედნიერებაში იდეალი არის სიყვარული, რომელიც
ადამიანშია და რომელსაც
აუცილებელია მიჰყვე
ადამიანს აქვს საკუთარ თავთან წვდომა მხოლოდ ღმერთის მეშვეობით. ადამიანმა ყველაფერი მისცა ღმერთს, და ახლა სთხოვს თუნდაც ნაწილის დაბრუნებასადამიანი არის მიზანი საკუთარ თავში, ხოლო რელიგია - გზა საკუთარი თავისკენ. ამ თვალსაზრისით, ფსიქოლოგია და ფსიქოანალიზი ასრულებენ რელიგიურ ფუნქციებს, და წარმოადგენენ სულის მკურნალობის საშუალებებს
ჰუმანისტური რელიგიების მაგალითებად ე. ფრომი ასახელებს ადრეულ ბუდიზმს, დაოსიზმს, ესაიას, იესოს, სოკრატეს, სპინოზას მოძღვრებებს, ებრაული და ქრისტიანული რელიგიების (განსაკუთრებით მისტიციზმის), საფრანგეთის რევოლუციის დროს გონების რელიგიის ზოგიერთ მიმართულებას.
ავტორიტარული რელიგიის მაგალითები შეიძლება იყოს არა მხოლოდ რელიგიური ინსტიტუტები საყოველთაოდ მიღებული მნიშვნელობით, არამედ საერო სისტემები, რომლებიც მორჩილებას ეფუძნება.
ამრიგად, ე. ფრომი აფართოებს ტრადიციულ გააზრებას იმისა, თუ რა არის რელიგია, და მიიჩნევს, რომ ტრადიციული გაგება განსაზღვრავს მხოლოდ ავტორიტარულ რელიგიებს. რელიგიაში ე. ფრომი გულისხმობს „ნებისმიერ, ჯგუფის მიერ გაზიარებულ აზროვნებისა და ქმედების სისტემას, რომელიც საშუალებას აძლევს ინდივიდს განახორციელოს გაცნობიერებული არსებობა და უზრუნველყოს ის ერთგული მსახურების ობიექტით. სინამდვილეში არ არსებობდა ისეთი კულტურა - და, ალბათ, არასოდეს იქნება - რომელშიც რელიგია არ იარსებებდა ამ ფართო გაგებით“ (ე. ფრომი). ამავდროულად, მნიშვნელობისა და მსახურების მოთხოვნილებას ფესვი ღრმად აქვს გადგმული ადამიანის არსებობის პირობებში. „მიზნის, იდეის ან ძალის მიმართ ერთგულება, რომელიც აღემატება ადამიანს, როგორიცაა ღმერთი, არის სრულყოფილი ცხოვრების მოთხოვნილების გამოხატულება: (ე. ფრომი).
საკონტროლო საკითხები:
1. რატომ ეკუთვნის ე. ფრომის კონცეფცია ჰუმანისტურ ფსიქოანალიზს?
2. რას მოიაზრებდა ე. ფრომი „თავისუფლებისგან გაქცევაში“ და როგორ უკავშირდება ეს რელიგიის ფსიქოლოგიას?
3. რას მოიაზრებდა ე. ფრომი რელიგიაში?
4. რა განსხვავებას ხედავდა ე. ფრომი ჰუმანისტურ და ავტორიტარულ რელიგიებში?
5. ე. ფრომის აზრით, რა ფუნქციებს ასრულებს რელიგია ადამიანისთვის?
6. რატომ ასრულებს ფსიქოანალიზი რელიგიურ ფუნქციებს?
თემა 6. რელიგიის ბიჰევიორისტული კონცეფციები
ლექცია 8
თემის ანოტაცია. ლექციაში განხილულია შემდეგი საკითხები:
ადრეული ბიჰევიორიზმი, მისი ძირითადი პრინციპები.
ჯ. უოთსონის ბიჰევიორიზმი, მისი შეხედულებები რელიგიის შესახებ.
ე.რ. უელსი და მისი ნაშრომი „რწმენის ბიოლოგიური საფუძვლები“.
ჯ. თრაუტი და მისი რელიგიური ქცევის კვლევა.
რელიგიური ქცევის ინტერპრეტაცია ცნებებში „სტიმული-რეაქცია“.
რელიგიური ქცევის კონცეფცია ფ. სკინერის ბიჰევიორიზმში.
საკვანძო სიტყვები: ბიჰევიორიზმი, რელიგიის ფსიქოლოგია, რელიგიური ქცევა, ცრუმორწმუნე მტრედები .
მეთოდური რეკომენდაციები თემის შესასწავლად.
აუცილებელია თეორიული ნაწილის შესწავლა,
ძირითადი ცნებების შესწავლა,
საკონტროლო კითხვებზე პასუხის გაცემა,
ცოდნის გაფართოების მიზნით სემინარისთვის მომზადება,
ტესტირებისთვის მომზადება
ინფორმაციის რეკომენდებული წყაროები:
ი.ბ. არდაშკინი. რელიგიების ფსიქოლოგია: სასწავლო სახელმძღვანელო /ი.ბ. არდაშკინი. – ტომსკი: ტომსკის პოლიტექნიკური უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2009. – 276 გვ.
ე.ი. არინინი. რელიგიის ფსიქოლოგია/ე.ი. არინინი, ი.დ.ნეფედოვა-ვლადიმირი. ვლადიმირის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საგამომცემლო-სარედაქციო კომპლექსი. 2005. – 108გვ.
http://www.people.su/111671
http://psychology-online.net/articles/doc-31.html
http://read24.ru/fb2/olga-krasova-berhauz-frederik-skinner/
http://bookap.info/genpsy/vasilyuk_metodologicheskiy_analiz_v_psihologii/gl
23.shtm
http://polatulet.narod.ru/dvc/com/psychol_relig.html#c_4
http://www.plam.ru/psiholog/teorii_lichnosti/p10.php#metkadoc9
გლოსარიუმი:
ბიჰევიორიზმი - (ინგლ. behavior, behaviour — ქცევა), წამყვანი მიმართულება მე-19 საუკუნის დასასრულის - მე-20 საუკუნის დასაწყისის ამერიკულ ფსიქოლოგიაში. მას საფუძვლად უდევს ადამიანის და ცხოველის ქცევის გააზრება, როგორც მოტორული და მასთან დაკავშირებული ვერბალური და ემოციური პასუხების (რეაქციების) ერთობლიობა, გარე სამყაროს ზემოქმედებაზე (სტიმულებზე).
ოპერანტული ქცევა – ქცევა, რომელიც განისაზღვრება მომდევნო მოვლენებით.
ლექციის შინაარსი:
ბიჰევიორიზმში ფსიქოლოგიის საგნად მიჩნეული ქცევაა, და არა ცნობიერება. ბიჰევიორიზმის დამფუძნებელი ჯ. ბ. უოტსონი მიიჩნევდა, რომ ქცევითი ქმედებები შეიძლება ობიექტურად იყოს აღწერილი გამაღიზიანებლის და მასზე რეაქციის ფარგლებში.
ადამიანის რელგიურობის ბიჰევიორისტული განმარტების ერთ-ერთი მცდელობა გახდა ვ.რ. ველსის სადოქტორო დისერტაცია, რომელიც მან დაიცვა ჰარვარდის უნივერსიტეტში, რასაც მოჰყვა მთელი რიგი გამოქვეყნებული სტატიებისა წიგნში „რწმენის ბიოლოგიური კვლევები“. ველსის თანახმად, რწმენა არის ორგანული რეაქცია, „რეფლექტორული აქტების (ქმედებების) სისტემა, რომელიც ისეა ინტეგრირებული, რომ გარკვეული განცხადებები ან ვარაუდები შეიძლება პოზიტიურად იყოს აღქმული“. რელიგიური რწმენის ფსიქოლოგიური განმარტება ორნაირია. ერთის მხრივ, რელიგიური შეხედულებები ეფუძნება ცნობისმოყვარეობის, საფრთხის თავიდან აცილების, მშობლების ზრუნვის და პარალელურად გაოცების ემოციური მდგომარეობის, ნეგატიური თვითაღქმის, შიშის, მგრძნობელობის ძირითად ინსტინქტებს. მეორეს მხრივ, რწმენა იძენს უშუალო მნიშვნელობას ადამიანების გადასარჩენად მათ ბიოლოგიურ კეთილდღეობაზე სუბიექტური გავლენის წყალობით.
ბიჰევიორიზმის კიდევ ერთი წარმომადგენელია დევიდ ტრაუტი (1891-1954), პროტესტანტი, წიგნის „რელიგიური ქცევის“ ავტორი. მან ადამიანის რელიგიურობის ქცევითი კომპონენტის შესწავლა პავლე მოციქულის რწმენის, იმედის, სიყვარულის კრიტერიუმების ექსპერიმენტული შესწავლის კვლევით დაიწყო. რწმენის, იმედისა და სიყვარულის წინასწარი კრიტერიუმები წარმოადგენენ „განცდების ერთადერთ ზოგად განსხვავებას, რომლებიც ახასიათებენ ყოველ რელიგიურ მოქმედებას და ამავდროულად განასხვავებენ მას ქცევის არარელიგიური და არარწმენითი ფორმებისგან“.
ამ ცხოვრებისეული გამოცდილების ან „ორგანიზმის ქცევის საშუალებების“ მიღმა დაფარულია სხეულის პროცესები. იმედი არის ნეირონების, ჯირკვლებისა და კუნთების განსაკუთრებული დინამიური ორგანიზაციის განცდა. როდესაც იმედი რჩება რწმენის გარკვეულ ინდივიდუალურ განცდად, „მისი (ადამიანის) კუნთები ზუსტად არის კოორდინირებული, მისი ნეირონები ორგანიზებულია სპეციფიკურ პატერნში (კავშირი, მოდელი), მისი ჯირკვლები და სხეულის სხვა პროცესები შინაგანად გარდაიქმნება ერთ სისტემაში, რომელიც არსებულის მსგავსია, როდესაც სავარაუდო მოვლენას ნამდვილად აქვს ადგილი“. სიყვარული არის „რწმენის აღფრთოვანებული მდგომარეობა“, „რეაქციის გაზრდილი განცდა ჯირკვლების სეკრეციის, გარკვეული სტიმულის ნეირომუსკულარული აქტივობის და მოქმედების გამო“. აქედან გამომდინარე, ტრაუტი ასკვნის, რომ რელიგიური ქცევა არის „რეინტეგრაციის“ პროცესი ან მთლიანად ხელახლა აღდგენა მისი ცალკეული ნაწილების შეერთების გზით.
ტრაუტის აზრით, რელიგიური ქცევის აღმოჩენა შეიძლება ყველგან და თითქმის ყველა ცოცხალ ორგანიზმში. „ჭიანჭველას და შიმპანზეს, წერა-კითხვის უცოდინარს და თანამედროვე ერუდირებულ ადამიანს, მშობელს და ბავშვს, მამაკაცს და ქალს შეუძლიათ სხვადასხვაგვარად რეაგირება სხვადასხვა ობიექტზე, მაგრამ ყველა რეაგირებს პოზიტიურად, დაჟინებით, მაქსიმალურად შესაძლებელი ინტენსიურობით იმ საკითხებთან დაკავშირებით, რომლებსაც შესაბამისად განიხილავენ როგორც მიზანს“. არარელიგიური პირები ან ორგანიზმები მექანიკურად (უნებლიეთ)და ენთუზიაზმის გარეშე იქცევიან, დემონსტრირებენ მიზანს მოკლებულ სწრაფვას მომავალში, თუმცა იმედი არ აქვთ.
რელიგიის საკითხებს ასევე ყურადღებას უთმობდა ბიჰევიორისტული მიმართულების ყველაზე ცნობილი წარმომადგენელი ბ. ფ. სკინერი. მას არ დაუტოვებია რელიგიის მის მიერ შემუშავებული კონცეფცია, მაგრამ მას მიუძღვნა თავი წიგნში „მეცნიერება და ადამიანის ქცევა“, ასევე ცალკე შენიშვნები რელიგიის შესახებ, რომლებიც სხვა ნაწარმოებებში გვხვდება და რომლებიც საკმაოდ მკაფიოდ წარმოაჩენენ მის პოზიციას. სკინერის განცხადებები ორ თემას შორის ნაწილდება: რელიგიური ქცევის წყარო და რელიგიური ინსტიტუტების როლი და ქცევის კონტროლი. რელიგიური ქცევა, ბ.ფ. სკინერის აზრით, ოპერანტული ქცევის ერთ-ერთი სახეობაა, ანუ ისეთი ქცევის, რომელშიც გადამწყვეტ როლს თამაშობენ რეაქციის შემდეგ მოვლენები. ექსპერიმენტი: მტრედების უმრავლესობა (8-დან 6) საკვების ყოველ შემდგომ მიწოდებამდე იმეორებდა იმ ქმედებებს, რომლებსაც შემთხვევით აკეთებდა პირველი ჭმევის დროს. ეს რეაქცია განმეორდა მაშინაც კი, როდესაც მათ აღარ აჭმევდნენ. ბიჰევიორიზმის ლოგიკის მიხედვით, სკინერმა ამ ექსპერიმენტის შედეგები მორწმუნე ადამიანების ქცევაზე გადაიტანა: ერთ დროს ადამიანმა შემთხვევით მიიღო გარემოსგან გარკვეული სახის წახალისება, მანამდე კი მან გარკვეული ქმედებები შეასრულა. ეს ქმედებები მჭიდროდ დაუკავშირდა წახალისებას, აქედან აიღეს დასაწყისი რელიგიურმა წეს-ჩვეულებებმა. ღმერთი „განმარტებითი ფიქციის არქეტიპული პატერნია, გონების ნაყოფი, რომელიც ქმნის მოჩვენებებს, მეტაფიზიკის ნაყოფი“. სკინერის თქმით, რელიგიური ინსტიტუტები ყოველთვის მოქმედებდნენ ადამიანის ქცევის კონტროლის სახით მათრახის მეთოდის გამოყენებით. აგრესიული ზემოქმედების მეთოდმა არ გაამართლა. რელიგია შემდეგი სახით მოქმედებს: ინტელექტი მცირდება ნულამდე ან გამოსავალს პოულობს ჰიპნოზურ მედიტაციაში, რიტუალურ შელოცვებში და სხვა. ძირითადი საჭიროებები სუბლიმირებულია. ცრუ მოთხოვნილებები იქმნება ენერგიის გადამისამართების მიზნით.
საფუძვლად უდევს შემდეგი პოზიცია: არა სხეული, პიროვნებასთან ერთად, არამედ სხეული, რომელიც თავად არის პიროვნება, იმ გაგებით, რომ იგი დემონსტრირებს კომპლექსურ ქცევით რეპერტუარს. ავტონომიური ადამიანი, შინაგანი ადამიანი, რომელსაც იცავს ლიტერატურა და რომელიც პროპაგანდას უწევს თავისუფლებასა და ღირსებას, განადგურებულია“.
საკუთარ თავზე არა მხოლოდ განმარტებითი, არამედ ნორმირებული და შემოქმედებითი ფუნქციების აღების ბიჰევიორისტული თეორიების ტენდენცია, ასევე ამ სწავლების უჩვეულოდ ფართო პოპულარობა და აღფრთოვანება, რომლითაც იგი ვრცელდებოდა, აიძულებდა თანამედროვეებს შეედარებინათ რელიგია ბიჰევიორიზმს. მაგალითად, სკინერი ამ თეორიამდე მივიდა ბერმანის წიგნის „რელიგია სახელწოდებით ბიჰევიორიზმი“ გაცნობის შემდეგ.
საკონტროლო საკითხები:
1. როგორია რელიგიური მოვლენების განხილვის ზოგადი პრინციპები ბიჰევიორიზმში ?
2. როგორ არის გააზრებული ბიჰევიორიზმში რელიგიური ქცევის მექანიზმები და რელიგიის, როგორც სოციალური ინსტიტუტის ფუნქციები?
3. რაში მდგომარეობს ბ. სკინერის მტრედებთან ექსპერიმენტის არსი და რატომ ეწოდა ექსპერიმენტს „ცრუმორწმუნე მტრედები“?
4. შეიძლება იმის თქმა, რომ ყველა ბიჰევიორისტი რელიგიის წინააღმდეგ იყო?
თემა 7. რელიგიის არაკონფესიური ფსიქოლოგიის სხვა მიმართულებები
ლექცია 9
თემის ანოტაცია. ლექციაში განხილულია შემდეგი საკითხები:
1. ჰუმანისტური ფსიქოლოგია (ა. მასლოუ) და მისი როლი რელიგიის ფსიქოლოგიის კვლევაში.
2. „თავისთავადობის“ ფსიქოლოგია (ე. ერიკსონი, მ. კლაინი, ჰ. კოგუტი) და მისი მეთოდები ინდივიდუალური რელიგიურობის შესწავლისას.
3. ე. ერიქსონის ისტორიულ-ფსიქოლოგიური კვლევები.
4. ა. მ. რიზუტოს ინდივიდის რელიგიური განვითარების ეტაპების კონცეფცია.
5. ტრანსპერსონალური ფსიქოლოგია. სტ. გროფი და მისი ექსპერიმენტული ფარმაკოლოგიური მეთოდები რელიგიურობის ფსიქოლოგიური წინაპირობების შესწავლაში. ძირითადი პერინატალური მატრიცები, მათი როლი რელიგიური განცდების ფორმირებაში.
მეთოდური რეკომენდაციები თემის შესასწავლად.
აუცილებელია თეორიული ნაწილის შესწავლა,
ძირითადი ცნებების შესწავლა,
საკონტროლო კითხვებზე პასუხის გაცემა,
ცოდნის გაფართოების მიზნით სემინარისთვის მომზადება,
ანგარიშის მომზადება
ინფორმაციის რეკომენდებული წყაროები:
ე.ი. არინინი. რელიგიის ფსიქოლოგია/ე.ი. არინინი, ი.დ.ნეფედოვა-ვლადიმირი. ვლადიმირის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საგამომცემლო-სარედაქციო კომპლექსი. 2005. – 108გვ.
http://psylib.org.ua/books/franv01/index.htm http://psylib.org.ua/books/masla02/index.htm http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2
%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D 0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F
http://maslow.hpsy.ru/biography/
http://www.winnicott.ru/
გლოსარიუმი:
ძირითადი პერინატალური მატრიცები - ძირითადი განცდები, რომლებიც თან ახლავს მუცლად ყოფნის დროს ნაყოფის განვითარების ეტაპებს, აღიბეჭდება ადამიანის ორგანიზმში და განსაზღვრავს მის შემდგომ ცხოვრებას.
პერინატალური — ანუ დაბადებამდე
განცდის პიკი - ა. მასლოუს მიერ განცდებისთვის შემოღებული ზოგადი ცნება, რომელიც უკავშირდება ინტენსიური ბედნიერების მოულოდნელ გრძნობებს, სრულყოფილ არსებობას, რომელსაც ხშირად თან ახლავს გარკვეული „აბსოლუტური ჭეშმარიტების“ გაცნობიერება ან ყველაფრის ერთიანობა. მასლოუ მსგავს განცდებს მიიჩნევდა ადამიანის თვითაქტუალიზაციის მნიშვნელოვან ნაწილად და ამტკიცებდა, რომ ადამიანები, რომლებიც გარკვეულ წილად ახდენენ თავისი პოტენციალის რეალიზაციას, განიცდიან პიკურ განცდას უფრო ხშირად, ვიდრე საშუალო სტატისტიკური ადამიანი. მასლოუ ასევე უკავშირებდა ამ განცდებს ზემოქმედების გრძელვადიან ეფექტებს: ერთ ასეთ განცდას შეუძლია მთლიანად შეცვალოს ადამიანის ცხოვრება და მსოფლმხედველობა.
თვითაქტუალიზაცია - ეს არის ადამიანის სურვილი მიაღწიოს თავისი პიროვნული შესაძლებლობების სრულ გამოვლენას და განვითარებას. ჰუმანისტურ ფსიქოლოგიაში თვითაქტუალიზაცია მიჩნეულია მოთხოვნილების პიკად.
ლექციის შინაარსი:
აბრაჰამ მასლოუ (1908-1970) – ჰუმანისტური ფსიქოლოგიის დამფუძნებელი. მიუხედავად იმისა, რომ მასლოუს არ გააჩნია რელიგიურობის სისტემური ანალიზი, ის სთავაზობს ადამიანის რელიგიურობის ანალიზის ახალ მოდელს.
ა. მასლოუ დარწმუნებული იყო, რომ რელიგიის პასუხს ცხოვრების მნიშვნელობის, სულიერი ღირებულებების საკითხებზე, მეცნიერება სამართლიანად უარყოფდა, მაგრამ თავად კითხვების უარყოფა შეუძლებელი იყო. პოზიტივისტებს არ სურდათ რელიგიური გარსის მიღმა დაენახათ პრობლემების მიწიერი, ადამიანური შინაარსი. მასლოუ კი ცდილობდა სულიერი ღირებულებების გათავისუფლებას რელიგიური ფენებისგან, და განმარტავდა პოზიტივისტური მეცნიერების როლს, რომელიც თავისი ინდიფერენტიზმით მნიშვნელოვნად მხარს უჭერდა რელიგიას.
მასლოუს აზრით, ასეთი ვითარების შეცვლა შეიძლებოდა მხოლოდ მეცნიერებაში ცვლილებების შეტანის გზით, პირველ რიგში, იმ სფეროებში, რომლებიც დაკავშირებული იყო ადამიანის შესწავლასთან. ეს ცვლილებები უნდა შეხებოდა მეცნიერების საგნისა და სუბიექტის ანალიზის ზოგად მიდგომას. ის უნდა ყოფილიყო განსაკუთრებული ადამიანი, რომელიც განვითარდებოდა კონკრეტულ კულტურაში. მისი შესწავლა აუცილებელია ჰოლისტიკური ინტეგრაციული მიდგომის ფარგლებში.
მეცნიერების ტრანსფორმაციის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტი უნდა იყოს კვლევის საგანში ღირებულებების, განცდების, სილამაზის და ა.შ. პრობლემების ჩართვა. რელიგია ასევე უნდა გახდეს ტრანსფორმირებული მეცნიერების ანალიზის საგანი, კერძოდ, ჰუმანისტური ფსიქოლოგიის ან ფილოსოფიის. ეს პრობლემა ა. მასლოუმ გადაჭრა ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ წიგნში „რელიგიები, ღირებულებები და უმაღლესი გამოცდილება“ (1964). მისი ძირითადი მიმართულებაა ბიუროკრატიულად ორგანიზებული რელიგიის წინააღმდეგ გამოსვლა, რომელიც ინდივიდს თავს ახვევს სამყაროსა და ადამიანზე დოგმატურ, გაყინულ შეხედულებს.
„ორგანიზებული რელიგიები, ეკლესიები, - წერდა მასლოუ, - საბოლოოდ შეიძლება გახდეს რელიგიური განცდების და იმ ადამიანების მთავარი მტერი, რომლებსაც ასეთი განცდები აქვთ. ეს არის ჩემი წიგნის მთავარი თეზისი“. თავის ამოცანას ამერიკელი ფსიქოლოგი ხედავდა იმის დამტკიცების მცდელობაში, რომ „სულიერ ღირებულებებს ბუნებრივი წარმოშობა აქვთ და არ წარმოადგენენ მხოლოდ ორგანიზებული ეკლესიების კუთვნილებას“. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რელიგიური გრძნობები და ღირებულებები საეროს განსაკუთრებული შემთხვევაა და არა პირიქით.
უარყოფდა რა ორგანიზებულ რელიგიას, ა. მასლოუ ამახვილებდა ყურადღებას ინდივიდის რელიგიაზე, მორწმუნე ადამიანის სპეციფიკურ განცდებზე მისი პიროვნული ნიუანსებით. მკაცრად რომ ვთქვათ, ინდივიდუალური რელიგია შეიძლება იყოს ეთიკური ღირებულებების, ნორმების, მითითებების ერთობლიობა, რომელიც არაპირდაპირი სახით უკავშირდება პიროვნების ეთნოკულტურულ თავისებურებებს. რელიგიის არსი, მასლოუს აზრით, დამახასიათებელია ყველა სარწმუნოებრივი მოძღვრებისთვის: რელიგიურობა, როგორც ასეთი, რომლის მთავარი მომენტია მწვავედ მგრძნობიარე წინასწარმეტყველის „პირადი გაბრწყინება, გამოცხადება ან ექსტაზი“. აქედან გამომდინარე, რელიგიაში უზენაესი განცდების მხოლოდ ერთი ტიპი არსებობს, რომელიც ახასიათებს როგორც სამრეწველო, ასევე ტრადიციული კულტურების მატარებელ ადამიანებს.
ეს უმაღლესი განცდები (განცდების პიკი) და მასთან დაკავშირებული ღირებულებები და შეღწევის უნარი, დიდი ხნის განმავლობაში რელიგიური ტრადიციის სფეროს წარმოადგენდა. მაგრამ ასეთი განცდების გამოცდილება (რომელსაც ყოველთვის არ აქვს რელიგიური შინაარსი) თვითაქტუალიზებული პიროვნების ერთ-ერთი მახასიათებელია.
როდესაც საუბრობენ „თავისთავადობის ფსიქოლოგიის“ შესახებ, საქმე პირველ რიგში ეხება ისეთ მკვლევარებს, როგორებიცაა ე. ერიქსონი, დ. ვინიკოტი, ა.მ. რიზუტო. ყველა მათგანი ადამიანის პიროვნების ჩამოყალიბებისას დიდ მნიშვნელობას მიაწერდა ჩვილობის და ადრეული ბავშვობის პერიოდს, ხოლო საკუთარი მიდგომის რელიგიის პრობლემებზე პროეცირებისას ხედავდნენ მასში დედის კალთის ან მამის ღვთაების ჩრდილქვეშ დამალვის ინფანტილურ სურვილს. ამ თვალსაზრისით, ასევე არაცნობიერის განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი როლის აღიარებაში და ინდივიდის ფსიქოსექსუალური განვითარების ეტაპის გამოყოფაში ისინი, უეჭველად, ზ. ფროიდის მემკვიდრეები არიან.
ე. ერიქსონმა ხაზი გაუსვა ე.წ. პრეოედიპისეული პერიოდის განსაკუთრებულ მნიშვნელობას. მის ორალურ ფაზაში ბავშვს ესაჭიროება არა მხოლოდ კვება და სიამოვნების საწყისი გამოცდილება, არამედ დედასთან ურთიერთობა, რომელსაც მეტ-ნაკლებად შეუძლია თანაგრძნობის გაწევა, რაც გადამწყვეტ როლს ასრულებს, როგორც მეგობრობის პირველი უნარი სხვა ადამიანის მხრიდან. ჯანსაღი, ნორმალური განვითარების შედეგად ბავშვი სწავლობს „ძირითადი უნდობლობის“ - მიტოვებისა და უსარგებლობის განცდის გადალახვას, რომელიც შეიძლება მომავალში გახდეს საკუთარ თავში დაურწმუნებლობის, დაბალი თვითშეფასების წყარო, ხოლო საბოლოოდ წარმართოს პირდაპირი განვითარება შიზოიდურობისა და დეპრესიულობის მიმართულებით. თუ ჭარბად იქნება „ძირითადი ნდობა“, მაშინ ჩამოყალიბდება საკუთარი თავის რწმენა და რწმენა იმისა, რომ შეიძლება გქონდეს სხვების იმედი, ასევე საკუთარი კეთილდღეობის განცდა. ძირითადი ნდობა ამავე დროს რელიგიური რწმენის წინაპირობა და მისი საყრდენია. ეს აზრი ერიქსონმა გამოხატა კვლევაში ლუთერის შესახებ, ასევე სხვა ნაშრომებში. თავის მხრივ, რელიგიას, ისევე როგორც სხვა იდეოლოგიებს და ინსტიტუტებს (მაგალითად, ტრადიცია ან სოციალური ჯგუფი), შეუძლია ძირითადი ნდობის გაძლიერება და გახდეს მისი გამოხატულება. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რელიგიურობის საკომპენსაციო როლი გამოიხატება იმ ფაქტში, რომ იგი მოქმედებს როგორც ნდობის წყარო, რომლის დონეც ზრდასრული ადამიანის დონეს შეესაბამება, და ამიტომ არ ნიშნავს სავალდებულო რეგრესიას.
ვინიკოტის თეორიაში ცენტრალური როლი ითამაშა შუამავალი რგოლის (ან შუამავალი სფეროს) ცნებამ, რომელიც გამოდის როგორც გამტარი ბავშვის ილუზორული აქტიურობიდან ობიექტური სამყაროს სახესთან. დედის ძუძუს მიმართ ჩვილი თავდაპირველად გრძნობს თავს ყოვლისშემძლედ და სრულძალაუფლებიანად, და ეს სრულიად გამორიცხავს მასში "არა-მე" რეალობის აღიარებისა და გააზრების უნარს; თუ დედა ბავშვის მიმართ საკმარისად კეთილია, ის იზრუნებს ილუზიის შესაქმნელად, რომ ობიექტური რეალობა შეესაბამება მისი სპონტანური საქმიანობის გამოვლინებებს.
„თავისთავადობის ფსიქოლოგიის“ გამოყენება რელიგიის პრობლემებთან მიმართებაში კონცენტრირებული ფორმით შედის ა.მ. რიზუტოს ნაშრომებში, მაგალითად, „ცოცხალი ღმერთის დაბადებაში“. ზ. ფროიდის, ე. ერიქსონის, ჰ. კოჰუტისა და დ. ვინიკოტის თეორიებზე და საკუთარ კვლევებზე დაყრდნობით ის შეეცადა შეექმნა ღმერთის სახის ჩამოყალიბების იდეალური ტიპიური მოდელი ამ ფსიქოლოგთა მიერ განსაზღვრული ზრდის ეტაპების შესაბამისად. მან დაასკვნა, რომ ღმერთის სახე, რომელიც დასავლეთის კულტურაში ბავშვს უყალიბდება ჯერ კიევ მანამ, სანამ მას რელიგიას ასწავლიან სკოლაში, მნიშვნელოვანი სახით ამ გაკვეთილებისგან დამოუკიდებელი რჩება. ეს თვალსაზრისი უაღრესად ინდივიდუალურია, ის დამოკიდებულია ცხოვრებისეულ გარემოებებზე ადრეულ ბავშვობასა და სიჭაბუკეში, გარემოს მახასიათებლებზე. ერთხელ ჩამოყალიბებული სახე არ ქრება; ეს შეიძლება იყოს განდევნილი, გარდაქმნილი ან შენახული და გამოყენებული. ის აქტუალურია ორ შემთხვევაში: როდესაც გარე სამყაროს ობიექტი ტკივილს აყენებს ინდივიდს, ისინი მიმართავენ ღმერთის ხატს ნუგეშის და იმედის (კომპენსაციის) მისაღებად; როდესაც გარემო საკმაოდ კომფორტულია, ღვთის ხატი ხელს უწყობს საკუთარი ამბივალენტური და აგრესიული გრძნობების გადამუშავებაში. ცვლილებები მასში მიმდინარეობს, თუ ადგილი აქვს ნარცისული წონასწორობის აღდგენას თვითგანცდაში.
სტანისლავ გროფი - ტრანსპერსონალური ფსიქოლოგიის სკოლის დამფუძნებელია. თერაპიის სეანსებზე ლსდ-ს იყენებდა. შედეგად მან აღმოაჩინა, რომ ადამიანები აღადგენდნენ მეხსიერებაში პრენატალური განვითარების პერიოდს, დაბადების პროცესს, ასევე შთაბეჭდილებებს, რომლებიც მათ არ გააჩნდათ და არ შეეძლოთ ჰქონოდათ რეალობაში (მონაწილეობა სხვა ისტორიული ეპოქის მოვლენებში, იდენტობას ცხოველებსა და მცენარეებთან, მიკრო- და მაკროსამყაროს ფანტასტიკური სახეები, სამყაროსთან ერთიანობის გრძნობები, ყოფიერებაში გათქვეფა, სუბიექტურ-ობიექტურ ურთიერთობათა გაუჩინარება, ეგოს განცდა). ისინი ბევრ რამეში იმ განცდების იდენტურია, რომლებიც დაფიქსირებულია სხვადასხვა რელიგიურ სწავლებებსა და მისტიკურ დოქტრინებში.
გროფმა გამოთქვა ვარაუდი, რომ ლსდ-ს მიერ გამოწვეული განცდები, რომლებიც მიუთითებენ დედის მუცელში ყოფნის დროს მიღებულ განცდებზე, მკაფიო კლასიფიკაციას ექვემდებარებიან და შეიძლება გამოხატული იყოს მკაფიო კულტურულ და რელიგიურ სახეებში. აქედან გამომდინარე, შეიქმნა საბაზო პერინატალური მატრიცის თეორია, რომელშიც თავსდება ფსიქიკური განცდების გარკვეული კომპლექტი.
სულ გროფმა აღმოჩნდა ოთხი საბაზო პერინატალური მატრიცა. საბაზო პერინატალური მატრიცა-1 უკავშირდება ემბრიონის მშვიდი განვითარების პერიოდს დედის მუცელში, რომელიც სრულ ჰარმონიაშია სამყაროსთან (რადგან ემბრიონი ყველაფრით არის უზრუნლვეყოფილი და არ დგას არავითარი პრობლემის წინაშე). ზეციური ბედნიერების სურათია. ეს არის ფორმა განცდისა და მეხსიერებაში ყველა შემდგომი უდარდელი და ბედნიერი განცდის შესანარჩუნებლად. დისკომფორტის შემოტანა შეუძლია ზოგიერთ არასასიკეთო ფაქტორს დედის ორგანიზმის მეშვეობით - ალკოჰოლი, ნიკოტინი, დაბინძურებული გარემო, სტრესი და სხვა. ამასთან დაკავშირებით, მატრიცას შეუძლია ნეგატიური სახეების შექმნა, მაგალითად, დემონების, მტაცებლური თევზების და ა.შ. მაგრამ ამას არ მოაქვს ზიანი, წარმოადგენს მხოლოდ შფოთვის და შიშის წყაროს. ფსიქიკურ დონეზე, ეს მატრიცა შეიძლება გამოიხატებოდეს კონდენსირებული გამოცდილების სისტემაში, რომელიც პასუხისმგებელია შიშის, დაუცველობისა და უმწეობის განცდაზე.
საბაზო პერინატალური მატრიცა–2 აერთიანებს მშრობიარობის პირველ კლინიკურ ფაზასთან დაკავშირებულ განცდებს. ადრე მშვიდი თავშესაფარი იწყებს შემცირებას, ბავშვი ამ დროს განიცდის კოლოსალურ ზეწოლას. იწყება „სამოთხედან განდევნა“. ძლიერი საფრთხის, აგონიის, სამყაროსთვის საფრთხის შექმნის გრძნობაა, მარადიული ტანჯვის უიმედობა. ასეთი მატრიცის გამოვლენას გროფი ხედავდა ბერძნულ მითოლოგიაში: მარადიული წყევლის, მემკვიდრეობითი დანაშაულის, ბედის დამსჯელი ხელის, გმირთა მარადიული ტანჯვა (სიზიფუსი, ტანტალუსი, პრომეთე) იდეებში. იმავე რიგს მიეკუთვნება ბიბლიური მოვლენები: სამოთხიდან განდევნა და მასთან დაკავშირებული წყევლა „ტანჯვით შობ შვილებს“, იობის ტანჯვა, ჯვარცმული ქრისტეს დამცირება და ტანჯვა, ბუდას განცდები დაკავშირებული გამოცდილებები, რომლებიც გამოწვეული იყო "იმპერატორის მტკიცებით". ეს ფაზა ემსახურება კონდენსირებული გამოცდილების სისტემის ამოქმედებას, რომელიც პასუხისმგებელია დეპრესიის და კლაუსტროფობიის სიმპტომებზე.
საბაზო პერინატალური მატრიცა–3 შეესაბამება მშობიარობის მეორე კლინიკურ ფაზას. საშვილოსნოს ყელი იხსნება, საშვილოსნოს შეკუმშვას უერთდება ნაყოფის მოძრაობა, რომელიც ცდილობს თავის დაღწევას. ნაყოფი აქტიურად იბრძვის ავტონომიური ცხოვრებისათვის. „სიკვდილისა და აღორძინების ბრძოლა“. მესამე მატრიცის ემოციური კომპონენტებია - უმწეოობიდან მძვინვარებაზე გადასვლა, უზარმაზარი აგრესიის გათავისუფლება. შესაბამისი კონდენსირებული გამოცდილების სისტემის გააქტიურება იქვევს განცდებს და ძალადობასთან, მტრულ დამოკიდებულებასთან დაკავშირებულ სურათებს, ასევე სექსუალურ და სადამაზოხისტურ მოტივებს. მითოლოგიებში ერთმანეთს უკავშირდება სიუჟეტები, რომლებსაც ახასიათებს ჯადოქრობის ატმოსფერო და დემონური ძალების ყოფნა. გროფის აზრით, მათ მიეკუთვნება რელიგიური ორგიები, დიონისური ექსტაზი, ფალიური კულტები, ნაყოფიერების რიტუალები, ტაძრის პროსტიტუცია, კარნავალები, შავი მესა, ტიტანები, ბრძოლა სიკეთესა და ბოროტებას შორის სამყაროს შექმნისას, განკითხვის დღე, სიკვდილის და გარდაქმნის სიმბოლოები და მრავალი სხვა; გვირაბში ფრენის განცდა სინათლისკენ, რომელსაც აღწერს ბევრი ადამიანი, რომელმაც განიცადა კლინიკური სიკვდილი.
საბაზო პერინატალური მატრიცა–4 მშობიარობის ბოლო ეტაპია. ნაყოფის გამოყოფა დედისგან, ჭიპლარის გადაჭრა და ბავშვის ავტონომიური ცხოვრების დასაწყისი, ყვეკა სასიცოცხლო სისტემის ჩართვა. „სიკვდილის და აღორძინების განცდა“. სასოწარკვეთის, უიმედობის, ბრძოლისა და სიკვდილის განცდას ცვლის მორჩილების და ხსნის გრძნობა. ეს მატრიცა აქტიურდება ისეთ ცხოვრებისეულ სიტუაციებში, როგორიცაა ძნელად მოპოვებული წარმატებები, საფრთხის დამარცხება, ასევე წყურვილის და შიმშილის დაკმაყოფილება, დისკომფორტისგან გათავისუფლება. გადარჩენის და პატიების, მოყვასის სიყვარულის, მორჩილების, სიმძიმისგან გათავისუფლების გრძნობები, დანაშაულის, აგრესიულობის, შფოთვის განცდა. მითოლოგიაში და რელიგიური სახეების სფეროში საბაზო პერინატალური მატრიცა-4 გამოიხატება სიკვდილის მოტივების შემდგომი აღორძინებისთვის: ფრინველი ფენიქსი, მცენარეულობის ღმერთები, პერსეფონა, იესოს აღდგომა, გმირები, რომლებიც იმარჯვებენ ურჩხულზე - მარდუკი, თესევსი, ჰერაკლე, წმ. გიორგი.
გროფი აღწერს კონკრეტულ მატრიცაზე ადამიანის ფსიქიკის ფიქსაციასთან დაკავშირებულ ფსიქიკურ აშლილობებს. ფსიქოანალიტიკოსმა უნდა მხოლოდ დააფიქსიროს ადამიანის ცნობიერების სიმბოლოები, შემდეგ კი გამოიტანოს დასკვნები, თუ რა ეტაპზეა პაციენტის განცდები, და შეეცადოს განკურნოს ის სხვა დონეზე სიმბოლური გადასვლის გზით.
მატრიცები ინიციაციის ან ზიარების რიტუალის სიმბოლური გამოხატულებაა. გროფის აზრით, ინიციაციის რიტუალი იმისთვის შეიქმნა, რომ დაეხმარონ ადამიანს განიცადონ თავისი დაბადების მდგომარეობა და ამ გზით გაათავისუფლონ ისინი პრობლემებისა და კომპლექსებისგან. LSD ან ჰოლოტროპული სუნთქვა დღეს ასეთი განცდების კატალიზატორია.
საკონტროლო საკითხები:
1. როგორ არის გააზრებული რელიგია და მისი ფუნქციები ა. მასლოუს ჰუმანისტურ ფსიქოლოგიაში?
2. რა არის განცდების პიკი და რა მნიშვნელობა აქვს მათ აქვთ რელიგიური მოვლენების ფსიქოლოგიური შესწავლაში ?
3. რა წვლილი აქვს შეტანილი ე.ერიქსონს რელიგიის ფსიქოლოგიის შესასწავაში?
4. რაში მგომარეობს სტ. გროფის ექსპერიმენტის არსი?
5. რატომ ეწოდება მის მიერ შემუშავებულ ფსიქოლოგიის მიმართულებას ტრანსპერსონალური ფსიქოლოგია?
6. რა არის ძირითადი პერინატალური მატრიცები?
7. რამდენი ძირითადი პერინატალური მატრიცა აღმოაჩინა სტ. გროფმა და როგორ ახსნა მან ის ფაქტი, რომ მათ ხშირად აქვთ რელიგიური შინაარსი?
თემა 8. რელიგიურობის ფსიქოლოგიური წინაპირობები.
ლექცია 10
თემის ანოტაცია. ლექციაში განხილულია შემდეგი საკითხები:
1. „სპეციფიურად რელიგიურის“ პრობლემა ფსიქიკურ პროცესებში: რედუქციონისტული და ანტირედუქციონისტული მიდგომები.
2. რელიგიურობის ანთროპოლოგიური წინაპირობების საკითხი რწმენისა და ურწმუნოობის დავის კონტექსტში.
3. ფსიქიკის თავისებურებები, როგორც რელიგიისა და რელიგიურობის წინაპირობა.
4. ინდივიდუალური და საზოგადოებრივი სიტუაციის მახასიათებლები, რომლებიც გავლენას ახდენენ რელიგიურობის დინამიკაზე: საზოგადოებრივი ცნობიერების კრიზისი, სტიქიური და სოციალური კატასტროფები, მყარი და ხანგრძლივი ნეგატიური ემოციები; ინდივიდთა ატომიზაცია და გაუცხოება.
საკვანძო სიტყვები: რელიგიურობა, რელიგიურობის ინდივიდუალური წინაპირობები, რელიგიურობის სოციალურ-ფსიქოლოგიური წინაპირობები, რელიგიურობის სოციალური წინაპირობები.
მეთოდური რეკომენდაციები თემის შესასწავლად.
აუცილებელია თეორიული ნაწილის შესწავლა,
ძირითადი ცნებების სწავლა,
საკონტროლო კითხვებზე პასუხის გაცემა,
ცოდნის გაფართოების მიზნით სემინარისთვის მომზადება,
რეფერატის დაწერა
ინფორმაციის რეკომენდებული წყაროები:
ი.ბ. არდაშკინი. რელიგიების ფსიქოლოგია: სასწავლო სახელმძღვანელო /ი.ბ. არდაშკინი. – ტომსკი: ტომსკის პოლიტექნიკური უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2009. – 276 გვ.
http://socrel.pstgu.ru/wp-content/uploads/2013/09/WP_2010-05.pdf http://religion.rane.ru/sites/default/files/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%B
D%D0%B0%20%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B
2%D0%B0.pdf
http://dep.psytest.ru/ru/Poleznaja_informacija/Stati/Chumakova_D.M._Metodi
ki_diagnostiki_religioznosti_lichnosti
http://cyberleninka.ru/article/n/religioznost-lichnosti-osnovnye-podhody-struktura-i-diagnostika
http://reset.ivanovo.ac.ru/courses/6-lectures/34-samoident http://www.no-stress.ru/articles/religion/religen.html
დ.მ. ჩუმაკოვა. პიროვნების რელიგიურობა: ძირითადი მიდგომები, სტრუქტურა და დიაგნოსტიკა//სამხრეთ-ურალსკის სახელმწიფო უნივერსიტეტის „მაცნე“. სერია „ფსიქოლოგია“. - №42, 2011. – გვ.111-114.
გლოსარიუმი:
რედუქციონიზმი - (ლათ. reduclio - უკან დახევა, წინა მდგომარეობაში დაბრუნება), მეთოდოლოგიური პრინციპი, რომლის მიხედვითაც მატერიის უმაღლესი ფორმები შეიძლება სრულყოფილად განისაზღვროს იმ კანონზომიერებათა საფუძველზე, რომელიც ახასიათებს დაბალ ფორმებს, ანუ, დაბალ ფორმებთან არის გაიგივებული (მაგალითად, ბიოლოგიური ფენომენი - ფიზიკური და ქიმიური კანონების გამოყენებით; სოციოლოგიური ბიოლოგიურის გამოყენებით და ა.შ.).
რელიგიური ცნობიერება — ეს არის გარკვეული რელიგიური იდეებისა და ფასეულობებისადმი თანაზიარობა, ასევე კონკრეტული რელიგიისა და რელიგიური ჯგუფისადმი კუთვნილება.
რელიგიურობა –ეს არის რელიგიის გავლენის ხარისხი ცალკე ადამიანზე და ჯგუფზე, ასევე პროცესები და ტენდენციები, რომლებიც არსებობს რელიგიურ შეხედულებებსა და საქმიანობაში.
ლექციის შინაარსი:
მორწმუნე ადამიანის დახასიათება (თეოლოგიური თვალსაზრისით):
რელიგიურობა - ეს არის რელიგიის გავლენის ხარისხი ცალკე ადამიანზე და ჯგუფზე, ასევე პროცესები და ტენდენციები, რომლებიც არსებობს რელიგიურ შეხედულებებსა და საქმიანობაში.
რელიგიურობის წინაპირობები:
ინდივიდუალური:
ნუმინოზურთან შეხვედრა (კ.გ. იუნგი, უ. ჯემსი)
სამყაროს მიმართ ძირითადი ნდობა (ე. ერიქსონი),
რწმენა არის ევოლუციურად განმტკიცებული ნიშანი, როგორც მიზანშეწონილი (ბიჰევიორისტი უელსი „რწმენის ბიოლოგიური საფუძვლები“),
სიცოცხლის მნიშვნელობის ძიება,
ადამიანის ხანგრძლივი უარყოფითი ემოციური მდგომარეობა: შიში, სასოწარკვეთა, მწუხარება, უბედურება, მარტოობა და ა.შ.,
შიშის გრძნობა, კერძოდ, სიკვდილის შიშის,
პირადი ცხოვრების გადაუჭრელი პრობლემები,
და სხვ.
სოციალურ-ფსიქოლოგიური:
მარტოობა, სოციალური კავშირების სრული ან ნაწილობრივი გაწყვეტა (ან შესუსტება);
შთაგონების და თვითშთაგონების ფსიქოლოგიური მექანიზმები;
საზოგადოებრივი და ჯგუფური აზრი;
ტრადიცია, ჩვეულება და ა.შ.
და სხვ.
სოციალური (საზოგადოებრივი სიტუაციის თავისებურებები):
საზოგადოებრივი ცნობიერების კრიზისი,
კრიზისული სიტუაცია საზოგადოებაში (სტიქიური კატასტროფები და ა.შ.),
ინდივიდების ატომიზაცია და გაუცხოება,
და სხვ.
არსებობს რელიგიურობის დიაგნოსტიკისადმი მიდგომების დიდი რაოდენობა, რაც დამოკიდებულია მისი ბუნებისა და სტრუქტურის გაგებაზე. სხვადასხვა მეთოდები აფასებენ:
რელიგიურობის ტიპს,
რელიგიურობის ხარისხს,
რელიგიურობის სტრუქტურას.
მაგალითად, ღირებულებათა ევროპული კვლევა (EVS – European Values Study) შეისწავლის რელიგიურობას ავტორების მიერ შემუშავებული მოდელის ფარგლებში:
საერთო რელიგიურობა:
1) სარწმუნოება, რომელთანაც ახდენს იდენტიფიცირებას რესპონდენტი
საკუთარი რელიგიურობის შეფასება
რელიგიურობის კერძო გამოვლინებები:
რელიგიური რწმენა:
ღმერთის რწმენა
სიცოცხლის რწმენა სიკვდილის შემდეგ
სამოთხის არსებობის რწმენა
ჯოჯოხეთის არსებობის რწმენა
ცოდვის არსებობის რწმენა
სულების გადასახლების რწმენა (რეინკარნაცია)
ამულეტების/ტალისმანების რწმენა
რელიგიური პრაქტიკა/ქცევა:
ლოცვის სიხშირე
რელიგიურ მსახურებაზე დასწრების სიხშირე
ღმერთთან ურთიერთობა ეკლესიის გარეშე.
ი.ვ. შჩერბატიხის მეთოდიკა დიაგნოსტირებს რელიგიურობის სტრუქტურის შემდეგ მაჩვენებლებს:
1 - რელიგიურობის გნოსეოლოგიური ფესვები და იდეალისტური ფილოსოფიისადმი მიდრეკილება;
2 - გამოსაცდელის დამოკიდებულება მაგიისადმი,
3 - პიროვნების ტენდენცია ეძებოს რელიგიაში მხარდაჭერა და ნუგეში,
4 - რელიგიურობის გარე ნიშნები;
5 - ინტერესი ე.წ. „ფსევდომეცნიერების“- უცნაური და საიდუმლო მოვლენების მიმართ, რომელთა აღქმაში რწმენა ბევრად უფრო დიდ როლს თამაშობს, ვიდრე ცოდნა.
6 - შემოქმედის რწმენის და უზანაესი ძალის არსებობის ტენდენცია, რომელმაც შექმნა სამყარო;
7 - რელიგიური თვითცნობიერების, ანუ შინაგანი მოთხოვნილების არსებობა რელიგიურ სარწმუნოებაში;
8 - გამოსაცდელის დამოკიდებულება რელიგიის, როგორც ქცევის მორალური ნორმების ნიმუშისადმი.
საკონტროლო საკითხები:
რა არის რელიგიურობა?
რა მეთოდებით განიზომება რელიგიურობა?
როგორ ფიქრობთ, რით არის განპირობებული რელიგიურობის გაზომვის მეთოდების მრავალფეროვნება?
ადამიანის ფსიქიკის რა ინდივიდუალური მახასიათებლებს შეიძლება იყოს რელიგიურობის წინაპირობა?
რელიგიურობის რომელი სოციალურ-ფსიქოლოგიური წინაპირობები იცით?
რელიგიურობის რომელი სოციალური წინაპირობები იცით?
რეფერატების სავარაუდო თემები:
1. რელიგიურობის ტიპები და სხვადასხვა ტიპის პიროვნებები.
2. რელიგია, როგორც სიკვდილის, ბედისწერის, „სამყაროში მიტოვების“ პრობლემაზე პასუხი.
3. რელიგიური რწმენის ფსიქოლოგიური მოტივები.
4. რელიგიურობა და "ფსიქოლოგიური კომფორტი".
5. პირადი რელიგიურობის ფსიქოლოგიური შესწავლის პარამეტრები.
6. სინდისის თავისუფლების ფსიქოლოგიური ასპექტები.
7. არარელიგიურობის ფსიქოლოგიური ასპექტები.
გლოსარიუმი
ავტორიტარული რელიგიები – ეს არის ადამიანის მიერ გარკვეული უზენაესი უხილავი ძალის აღიარებაზე დაფუძნებული რელიგიები, რომელიც მართავს მის ბედს და მოითხოვს მორჩილებას, პატივისცემას და თაყვანისცემას. ამასთან მორჩილების, პატივისცემის და თაყვანისცემის მიზეზი არ არის ღვთაების მორალური თვისებები, არც სიყვარული ან სამართლიანობა, არამედ ის ფაქტი, რომ იგი დომინირებს ადამიანზე, ანუ მას აქვს ძალაუფლება მასზე. „ძლიერი ძალაუფლების მორჩილება არის ერთ-ერთი გზა, რომელზეც ადამიანი თავს არიგებს მარტოობისა და შეზღუდვის გრძნობებს. კაპიტულაციის აქტში ის კარგავს დამოუკიდებლობას და მთლიანობას, როგორც ინდივიდი, მაგრამ იძენს უსაფრთხოების გრძნობას და თითქოს ხდება იმ ძალის ნაწილი, რომელიც შთააგონებს მოკრძალებას“ (ე. ფრომი).
არქეტიპი – კ.გ. იუნგის მიერ გამოყენებული ტერმინი იმ ფორმის და მეთოდის აღსანიშნად, რომლითაც არაცნობიერი მოქმედებს ცნობიერებაზე. იუნგის შრომებში ამ ფენომენის რამდენიმე ათეული განმარტებაა მოცემული. ყველაზე ზოგადი ფორმით, არქეტიპი არის არქაული, პირველყოფილი სახე, პირველსახე, პირველსაწყისი, ყველა კულტურისათვის საერთო ნიმუში, რომელიც გადაიცემა კოლექტიური არაცნობიერის მეშვეობით.
ძირითადი პერინატალური მატრიცები - ძირითადი განცდები, რომლებიც თან ახლავს მუცლად ყოფნის დროს ნაყოფის განვითარების ეტაპებს, აღიბეჭდება ადამიანის ორგანიზმში და განსაზღვრავს მის შემდგომ ცხოვრებას.
ბიჰევიორიზმი - (ინგლ. behavior, behaviour — ქცევა), წამყვანი მიმართულება მე-19 საუკუნის დასასრულის - მე-20 საუკუნის დასაწყისის ამერიკულ ფსიქოლოგიაში. მას საფუძვლად უდევს ადამიანის და ცხოველის ქცევის გააზრება, როგორც მოტორული და მასთან დაკავშირებული ვერბალური და ემოციური პასუხების (რეაქციების) ერთობლიობას, გარე სამყაროს ზემოქმედებაზე (სტიმულებზე).
ჰუმანისტური რელიგიები – ადამიანის შინაგან სამყაროსკენ მიმართული რელიგიებია, რომლებიც მიზნად ისახავენ საუკეთესო თვისებების გამოვლენას, თვითსრულყოფას. „ღმრთის სასუფეველი თვითონ თქვენშია“. ჰუმანისტური რელიგიების იდეების არსი ფრომს შემდეგნაირად აქვს ჩამოყალიბებული: ადამიანი უნდა ცდილობდეს ჭეშმარიტების შეცნობას, ანუ საკუთარი თავის, და ის ადამიანია იმდენად, რამდენადაც ის ახერხებს ამ ამოცანის შესრულებას.
ორჯერ დაბადებულნი – უ. ჯეიმსის მიერ გამორჩეულ ადამიანთა მეორე ტიპი, რომლემაც ჯერ უნდა განიცადონ სასოწარკვეთის და სულიერი აგონიის მთელი ტანჯვა და მხოლოდ ამის შემდეგ დაუყოვნებლივ მოიპოვოთ სასწაულებრივი ხსნა.
კოლექტიური არაცნობიერი - არაცნობიერის ერთ-ერთი ფორმაა, ერთიანი მთლიანად საზოგადოებისათვის და წარმოადგენს მემკვიდრეობით მიღებული ტვინის სტრუქტურების პროდუქტს. ინდივიდუალურისგან კოლექტიური არაცნობიერის ძირითადი განსხვავება ისაა, რომ ის საერთოა სხვადასხვა ადამიანისთვის, არ არის დამოკიდებული ინდივიდუალურ გამოცდილებასა და ინდივიდის განვითარების ისტორიაზე, წარმოადგენს ერთგვარ ერთიან „საერთო მნიშვნელს“ სხვადასხვა ადამიანებისთვის. კოლექტიური არაცნობიერი, არაცნობიერის ინდივიდუალური (პირადი) ფორმისგან განსხვავებით, ეფუძნება არა კონკრეტული ადამიანის, არამედ მთელი საზოგადოების გამოცდილებას. იუნგმა მონიშნა ის როგორც უფრო ღრმა ფენა, ვიდრე ინდივიდუალური არაცნობიერი. სიტყვის მირმა უკან არა მარტო პირდაპირი მნიშვნელობებია, არამედ უფრო ფარული ფენები, არსი, რაც გასაგებია არაცნობიერ დონეზე.
ნუმინოზური - ტერმინი უკავშირდება ადამიანებს, საგნებს ან სიტუაციებს, რომლებსაც აქვთ ღრმა ემოციური რეზონანსი; ფსიქოლოგიურად ეს ცნება უკავშირდება თავისთავადობის განცდას. სიტყვა „ნუმინოზური“, ისევე როგორც „ნუმინოზურობა“, მოდის ლათინური numinosum, მიეწერება დინამიურ ფაქტორს ან ძალას, ან ეფექტს, რომელიც არ არის დამოუკიდებელი შეგნებულ ნებაზე.
მეცნიერების ობიექტი – რეალობის ის ასპექტი, რომლის შესწავლაზე მიმართულია ეს მეცნიერება. როგორც წესი, ობიექტი იმყოფება მეცნიერების სახელწოდებაში.
ერთხელ დაბადებულნი – უ. ჯეიმსის მიერ გამორჩეულ ადამიანთა ერთ-ერთი ტიპი, რომლისთვისაც ბედნიერება და რელიგიური კმაყოფილება მდგომარეობს იმაში, რომ იცხოვროს სამყაროს დადებითი ელემენტებით.
ოპერანტული ქცევა – ქცევა, რომელიც განისაზღვრება მომდევნო მოვლენებით.
მოძღვრის ფსიქოლოგია – მოძღვრის ღვთისმეტყველების ნაწილი, რომელიც მოიცავს სწავლებას ეკლესიის მოძღვრის ზნეობრივი თვისებების და ვალდებულებების შესახებ.
პერინატალური — ანუ დაბადებამდე.
განცდის პიკი - ა. მასლოუს მიერ განცდებისთვის შემოღებული ზოგადი ცნება, რომელიც უკავშირდება ინტენსიური ბედნიერების მოულოდნელ გრძნობებს, სრულ არსებობას, რომელსაც ხშირად თან ახლავს გარკვეული „აბსოლუტური ჭეშმარიტების“ გაცნობიერება ან ყველაფრის ერთიანობა. მასლოუ მსგავს განცდებს მიიჩნევდა ადამიანის თვითაქტუალიზაციის მნიშვნელოვან ნაწილად და ამტკიცებდა, რომ ადამიანები, რომლებიც გარკვეულ წილად ახდენენ თავისი პოტენციალის რეალიზაციას, განიცდიან პიკურ განცდას უფრო ხშირად, ვიდრე საშუალო სტატისტიკური ადამიანი. მასლოუ ასევე უკავშირებდა ამ განცდებს ზემოქმედების გრძელვადიან ეფექტებს: ერთ ასეთ განცდას შეუძლია მთლიანად შეცვალოს ადამიანის ცხოვრება და მსოფლმხედველობა.
მეცნიერების საგანი – მეცნიერება: საგანი ის მხარე ან მხარეებია, რომლითაც წარმოდგენილია მასში მეცნიერების ობიექტი. თუ ობიექტი მეცნიერების დამოუკიდებლად არსებობს, მაშინ საგანი მასთან ერთად არის ჩამოყალიბებული და ფიქსირდება მის ცნებათა სისტემაში. საგანი არ აფიქსირებს ობიექტის ყველა მხარეს, თუმცა, ამავე დროს, შეიძლება შეიცავდეს იმას, რაც ობიექტში არ არის. გარკვეულწილად, მეცნიერების განვითარება მისი საგნის განვითარებაა.
რელიგიის ფსიქოლოგია — ფსიქოლოგიის დარგი, იგი შეისწავლის ფსიქოლოგიურ და სოციალურ-ფსიქოლოგიურ ფაქტორებს, რომლებიც განაპირობებენ რელიგიური ცნობიერების თავისებურებებს, მის სტრუქტურას და ფუნქციებს (განმარტება დიდი ფსიქოლოგიური ენციკლოპედიიდან). რელიგიის ფსიქოლოგია რელიგიათმცოდნეობის სახელმძღვანელოებში განისაზღვრება, როგორც რელიგიათმცოდნეობის დარგი, რომელიც შეისწავლის რელიგიური მოვლენების წარმოქმნის, განვითარებისა და ფუნქციონირების ფსიქოლოგიურ კანონზომიერებას ინდივიდუალურ, ჯგუფურ და საზოგადოებრივ ფსიქიკურ ცხოვრებაში, აანალიზებს ამ მოვლენების შინაარსს, მათ ადგილს და როლს რელიგიურ კომპლექსში და გავლენას ადამიანების, ჯგუფების, საზოგადოების ცხოვრების არარელიგიურ სფეროებზე.
რედუქციონიზმი - (ლათ. reduclio - უკან დახევა, წინა მდგომარეობაში დაბრუნება), მეთოდოლოგიური პრინციპი, რომლის მიხედვითაც მატერიის უმაღლესი ფორმები შეიძლება სრულყოფილად განისაზღვროს იმ კანონზომიერებათა საფუძველზე, რომელიც ახასიათებს დაბალ ფორმებს, ანუ, დაბალ ფორმებთან არის გაიგივებული (მაგალითად, ბიოლოგიური ფენომენი - ფიზიკური და ქიმიური კანონების გამოყენებით; სოციოლოგიური ბიოლოგიურის გამოყენებით და ა.შ.).
რელიგიური მოთხოვნილება ფრომის თანახმად „ორიენტაციის სისტემის და მსახურების ობიექტის“ მოთხოვნილებაა. მაგრამ ეს არაფერს გვეუბნება მისი გამოვლინების სპეციფიკური კონტექსტის შესახებ. ადამიანს შეუძლია ცხოველების, ხეების, ოქროს ან ქვის კერპების, უხილავი ღმერთის, წმიდა ადამიანის ან ეშმაკური გარეგნობის მქონე ბელადების თაყვანისცემა; მას შეუძლია წინაპრების, ერის, კლასის ან პარტიის, ფულის ან წარმატების თაყვანისცემა; მის რელიგიას შეუძლია ხელი შეუწყოს გამანადგურებელი საწყისის ან სიყვარულის განვითარებას, ადამიანთა შევიწროებას ან ძმობას; მას შეუძლია ხელი შეუწყოს მისი გონებას ან მიიყვანოს გონება დამბლის მდგომარეობამდე; ადამიანს შეუძლია მისი სისტემა განიხილოს, როგორც რელიგიური, რომელიც განსხვავდება საერო ხასიათის სისტემისგან, მაგრამ ასევე შეუძლია იფიქროს, რომ მას არ აქვს რელიგია, და განიხილოს მისი მსახურება გარკვეული სახის, სავარაუდოდ საერო მიზნებისთვის, როგორიცაა ძალაუფლება, ფული ან წარმატება, მხოლოდ როგორც ზრუნვა პრაქტიკულსა და სასარგებლოზე. საკითხი არ ეხება რელიგიას ან მის არარსებობას, არამედ იმას, თუ რა სახის რელიგიაა: ან ეს არის რელიგია, რომელიც ხელს უწყობს ადამიანის განვითარებას, ადამიანის ძალთა გამოვლენას, ან რელიგია, რომელიც პარალიზებს ამ ძალებს“ (ე. ფრომი).
რელიგიური ცნობიერება — ეს არის გარკვეული რელიგიური იდეებისა და ფასეულობებისადმი თანაზიარობა, ასევე კონკრეტული რელიგიისა და რელიგიური ჯგუფისადმი კუთვნილება.
რელიგიურობა – ეს არის რელიგიის გავლენის ხარისხი ცალკე ადამიანზე და ჯგუფზე, ასევე პროცესები და ტენდენციები, რომლებიც არსებობს რელიგიურ შეხედულებებსა და საქმიანობაში.
თვითაქტუალიზაცია - ეს არის ადამიანის სურვილი მიაღწიოს თავისი პიროვნული შესაძლებლობების სრულ გამოვლენას და განვითარებას. ჰუმანისტურ ფსიქოლოგიაში თვითაქტუალიზაცია მიჩნეულია მოთხოვნილების პიკად.
სიმბოლო - (ბერძნ. symbolon - ნიშანი, ამოსაცნობი ნიშანი) - იდეა, სახე ან ობიექტია, რომელსაც აქვს საკუთარი შინაარსი და ამავე დროს განზოგადებული, არაგაფართოებული ფორმით წარმოადგენს სხვა შინაარსს.
ინფორმაციის რეკომენდებული წყაროები
ი.ბ. არდაშკინი. რელიგიების ფსიქოლოგია: სასწავლო სახელმძღვანელო /ი.ბ. არდაშკინი. – ტომსკი: ტომსკის პოლიტექნიკური უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2009. – 276 გვ.
ე.ი. არინინი. რელიგიის ფსიქოლოგია/ე.ი. არინინი, ი.დ.ნეფედოვა-ვლადიმირი. ვლადიმირის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საგამომცემლო-სარედაქციო კომპლექსი. 2005. – 108გვ.
დ.ვ. ოლშანსკი. მასების ფსიქოლოგია/დ.ვ. ოლშანსკი - სანქტ-პეტერბურგი და სხვ.: პიტერი, 2001.— გვ. 239-255.
რელიგიათმცოდნეობის საფუძვლები: სახელმძღვანელო უმაღლესი სასწავლებლის სტუდენტებისთვის/ი.ფ. ბორისოვი, ი.ნ. იაბლოკოვი, კ.ი. ნიკონოვი [და სხვ.]; ი.ნ. იაბლოკოვის რედაქციით. — მოსკოვი: ვისშაია შკოლა, 2008.—568 გვ.
დ.მ. უგრინოვიჩი. რელიგიის ფსიქოლოგია/დ.მ. უგრინოვიჩი. - მოსკოვი: პოლიტიზდატი, 1986. — 352 გვ.
ე. ფრომი. გაქცევა თავისუფლებისგან/ე. ფრომი. — მოსკოვი: ასტ, 2011. — 288 გვ.
ე. ფრომი. ადამიანი საკუთარი თავისთვის. ეთიკის ფსიქოლოგიური პრობლემების შესწავლა/ე. ფრომი. — მოსკოვი: ასტ, 2010. — 352 გვ.
ნ.ი. ჰუსეინოვა. რუსების და თათრების არქეტიპები/ნ.ი. ჰესეინოვა, ა.რ. გინიატულინა. - ყაზანი: [მეცნიერებათა აკადემია], 2008.—105 გვ.
დ.მ. ჩუმაკოვა. პიროვნების რელიგიურობა: ძირითადი მიდგომები, სტრუქტურა და დიაგნოსტიკა//სამხრეთ-ურალსკის სახელმწიფო უნივერსიტეტის „მაცნე“. სერია „ფსიქოლოგია“. - №42, 2011. – გვ.111-114.
კ.გ. იუნგი. ფსიქოლოგია და რელიგია//კ.გ. იუნგი. არქეტიპი და სიმბოლო. - მოსკოვი.-1991.
ბ.ს. ბრატუსი. ქრისტიანული და საერო ფსიქოთერაპია. http://dusha-orthodox.ru/biblioteka/bratus-b.s.-hristianskaya-i-svetskaya-psihoterapiya.html
http://cyberleninka.ru/article/n/psihologiya-religii-metodologicheskie-i-istoriko-psihologicheskie-perspektivy
http://ru.wikipedia.org/wiki/%CF%F1%E8%F5%EE%EB%EE%E3%E8%FF_ %F0%E5%EB%E8%E3%E8%E8
http://www.rusnauka.com/3_SND_2010/Psihologia/57901.doc.htm
http://sbiblio.com/biblio/archive/ugrinovich_psih/00.aspx
http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx
http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Psihol/olshansk/11.php
http://www.xpa-spb.ru/slov/2-02.html
http://psylib.org.ua/books/james01/
http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx
http://www.psychologos.ru/articles/view/uilyam_dzheyms
http://psylib.org.ua/books/hjelz01/txt05.htm#2
http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx
http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Psihol/Fromm_PsRel/02.php
http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx
http://psylib.org.ua/books/hjelz01/txt08.htm
http://jungland.net/
http://to-name.ru/biography/karl-jung.htm
http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Psihol/Yung/psih_rel.php
http://jungland.net/node/2901
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D4%F0%EE%EC%EC,_%DD%F0%E8%F5
http://fromm.hpsy.ru/biography/http://psylib.org.ua/books/fromm02/index.htm
http://psylib.org.ua/books/fromm04/index.htm
http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx
http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Psihol/Fromm_PsRel/index.php
http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Psihol/Fromm/dogmat.php
http://www.people.su/111671
http://psychology-online.net/articles/doc-31.html http://read24.ru/fb2/olga-krasova-berhauz-frederik-skinner/ http://bookap.info/genpsy/vasilyuk_metodologicheskiy_analiz_v_psihologii/gl
23.shtm
http://polatulet.narod.ru/dvc/com/psychol_relig.html#c_4
http://www.plam.ru/psiholog/teorii_lichnosti/p10.php#metkadoc9
http://psylib.org.ua/books/franv01/index.htm
http://psylib.org.ua/books/masla02/index.htm
http://sbiblio.com/biblio/archive/garadzha_religion/ec4.aspx
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2 %D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D 0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F
http://maslow.hpsy.ru/biography/
http://www.winnicott.ru/
http://socrel.pstgu.ru/wp-content/uploads/2013/09/WP_2010-05.pdf
http://religion.rane.ru/sites/default/files/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%B
D%D0%B0%20%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B
2%D0%B0.pdf
http://dep.psytest.ru/ru/Poleznaja_informacija/Stati/Chumakova_D.M._Metodi
ki_diagnostiki_religioznosti_lichnosti
http://cyberleninka.ru/article/n/religioznost-lichnosti-osnovnye-podhody-
struktura-i-diagnostika
http://reset.ivanovo.ac.ru/courses/6-lectures/34-samoident
http://www.no-stress.ru/articles/religion/religen.ht
საკითხები ჩათვლისათვის
1. რელიგიის ფსიქოლოგიის ადგილი მეცნიერებათა სისტემაში.
2. რელიგიის ფსიქოლოგიის ობიექტი და საგანი.
3. რელიგიის ფსიქოლოგიის მეთოდები.
4. რელიგიის ფსიქოლოგია ფსიქოლოგიური მეცნიერების განვითარების ძირითადი ტენდენციების კონტექსტში XIX-XX საუკუნეების ზღვარზე.
5. „ბიოლოგიური“ მიდგომები რელიგიის ფსიქოლოგიაში.
6. რელიგიის ფსიქოლოგიური ხასიათი უ. მაკ-დაუგოლის სოციალური ინსტინქტების თეორიაში.
7. რელიგიის ფსიქოლოგიის ამერიკული სკოლა. (ჯ. ლეუბა, ე.ბ. სტერბაკი, სტ. ჰოლი, ჯ. პრატი, უ. ჯეიმსი).
8. ტ. ფლურნუა რელიგიის ფსიქოლოგიის მეთოდოლოგიური პრობლემების შესახებ
9. რელიგიური ცნობიერების მოვლენები პ. ჟანეს ნევროზის თეორიის თვალსაზრისით. „ეშმაკით შეპყრობილის“ აკვიატებული იდეის აღწერა და ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია.
10. ვ. ვუნდტი რელიგიის ფსიქოლოგიის ადგილის შესახებ სამეცნიერო ცოდნის სისტემაში.
11. ვ. ვუნდტი მითის ფორმირების ფსიქოლოგიის შესახებ.
12. უ. ჯეიმსი რელიგიის ფსიქოლოგიის შესწავლის საგანის და მეთოდის შესახებ.
13. პრაგმატული მეთოდი, როგორც უ. ჯეიმსის რელიგიური გამოცდილების ფილოსოფიური შესწავლის მეთოდოლოგია.
14. უ. ჯეიმსი რელიგიური მოქცევის ფსიქოლოგიური ხასიათის შესახებ.
15. უ. ჯეიმსი სიწმინდის ფსიქოლოგიის შესახებ.
16. უ. ჯეიმსი მისტიკის ფსიქოლოგიის შესახებ.
17. უ. ჯეიმსი „ერთხელ დაბადებულთა“ და „ორჯერ დაბადებულთა“ ტიპის შესახებ
და მათი დამოკიდებულება რელიგიის მიმართ.
18. უილიამ ჯეიმსი რელიგიასა და ფსიქოპათოლოგიას შორის თანაფარდობის შესახებ.
19. უ. ჯეიმსი რელიგიური გამოცდილების ფილოსოფიური ღირებულების შესახებ
20. უ. ჯეიმსი „უხილავის რეალობის“ განცდის შესახებ.
21. რელიგიური ცხოვრების უმნიშვნელოვანესი თავისებურებები, რელიგიური მრწამსის საერთო ბერკეტი და ქვეცნობიერი მე-ს ცნება უ. ჯეიმსის რელიგიის ფსიქოლოგიურ კონცეფციაში.
22. ზ. ფროიდის რელიგიური მემკვიდრეობის ზოგადი მახასიათებლები.
23. რელიგია, როგორც კოლექტიური ნევროზი. ფროიდის გაგება ნევროზის მექანიზმების.
24. ტოტემიზმის წარმოშობის ზ. ფროიდის კონცეფცია.
25. ზ. ფროიდი რელიგიის ფსიქოლოგიური ხასიათის შესახებ: პირველყოფილი მამისმკვლელობის შედეგები და რელიგიის განვითარების ძირითადი ეტაპები.
26. რელიგიის სოციალური როლისა და პერსპექტივების შეფასება ზ. ფროიდის შრომებში.
27. ზ. ფროიდი: გმირული მითის კონცეფცია. მასების ფსიქოლოგიის ფსიქოანალიტიკური მახასიათებლები და მითის მუშაობა მის დასაძლევად.
28. ზ. ფროიდის და კ.გ. იუნგის რელიგიის კონცეფციების შედარება. ამ კონცეფციების შეფასება ე. ფრომის ნაშრომში „ფსიქოანალიზი და რელიგია“.
29. კ.გ. იუნგის რელიგიური მემკვიდრეობის ზოგადი მახასიათებლები.
30. არქეტიპის ცნება კ.გ. იუნგის ფსიქოლოგიის სისტემაში. არქეტიპები რელიგიურ ცნობიერებაში.
31. კოლექტიური არაცნობიერის ცნება კ.გ. იუნგის ფსიქოლოგიის სისტემაში, მისი კავშირი რელიგიის გააზრებასთან. კოლექტიური არაცნობიერი, როგორც „სამყარო“.
32. არქეტიპების ანიმას, ხანდაზმული ბრძენის, ოთხი მცველის, მანდალის მახასიათებლები.
33. სიმბოლო ცნება კ.გ. იუნგის ფსიქოლოგიის სისტემაში. ბუნებრივი და კულტურული სიმბოლოები. სიმბოლოების ისტორია.
34. კ.გ. იუნგი რელიგიის ფსიქოლოგიური ბუნების და რელიგიური ნუმინოზური გამოცდილების როლი რელიგიური შეხედულებების ფორმირებაში. რელიგიის განმარტება და ღმერთის ცნება კ.გ. იუნგის ნაშრომებში.
35. წყლისა და ჩრდილის არქეტიპის სიმბოლიკა იუნგის ფსიქოლოგიაში.
36. ფსიქოლოგიური ტიპების პრობლემა იუნგის ფსიქოლოგიაში. რელიგიურ ცნობიერებაში ტიპების ხასიათის გამოვლინება.
37. კ.გ. იუნგის ნაშრომი „ფსიქოლოგია და რელიგია“.
38. ე. ფრომი ადამიანის მდგომარეობის შესახებ მსოფლიოში. გაუცხოება და მისი გადალახვის გზები.
39. ე. ფრომი ავტორიტარული და ჰუმანისტური რელიგიების შესახებ.
40. ე ფრომი: „ზრდის სინდრომის" ცნება, და მისი გარდატეხა რელიგიური ცხოვრების სფეროში.
41. ე ფრომი: „დაშლის სინდრომის“ ცნება, და მისი გარდატეხა რელიგიური ცხოვრების სფეროში .
42. „კონდენსირებული გამოცდილების სისტემის და „ძირითადი პერინატალური მატრიცების“ ცნებები ს. გროფის კონცეფციაში. ძირითადი პერინატალური მატრიცების მახასიათებლები, რელიგიურ შეხედულებებთან მათი კავშირი.
43. რელიგიის ბუნების გააზრება ბიჰქვიორიზმის ფსიქოლოგიაში.
44. ფსიქოლოგიის გამოყენება მოძღვრის პრაქტიკაში კათოლიკურ და პროტესტანტულ ეკლესიებში.
45. რელიგიური განწყობის გავლენა ფსიქიკურ ფუნქციებზე.
46. ვ.ე. ფრანკლის ლოგოთერაპია. ფრანკლი რელიგიის ფსიქოთერაპიული ფუნქციის შესახებ
===
დასაწყისი წინა გვერდზე
Каждому дается по вере. Эффект плацебо. Суггестия
Каждый из нас слышал библейское выражение о том, что каждому дается по вере его. Также каждый слышал об эффекте плацебо. С суггестией тоже многие знакомы. Однако многие люди относятся ко всем этим явлениям и выражениям не очень серьезно и относят эти явления к сфере философии, эзотерики или религии. При этом лишая себя мощного инструмента саморегуляции и оздоровления.
Эффект плацебо – это эффект от воздействия вещества, прибора, человека, или ещё чего-нибудь, что напрямую не обладает теми свойствами, которые ему приписывают, но за счет уверенности (читай веры) дают порой невероятно высокие результаты.
К примеру, верующий христианин прикоснувшись к иконе святого, скорее всего испытает великую благодать, неверующий ничего не испытает, а мусульманину скорее станет хуже, так как, поклонение изображениям в исламе считается грехом.
И тут всё абсолютно ясно. Совокупность глубинных убеждений и верований человека определяет его реакцию на тот или иной факт или фактор извне.
Известно, что более крупные и яркие таблетки известных производителей, имеют большую эффективность по сравнению со своими мелкими и не очень яркими аналогами. При этом их состав абсолютно идентичен. Также описываются случаи, когда плацебо вообще не являлось лекарством, а наступало исцеление от инфекционных заболеваний.
Так какой же механизм действует во всех этих случаях? Эффект внушения или самовнушения, то есть - суггестия!
Так сложилось, что в любом обществе (стае, табуне, коллективе и т.д.) идет борьба за ресурсы. Аналогичная борьба идет и в межгрупповых отношениях. И побеждает в этой борьбе тот, кто обладает лучшими и большими ресурсами. А лучший и самый нужный ресурс – это информация об объективной реальности и законах, по которым она действует. Для иллюстрации очень хорошо подходит выражение Уинстона Черчилля: «Кто владеет информацией – тот владеет миром».
Почему же большинство людей по-прежнему привязывает своё внутренне состояние к внешним «подпоркам». Ответ в данной ситуации очевиден. Подавляющее большинство людей находится в ловушке собственного сознания. Для примера приведу случай, который произошел с одним моим знакомым. Он, будучи далеко не глупым по современным меркам молодым человеком, решил заняться оздоровлением и записался на секцию по «йоге» (не классическая йога, а «йога» имени одного человека). Там проповедовали добро, которое заключалось в проявлении обычных здоровых человеческих качеств, и демонстрировали интересные трансовые феномены. Тем самым снижался критический фактор. В моменты, когда критический фактор снижался - делались внушения о том, что нужно следовать только этому учению, а самое главное, что ни в коем случае и никогда нельзя изучать гипноз и всё, что с ним связано. То есть, к нему применялся гипноз, в состоянии которого делались внушения, что гипноз изучать нельзя. Ловушка захлопнулась! Он до сих пор следует всем установкам, включая ту, что гипноз это самое страшное на свете явление. Он потерял работу, семью, весь круг общения и вместо «просветления» и здоровья, которое хотел получить – получил озлобленность на весь мир и кучу психосоматических проблем. А самое главное, это то, что в нем действует установка, что гипноз изучать нельзя, которая не позволит ему понять, что с ним на самом деле произошло и исправить это тем же самым инструментом.
Этот реальный случай демонстрирует общую схему, по которой люди попадают в замкнутый круг убеждений и становятся зависимыми от внешних обстоятельств (таблеток, гуру, гаджетов, брендов и трендов и т.д.), не понимая при этом, что хотят в этом случае получить не вещь или внимание людей, а совокупность ощущений, которые они почему-то связали с этими обстоятельствами. В этом и заключается суть понятия НЕПОЛНОЦЕННОСТЬ, которое проявляется ощущением, что я без чего-то извне не имею полной ценности.
Задумайтесь, а нет ли у Вас «особого мнения» по поводу того, что в этом мире или в Вас что-то не так? А если есть, то откуда оно у Вас появилось? А помогает ли оно Вам быть более продуктивным, спокойным и здоровым?
Как сказал один из моих коллег когда-то: «Правду продавать тяжелее всего» и был прав. Ведь каждый человек яростно защищает свои глубинные установки, какими бы абсурдными они не были. А любую попытку поставить их под сомнение воспринимает как угрозу.
Изучайте суггестивные технологии. Не дайте себя обмануть!
9. ГИПНОЗ Транс – 1. Состояние частично приостановленной жизнедеятельности или неспособности функционировать; ошеломление, оцепенение. 2. Состояние глубокого отвлечения ума или духа, например в религиозном созерцании; экстаз. 3. Подобное сну состояние, как при глубоком
Гипноз Впервые о некоем «психическом токе», который излучается некоторыми людьми, способными конденсировать в себе магнетизм планет, объявил военный врач Франц Месмер. В 1774 г. о
Гегелевская диалектика.
Большинство правительств создали экономический хаос, нехватку продовольствия и топлива, конфискационное налогообложение, кризис в образовании, угрозу войны и диверсии, чтобы контролировать мир.
Чаще всего это достигается посредствам гегелевской диалектики - изменение социальных структур посредствам трехступенчатого процесса. Техника так же стара, как сама политика:
Первый шаг - создать проблему.
Второй шаг - это создать оппозицию к проблеме (страх, паника и истерия).
Третий шаг - предложить заранее задуманное решение проблемы. Что приводит к изменениям, которые было бы невозможно навязать людям без надлежащего психологического обусловливания, вызванного первым и вторым этапом.
Применяя гегелевскую диалектику и непреодолимое финансовое влияние, скрытые агенты изменения стремятся ликвидировать социальные и политические структуры, в которых свободные люди управляют своими обществами. Цель - разрушить суверенные государства, объединить нации под универсальным правительством, централизовать экономические силы и контролировать людей и ресурсы мира. И всё это ценой большой крови и денег.
-0:39
Самый маленький элемент домино около 5 мм высотой и 1 мм толщиной. Самый большой элемент около 30 кг весом и около 1 метра высотой.
История.
Диоклетиан (22.12.244 - 3.12.311 н.э.) был римским императором с 284 по 305 н.э. Диоклетиан разделил и расширил государственные и военные службы империи и реорганизовал провинциальные подразделения империи, создав самое большое и наиболее бюрократическое правительство в истории империи.
Диоклетиану нужен был новый враг, чтобы создать «проблему» для оправдания расширения правительства и высоких налогов. Как внешний враг, для этой цели были использованы христиане, тем более, что у императора уже были плохие отношения с ними.
Галерий - вице-император предложил Диоклетиану сжечь свой дворец, что он и сделал. В феврале 303, пожар уничтожил часть императорского дворца. Событие было первой политической провокацией. Было начато расследование, но виновников найдено не было. Безусловно, христиане были немедленно обвинены. Последовали казни, последовавшие за монументальными репрессиями против христиан.
Проблема была создана - фальшивые поджоги дворца и пропаганда против христиан. Тогда общественность отреагировала требованиями решительных действий. Диоклетиан увеличил налоги и уменьшил свободу, чтобы "разобраться" с христианами. Цель была достигнута.
Humanity is not just asleep, they are genetically modified, under hypnosis , Biorobots on AI, hhuge crime against humanity ever .
Никому нельзя будет ни покупать, ни продавать, кроме того, кто имеет начертание, или имя зверя, или число имени его. ....
Всякая Власть не от Бога! Народный контроль будет всегда поддерживать Власть! Надо всегда быть с Творцом, а не с Властью и религиозными Богами!
Пророчество говорит. " Наступит времена когда, не нормальные люди будут считать нормальных людей за не нормальных". Время пришло, спасайся кто может.
мы уже давно на войне. просыпайтесь дурачки. время развлекаться и не думать закончилось уже давно. быть быдлом смертельно.
Мир окончательно сошёл с ума. Люди совершенно не задумываются, что уничтажают не только себя, но всё вокруг.
Власть Извращает Тотальная Власть это Шизофрения . Вы ещё не поняли кто Нами Управляет
От 5G в первую очередь пострадают птицы. Это их дезориентирует в перелётах ,приведёт к вымиранию . Начнётся цепная реакция катастрофы экосистемы.
-Власть залезет в наш генетический код и экспериментально начнёт его изменять: дерзость на смиренность, свободолюбие на послушание, своемыслие на соглашательство, своеволие на радость подчинения
Человек устроен так что он эволюционирует под воздействием меняющейся среды, и подчинить и взять под полный контроль человека это всё равно что взять под контроль Бога, или точнее Творца- не возможно.
И всё что каждому нужно это отказаться от своих девайсов через которые нам непрерывно промывают мозги, запугивая, или обещая и заниматься познанием себя и необъятного мира.====Рпц уже давно взяли под контроль бога, приватизировали как бренд и продают от его имени всё что угодно тупому стаду.===Рпц уже давно взяли под контроль бога, приватизировали как бренд и продают от его имени всё что угодно тупому стаду.===Это попытки уничтожить душу и сотворить общество биороботов. Тот кто это делает её не имеет(души) , поэтому ему никогда не понять как осознный человек со светлой душой программирует пространство вплоть до масштаба вселенной. Выход есть. Осознать свою речь, эмоции, мысли и главные ценности. Свои, а не чьи то, с себя начать, а не тыкать по сторонам. Когда человек не прошит навязанными ему "заботливым" государством и обществом программами, а устанавливает свои, следуя своей личной системе ценностей, ему эти вышки не по чем. Он свободен от этого, он вибрирует гораздо выше(настолько выше, что как бы вышке плохо не стало...) . Уже не знают, что придумать, как удержать, какую загородь поставить, чтоб барашки оставались барашками, из стада не убегали и слушались. Придумывают все более и более продвинутую систему охраны и поражения. Так сами себя и уничтожат. Это не что иное как тот великий суд о котором так много сейчас говорят. Когда зерна отделятся от плевел. Свет нужно нести и объяснять людям, что это лишь ничтожные последние попытки и агония тех, чьё время подошло к концу.
So the story of Lot and his two daughters, who escape from Sodom and Gomorrah, is something that relates to our own psychological nature.
To begin, let us comprehend what the Tree of Life and the Tree of Knowledge, which are interrelated with our own psychosomatic nature, explain about the four elements of nature. To know about this, we have to read just the first verse of the first chapter of the book of Genesis 1:2, where we find the explanation of how everything began. It is written:
בראשית ברא אלהים את השמים ואת הארץ
“In the beginning Elohim created the heaven and the earth.”
Nephesh נפש: Animal Soul
Ruach רוח: Thinking Soul
Neshamah נשמה: Spiritual Soul
Chaiah חיה: Living Soul
Yehidah יחודה: Universal Soul
In synthesis, Lot represents our embryo of human conscience trapped in the ego. His older daughter represents the mechanical, lunar, selfish, conscious quality of our emotional, mental protoplasmic bodies that evolved from the mineral, vegetal, animal kingdoms in the inverse fifth dimension; his younger daughter represents the mechanical, lunar, selfish conscious quality of our vital animal intellectual ethereal body that rotates 108 times within the fourth dimension; both constitute the blueprint for our physical animal nature in Malkuth, our tridimensional world of Euclid.
Sodom and Gomorrah is -the two lower energy centers of the body, the root (anus/perineum) and the sacral plexus (uterus/prostate)
“(Through the orgasm) the primordial (tempting) Serpent penetrated the fruits of (Daath) that Tree (of knowledge), this being the wine that Lot drank. And it begot two (klipothic) grades that are interrelated and surround the side of Unholiness… These kinds of Unholy (klipothic) elements were separated (by Abraham in mount Moriah) and went forth, surrounding the Great Sea (ימא Yma in Yesod), and each and every aspect of (קליפות Klipoth) impurity turns towards (גיהנום Gehinnom) its place. In the same manner, down below (in Yesod). Lot (the embryo of the soul נשמת Neshamah), separated himself from (גיחון Gihon, which is Chesed) Abraham and dwelt among the (gold of the) people of Sodom. When the Judgment was aroused and they were overthrown, (Binah) remembered Abraham, and saved (Lot). Thus, (this is how) Lot (the embryo of the soul נשמת Neshamah) was separated from (Sodom and Gomorrah).” — Zohar .
https://gnosticteachings.org/courses/prophecies-of-the-days-to-come/3784-escape-from-sodom-and-gomorrah-part-one.html
In synthesis, Lot represents our embryo of human conscience trapped in the ego. His older daughter represents the mechanical, lunar, selfish, conscious quality of our emotional, mental protoplasmic bodies that evolved from the mineral, vegetal, animal kingdoms in the inverse fifth dimension; his younger daughter represents the mechanical, lunar, selfish conscious quality of our vital animal intellectual ethereal body that rotates 108 times within the fourth dimension; both constitute the blueprint for our physical animal nature in Malkuth, our tridimensional world of Euclid.
https://www.truthunity.net/books/mildred-mann-metaphysical-and-symbolical-interpretation-of-the-bible
Manly P Hall on the Spinal Cord.
I understand that he was a 33rd level freemason, but as many secret societies, he decided to share the truth with all, and not just to the initiates.
Some more notable wisdom quotes from this master:
“To live in the world without becoming aware of the meaning of the world is like wandering about in a great library without touching the books.”
“The true Mason is not creed-bound. He realizes with the divine illumination of his lodge that as Mason his religion must be universal: Christ, Buddha or Mohammed, the name means little, for he recognizes only the light and not the bearer. He worships at every shrine, bows before every altar, whether in temple, mosque or cathedral, realizing with his truer understanding the oneness of all spiritual truth. All true Masons know that they only are heathen who, having great ideals, do not live up to them. They know that all religions are but one story told in divers ways for peoples whose ideals differ but whose great purpose is in harmony with Masonic ideals. North, east, south and west stretch the diversities of human thought, and while the ideals of man apparently differ, when all is said and the crystallization of form with its false concepts is swept away, one basic truth remains: all existing things are Temple Builders, laboring for a single end. No true Mason can be narrow, for his Lodge is the divine expression of all broadness. There is no place for little minds in a great work.”
“The criers of the Mysteries speak again, bidding all men welcome to the House of Light. The great institution of materiality has failed. The false civilization built by man has turned, and like the monster of Frankenstein, is destroying its creator. Religion wanders aimlessly in the maze of theological speculation. Science batters itself impotently against the barriers of the unknown. Only transcendental philosophy knows the path. Only the illumined reason can carry the understanding part of man upward to the light. Only philosophy can teach man to be born well, to live well, to die well, and in perfect measure be born again. Into this band of the elect--those who have chosen the life of knowledge, of virtue, and of utility--the philosophers of the ages invite YOU.”
“It was apparent that materialism was in complete control of the economic structure, the final objective of which was for the individual to become part of a system providing an economic security at the expense of the human soul, mind, and body.”
It is clearly evident to me too... S.S.
“Though the modern world may know a million secrets, the ancient world knew one - and that was greater than the million; for the million secrets breed death, disaster, sorrow, selfishness, lust, and avarice, but the one secret confers life, light, and truth.”
“All things manifesting in the lower worlds exist first in the intangible rings of the upper spheres, so that creation is, in truth, the process of making tangible the intangible by extending the intangible into various vibratory rates.”
― Manly P. Hall, The Qabbalah, the Secret Doctrine of Israel
“The pineal gland is a link between the consciousness of man and the invisible worlds of Nature. Whenever the arc of the pituitary body contacts this gland there are flashes of temporary clairvoyance, but the process of making these two work together consistently is one requiring not only years bur lives of consecration and special physiological and biological training. This third eye is the Cyclopean eye of the ancients, for it was an organ of conscious vision long before the physical eyes were formed, although vision was a sense of cognition rather than sight in those ancient days.”
― Manly P. Hall, Melchizedek and the Mystery of Fire
PLEASE NOTE THAT MOST QUOTES WHERE NO REFERENCE IS NAMED COME FROM HIS CLASSIC AND ONE OF THE MUST READS BY ANYONE WISHING TO AWAKEN TO DEEPER TRUTHS AND REALITIES IS:
THE SECRET TEACHINGS OF ALL AGES!
One of my favorite modern awakeners, Max Igan's newest episode from his Max Igan & TheCrowhouse Youtube Channel,
Stolen History, Hidden Technology:
www.youtube.com/watch?v=14tMbRo3tNI
HAPPY SATURDAY IN THE MATRIX! В любой жизненной ситуации к женщине применяются совсем иные критерии оценки, чем к мужчине.
Когда женщина молода, она страстно стремится найти какую-то цель, чтобы через ее достижение чувствовать себя определенной.
Когда она замужем, не работает, а занимается только домом, она ощущает себя словно в тюрьме.
Если она замужем и работает, то мучается и разрывается на части между домом и работой.
Если у нее нет детей, она чувствует отчаяние, а когда они есть и прошла новизна ощущений, возникает острая тоска, что она пожертвовала собой.
Во время и после менопаузы ей кажется, что ее возможности как женщины безвозвратно исчерпаны и ждать от жизни больше нечего.
Если у нее есть мужчина, ее мучает мысль, что она может его потерять Если его нет, она чувствует себя одинокой, покинутой, проигравшей и отвергнутой...
Мужчины легко находят определенный баланс между своей работой, семьей, детьми и отдыхом. Женщины обычно зацикливаются на чем-то одном, и это становится для них психической фиксацией. Внешний вид, социальное признание, безумные поиски "идеального мужчины" - все это те маниакальные цели, которые нарушают их эмоциональный баланс и не позволяют заняться чем-то более важным и значимым для своего развития.
Дарио Салас Соммэр , из книги Существует ли Женщина? https://trv-science.ru/2016/03/08/dva-psikhiatra-i-philosoph-razoblachayut-satanu/
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Will be revised