შიზოფრენია და რელიგიური მანია - რელიგია და ფსიქიკური დაავადებები
მოქალაქე მ. დაავადებამდე იყო მშვიდი, კომუნიკაბელური, მაგრამ ძალიან მგრძნობიარე. მას არ ჰქონდა მიღებული საკმარისი განათლება და არ გააჩნდა კრიტიკული შეხედულებები ცრურწმენაზე. იგი აღმოჩნდა რელიგიურად განწყობილ ადამიანთა გავლენის ქვეშ. ფსიქიკური დაავადება მ.-ს დაეწყო „წინასწარმეტყველური“ სიზმრის შემდეგ: მას „ხილვები“ ესიზმრებოდა. იგი გახდა ფანატიკოსი, მარხულობდა, ყველა რელიგიურ რიტუალს იცავდა. შემდეგ დაეწყო ცუდი ძილი, ბევრს ტიროდა, ღმერთის წინაშე ცოდვებს ინანიებდა. გაუჩნდა რელიგიური ხასიათის ვიზუალური და სმენითი ჰალუცინაციები, რომლებიც ისეთი რეალურობით გამოირჩეოდა, რომ პაციენტის დარწმუნება მისი „ხილვების“ სიყალბეში პრაქტიკულად შეუძლებელი აღმოჩნდა. მ. დაიბნა, ვერ გარკვეულიყო, სად იმყოფებოდა, დეზორიენტირებული აღმოჩნდა გარემოსა და საკუთარ პიროვნებაში, მუდმივად პირჯვარს იწერდა, არაფრის მიმართ არ ავლენდა ინტერესს, გარდა მისი ბოდვითი, რელიგიური ხასიათის განცდებისა. დიდი ეჭვით ეპყრობოდა სხვებს, მიაჩნდა, რომ მისი მოკვლა სურდათ, რომ ის „დიდი ცოდვილია“. პაციენტს ჰგონია, რომ ის და მისი ოჯახი დასაღუპავად არის განწირული ცოდვების გამო, ამიტომ მ. აცხადებს, რომ „ქმარი უნდა გაცვალოს ჯვარზე“.
ფსიქიკურმა დაავადებამ მ.-ს გაუარა ექიმთან მკურნალობის შედეგად.
ზოგჯერ ფსიქიკური დაავადების მსგავსი და სხვა გამოვლინებები იწვევს პიროვნების სრულ შეცვლას („ადამიანი თითქოს შეცვალეს“), მგრძნობელობის შესუსტებას, საკუთარ თავში ჩაკეტვას, გარე სამყაროსგან გამიჯვნას. ძალიან ხშირად ასეთი პაციენტების აზროვნება თითქოს გაყოფილი და საკუთარ „მე“-სგან განცალკევებულია. შეხედულებები, რომლებიც წარმოიშვა და თავისი ადგილი დაიკავა მათ ტვინში, გარედან გამოწვეული ჩანს და იღებს მკაფიო ფორმას. მათი გამოხატვა ხდება ცრუ გრძნობების, ანუ ჰალუცინაციების საშუალებით, განსაკუთრებით სმენითი. პაციენტებს ესმით „ხმები“, რომლებიც სინამდვილეში არ არსებობს, და არასწორად ესმით მათი წარმოშობა და არსი. ამ პაციენტებში ერთდროულად ყველაზე საპირისპირო გრძნობები, აზრები და ქმედებები არსებობს. ხშირად, რაც არ უნდა შესთავაზონ შიზოფრენიით დაავადებულ პაციენტს (ასე ეწოდება ამ ფსიქიკურ დაავადებას), ის ყველაფერს პირიქით აკეთებს. მაგალითად, პაციენტს ექიმთან მისვლას სთავაზობენ, ის კი საპირისპირო მხარეს მიდის; მას თხოვენ თვალების გახელას, ის კი ხუჭავს. ასეთ პაციენტს შეუძლია ერთი და იგივე სიტყვებისა და მოძრაობების გამეორება, ან ერთ პოზაში დარჩენა, თუნდაც ძალიან მოუხერხებელში. შიზოფრენიით დაავადებული პაციენტები არ რეაგირებენ კითხვებზე ან არ პასუხობენ არსებითად, გულგრილი არიან ახლობლების, ბავშვების მიმართ, რომლებიც ავადმყოფობამდე უყვარდათ, არაფერი არ აინტერესებთ და გულგრილები არიან, მაშინაც კი, თუ მათ აცნობებენ ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შესახებ. მათ აქვთ სხვადასხვა ბოდვითი იდეები: ურთიერთობები, დევნა, ფიზიკური ზემოქმედება და მრავალი სხვა.
ასეთი მდგომარეობა განკურნებადია, ვინაიდან ექიმი-ფსიქიატრის განკარგულებაში არსებობს ამ და სხვა ფსიქიკურ დაავადებათა წინააღმდეგ ბრძოლის მრავალი ეფექტური საშუალება.
უნდა აღინიშნოს, რომ მრავალი თეოლოგიური დებულება ხელს უწყობს ზემოთ მოყვანილი შიზოფრენიის ზოგიერთი სიმპტომების წარმოქმნას. უპირველეს ყოვლისა, უნდა ითქვას რამდენიმე სიტყვა სინდისის რელიგიური გაგების შესახებ, რომელიც დიდ როლს ასრულებს მორწმუნეების ცხოვრებაში. ეკლესია გვასწავლის, რომ შინაგანი სიმშვიდე და კეთილდღეობა შეიძლება წარმოიშვას მხოლოდ მაშინ, როცა ადამიანი „თავისუფალია ცოდვებისგან“, როდესაც მას „სუფთა სინდისი“ აქვს. სინდისს ეკლესია აძლევს შინაგანი „ღვთის ხმის“, მომავლის მეურვის ინტერპრეტაციას. ადამიანი, რომელსაც სურს რაღაცის გაკეთება, ეწევა შინაგან საუბარს საკუთარ სინდისთან, რომელიც ან აფრთხილებს, ან აქეზებს. ამ დოქტრინაში უკვე ჩანს ცნობიერების ერთგვარი გაორება, გაყოფა. მორწმუნე ხედავს სინდისის ხმაში ზებუნებრივი ძალების გავლენას.
ანგელოზისა და ეშმაკის შესახებ ეკლესიის დოქტრინა ასევე ხელს უწყობს პიროვნების დაშლას. ჩვენ უკვე ვსაუბრობდოთ ზემოთ „დემონური შეპყრობილობის“ ფენომენის შესახებ, როდესაც ადამიანს სწამდა (და ეკლესია მას მხარს უჭერდა), რომ ეშმაკი შეუჩნდა. ეშმაკის რწმენა იწვევდა (ზოგჯერ კი იწვევს) მძიმე ნერვულ და ფსიქიკურ დაავადებებს. რელიგიების ისტორია შეიცავს შიზოფრენიის უამრავ მაგალითს. აქ არის წმინდანთა „საუბარი“ ღმერთთან ან ეშმაკთან, ან სავლეს პავლეთ გარდაქმნა, ან წინასწარმეტყველთა „ხმები“, და ბევრი სხვა რამ. ასეთი შემთხვევებს ჩვენს დროშიც აქვს ადგილი (თუმცა იშვიათად). მაგალითად, ერთი პაციენტი ეკითხებოდა ექიმს: „მე მესმის, რომ ორივე ყურში ვიღაც ჩამჩურჩულებს. რომელ ხმას უნდა დავემორჩილო? მარჯვენა ყურში მესმის ბრძანება წარმოვთქვა ღმერთის საწინააღმდეგო და უხამსი სიტყვები, ხოლო მარცხენა ყურში - ნაზი ხმა, რომელიც მთხოვს არ ავყვე სატანის ცდუნებას“.
ასეთი დარღვეული, გაორებული ცნობიერების მოვლებენი ხშირად გვხვდებოდა ღრმა რელიგიური შეხედულებების მქონე ადამიანებში, რომლებიც რელიგიაში შექმნილ ყველა ეჭვს ახშობენ, როგორც ამბობენ, ქვეცნობიერში ტოვებენ. მაგრამ ეს ეჭვები არ ქრება. ერთ დღეს შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ გარეგნულად ღვთისმოსავ ადამიანს აგზნების მდგომარეობაში შეუძლია საშინელი ღვთის გმოდა აღმოხდეს, შეურაცხყოს ღმერთი და ყველაფერი ეკლესიური. ეს იმას ნიშნავს, რომ დიდი ხნის განმავლობაში ჩახშშობილი ეჭვი ზედაპირზე ამოტივტივდა.
ამრიგად, რელიგიის მძიმე გავლენა მის დოგმატებთან ერთად იწვევს ეჭვს მის ჭეშმარიტებაში, „შეპყრობილობის“ მოვლენებს, რომელიც ხშირად შეიძლება აიხსნას ზემოთ აღწერილით.
მსგავსი და სხვა სიმპტომები დამახასიათებელია შიზოფრენიისთვის - მძიმე ფსიქიკური დაავადებისთვის.
მძიმე დაავადება ექიმმა ფსიქიატრებმა აღმოუჩინეს პაციენტს ნ.-ს. ყველაფერი დაიწყო იმით, რომ ის ეგზემით დაავადდა და რჩევისთვის მიმართა მორწმუნე მეზობელს. მეზობელმა შესთავაზა ექიმბაშთან წასვლა ეკლესიაში. იქ ის ხელთ ჩაუვარდა თაღლით იზვეკოვას, რომლის შესახებ უკვე ვისაუბრეთ. მასთან შეხვედრამდე ნ. ნორმალურად ცხოვრობდა ოჯახში, უვლიდა შვილებს, ქმარს და დედას, მუშაობდა.
მისთვის უჩვეულო რელიგიური გარემო, იზვეკოვას და სხვა მომლოცველების (ასეთები ეკლესიაში მრავლად იყო) შიშის მომგვრელმა ნაამბობმა დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ნ.-ზე. მას, პირველ რიგში, ურჩიეს დაეტოვებინა ქმარი, ოჯახი და სამსახური, რაც მან შეასრულა. ის თაღლითების გავლენის ქვეშ აღმოჩნდა, გახდა ძალიან რელიგიური. ფსიქიკური დაავადება დაეწყო უძილობის, შფოთვის, დაბნეულობის შედეგად, ყველაფრის მიმართ დაკარგა ინტერესი, საკუთარი საყვარელი შვილების მიმართაც კი. ის მხოლოდ ღმერთის შესახებ საუბრობდა. ერთხელ სახლიდან წავიდა და რამდენიმე დღის განმავლობაში ქალაქგარეთ იმალებოდა, თივის ზვინში. ნ. ამტკიცებდა, რომ ამ დროს არც მხეცმა და არც ადამიანმა ვერ გაბედა მასთან მოახლოება, რომ მას ღვთისგან ბოძებული აქვს „ნიჭი“ ამოიცნოს ბოროტი და კეთილი ადამიანები. „ჩემი ტანჯვისთვის ღმერთმა ამირჩია“, - ექსტაზში გაშმაგებით ჩურჩულებდა ის. ნ.-მა ასევე განაცხადა, რომ მისი დედა ჯადოქარია, დევნის მას რწმენის გამო. ამგვარად, პაციენტს ფსიქიატრიაში ცნობილი ბოდვითი იდეები გაუჩნდა. ასეთ შემთხვევებში, ფსიქიკურად დაავადებული ადამიანის არასწორი, მდარი გადაწყვეტილებები არ შეესაბამება არავითარ კორექტირებას, მისი გადარწმუნება შეუძლებელია. მხოლოდ მედიცინა დაეხმარა ნ.-ს ამ ავადმყოფური მდგომარეობიდან გამოსვლაში.
ჩნდება კითხვა, როგორ, თუ არა ფსიქიკური აშლილობის შედეგად (და რეალურად საკულტო მინისტრები ახსნას ამ "ღვთის მადლი", რომელიც გამოიტანა ადამიანი იწონებს ღმერთი), შეიძლება გასჩენოდა ახალგაზრდა გოგონას ს.-ს, რომელმაც ცოტა ხნის წინ დაამთავრა სკოლა, რელიგიური ხასიათის განცხადებები? ის ფსიქიკურად დაავადებულია უკვე სამი წლის განმავლობაში. კითხვებზე ს. არ პასუხობს, ზეპირად კითხულობს ქადაგებებს, მღერის საეკლესიო სიმღერებს. საუბრობს სამოთხისა და ჯოჯოხეთის შესახებ, ღმერთს უხმობს, მანერულია, პირჯვარს იწერს და თვალებს ატრიალებს. საკუთარი თავი „წმინდანად“ მიაჩნია, ირგვლივ კი მხოლოდ „ცოდვილები“ არიან. დარწმუნებულია, რომ „იმქვეყნად“ მიიღებს ქიტონს და ღმერთთან ერთად ყვავილების გარშემო დდაიწყებს სიარულს. ექიმს უწოდა ცრუ წინასწარმეტყველი, დაიწყო ბიბლიიდან ფრაგმენტების ციტირება, სადაც საუბარია განკითხვის დღის, სასჯელის შესახებ, რომელსაც თითქოს გრძნობენ ცოდვილები, ეშმაკები, სატანა და ყველა ის, ვინც მკრეხელობს, გმობს ღმერთს, ღალატობს სიწმინდეებს, არ ნათლავს თავის შვილებს. ბიბლიურ გამონათქვამებს ლექსივით წარმოთქვამს, ამ დროს მას ეწყება ძლიერი აგძნება, ეგზალტაციის მდგომარეობა. პაციენტისთვის სხვა თემის შეთავაზება შეუძლებელია. ის მიიჩნევს, რომ ქალაქში არ ცხოვრობს, არამედ უდაბნოში, ციხე-სიმაგრეში, დემონებისგან ჯვრებით მოხატული კარებით იზოლირებული. ექიმს მოულოდნელად განუცხადა, რომ „უკვე დიდი ხნის წინ აქვს ეს ნანახი, ჯერ კიდევ როდესაც ეკლესიაში დადიოდა (როცა პირველ კლასში სწავლობდა) ბებიასთან ერთად“. მოულოდნელად გაირკვა, რომ ეს რელიგიური ცოდნა იმქვეყნიური და ეკლესიური ცხოვრების შესახებ პაციენტმა ადრეულ ბავშვობაში მიიღო. ბავშვობაში ს. იმყოფებოდა რელიგიურად განწყობილი ბებიის გავლენის ქვეშ, მასთან ერთად კითხულობდა ბიბლიას, სახარებას, დადიოდა ეკლესიაში და აღფრთოვანებული იყო საეკლესიო ფერწერით. რელიგიური ბანგით გამყარებული ეკლესიის გარეგნულმა ბრწყინვალებამ მავნე ზემოქმედება მოახდინა ემოციურ, სუსტი ნერვული სისტემის მქონე გოგონაზე. ზედმეტად ძლიერმა გამაღიზიანებელმა მიიყვანა მისი ნერვული სისტემა ჰიპნოზის მსგავსს უკიდურეს დათრგუნვამდე.
ასეთი მაგალითები შეიძლება გაიზარდოს. მაგრამ ნათქვამია საკმარისია რელიგიური განწყობის ზიანის შესახებ წარმოდგენის მისაღებად, რაც ხელს უწყობს სხვადასხვა სახის ფსიქიკური აშლილობის წარმოქმნას არასტაბილური ფსიქიკის მქონე ადამიანებში.
მოქალაქე მ. დაავადებამდე იყო მშვიდი, კომუნიკაბელური, მაგრამ ძალიან მგრძნობიარე. მას არ ჰქონდა მიღებული საკმარისი განათლება და არ გააჩნდა კრიტიკული შეხედულებები ცრურწმენაზე. იგი აღმოჩნდა რელიგიურად განწყობილ ადამიანთა გავლენის ქვეშ. ფსიქიკური დაავადება მ.-ს დაეწყო „წინასწარმეტყველური“ სიზმრის შემდეგ: მას „ხილვები“ ესიზმრებოდა. იგი გახდა ფანატიკოსი, მარხულობდა, ყველა რელიგიურ რიტუალს იცავდა. შემდეგ დაეწყო ცუდი ძილი, ბევრს ტიროდა, ღმერთის წინაშე ცოდვებს ინანიებდა. გაუჩნდა რელიგიური ხასიათის ვიზუალური და სმენითი ჰალუცინაციები, რომლებიც ისეთი რეალურობით გამოირჩეოდა, რომ პაციენტის დარწმუნება მისი „ხილვების“ სიყალბეში პრაქტიკულად შეუძლებელი აღმოჩნდა. მ. დაიბნა, ვერ გარკვეულიყო, სად იმყოფებოდა, დეზორიენტირებული აღმოჩნდა გარემოსა და საკუთარ პიროვნებაში, მუდმივად პირჯვარს იწერდა, არაფრის მიმართ არ ავლენდა ინტერესს, გარდა მისი ბოდვითი, რელიგიური ხასიათის განცდებისა. დიდი ეჭვით ეპყრობოდა სხვებს, მიაჩნდა, რომ მისი მოკვლა სურდათ, რომ ის „დიდი ცოდვილია“. პაციენტს ჰგონია, რომ ის და მისი ოჯახი დასაღუპავად არის განწირული ცოდვების გამო, ამიტომ მ. აცხადებს, რომ „ქმარი უნდა გაცვალოს ჯვარზე“.
ფსიქიკურმა დაავადებამ მ.-ს გაუარა ექიმთან მკურნალობის შედეგად.
ზოგჯერ ფსიქიკური დაავადების მსგავსი და სხვა გამოვლინებები იწვევს პიროვნების სრულ შეცვლას („ადამიანი თითქოს შეცვალეს“), მგრძნობელობის შესუსტებას, საკუთარ თავში ჩაკეტვას, გარე სამყაროსგან გამიჯვნას. ძალიან ხშირად ასეთი პაციენტების აზროვნება თითქოს გაყოფილი და საკუთარ „მე“-სგან განცალკევებულია. შეხედულებები, რომლებიც წარმოიშვა და თავისი ადგილი დაიკავა მათ ტვინში, გარედან გამოწვეული ჩანს და იღებს მკაფიო ფორმას. მათი გამოხატვა ხდება ცრუ გრძნობების, ანუ ჰალუცინაციების საშუალებით, განსაკუთრებით სმენითი. პაციენტებს ესმით „ხმები“, რომლებიც სინამდვილეში არ არსებობს, და არასწორად ესმით მათი წარმოშობა და არსი. ამ პაციენტებში ერთდროულად ყველაზე საპირისპირო გრძნობები, აზრები და ქმედებები არსებობს. ხშირად, რაც არ უნდა შესთავაზონ შიზოფრენიით დაავადებულ პაციენტს (ასე ეწოდება ამ ფსიქიკურ დაავადებას), ის ყველაფერს პირიქით აკეთებს. მაგალითად, პაციენტს ექიმთან მისვლას სთავაზობენ, ის კი საპირისპირო მხარეს მიდის; მას თხოვენ თვალების გახელას, ის კი ხუჭავს. ასეთ პაციენტს შეუძლია ერთი და იგივე სიტყვებისა და მოძრაობების გამეორება, ან ერთ პოზაში დარჩენა, თუნდაც ძალიან მოუხერხებელში. შიზოფრენიით დაავადებული პაციენტები არ რეაგირებენ კითხვებზე ან არ პასუხობენ არსებითად, გულგრილი არიან ახლობლების, ბავშვების მიმართ, რომლებიც ავადმყოფობამდე უყვარდათ, არაფერი არ აინტერესებთ და გულგრილები არიან, მაშინაც კი, თუ მათ აცნობებენ ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შესახებ. მათ აქვთ სხვადასხვა ბოდვითი იდეები: ურთიერთობები, დევნა, ფიზიკური ზემოქმედება და მრავალი სხვა.
ასეთი მდგომარეობა განკურნებადია, ვინაიდან ექიმი-ფსიქიატრის განკარგულებაში არსებობს ამ და სხვა ფსიქიკურ დაავადებათა წინააღმდეგ ბრძოლის მრავალი ეფექტური საშუალება.
უნდა აღინიშნოს, რომ მრავალი თეოლოგიური დებულება ხელს უწყობს ზემოთ მოყვანილი შიზოფრენიის ზოგიერთი სიმპტომების წარმოქმნას. უპირველეს ყოვლისა, უნდა ითქვას რამდენიმე სიტყვა სინდისის რელიგიური გაგების შესახებ, რომელიც დიდ როლს ასრულებს მორწმუნეების ცხოვრებაში. ეკლესია გვასწავლის, რომ შინაგანი სიმშვიდე და კეთილდღეობა შეიძლება წარმოიშვას მხოლოდ მაშინ, როცა ადამიანი „თავისუფალია ცოდვებისგან“, როდესაც მას „სუფთა სინდისი“ აქვს. სინდისს ეკლესია აძლევს შინაგანი „ღვთის ხმის“, მომავლის მეურვის ინტერპრეტაციას. ადამიანი, რომელსაც სურს რაღაცის გაკეთება, ეწევა შინაგან საუბარს საკუთარ სინდისთან, რომელიც ან აფრთხილებს, ან აქეზებს. ამ დოქტრინაში უკვე ჩანს ცნობიერების ერთგვარი გაორება, გაყოფა. მორწმუნე ხედავს სინდისის ხმაში ზებუნებრივი ძალების გავლენას.
ანგელოზისა და ეშმაკის შესახებ ეკლესიის დოქტრინა ასევე ხელს უწყობს პიროვნების დაშლას. ჩვენ უკვე ვსაუბრობდოთ ზემოთ „დემონური შეპყრობილობის“ ფენომენის შესახებ, როდესაც ადამიანს სწამდა (და ეკლესია მას მხარს უჭერდა), რომ ეშმაკი შეუჩნდა. ეშმაკის რწმენა იწვევდა (ზოგჯერ კი იწვევს) მძიმე ნერვულ და ფსიქიკურ დაავადებებს. რელიგიების ისტორია შეიცავს შიზოფრენიის უამრავ მაგალითს. აქ არის წმინდანთა „საუბარი“ ღმერთთან ან ეშმაკთან, ან სავლეს პავლეთ გარდაქმნა, ან წინასწარმეტყველთა „ხმები“, და ბევრი სხვა რამ. ასეთი შემთხვევებს ჩვენს დროშიც აქვს ადგილი (თუმცა იშვიათად). მაგალითად, ერთი პაციენტი ეკითხებოდა ექიმს: „მე მესმის, რომ ორივე ყურში ვიღაც ჩამჩურჩულებს. რომელ ხმას უნდა დავემორჩილო? მარჯვენა ყურში მესმის ბრძანება წარმოვთქვა ღმერთის საწინააღმდეგო და უხამსი სიტყვები, ხოლო მარცხენა ყურში - ნაზი ხმა, რომელიც მთხოვს არ ავყვე სატანის ცდუნებას“.
ასეთი დარღვეული, გაორებული ცნობიერების მოვლებენი ხშირად გვხვდებოდა ღრმა რელიგიური შეხედულებების მქონე ადამიანებში, რომლებიც რელიგიაში შექმნილ ყველა ეჭვს ახშობენ, როგორც ამბობენ, ქვეცნობიერში ტოვებენ. მაგრამ ეს ეჭვები არ ქრება. ერთ დღეს შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ გარეგნულად ღვთისმოსავ ადამიანს აგზნების მდგომარეობაში შეუძლია საშინელი ღვთის გმოდა აღმოხდეს, შეურაცხყოს ღმერთი და ყველაფერი ეკლესიური. ეს იმას ნიშნავს, რომ დიდი ხნის განმავლობაში ჩახშშობილი ეჭვი ზედაპირზე ამოტივტივდა.
ამრიგად, რელიგიის მძიმე გავლენა მის დოგმატებთან ერთად იწვევს ეჭვს მის ჭეშმარიტებაში, „შეპყრობილობის“ მოვლენებს, რომელიც ხშირად შეიძლება აიხსნას ზემოთ აღწერილით.
მსგავსი და სხვა სიმპტომები დამახასიათებელია შიზოფრენიისთვის - მძიმე ფსიქიკური დაავადებისთვის.
მძიმე დაავადება ექიმმა ფსიქიატრებმა აღმოუჩინეს პაციენტს ნ.-ს. ყველაფერი დაიწყო იმით, რომ ის ეგზემით დაავადდა და რჩევისთვის მიმართა მორწმუნე მეზობელს. მეზობელმა შესთავაზა ექიმბაშთან წასვლა ეკლესიაში. იქ ის ხელთ ჩაუვარდა თაღლით იზვეკოვას, რომლის შესახებ უკვე ვისაუბრეთ. მასთან შეხვედრამდე ნ. ნორმალურად ცხოვრობდა ოჯახში, უვლიდა შვილებს, ქმარს და დედას, მუშაობდა.
მისთვის უჩვეულო რელიგიური გარემო, იზვეკოვას და სხვა მომლოცველების (ასეთები ეკლესიაში მრავლად იყო) შიშის მომგვრელმა ნაამბობმა დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ნ.-ზე. მას, პირველ რიგში, ურჩიეს დაეტოვებინა ქმარი, ოჯახი და სამსახური, რაც მან შეასრულა. ის თაღლითების გავლენის ქვეშ აღმოჩნდა, გახდა ძალიან რელიგიური. ფსიქიკური დაავადება დაეწყო უძილობის, შფოთვის, დაბნეულობის შედეგად, ყველაფრის მიმართ დაკარგა ინტერესი, საკუთარი საყვარელი შვილების მიმართაც კი. ის მხოლოდ ღმერთის შესახებ საუბრობდა. ერთხელ სახლიდან წავიდა და რამდენიმე დღის განმავლობაში ქალაქგარეთ იმალებოდა, თივის ზვინში. ნ. ამტკიცებდა, რომ ამ დროს არც მხეცმა და არც ადამიანმა ვერ გაბედა მასთან მოახლოება, რომ მას ღვთისგან ბოძებული აქვს „ნიჭი“ ამოიცნოს ბოროტი და კეთილი ადამიანები. „ჩემი ტანჯვისთვის ღმერთმა ამირჩია“, - ექსტაზში გაშმაგებით ჩურჩულებდა ის. ნ.-მა ასევე განაცხადა, რომ მისი დედა ჯადოქარია, დევნის მას რწმენის გამო. ამგვარად, პაციენტს ფსიქიატრიაში ცნობილი ბოდვითი იდეები გაუჩნდა. ასეთ შემთხვევებში, ფსიქიკურად დაავადებული ადამიანის არასწორი, მდარი გადაწყვეტილებები არ შეესაბამება არავითარ კორექტირებას, მისი გადარწმუნება შეუძლებელია. მხოლოდ მედიცინა დაეხმარა ნ.-ს ამ ავადმყოფური მდგომარეობიდან გამოსვლაში.
ჩნდება კითხვა, როგორ, თუ არა ფსიქიკური აშლილობის შედეგად (და რეალურად საკულტო მინისტრები ახსნას ამ "ღვთის მადლი", რომელიც გამოიტანა ადამიანი იწონებს ღმერთი), შეიძლება გასჩენოდა ახალგაზრდა გოგონას ს.-ს, რომელმაც ცოტა ხნის წინ დაამთავრა სკოლა, რელიგიური ხასიათის განცხადებები? ის ფსიქიკურად დაავადებულია უკვე სამი წლის განმავლობაში. კითხვებზე ს. არ პასუხობს, ზეპირად კითხულობს ქადაგებებს, მღერის საეკლესიო სიმღერებს. საუბრობს სამოთხისა და ჯოჯოხეთის შესახებ, ღმერთს უხმობს, მანერულია, პირჯვარს იწერს და თვალებს ატრიალებს. საკუთარი თავი „წმინდანად“ მიაჩნია, ირგვლივ კი მხოლოდ „ცოდვილები“ არიან. დარწმუნებულია, რომ „იმქვეყნად“ მიიღებს ქიტონს და ღმერთთან ერთად ყვავილების გარშემო დდაიწყებს სიარულს. ექიმს უწოდა ცრუ წინასწარმეტყველი, დაიწყო ბიბლიიდან ფრაგმენტების ციტირება, სადაც საუბარია განკითხვის დღის, სასჯელის შესახებ, რომელსაც თითქოს გრძნობენ ცოდვილები, ეშმაკები, სატანა და ყველა ის, ვინც მკრეხელობს, გმობს ღმერთს, ღალატობს სიწმინდეებს, არ ნათლავს თავის შვილებს. ბიბლიურ გამონათქვამებს ლექსივით წარმოთქვამს, ამ დროს მას ეწყება ძლიერი აგძნება, ეგზალტაციის მდგომარეობა. პაციენტისთვის სხვა თემის შეთავაზება შეუძლებელია. ის მიიჩნევს, რომ ქალაქში არ ცხოვრობს, არამედ უდაბნოში, ციხე-სიმაგრეში, დემონებისგან ჯვრებით მოხატული კარებით იზოლირებული. ექიმს მოულოდნელად განუცხადა, რომ „უკვე დიდი ხნის წინ აქვს ეს ნანახი, ჯერ კიდევ როდესაც ეკლესიაში დადიოდა (როცა პირველ კლასში სწავლობდა) ბებიასთან ერთად“. მოულოდნელად გაირკვა, რომ ეს რელიგიური ცოდნა იმქვეყნიური და ეკლესიური ცხოვრების შესახებ პაციენტმა ადრეულ ბავშვობაში მიიღო. ბავშვობაში ს. იმყოფებოდა რელიგიურად განწყობილი ბებიის გავლენის ქვეშ, მასთან ერთად კითხულობდა ბიბლიას, სახარებას, დადიოდა ეკლესიაში და აღფრთოვანებული იყო საეკლესიო ფერწერით. რელიგიური ბანგით გამყარებული ეკლესიის გარეგნულმა ბრწყინვალებამ მავნე ზემოქმედება მოახდინა ემოციურ, სუსტი ნერვული სისტემის მქონე გოგონაზე. ზედმეტად ძლიერმა გამაღიზიანებელმა მიიყვანა მისი ნერვული სისტემა ჰიპნოზის მსგავსს უკიდურეს დათრგუნვამდე.
ასეთი მაგალითები შეიძლება გაიზარდოს. მაგრამ ნათქვამია საკმარისია რელიგიური განწყობის ზიანის შესახებ წარმოდგენის მისაღებად, რაც ხელს უწყობს სხვადასხვა სახის ფსიქიკური აშლილობის წარმოქმნას არასტაბილური ფსიქიკის მქონე ადამიანებში.
ჟერარ შვეკის წიგნი
(ნაწყვეტი) „გალერის ნებაყოფლობითი მენიჩბეები. ნარკვევები თვითდამშვიდების პროცესების შესახებ“
ზოგიერთი ადამიანი ნებაყოფლობითი მონის შთაბეჭდილებას ტოვებს ერთი და იგივე ქმედების აკვიატებული გამეორების გამო, რომელიც არ აძლევს მათ ფიქრის და ოცნების საშუალებას. მათ თავად გამოუტანეს თავის თავს განაჩენი - ნებაყოფლობით გამხდარიყვნენ გალერის მენიჩბეები. ჟერარ შვეიკის წიგნი ეძღვნება ზრდასრულთა თერაპიის შემთხვევების ფსიქოანალიტიკურ გააზრებას, რომელიც დემონსტრირებს კომპულსიურ სწრაფვას აკვიატებული გამეორებისკენ, ასევე ბავშვებს, რომელთა ფსიქიკური ფუნქციონირება გარკვეულწილად ჰგავს ზრდასრული „გალერის მენიჩბეების“ ქცევას. თავის ანალიზში ავტორი ეყრდნობა ფროიდის ეკონომიკურ თეორიას და ფსიქოსომატიკის პარიზის ინსტიტუტის წამყვან წარმომადგენელთა მეტაფსიქოლოგიურ კონცეფციებს, ამასთან ერთად, ავითარებს პრობლემის საკუთარ ხედვას, პირველ რიგში, თვითდამშვიდების მეთოდების როლის მიმართ ტრავმატულ რეალობასთან დაკავშირებული აგზნების შესამცირებლად.
http://samlib.ru/g/gaufman_e_w/kommentarii.shtml
soul stealing
(ნაწყვეტი) „გალერის ნებაყოფლობითი მენიჩბეები. ნარკვევები თვითდამშვიდების პროცესების შესახებ“
ზოგიერთი ადამიანი ნებაყოფლობითი მონის შთაბეჭდილებას ტოვებს ერთი და იგივე ქმედების აკვიატებული გამეორების გამო, რომელიც არ აძლევს მათ ფიქრის და ოცნების საშუალებას. მათ თავად გამოუტანეს თავის თავს განაჩენი - ნებაყოფლობით გამხდარიყვნენ გალერის მენიჩბეები. ჟერარ შვეიკის წიგნი ეძღვნება ზრდასრულთა თერაპიის შემთხვევების ფსიქოანალიტიკურ გააზრებას, რომელიც დემონსტრირებს კომპულსიურ სწრაფვას აკვიატებული გამეორებისკენ, ასევე ბავშვებს, რომელთა ფსიქიკური ფუნქციონირება გარკვეულწილად ჰგავს ზრდასრული „გალერის მენიჩბეების“ ქცევას. თავის ანალიზში ავტორი ეყრდნობა ფროიდის ეკონომიკურ თეორიას და ფსიქოსომატიკის პარიზის ინსტიტუტის წამყვან წარმომადგენელთა მეტაფსიქოლოგიურ კონცეფციებს, ამასთან ერთად, ავითარებს პრობლემის საკუთარ ხედვას, პირველ რიგში, თვითდამშვიდების მეთოდების როლის მიმართ ტრავმატულ რეალობასთან დაკავშირებული აგზნების შესამცირებლად.
http://samlib.ru/g/gaufman_e_w/kommentarii.shtml
