Восстановление целостности наиглавнейший вопрос жизни
одна из жизненных задач состоит в сборке себя не только как личности, но и как андрогина, объединившись в кластер существ, обладающих цельным сознанием.
Unlearning, unfucking, deprogramming , what you not know is mine
Amor wincit omnia
Honesty is a love word. We love by being honest" John Estrellas
All my publication are dedicated to my muse E.M
მე ცოცხლად შემომრჩა მოგონება იმის შესახებ, რომ ერთ დღეს, როცა თორმეტი წლის ვიყავი, ჩვენი ისტორიის მასწავლებელი გაბრაზდა მისი მოსწავლეების უცოდინრობის გამო. მან გვთხოვა წერილობით გვეპასუხა კითხვაზე, ვინ იხსნა მსოფლიო ფაშისტური ჭირისგან. ყველამ, როგორც ერთმა დაწერა: „ამერიკელებმა!“
„რა ვუყო ამ უმეცრების კომპანიას?!“ - წამოიძახა მან და ისე გვიყურებდა, თითქოს კატასტროფის მომსწრე ყოფილიყო. „თქვენ ყველანი ცდებით, რუსებმა დაამარცხეს ნაცისტები, რუსებმა და არა ამერიკელებმა, გესმით? სწორედ რუსებმა გადაიხადეს ტრაგიკული ფასი ჰიტლერზე გამარჯვებისთვის. რა თქმა უნდა, ამერიკელებმაც შეიტანეს წვლილი, მაგრამ ეს უმნიშვნელოა ნაცისტების წინააღმდეგ ბრძოლაში დაღუპული მილიონობით ადამიანის სიცოცხლესთან შედარებით. ჩვენ დიდად ვართ ვალში რუსი ხალხის გამბედაობის, ურყევებისა და სიძლიერის წინაშე. ისტორია ყველაფერს თავის ადგილზე დააყენებს, დაიმახსოვრეთ ჩემი სიტყვები!“ მას შემდეგ მე ვაკვირდები ისტორია როგორ უხალისოდ „აყენებს ყველაფერს თავის ადგილზე“ იმას, რაც ეხებოდა რუსეთის დამსახურებას, და ძალიან ვნერვიულობდი, რადგან აღფრთოვანებული ვიყავი ჩემი ისტორიის მასწავლებელით და ვენდობოდი მას. მე მივედი დასკვნამდე, რომ ის მართალი იყო, მაგრამ ისტორიას მეტი დრო სჭირდებოდა, რომ ყველაფერი თავის ადგილზე დაეყენებინა, და საბოლოოდ ასეც მოხდა.
გაცილებით მოგვიანებით, როცა უკვე სტუდენტი ვიყავი და სოციალურ ფსიქოლოგიას ვსწავლობდი, გვთხოვეს, დაგვეწერა ნაშრომი, რომელშიც პოლიტიკური კონფლიქტი ისე უნდა გაგვეანალიზებინა, თითქოს ის ფსიქოლოგიური იყო. ჩემი ნაშრომი მიეძღვნა ნაცისტების მიერ რუსი ხალხის მასობრივი განადგურების ტრავმულ ასპექტს. ჩემი ნაშრომის მთავარი იდეა იყო იმის მტკიცება, რომ ასეთი ტრავმა მოითხოვდა რადიკალურ გადაწყვეტას მთელი კულტურის მილიტარიზაციის სახით. მე ვამტკიცებდი, რომ თუ ადამიანს მეტროში ხულიგნები დაესხნენ თავს, მაშინ ამ ადამიანს გაუჩნდება იარაღის შეძენის სურვილი, რათა თავიდან აიცილოს მორიგი თავდასხმა. მე ხაზგასმით აღვნიშნე, რომ საპასუხო ქმედება ჯანსაღი რეაქციაა. მე დაჟინებით ვამტკიცებდი, რომ ფაშისტური აგრესიამ საშინელებათა განცდა შექმნა და რომ ამერიკელებმა ბოლომდე ვერ გაიგეს ამ საშინელებათა სიღრმე, რადგან მათ ასეთი მსხვერპლი არ განიცადეს. მე დავასრულე ჩემი ნაშრომი იმის მტკიცებით, რომ რუსეთის სამხედრო გაძლიერება იყო თავდაცვითი რეაქცია და რომ ამერიკელთა შიში საბჭოთა აგრესიის მიმართ „ცივი“ ომის გაჩაღებისას იყო მათი იმპერიალისტური მისწრაფებების მცდარი ინტერპრეტაციის და პროექციის შედეგი. როგორც მიხვდით, მასწავლებელმა ამ სამუშაოსთვის ჩათვლა არ დამიწირება იმ მოტივით, რომ საკმარისად ობიექტური არ ვიყავი და კონფლიქტის ერთ-ერთი მხარე დავიკავე, რაც ფსიქოლოგისთვის დაუშვებელია.
მე ნამდვილად ყოველთვის ვფიქრობდი, რომ ჩემი ისტორიის მასწავლებელი მართალი იყო. ცივი ომის დასრულება ჩემთვის ნამდვილი პირადი განთავისუფლება იყო: ვგრძნობდი, რომ სამართლიანობამ საბოლოოდ გაიმარჯვა. მე დიდი ხანია ვგრძნობდი, რომ დაპირისპირება, რამაც გამოიწვია ცივი ომი, იყო აბსურდული და არასწორი; მის უკან იდგა ჯიუტი უარი იმის დანახვაზე, თუ რამდენად ბევრი საერთო ღირებულება აქვთ დასავლეთს და რუსეთს, რაც დაკავშირებულია მეცნიერების, ტექნიკის, ხელოვნების, ლიტერატურის, ფილოსოფიის (კერძოდ, რელიგიისადმი კრიტიკული დამოკიდებულებასთან) და, რა თქმა უნდა, ფსიქოლოგიის მიღწევებთან.
ჩემთვის დიდი პატივია, რომ ჩემი წიგნი „ფსიქიკის სიბრძნე“ ხელმისაწვდომი იქნება რუსი მკითხველისთვის, და იმედი მაქვს, რომ ეს თარგმანი კიდევ ერთი მტკიცებულებაა ჩვენს შორის ღრმა კულტურულ დონეზე არსებული კავშირისა. იუნგიანური და პოსტიუნგიანური იდეები მხოლოდ დასავლეთიდან არ მოსულა. ნებისმიერი, ვისაც წაკითხული აქვს რუსული ლიტერატურა, იცის, რომ სიღრმისეული ფსიქოლოგიის მრავალი იდეა უკვე არსებობდა ორივე კულტურაში მანამდე, სანამ ისინი ХХ საუკუნის ფსიქოლოგიის ენაზე ითარგმნებოდა.
დღეს ჩვენ გვჭირდება განუწყვეტლივ ენის განახლება, რომლითაც ჩვენ ვაგრძელებთ ჩვენს მიმდინარე საუბარს სულის შესახებ. ვიმედოვნებ, რომ ჩემი წიგნი ხელს შეუწყობს ამ მეგობრულ საუბარს.
თანამედროვე მანქანური ცივილიზაციის ყველაზე დამახასიათებელი თვისებაა მისი მოწესრიგებულობა დროში. გაღვიძების მომენტიდან ჩვენი მთელი დღე საათობით არის გაწერილი. თუ გვიან გაიღვიძებთ - დაისჯებით: მოგიწევთ საუზმის გადაყლაპვა ჩვეულებრივზე უფრო სწრაფად და მატარებლისკენ სირბილით წასვლა; საბოლოოდ შეიძლება სამსახურიდანაც კი გაგათავისუფლონ ან არ დაგაწინაურონ. საუზმეს, სადილს, ვახშამს აქვს თავისი კონკრეტული საათი და მკაცრად შეზღუდულია დროში. ადამიანი იწყებს მუშაობას და ასრულებს მას, ემორჩილება საათს-ავტომატს, და თუ ადამიანი, რომელიც ასე მწვავედ არ არის დამოკიდებული საათზე, მოიხიბლემა მდინარეში კალმახით ან მდელოზე იხვებით, მას მაშინვე მიანიშნებენ, რომ მისი სულიერი იმპულსებით მთვრალზე უკეთესი არაფრით არ არის.
კაპიტალიზმის პირობებში განრიგი არ არის მხოლოდ კოორდინაციისა და ურთიერთდაკავშირების საშუალება რთულ სისტემაში: დრო, ისევე როგორც ფული, ხდება დამოუკიდებელი ფაქტორი და იძენს მის სასაქონლო ღირებულებას. სკოლის მასწავლებელი, იურისტი, ექიმიც კი, რომელიც ყოველ ოპერაციას გეგმავს, არანაკლებ მკაცრი გრაფიკით მოქმედებენ, ვიდრე მემანქანე, რომელსაც მატარებელი მიჰყავს.
ორგანიზმის გარკვეული ფიზიოლოგიური პროცესების რეგულარულობა - საკვების მიღება და დაშლის პროდუქტების გამოყოფა - ინარჩუნებს ჯანმრთელობას, მაგრამ რაც შეეხება დასვენებას, გართობას, სქესობრივ აქტს, ყველაფრის საათის და გრაფიკის მიხედვით კეთების ჩვევა იწვევს მოწყენილობას და შეიძლება დამღუპველიც იყოს.
შემთხვევითობის, გაუთვალისწინებელის, ახირებულის გამოყენება ისეთივე აუცილებელია - თუნდაც ეკონომიკური თვალსაზრისით - როგორც დაგეგმვისა და მოწესრიგების გამოყენება: სადაც შემთხვევითი იმპულსები სრულიად გამორიცხულია, დაგეგმმრების უპირატესობაც იკარგება.
მოკლედ, მექანიკური რიტმი არ არის აბსოლუტური. ადამიანები, რომლებიც ჯანმრთელობის, კომფორტის და არსებობის ბუნებრივი ხალისის დაკარგვის ფასად მიჩვეულნი არიან დაემორჩილონ მექანიკურ რიტმს, მძიმედ განიცდიან ამ ჩაგვრას და საბოლოოდ, ცხოვრება ქარიშხლიანი იმპულსების გარეშე, დასვენების გარეშე, შეიძლება აუტანელი გახდეს მათთვის.
დიახ, ჩვენი ცხოვრება ექვემდებარება მექანიკურ რიტმს, მაგრამ არ შეიძლება იმის არდანახვა, რომ დიდწილად ეს თანამედროვე მექანიზაცია გამოწვეულია სურვილით, როგორმე გავუმკლავდეთ სივრცისა და დროის უზარმაზარ მასშტაბებს, რომელშიც იძულებულნი ვართ ვიარსებოთ. და აქ ჩნდება კითხვა, არის თუ არა აშკარა ტექნიკური მიღწევები, როგორიცაა ტელეფონი, საბეჭდი მანქანა და ავტომობილი, ნამდვილად ასე სასარგებლოა, ხომ არ ართმევენ მათ უფრო მეტ ძალას და ენერგიას, ვიდრე ზოგავენ, და ხომ არ იწვევს ხელშესახებ მატერიალურ დანაკარგებს, რადგან ზრდის მიმოწერის მოცულობას და ტემპს, ყველა სახის კავშირის და გადაადგილების სრულიად არაპროპორციულია ნამდვილი საჭიროების მიმართ.
ჩვენს დროში შორეული ძალიან მიუახლოვდა, და გარდამავალი ახლა ისეთივე წონადი, როგორც ხანგრძელი. დღის ტემპი აჩქარდა მყისიერი ურთიერთობის შესაძლებლობის გამო, მაგრამ ცხოვრების რიტმი გახდა დანაწევრებული, წყვეტილი: რადიო, ტელეფონი, გაზეთები ხმაურით ითხოვენ ყურადღებას, და აქტიური გამაღიზიანებლების მრავალფეროვნებას შორის ადამიანს სულ უფრო უჭირს ორიენტაცია, მის ირგვლივ სამყაროს თუნდაც ნაწილის გააზრება, რომ აღარაფერი ვთქვათ იმ ფაქტზე, რომ თავი ისე იგრძნოს, როგორც ბატონ-პატრონმა.
ვაჭრობა და პოლიტიკა დაუნდობლად ექსპლუატირებენ ტექნიკას, რომელიც ხელს უწყობს მაღალ პროდუქტიულობას, თანამშრომლობას, აღქმის სისწრაფეს, მაგრამ ჯერჯერობით, მოუწესრიგებელი და თავაწყვეტილი ტექნიკა მხოლოდ აფერხებს იმ მიზნების მიღწევას, რისთვისაც ის არსებობს. ჩვენ ვამრავლებთ ტექნიკურ სიახლეებს, მაგრამ საერთოდ არ ვამრავლებთ ადამიანის მიერ მათი აღქმისა და გონივრულად გამოყენების უნარს. გარე სამყარო მტკიცედ და გამუდმებით გვაკისრებს ამ სიახლეებს - საწიროს და არასაჭიროს - ამიტომ შინაგანი სამყარო სულ უფრო უბადრუკი და უფორმო ხდება: აქტიური შერჩევა გზას უთმობს პასიურ შთანთქმას, და ამ ყველაფერს ადამიანი მიჰყავს იქამდე, რასაც მარჯვედ უწოდებენ „პიროვნების არასრულფასოვნებას“.
მათთვის, ვინც ფლობდა მანქანებს, რომელთა სიმდიდრე და მდგომარეობა საზოგადოებაში მათზე იყო დამოკიდებული, მათი დანერგვის სურვილი იმდენად ძლიერი იყო, რომ ისინი სულ უფრო მეტად აიძულებდნენ მუშას მოეხმარა მანქანების პროდუქცია, ხოლო ინჟინერს და მწარმოებელს - გაევსო ბაზარი უვარგისი პროდუქტებით (როგორიცაა უსაფრთხო საპარსი ან მეორეხარისხოვანი შალის ქსოვილები), რადგან ისინი რაც შეიძლება მალ-მალე ეყიდათ. მანქანური ცივილიზაციის პირობებში, თვით იდეა, რომ რაიმე ინსტიტუტი, ან მოქმედების მეთოდი ან შეხედულებების სისტემა შესაძლებელია, რომელიც შეასუსტებს ადამიანის დამონებას მანქანის მიერ, ცოდვად და ერესიად ითვლება, რადგან კაპიტალიზმის დროს მექანიზაციის მიზანი არ არის მუშის გათავისუფლება ზედმეტი შრომისგან, არამედ ნებისმიერი შრომის მოშორება, რომელიც წარმოების პროცესში ვერ გადაიქცევა მოგებად.
მრეწველებსა და მეწარმეებს ადრე სჯეროდათ, რომ მათ არ სჭირდებოდათ სხვა ფასეულობები, გარდა იმისა, რომელიც ფასებსა და მოგებაში გამოიხატებოდა. მათ სჯეროდათ, რომ სამართლიანი განაწილება შეიძლებოდა შეიცვალოს საქონლის სიმრავლით, ხოლო შესაძლებლობების გონივრული გამოყენების პრობლემა შეიძლება მოიხსნას ადამიანური საქმიანობის სფეროს გაფართოებით; ერთი სიტყვით, მათ სჯეროდათ, რომ კაცობრიობის წინაშე მდგარი სირთულეების უმეტესი ნაწილი შეიძლება მოგვარდეს რაოდენობრივად პროდუქციის მოცულობის მექანიკური გაზრდით. რწმენამ, რომ შეიძლება საგნების ნამდვილი ღირებულების არ გატალისწინება, განაპირობა ღირებულებების ახალი სისტემის შექმნა. და როდესაც წარმოების ტემპი უზომოდ აჩქარდა - უსირცხვილო მონოპოლიზაციით და ზემოგების ზრდით - მსყიდველობითი უნარი შორს ჩამორჩა, და მთელი მექანიზმი დაიშალა და შეჩერდა - დამამცირებელი მარცხი, მთელი სისტემის სასტიკი გაკოტრება.
ასე რომ, მანქანა ორსახიანი აღმოჩნდა. ის არის განთავისუფლების იარაღი და ამავე დროს ჩაგვრის იარაღი. ის ზოგავს ადამიანის ენერგიას, მაგრამ ასევე მიმართავს მას არასწორი მიმართულებით. მან შექმნა წესრიგის ფართო სისტემა, და მანვე გამოიწვია არეულ-დარეულობა და ქაოსი. იგი ერთგულად ემსახურება კაცობრიობის კეთილშობილურ მიზნებს, მაგრამ ასევე ამახინჯებს და ძირს უთხრის ამ მიზნებს.
ანტიფრონტი პირველი კომპლექსური პრეპარატია უკრაინაში მეტეომგრძნობიარე პაციენტების სამკურნალოდ
ავტორები:მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი ი.ს. ზოზულია, მედიცინის მეცნიერებათა კანდიდატი, დოცენტი ო.ვ. კურაშოვი.
მეტეოდამოკიდებულება არ არის ზოგადად მიღებული ტერმინი, მაგრამ ის ახასიათებს მრავალი ადამიანის მდგომარეობას, რომლებიც განიცდიან ამინდის ცვლილებას. ამინდის ცვლილებებზე რეაქცია თითოეულ ადამიანში სხვადასხვანაირად ვლინდება - თავის ტკივილი, ძილიანობა, მსუბუქი გულისრევა, თავბრუსხვევა, შრომისუნარიანობის დაქვეითება, განწყობის გაუარესება, სახსრების ტკივილი.
მეტეოპათია არის ხშირად ტრანზიტორული ფსიქოფიზიკური ცვლილებების სიმპტომატური კომპლექსი, რომელიც წარმოიქმნება ადაპტაციური მექანიზმების დარღვევის შედეგად სხვადასხვა ქრონიკული დაავადებების, მემკვიდრეობითი მიდრეკილების, ასაკთან დაკავშირებული ცვლილებების, აგრეთვე სოციალურ ცხოვრებასთან დაკავშირებული სტრესის ან ბიოლოგიური საათის დარღვევის გამო ამინდის პირობების მკვეთრი ცვლილების საპასუხოდ.
გერმანიის სამედიცინო მეტეოროლოგიურმა სამსახურმა, რომელმაც შეისწავლა 2,3 მილიონი ლეტალური შემთხვევა 5 წლის განმავლობაში, დაადგინა, რომ მკვეთრი სიცივის ან, პირიქით, სიცხის დაწყებისას, მათი ალბათობა 10-ჯერ იზრდება. უფრო მეტიც, ეს კანონზომიერება მოქმედებს არა მხოლოდ სხვადასხვა დაავადების შედეგად გარდაცვლილთათვის, არამედ თვითმკვლელობებისა და უბედური შემთხვევებისთვისაც. რაც შეეხება ამ უკანასკნელს, ევროპის ტრასებზე ავტოსაგზაო შემთხვევების ფაქტების შესწავლისას ძალიან მოულოდნელი შედეგები იქნა მიღებული. აღმოჩნდა, რომ ავტოსაგზაო შემთხვევების რიცხვი მკვეთრად იზრდება არა წვიმასა და ნისლში, არამედ როცა ძალიან ცხელა ან ცივა. თერმული გადატვირთვის დროს ავტოსაგზაო შემთხვევების რაოდენობა 20%-ით იზრდება.
სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, განვითარებულ ქვეყნებში მამაკაცების დაახლოებით მესამედს და ქალების თითქმის ნახევარს აქვს გაზრდილი მგრძნობელობა ამინდის პირობების ცვლილების მიმართ. ახალგაზრდა და პრაქტიკულად ჯანმრთელი ადამიანების უმეტესობაში მეტეოპათიური რეაქციები გამოხატულია, როგორც წესი, მსუბუქი სისუსტით. თუმცა, მეტეომგრძმობელობა ხშირად ასოცირდება სხვადასხვა ქრონიკულ დაავადებებთან, პირველ რიგში ფილტვებთან და გულ-სისხლძარღვებთან. არტერიული ჰიპერტენზიის, გულის იშემიური დაავადების მქონე პაციენტებში, ამინდის პირობების ცვლილებისას შეიძლება დაირღვეს კომპენსატორული რეაქციები, რაც, თავის მხრივ, ხელს შეუწყობს ქრონიკული დაავადებების გამწვავებას და მძიმე გართულებების განვითარებას - ჰიპერტონულ კრიზს, მიოკარდიუმის ინფარქტს, ტვინში სისხლის მიმოქცევის მწვავე დარღვევას და ინსულტის. მეტეომგრძნობელობა გავრცელებულია ბრონქული ასთმის მქონე პაციენტებში,ატმოსფერული წნევის, ჰაერის ტემპერატურის და ფარდობითი ტენიანობის დაქვეითებამ შეიძლება გამოიწვიოს დაავადების გამწვავება.
ფართოდ არის ცნობილი გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების მქონე ადამიანების მგრძნობელობა ამინდის პირობების, ზედმეტად მაღალი ან დაბალი ტემპერატურის მიმართ. ნაჩვენებია, რომ ცერებრალური ინსულტის და მიოკარდიუმის ინფარქტის სიხშირე მაქსიმალური იყო წელიწადის ცივ სეზონში, ოქტომბრიდან დაწყებული (Laaidi K. et al., 2004). სხვა კვლევამ დაადასტურა სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი კავშირის არსებობა ცივ ამინდსა და კორონარული სისხლის მიმოქცევის დარღვევების სიხშირის ზრდას შორის (Panagiotakos D.B. et al., 2004). ამის მიზეზი შეიძლება იყოს ჰემოსტაზის სისტემის დისბალანსი ზამთრის პერიოდში, განსაკუთრებით ხანდაზმულებში (Stout R.W. et al., 1996). არანაკლებ საზიფათოა ცხელი ამინდი. მაგალითად, 2003 წლის ივნის-აგვისტოში ევროპაში ჰაერის რეკორდულად მაღალი ტემპერატურა დაფიქსირდა, რაც 1094 ადამიანის დაღუპვის მიზეზი გახდა. 2003 წელს სიკვდილიანობა 23%-ით აღემატებოდა საშუალო წლიურ სიკვდილიანობას 1995 წლიდან 2002 წლამდე (Center for Disease Control and Prevention (CDC), 2004). სტატისტიკური ანალიზის მიხედვით, ღრუბლიან ამინდში აღინიშნება სისტოლური და დიასტოლური არტერიული წნევის მაჩვენებლების სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი მატება, სისტოლურ-დიასტოლური სხვაობის (პულსის წნევა) დაქვეითება და ჯანმრთელობის სუბიექტური დარღვევების სიმძიმის ზრდა ჯანმრთელ ადამიანებში და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების მქონე პაციენტები (Dimitrova S. et al., 2003, Messner T., 2004).
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ძირითადი დაავადების სწორი მკურნალობის ფონზეც კი, ამინდის პირობების ცვლილებამ ან კლიმატური ზონის ცვლილებამ შეიძლება გამოიწვიოს გარკვეული კატეგორიის პაციენტებში ჯანმრთელობის მდგომარეობის მკვეთრი გაუარესება. ამიტომ, სავსებით გამართლებულია სახსრების ძიება, რომელსაც შეუძლია შეამციროს მეტეოპათიის სიმძიმე და თავიდან აიცილოს საშიში გართულებები.
მეტეოტროპული რეაქციების პროფილაქტიკისა და მკურნალობის ყველაზე უნივერსალური საშუალებაა მოქმედების კომპლექსური მექანიზმის მქონე პრეპარატები, რომლებსაც შეუძლიათ შეასუსტონ მეტეომგრძნობელობის თითქმის ყველა სიმპტომის გამოვლინება. განსაკუთრებულ ინტერესს წარმოადგენენ მცენარეული ექსტრაქტების საფუძველზე დამზადებული ორიგინალური სამკურნალო პროდუქტები. ამ პრეპარატებს პრაქტიკულად არ აქვს გვერდითი ეფექტები, ისინი აფრთხილებენ და ამცირებენ ისეთი სიმპტომების გამოხატვას, როგორიცაა ძილიანობა, თავბრუსხვევა, არტერიული წნევის მერყეობა, გულისრევა, სისუსტე, თავის ტკივილი, კონცენტრაციის დაქვეითება, ზოგადი სისუსტე, ართრალგია, რომლებიც წარმოიქმნება ამინდის პირობების, ატმოსფერული ფრონტის, ასევე კლიმატური ზონის ცვლილების გამო. გარდა ამისა, ვეგეტატიური დარღვევების დროს პროფილაქტიკური და თერაპიული ჩარევის უზრუნველყოფით, კომპლექსური ფიტოპრეპარატები აცილებენ უსიამოვნო სიმპტომებს სხვადასხვა ტრანსპორტში ცუდად გახდომის დროს.
სს „ბერეშ ფარმას“ (უნგრეთი) მიერ სამკურნალო მცენარეების საგულდაგულოდ შერჩეული კომპლექსის საფუძველზე შეიქმნა მაღალეფექტური, ოპტიმალურად დაბალანსებული თავისი შემადგენლობით სამკურნალო პროდუქტი „ანტიფრონტი“, რომელიც შეიცავს პარაგვაის ჩაის მატეს ფოთლების, ჯანჯაფილის ფესვის, კურკუმას ფესვის, ბარამბოს ფოთლების და ძირტკბილას ექსტრაქტებს. აქვს გამოშვების 2 ფორმა - „ანტიფრონტი“ წვეთები (სამკურნალო მცენარეების ნაყენი) და „ანტიფრონტი“ კაფსულებში (მშრალი ექსტრაქტი). იგი გამოიყენება როგორც საშუალება მეტეომგრძნობიარე ადამიანებში უსიამოვნო სიმპტომების შესამსუბუქებლად. დღეისათვის „ანტიფრონტი“ პირველი და ერთადერთი პრეპარატია უკრაინელი ექიმების არსენალში მეტეოდამოკიდებულების გამოვლინებების კომპლექსური მკურნალობისთვის.
უნდა აღინიშნოს, რომ ჩაი მატე ინდოელების მიერ გამოიყენება დაღლილობის მოსახსნელად, ესპანელი მეზღვაურები იყენებენ სკორბუტის სამკურნალოდ, იეზუიტი ბერები მარხვის დროს ძალების შესანარჩუნებლად. ეს სასმელი უნიკალური მოვლენაა: პასტერის ინსტიტუტმა საფრანგეთში დაადასტურა, რომ ის შეიცავს თითქმის ყველა ნივთიერებას, რომელიც აუცილებელია ადამიანის ორგანიზმის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის - ეს არის ფისები, ბოჭკოები, აქროლადი ზეთები, ტანინი, კაროტინი, ვიტამინები A, C, E. , B1, B2, B-კომპლექსი, რიბოფლავინი, ნიკოტინის მჟავა, პანტოტენინის მჟავა, ბიოტინი, მაგნიუმი, კალციუმი, რკინა, ნატრიუმი, კალიუმი, მანგანუმი, სილიციუმი, ფოსფატები, გოგირდი, მარილმჟავა, ქლოროფილი, ქოლენი, ინოსიტოლი. მატე არეგულირებს სისხლში ადრენალინის დონეს, მონაწილეობს უჯრედების რეგენერაციაში, ხელს უწყობს მეხსიერების გაუმჯობესებას, ახდენს ჰიპოთალამუსის მუშაობის ნორმალიზებას, ხსნის ნერვულ აგზნებას; აქვს ანტისპაზმური მოქმედება, ახდენს ტვინის და კორონარული სისხლის მიმოქცევის ნორმალიზებას. ჩაის შემადგენლობაში შემავალი ნივთიერება „მატეინა“ მოქმედებით კოფეინს ჰგავს, მაგრამ უფრო გამოხატული ეფექტით, ინარჩუნებს ტონუსს და არ მოქმედებს ძილზე. პარაგვაული ჩაი მატეს ფოთლები შეიცავს 5-N-ეთილგლუტამინის მჟავას, რომელიც ამცირებს სპაზმებს და ავსებს ქსანტინისა და თეოფილინის ეფექტებს, აქვს მასტიმულირებელი ეფექტი, აუმჯობესებს ყურადღების კონცენტრაციას და აქვს რბილი სპაზმოლიტური მოქმედება.
კიდევ ერთი არანაკლებ საინტერესო მცენარეა ჯანჯაფილი. ის ევროპაში სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიიდან, ჩინეთიდან ან დასავლეთ ინდოეთიდან მოვიდა. ჯანჯაფილი ერთ-ერთ მთავარ სანელებელად ითვლებოდა და მას „ყველა დაავადების პანაცეას“ უწოდებდნენ. მისი ფესურა შეიცავს ეთერზეთს, რომლის ძირითადი კომპონენტებია ჯინჯეროლი, ფენოლის შემცველი ნივთიერებები, ფისები, სახამებელი, შაქარი და ცხიმი. ჯანჯაფილი შეიცავს თითქმის ყველა აუცილებელ ამინომჟავას. მას აქვს ოფლის მომდენი და ანტისპაზმური მოქმედება, აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას. ძველად მას იყენებდნენ გაციების, ღებინების, ასთმის, ხველების, ჭვალის, შეშუპების, რევმატიზმის, საჭმლის მონელების და მადის დაკარგვის სამკურნალოდ. ითვლება, რომ ჯანჯაფილი აუმჯობესებს ტვინის სისხლის მომარაგებას, ააქტიურებს აღქმისა და ინტელექტის გრძნობების ფუნქციებს. ჯანჯაფილი შეიცავს ალკალოიდ ზინგიბერინს, დოფამინს (D2 რეცეპტორის ბლოკატორი) და სეროტონინის (5-HT3 რეცეპტორის) ანტაგონისტს. აქტიური ინგრენტია გალანტოლაქტონი, რომელსაც აქვს ღებინების საწინააღმდეგო ეფექტი. ორმაგად ბრმა, რანდომიზებული, პლაცებოზე კონტროლირებადი კვლევის შედეგებმა 261 პაციენტში აჩვენა ოსტეოართრიტის სიმპტომების სიმძიმის სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი შემცირება ჯანჯაფილის ექსტრაქტის მიღებისას. (Altman R.D., Markussen K.C., 2001).
ბარამბო წარმოშობით ძველი საბერძნეთიდან და აღმოსავლეთიდანაა, მისი ფოთლები შეიცავს ეთერზეთს გამოხატული ლიმონის სუნით. ამ ზეთის შემადგენლობაში შედის ციტრალი, ციტრონელალი, გერანიოლი, მთრიმლავი ნივთიერებები, კოფეინის, ოლეანოლის, ურსოლის მჟავები, ვიტამინი C, კაროტინი, სიმწარე, ფლავონოიდები, ლორწო და ფისები.
დაფიქსირდა, რომ ეს მცენარე იწვევს მადას, აძლიერებს საჭმლის მომნელებელი ორგანოების აქტივობას, მოქმედებს როგორც მსუბუქი საფაღარათო საშუალება, აჩერებს კრუნჩხვებს, გულისრევას და ღებინებას, დადებითად მოქმედებს გულის აქტივობაზე, ამცირებს და ხსნის ტკივილის შეგრძნებას, ამშვიდებს და აძლიერებს ნერვულ სისტემას. ბარამბოს ფოთლების ნაყენი შეუცვლელია დეპრესიის, ანემიის, გულის დაავადებების, ნევროზების, თავბრუსხვევისა და თავის ტკივილის, მენსტრუალური ციკლის დარღვევის, ორსულობისა და ანთებითი პროცესების დროს. მისი ნაყენი ანელებს სუნთქვას, ანელებს გულის შეკუმშვას და ამცირებს არტერიულ წნევას. ვოლატირულ ზეთს, როზმარინის მჟავას, რომელიც ორგანიზმში ხვდება ბარამბოსთან ერთად, აქვს ზომიერი სედატიური ეფექტი, ხსნის თავის ტკივილს.
კურკუმა გრძელი (ტურმერიკი) ევროპაში ძველ დროს იქნა შემოტანილი აღმოსავლეთ ინდოეთიდან და ვიეტნამიდან. მისი ფესურა შეიცავს სხვადასხვა სასარგებლო ნივთიერებებით მდიდარ არომატულ ეთერზეთს: α-ფელანდრენს, ცინგბერონს, ბორნეოლს, საბინენს, B-კურკუმინს.
დამტკიცებულია, რომ მის წყლიან ექსტრაქტს აქვს ძლიერი ანთების საწინააღმდეგო თვისებები. ახალი ფესვებიდან გამოწურული წვენი ეხმარება ჭრილობების, დაჟეჟილობის და კანის მრავალი დაავადების მკურნალობას. კურკუმას ფესვი, რომელიც შეიცავს აქტიურ ალკალოიდ კურკუმინს, ინჰიბირებს თრომბოციტების აგრეგაციას, მოქმედებს როგორც სპაზმოლიტიკი, აქვს სედატიური თვისებები, ხსნის გულისრევას, აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას, ხელს უშლის შაკიკის განვითარებას, ზრდის ყურადღების კონცენტრაციას, ამცირებს სახსრების ტკივილს..
ჩინურ მედიცინაში ძირტკბილას ფესვი სამკურნალოდ გამოიყენება 5000 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში. იგი შეიცავს გლიცირიზინის მჟავას, მისი კალიუმის და კალციუმის მარილებს, ფლავონურ გლიკოზიდებს, გლუკოზას, ცირიზინურ სიმწარეს, ლინვერიტის მჟავას, ასპარაგინს, ვიტამინებს, აგრეთვე გლიცირიზინს, რომელიც მოქმედებით კორტიზონს ჰგავს.
ძირტკბილას ფესვს აქვს ანთების საწინააღმდეგო, ანტიჰისტამინური, ანტივირუსული, ანტიბაქტერიული და ანტიტოქსიკური მოქმედება. არეგულირებს წყალ-მარილის ცვლას, აძლიერებს ენდოკრინულ და იმუნურ სისტემას, ხელს უწყობს ტონიზირებას. ძირტკბილას ფესვის ექსტრაქტი გამოიყენება ცენტრალური ნერვული სისტემის დეპრესიასთან დაკავშირებული მდგომარეობის სამკურნალოდ და პროფილაქტიკის მიზნის და გამოიყენება როგორც ანტიდეპრესანტი. მას აქვს გამოხატული სპაზმოლიტური, ამოსახველებელი, კონვერტული, შარდგამომყოფი და ქოლეტური მოქმედება. აღინიშნება, რომ ძირტკბილას ფესვი აფერხებს კიდეც სიმსივნის ზრდას. ძირტკბილა შეიცავს გლიცირიზინის მჟავას, რომელიც ინჰიბირებს d-4,5-b-რედუქტაზას აქტივობას და ახანგრძლივებს კორტიზოლის სიცოცხლეს, რითაც ახდენს ანთების საწინააღმდეგო კორტიკოსტეროიდების მსგავს მოქმედებას. მის სხვა აქტიურ კომპონენტს, იზოლიკირიტინს, გააჩნია სპაზმოლიტური მოქმედება.
პრეპარატის „ანტიფრონტი“ ეფექტურობა შეისწავლეს MAV საავადმყოფოს (ბუდაპეშტი) სარეაბილიტაციო განყოფილებაში 32 პაციენტში (25 ქალი და 6 მამაკაცი), რომლებიც მგრძნობიარენი იყვნენ მეტეოროლოგიური ფრონტების გავლის მიმართ (გამოყენებული იქნა გამოშვების ფორმა - წვეთები). პაციენტები იღებდნენ „ანტიფრონტის“ 10-15 წვეთს შაქრის ნაჭერზე ან აზავებდნენ მცირე რაოდენობით წყალში დღეში რამდენჯერმე და სპეციალურ ფურცელში აფიქსირებდნენ წამლის მიღების დროსა და რაოდენობას, მათ მდგომარეობას თერაპიის დაწყებამდე და წვეთების მიღებიდან 1,5-2 საათის შემდეგ, მეტეოროლოგიური მგრძნობელობის სიმპტომების გამოხატვას, გვერდით მოვლენებს. თერაპია ეფექტურად ითვლებოდა, თუ მისი მიმდინარეობისას პიროვნული მგრძნობელობის შესაბამისი ჩივილები შემცირდა მინიმუმ 1 კატეგორიით.
სხვადასხვა მეტეოროლოგიური ფრონტის ცვლილებების მიმართ მგრძნობიარე პაციენტების განაწილებისას დადგინდა, რომ პაციენტების ძირითადი წილი (56.2%) მიეკუთვნება შერეულ ტიპებს, რომლებიც რეაგირებენ ჯანმრთელობის გაუარესებით ამინდის პირობების ნებისმიერ ცვლილებაზე, 21.8% განსაკუთრებით მგრძნობიარეა თბილი ფრონტების და 22% ცივი ფრონტების მიმართ. პაციენტებს შორის, რომლებმაც გაიარეს კვლევა, 18,8% ჰიპერტენზიით იყო დაავადებული, 3,2% უჩიოდა დისკომფორტს გულის არეში და სახსრების ტკივილს.
ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ „ანტიფრონტი“ მნიშვნელოვნად ამცირებს მეტეოროლოგიური მგრძნობელობის ძირითად სიმპტომებს. ამრიგად, ტაქიკარდიამ შეწყვიტა რესპონდენტთა 63,6%-ის შეწუხება, 27,3% უცვლელი დარჩა და მხოლოდ 9,1%-ს განუვითარდა გულისცემის მომატება პრეპარატის მიღების შემდეგ. პრეპარატის ანტიფრონტის მიღების შემდეგ გულმკერდის არეში სიმძიმის შეგრძნება გაქრა ყველა პაციენტში, ვისაც აღენიშნა ეს მდგომარეობა. განწყობა გაუმჯობესდა პრეპარატ „ანტიფრონტის“ მიღების შემდეგ ყველა პაციენტში, რომლებიც უჩიოდნენ განწყობის დაქვეითებას. პაციენტთა მცირე ნაწილმა, რომლებიც არ განიცდიან განწყობის ცვლილებებს ატმოსფერული წნევის რყევების ფონზე, აღნიშნეს განწყობის გაუმჯობესება, სიმხნევის გრძნობის განცდა (6,2%). კიდურების დაბუჟება, რაზეც მიუთითებდნენ პაციენტები, ყველა სუბიექტში შეწყდა.
კვლევამ გამოავლინა პრეპარატის „ანტიფრონტი“ დადებითი გავლენა მეტეოდამოკიდებულების ისეთ სიმპტომებზე, როგორიცაა თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა და გულისრევა: მათი ინტენსივობა მნიშვნელოვნად შემცირდა, რამაც ხშირ შემთხვევაში შესაძლებელი გახადა ადრე გამოყენებული ანალგეტიკების მოხსნა. პაციენტები იღებდნენ „ანტიფრონტის“ წვეთებს დღეში რამდენჯერმე, მაგრამ არცერთი მათგანი არ აჭარბებდა მაქსიმალურ დოზას (6-ჯერ 15 წვეთი).
ჩატარებული კვლევის მონაცემები მიუთითებს, რომ „ანტიფრონტ“-ის მიღების ფინზე პაციენტებში შემცირდა დაღლილობის განცდა, გაუმჯობესდა ყურადღების კონცენტრაციის უნარი, შრომისუნარიანობა და განწყობა.
პრეპარატის მიღების დაწყება მიზანშეწონილია არახელსაყრელი პროგნოზის დროს მეტეოროლოგიურ ფრონტთან დაკავშირებით ან უშუალოდ გამგზავრებამდე (გზაში ცუდად გახდომის დროს).
რეკომენდებული დოზა შეადგენს 10-15 წვეთს ერთ მიღებაზე ან 1 კაფსულას, რომელიც საჭიროების შემთხვევაში შეიძლება განმეორდეს ნახევარი საათის შემდეგ, მაგრამ მაქსიმალური სადღეღამისო დოზა არ უნდა აღემატებოდეს 6-ჯერ 15 წვეთს ან 2 კაფსულას დღეში. უკუჩვენება: ალერგია ნებისმიერ მოქმედ კომპონენტზე. „ანტიფრონტის“ დანიშვნა მიზანშეწონილია უპირველეს ყოვლისა პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ გაზრდილი მგრძნობელობა შერეული და თბილი ფრონტის მიმართ, რათა თავიდან აიცილონ და შემცირდეს სომატური და ფსიქოლოგიური ჩივილები, რომლებიც დაკავშირებულია მეტეოროლოგიურ ფრონტებთან, აგრეთვე კლიმატის ცვლილებასთან და ტრანსპორტში ცუდად გახდომის დროს.
„ანტიფრონტი“ აღმოფხვრიდა ან ამცირებდა მეტეოროლოგიური მგრძნობელობის ძირითად სიმპტომებს, როგორიცაა თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა, გულისრევა, სტრესული მდგომარეობა, დაღლილობა, აუმჯობესებდა ყურადღების კონცენტრაციის უნარს. პრეპარატ „ანტიფრონტ“-ის მიღების შედეგად შემცირდა სპაზოლიტური და ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებების მიღების აუცილებლობა (ძირითადად თავის ტკივილის დროს).
კვლევამ არ გამოავლინა რაიმე არასასურველი გვერდითი მოვლენა, რომელიც მოითხოვდა თერაპიის შეწყვეტას.
პრეპარატ „ანტიფრონტ“-ის რეგულარული მიღება არა მხოლოდ ახდენს სამკურნალო მოქმედებას მეტეოპათიების გამოვლინების შემთხვევაში, არამედ წარმოადგენს დაავადებების მთელი სპექტრის პროფილაქტიკას. ჩამოთვლილი მცენარეები მხოლოდ მცირე ნაწილია იმისა, რაც მცენარეთა სამყაროს შეუძლია კაცობრიობას მისცეს. ბუნება ყოველთვის იყო და რჩება ადამიანის ჯანმრთელობის სადარაჯოზე.
ძლიერი გეოდარტყმები მოსალოდნელია 2022 წლის 3 და 5 მარტს: რჩევები მეტეოპათებს, თუ როგორ უნდა მოემზადონ და გადაურჩნენ მზის შემოტევას
3 და 5 მარტს უძლიერესი პირველი მაგნიტური ქარიშხლებია მოსალოდნელი, რამაც შეიძლება ფატალურად იმოქმედოს მეტეოპათების ჯანმრთელობაზე.
მარტის პირველივე დღიდან მეტეოპათებს არ ახარებთ ხელსაყრელი გეომაგნიტური პირობები. გაზაფხულის მაგნიტური ქარიშხლები 1 მარტს დაიწყო და კიდევ რამდენიმე დღე გაგრძელდება. წინასწარი პროგნოზით, ყველაზე ძლიერი მაგნიტური ქარიშხალი 2022 წლის 3 და 5 მარტს არის მოსალოდნელი.
რა მაგნიტური ქარიშხლები ელის მეტეოპათებს 3 და 5 მარტს?
გამოქვეყნებული პროგნოზების მიხედვით, 3 მარტს მოსალოდნელია მცირე მაგნიტური ქარიშხალი, რომლის მაქსიმალური სიძლიერე გეოს დარტყმის შკალით 4 ქულა იქნება. მზის ქარის აქტივობა გავლენას მოახდენს დედამიწის მაგნიტოსფეროზე შუაღამედან მოსკოვის დროით 21:00 საათამდე. 21:00 საათიდან მეორე დღის შუაღამემდე მაგნიტური ქარიშხალი შესუსტდება და 3 ბალს მიაღწევს.
სამკურნალო მცენარეები. პარმელია, აბზინდა, ჭინჭარა, წითელი სამყურა, მოცვის ფოთლები, თეთრი იასამანი. სამკურნალო თვისებები და უკუჩვენებები
1. პარმელია
1.1. პარმელიას გამოყენების სამკურნალო თვისებები და უკუჩვენებები
1.2. პარმელიასგამოყენება
2. აბზინდა
2.1. როგორ მივიღოთ აბზინდას ნაყენი?
3. ჭინჭარა
3.1. მცენარის ქიმიური შემადგენლობა
3.2. სამკურნალო თვისებები
3.3. უკუჩვენებები
4. წითელი სამყურა
4.1. წითელი სამყურის სასარგებლო თვისებები და უკუჩვენებები
4.2. სახალხო მედიცინაში წითელი სამყურის გამოყენების უკუჩვენებები
5. მოცვის ფოთლები
5.1. მოცვის ფოთლების სამკურნალო თვისებები
5.2. მოცვის ფოთლების სამკურნალო თვისებები შარდის ბუშტის ანთებისას
5.3. მოცვის ფოთლების ნაყენის რეცეპტი
5.4. მოცვის ფოთლების მიღების უკუჩვენებები
6. თეთრი იასამანი
6.1. თეთრი იასამნის სამკურნალო თვისებები
1. პარმელია
ალბათ, უმეტესობა ფიქრობს, რომ პარმელია ლამაზი ყვავილია, მაგრამ სინამდვილეში ის ჩვეულებრივი ლიქენია, რომელსაც არაერთი სამკურნალო თვისება აქვს. ძველად ხალხმა შეამჩნია, რომ პარმელიას აქვს სამკურნალო თვისებები და შეიცავს ადამიანის ორგანიზმისთვის ბევრ სასარგებლო ნივთიერებას. ხალხურ მედიცინაში გამოიყენება ლიქენი, რომლის მოსავალს აპრილის ბოლოს იღებენ. შეგროვების შემდეგ სამი დღის განმავლობაში უნდა გაშრეს, შემდეგ კი უკვე შესაძლებელია სასურველი მიზნებისთვის გამოყენება.
1.1. პარმელიას გამოყენების სამკურნალო თვისებები და უკუჩვენებები
ლიქენების საფუძველზე მომზადებული ხალხური მედიცინის საშუალებებს აქვს ბაქტერიციდული, ანთების საწინააღმდეგო, ანტისეპტიკური თვისებები. ეს გამოწვეულია იმით, რომ მცენარე შეიცავს ასკორბინის მჟავას, ბუნებრივ ანტიბიოტიკებს, უჯრედის, რთულ ნახშირწყლებს და სხვადასხვა მინერალებს.
1.2. პარმელიას გამოყენება
– ლიქენის ნახარში და ნაყენი გამოიყენება როგორც ანტიბიოტიკი ორგანიზმის სხვადასხვა ბაქტერიებისგან გასაწმენდად. მათი გარეგანი გამოყენების წყალობით, შესაძლებელია სოკოსთან გამკლავება.
- ეს მცენარე სასარგებლოა საჭმლის მომნელებელი სისტემის დაავადებების სამკურნალოდ, ის ასუფთავებს ნაწლავებს შლაკებისა და ტოქსინებისგან.
- პარმელია დაეხმარება ხველების დროს, რადგან მკურნალობს ანთებას და უკვე მიღებიდან პირველივე დღეს აუმჯობესებს პაციენტის მდგომარეობას.
- ლიქენებს აქვთ შესანიშნავი იმუნიტეტის გამაძლიერებელი თვისებები. რეკომენდებულია მათი გამოყენება გაციების პროფილაქტიკისთვის.
- ასევე იყენებენ მცენარეს გარე გამოყენებისთვის კომპრესების სახით. ეს შესაძლებელს ხდის სისხლდენის შეჩერებას, გამონაყარის მოშორებას.
- პარმელია დადებითად მოქმედებს ნერვულ სისტემაზე, ახდენს დამამშვიდებელ ეფექტს.
– სასურველია ლიქენების გამოყენება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების სამკურნალოდ დამატებითი თერაპიის სახით. ასეთი ნატურალური პრეპარატები აძლიერებს გულის კუნთს.
არ შეიძლება პარმელიას მიღება ინდივიდუალური მიუღებლობის შემთხვევაში, რაც ვლინდება ალერგიის სახით. ვინაიდან მცენარის ზემოქმედება ორსულთა და მეძუძურთა ორგანიზმზე შესწავლილი არ არის, ამ შემთხვევაში უმჯობესია თავი შეიკავოთ პარმელიით მკურნალობისგან. პარმელიის საფუძველზე დამზადებული პრეპარატების მიღება არ შეიძლება 6 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის.
2. აბზინდა
ჰერბალისტები და სახალხო მედიცინის მომხრეები გაკვირვებულნი არიან, როდესაც ადამიანები თხრიან აბზინდას, რადგან ეს მცენარე ძალიან სასარგებლოა. მდიდარი ქიმიური შემადგენლობა შესაძლებელს ხდის აბზინდის მიღებას კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების, ნერვული აშლილობის, ღვიძლისა და თირკმელების დაავადებების დროს. მთავარია ვიცოდეთ მისი გამოყენება საუკეთესო ეფექტის მისაღწევად.
2.1. როგორ მივიღოთ აბზინდას ნაყენი?
ხალხურ მედიცინაში გამოიყენება ნაყენების რეცეპტები, რომლებშიც აბზინდა შეერთებულია სხვა მცენარეებთან, რის გამოც შესაძლებელია სხვადასხვა სამკურნალო ეფექტის მიღება.
აქ რამდენიმე მათგანს წარმოგიდგენთ:
– პარაზიტების მოსაშორებლად. 1 სუფრის კოვზ აბზინდას დაუმატეთ 200 მლ მდუღარე წყალი. გააჩერეთ 30 წუთი, შემდეგ გადაწურეთ. ნაყენი მიიღეთ ჭამამდე ნახევარი საათით ადრე შვიდი დღის განმავლობაში. ასეთი სასმელი არამარტო პარაზიტების მოშორების შესაძლებლობას მოგცემთ, არამედ კუჭის ფუნქციონირების დარღვევის შემთხვევაშიც დაგეხმარებათ, გააუმჯობესებს მადას და ნივთიერებათა ცვლას. ნაყენი აუმჯობესებს ნაღვლის გამომუშავებას.
–უძილობისგან. ამ რეცეპტში გამოყენებულია მცენარის თესლი. ერთი სუფრის კოვზი უნდა დაიფქვას, რათა მივიღოთ ფხვნილი. ის უნდა ჩავყაროთ შუშის ჭურჭელში და დავასხათ 100 მლ ზეთი. გადაიტანეთ ბნელ ადგილას რვა საათის განმავლობაში. გამოყენება: შაქრის ნატეხს დაამატეთ რამდენიმე წვეთი ზეთი და ენის ქვეშ მოათავსეთ.
3. ჯინჭარა
ხალხურ მედიცინაში ამ ბალახს უძველესი დროიდან იყენებდნენ, მაგრამ ის პრაქტიკულად უცნობია თანამედროვე ადამიანისთვის. ჯინჭარა თითქმის ყველგან გვხვდება, ამიტომ ადამიანი ვერც კი აცნობიერებს, რომ სხვადასხვა დაავადების წამლები ყოველთვის ხელთ არის. ჯინჭარას სამკურნალო თვისებები განისაზღვრება ქიმიური შემადგენლობით.
3.1. მცენარის ქიმიური შემადგენლობა
ამ მცენარის ყველა ნაწილს აქვს სამკურნალო თვისებები. ჯინჭარამ თავისი სამკურნალო თვისებები მის შემადგენლობაში შემდეგი ნივთიერებების არსებობის ხარჯზე მიიღო:
– ვიტამინი B2, C, E, K;
– სიცოცხლისთვის მნიშვნელოვანი ამინომჟავები;
– ფლავონოიდები და ალკალოიდები;
– მინერალური მარილები და ეთერზეთები.
3.2. სამკურნალო თვისებები
ამ მცენარის პრეპარატები გამოიყენება მრავალი დაავადების სამკურნალოდ, მათ შორის:
- სასუნთქი სისტემის დაავადებები, მათ შორის პნევმონია და ტუბერკულოზი;
- გასტრიტი მაღალი მჟავიანობით, თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლული;
- თირკმელებისა და შარდის ბუშტის ფუნქციონირების დარღვევა;
- ქრონიკული დაღლილობა.
ჯინჭარა ეფექტურად მუშაობს როგორც ანთების საწინააღმდეგო საშუალება. სამკურნალო თვისებები ასევე მიმართულია თირკმელებში ქვების და ქვიშის წარმოქმნის პრევენციისთვის, იმუნიტეტის გაძლიერებაზე და სახსრების ტკივილის შემცირებაზე. უნდა გვახსოვდეს, რომ ნებისმიერი სამკურნალო მცენარის გამოყენება ყველას არ შეუძლია, ამიტომ თქვენ უნდა გაეცნოთ მის მიღების შესაძლო უკუჩვენებებს.
3.3. უკუჩვენებები
- ვენების ვარიკოზული გაფართოვება.
– კუჭის ლორწოვანი გარსის ანთება დაბალი მჟავიანობით.
- ხშირი ყაბზობა.
- მაღალი წნევა.
- მკაცრად უკუნაჩვენებია - ორსულებისთვის და მეძუძური დედებისთვის, პირებისთვის, რომლებისთვისაც უკუნაჩვენებია ეს წამალი.
4. წითელი სამყურა
ეს ლამაზი ბალახია, მრგვალი ყვავილებით, ცნობილია ავიცენას დროიდან, როგორც ჯანმრთელობისთვის ძალიან სასარგებლო პროდუქტი. თანამედროვე ექიმები და ფიტოთერაპევტები ასევე იყენებენ წითელ სამყურას. ამ მცენარის სამკურნალო თვისებები და უკუჩვენებები ფართოდ იქნა შესწავლილი ლაბორატორიებში, რაც შესაძლებელს ხდის მისგან სახლში მედიკამენტების და სერტიფიცირებული ფარმაკოლოგიური პრეპარატების დამზადებას.
4.1. წითელი სამყურის სასარგებლო თვისებები და უკუჩვენებები
აღწერილი ბალახის მიწისზედა ნაწილი, კერძოდ, ყვავილები, შეიცავს დიდი რაოდენობით ღირებულ ორგანულ ნაერთებს:
– ვიტამინებს (C, A, E, K, B ჯგუფის);
– გლიკოზიდებს;
– ცვილს;
– კუმარინები;
– ფიტოსტეროიდები;
– სათრიმლავი ნივთიერებები;
– ალკალოიდები;
– ეთერზეთები;
- ქარვის, სალიცილის მჟავა;
- პროტეინები;
- ბოჭკო;
- მცენარეული ზეთი;
- ნაცარი;
- ტიროზინი;
- ასპარაგინი;
- კაროტინი;
- კოფერმენტები (განსაკუთრებით Q10);
- იზოფლავონები.
გარდა ამისა, წითელი სამყურა არის დიდი რაოდენობით მინერალების წყარო, მათ შორისაა მაგნიუმი, ქრომი, რკინა, სპილენძი, ფოსფორი და კალციუმი.
წარმოდგენილი მცენარე შეიცავს ძალიან იშვიათ ქიმიურ ნივთიერებებს, რაც განსაზღვრავს მის გასაოცარ თვისებებს, მათ შორის:
- ჭრილობის შეხორცება;
- ანთების საწინააღმდეგო;
- დამარბილებელი;
- ანტისკლეროზული;
- ტკივილგამაყუჩებლები;
- კიბოს საწინააღმდეგო;
- შარდმდენი;
- მატონიზირებელი;
- ანტივირუსული;
- ანტიბაქტერიული;
- ამოსახველებელი;
- სედატიური;
- სოკოს საწინააღმდეგო;
- ანტიჰიპერტენზიული.
წარმოდგენილი ბალახი ითვლება ძლიერ ბიოსტიმულატორად, რადგან ის აჯერებს ორგანიზმს აუცილებელი ვიტამინებითა და მიკროელემენტებით, აძლიერებს იმუნიტეტს, ატონიზირებს ნერვულ და გულ-სისხლძარღვთა სისტემებს.
ჩაი, ნახარში ან წყლის ნაყენი წითელი სამყურის ყვავილების საფუძველზე იძლევა შემდეგ დადებით ეფექტს:
- ახდენს საჭმლის მომნელებელი სისტემის ნორმალიზებას;
- ამცირებს ქალასშიდა წნევას;
- თრგუნავს ანთებით პროცესებს, მათ შორის გინეკოლოგიურ პათოლოგიებს;
- ხელს უწყობს ნაღვლის გადინებას და ღვიძლის უჯრედების აღდგენას;
- ხელს უშლის გულის დაავადებებს;
- ხსნის სხვადასხვა წარმოშობის სპაზმებს და ტკივილის სინდრომებს;
- ხსნის კანის გაღიზიანებას;
- ხელს უწყობს თირკმელებიდან ქვიშის მოცილებას, კენჭების დაშლას;
- ხელს უწყობს ნახველის გამოდევნას ბრონქების ანთებისას;
- აჩქარებს ჭრილობების, წყლულების, დამწვრობის, ჩირქოვანი კანის დაზიანებების გაწმენდას და შეხორცებას;
- ეხმარება სოკოებთან გამკლავებაში;
- ამცირებს ჰემოროის და ანალური ნაპრალების სიმპტომების სიმძიმეს;
- მხარს უჭერს თავის ტვინის ფუნქციებს;
- შექმნილია ვირუსული დაავადებების თავიდან ასაცილებლად.
ცალკე უნდა აღინიშნოს სამყურის ანტიკარცინოგენული პრეპარატების უნარი. ასეთი საშუალებები ხელს უწყობს სხვადასხვა სახის ავთვისებიანი სიმსივნეების წინააღმდეგ ბრძოლას, განსაკუთრებით ქალის სასქესო ორგანოების.
4.2. ხალხურ მედიცინაში წითელი სამყურის გამოყენების უკუჩვენებები
ამ მცენარისგან მომზადებული საშუალებების გამოყენება არ შეიძლება პერორალურად ისეთი ფაქტორების არსებობისას, როგორიცაა ალერგია, ორსულობა, ლაქტაციის პერიოდი. ასევე, წითელი სამყურის ნაყენის გამოყენების უკუჩვენებაა სისხლის ცუდი შედედება.
5. მოცვის ფოთლები
მოცვი - ეს დაბალი ბუჩქები ღირებულია და ცნობილია არა მხოლოდ მათი გემრიელი და სასარგებლო კენკრით, არამედ მათი ფოთლებით, რომლებიც სამკურნალო ნედლეულია მრავალი დაავადების წინააღმდეგ. მოცვის ფოთლების შეგროვება მიმდინარეობს ადრე გაზაფხულზე, თოვლის დნობისთანავე, რაც იძლევა ყველა სასარგებლო ნივთიერების შენარჩუნების საშუალებას, რომელიც მათშია, და ამ ნედლეულს ანიჭებენ სამკურნალო თვისებებს.
5.1. მოცვის ფოთლების სამკურნალო თვისებები
მოცვის კენკრა თავისი ქიმიური შემადგენლობით შეიცავს კაროტინს, B და C ჯგუფის ვიტამინებს, მთრიმლავ ნივთიერებებს, შაქარს, გლიკოზიდებს, ანტიოქსიდანტებს და სხვა ნივთიერებებს. ეს მათ უამრავ სასარგებლო თვისებას ანიჭებს, რომელთაგან მთავარია შემდეგი:
- ანტისეპტიკური;
- შარდმდენი;
- ქოლეტური;
- ანთების საწინააღმდეგო;
- შემკვრელი;
- ანტიოქსიდანტური;
- სიცხის დამწევი;
- სედატიური;
- გულითადი;
- ანტიჰელმინთური.
მოცვის ფოთლების ნაყენისა და ჩაის დახმარებით მკურნალობენ შემდეგ დაავადებებსა და პათოლოგიურ მდგომარეობას:
- ნეფროლითიაზი;
- შარდის ბუშტის ანთება;
- ურეთრიტი;
- დიაბეტი;
- ნაწლავური ინფექციები;
- შეშუპება;
- სტომატიტი;
- ღრძილების ანთება;
- ჰერპესიზ ინფექციები;
- რევმატიზმი;
- ართრიტი;
- ოსტეოპოროზი;
- პოდაგრა;
- კუჭის ლორწოვანი გარსის ანთება;
- ფსორიაზი;
- იმუნიტეტის დაქვეითება.
5.2. მოცვის ფოთლების სამკურნალო თვისებები შარდის ბუშტის ანთებისას
ანთების საწინააღმდეგო და ანტისეპტიკური თვისებების გამო, მოცვის ფოთლები შესანიშნავი საშუალებაა ქალებისთვის, რომლებსაც აწუხებთ ქრონიკული ან მწვავე ცისტიტი. სტატისტიკის მიხედვით, ანატომიურად მოკლე ურეთრის გამო, კაცობრიობის მშვენიერი ნახევარი უფრო მიდრეკილია შარდის ბუშტის ანთებისკენ, ვიდრე მამაკაცები.
5.3. მოცვის ფოთლების ნაყენის რეცეპტი
ინგრეფიენტები:
– მოცვის გამხმარი ფოთლები – 2 სუფრის კოვზი;
– წუალი – 0,5 ლიტრა.
მომზადება და გამოყენება:
ნედლეული მოათავსეთ მომინანქრებულ ჭურჭელში, დაასხით მდუღარე წყალი და მოათავსეთ წყლის აბაზანაში ნახევარი საათით. გამოყოფილი დროის გასვლის შემდეგ, გააგრილეთ და გაწურეთ საცერში. მიიღეთ ჭიქის მესამედი 3-4 ჯერ დღეში ჭამამდე ნახევარი საათით ადრე. მკურნალობის კურსი 2-დან 8 კვირამდეა.
5.4. მოცვის ფოთლების მიღების უკუჩვენებები
- დაბალი არტერიული წნევა.
- თირკმლის მწვავე უკმარისობა.
- ინდივიდუალური მიუღებლობა.
- შინაგანი სისხლდენა.
- კუჭის წვენის მომატებული მჟავიანობა.
- კუჭის წყლული.
- ორსულობა (ძალიან ფრთხილად).
6. თეთრი იასამანი
ფიტოთერაპევტები და ხალხური მკურნალები უძველესი დროიდან აგროვებდნენ და ამზადებდნენ თეთრი იასამნის აყვავებულ ტოტებს. ეს გამოწვეულია იმით, რომ ეს ბუჩქები საოცრად ლამაზი ყვავილებით არის ძალიან სასარგებლო ფიტოპროდუქტი, სხვადასხვა მედიკამენტების მომზადების საფუძველი. ხალხურ მედიცინაში ზოგჯერ ასევე გამოიყენება თეთრი იასამანი. მცენარის კვირტებისა და ყვავილების სამკურნალო თვისებები ეფექტურობით შედარებულია ძლიერ მოქმედ სამკურნალო პრეპარატებთან, მაშინ როცა მათ არ აქვთ მნიშვნელოვანი უკუჩვენებები და არ იწვევენ მნიშვნელოვან გვერდით მოვლენებს.
6.1. თეთრი იასამნის სამკურნალო თვისებები
თეთრ იასამანს აქვს უამრავი სასარგებლო თვისება, რომელთა შორის ყველაზე გამოხატულია შემდეგი:
- ოფლმდენი;
- ამოსახველებელი;
- ანთების საწინააღმდეგო;
- შარდმდენი;
- ანტიბაქტერიული;
- სადეზინფექციო;
- ანტივირუსული;
- შემკვრელი;
- სიცხის დამწევი;
- დამამშვიდებელი.
ზემოაღნიშნული მახასიათებლების გამო, ეს მცენარეული მასალა ითვლება ღირებულ საფუძვლად სამკურნალო ნაყენებისა და ნახარშის, ასევე სხვადასხვა საშუალებების დასამზადებლად ადგილობრივი გამოყენებისთვის.
თეთრი იასამნის სამკურნალო თვისებებს შეუძლია ეფექტურად გაუმკლავდეს ასეთ პათოლოგიურ პირობებს:
- დიარეა;
- შარდის ბუშტის ანთება;
- ქვები ან ქვიშა თირკმელებში;
- ცხელება;
- გრიპი ან მწვავე რესპირატორული ვირუსული ინფექცია;
- კუჭის წყლული;
- ართრიტი;
- რევმატიზმი;
- ოსტეოპოროზი;
- ბრონქიტი;
- ართროზი;
- პოდაგრა;
- დერმატოფიტოზი;
- შაკიკის შეტევები;
- ძლიერი თავის ტკივილი;
- ჰაერის უკმარისობა;
- ფილტვების ანთება;
- ჩირქოვანი და ღრმად ინფიცირებული ჭრილობები კანზე;
მითი ეჭვიანებისთვის ან რეალობა: როგორ მოქმედებს მაგნიტური ქარიშხალი ადამიანების ცხოვრებაზე
რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ფიზიკური ინსტიტუტის მზის რენტგენის ასტრონომიის ლაბორატორიის სპეციალისტებმა მრავალდღიანი მაგნიტური ქარიშხალი იწინასწარმეტყველეს. აფეთქებები 22 ოქტომბერს დაიწყო. მოგითხრობთ, როგორ მოქმედებს ეს ფენომენი ადამიანებზე და ტექნიკაზე.
აფეთქება ზემოდან
თავდაპირველად მეცნიერებს მიაჩნდათ, რომ მაგნიტური ქარიშხალი უნდა დაწყებულიყო 21 ოქტომბერს G1 კლასით და გაგრძელებულიყო 24-მდე, რის შემდეგაც ეს ფენომენი G2 კლასად გადაიზრდებოდა. დედამიწის მაგნიტოსფერო მხოლოდ 29 ოქტომბრისთვის დამშვიდდებოდა.
მაგრამ ცოტა ხნის რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ფიზიკური ინსტიტუტის მზის რენტგენული ასტრონომიის ლაბორატორიის ექსპერტებმა მოახდინეს გამოთვლების კორექტირება. დედამიწას მხოლოდ G1 კლასის ქარიშხალი ელოდება, და ის მხოლოდ სამი დღე გაგრძელდება - 25 ოქტომბრამდე.
მაგნიტური ქარიშხლების კლასიფიკაცია გვთავაზობს ხუთ დონეს, სადაც G1 ყველაზე სუსტია. მეცნიერთა აზრით, მას შეუძლია მცირე შეფერხებების პროვოცირება ელექტრო სისტემების მუშაობაში და გავლენა მოახდინოს ფრინველებისა და ცხოველების მიგრაციის გზებზე. უფრო მაღალ დონეზე შეინიშნება მოკლეტალღური კავშირის დარღვევა, ძაბვის ვარდნა სამრეწველო ქსელებში და ნავიგაციის სისტემების არაკორექტული მუშაობა.
2020 წლის სექტემბერში კლიმატოლოგმა სან-ფრანცისკოდან მილა ზინკოვამ ივარაუდა, რომ მაგნიტური ქარიშხალი შეიძლება იყოს ცნობილი „ტიტანიკის“ დაღუპვის ერთ-ერთი მიზეზი. გემის დაღუპვის შემდეგ გადარჩენილები აცხადებდნენ, რომ ნახეს ჩრდილოეთის ციალი - ნათება, რომელიც გამოწვეული იყო ატმოსფეროს ურთიერთქმედებით მზის ქარის დამუხტულ ნაწილაკებთან. სწორედ ის იწვევს დედამიწაზე მაგნიტურ შტორმებს, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს გემის სანავიგაციო სისტემის მუშაობას, აღნიშნავს კლიმატოლოგი.
ეშმაკი არც ისე საშიშია?
რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის დედამიწის მაგნიტიზმის, იონოსფეროსა და რადიოტალღების გავრცელების ინსტიტუტის კოსმოსური ამინდის პროგნოზირების ცენტრის ხელმძღვანელმა სერგეი გაიდაშმა „მოსკოვი 24-თან“ საუბარში აღნიშნა, რომ ამ მომენტისთვის ისინი პროგნოზირებენ მაგნიტური ველის სუსტ აღშფოთებასას, რომელიც არც კი მიაღწევს G1-ს.
„ჯერჯერობით, ჩვენი პროგნოზი ძირითადად არის სუსტად აღშფოთებული მაგნიტური ველია, შესაძლო ცალკეული აღშფოთებული პერიოდებით მცირე მაგნიტურ ქარიშხალამდე. იგივე სურათი შეიძლება დაფიქსირდეს ნებისმიერ მომდევნო დღეს“, - თქვა ექსპერტმა.
„ეს ნამდვილად არანაირად არ იმოქმედებს ადამიანებზე. მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მაგნიტური ქარიშხალი იქნება მაქსიმალური. ასეთი დარღვევები ასევე არ იმოქმედებს დედამიწაზე არსებული ტექნიკის მუშაობაზე. კოსმოსურზე - ცოტაოდენს, რაზეც გაფრთხილებულია შესაბამისი სამსახურები. - სერგეი გაიდაში - რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის დედამიწს მაგნიტიზმის, იონოსფეროს და რადიოტალღების გავრცელების ინსტიტუტის კოსმოსური ამინდის პროგნოზების ცენტრის ხელმძღვანელი.
მეცნიერის თქმით, დედამიწა ახლა მზის აქტივობის მინიმუმშია, პიკი დაახლოებით 2023 წელს დადგება.
„ახლა ქარიშხალი თვეში დაახლოებით ერთია. და ეს არ არის იმის გამო, რომ მზის აფეთქებები გავლენას ახდენს სხვა პროცესებზე. ახლა ქარიშხლები სუსტია. მაქსიმუმის შემთხვევაში მოსკოვში შეიძლება გვქონდეს ჩრდილოეთის ციალი, ეს უკვე მოხდა 2003 წლის ოქტომბერში“, - იხსენებს გაიდაში.
ითვლება, რომ მაგნიტური ქარიშხალი ნეგატიურად მოქმედებს მეტეომგრძნობიარე ადამიანების ჯანმრთელობაზე. ამასთან, ამ მოსაზრებას არ ეთანხმება უმაღლესი კატეგორიის ექიმი-თერაპევტი ალექსეი ვოდოვოზოვი.
„ჩვენ დამოკიდებულნი ვართ ამინდის კონკრეტულ პირობებზე და ზოგიერთი დაავადება მართლაც შეიძლება იყოს პროვოცირებული სხვადასხვა ფაქტორებით. მაგალითად, ატმოსფერული წნევის მატება ყველაზე ხშირად იწვევს სიცხეს და მშრალ ჰაერს. მათთვის, ვისაც აქვს, მაგალითად, შაკიკი, ეს შეიძლება გახდეს ტრიგერი. და თუ უკან გადავახვევთ, მაშინ ჩვენ შეგვიძლია როგორმე დავაკავშიროთ თავის ტკივილი ატმოსფერულ წნევას ან ამინდს მზეზე, მაგრამ პირდაპირი ტრიგერი ცოტა განსხვავებულია“, - განუცხადა თერაპევტმა „მოსკოვი 24“-ს.
„მაგნიტური ქარიშხალი ამ თვალსაზრისით აბსოლუტურად არანაირ როლს არ თამაშობს. დიახ, ახლა ბევრი იტყვის, რომ მათ მართლა უარესად იგრძნეს თავი. მაგრამ თუ დავიწყებთ გარკვევას, და ასეთი კვლევები არაერთხელ ჩატარდა, მაშინ მაგნიტური ქარიშხალი საბოლოოდ არანაირად არ აღმოჩნდა დაკავშირებული კანმრთელობის გაუარესებასთან“. - ალექსწი ვოდოვოზოვი, უმაღლესი კატეგორიის ექიმი თერაპევტი
ხშირად ასეთი რამ ემართებად მეტეოდამოკიდებულ ადამიანებს, რომლებიც ყურადღებით ადევნებენ თვალყურს ახალ ამბებს მაგნიტური ქარიშხლის შესახებ, განაგრძობს „მოსკოვი 24“-ის თანამოსაუბრე.
„და როდესაც იწყება მაგნიტური ქარიშხალი, მათი მდგომარეობა შეიძლება შეიცვალოს, მაგრამ ეს არ არის დაკავშირებული მასთან, არამედ ამინდის ცვლილებასთან. ადამიანები ამას მიაწერენ ქარიშხალს. თუ ადამიანმა იცის, რომ ქარიშხალი ახლა ხდება, აუცილებლად დაიწყებს რაღაცის ძებნას და აუცილებლად იპოვის რაღაცას. და თუ მან არ იცის, რომ ქარიშხალია, მაშინ ზოგადად შეიძლება ვერაფერი შეამჩნიოს“, - განაცხადა ვოდოვოზოვმა.
ექსპერტმა დასძინა, რომ ასევე არსებობს მოსაზრებები ადამიანის მდგომარეობაზე მაგნიტური ქარიშხლების უშუალო ზემოქმედების შესახებ, თუმცა, მისი თქმით, მათ, ძირითადად, არანაირი სამეცნიერო მტკიცებულება არ გააჩნიათ.
3.4.1. შეიარაღებული კონფლიქტი, როგორც სოციალური კონფლიქტის სახეობა
„შეიარაღებული კონფლიქტის“ ცნება, მისი არსი და სახეები.
შეიარაღებული კონფლიქტების დამახასიათებელი ნიშნები.
მოსახლეობის უსაფრთხოება შეიარაღებულ კონფლიქტებში.
როგორ უნდა მოიქცეთ შეიარაღებული კონფლიქტის ზონაში.
სოციალური კონფლიქტები შეიძლება მოხდეს ძალადობის გამოყენებით ან მის გარეშე. ითვლება, რომ შეიარაღებულ კონფლიქტს ადგილი აქვს მაშინ, თუ სამხედრო ძალა გამოყენება.
რიგ შემთხვევებში, ლოკალური შეიარაღებული კონფლიქტი არის არაპირდაპირი დაპირისპირების ფორმა ზესახელმწიფოებს შორის, რომლებიც თავს არიდებენ პირდაპირ შეიარაღებულ კონფლიქტს ერთმანეთთან გარანტირებული განადგურების შიშის გამო და მოქმედებენ, როგორც „მესამე სამყაროს“ სახელმწიფოების აქტიური სპონსორები (ცივი ომი), რომლებიც უპირისპირდებიან ერთმანეთს. სამხედრო (ლოკალური) კონფლიქტი შეიძლება გადაიზარდოს სხვადასხვა ინტენსივობის ომში ან სახელმწიფოებს შორის გახანგრძლივებულ მტრობაში შეიარაღებული დაპირისპირების გამოყენების გარეშე.
„შეიარაღებული კონფლიქტის“ ცნება, მისი არსი და სახეები.
პოლიტოლოგებისა და სამხედრო ექსპერტების დიდი ნაწილი თვლის, რომ ზღვარი ომსა და შეიარაღებულ კონფლიქტს შორის პირობითია. მაგრამ არსებობს მთელი რიგი არსებითი კრიტერიუმები, რომლებიც შესაძლებელს ხდის განისაზღვროს მათ შორის განსხვავებები, ასევე თითოეული ამ სოციალური მოვლენის ადგილი და როლი საზოგადოებრივ ცხოვრებაში.
ჯერ ერთი, ომი განპირობებულია ძირითადი წინააღმდეგობების არსებობით - ეკონომიკური თუ პოლიტიკური - და მიმდინარეობს მტკიცე მიზნებით. წინააღმდეგობების სამხედრო ძალის დახმარებით გადაჭრა გამოწვეულია საზოგადოებისა და სახელმწიფოს მნიშვნელოვანი სასიცოცხლო ინტერესების რეალიზაციის გაცნობიერებითა და მოთხოვნილებით. ამიტომ, ომში ყოველთვის არსებობს ორგანიზაციული საწყისი. შეიარაღებულ კონფლიქტში, როგორც წესი, წინა პლანზე გამოდის ძირითადიდან გამომდინარე ეროვნულ-ეთნიკური, კლანური, რელიგიური და სხვა ინტერესები და მათ მიერ გამოწვეული წინააღმდეგობები. შეიარაღებულს კონფლიქტებს შეიძლება ჰქონდეს სტიქიური ან განზრახ ორგანიზებული აჯანყებების, ამბოხების, სამხედრო აქციებისა და ინციდენტების ფორმა, იმისდა მიხედვით, თუ ვინ ფლობს „კონფლიქტის“ ინტერესებს, ვინ არის მათი მატარებელი.
მეორეც, ომი იწვევს მთელი ქვეყნისა და შეიარაღებული ძალების მდგომარეობის ხარისხობრივ ცვლილებას. ბევრი სახელმწიფო ინსტიტუტი იწყებს სპეციფიკური ფუნქციების შესრულებას. ძლიერდება ძალაუფლების ცენტრალიზაცია, ქვეყნის ყველა ძალის კონცენტრაცია, ეკონომიკა და საზოგადოების მთელი ცხოვრება გარდაიქმნება გამარჯვების მისაღწევად. მიმდინარეობს შეიარაღებული ძალების და ეკონომიკის სრული ან ნაწილობრივი მობილიზება. შეიარაღებული კონფლიქტი, ომისგან განსხვავებით, ძირითადად განსაზღვრავს შეიარაღებული ძალების ან მათი ნაწილების მდგომარეობას. საბრძოლო მოქმედებებს, როგორც წესი, ახორციელებს სამშვიდობო დროის ჯარების საბრძოლო ძალების ნაწილი.
მესამე, ომში სახელმწიფოს შესაბამისი ინსტიტუტები ბრძოლის ყველა ფორმას იყენებენ - პოლიტიკურს, დიპლომატიურს, საინფორმაციოს, ეკონომიკურს, შეიარაღებულს და ა.შ., ხოლო შეიარაღებულ კონფლიქტებში მხარეებს შეუძლიათ შემოიფარგლონ შეიარაღებული შეტაკებებით, ზოგჯერ სტიქიური, თუმცა არ არის გამორიცხული მათ მიერ დაპირისპირების სხვა ფორმების ორგანიზებული ფორმების გამოყენება, პირველ რიგში, საინფორმაციოს.
მეოთხე, იურიდიული თვალსაზრისით, ომს ახასიათებს ისეთი ნიშნები, როგორიცაა მისი გამოცხადების ფორმალური აქტი (ამას მოითხოვს ჰააგის 1907 წლის კონვენცია), მეომარ სახელმწიფოებს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების გაწყვეტა და ხელშეკრულებების გაუქმება, რომლებიც არეგულირებდა ამ სახელმწიფოებს შორის მშვიდობიან ურთიერთობებს, საომარი მდგომარეობის (საგანგებო მდგომარეობის) შემოღება მეომარი სახელმწიფოების (ან მის ნაწილებში) ტერიტორიაზე და რიგი სხვა.
ამრიგად, შეიარაღებული კონფლიქტი არ შეიცავს ომის, როგორც საზოგადოების განსაკუთრებული მდგომარეობის დამახასიათებელ ძირითად მახასიათებლებს, ასევე აუცილებელ სამართლებრივ კრიტერიუმებს, რომლებიც მას განსაზღვრავს, როგორც ომს. ამიტომ „შეიარაღებული კონფლიქტის“ ცნება არ არის „ომის“ ცნების იდენტური და პირიქით. აქედან გამომდინარეობს ცნობილი პრინციპი: ყველა ომი არის შეიარაღებული კონფლიქტი, მაგრამ ყველა შეიარაღებული კონფლიქტი არ არის ომი.
შეიარაღებული კონფლიქტი წინააღმდეგობების (ეროვნულ-ეთნიკური, რელიგიური და ა.შ.) გადაწყვეტის ერთ-ერთი ფორმაა შეიარაღებული ძალადობის საშუალებების გამოყენებით, რომელშიც სახელმწიფო (სახელმწიფოები) არ გადადის განსაკუთრებლ მდგომარეობაში, რომელსაც ომი ჰქვია.
სამხედრო ექსპერტები შეიარაღებულ კონფლიქტში გულისხმობენ ნებისმიერ კონფლიქტს იარაღის გამოყენებით: შეიარაღებული კონფლიქტი არის კონფლიქტი საშუალო და დიდ სოციალურ ჯგუფებს შორის, რომელშიც მხარეები იყენებენ იარაღს (შეიარაღებული ფორმირებები), შეიარაღებული ძალების გამოკლებით.
რუსეთის ფედერაციაში შეიარაღებული კონფლიქტი ოფიციალურად არის გაგებული, როგორც შეიარაღებული ინციდენტი, შეიარაღებული აქცია და შეზღუდული მასშტაბის სხვა შეიარაღებული შეტაკებები, რაც შეიძლება გახდეს ეროვნული, ეთნიკური, რელიგიური და სხვა წინააღმდეგობების შეიარაღებული საშუალებების გამოყენებით გადაჭრის მცდელობის შედეგი (რუსეთის ფედერაციის სამხედრო დოქტრინა).
რუსეთის ფედერაციის სამხედრო დოქტრინის თანახმად, შეიარაღებული კონფლიქტი შეიძლება იყოს საერთაშორისო ხასიათის (ორი ან მეტი სახელმწიფოს მონაწილეობით) ან არასაერთაშორისო, შიდა ხასიათის (შეიარაღებული დაპირისპირებით ერთი სახელმწიფოს ტერიტორიაზე). შეიარაღებული კონფლიქტი ხასიათდება: მასში მაღალი ჩართულობით და ადგილობრივი მოსახლეობის დაუცველობით; არარეგულარული შეიარაღებული ფორმირებების გამოყენებით; დივერსიული და ტერორისტული მეთოდების ფართო გამოყენებით; მორალური და ფსიქოლოგიური გარემოს სირთულით, რომელშიც ჯარები მოქმედებენ; მნიშვნელოვანი ძალებისა და საშუალებების იძულებითი განრიდებით გადაადგილების მარშრუტების, რაიონებისა და ჯარების (ძალების) ადგილმდებარეობის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად; ლოკალური (საერთაშორისო შეიარაღებული კონფლიქტის) ან სამოქალაქო (შიდა შეიარაღებული კონფლიქტის) ომად ტრანსფორმაციის საფრთხით.
სამხედრო კონფლიქტი არის ნებისმიერი შეტაკება, დაპირისპირება, სახელმწიფოებს, ხალხებს, სოციალურ ჯგუფებს შორის წინააღმდეგობების სამხედრო ძალის გამოყენებით გადაწყვეტის ფორმა.
სამხედრო კონფლიქტის დროს იარაღის გამოყენებისას აუცილებელია პოლიტიკური მოტივების არსებობა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სამხედრო კონფლიქტის არსი არის პოლიტიკის გაგრძელება სამხედრო ძალადობის გამოყენებით.
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ წარმოიქმნება და დამტკიცდა ახალი მიდგომები შეიარაღებული კონფლიქტების განმარტებასთან დაკავშირებით. დღეისათვის მეცნიერებაში ჩამოყალიბდა რამდენიმე ძირითადი კონცეფცია, რომელიც შესაძლებელს ხდის შეიარაღებული კონფლიქტების შესწავლას და შეფასებას.
ერთ-ერთი ასეთი კონცეფცია ჩამოყალიბდა 1980-იან წლებში შეერთებულ შტატებში და შემდეგ გამოიყენებოდა სხვა დასავლური ქვეყნების სამხედრო სპეციალისტების მიერ. ამ შეხედულებების მეთოდოლოგიურ საფუძველს წარმოადგენდა კონფლიქტის ზოგადი თეორია. ამ თეორიის მიხედვით, შეიარაღებული კონფლიქტი არის ერთგვარი სოციალური (პოლიტიკური) კონფლიქტის ნაირსახეობა, რომლის დროსაც ერთი ან ორივე მხარე სამხედრო ძალის დახმარებით ცდილობს თავისი ინტერესების მიღწევას. ამ მდგომარეობიდან გამომდინარე, დასავლელმა სამხედრო სპეციალისტებმა შესთავაზეს ნებისმიერი სამხედრო შეტაკების, როგორც შეიარაღებული კონფლიქტის, გაგება, მათი დიფერენცირება საომარი მოქმედებების ინტენსივობის მიხედვით.
დასავლური თეორიული აზროვნებისგან განსხვავებით, რუსმა სამხედრო მეცნიერებმა გაცილებით მოგვიანებით დაიწყეს სამხედრო კონფლიქტის თეორიის შესწავლა. ამ მიზეზით, ჩვენს სამხედრო მეცნიერებაში ჯერ არ ჩამოყალიბდა საკმარისად თანმიმდევრული თეორიული საფუძველი მათი შესწავლისთვის. კონფლიქტის ზოგად თეორიაზე განვითარებული მოვლენების ნაკლებობამ არ მისცა საშუალება ადგილობრივ სამხედრო სპეციალისტებს ჩაეტარებინათ კვლევა ამ პრობლემის შესახებ 1980-იანი წლების ბოლომდე. ამიტომ ბოლო დრომდე „შეიარაღებული კონფლიქტის“ ცნება „პატარა“, „შეზღუდული“ და „ლოკალური“ ომების სინონიმად გამოიყენებოდა.
შეერთებულ შტატებში ვიეტნამის ომის დროს ჩატარდა მუშაობა სპეციალური ენის შესაქმნელად გარკვეული მოვლენებისა და მოქმედებების აღსანიშნავად, რაც სწორ შთაბეჭდილებას ახდენდა მკითხველზე. ენიდან გამოირიცხა ყველა სიტყვა, რომელიც იწვევდა უარყოფით ასოციაციებს: ომი, შეტევა, იარაღი ცოცხალი ძალის განადგურებისთვის. მათ მაგივრად შემოიტანეს ნეიტრალური სიტყვები: კონფლიქტი, ოპერაცია. მკვდარ ზონებს, რომლებშიც მცენარეულობა განადგურდა დიოქსინებით, უწოდეს „სანიტარული კორდონი“, ნაპალმს – „რბილი მუხტი“, საკონცენტრაციო ბანაკებს – „სტრატეგიული სოფლები“ და ა.შ. ტაბუ დაედო და მკაცრად იცავდნენ დიდი რაოდენობით „ნორმალური“ სიტყვების გამოყენებას. თუმცა, იქიდან გამომდინარე, რომ ომს დაბალი ინტენსივობის შეიარაღებული კონფლიქტი ეწოდა, მოსახლეობისთვის შედეგები არ შეცვლილა.
შეიარაღებული კონფლიქტი ყველაზე ხშირად ჩნდება რეგიონის (ქვეყნის) საზღვარზე. განასხვავებენ რეგიონულ, ლოკალურ და ეთნიკურ შეიარაღებულ კონფლიქტებს.
რეგიონული შეიარაღებული კონფლიქტი - მეზობელ ქვეყნებს, თემებსა თუ დაჯგუფებებს შორის რეგიონული წინააღმდეგობების (ისტორიული, ტერიტორიული, ეკონომიკური ეთნიკური სამხედრო კონფლიქტები, პოლიტიკური, ეთნიკური და სხვ.) ნიადაგზე წარმოქმნილი კონფლიქტია.
რეგიონი ამ კონტექსტში გაგებულია, როგორც დიდი ქვეყნის ან კონტინენტის მნიშვნელოვანი გეოგრაფიულად ან ეკონომიკურად გამოყოფილი ნაწილი (ციმბირი, ურალი, ახლო აღმოსავლეთი, ბალკანეთი, კავკასია, ხმელთაშუაზღვისპირეთი და ა.შ.).
ლოკალური შეიარაღებული კონფლიქტი არის შეიარაღებული შეტაკება შეზღუდული პოლიტიკური და სამხედრო-სტრატეგიული მიზნებით, რომელიც მოიცავს მონაწილეთა შედარებით მცირე რაოდენობას და შეზღუდულ გეოგრაფიულ ტერიტორიას რეგიონში.
ლოკალური ომები იმართებოდა იუგოსლავიასა და ახლო აღმოსავლეთში (ერაყი, ლიბანი, პალესტინა, ისრაელი და სხვ.).
შეიარაღებული ეთნიკური კონფლიქტი არის შეიარაღებული დაპირისპირება სხვადასხვა ეთნიკური და (ან) რელიგიური ორიენტაციის შეიარაღებულ ფორმირებებს ან ექსტრემისტულ ჯგუფებს შორის.
ხშირად ეს არის შეტაკება ასეთ ჯგუფებსა და სამთავრობო ძალებსა და სამართალდამცავ ძალებს შორის. ვარიანტი შესაძლებელია, როდესაც ოფიციალური ხელისუფლება და სახელმწიფოს ძალავანი სტრუქტურები პირდაპირ ან ირიბად მოქმედებენ ერთ-ერთი კონფლიქტური ეროვნული, ტერიტორიული ან რელიგიური ჯგუფის მხარეზე (მაგალითად, ჩრდილოეთ ირლანდია, ესპანეთი, თურქეთი, ერაყი).
შეიარაღებული ეთნიკურ კონფლიქტს ახასიათებს:
- ორმხრივი ტერიტორიული პრეტენზიები და დავა ეთნოსების გამყოფი საზღვრების სამართლიანობის შესახებ;
- ისტორიის მითოლოგიზაცია და თითოეული კონფლიქტური მხარის ისტორიული მეხსიერების აქტიური როლი;
- ყოველი კონფლიქტური მხარისთვის გეოპოლიტიკური მოკავშირეების არსებობა უცხო (განსაკუთრებით ხშირად, მეზობელი) სახელმწიფოების სახით;
- ფსიქოლოგიური ფაქტორის, ინფორმაციული და იდეოლოგიური ბრძოლის განსაკუთრებული როლი შეიარაღებულ კონფლიქტში უშუალოდ ჩართული მშვიდობიანი მოსახლეობის გონებისთვის;
- კრიმინალური სტრუქტურების აქტიური მონაწილეობა კონფლიქტის განვითარებაში;
- მორალური და სამართლებრივი შეზღუდვების არარსებობა კონფლიქტური მხარეების მოქმედებებზე, ასევე კონფლიქტის ტერიტორიულ საზღვრებზე;
- ტერორისტული აქტების განხორციელებისას ფართომასშტაბიან კონფლიქტში გადაზრდის საფრთხე მასობრივი ტრაგიკული შედეგებით.
შეიარაღებული კონფლიქტების დამახასიათებელი ნიშნები.
შეიარაღებულ კონფლიქტებს აქვთ განსაკუთრებული თავისებურებები, წარმოქმნის მიზეზები, პოლიტიკური და სტრატეგიული მიზნები, მასშტაბები, ინტენსივობა, ხანგრძლივობა, შეიარაღებული ბრძოლის საშუალებები, საომარი მოქმედებების წარმართვის ფორმები და მეთოდები და ა.შ. შეიარაღებული კონფლიქტი ხასიათდება:
- მასში მაღალი ჩართულობით და ადგილობრივი მოსახლეობის დაუცველობით;
- არარეგულარული შეიარაღებული ფორმირებების გამოყენებით;
- დივერსიული და ტერორისტული მეთოდების ფართო გამოყენებით;
- მორალური და ფსიქოლოგიური გარემოს სირთულით, რომელშიც ჯარები მოქმედებენ;
- მნიშვნელოვანი ძალებისა და რესურსების იძულებითი გადაყვანით გადაადგილების მარშრუტების, ტერიტორიებისა და ჯარების (ძალების) ადგილმდებარეობის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად;
- ლოკალური (საერთაშორისო შეიარაღებული კონფლიქტის) ან სამოქალაქო (შიდა შეიარაღებული კონფლიქტის) ომად გადაქცევის საშიშროებით.
გარდა ზემოაღნიშნულისა, შეიარაღებული კონფლიქტების თავისებურებებია:
- საომარი მოქმედებების ფოკუსური ხასიათი;
- საომარი მოქმედებების ხანგრძლივობის გაურკვევლობა;
- კრიმინალური სტრუქტურების კონფლიქტის განვითარებაში აქტიური მონაწილეობა;
- იძულებით გადაადგილებულ პირთა და ლტოლვილთა რაოდენობის ზრდა, რაც აძლიერებს კრიმინოგენურ მდგომარეობას;
- მსოფლიო დერჟავების ან მათი კოალიციების ჩარევაზე დამოკიდებულება (ეკონომიკური და დიპლომატიური მხარდაჭერა, მონაწილეობა საომარ მოქმედებებში ამა თუ იმ მხარეს, იარაღისა და სამხედრო ტექნიკის მიწოდება და ა.შ.);
- მსოფლიო საზოგადოებრივ აზრზე დამოკიდებულება (საპროტესტო აქციები, საერთაშორისო მხარდაჭერის უარყოფა, ეკონომიკური და პოლიტიკური ბლოკადა და ა.შ.);
- მორალური და სამართლებრივი შეზღუდვების არარსებობა კონფლიქტის მხარეების ქმედებებზე, ასევე კონფლიქტის ტერიტორიულ საზღვრებზე.
ყველა ეს დამახასიათებელი თვისება ნათლად გამოიხატა 2008 წლის აგვისტოს მოვლენებში სამხრეთ ოსეთში.
მოსახლეობის უსაფრთხოება შეიარაღებულ კონფლიქტებში.
მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო 50 წლის განმავლობაში მიღებულ იქნა მრავალი კონვენცია საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლისა და ადამიანის უფლებების შესახებ, შეიარაღებულ კონფლიქტებში დაუცველი მშვიდობიანი მოსახლეობის არასათანადო მოპყრობის, წამებისა და მკვლელობის მაგალითები იზრდება. თანამედროვე ომებში მშვიდობიანი მოსახლეობის წილი ომის მსხვერპლთა შორის მკვეთრად გაიზარდა და შეადგენს 75%-მდე, ზოგიერთ შემთხვევაში უფრო მეტს.
ბევრ კონფლიქტში მეომარი მხარეები მიმართავენ თავიანთ ძალისხმევას მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ, რათა განდევნონ ან გაანადგურონ მოსახლეობის ნაწილი, ან დააჩქარონ სამხედრო კაპიტულაცია.
შეიარაღებული კონფლიქტის დამახასიათებელი ნიშანია იძულებითი გადასახლება. დღეს 30 მილიონი იძულებით გადაადგილებული პირია, რომელთაგან 80% ქალები და ბავშვები არიან. იძულებით გადაადგილებულ პირებზე ხშირად სისტემატიურად ძალადობენ, მათ არ გააჩნიათ ადეკვატური ფიზიკური დაცვა, ეს აიძულებს მათ გაქცევას, ისინი ტოვებენ თავიანთ ქონებას, სახლებსა და ოჯახებს.
შეიარაღებული კონფლიქტის დროს ყველაზე მეტად ბავშვები ზარალდებიან. კონფლიქტების დროს 18 წლამდე ასაკის 300 000-ზე მეტი ბავშვი დაუნდობელი ექსპლუატაციის მსხვერპლი გახდა, როგორც ჯარისკაცი, როგორც სამთავრობო შეიარაღებული ძალების, ისე ოპოზიციური შეიარაღებული ფორმირებების მხრიდან. ბავშვებს სექს-მონებადაც იყენებდნენ. მათ სამხედრო ძალისხმევის მხარდასაჭერად სხვა ფორმითაც იყენებდნენ. გაეროს ბავშვთა ფონდის შეფასებით, ბოლო ათწლეულის განმავლობაში შეიარაღებული კონფლიქტის შედეგა 2 მილიონი ბავშვი დაიღუპა. სამჯერ მეტი ბავშვი დაშავდა ან სამუდამოდ დასახიჩრდა. უფრო მეტი ბავშვი დაიღუპა შიმშილისა და დაავადებების გამო.
გაერო, წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი, რეგიონული ორგანიზაციები და მრავალი სხვა საერთაშორისო სტრუქტურა სულ უფრო მეტ ყურადღებას აქცევს შეიარაღებულ კონფლიქტებში მშვიდობიანი მოსახლეობის დაცვას. მედიკამენტებისა და საკვები პროდუქტების გარდა, მუშავდება რეკომენდაციები და სამახსოვროები მოსახლეობისთვის. აქ მოცემულია რამდენიმე რეკომენდაცია, რომელიც მომზადებულია გ.ე.ცვილიუკის, ა.ვ.გოსტიუშინის, ს.ვ.პეტროვისა და სხვა ავტორების შემოთავაზებების საფუძველზე:
როგორ უნდა მოიქცეთ შეიარაღებული კონფლიქტის ზონაში.
თუ სახლში ყოფნისას სროლის მოწმე გახდით:
- სასწრაფოდ მოშორდით ფანჯარას (დაწექით იატაკზე). გამორთეთ სინათლე, იმოძრავეთ ბინაში დახრილ მდგომარეობაში. ფანჯარას გვერდიდან მიუახლოვდით და ჯოხით ან იატახის ჯოხით ჩამოუშვით ფარდები. დამალეთ ბავშვები აბაზანაში, სარდაფში ან სხვა თავშესაფარში.
- არ გახვიდეთ ქუჩაში, გააფრთხილეთ მეზობლები.
- მეზობლებთან ერთად, შემოსასვლელის კარები შიგნიდან გადაკეტეთ, თუ სახლში ყაჩაღების შემოსვლის საშიშროება არსებოს. მოაწყეთ მორიგეობა შემოსასვლელ კარზე.
- გამოიყენეთ ნებისმიერი საშუალება თავდაცვისთვის.
- ქუჩაში გადით მხოლოდ წესრიგის აღდგენის შემდეგ.
თუ სროლის დროს ქუჩაში აღმოჩნდით:
- სასწრაფოდ დაწექით მიწაზე ან თავი შეაფარეთ უახლოეს თავშესაფარს (ბოძი, მანქანა, ხე და ა.შ.), მიეყრდენით სახლის კედელს.
- შეეცადეთ არ დარჩეთ ქუჩის ღია ადგილებში და იმოძრაოთ ცოცვით ან დახრილობით, რათა არ გახდეთ შემთხვევითი ტყვიის მსხვერპლი.
- იმისათვის, რომ არ დაზარალდეთ გასროლების შედეგად, დატოვეთ საშიში ადგილი, აირჩიეთ დასამალი ადგილი. დატოვეთ ქალაქი ან სახიფათო ზონა.
- შეეცადეთ დაიმალოთ ეკლესიებში, საერთაშორისო ორგანიზაციების შენობებში, სამედიცინო დაწესებულებებში.
- დაიცავით სამხედროების მოთხოვნები, შენიღბვის წესები, კომენდანტის საათი. აირჩიეთ უსაფრთხო მარშრუტი და გადაადგილების დრო. არ ატაროთ თან ნივთები ან ძვირფასეულობა, რამაც შეიძლება მიიპყროს პატრულის ან მძარცველების ყურადღება.
- შეასრულეთ ყველა მოქმედება გააზრებულად. დაზოგეთ ენერგია, წყალი და საკვები.
- ფხიზლად იყავით, უფრო ხშირად მიმოიხედეთ გარშემო.
- სახლიდან გასვლისას ახლობლებს დაუტოვეთ ინფორმაცია, რომლითაც ისინი შეძლებენ თქვენს მოძებნას.
თუ მძევლად ხართ აყვანილი:
- შეასრულეთ შეიარაღებული პირების ყველა მითითება. ნუ გამოიჩენთ შიშს, თავი შეიკავეთ ზედმეტი ჩივილებისგან, მკვეთრი მოძრაობებისა და შეურაცხყოფისგან, მაგრამ შეგიძლიათ მოითხოვოთ წამალი, წყალი, თბილი ტანსაცმელი.
- თქვენი ამოცანაა არ მოახდინოთ სამხედროების პროვოცირება, რათა მათ არ გამოიყენონ იარაღი და მოგაყენონ ზიანი. შეეცადეთ გამართოთ ჩვეულებრივი საუბარი, განეწყოთ მეგობრულ კილოზე (ამ შემთხვევაში, გადარჩენის შანსი იზრდება და თქვენ თვითონაც შეძლებთ დამშვიდებას).
- შეეცადეთ დარჩეთ შეუმჩნეველი, დაამშვიდოთ სხვები, მოიფიქროთ სამოქმედო გეგმა საფრთხის ზონიდან ევაკუაციის შემთხვევაში.
- ევაკუაციისთვის გამოიყენეთ წყნარი და მოსახერხებელი მომენტები.
- არ გაიქცეთ სამხედროებისა და მაშველებისკენ (შეიძლება მტერი ეგონოთ).
- იმ შემთხვევაში, თუ დაჭრილი ხართ, შეეცადეთ ნაკლები იმოძრაოთ სისხლის დანაკარგის შესამცირებლად, დაიჭირეთ ჭრილობა ხელით, ტანსაცმლით, მოუჭირეთ დაჭრილ კიდურს ქამარი ან ცხვირსახოცი.
- საბრძოლო გაზების გამოყენებისას ისუნთქეთ ქსოვილის (შარფი, ცხვირსახოცი, პერანგი) მეშვეობით, როცა ცნობიერება გაქრება, დაწექით იატაკზე (მუცელზე), რათა ენა არ ჩაგივარდეთ გულის წასვლის შემთხვევაში.
==========
მე არ მაწყობს უთანასწორობა, რომელიც გამყარებულია კანონით და პრივილეგიებით. საქმე ისაა, რომ გასაჩივრებული უთანასწორობა გამოწვეული იყო ინსტიტუციონალური უპირატესობებით. მოძველებული დაშვება, ხელფასთან შედარებით შეღავათიანი საგადასახადო რეჟიმი კაპიტალის მოგებასთან მიმართებაში, არასაჭირო შეზღუდვები სამუშაოზე, და, როგორც შედეგი, კონკურენციაზე არაკეთილსასურველი გავლენა, დაქვითვა იპოთეკური პროცენტებით, რომელიც ისტორიულად დიდ სარგებელს უზრუნველყოფდა ძვირადღირებული ქონების მფლობელებისთვის, დადგენილებები ზონირების შესახებ, რომლებიც ძლიერ დაბინძურებულ სამრეწველო ობიექტებს სიღარიბეში ამყოფებდნენ, რაიონებს, სადაც ნაკლებად უზრუნველყოფილი ოჯახების ბავშვები ავადდებოდნენ რესპირატორული დაავადებებით, ტყვიით იწამლებოდნენ ან სიმსივნით ავადდებოდნენ, სახლის მფლობელებს უკრძალავდნენ დამხმარე კონსტრუქციების აგებას უფრო მაღალ შემოსავლიან რაიონებში, რათა შეეთავაზებინათ ისინი საიჯარო გადასახადის სახით, რაც უზრუნველყოფს უკეთესი სკოლების ხელმისაწვდომობას დაბალი შემოსავლის მქონე ოჯახებისთვის. წინადადება 13 კალიფორნიაში საგადასახადო შეღავათების ნებას აძლევს იმ მემკვიდრეებს, რომლებიც ტოვებენ შტატს და იჯარით აბარებენ საკუთრებას სრული საბაზრო ღირებულებით, იხდიან 1978 წლის გადასახადებს, ასევე განსაკუთრებულ საბინაო და იპოთეკური კრედიტის პოლიტიკას ფედერალური, შტატის და ადგილობრივი მთავრობების მხრიდან, რომლებიც მიმართულია მხოლოდ რასობრივ უმცირესობებზე, რაც ხელს უშლის სიმდიდრის თანაბარ დაგროვებას. ეს სია შეიძლება გაგრძელდეს. ჩვენ არ გვჭირდება მოწინააღმდეგეების დაგმობა, მაგრამ, შესაძლოა, ჩვენ გვჭირდება იმ კანონებისა და სისტემების უარყოფა, რომლებიც მათ შექმნეს - შეგნებულად თუ სხვა გზით - რაც გამოიხატებოდა კედლების აშენებაში სხვების აღმავალი მობილობის თავიდან ასაცილებლად, ან თუნდაც დაღმავალი მობილობის მათი შთამომავლებისთვის, რომლებიც მარცხს განიცდიან. ყურადღების 20%-ზე ფოკუსირება მხოლოდ ამ ინსტიტუციონალური უპირატესობებისა და შენელებული ეფექტის ილუსტრირების საშუალებაა, რაც მათ მოახდინეს სოციალურ მობილურობაზე, ხოლო სოციალური მობილურობა უნდა იყოს როგორც აღმავალი, ისე დაღმავალი. ჩვენ არ უნდა გამოვიყენოთ მთავრობა მათი ზრდის თავიდან ასაცილებლად, ვინც ახლად მიისწრაფვის, და მათი უხალისო შვილების დაცემის თავიდან ასაცილებლად. თუ თქვენ გაქვთ ერთი, მაშინ გჭირდებათ მეორე.
==
https://fontyler.livejournal.com/656230.html
SOYLENT GREEN (1973), მწვანე სოილენტი - მომავლის საკვები?!
ფილმის მოქმედება, ეს ფანტასტიკა და ანტიუტოპიაა, ვითარდება 2022 წელს. გადაჭარბებული მოსახლეობა და გარემოს დაბინძურება, თანმხლები პრობლემები ადამიანთა უმეტესობისთვის აუტანელს ხდის ცხოვრებას.
ნიუ-იორკში უკვე 40 მილიონზე მეტი ადამიანია ცხოვრობს. უსახლკაროები საცხოვრებელი სახლების კიბეებზე ცხოვრობენ. მდიდრები ფართო ბინებში არიან და ბუნებრივ საკვებს მიირთმევენ, დანარჩენები კი შხამიანი - ყვითელი და წითელი ფერის ხელოვნური ვაფლებით იკვებებიან.
ვაფლები მზადდება სოიოს (soy) და ოსპისგან (lentil), აქედან მოდის სახელწოდება Soylent.
დღეს ჩვენ ვნახავთ ნაწყვეტს, რომელშიც პერსონაჟები საჭმელზე საუბრობენ.
ეპიზოდი არ არის მარტივი, რადგან მეტყველება „ბუნდოვანია“ გარე ხმების გამო, მაგრამ მით უფრო საინტერესოა ყოველი - ან თითქმის ყოველი - წარმოთქმული სიტყვის მოსმენის მცდელობა, რადგან ეს უნარიც გამოგადგებათ.
გთავაზობთ ნაწყვეტს ფილმიდან (ვიდეო):
==
http://www.myshared.ru/amp/541904/
ლექციების კურსი „საქმიანი კომუნიკაციის კულტურა“
სოციალურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფ. ლ.ი. ნაიდენოვა.
პრეზენტაცია:
ვერბალური და არავერბალური ზემოქმედების მეთოდები
ურთიერთობების გზები
არავერბალური
სხეულის ყველა მოძრაობა
ხმის ინტონაციური მახასიათებლები
ტაქტილური ზემოქმედება
სივრცითი ორგანიზაცია
ვერბალური
ზეპირი და წერილობითი ინფორმაცია
ურთიერთობის ოპტოკინეტიკური არავერბალური გზები
ჟესტიკულაცია
მიმიკა
პანტომიმიკა - მოძრაობები და პოზები
მზერის მიმართულება
ვიზუალური კონტაქტი
კანის სიწითლე და სიფერმკრთალე
მოტორიკის სტერეოტიპები
ურთიერთობის პროქსემური არავერბალური გზები
ორიენტაცია (მობრუნება)
დისტანცია
ურთიერთობის პარალინგვისტური არავერბალური გზები
ინტენსიურობა
ტემბრი
ხმის ინტონაცია
ხმის ხარისხი
ხმის დიაპაზონი
ხმის ტონალობა
ურთიერთობის ექსტრალინგვისტური არავერბალური გზები
პაუზები
მეტყველების ტემპები
მეტყველების გამართულობა
სიცილი
ხველება
ენაბორძიკობა
კონტაქტური ტაქტილური მოქმედებები (ურთიერთობის ტაქტილური არავერბალური გზები)
возможное натуральное лекарство от (ядерной) лучевой болезни»
Нижеследующие животные и растения должны быть исследованы на предмет возможного
лекарство для лечения или предотвращения (ядерной) лучевой болезни. (АРС ..и т.д.)
Скорпионы (живут в радиоактивных тектонических разломах)
Они убегают, когда уровни достигают высокого уровня (интерпретируемого нами как чума)
Змеи (живут в радиоактивных тектонических разломах).
Также убегайте, когда уровни слишком высоки (интерпретируется нами как чума)
Грибы (постоянно живут в тектонических разломах)
Морковь (защищает кожу от радиации, предотвращает рак)
Лягушки (могут адаптироваться к сильно повышенной радиоактивности)
Летучие мыши (живут в пещерах, которые на самом деле являются радиоактивными тектоническими областями)
О, эй ... какое совпадение, что они обвиняют летучих мышей в ковиде / эболе
Это не летучие мыши! ..черт возьми, радиоактивность в пещерах!
Бактерии (Deinococcus radiodurans), высокоустойчивые к радиации.
Все эти животные и растения выработали защиту
они даже используют естественную радиоактивность в окружающей их среде.
Все упомянутые растения и животные обитают в тектонических разломах или вблизи них.
имеют самые высокие уровни естественной радиоактивности.
Я исследовал это, сопоставил карты их проживания с тектоническими разломами.
Я также исследовал особенности, которые у них есть,
некоторые указывают на то, что эти животные и растения используют радиоактивность для своей жизни,
либо как защитный механизм, для энергоснабжения... и т.д.
Я также изучил несколько случаев, когда поведение животных или мутации
может быть связано с повышенным уровнем радиоактивности.
Тот факт, что они (любят) жить там, должен означать, что они выработали некоторое сопротивление этому.
Следовательно, они могут быть источником лекарств для людей, которые также могут вылечить или развить резистентность.
Кроме того, их можно использовать в качестве индикаторов (до) высоких уровней.
Кроме того, где вы найдете
Кроме того, где вы найдете много этих животных и растений
значит, вы нашли тектонические разломы. (не здоровый).
Грибы занимают первое место в списке.
У них есть некоторые очень любопытные и интересные особенности
они лучше всего растут глубоко в зонах активных тектонических разломов, таких как старые шахты.
У них происходит очень интересное общение
с другими растениями, живущими вокруг них.
Они обмениваются некоторыми жидкостями с окружающими их растениями.
Они уже используются в медицине.
но наверное механизм не понят (как обычно)
Я думаю, что работа происходит из-за радиоактивности.
Психоделические эффекты также возникают из-за радиоактивности.
Слишком много убивает, а немного лечит.
Проблема в том, что те, кто исследует грибы
ничего не знают о роли радиоактивности во всей жизни.
Они также не знают, что радиоактивность исходит снизу.
Любой, кто заинтересован в дальнейших исследованиях, может связаться со мной.
Лягушки адаптируются к радиации... https://phys.org/news/2022-09-chernobyl-black-frogs-reveal-evolution.html
☀ Фукусима...высокая концентрация радиоактивности в грибах...они еще живы, так что справятся... https://www.nature.com/articles/s41598-017-05963-0
☀ О, я забыл... Причина смерти Nr-1 (264b_рак) вызвана радиоактивностью (нам не говорят) ... Причина смерти Nr-2 (Радон-Газ) тоже радиоактивность... следующие 50 болезней (включая covid/sars), вероятно, также... Официальная стратегия состоит в том, чтобы преуменьшать значение и отрицать все это... или изобретать какие-то фальшивые причины (например, вирус)... они тратят миллиарды на (фальшивые) поиски лекарств, в то время как они втайне уже знают причины... это ваши "Иллюминаты"... Спасут ли они мир? ... я так не думаю! ... они такие же "светящиеся", как и дырка в моей заднице
☀ Это грибы, которые ест большинство из нас ... проведите исследование и посмотрите, где они растут ... я уверен, что они происходят из мест, находящихся глубоко под землей, старых шахт или других мест, которые контактируют с вещами, поступающими снизу .. .загуглите их... и узнаете, что грибы - это нечто особенное... даже в древней истории они были особенными. https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/health-benefits-mushrooms
☀ Достаточно ... я могу показать вам 1000 статей , в которых показаны эти очень интересные факты ... но почему все эти так называемые ученые такие идиоты ? ... все пытаются найти лекарство от радиоактивных заболеваний в манипулируемой РНК или опасных химических веществах, в то время как (гораздо лучший) ответ уже есть в Природе! ... У меня нет никакого уважения к науке, что за кучка узколобых идиотов ... я уверен, что я что-то понял ... мне потребовалось всего несколько часов ... и они не могут решить это за 1000 лет? какие они неудачники.
Интересно, что вполне возможно, что перечисленные существа будут единственными выжившими в ядерной войне.
☀ А как насчет этого! ... https://astronomy.com/news/2019/06/fungi-can-withstand-the-high-radiation-doses-of-outer-space-scientists-find
☀
☀ Mushrooms at Chernobyl "eat" radioactivity ! https://allthatsinteresting.com/chernobyl-radiation-fungi
☀ Video Mushrooms ... https://youtu.be/Z5Jv0s5mWLE
BBC Future-ის მიმომხილველმა გადაწყვიტა გაერკვია, რა შანსი არსებობს იმისა, რომ ქუჩაში მის ზუსტ ასლს შეხვდებოდა.
ის თქვენს პასპორტში ფიგურირებს. სწორედ მის შესაბამისად განსაზღვრავენ დამნაშავეს დაპირისპირებისას. სწორედ მის შესაბამისად, მრავალი წლის შემდეგაც ქუჩაში გცნობენ ძველი მეგობრები.
თქვენი სახე იმდენად მჭიდროდ არის დაკავშირებული თქვენს პიროვნებასთან, რომ შესაძლოა მალე ის ერთადერთი გახდეს, რაც საჭირო იქნება თქვენი სმარტფონის განბლოკვისთვის, ოფისში შესვლისთვის და უძრავი ქონების შესაძენად.
ეს ყველაფერი შესაძლებელია თქვენი უნიკალური გარეგნობის წყალობით. მაგრამ ერთ მშვენიერ დღეს ყველა ილუზია შეიძლება დაიმსხვრას.
შესაძლებელია, ორეული გყავდეთ.
АВТОР ФОТО,FRANCOIS BRUNELLE
„ბოლო ვიყავი თვითმფრინავში რომ ავედი, ჩემს ადგილას ვიღაც იჯდა, ამიტომ ვთხოვე გადაჯდომა. ის შემობრუნდა, და ჩემს წინ დავინახე ჩემი სახე, - იხსენებს ნილ დუგლასი, რომელიც იმ დღეს მიფრინავდა ირლანდიაში ქორწილში. - მთელი თვითმფრინავი გვიყურებდა და იცინოდა. სწორედ მაშინ გადავიღე ეს ფოტო“.
მოვლენების უცნაური სერია გაგრძელდა, როდესაც დუგლასი სასტუმროში მივიდა და რეგისტრაციის მაგიდასთან იგივე ორეული დაინახა.
მოგვიანებით, მათი გზები ისევ ბარში გადაიკვეთა, და მათ გადაწყვიტეს, რომ სამყარო ყველაფერს აკეთებდა იმისათვის, რომ მათ ერთად დაელიათ.
მეორე დილით, დუგლასი, რომელიც ნაბაჰუსევი იყო, არგენტინის რადიოდან ზარმა გააღვიძა - მისმა ერთობლივმა ფოტომ ორეულთან ინტერნეტში ცხარე დისკუსია გამოიწვია.
ხალხური სიბრძნე ამბობს, რომ ორეული ყველას ჰყავს; სადღაც სამყაროში დადის შენი ზუსტი ასლი, დედაშენის მსგავსი თვალებით, მამაშენის მსგავსი ცხვირით და იმ სულელური ხალით, რომლის მოშორებასაც ცდილობ.
ეს აზრი არა ერთი ათასწლეული აწუხებს ადამიანებს - ის საფუძვლად დაედო ერთ-ერთ უძველეს ლიტერატურულ ნაწარმოებს, რომელიც დღემდე შემორჩა, პოეტებისთვის შთაგონების წყაროდ იქცა და რამდენიმე დედოფალი ძალიან შეაშინა.
მაგრამ არის ამაში რაიმე სიმართლის მარცვალი? კითხვა თითქოს სულელურად ჟღერს, მაგრამ პასუხის გაცემა უფრო რთულია, ვიდრე შეიძლება ჩანდეს, და შედეგები შეიძლება ძალიან სერიოზული იყოს. შვიდ მილიარდზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს ჩვენს პლანეტაზე - რა თქმა უნდა, მათგან ერთი მაინც დაიბადა ზუსტად ისეთივე სახით, როგორიც თქვენია!
სინამდვილეში, ბოლო დრომდე არავის უცდია ამ კითხვაზე პასუხის მოძებნა. მაგრამ გასულ წელს ტეგან ლუკასმა გადაწყვიტა შეეფასებინა რისკი იმისა, თუ რამდენად შესაძლებელია შეცდომით უდანაშაულო ადამიანის მკვლელად მიჩნევა.
ამერიკელი სამხედროების ფოტოების ყველასათვის ხელმისაწვდომი კოლექციით შეიარაღებული და ადელაიდის უნივერსიტეტის კოლეგების დახმარებით, მან გულმოდგინედ შეისწავლა თითქმის ოთხი ათასი ადამიანის სახე, გაზომა მანძილი ძირითად ნიშნებს შორის, როგორიცაა თვალები და ყურები.
შემდეგ მან გამოთვალა იმის ალბათობა, რომ ორი ადამიანის სახეები ერთნაირი ჩანს.
კვლევის შედეგები, სავარაუდოდ, გაახარებს სისხლის სამართლის სისტემას და იმედს გაუცრუებს მათ, ვინც დიდი ხანია ოცნებობს თავის ორეულთან შეხვედრაზე: რვა განზომილებით ვინმეს შედარების ალბათობა ძალიან მცირეა.
მიუხედავად იმისა, რომ პლანეტაზე 7,4 მილიარდი ადამიანია, მსოფლიოში მინიმუმ ერთი წყვილი ორეუილის არსებობის შანსი მხოლოდ ერთია 135-ზე.
„ადრე სასამართლოში ყოველთვის შეეძლოთ ეკითხათ თქვენთვის: „რა მოხდება, თუ ეს ადამიანი უბრალოდ ჰგავდა მას?“ მაგრამ ახლა შეგვიძლია დავადასტუროთ, რომ ეს უკიდურესად საეჭვოა“, - ამბობს ტეგანი.
ასეთი შედეგები შეიძლება აიხსნას ცნობილი „თქორემით უსასრულო მაიმუნების შესახებ": თუ მაიმუნს საბეჭდი მანქანის წინ დააჯენთ და დიდხანს დაელოდებით, საბოლოოდ, შემთხვევით კლავიატურაზე დაჭერით, ის აუცილებლად დაბეჭდავს შექსპირის თხზულებათა სრულ კრებულს.
მათემატიკური თვალსაზრისით, ეს განცხადება კორექტულია, მაგრამ თუ დააკვირდებით, ცხადი ხდება, რამდენ ხანს მოუწევს მაიმუნს ამისთვის ოფლის დაღვრა.
თუ გრამატიკას არ მიაქცევთ ყურადღებას, შექსპირის მაკბეტის პირველი ასო ინგლისურად სწორად დაბეჭდვის შანსი არის 26-დან ერთი. ეს არც ისე ცუდია.
მაგრამ მეორე ასოზე, ალბათობა მცირდება 676-დან ერთამდე (26 x 26), ხოლო მეოთხე სტრიქონის ბოლოს (22 ასო) მცირდება 13 კვინტილიონიდან ერთამდე.
თუ ყველა ალბათობას გაამრავლებთ, გამოდის, რომ მაიმუნში მთლიანი შექსპირის აღდენის შანსი უკიდურესად მცირეა.
გარდა ამისა, ადამიანის სახეების მრავალფეროვნება, რა თქმა უნდა, არ შემოიფარგლება რვა მახასიათებლით.
ტენგანის აზრით, „ტყუპისცალი“ არამარტო ყველას არ ჰყავს, დიდი ალბათობით, ის საერთოდ არავის ჰყავს.
თუმცა ამბავი ამით არ მთავრდება. კვლევა დაფუძნებული იყო ზუსტ გაზომვებზე: თუ თქვენი ორეულის ყურების ზომა არის 59 მილიმეტრი, ხოლო თქვენი 60, თქვენი მსგავსება არ ითვლება, რაც არ უნდა ძლიერი იყოს ის.
თუმცა, ალბათ, ვერც გაიხსენებთ, ბოლოს როდის დაადგინეთ ადამიანების მსგავსება მათი ყურების ზომით.
შესაძლებელია სხვა ვარიანტებიც - ეს ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ ვინ ითვლება ორმაგად. „თქვენ შეგიძლიათ ისაუბროთ მსგავსებაზე „ადამიანის გამოხედვაზე“ ან კომპიუტერული პროგრამით სახეების ამოცნობის მსგავსებაზე“, - ამბობს დევიდ ოლდუსი, სტატისტიკის სპეციალისტი კალიფორნიის უნივერსიტეტიდან ბერკლიში (აშშ).
ამ განცხადებას ეთანხმება ფრანსუა ბრუნელი, რომელმაც გადაიღო 200-ზე მეტი ორეული წყვილის ფოტო მისი პროექტის „მე ასლი არ ვარ“ ფარგლებში.
„ჩემთვის მსგავსება ისაა, როცა ადამიანს ხედავ და სხვა გგონია. ეს არის ყოფიერების ფორმა, ყველა ნაწილის ჯამი."
„თითოეულს ცალ-ცალკე რომ უყურებ, ერთმანეთის ნამდვილ კლონებს ჰგვანან. როცა ხვდებიან და გვერდიგვერდ ხედავ მათ, ხანდახან გეჩვენება, რომ საერთოდ არ ჰგვანან ერთმანეთს“.
თუ წვრილმან დეტალებს ყურადღებას არ მიაქცევთ, ორეულების არსებობის ალბათობა მოულოდნელად მკვეთრად იზრდება. ასეა?
ამის გასარკვევად, ჯერ უნდა გავიგოთ, რა ხდება ნაცნობი სახის ამოცნობისას.
ავიღოთ, მაგალითად, აშშ-ს საპრეზიდენტო კანდიდატების ბილ კლინტონისა და ელ გორის კომიკური ფოტო, რომელმაც მთელი ინტერნეტი მოიარა 1997 წლის არჩევნებამდე.
ერთი შეხედვით, სურათი არაფრით გამოირჩევა: მხოლოდ ორი მამაკაცია გვერდიგვერდ. თუმცა, უფრო ახლოდან ჩანს, რომ გორის სახის „შინაგანი“ ნაკვთები (თვალები, ცხვირი და პირი) შეცვლილია კლინტონის ნაკვთებით.
და თუნდაც „უცხო“ თვალებით, ცხვირით და პირით, სახის მთლიანი სტრუქტურის შენარჩუნებით, ელ გორი საკმაოდ ცნობადად გამოიყურება ამ გამოსახულებაში.
ეს არის საოცარი დემონსტრირება იმისა, თუ როგორ ინახება სახეები ჩვენს მეხსიერებაში - უფრო ჰგავს რუკებს, ვიდრე სურათებს.
თუ ქუჩაში ნაცნობს წააწყდებით, ტვინი მაშინვე იწყებს მუშაობას მისი ინდივიდუალური ნაკვთების ამოსაცნობად, როგორიცაა თმის სიგრძე ან სახის ფერი, დაახლოებით ისე, როგორც იტალიას ამოიცნობენ მხოლოდ ფორმის მიხედვით.
მაგრამ, თუ შენმა მეგობარმა ახლახან თმა შეიჭრა? ან მაკიაჟი გაიკეთა?
ნებისმიერ ვითარებაში ადამიანის ამოსაცნობად, ტვინი იყენებს იმ მონაკვეთს, რომელსაც ეწოდება „თითისტარის ფორმის ხვეული“, რათა ერთმანეთთან დააკავშიროს სახის ყველა ნაკვთი.
თუ ამ პროცესს შევადარებთ რუკაზე სახელმწიფოს ძებნას, შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, რომ ვეძებთ ქვეყანას, რომელიც ესაზღვრება საფრანგეთს და აქვს გასასვლელი ზღვაზე.
ითვლება, რომ „ყველა ნაწილის ჯამის“ ასეთი ყოვლისმომცველი აღქმა საშუალებას გვაძლევს ამოვიცნოთ ნაცნობი ადამიანები ბევრად უფრო ზუსტად, ვიდრე ტვინი ცალ-ცალკე აღიქვამს მათ თვისებებს.
ცხადია, ის ასევე ამცირებს ზოგიერთი დახვეწილი დეტალის მნიშვნელობას.
„ადამიანების უმეტესობა ყურადღებას ამახვილებს ზედაპირულ მახასიათებლებზე, როგორიცაა თმის სიგრძე, ვარცხნილობა, წარბები“, - ამბობს ნიკ ფილერი, სპეციალისტი სტატისტიკაში, რომელიც მონაწილეობს კომპიუტერის მიერ სახის ამოცნობის პროექტში.
სხვა კვლევებმა აჩვენა, რომ ადამიანი ჯერ თვალებს უყურებს, შემდეგ პირს და ცხვირს.
მაშინ საქმე მხოლოდ იმის ალბათობის დადგენაა, რომ სხვას ექნება მსგავსი თვისებები.
„სახის ფორმაზე პასუხისმგებელი გენი ბევრი არ არის, მაგრამ მილიონობით ადამიანია, ასე რომ, ეს აუცილებლად მოხდება“, - ამბობს ვინრიხ ფრეივალდი, რომელიც სწავლობს სახის აღქმას როკფელერის უნივერსიტეტში.
„საშუალო სტატისტიკური სახის მქონე ადამიანისთვის შედარებით ადვილია მისი მსგავსი სახის პოვნა“, - ეთანხმება ფილერი.
წარმოიდგინეთ მამაკაცი მოკლე ქერა თმით, ყავისფერი თვალებით, სქელი ცხვირით (როგორც ბრიტანელ პრინცს ფილიპს, ედინბურგის ჰერცოგს), მრგვალი სახით და ფართო და ხშირი წვერით.
თითქმის არ არსებობს მონაცემები სახის ასეთი ნაკვთების გავრცელების შესახებ, მაგრამ ამ ბატონს აქვს ორეულის პოვნის ძალიან კარგი შანსი: მსოფლიოს მოსახლეობის 55% ყავისფერი თვალების მფლობელია.
თუმცა, კოსმეტიკის ერთ-ერთი მწარმოებლის მიერ დაფინანსებული კვლევის მიხედვით, მრგვალი სახეები უფრო ხშირია, ვიდრე ყოველ მეათე შემთხვევაში.
შემდეგია ცხვირი. ევროპასა და ისრაელში გადაღებული ფოტოების შესწავლამ აჩვენა, რომ სქელი ცხვირი ყველაზე გავრცელებული ვარიანტია (24,2%), ავტორის აზრით, ყველაზე ნაკლებად მიმზიდველი.
და ბოლოს, თმის საფარი რჩება. თუ ფიქრობთ, რომ ეს თემა სერიოზული კვლევისთვის წვრილმანია, მაშინ ცდებით: 24 300 ადამიანიდან, ვინც მონაწილეობა მიიღო კვლევაში ატრაქციონების პარკში აშშ-ს ფლორიდის შტატში, მამაკაცების 82%-ს თმა მხრის სიგრძეზე მოკლე ჰქონდა.
თუმცა ნატურალური ქერა ადამიანი მხოლოდ 2% აღმოჩნდა. გარდა ამისა, დიდ ბრიტანეთში, რომელსაც ხუმრობით უწოდებენ „წვერიანთა ქვეყანას“, მამაკაცთა უმრავლესობას სახეზე თმა აქვს, და თითქმის ყოველი მეექვსე წვერს ატარებს.
მარტივი გამოთვლა (მამაკაცების წილის, ყავისფერთვალებას, ქერას, მრგვალსახიანის, დიდცხვირიანთა, მოკლეთმიანთა და წვერიანთა გამრავლება) გვიჩვენებს, რომ ყველა ამ მახასიათებლის მქონე ადამიანის შეხვედრის ალბათობა 100 ათასიდან ერთზე ოდნავ მეტია (0.00001020%).
ეს ნიშნავს, რომ პლანეტის მასშტაბით, ჩვენს წარმოსახვით მამაკაცს შეიძლება ჰყავდეს 74 ათასამდე პოტენციური ორეული.
რა თქმა უნდა, ბევრი მნიშვნელობა, რომელიც აჩვენებს კონკრეტული მახასიათებლის გავრცელებას, არ გამოიყენება მთელი მსოფლიოს მიმართ, ამიტომ ჩვენი გამოთვლები ძალიან მიახლოებითია.
თუმცა, სხვადასხვა ცნობილი ადამიანების „ორეულების“ რაოდენობით თუ ვიმსჯელებთ, არც ისე შორს ვართ ჭეშმარიტებისგან.
„მას შემდეგ, რაც ჩვენი ერთობლივი ფოტო მთელ ინტერნეტში გავრცელდა, რაღაც მომენტში მომეჩვენა, რომ მე მყავდა ორეულების მთელი არმია“, - ამბობს დუგლასი.
მაშ, როგორია იმის ალბათობა, რომ ამქვეყნად ყველას ჰყავს ორეული?
ამის გასარკვევად ყველაზე მარტივი გზაა სახის ვარიანტების რაოდენობის შეფასება და მისი შედარება დღეს მცხოვრებთა რაოდენობასთან.
შეიძლება გვქონოდა იმის მოლოდინი, რომ თუ მსოფლიოში 7,4 მილიარდი სახეების სხვადასხვა ვარიანტი არსებობს, მაშინ 7,4 მილიარდი მოსახლეობის შემთხვევაში, თითოეული მათგანი ერთხელ მაინც უნდა შეხვედროდა ერთმანეთს.
თუმცა, ყველაფერი ასე მარტივი არ არის. იმისთვის, რომ ეს სტატისტიკურად სავარაუდო იყოს, რეალურად დედამიწაზე დაახლოებით 150 მილიარდი ადამიანი უნდა ცხოვრობდეს.
ეს შეუსაბამობა გამოწვეულია სტატისტიკური შეფერხებით, რასაც კარგად ილუსტრირებს კუპონების არჩევის პრობლემა.
წარმოვიდგინოთ, რომ კონტეინერში არის 50 კუპონი და ყოველ ჯერზე, როცა ერთ-ერთ კუპონს იღებენ, მას მაშინვე უკან აბრუნებენ.
რამდენჯერ მოგიწევთ კუპონების ამოღება ისე, რომ თითოეული მათგანი კიდევ ერთხელ მაინც ამოიღოთ?
პირველი რამდენიმე კუპონის ამოღებას დიდი დრო არ სჭირდება. ბოლო კუპონების ამოღება გაცილებით რთულია: საშუალოდ, მხოლოდ ყველაზე ბოლო კუპონის ამოსაღებად დაახლოებით 50 მცდელობაა საჭირო, ასე რომ, 50-ვე კუპონის ამოსაღებად დაახლოებით 225 მცდელობა დასჭირდება.
ამიტომ, შესაძლებელია, რომ ადამიანების უმეტესობას ორეულები ჰყავდეს. მაგრამ რომ ყველას? „დიდი განსხვავებაა პერიოდულ და მუდმივ იღბალს შორის“, - აღნიშნავს ოლდუსი.
ზუსტად არავინ იცის სახეების რამდენი ვარიანტი არსებობს. და, ალბათ, ამ კითხვაზე ცალსახა პასუხს ვერასდროს მივიღებთ, რადგან მსგავსების აღქმა სუბიექტურია.
ზოგიერთი ადამიანი ძლივს იცნობს საკუთარ თავს ფოტოებზე, ზოგი კი იშვიათად ივიწყებს სხვის სახეებს.
ჩვენი მსგავსების აღქმა დიდად არის დამოკიდებული ნაცნობობის ხარისხზე.
„ზოგიერთი ორეული შეხვედრისას ამბობს: არა, მე ვერ ვხედავ მსგავსებას. ნამდვილად ვერ ვხედავ. მაგრამ ყველასთვის ეს იმდენად აშკარაა, რომ ასეთი განცხადება სულელურად გამოიყურება“, - აღნიშნავს ბრუნელი.
მაგრამ ასეც რომ იყოს, ფილერის აზრით, ორეულის არსებობის ალბათობა საკმაოდ მაღალია.
„ჩემი აზრით, ადამიანების უმეტესობას ჰყავს ვინმე, ვინც მათ ჰგავს, თუ მათ არ აქვთ ძალიან უჩვეულო და გამორჩეული სახე“, - ამბობს ის.
ფრივალდი მას ეთანხმება. „ვფიქრობ, ციფრულ ეპოქაში, რომელშიც ახლა შევდივართ, დადგება დრო, როცა ამას დანამდვილებით გავიგებთ, რადგან ინტერნეტში თითქმის ყველა ადამიანის ფოტო განთავსდება“, - დარწმუნებულია მეცნიერი.
ზოგადად რატომ გვაინტერესებს ეს თემა? „როდესაც მსგავსი ადამიანები ერთმანეთს ხვდებიან, მათ შორის მაშინვე კავშირი ჩნდება, რადგან მათ რაღაც საერთო აქვთ“.
ბრუნელმა მიიღო პასუხი ათასობით ადამიანისგან, რომლებიც ეძებდნენ თავიანთ ორეულებს, განსაკუთრებით ჩინეთიდან (ამ თავისებურებას იგი მიიჩნევს ოჯახზე ერთ ბავშვამდე შობადობის შეზღუდვის პოლიტიკის შედეგად).
როგორც კვლევებმა აჩვენა, ჩვენ მსგავს ადამიანებს უფრო მიმზიდველად და სანდოდ მივიჩნევთ - ითვლება, რომ ეს ფაქტორი ასევე თამაშობს როლს იმ კანდიდატის არჩევაში, რომელსაც არჩევნებში ვაძლევთ ხმას.
შესაძლოა, ამ მოვლენის ფესვები ჩვენს ღრმა წარსულში იყოს, როდესაც გარეგანი მსგავსება ნათესაობის ნიშანი იყო.
დღევანდელ გლობალურ სამყაროში ეს ურთიერთობა დიდი ხანია დაკარგულია. „სავსებით შესაძლებელია, რომ გარეგნულად მსგავს ადამიანებს ჰქონდეთ დნმ-ის ნიმუშები ისეთივე განსხვავებული იქნება, როგორც ორი შემთხვევითი გამვლელის ნიმუშები“, - თქვა ლავინია პატერნოსტერმა, ბრისტოლის უნივერსიტეტის სპეციალისტმა გენეტიკაში (დიდი ბრიტანეთი).
და სანამ იოცნებებთ იმაზე, თუ როგორ გაცვლით ხანდახან ადგილებს თქვენ და თქვენი „ორეული“ სხვადასხვა სიტუაციებში, გაითვალისწინეთ: არ არსებობს გარანტია, რომ ყველაფერში მსგავსი იქნებით.
„მე ვარ 170 სანტიმეტრი სიმაღლისა, ის 190 სანტიმეტრის ... ასე რომ, ჩვენ მხოლოდ სახით ვართ ერთმანეთის მსგავსი“, - ამბობს დუგლასი.
სიკვდილის სწრაფვა, სიკვდილის ინსტინქტი ან თანატოსი (ძველი ბერძნული θάνατος „სიკვდილი“) ფსიქოანალიზის ცნებაა, რომელიც როგორც ფენომენი საბინა შპილრეინმა აღმოაჩინა, ხმარებაში კი ზიგმუნდ ფროიდმა შემოიღო. შემდეგ ფროიდი ახდენს ცნების კონცეპტუალიზაციას, რომელიც მის ნაშრომებში მიუთითებს ცოცხალ ორგანიზმში პირველადი (არაცოცხალი, არაორგანული) მდგომარეობის აღდგენის სურვილის არსებობაზე. უპირისპირდება სიცოცხლის სწრაფვას. ზოგიერთ შემთხვევაში, იგი იდენტიფიცირებულია აგრესიულ მიზიდულობასთან ან მორტიდოს ენერგიასთან.
შინაარსი
„სწრაფვის“ ცნება ფსიქოანალიზში
ზ. ფროიდის სწრაფვის კლასიკური თუალისტური თეორია
სიკვდილის სწრაფვის თეორიის განვითარება
ალტერნატიული თვალსაზრისი
ი.ი. მეჩნიკოვი
ჟან ბოდრიარი
სიკვდილის სწრაფვის თანამედროვე კონცეფციები
ასევე იხ.
შენიშვნები
ლიტერატურა
ბმულები
„სწრაფვის“ ცნება ფსიქოანალიზში ჩასწორება
პირველად „სწრაფვის“ ცნება ფროიდმა გამოიყენა „სამ ნარკვევში სექსუალობის თეორიის შესახებ“ (1905), სექსუალური სწრაფვის ანალიზისას და შემდგომში დაასაბუთა ნაშრომში „მისწრაფებები და მათი ბედი“ (1915). ფროიდმა ეს ცნება შემდეგნაირად განსაზღვრა: „სწრაფვას ჩვენ აღვიქვამთ, როგორც ცნებას, რომელიც იმყოფება სულიერისა და ფიზიკურის საზღვარზე, არის გაღიზიანების ფიზიკური წარმომადგენელი, რომელიც წარმოიქმნება სხეულის შიგნით და აღწევს სულში, ხდება სამუშაოს ერთგვარი განმსაზღვრელი, რომელიც უნდა შეასრულოს ფსიქიკამ ფიზიკურთან კავშირის წყალობით“.
ფსიქოანალიზის თეორიის მიხედვით, ყველა სწრაფვას აქვს მიზანი, ობიექტი, წყარო. სწრაფვის მიზანი კმაყოფილებაა, რაც მიიღწევა მისი დაძაბულობის მაქსიმალურად შემცირებით. სწრაფვის ობიექტი არის ისეთი ობიექტი, რომლითაც სწრაფვა აღწევს თავის მიზანს. სწრაფვის წყაროა აგზნების პროცესი სხეულის რომელიმე ორგანოში ან ნაწილში, რომელიც ფსიქიკურ დონეზე ვლინდება საკუთრივ მიდრეკილებით.
ზ. ფროიდის სწრაფვის კლასიკური დუალისტური თეორია ჩასწორება
მთელი თავისი შემოქმედებითი ცხოვრების მანძილზე ფროიდი ეწეოდა სწრაფვის თეორიის შემუშავებას. ამ პრობლემის შესახებ მისი შეხედულებების განვითარება აისახა მთელ რიგ ნაშრომებში და მოგვიანებით მიიღო სწრაფვის (დრაივების) პირველი და მეორე დუალისტური თეორიის სახელი. სიკვდილის სწრაფვა ჩამოყალიბდა და ჩართული იყო სწრაფვის სისტემაში მხოლოდ მეორე დუალურ თეორიაში.
სწრაფვის პირველმა დუალისტურმა თეორიამ მიიღო დასრულებული ფორმულირება ნაშრომში „სწრაფვები და მათი ბედი“ (1915). თვითგადარჩენის ინსტინქტი, რომელიც მიმართულია ინდივიდის შენარჩუნებაზე, უპირისპირდებოდა სექსუალურ მიზიდულობას, რომელიც მიმართული იყო სახეობის შენარჩუნებაზე. თუმცა, მოგვიანებით ნარცისიზმის, მაზოხიზმისა და აგრესიულობის პრობლემების შესწავლისას წარმოიშვა მთელი რიგი წინააღმდეგობები, რომელიც განპირობებული იყო სწრაფვების დრაივების ამ დაპირისპირებით. პირველი დუალისტური თეორიით უკმაყოფილებამ და 1920 წლის შემდეგ გაჩენილმა სიკვდილის თემით ფროიდის დაინტერესებამ აიძულა იგი გადაეხედა თავისი შეხედულებები.
სწრაფვის მეორე დუალისტური თეორია. დესტრუქციულობისა და სიკვდილისადმი ლტოლვის თემა არაერთხელ იყო წამოჭრილი და განხილული ფსიქოანალიტიკურ გარემოში. ყველაზე დესტრუქციული სწრაფვის აღმოჩენა საბინა შპილრეინს ეკუთვნის. თავად ტერმინი „სიკვდილის სწრაფვა“, როგორც კონცეპტი, არ ფიგურირებს ნაშრომში „დესტრუქცია, როგორც ჩამოყალიბების მიზეზი“. თუმცა, უკვე დღიურებში, წერილებში და სხვა დოკუმენტებში, ის გამოიყენება ზუსტად როგორც კონცეპტი. ასე, მაგალითად, ს. შპილრეინის დღიურში არის ჩანაწერი იმის შესახენ, რომ იგი წერს ნაშრომს „სიკვდილის სწრაფვის“ შესახებ. ფროიდმა მხოლოდ ცნობადობა მისცა ამ ცნებას. სიკვდილისადმი სწრაფვის ამ კონცეფციის განვითარებას ბიძგი მისცეს: თავად საბინა შპილრეინმა, ალფრედ ადლერმა, ვილჰელმ შტეკელმა, კარლ გუსტავ იუნგმა. თუმცა, ფროიდის დამსახურებაა ის, რომ მან შეძლო ამ განსხვავებული შეხედულებების გაერთიანება ერთ თანმიმდევრულ თეორიაში. მეორე დუალისტური თეორიის ძირითადი დებულებები ჩამოყალიბდა ნაშრომში „სიამოვნების პრინციპის მიღმა“ (1920 წ.). ახალი თეორიის თანახმად, სიკვდილის სწრაფვა (აგრესიულობა) ეწინააღმდეგებოდა სიცოცხლის სწრაფვას, რომელიც მოიცავდა სექსუალურ და თვითგადარჩენის ინსტინქტებს. „თუ ჩვენ მივიღებთ როგორც ფაქტს, რომელიც გამორიცხავს გამონაკლისს, - წერდა ფროიდი, - რომ ყველაფერი, რაც ცოცხლობს, კვდება შინაგანი მიზეზების გამო, უბრუნდება არაორგანულს, მაშინ შეგვიძლია ვთქვათ: ნებისმიერი სიცოხლის მიზანი სიკვდილია, და პირიქით - უსულო ცოცხალზე უფრო ადრე არსებობდა ... ოდესღაც სრულიად უცნობმა ძალებმა უსულო მატერიაში ცოცხალ არსებათა თვისებები გააღვიძეს... დაძაბულობა, რომელიც მაშინ წარმოიქმნა ადრე უსულო მატერიაში, ცდილობდა დაბალანსებას: ეს იყო უსულოსთან დაბრუნების პირველი მცდელობა“.
სიკვდილის სწრაფვის თეორიის განვითარება ჩასწორება
მეორე დუალისტური თეორია არ იყო აღიარებული ფსიქოანალიტიკოსთა უმრავლესობის მიერ ფროიდის სიცოცხლეში და არ მიიღო სათანადო განვითარება ფსიქოანალიზის თეორეტიკოსთა ნაშრომებში ფროიდის გარდაცვალების შემდეგ.
ფროიდის მოწაფეებს შორის მხოლოდ ალექსანდერმა, ეიტინგონმა და ფერენციმ მიიღეს სიკვდილის სწრაფვის იდეა (ალექსანდერმა მოგვიანებით შეიცვალა აზრი). შემდგომ მათ შეუერთდნენ პ. ფედერნი, მ. კლაინი, კ. მენინგერი, გ. ნუნბერგი და სხვები.
თავის ნაშრომებში ზიგმუნდ ფროიდი არ იყენებდა ტერმინს „თანატოსი“, ის იყენებდა ისეთ ცნებებს, როგორიცაა „სიკვდილის ინსტინქტი“, „სწრაფვა დესტრუქციისკენ“, „სწრაფვა აგრესიისკენ“, „სწრაფვა განადგურებისკენ“ [1]. თუმცა ბიოგრაფ ე.ჯონსთან საუბარში მან გამოიყენა სიტყვა „თანატოსი“ [1]. პირველად ტერმინი „თანატოსი“ ფსიქოანალიზის ფარგლებში გამოიყენა ვილჰელმ შტეკელმა, ეს ტერმინი ფართოდ გავრცელდა ფსიქოანალიტიკურ ლიტერატურაში პოლ ფედერნის წყალობით[en] [1].
კარლ მენინგერმა თავის ნაშრომში „ომი საკუთარ თავთან“ (1938) განიხილა თვითგამანადგურებელი ქცევის სხვადასხვა ფორმები, რომლებიც მან დაყო საკუთრივ თვითმკვლელობად, ქრონიკულ თვითმკვლელობად (ასკეტიზმი, მოწამეობა, ნევრასთენია, ალკოჰოლიზმი, ანტისოციალური ქცევა, ფსიქოზები), ლოკალურ თვითმკვლელობად (სხეულის დაზიანება, სიმულაცია, პოლიქირურგია, განზრახ უბედური შემთხვევები, იმპოტენცია და ფრიგიდულობა) და ორგანულ თვითმკვლელობად (სომატური დაავადებები). თითოეულ ამ შემთხვევაში მენინგერმა დაინახა სიკვდილის სწრაფვის არსებობა.
მელანი კლაინმა გამოიყენა სიკვდილის სწრაფვის იდეა ბავშვების ფსიქიკური დინამიკის შესასწავლად. კლაინის აზრით, შფოთვის განცდა განპირობებულია იმ საშიშროების წარმოშობით, რომლითაც სიკვდილის სწრაფვა გავლენას ახდენს ორგანიზმზე. მ. კლიაინმა ასევე აღმოაჩინა სიკვდილის სწრაფვის ეფექტი ბავშვებს შორის სხვადასხვა კონფლიქტში.
საინტერესოა, რომ სიკვდილის სწრაფვის იდეა კარგად მიიღეს საუკუნის დასაწყისში რუსმა ფსიქოანალიტიკოსებმა (ნ. ოსიპოვმა, ვინოგრადოვმა, გოლცმა). საკმაოდ დადებითად გამოეხმაურნენ სიკვდილის სწრაფვის იდეას ლ.ს.ვიგოტსკი და ა.რ.ლურია, რომლებმაც დაწერეს წინასიტყვაობა ფროიდის ნაწარმოების რუსულ თარგმანზე „სიამოვნების პრინციპის მიღმა“. თუმცა ფსიქოანალიზის დევნამ, რომელიც დაიწყო სსრკ-ში 1928 წლის შემდეგ, დიდი ხნით უპერსპექტივოდ დატოვა ფსიქოანალიტიკური იდეების სერიოზული განვითარება.
ალტერნატიული თვალსაზრისი ჩასწორება
ი.ი. მეჩნიკოვი ჩასწორება
ი.ი. მეჩნიკოვმა, ორთობიოზის თეორიის ფარგლებში, რომელიც მან შეიმუშავა თავის ნაშრომში „ეტიუდები ადამიანის ბუნების შესახებ“ (1903), შემოიღო ტერმინი „სიკვდილის ინსტინქტი“ ან „ბუნებრივი სიკვდილის ინსტინქტი“. მეცნიერი ამტკიცებდა, რომ ცხოვრების ჰარმონიული, ჯანსაღი მიმდინარეობის პირობებში სიცოცხლის ინსტინქტი ბუნებრივად ქრება და ხანდაზმულობის პერიოდში (70-80 წლის შემდეგ) იცვლება სიკვდილის ინსტინქტით, რომელსაც ახასიათებს „უკვე დრომოჭმული ცხოვრებით კმაყოფილება და არარსებობის მოთხოვნილება“.[2] ი.ი.მეჩნიკოვი ვექტორების ასეთ ცვლილებას განიხილავდა ჯანსაღი და დაბალანსებული ცხოვრების ერთგვარ იდეალად, რომელსაც ყველა ვერ აღწევს. მიზეზი იმისა, რომ სიკვდილის ინსტინქტი ადამიანში ყველგან არ გვხვდება, მეცნიერმა ადრეულ სიკვდილიანობაში, ავადმყოფობაში, ინსტინქტების დისჰარმონიაში დაინახა. მონოგრაფიაში „ეტიუდები ადამიანის ბუნების შესახებ“ და „ოპტიმიზმის ეტიუდები“ ი.მეჩნიკოვი ცდილობდა შეეგროვებინა ცალკეული მაგალითები ხანდაზმულთა გამოცდილების შესახებ სიკვდილის ინსტინქტის გამოვლინების პერიოდში.
…სიკვდილის ინსტინქტი, როგორც ჩანს, პოტენციური ფორმით, ბუდობს ადამიანის ბუნებაში. თუ ადამიანის სიცოცხლის ციკლი მის იდეალურ, ფიზიოლოგიურ კურსს გაჰყვებოდა, მაშინ ბუნებრივი სიკვდილის ინსტინქტი დროთა განმავლობაში გაჩნდებოდა - ნორმალური ცხოვრებისა და ჯანსაღი, ხანგრძლივი სიბერის შემდეგ. ალბათ ამ ინსტინქტს უნდა ახლდეს საოცარი შეგრძნება, ყველა სხვა შეგრძნებაზე უკეთესი, რაც ჩვენ შეგვიძლია განვიცადოთ. შესაძლოა, ადამიანის სიცოცხლის მიზნის შეშფოთებული ძიება სხვა არაფერია, თუ არა ბუნებრივი სიკვდილის დაწყების განცდის ბუნდოვანი სურვილის გამოვლინება. მასში რაღაც მსგავსი უნდა იყოს ახალგაზრდა ქალწულთა ბუნდოვან გრძნობებთან, რომლებიც წინ უსწრებს ნამდვილ სიყვარულს.
— ი.ი. მეჩნიკოვი. ეტიუდები ადამიანის ბუნების შესახებ. მ., 1961. – გვ.231
ი.ი.მეჩნიკოვის ვარაუდი სიკვდილის სწრაფვის თანმხლები დადებითი შეგრძნებების შესახებ ნაწილობრივ დადასტურებულია იმ ადამიანების გაცნდების კვლევებში, რომლებმაც განიცადეს კლინიკური სიკვდილი (ე.წ. სიკვდილთან ახლოს განცდები).
ჟან ბოდრიარი ჩასწორება
ნაშრომში „სიმბოლური გაცვლა და სიკვდილი“ (1976) ჟ. ბოდრიარი დიდ ყურადღებას უთმობს „სიკვდილის სწრაფვის“ ცნებას. ფილოსოფოსის აზრით, ფროიდისეული იდეის რადიკალიზმი ტოლია თავად საზოგადოებრივი სისტემის რადიკალიზმისა, მისი პოლიტიკური და ეკონომიკური განვითარების გარკვეულ მომენტში. „სიკვდილის სწრაფვის“ ცნება სანქცირებს სიკვდილის გარკვეულ კულტურას საზოგადოებაში.
თუ დასავლეთ ევროპული აზროვნება, ჟ. ბოდრიარის აზრით, განვითარდა ან სიკვდილის უარყოფისა და სუბლიმაციის მიმართულებით, ან მისი დიალექტიზირების მიმართულებით, მაშინ ფროიდი, რომელიც ადასტურებს „სიკვდილის სწრაფვის“ იდეას, უარყოფს ამ გზებს. „სიკვდილი პირველად ჩნდება, როგორც ურღვევი პრინციპი, რომელიც უპირისპირდება ეროსს. თანაც სუბიექტის, კლასისა თუ ისტორიის განურჩევლად, ეს ორი სწრაფვის, ეროსის და თანატოსის შეუქცევადი დუალობაა, რომელიც ნაწილობრივ აღადგენს უძველეს მანიქეურ ხედვას სამყაროზე, როგორც ორი სწრაფვის, ეროსის და თანატოსის სწრაფვის დაპირისპირებას...“. [3] ამტკიცებდა რა სწრაფვათა დუალიზმს, ფროიდმა უარყო დასავლეთის ქრისტიანული მეტაფიზიკა. ჟ. ბოდრიარი თვლის, რომ სწრაფვათა დუალიზმი ნათლად არის ასახული წიგნში „სიამოვნების პრინციპის მიღმა“, ხოლო ფროიდის „კულტურით უკმაყოფილებაში“ ხედავს მონისტურ იდეას: „... დუალობა მთავრდება მხოლოდ სიკვდილის სწრაფვის ციკლით. . ეროსი ახლა სხვა არაფერია, თუ არა უზარმაზარი შემოვლითი გზა, რომლითაც კულტურა სიკვდილისკენ მიისწრაფვის, ყველაფერს თავის მიზნებს უქვემდებარებს...“. [4]
ზოგადად, ჟ. ბოდრიარი განიხილავს სიკვდილისკენ სწრაფვას არა როგორც ობიექტურ ბიოლოგიურ რეალობას, არამედ როგორც აბსტრაქტულ იდეას, ერთგვარ კულტურულ ფენომენს, „გონებრივ ჰიპოთეზას“, „თვით სიკვდილის რაციონალიზაციას“, მითს, მეტაფორას, რომელიც ასახავს თანამედროვე დასავლური კულტურის ფუნდამენტურ სტრუქტურას. ამაში ის ხედავს „სიკვდილის სწრაფვის“ იდეის თეორიულ მნიშვნელობას და ამ რაკურსით სთავაზობს ამ კატეგორიის გაგებისადმი მიდგომას - როგორც მითისადმი, რომელიც მოითხოვს საკუთარ ინტერპრეტაციას.
ეროსი სიკვდილის სამსახურში, კულტურული სუბლიმაციის პროცესი, როგორც ხანგრძლივი შემოვლითი გზა სიკვდილისკენ, სიკვდილის სწრაფვა, რომელიც კვებავს რეპრესიულ ძალადობას და მართავს მთელ კულტურას, როგორც დაუნდობელი ზე-მე, სიცოცხლის ძალებს, რომლებიც ჩაწერილია იძულებით გამეორებაში - ეს ყველაფერი მართალია, მაგრამ ეს ეხება ჩვენს კულტურას, რომელიც სიკვდილის გაუქმების მცდელობისას მკვდარს მკვდარზე აწყობს და რომელიც შეპყრობილია სიკვდილით, როგორც მისი მიზნით. ამ ყველაფერზე მეტაფორულად საუბრობს თავად ტერმინი „სწრაფვა“, და ამით აღნიშნავს პოლიტიკური ეკონომიის სისტემის განვითარების ამჟამინდელ ფაზას, როდესაც ღირებულების კანონი თავის სტრუქტურულ, ყველაზე ტერორისტულ ფორმაში პოულობს დასრულებას კოდის უბრალო აკვიატებულ რეპროდუქციაში, როდესაც ღირებულების კანონი ჩნდება როგორც შეუქცევადი სამიზნე, როგორიცაა სწრაფვა, ჩვენი კულტურის საბედისწერო ბედი. ეს არის ერთი და იმავე კანონის იმანენტური გამეორების ეტაპი ცხოვრების ყოველ მომენტში. ეტაპი, როდესაც სისტემა აწყდება თავის საზღვრებს და მას უწევს სიკვდილის, როგორც მისი ობიექტური მიზნის, ან მთლიანად ინვესტირება, ან მთლიანად სიკვდილის, როგორც დეკონსტრუქციის პროცესის, სწრაფვის სუბვერსია. ამ ყველაფერზე ერთდროულად საუბრობს სიკვდილის სწრაფვის მეტაფორა - რადგან სიკვდილისკენ სწრაფვა არის სისტემაც და მისი ანალოგიც, ამ გაორებაში ის გამოყოფს რადიკალურ კონტრმიზანმიმართულობას. ამას მითი გვეუბნება.
— ჟან ბოდრიარი. სიმბოლური გაცვლა და სიკვდილი. – მ,: დობროსვე, 2000. - გვ.272-273
ჟ. ბოდრიარი მიიჩნევს, რომ ვითარება, როდესაც სიკვდილის სწრაფვა განიხილება, როგორც „ობიექტური დისკურსი“, ნაკლებად ღირებულია. ამ პირობებში „სიკვდილის სწრაფვის“ იდეა ინტერპრეტირებულია მხოლოდ როგორც დასავლური პოზიტივისტური მეცნიერების ერთ-ერთი მომენტი, რომელიც თვითნებურად ჰყოფს ფსიქოლოგიურს და ბიოლოგიურს, სიცოცხლესა და სიკვდილს. ეს მეცნიერება, „პირდაპირი მნიშვნელობით, გამოიმუშავებს მკვდარს, უსულოს, როგორც მის კონცეპტუალურ ობიექტს, ასევე სიკვდილის განცალკევებას, როგორც საწყის აქსიომას, საიდანაც იგი იღებს შესაძლებლობას ჩამოაყალიბოს თავისი კანონები“. ფროიდი ცდილობდა „მოეთვინიერებინა სიკვდილი სიკვდილის სწრაფვის ნიშნით“, მოერგო იგი ფსიქოანალიზის ზოგად სისტემაში, ხოლო ჟ. ბოდრიარის აზრით, ეს იდეა თავისი არსით აუქმებს ყველაფერს, რაც ფსიქოანალიზით არის განვითარებული.
სინამდვილეში, თუ გვსურს შევინარჩუნოთ სიკვდილის სწრაფვის იდეის მთელი რადიკალურობა, ის უნდა იქნას განმარტებული ფროიდის და ფსიქოანალიზის საწინააღმდეგოდ. სიკვდილის სწრაფვა უნდა გავიგოთ, როგორც ფროიდის მიერ შემუშავებული ფსიქოანალიტიკური აპარატის პოზიტიური მეცნიერული ბუნების საპირისპირო. მასთან მიმართებაში ეს არ არის გამოკვეთილი ფორმულირება, არაა რადიკალური დასკვნა - ეს არის მისი საპირისპირო მხარე და ფსიქოანალიტიკოსები, რომლებმაც უარყვეს ეს ცნება, გარკვეული გაგებით, უფრო გამჭრიახები აღმოჩნდნენ, ვიდრე ისინი, ვინც ის ინერციით მიიღეს ფროიდის შემდეგ, და ვერც კი მიხვდნენ, თუ რაზე მიანიშნებდა ის. მართლაც, სიკვდილის სწრაფვა მას პოტენციურად უსარგებლოს ხდის, შორს ტოვებს ყველა ადრე განვითარებულ ფსიქოანალიტიკურ მიდგომას და კონცეფციას - ეკონომიკას, ენერგეტიკას, ტოპიკს, ფსიქიკასაც კი. და კიდევ უფრო მეტიც, რა თქმა უნდა, მე-19 საუკუნის სამეცნიერო მითოლოგიიდან მემკვიდრეობით მიღებული სწრაფვის ლოგიკას, რომელსაც თავად ეყრდნობა... კონტრმიზანდასახულობის პრინციპი, რადიკალური აზროვნების ჰიპოთეზა - მეტაეკონომიკური, მეტაფსიქიკური, მეტაენერგეტიკული, მეტაფსიქოანალიტიკური - სიკვდილი (და მის მიმართ სწრაფვა) არაცნობიერის მეორე მხარესაა, ის ფსიქოანალიზს უნდა ჩამოერთვას და მის წინააღმდეგ შეტრიალდეს.
— ჟან ბოდრიარი. სიმბოლური გაცვლა და სიკვდილი. – მ,: დობროსვე, 2000. - გვ.274-275
სიკვდილის სწრაფვის თანამედროვე კონცეფციები ჩასწორება
თანამედროვე ღრმა ფსიქოლოგიურ ცნებებს შორის, რომლებიც არა მხოლოდ ეყრდნობიან ფროიდის მიზიდულობის თეორიას, არამედ მცდელობებს მნიშვნელოვნად გადახედონ და განავითარონ მისი ძირითადი იდეები, შეიძლება დავასახელოთ კორდელია შმიდტ-ჰელრაუს „ლიბიდოს და ლეთეს მისწრაფებების ფსიქოანალიტიკური თეორიის ფორმალურ-ლოგიკური მოდელი“. ნაშრომში „სიცოცხლისკენ სწრაფვა და სიკვდილისკენ სწრაფვა. ლიბიდო და ლეთე“ (1995) შმიდტ-ჰელრაუ ატარებს ფროიდის მეტაფსიქოლოგიის ფუნდამენტურ გადახედვას და მის საფუძველზე ქმნის ფსიქიკის თანამედროვე მოდელს. ავტორის თვალსაზრისით, სწრაფვა არის ვექტორული სიდიდე, რომელიც განსაზღვრავს სწრაფვის მიმართულებას მხოლოდ ერთ მხარეს. მას შეუძლია გადაუხვიოს ამ მიმართულებიდან, მაგრამ ვერასოდეს დაბრუნდება უკან, რაც გამორიცხავს სიკვდილის სწრაფვის ფროიდისეულ გაგებას, როგორც „ადრინდელი მდგომარეობის აღდგენის სურვილს“. გარდა ამისა, შეუძლებელია იმის დადგენა, აქვს თუ არა მიზიდულობას მიზანი, რადგან ეს ნიშნავს მასში გარკვეული „მეხსიერების“ არსებობას. მაგრამ „მეხსიერება“ არსებობს მხოლოდ სტრუქტურების დონეზე, რომლებიც არ არიან მისწრაფებები. შმიდტ-ჰელრაუს აზრით, სიკვდილის სწრაფვა არ არის დესტრუქციული სწრაფვის იდენტური, ის არის კომპლექსი, რომელიც მოიცავს სწრაფვას და განდევნას, სწრაფვის, აღქმის და მოტორული განმუხტვის ელემენტებს. იგი ასევე გვთავაზობს უარის თქმას „აგრესიული მიზიდულობის“ ცნებაზე, აგრესიას განიხილავს, როგორც აფექტურ აქტს ან აფექტს, რომელიც დაკავშირებულია თვითგადარჩენასთან ან სექსუალობასთან.
შმიდტ-ჰელერაუ მიდის დასკვნამდე სიკვდილის სწრაფვის ინტროვერტული ბუნების შესახებ, რაც გულისხმობს უმოქმედობას. სიკვდილისკენ სწრაფვა თანდათან ხელს უწყობს სიცოცხლისკენ აქტიური მისწრაფების გადაადგილებას და ამით ხელს უწყობს ორგანიზმის ბალანსის შენარჩუნების პროცესს. სიკვდილის სწრაფვის პასიურ ბუნებაზე დაყრდნობით, შმიდტ-ჰელრაუ გვთავაზობს ამ სწრაფვის ენერგიას ეწოდოს ლეთე, ამ მითოლოგიურ გამოსახულებაში ხაზს უსვამს დავიწყების (განდევნის) არსებობას და მიდრეკილებას შინაგანად, არაცნობიერისკენ.
ასევე იხ. ჩასწორება
ნეკროგილია
სიამოვნების პრინციპი
დამუშავება
ფსიქოანალიზის მთავარი წესი
მეტაფსიქოლოგია
სიღრმისეული ფსიქოლოგია
თანატოლოგია
შენიშვნები ჩასწორება
↑ 1 2 3 ვ. ვ. ლეიბინი. ფსიქოანალიზის ლექსიკონი-ცნობარი. — 2010. — ISBN 978-5-17-063584-9, ISBN 978-5-403-02959-9.
↑ ი. ი. მეჩნიკოვი. ეტიუდები ადამიანის ბუნების შესახებ. მ., 1961. — გვ.6
↑ ჟან ბოდრიარი. სიმბოლური გაცვლა და სიკვდილი. — მ,: დობროსვეტ, 2000. — გვ.268
↑ იქვე, გვ.269
ლიტერატურა ჩასწორება
ჟ. ლაპლანში. სიკვდილი და სიცოცხლე ფსიქოანალიზში. — სპბ., 2011.
ვ. ლოხი. ფსიქოანალიტიკური თეორიის საფუძვლები. მეტაფსიქოლოგია. მ., 2007
ზ. ფროიდ. სწრაფვანი და მათი ბედი//ზ. ფროიდი. არაცნობიერის ფსიქოლოგია. თარგმ. გერმ. ა.მ. ბოკოვიკოვმა. — მ., 2006
კ. შმიდტ-ჰელერაუ. სიცოცხლის სწრაფვა და სიკვდილის სწრაფვა. ლიბიდო და ლეთე. სწრაფვის და სტრუქტურული თეორიის ფსიქოანალიტიკური თეორიის შენაჯერი ფორმალურ-ლოგიკური მოდელი. — სპბ., 2003.
ბმულები ჩასწორება
ვ.ი. ნიკოლაევი. მეტაფსიქოლოგიის აღზევება და დაცემა. ჩანაწერები სიცოცხლისა და სიკვდილის ინსტინქტების თეორიის შესახებ.
კ. შმიდტ-ჰელერაუ. მოწოდება პოსტ-ოედიპურ დისკურსისკენ მეტაფსიქოლოგიის შესახებ დისკუსიებში